Universiteti Prishtines

[Brari]

15.02.2003 - Trepca.net



------
“Do të hajmë me lugë dukati” dhe Universiteti i Prishtinës

Prishtinë, 14 shkurt 2003 / Shkruan: Dr. Enver HASANI*




- Se Universioteti i Prishtinës është më i politizuari në rajon, këtë e kanë pasur të qartë edhe barinjët që nga qershori i vitit 1999.

- Ajo që u quajt reformë këtu e dy-tri vite më parë, me kalimin e kohës u pa se nuk ishte veçse fillim i rrënimit sistematik të parametrave kryesor matës që mbajnë të gjallë një universitet vis-a-vis ambientit të jashtëm.

- Asnjëherë në UP nuk është inicuar ose zhvilluar ndonjë debat serioz për gjendjen dramatike në UP për sa i takon trendeve aktuale të shkencës dhe të arsimit në botën që na rrethon. Ky neglizhim total i këtij segmenti ka krijuar gjendjen paradoksale, të cilën në formë pyetje ma shprehu pak kohë më parë një mik nga një universitet mjaft prestigjioz jashtë Kosovës: “Si u bë që pas Luftës në Kosovë po bëhen kaq shumë doktorate, në ndërkohë që asnjë bibliotekë shkencore e profesionale nuk funksionon”?! Sigurisht që mbeta pa tekst.

Prishtinë, 14 shkurt 2003 / Shkruan: Dr. Enver HASANI*


Kolektivizimi i mendjes

“Do të hajmë me lugë dukati”?! Kështu u kishin thënë komunistët qytetarëve tanë para një gjysëm shekulli e sa, me kuptim arritjen e shpejt në një kohë kur të gjithë ne do të duhej të ndiheshim të barabartë në shfrytëzimin e mirëqenies komuniste që po vinte. Ky sllogan mobilizues që atë kohë kishte arritur aq fuqishëm të komunikonte me turmat e paarsimuara të qyetareve të këtij vendi u realizua por ndryshe nga që ishte thënë: të gjithë u bëmë të barabartë, por në në varfëri dhe izolim intelektual e shpirtëror kundrejt botës moderne që po na rrethonte. Kolektivizimi i këtill socio-politik, kulturor dhe tjëtër për disa dekada arriti që të kolekivizojë edhe mendjen tonë, duke humbur kështu çdo ndjenjë përgjëgjësie individuale. Kur u shemb ky sistem u pa më së miri kjo humbje e sensit të përgjegjësisë për punën e bërë ose për mospunën. “Të gjithë kemi faj”, u tha nga qytetarët tanë asaj kohe, duke shprehur kështu një solidetritet kolektiv për proceset të cilat nëntëdhjetë për qind e qyetarëve as që i kishin kontrolluar dhe, rrjedhimisht, as përgjegjësinë më të vogël për to. Sikur me anën e një farë lloj reinkarnacioni, logjika e “lugës së dukatit” po na përcjellë edhe sot si shoqëri, sado që dhjetë vitet e luftës kundër Millosheviqit kanë shftyruar shumë procese dhe elemente me të cilat maten fenomenet e shoqrieve postkomuniste në tranzicion. Sado që forma e slloganit të “lugës së dukatit” ka ndyshuar, përmbajtja dhe mesazhi mbeten të njejët.


Fushatat elektorale me “lugë dukati”

Se ka humbur sensi për përgjegjësi, më së miri shihet në Universitetin tonë të vetëm dhe gjendjen e mjerë në të cilën është sjellur ky institucion publik i shkollimit të lartë. Ata që e kanë sjellë këtë gjendje tani arrijnë paturpësisht të ankohen për po këtë gjendje duke operuar me argumente klasore, ngjashëm si të parët tanë pas Luftës së Dytë, pra për gjendjen e pagave tona në Universitet, sikur të kishin qenë qytetarë të thjeshtë të Kosovës pa asnjë përgjegjësi për situatën në të cilën është sjellur UP. Synimi për të hedhur në lojë pagat turpësishtë të ulëta dhe premtimi eventual për rritjen e tyre është krejt legjitim kur bëhet gjatë një fushate zgjedhore. Tani që zgjedhjet kanë mbaruar, Universiteti nuk ka pse të ngatërrohet në këtë punë. Tek e fundit pagat e ulta nuk janë e vtemja gjë që e cilëson si të mjerë pozitën tonë si punëtor universitar dhe vetë institucionin ku punojmë. Kjo lloji page që sot ne marrin është pasojë e menaxhimit bashibuzukqe të këtij instuitucioni të lartë arsimor gjatë këtyre viteve të fundit. Ky menaxhim kësisoji ka pasur për rrjedhojë edhe izolimin total të UP-së karshi vendeve fqinje dhe më gjërë, ashtu që diplomat e studentëve tanë mudnd të përdoren vetëm atherë kur ka një ndërmjetësim individual në mes. Përndryshe, vetëm me diplomat tona, studentët tanë mund të trokasin kot më kot në dyert e universitetve tjera evro-atlantike ngaqë është një ndër univesitetet e rralla që nuk posedon atë që quhet “akreditim ndërkombëtar”, në ndërkohë që në disa vende perëndimore stacionet e policisë nuk mund të funksionojnë pa këtë akreditim, lëre më institucionet e arsimit të lartë, sic janë universitetet.


Reforma?!

Ajo që u quajt reformë këtu e dy-tri vite më parë, me kalimin e kohës u pa se nuk ishte veçse fillim i rrënimit sistematik të parametrave kryesor matës që mbajnë të gjallë një universitet vis-a-vis ambientit të jashtëm. Në rend të parë, pagesa e jonë u bë më e ulëta në tërë hisorinë e këtij institucioni. Krijimi i kësaj situate është bërë me qëllim detyrimin e punëtorëve universitar që mos të arrijnë të merren në mënyrë kompetente me problemet zhvillimore dhe menaxhuese të këtij institucioni, duke krijuar te puntorët e UP-së ndjenjën e pasigurisë. Kjo nuk don të thotë se pasiguria te punëtorët e UP-së ëshët krijuar vetëm si pasojë e rrënimit të sistemit të pagesave të punëtorëve univesritarë ngaqë janë shënuar edhe raste të shantazheve individuale me rastin e zgjedhjeve për organet e caktuara të UP-së.

Parametri i dytë që është rrënuar në mënyrë sistematike ka të bëjë me përcjelljen e trendeve të shkencës e profesionit, pra të litëratëurës shkencore e profesionale. Në kohën sa ka qenë shef i Departamentit të Shkencave Politike dhe Admionistratës Publike, ky autor ka bërë përpjekje serioze për të gjetur një hapsirë fizike për vendosjen e literaturës nga jashte që duhej të sillej, përfshirë edhe literaturën nga Shteti shqiptar, por pa asnjë sukses. Asnjëherë në UP nuk është inicuar ose zhvilluar ndonjë debat serioz për gjendjen dramatike në UP për sa i takon trendeve aktuale të shkencës dhe të arsimit në botën që na rrethon. Ky neglizhim total i këtij segmenti ka krijuar gjendjen paradoksale, të cilën në formë pyetje ma shprehu pak kohë më parë një mik nga një universitet mjaft prestigjioz jashtë Kosovës: “Si u bë që pas Luftës në Kosovë po bëhen kaq shumë doktorate, në ndërkohë që asnjë bibliotekë shkencore e profesionale nuk funksionon”?! Sigurisht që mbeta pa tekst.


Tërmeti politk në UP

Se Universioteti i Prishtinës është më i politizuari në rajon, këtë e kanë pasur të qartë edhe barinjët që nga qershori i vitit 1999. Mirëpo, vetëm vitin e kaluar u pa se më nuk mund të fshihej fakti i ditur botërisht se ky institucion është më i politzuar se edhe vetë partitë politike. Kjo erdhi në shprehje gjatë zgjedhjeve të fundit në UP. Me këtë rast u pa se për tejkalimin e gjendjes ekzistuese nuk mjafton vetëm që të nxjerret një ligj për arsimin e lartë. Nuk don mend se nxjerrja e ligjit në fjalë është shumë e dobishme, por jo edhe e domosdoshme, për të shpëtuar arsimin e lartë ekzistues në Kosovë nga rrënimi i tërsishëm.

Nuk është se në UP ka mungësë kuadrosh të afta dhe konkurrente më trendet botërore të shkencës dhe menaxhimit, siç dëshirohet nganjëherë të paraqitet nga disa me qëllim të keq, në UP dhe jasht tij. Kjo tanimë dihet botërisht dhe është dëshmuar vazhdimisht që nga themelimi i këtij institucioni. Kjo nuk është kontestuese aspak. Problemi me UP-në është se në te ka shumë politikë, tepër shumë, dhe procesi i depolitizimit të këtij institucioni don arritjen e një konsensusi të veçantë politik. Kjo mund të bëhët nëse tre liderët tanë politik dhe Qeveria lidhin një pakt social me të cilin do të disiplinoheshin lojalët e tyre partiak respektivë që sot janë në krye të UP-së dhe të Ministrisë së Arsimit, ashtu që kjo e dyta do të kujdesej për ligjshëmrinë e punës së Universitetit, kurse vetë Universiteti do të merrej me Iluminizëm dhe asgjë tjetër. Edhe Unioni i Pavarur i Studentëve, UPS, do ta kishte më lehtë për të gjetur vendin e vet në jetën intelektuale e universitare të Kosovës. Për këtë lloj hapi politik ka nevojë Kosova sot dhe këtë borgj Kosovës duhet t’ia lajnë tre liderët e saj dhe Qeveria. Po nuk u bë kjo, fushatat e “lugëve të dukatit” do të jenë të pafund, deri sat të arrihet rrënimi i tërsishëm i këtij institucioni kaq të rëndësishëm për interesin nacional të Kosovës në kohën që po vjen, në kohën kur duhet të dialogojmë me Sërbinë dhe botën për fatin e këtij vendi. Po nuk u bë kjo, atëherë nga Universiteti nuk mund të kërkohet të luaj rolin që i takon dhe që ai e ka luajtur me dijnitet deri dje.

__________

*Autori është profesor në UP dhe autor i librit “Self-Determination, Territorial Integrity and International Stability: the Case of Yugoslavia”, botuar këtyre ditëve në Vjenë nga Instituti për Paqe dhe Menaxhim të Konflikteve

Enver HASANI*
------------


Dy fjale..

Ju te Kosoves po ju pyes. Ky universiteti eshte bere prone private e LPRK-se apo eshte prone e Populiit te Kosoves?

[Agim Doçi]

"MEDIKORITETI pjell MEDIOKRITET!", - ka thënë i shquari prof. Eqrem Cabeu!
Nëse Universiteti i Prishtinës do bjerë në dorë të mediokrave ideologjikë dhe tekniko - shkencorë, nuk do jetë e largët dita kur të përsëriten Demonstratat e Vitit 1981!!! Por me kahje tjetër: Luftë kundër ideologjive dhe mediokriteteve!
Respektet e mija për prof. Enver Hasanin!
Agimi

[Zorraxhiu]

Nje nder shkaqet qe sollen deri te shperthimi i paknaqsise se studenteve ne vit.1981 ka qene edhe kjo qe thuhet me larte.Si sot me kujtohen thirrjet e studenteve"poshte borgjezia e kuqe" e qe u dedikohej mu ketyre tipave qe i repnin studentet duke u leshuar me qira (cmime astronomike) pallatet e tyre peskateshe te ndertuara me mjetet e fondit federativ per zhvillimin e Kosoves(nje pjese e vogel e plackes qe per ironi quhej "ndihme", qe u kthehej kosovareve nga ajo pjese qe plackitej nga Trepca,elektroekonomija dhe pasurite tjera nentoksore te Kosoves).

[Shën Albani]

Nuk jane vetem doktoraturat, por ka disa qe jane bere akademik dhe nuk kane asnje veper te ribotueshme...

[nak]

Nuk po sugjeroj se Universiteti i Prishtines eshte ne renie e siper por me duket se nuk e ka larg.
Realisht, UP eshte politizuar tej mase e kjo vjen si pasoje e fatit te tij qe gjendet ne Kosove. Sepse, ne Kosove gjithqka eshte politizuar deri edhe te tregu i perditshem.
Per fat te keq ne term te gjate humb populli kosovar. Se veq ka filluar te humbas ia vlen te besh nje bisede sado te vogel me nje "student kosovar" dhe e sheh se sa naiv qe eshte ne aspektin akademik.