Krishteret dhe profeti Muhamed a.s

[_Mersin_]

Delegacioni nga Nexhrani (1)

Ibn Ishaku thotë: “Në Medinë, te Pejgamberi a.s., ka shkuar një delegacion të krishterësh nga Nexhrani. Më ka treguar Muhamed Ibn Zubejri: “Kur erdhi delegacioni i Nexhranit, ata hynë në xhami, te Pejgamberi a.s, pas namazit të ikindisë. Ishte pikërisht koha e faljes së tyre, prandaj ata nisën të kryenin ritet e tyre në xhami. Njerëzit donin t'i ndalonin, por Pejgamberi a.s. u tha: “Lërini!” Ata u drejtuan për nga lindja, dhe ashtu e kryen faljen e tyre.” (2)
Më ka treguar gjithashtu Jezid Ibn Sufjani, – thotë Ibn Ishaku, – prej Ibn Bejlemanit, (3) e ky prej Kurz Ibn Alkames që: “Te Pejgamberi a.s. shkoi një delegacion të krishterësh nga Nexhrani, i përbërë nga 60 kalorës. 24 prej tyre ishin prijës dhe fisnikë.
Ndër ta ishin tre burra, tek të cilët njerëzit e tyre shkonin për çdo çështje të rëndësishme. I pari, El Akibi, ishte udhëheqësi i popullit, ai që jepte mendime dhe gjykime; pa atë nuk merrej asnjë vendim. Ky quhej ndryshe Abdul Mesih.
I dyti quhej El Sejid. Ai ishte kryesuesi i mbledhjeve dhe i udhëtimeve të tyre. Ai quhej ndryshe El Ejhem.
I treti quhej Ebu Harithe Ibn Alkame, vëllai i fisit Benu Bekër Ibn Uail. Ai ishte peshkopi i tyre i madh, dijetari dhe udhëheqësi fetar. Ata e kishin dhe si mësues i fesë. Ebu Harithe ishte më i spikaturi ndër ta. Ai i kishte studiuar imtësisht librat e tyre. Madje ai nderohej dhe respektohej edhe nga vetë mbretërit e Romës, duke u mbështetur nga ata financiarisht dhe me shërbëtorë. Ata i kishin ndërtuar shumë kisha dhe i kishin bërë mjaft nderime, për shkak të dijes së thellë dhe përpjekjeve të mëdha që bënte në shërbimin të fesë së tyre.
Rrugës prej Nexhranit drejt Pejgamberit a.s., Ebu Harithe ishte hipur mbi një mushkë, ndërsa paralel me të ecte një nga vëllezërit e tij, që quhej Kurz Ibn Alkame. Kështu njëherë, kur mushka e Ebu Harithes u pengua, Kurzi tha: “U shkatëroftë ai i mallkuar (kishte për qëllim Pejgamberin a.s)!” Ebu Harithe, që e dëgjoi, ia ktheu: “Jo, u shkatërofsh ti” – “Po pse, o vëlla?” – “Sepse ai është Pejgamberi analfabet, që ne e prisnim të shfaqej.” – “Atëherë përse nuk e pason, meqë paske dije të sigurt për të?!” – “Eh! Janë pikërisht nderet dhe ofiqet, që na kanë bërë ata (romakët). Ata na kanë nderuar, na kanë dhënë pasuri dhe pushtet, por për fat të keq nuk duan ta pranojnë këtë Pejgamber. Nëse do ta bëja, do të na i hiqnin prej duarsh çdo gjë që sheh: pasurinë dhe pushtetin.” Kurzi e mbajti fshehur këto fjalë të tij, derisa më vonë, ai pranoi Islamin.

***
Më ka treguar, – thotë sërish Ibn Ishaku, – Muhamed Ibn Ebu Muhamed Meula Zejd Ibn Thabiti,(4) që i kanë treguar Seid Ibn Xhubejri dhe Ikrima, të cilët përcjellin rrëfimin e Ibn Abasit: “Krishterët e Nexhranit dhe disa dijetarë judej u mblodhën te Pejgamberi a.s., dhe atje po polemizonin me njëri-tjetrin. Hebrenjtë thonin: “Ibrahimi ka qenë hebre. Ndërsa krishterët thonin: “Ai ishte i krishterë.” Atëherë Allahu i Lartësuar shpalli ajetet: “O ithtarët e Librit! Pse polemizoni për Ibrahimin (duke pretenduar se ai ishte jehud a i krishter), kur Teurati dhe Ungjilli janë zbritur vetëm pas tij? A nuk kuptoni? Mirë ju polemizoni për gjëra që keni një farë dijenie (për çështje që lidhen me Musain a.s. dhe Isain a.s.), por, pse polemizoni për atë, për të cilën s’dini asgjë (për Ibrahimin a.s.)? Allahu e di hollësisht, ndërsa ju nuk dini asgjë për këtë. Ibrahimi nuk ka qenë as hebre, as i krishterë, por ka qenë besimtar i vërtetë (monoteist), larg besimeve të kota, musliman (i përulur ndaj Allahut) dhe nuk ka qenë politeist.” (Al Imran 65, 66, 67). Atëherë një dijetarë hebre tha: “E çfarë kërkon ti, o Muhamed? A mos vallë dëshiron që ne të të adhurojmë ty ashtu si të krishterët adhurojnë Isain, birin e Merjemes?” Në këtë moment, një i krishter e theksoi edhe më shumë pyetjen e hebreut: “Vërtet, këtë kërkon prej nesh, o Muhamed? Kjo është ftesa jote?” Pejgamberi a.s. u ktheu: “Allahu më ruajtë! Kurrë nuk kam për të adhuruar tjetër veç Allahut, apo të urdhëroj ndonjë që të adhurojë tjetër veç Tij. Nuk është kjo, ajo për të cilën më ka urdhëruar Zoti im dhe për të cilën më ka dërguar ndër njerëz.” Atëherë zbresin ajetet: "Nuk është e drejtë dhe as nuk ka ndodhur ndonjëherë që dikujt t’i ketë dhënë Allahu librin, urtësinë dhe profecinë, dhe pastaj ai t’u thotë njerëzve: “Bëhuni adhurues të mij (adhuromëni mua) e jo të Allahut”! Por (të gjithë të zgjedhurit thonë!): “Bëhuni dijetarë dhe edukatorë (të njerëzimit me mësimet e Zotit), sepse, gjithmonë, ju u keni mësuar njerëzve librin dhe e keni studiuar atë. Dhe kurrë nuk ju urdhëron që t’i konsideroni engjëjt dhe profetët si zota. E si mund t’ju urdhërojë (i zgjedhuri i Zotit) për mosbesim (për të adhuruar Zot tjetër veç Allahut), pasi jeni bërë muslimanë (që adhuroni dhe i nënshtroheni një Zoti të vetëm)?!” (Al Imran 79, 80).
Pastaj Allahu i Lartësuar zbriti ajetet, ku u kujton besën që kishte marrë prej tyre dhe prej të parëve të tyre, që ata do të pranonin dhe do të mbështesnin Pejgamberin e Tij. Thotë i Lartësuari: “Përkujtoni (o ithtarë të librit) kur Allahu mori zotimin e profetëve (dhe u tha): Për shkak të asaj që ju dhurova duke ju shpallur libër e urtësi (nëpërmjet të cilave ju të dalloni të vërtetën nga e kota), ju patjetër do ta besoni dhe ndihmoni profetin që vjen pas jush (Muhamedin a.s), e që vërteton atë që ju është shpallur juve. (Allahu) Tha: “A e pranuat, a e morët sipër obligimin Tim”? Ata thanë: “Ne e pranuam”! (Allahu) Tha: “Dëshmoni pra (për këtë premtim, se ai duhet mbajtur nga ju dhe nga popujt tuaj), edhe Unë, bashkë me ju, jam dëshmues (i vërtetësisë së këtij pakti me përgjegjësi)”! E kush shkel këtë (zotim) pas këtij pakti, ata janë fasikun (të shfrenuar që i shkelin kufijtë e Zotit dhe meritojnë ndëshkimin).” (Al Imran 81, 82).
Përsëri – thotë Ibn Ishaku, – më ka treguar Muhamed Ibn Sehl Ebu Umame: “Kur erdhi delegacioni i të krishterëve të Nexhranit te Pejgamberi a.s. dhe filluan ta pyesin Pejgamberin a.s. rreth Isait - të birit të Merjemes, Allahu i Lartësuar shpalli fillimin e sures Al Imran, deri në ajetet 80, 81.”

***
Na ka erdhur prej Ebu Abdullah el Hakimit, që përcjell prej El Esamit, ky prej Ahmed Ibn Abdul Xhebarit, ky prej Junus Ibn Bukejrit, ky prej Seleme Ibn Abdul Jesu'a, ky prej të atit, e ky prej gjyshit, i cili, – sikurse thotë Junusi, – ishte i krishter që pranoi më vonë Islami, se: Pejgamberi a.s. u shkroi një mesazh banorëve të Nexhranit, ku thuhej: “Në emrin të Zotit të Ibrahimit, Ishakut dhe Jakubit: Unë ju ftoj juve në adhurimin e Allahut dhe të braktisni adhurimin e krijesave të Allahut. Ju ftoj të doni e të rrespektoni fenë e ligjet e Allahut dhe jo ritet e rregullat që kanë vënë njerëzit! Nëse refuzoni, duhet të paguani xhizjen. Nëse refuzoni këtë të fundit, atëherë unë do t’ju shpall luftë. Dhe së fundmi, selam!”
Pasi i arriti kjo letër, peshkopi u tmerrua dhe u trondit shumë. Atëherë ai i dërgoi lajm një burri me peshë të Nexhranit, i cili quhej Shurahbil Ibn Ueda'a. Ai faktikisht ishte prej Hamedanit. Nëse ndodhte diçka e jashtëzakonshme, askush nga të parët e vendit nuk lajmërohej para tij. Kështu, Peshkopi i dorëzoi letrën dhe ai e lexoi. Pastaj e pyeti: “O Ebu Merjem! Çfarë mendoni?!” Shurahbili tha: “E ke pasur gjithmonë të qartë se çfarë premtimi i dha Zoti Ibrahimit në lidhje me pasardhësit e Ismailit, për dhënien e profetësisë. E ku i dihet, ndoshta është ky ai Pejgamberi i premtuar. Unë nuk kam dituri të thellë rreth profetësisë. Për këtë çështje është i ditur vetëm një burrë nga Nexhrani, që quhet Abdullah Ibn Shurahbil. Ai është nga të Asbahit prej Himjerit. “Atëherë ulu!” – i tha! Ai u ul dhe zuri një qoshe.
Peshkopi i dërgoi fjalë Abdullah Ibn Shurahbilit nga të Asbahit prej Himjerit. Edhe atij, pasi i lexoi mesazhin e Pejgamberit a.s., i kërkoi mendimin. Edhe ai tha të njëjtat fjalë si Shurahbili. Peshkopi i tha “Ulu!” Ai zuri një vend dhe u ul.
Atëherë peshkopi i dërgoi fjalë një burri prej Nexhrani, që quhej Xhebar Ibn Fejd, pjesëtar i fisit Benu Harithe Ibn Kabi. Pasi ia lexoi mesazhin e Pejgamberit a.s., i kërkoi mendimin e tij. Edhe ai tha të njëjtat fjalë si Shurahbili dhe Abdullahi. Gjithashtu peshkopi i tha edhe këtij që të gjente një vend dhe të ulej.
Duke parë se mendimet e tyre ishin të njëjta, peshkopi urdhëroi që t’u biheshin kambanave dhe të mblidhej populli i të gjithë luginës. Kështu, murgjit u ranë kambanave dhe shfaqën rrobat e leshta mbi manastire. Zakonisht, kështu veproj kur ndodhte diçka a vinte një lajm i trishtueshëm gjatë ditës, kurse kur trembeshin gjatë natës i binin kambanave dhe ngrinin zjarr mbi manastire. Kur dëgjuan tingëllimat e kambanave dhe panë copat e leshta mbi manastire, banorët e luginës u grumbulluan. Lugina ishte shumë e madhe. Gjatësia e saj ishte sa të udhëtonte një kalorës i shpejtë për një ditë. Në të ndodheshin rreth 73 fshatra dhe jetonin 120 000 luftëtarë. Prifti u lexoi atyre mesazhin e Pejgamberit a.s. dhe i pyeti se çfarë mendonin. Të gjithë njëzëri vendosën që të dërgonin te Pejgamberi a.s. Shurahbil Ibn Ueda'a el Hamedanin, Abdullah Ibn Sherahbilin dhe Xhebar Ibn Fejd el Harithin, për t’u informuar më hollësisht rreth atij njeriu (Pejgamberit a.s).
Delegacioni u nis. Kur erdhën në Medinë, ata hoqën rrobat e udhëtimit dhe veshën rroba të bukura me vija, që i tërhiqnin zvarrë, e u stolisën me flori. Në këtë gjendje dhe pamje, ata shkuan te Pejgamberi a.s. Kur vajtën, ata e përshëndetën me selam, por Pejgamberi a.s. nuk ua ktheu përshëndetjen. Ata u përpoqën gjatë gjithë ditës që të flisnin me të, por ai nuk u tha as edhe një fjalë, për sa kohë ata ishin veshur me ato stoli.
Kështu ata u drejtuan tek Othman Ibn Afani dhe Abdurrahman Ibn Aufi, me të cilët njiheshin më parë, sepse këta bënin tregti në Nexhran, ku blinin grurë dhe prodhime të tjera. Othmani dhe Abdurrahman ishin ulur me disa muhaxhirë dhe ensarë të tjerë. “O Othman, o Abdurrahman! – i thirrën. – Pejgamberi juaj na dërgoi neve një mesazh, prandaj ne erdhëm ta dëgjojmë, duke iu përgjigjur ftesës së tij. Por, edhe pse e përshëndetëm me selam, ai nuk na u përgjigj, nuk na përshëndeti. U përpoqëm gjatë gjithë ditës për t'i folur, por u lodhëm kot. Ai nuk na tha qoftë edhe një fjalë të vetme. Si mendoni, a të kthehemi?” Ata të dy hodhën vështrimin drejt Aliut, i cili ndodhej mes të kuvendit, dhe e pyetën: “Çfarë mendon ti, o Ebu Hasen?” Ai u përgjigj: “Unë mendoj që ata duhet të zhveshin zbukurimet dhe stolitë e tyre prej floriri dhe të veshin rrobat e udhëtimit të tyre. Pastaj le të shkojnë tek ai.”
Dhe ata ashtu vepruan. Pasi hoqën zbukurimet, shkuan te Pejgamberi a.s. dhe e përshëndetën me selam. Ai ua ktheu selamin dhe kështu filloi biseda dhe pyetjet. Në bisedë e sipër, ata pyetën: “Çfarë mendon për Isain - të birin e Merjemes? Ne jemi të krishterë, që më vonë do të kthehemi te populli ynë. Nëse je vërtet Pejgamber, do të na gëzonte shumë mendimi dhe fjala jote për të.” Pejgamberi a.s. u tha: “Tani nuk kam gjë për të thënë në lidhje me të. Prisni pak, dhe më vonë do t'ju tregoj atë që do të më thuhet rreth tij.” Të nesërmen, Pejgamberit a.s. iu shpallën ajetet: Rasti i Isait për Allahun është si rasti i Ademit që e krijoi prej baltës e pastaj i tha: “Bëhu!” - dhe ai u bë. E vërteta është nga Zoti yt, andaj mos u bëj nga ata që dyshojnë! Atyre që të kundërshtojnë ty për çështjen e Isait, pasi të ka ardhur njohuria, thuaju: “Ejani t’i thërrasim bijtë tanë dhe bijtë tuaj, gratë tona dhe gratë tuaja, veten tonë dhe ju vetë, pastaj, të lutemi që mallkimi i Allahut t’i godasë gënjeshtarët!” (Al Imran 59-61). Megjithatë, ata përsëri nuk pranuan.
Atëherë Pejgamberi a.s., të nesërmen, doli tek ata, i mbështjellë bashkë me Hasenin dhe Husejnin në një mantel, ndërsa Fatimeja - e bija - ecte pas shpinës së tij. Ai kishte dalë për mubahele . Në atë kohë ai kishte disa gra. Ndërkohë Shurahbili u tha shokëve të vet: “O Abdullah Ibn Shurahbil, o Xhebar Ibn Fejd! Ju e dini shumë mirë se banorët e luginës, pjesa lart dhe pjesa poshtë saj, nuk pranojnë asgjë tjetër, veç mendimit dhe vendimit tim. Dhe unë, vallahi, po shoh se çështja është shumë serioze. Unë mendoj se, nëse ky është mbret i ndihmuar nga Zoti dhe nëse ne bëhemi arabët e parë që e luftojmë, atëherë në zemrën e tij dhe të pasuesve të tij do të krijohet një urrejtje, që do të shuhet veçse me luftë të ashpër. Dihet shumë mirë se ne jemi më pranë tyre se kushdo fis tjetër arabësh. Nëse ky burrë është Pejgamber i Zotit dhe ne pranojmë që të bëjmë mubahele me të, atëherë ne nuk do të na mbeten as qime e as thonj që nuk do t’i prekë shkatërrimi dhe zhdukja.” – “Atëherë si të veprojmë? – e pyetën ata të dy. Merri çështjet në dorë dhe na jep mendimin tënd.” – “Unë mendoj – tha ai, – që ta lëmë atë (Pejgamberin a.s.) që të na japë ndonjë gjykim, sepse e shoh që ai nuk jep kurrë mendime të kota dhe të nxituara.” Ata i thanë: “Shko dhe jepi drejtim!”
Shurahbili takoi Pejgamberin a.s. dhe i tha: “Unë kam një mendim që më duket më i mirë sesa kërkesa jote për të bërë mubahele.” – “E çfarë është ai mendim?” – “Ne po e lemë gjykimin në dorën tënde, duke nisur nga sonte në darkë e deri nesër në mëngjes. Çfarëdo që të gjykosh për ne, ajo është e vendosur të pranohet.” – “Mos ka ndonjë pas teje, që e kundërshton mendimin tënd?” – “Pyet dy shokët e mi!” – i tha Sherahbili. Ai i pyeti dhe ata thanë: “Banorët e luginës, pjesa lart dhe pjesa poshtë saj, nuk pranojnë asgjë tjetër, veç mendimit dhe vendimit të tij.”Atëherë Pejgamberi a.s. tha: “Jobesimtar (ose ‘refuzues’) i suksesshëm”. Pastaj u largua, dhe nuk i mallkoi.
Të nesërmen ata shkuan përsëri tek ai dhe morën prej tij një dokument të shkruar:

“Me emrin e Allahut, Mëshiruesit, Mëshirëplotit!
Ky është dokumenti që shkroi Muhamedi - Pejgamberi i Allahut, si vendim mbi banorët e Nexhranit, pasi ata e lanë gjykimin në dorën e tij. Është ai që do të gjykojë, në çdo fryt, në çdo të verdhë (flori), të bardhë (argjend), të zi, dhe në çdo skllav. Pejgamberi a.s. po ju bën mirësi, duke ju lënë juve të gjitha sa u përmendën.
Ai kërkon prej jush vetëm 2000 hul-la (veshje) në vit: 1000 në muajin rexheb dhe 1000 në muajin sefer. Çdo hul-la është e barabartë me 1 ukijja (dyzet derhem). Nëse nuk mund ta plotësoni në hul-la masën e pasurisë së kërkuar, atëherë mund ta plotësoni atë me një tjetër lloj pasurie, sipas një përllogaritjeje të saktë.
Autoritetet e Nexhranit janë të detyruar t’i mirëpresin përfaqësuesit e mi. Pritja e tyre duhet të jetë për 20 ditë, ndërsa përfaqësuesve të mi nuk u lejohet të qëndrojnë më shumë sesa një muaj.
Ju jeni të detyruar që t'i jepni ushtrisë muslimane si hua në përdorim 30 mburoja, 30 kuaj dhe 30 deve, nëse në Jemen ndodh ndonjë luftë apo trazirë. Çfarëdo humbje e konstatuar në huanë tuaj, do të jetë detyrë e përfaqësuesit tim në Nexhran që t'jua kompensojë.
Banorët e Nexhranit janë të sigurt në besën e Allahut dhe të Pejgamberit të Tij. Atyre do t'u sigurohet paprekshmëria e jetës së tyre, fesë, tokës, pasurisë, e njerëzve që i kanë larg dhe ata që i kanë pranë. Të sigurt do të jenë edhe fiset e tyre të afërm dhe aleatët e tyre. Ata nuk do të detyrohen të ndryshojnë fenë e tyre. Atyre nuk do t’u cënohet asnjë e drejtë dhe dispozitë e fesë dhe jetës së tyre. Atyre nuk do t'u ndryshohen peshkopët, priftërinjtë, murgjit, udhëheqësit e fesë dhe të faltoreve të tyre. E sigurt dhe e pacenueshme do të jetë çdo pasuri që ata zotërojnë, e vogël apo e madhe qoftë. Ata do të jenë të sigurt nga çdo konflikt që kanë pasur më parë, me këdo qoftë. Ata nuk do të rekrutohen dhe as nuk do t’u merret një e dhjeta e pasurive dhe produkteve. Tokën e tyre nuk ka për ta prekur asnjë ushtri.
Çdokush që kërkon të drejtën e tij, ai do ta gjejë, pa bërë padrejtësi dhe pa iu bërë padrejtësi.
Ai që përdor fajdetë apo bashkëpunon për këtë, e ka shkelur marrëveshjen dhe nuk ka siguracion.
Askush nuk do të merret në përgjegjësi për krimin e tjetrit.
Ky dokument është siguracioni që ju jep Allahu dhe Muhamedi, Pejgamber i Tij, për sa kohë ju u përmbaheni rregullave dhe kushteve të vendosura dhe për sa kohë do të qëndroni larg padrejtësive.
Dëshmon për këtë marrveshje Ebu Sufjan Ibn Harbi, Gajelan Ibn Amri, Malik Ibn Aufi, El Akra Ibn Habis el Handhali dhe Mugira Ibn Shuba.”

Ata morën dokumentin dhe u kthyen. Në Nexhran, në një distancë prej një dite rrugë, u kishte dalë përpara peshkopi dhe autoritetet e tjera. Bashkë me peshkopin ishte edhe një vëlla i tij nga nëna dhe, njëkohësisht, djalë i xhaxhait të tij. Ky quhej Bishër Ibn Muavije dhe thirrej ndryshe Ebu Alkame.
Delegacioni ia dorëzoi dokumentin peshkopit dhe, ndërkohë që po e lexonte duke ecur me Bishrin, deveja e këtij të fundit u pengua. Ai mërmëriti diçka si mallkim, por nuk pati për qëllim që të mallkonte Pejgamberin a.s. Megjithatë peshkopi e dëgjoi këtë mallkim dhe u keqkuptoi atë, andaj i tha: “Vallahi, ke mallkuar një Pejgamber të dërguar nga Zoti!” Atëherë, Bishri i trazuar nga këto fjalë, tha: “Vallahi, nuk do të vonohem, por do të shkoj menjëherë tek ai njeri.” Dhe, vërtet, që në atë moment, ai e ktheu kafshën e vet drejt Medinës. Ndërkaq edhe peshkopi e ktheu deven e vet, duke i thënë Bishrit: “Dëgjo mua! Unë ta thashë këtë vetëm që t’i informosh prej meje arabët, nga frika se mos mendojnë se ne bëmë ndonjë budallallëk apo se ne i leshuam pe atij njeriu aty ku nuk i lëshuan pe arabët e tjerë, ndërkohë që ne jemi më të fuqishmit dhe më të grumbulluarit”. Bishri ia ktheu: “Për Allahun, kurrë nuk heq dorë prej asaj që doli nga koka jote”. Kështu, duke lënë pas shpine peshkopin, i gjuajti devesë dhe vazhdoi rrugën drejt Medines.
Ai shkoi te Pejgamberi a.s. dhe qëndroi me të derisa ra shehid.
Më tej, delegacioni shkoi te një murg, i quajtur Ebu Shemr ez Zebidi, i cili rrinte në një qeli të manastirit të tij. Ata, pasi i treguan shkurtimisht se çfarë kish ndodhur, ndër të tjera i treguan edhe për Ebu Alkamen, që shkoi në Medinë për të pranuar Islamin. Atëherë ai u nis drejt Pejgamberit a.s. me shumë dhurata, mes të cilave ishin një xhybe si kjo që veshin udhëheqësat, një kupë e madhe dhe një shkop. Murgu qëndroi në Medinë dhe dëgjonte se si zbriste Shpallja, dispozitat dhe ligjet, megjithëse nuk e pranoi Islamin. Më pas ai i kërkoi leje Pejgamberit a.s. që të largohej, duke i premtuar se do të kthehej sërish. Ai vërtet u nis drejt popullit të tij, por nuk arriti të kthehej në Medinë pa ndërruar jetë Pejgamberi a.s.

***


***
Bejhakiu tregon, duke e sjellë ngjarjen me varg të saktë transmetuesish deri tek Ibn Mesudi, se te Pejgamberi a.s. shkuan El Sejjidi dhe El Akibi. Në përfundim doli që ata duhet të bënin mubahele. Njëri i tha shokut të vet: “Mos prano të bësh mubahele. Vallahi, nëse ai është Pejgamber dhe ti pranon të bësh mubahele, nuk kemi për të shpëtuar as ne as ata pas nesh.”
Kështu ranë dakord për diçka tjetër. Ata i thanë Pejgamberit a.s.: “Do të të japim çfarë të duash. Dërgo me ne një njeri besnik, por të jetë besnik i sprovuar ama!” Pejgamberi a.s. u tha: “Do të nis me ju një burrë besnik, dhe çfarë besniku!” Të gjithë shokëve të Pejgamberit a.s. u hyri dëshira për të kryer këtë detyrë, për shkak të lëvdatës që i bëri Pejgamberi a.s. Por Pejgamberi a.s. tha: “Çohu, o Ubejde Ibn Xherah!” Kur ai u ngrit në këmbë, Pejgamberi a.s. tha: “Ky është besniku i këtij umeti.”
Përafërsisht kështu e ka sjellë këtë hadith edhe Buhariu në Sahih-un e tij, me rrëfim të Hudhejfes.

***
Në Sahih-un e Muslimit është rrëfimi i Mugire Ibn Shubas, që ka thënë: “Pejgamberi a.s. më dërgoi mua në Nexhran… Mes shumë çështjeve që ata debatonin ishte edhe ajeti: “O motra e Harunit! Babai yt nuk ka qenë njeri i keq, as nëna jote nuk ka qenë grua e shthurur.” (Merjem 28). Pyetja e tyre ishte: Si mund të gabojë ky Pejgamber (Muhamedi a.s.), dhe të kumtojë këto fjalë, ndërkohë që mes Isait dhe Musait ka patur një distancë shumë të madhe kohore?!” Mugira tregon: “Unë shkova te Pejgamberi a.s. dhe e pyeta për këtë. Ai m’u përgjigj: “A nuk u the atyre se ata gjithmonë i kanë emërtuar fëmijët e vet me emrat e pejgamberëve dhe të njerëzve të mirë para tyre?!” Pra, edhe në këtë rast kemi të bëjmë me diçka të tillë.

***
Na ka ardhur prej Junus Ibn Bukejrit, që përcjell prej Ibn Ishakut, se: “Pejgamberi a.s. e dërgoi Ali Ibn Ebu Talibin te banorët e Nexhranit, me qëllim që të grumbullonte zekatin e tyre dhe që t’i sillte Pejgamberit a.s. xhizjen që ata do paguanin.”


Mësime të nxjerra nga kjo ngjarje

Mësimi 1. Lejohet që ehlul kitab-ët të hyjnë në xhamitë e muslimanëve.
Mësimi 2. Lejohet që, në raste të rralla, ehlul kitab-ët të kryejnë ritet e faljes së tyre në xhami, në prani të muslimanëve; por jo që të bëhet rrugë dhe të lejohet gjithmonë.
Mësimi 3. Nëse një prift i krishterë ose hebre dëshmon se Muhamedi a.s. është Pejgamber i Allahut, kjo nuk e bën atë musliman, përderisa ai nuk pranon t’i bindet e ta pasojë. Me fjalë të tjera, nëse ai vazhdon të ushtrojë ritet e fesë së tij (së krishterë ose hebreje) pas kësaj dëshmie, ai nuk konsiderohet dhe nuk gjykohet si braktisës i fesë islame, pasi nuk ka pas hyrë në Islamë.
E ngjashme me këtë histori është edhe biseda që Pejgamberi a.s. zhvilloi me dy dijetarë hebrenj, të cilët e pyetën për tri çështje. Kur ai iu përgjigj pyetjeve të tyre, ata thanë: “Ne dëshmojmë se ti je Pejgamber!” Ai u tha: “Atëherë çfarë ju pengon që të më bindeni dhe të më pasoni?” – “Kemi frikë se na vrasin hebrenjtë e tjerë.” – u përgjigjën ata. Pra kjo dëshmi e tyre nuk i bëri ata muslimanë, e rrjedhimisht nuk do të përballeshin me pasojat e renegimit.
E tillë ishte edhe dëshmia e xhaxhait të tij, Ebu Talibit, se Pejgamberi a.s. ishte i sinqertë dhe i vërtetë në profetësinë e tij. Ai dëshmoi gjithashtu se feja e tij (Islami) ishte feja më e mirë për njerëzimin, por, megjithatë këto deklarata të tij nuk e futën atë në Islam.
Ai që vështron dhe mediton në lajmet e sakta që tregojnë se shumë të krishterë dhe judej kanë dëshmuar se Muhamedi a.s. është Pejgamber, apo se është i vërtetë i sinqertë; e megjithatë kjo nuk i ka futur ata në Islam, ai do të bindej plotësisht se Islami është shumë më tepër sesa thjesht një fjalë. Nuk mjafton thjesht ta dish apo ta mësosh se ai është e vërteta. Nuk mjafton thjesht ta dish dhe ta pohosh se Islami është e vërteta. Por duhet patjetër që ta njohësh, ta pranosh dhe t’i nënshtrohesh kësaj të vërtete; duhet të përqafosh bindjen ndaj Pejgamberit dhe të pasosh fenë e tij, nga ana jote e jashtme dhe e brendshme.

***
Dijetarët e Islamit kanë mendime të ndryshme për sa i përket gjykimit për një qafir, nëse ai thotë: ‘Dëshmoj se Muhamedi është Pejgamber i Allahut’ dhe nuk shton gjë tjetër. A gjykohet një i tillë si musliman? Tri janë mendimet e tyre dhe që të trija janë përcjellë nga imam Ahmedi.
Mendimi i parë: Ai konsiderohet musliman.
Mendimi i dytë: Ai nuk konsiderohet musliman derisa të dëshmojë edhe të vërtetën tjetër, pra, se nuk ka të adhuruar tjetër me të drejtë veç Allahut.
Mendimi i tretë: Nëse ai e pranon faktin se nuk ka të adhuruar tjetër me të drejtë veç Allahut, konsiderohet musliman. Nëse jo, atëherë është detyrë që ai të dëshmojë se nuk ka të adhuruar tjetër me të drejtë veç Allahut.
Këtu nuk kemi për qëllim ta shtjellojmë këtë çështje me të gjitha hollësitë e saj, por vetëm të japim një sqarim të thjeshtë e të shkurtër.
Ehlul kitab-ët (jehudët e të krishterët) janë unanimë në besimin e tyre se: në fundin e kohës do të shfaqet një Pejgamber, dhe ende vazhdojnë ta presin atë. Dijetarët më të mëdhenj të tyre nuk dyshojnë aspak se ai pejgamber është Muhamed Ibn Abdullah Ibn Abdul Mutalib. Ata i pengon që ta pranojnë një gjë të tillë vetëm posti dhe pushteti që kanë në popullin e tyre, si dhe pasuritë e privilegjet që fitojnë nëpërmjet këtij qëndrimi.

Mësimi 4. Lejohet zhvillimi i diskutimeve dhe i dialogjeve me ehlul kitab-ët, madje kjo është diçka e pëlqyeshme. Kjo mund të jetë edhe e detyrueshme, nëse shfaqet ndonjë mundësi që ata të pranojnë Islamin. Është e detyrueshme edhe për një shkak tjetër: që ata të mos kenë asnjë argument për të vazhduar me mospranimin e tyre. Prej kësaj përgjegjësie largohet veçse i paafti, që s’arrin të logjikojë. Nëse dikush e sheh që është i dobët, le t'ia lerë vendin një të dituri.
Po të mos druhesha nga zgjatja e kësaj teme këtu, do të sillja më shumë se njëqind argumente, të cilat i detyrojnë ehlul kitab-ët ta pranojnë se Muhamedi është pejgamberi i Allahut. Këto argumente do t’i sillja nga vetë librat e tyre dhe nga ato teori që ata vetë i pranojnë e nuk mund t’i mohojnë. Megjithatë, shpresoj te Zoti i Lartësuar që t’i paraqes të gjitha këto në një vepër më vete.


Bisedë me një dijetar të krishterë rreth profetësisë së Muhamedit a.s

Njëherë kam zhvilluar një diskutim me një nga dijetarët e tyre, rreth profetësisë së Muhamedit a.s. I thashë atij: “Nëse ju hidhni poshtë pejgamberinë e Muhamedit a.s., atëherë ju keni shpifur kundër Zotit të Lartësuar, Krijuesit të qiejve dhe të tokës, keni cenuar madhërinë e Tij duke i mveshur cilësi të ulta, duke e quajtur si më të padrejtin e të padrejtëve, duke e cilësuar si të lehtë dhe shkatërrimtar. I dëlirë, i pastër dhe i Lartësuar është Zoti nga të gjitha këto!” Ai pyeti: “E si mund të lidhen këto dy çështje të ndryshme?” Unë vazhdova: “Madje unë ju them me bindje se ju nuk mund ta mohoni pejgamberinë e Muhamedit a.s. pa mohuar ekzistencën e Zotit, I Cili e dërgoi dhe e ndihmoi atë. Dëgjoji me vëmendje arsyet. Kështu, nëse Muhamedi për ju nuk është Pejgamber i sinqertë, i vërtetë nga Zoti, por një mbret i padrejtë, atëherë ne kemi një sërë pyetjesh, që presin përgjigje dhe shpjegime.
Së pari, si është e mundur që ai të shpifte ndaj Allahut dhe të fliste në emër të Tij gjëra që Ai nuk e kishte thënë, dhe këto shpifje të jetonin kaq gjatë? Si është e mundur që ai të vazhdonte të kishte sukses me këtë krim kaq të madh, deri në atë fazë sa të caktonte dispozita lejuese dhe ndaluese në emër të Zotit, të ekzekutonte “pasuesit e vërtetë” të pejgamberëve, t'u skllavëronte atyre gratë dhe fëmijët, të trashëgonte pasuritë dhe pronat e tyre, e të gjitha këto të vazhdonin derisa të pushtonte tokën! “Më e çuditshmja” është se në të gjitha këto vepra ai thoshte se zbatonte urdhrin e Zotit dhe se Ai e donte dhe e mbështeste atë! A mund të ndodhnin gjëra të tilla, ndërkohë që Allahu e shihte se çfarë bënte ai me “pasuesit e denjë” të pejgamberëve, madje për 23 vjet rresht! Si ka mundësi që, gjatë këtyre viteve të gjata, Ai ta mbështeste atë, ta ndihmonte, t’i dhuronte fitore pas fitoreje, ta lartësonte kauzën dhe famën e tij, duke i dhënë madje disa fitore jashtë çdo mundësie njerëzore. Akoma më “e çuditshme” është se Zoti u përgjigjej lutjeve të tij dhe ia shkatërronte armiqtë, shpesh pa asnjë veprim njerëzor prej tij dhe pa shkak, madje ndonjëherë Ai i shfaroste pa ndonjë lutje të bërë nga Muhamedi (a.s.).
Si është e mundur që Zoti t'ia plotësonte atij çdo nevojë dhe çdo gjë që ai ia kërkonte? Si është e mundur që Ai t’i bënte shumë premtime të bukura dhe lumturuese, dhe pastaj t’ia përmbushte të gjitha këto në formën më të arrirë?! Si mund t’i ndodhnin gjëra të tilla një “mashtruesi” – siç thoni ju – që ka arritur kulmin e gënjeshtrave, shpifjeve dhe padrejtësive?! A ka më mashtrues se ai që gënjen rreth Allahut dhe që është i vazhdueshëm në këtë krim?! A ka më zullumqar sesa ai që shfuqizon ligjet dhe mësimet e pejgamberëve dhe të dërguarve të Zotit, dhe synon t’i zhdukë ato, duke i zëvendësuar me ligje që ai i “dëshiron” dhe i “shpik” – sipas jush – nga mendja e vet?! E kush mund të jetë më i poshtër sesa ai që vret “të dashurit e Allahut”, “palën e Tij”, “pasuesit” e pejgamberëve të Tij, dhe kjo gjendje të ishte ende kështu, “e pashpresë”?! A është e mundur që Allahu ta ndihmonte në vazhdimësi kundër tyre?!
A është e mundur që gjëra të tilla të vazhdonin aq gjatë dhe Allahu përsëri ta miratonte e të mos ia këpuste arterien e zemrës këtij “shkatërrimtari”?! Aq më tepër që ai dëshmonte dhe lexonte një thënie, për të cilën “pretendonte” se ishte fjalë e Zotit: “Kush është keqbërës më i madh se ai që trillon gënjeshtra për Allahun ose që thotë: “Kjo më është shpallur mua”, ndërkohë që asgjë nuk i është shpallur atij? Ose që thotë: “Unë mund të shpall diçka si ajo që ka shpallur Allahu.” Ah sikur t’i shihje keqbërësit gjatë agonisë së vdekjes, kur engjëjt zgjasin duart (duke thënë): “Dorëzoni shpirtrat tuaj! Sot ju do të ndëshkoheni me dënim poshtërues për shkak të të pavërtetave që keni thënë për Allahun dhe që keni shpërfillur shpalljet e Tij”. (En’am 93). Ose: “Betohem për gjithçka që ju shihni dhe për gjithçka që nuk e shihni, se ky (Kuran) është vërtet fjalë e (kumtuar prej) një të Dërguari të nderuar (Muhamedit a.s.) e nuk është fjalë poeti; sa pak që besoni! Nuk është as fjalë e ndonjë falltari; sa pak që po reflektoni! Ai është shpallje e zbritur nga Zoti i botëve!. Sikur ai (Muhamedi), në mënyrë të rreme, të Na kishte veshur ndonjë fjalë, Ne do ta kapnim atë për dorën e djathtë dhe, me siguri, që do t’ia prisnim damarin e qafës, e askush prej jush nuk do të mund ta mbronte. Natyrisht, Kurani është përkujtesë për ata që i frikësohen Zotit! Ne e dimë mirë se ka prej jush që e mohojnë atë. Ai është keqardhje për mohuesit. Ai është, pa dyshim, e vërtetë e pamohueshme. Prandaj, lartësoje emrin e Zotit tënd të Madhërishëm!” (Haka 38-52).
E pra, pas gjithë këtyre që thashë, ju nuk keni mundësi të tretë, por: ose të thoni se kjo botë nuk ka krijues dhe as rregullator të çështjeve të saj, pasi po të kishte Krijues, Ai duhet të jetë Rregulluesi i çdo çështjeje, i Plotpushtetshëm për gjithçka, i Urtë në çdo përcaktim, dhe, një i tillë, domosdoshmërisht do të ndëshkonte çdo kriminel – sipas jush, – të të tilla përmasave. Ky Krijues do ta bënte atë mësim për zullumqarët e të gjithë kohërave, pasi sunduesit nuk mund të tolerojnë të tilla gjëra në mbretërinë e tyre. Atëherë si mund të mendohet një gjë e tillë për Mbretëruesin dhe Sunduesin e qiejve dhe të Tokës, për Atë që zotëron Urtësinë absolute?!
Ose, mundësia juaj e dytë është, që t’i mveshni Zotit të gjithësisë cilësi dhe vepra, nga të cilat Ai qëndron shumë lart. Të pranosh të tilla ndodhi (si ato të përmendura më sipër), do të thotë që ta akuzosh Zotin për padrejtësi, injorancë, krim, devijim të krijesave përgjithmonë. Madje me keq se kaq: kjo do të thotë që të pretendojmë se Ai ndihmon kriminelët dhe mashtruesit, se u mundëson atyre pushtet të plotë në tokë, e u përgjigjet lutjeve të tyre. Kjo do të thotë që Ai e lartëson pushtetin dhe famën e tyre ndër njerëz edhe pas vdekjes së tyre, do të thotë që e lejon që, shekull pas shekulli, ai të pranohet si Pejgamber, dhe kjo të dëshmohet haptazi dhe me zë të lartë, kudo në faqen e dheut. Po si mund të pranohet kjo si vepër e më të Urtit dhe më të Mëshirshmit me krijesat e Tij?! Vërtet, me të tilla pretendime, ju keni bërë shpifjen më të madhe ndaj Zotit të botëve, i keni bërë akuzën më të ulët, madje e keni mohuar totalisht ekzistencën e Tij.
Edhe ne e besojmë, dhe nuk e mohojmë, se gjatë historisë ka pasur mashtrues, të cilëve u është dhënë një farë fuqie dhe pushteti. Por kurrë nuk ka ndodhur që qëllimet e tyre të plotësohen dhe as që koha e tyre të zgjatet. Madje Allahu i Lartësuar gjithmonë i ka ndihmuar pejgamberët e Tij dhe pasuesit e tyre të denjë që t'i shfarosin dhe të zhdukin çdo gjurmë e ndikim të armiqve të Tij; dhe ata gjithmonë janë çrrënjosur dhe shfarosur. Ky është rregulli i Tij, i vendosur për krijesat e Tij, për sa kohë ekziston kjo dynja.”
Kur ai dëgjoi fjalët e mia ai tha: “Zoti na ruajtë! Ne nuk themi se ai (Pejgamberi a. s.) është i padrejtë dhe gënjeshtar. Madje çdo i krishterë që gjykon me drejtësi e pranon se, çdo kush që ndjek rrugën e tij dhe pason gjurmët e Tij, ai do të jetë i shpëtuar dhe i lumtur në jetën tjetër. Unë e pyeta: “Po si mundet që, ai që ndjek rrugën e mashtruesit dhe që pason gjurmët e tij të jetë prej të shpëtuarve dhe të lumturve?” Dhe kështu ai nuk kishte rrugë tjetër, por veçse të pranonte që Muhamedi ishte profet i Zotit, por pretendoi se ai nuk ishte profet për të krishterët.
Unë i thashë: “Përderisa pranon që ai është Pejgamber dhe thotë të vërtetën, atëherë je i detyruar t’i besosh; medoemos duhet të pranosh morinë e madhe të argumenteve të pakundërshtueshme, që tregojnë se ai ishte pejgamber i Allahut për të gjithë njerëzimin. Atë Zoti e dërgoi për ata që Ai u kishte dhënë libër më parë dhe për të tjerët. Muhamedi a.s. i ftoi ehlul kitab-ët që ta pasonin fenë e tij dhe luftoi kundër të gjithë atyre që nuk pranuan ta adhuronin Allahun si Një të vetëm. Ehlul kitab-ët që nuk pranuan të pasonin fenë e tij paguan xhizjen, të nënshtruar dhe të përulur.” Kur dëgjoi këtë, ai brofi në këmbë dhe u largua prej aty.
Qëllimi këtu është që të tregojmë se Pejgamberi a.s. vazhdimisht ka diskutuar me qafirë të të gjitha kategorive, derisa ndërroi jetë. Po kështu vepruan edhe shokët e tij. Allahu i Lartësuar e urdhëroi atë që të debatonte me ehlul kitab-ët me mënyrën më të mirë, si në suret që u shpallën në Mekë, ashtu edhe në ato që u shpallën në Medinë. Madje Ai e urdhëroi gjithashtu që, pas argumentimit të qartë të të vërtetës dhe refuzimit të tyre, ai t'i ftonte ata në të ashtuquajturën "mubahele". Kështu u lartësua kjo fe.
Ndërsa përdorimi i shpatës është ligjësuar vetëm në funksion të mbështetjes e mbrojtjes së të vërtetës, argumentit dhe arsyes. Shpata më e drejtë është shpata që ndihmon e mbron të vërtetën e Zotit dhe argumentet e Tij, dhe kjo është shpata e Pejgamberit dhe e umetit të tij.

Mësimi 5. Çdokush që madhëron një krijesë më shumë sesa i takon, duke e përjashtuar atë nga statusi i të qenurit rob dhe adhurues i Zotit, ka bërë shirk dhe ka adhuruar dikë tjetër veç Allahut. Kjo është në kundërshtim me ftesën dhe mesazhin e të gjithë pejgamberëve.

Mësimi 6. Për sa i përket dëshmisë se Pejgamberi a.s. u shkroi banorëve të Nexhranit një mesazh, që e fillonte: “Me emrin e Zotit të Ibrahimit, Ishakut dhe Jakubit!”, nuk mendoj që kjo është përcjellë në mënyrë të saktë. Kur Pejgamberi a.s. i shkroi Heraklit, e filloi me: “Bismil-lahirr-Rrahmanirr-Rrahim!” Kjo ka qenë tradita e Pejgamberit a.s. në mënyrën si i fillonte letrat drejtuar mbretërve, sikurse do të përmendet më pas, në dashtë Allahu i Lartësuar.
Gjithashtu në këtë transmetim thuhet se kjo ka ndodhur para se të shpallej sureja “Ta Sîn, Mîm. Këto janë ajetet e Kuranit dhe Librit të qartë.”, dmth, sureja Neml. Por ky është gabim tjetër, sepse sureja Neml ka zbritur në Mekë, dhe kjo pranohet unanimisht, ndërsa mesazhi i tij drejtuar Nexhranit u shkrua pas kthimit të Pejgamberit a.s. nga Tebuku.

Mësimi 7. Lejohet nënçmimi i korrierëve të qafirëve dhe shpërfillja e tyre, nëse prej tyre shfaqet ndonjë shenjë mendjemadhësie e fodullëku në sjellje, veshje apo fjalë. Pejgamberi a.s. nuk u foli dhe as nuk ua ktheu përshëndetjen korrierëve, derisa ata veshën rrobat e tyre normale të udhëtimit dhe hoqën çdo zbukurim e stoli që kishin veshur.

Mësimi 8. Është tradita e Pejgamberit a.s. që, nëse pasuesit e të kotës, – pasi u është sqaruar e vërteta mirë dhe kuptueshëm, – nuk kthehen, por vazhdojnë në humbjen e tyre me kokëfortësi dhe inat, të ftohen për të bërë mubaheletu. Vetë Allahu i Lartësuar e urdhëroi Pejgamberin e Tij për diçka të tillë, dhe nuk i tha atij që kjo vlente vetëm për atë e që umetit të tij nuk i lejohej. Kështu ka vepruar edhe djali i xhaxhait të Pejgamberit a.s, Abdullah Ibn Abasi. Ai ftoi në mubahele dikë që e kundërshtonte në disa çështje e dispozita, dhe asnjë nga sahabët e tjerë nuk e qortoi apo ndaloi atë. Po kështu edhe El Euzai e ka ftuar Sufjan el Theurin në mubahele për çështjen e ngritjes së duarve, dhe askush nga dijetarët nuk e qortoi atë për një gjë të tillë. Madje përkundrazi, kjo është, apo konsiderohet, si përforcim i argumentimit.

Mësimi 8. Kreut të shtetit i lejohet që të lidhë marrëveshje me ehlul kitab-ët duke vënë si kusht që ata të japin çfarë të dëshirojë: pasuri, veshje etj., dhe këtë ta konsiderojë si xhizje, pa qenë e nevojshme të caktojë sasinë që duhet të japë çdo individ, në mënyrë të veçantë. Mjafton që ai t'u kërkojë atyre një pasuri të caktuar, dhe ata janë të lirë ta mbledhin atë si të dëshirojnë.
Nga ana tjetër, kur Pejgamberi a.s. dërgoi Muadhin në Jemen, e urdhëroi atë që prej çdo mashkulli që kishte arritur moshën e pjekurisë të merrte nga një dinar, ose vleftën e tij në rroba.
Ndryshimi mes dy rasteve është se në Nexhran nuk kishte muslimanë, por ai ishte shtet që kishte bërë marrëveshje paqeje me Pejgamberin a.s., ndërsa Jemeni ishte një vend islam, në të cilin jetonin disa hebrenj. Pra dallimi dhe shkaku tij janë të dukshëm. Juristët e quajnë të detyrueshme xhizjen ndaj jomuslimanëve që jetojnë brenda shtetit islam, jo për ata që janë shtet më vete. Por edhe pasuria për të cilën udhëheqësi bie dakord me ta që t'ia japin një herë në vit, konsiderohet si xhizje, sepse në të dyja rastet ajo është pasuri që u merret qafirëve, në shenjë nënshtrimi të tyre ndaj shtetit islam, dhe ky është kuptimi i xhizjes.

Mësimi 9. Nëse qafirët e një shteti jomusliman nuk arrijnë ta plotësojnë detyrimin ndaj shtetit islam sipas marrëveshjes për një lloj pasurie të caktuar, atëherë u lejohet që ta plotësojnë këtë me një lloj pasurie tjetër, sipas një përllogaritjeje të saktë.

Mësimi 10. Udhëheqësi ka të drejtë t'u kushtëzojë qafirëve që të strehojnë dhe presin përfaqësuesit e tij në shtetin e tyre, për aq kohë sa ai e përcakton.

Mësimi 11. Kreut të shtetit i lejohet gjithashtu që t'i detyrojë ata t'i japin në përdorim armë dhe pajisje, për të cilat muslimanët mund të kenë nevojë. Nëse këto sende dalin jasht përdorimit, atëherë është detyrë që të kompensohen. Por këtu lind një pyetje: Kompensimi për pajimet e huzuara që janë dëmtuar, është i detyrueshëm vetëm atëherë kur është i parashikuar në marrëveshje, apo ligji e përcakton atë edhe nëse nuk është përmendur si kusht? Themi se të dyja variantet janë të mundura. Por kjo çështje u trajtua më parë, gjatë tregimit të luftës së Hunejnit.

Mësimi 12. Kreu i shtetit islam nuk duhet t'i tolerojë ehlul kitab-ët, qoftë edhe në shtetin e tyre, që të ushtrojnë fajdetë, sepse ato janë të ndaluara edhe në fetë e tyre. Po kështu ai nuk duhet t’i lejojë ata të ushtrojnë kurvërinë, homoseksualitetin, apo të dehen. Nëse këto akte kryhen, ai duhet të zbatojë mbi ta ndëshkimin përkatës, edhe nëse janë në shtetin e tyre.

Mësimi 13. Nuk lejohet të ndëshkohet dikush prej kafirave për shkak të krimit që ka bërë një tjetër, ashtu siç nuk lejohet një gjë e tillë edhe për muslimanët, pasi kjo do të ishte padrejtësi.

Mësimi 14. Aktmarrëveshja apo siguracioni që u jepet jomuslimanëve është i kushtëzuar me mosthyerjen e rregullave nga ata. Nëse ata i shkelin kushtet e vendosura, marrëveshja konsiderohet e prishur dhe siguracioni i zhvleftësuar. Nëse ata u bëjnë hile muslimanëve apo u shkaktojnë dëm fetar, ata nuk kanë pakt.
Kjo është fetvaja që kemi dhënë ne, por edhe të tjerë, në lidhje me djegien e madhe që bënë kristianët në Damask, një djegie kjo që arriti deri tek Xhamia e madhe. Ne gjykuam se ata e kanë thyer paktin dhe kushtet e siguracionit që u ofruan atyre muslimanët. Të tillë u konsideruan si ata që vunë zjarrin, ashtu edhe mbështetësit e tyre në këtë lëvizje, madje edhe ata që e dinin një gjë të tillë dhe nuk njoftuan instancat përkatëse.

Mësimi 15. Kreut të shtetit i lejohet që të dërgojë përfaqësues në shtetet me të cilat është vendosur paqja, për të arritur dhe ruajtur të mirat e Islamit dhe të muslimanëve. Ky përfaqësues duhet të jetë besnik dhe të mos synojë asgjë tjetër veç kënaqësisë së Allahut dhe ndihmën e fesë, siç ishte Ebu Ubejde Ibn Xherahu.

Mësimi 16. Debati me ehlul kitab-ët, me qëllim për të ndriçuar të vërtetën, është detyrë. Nëse dikush ka paqartësi për ndonjë çështje, le të pyesë dijetarët, sikurse Mugira pyeti Pejgamberin a.s.

Mësimi 17. Fjalët duhen kuptuar me kuptimin e tyre të drejtpërdrejtë, derisa të paraqitet ndonjë argument që tregon se ato bartin një kuptim tjetër, pasi, në të kundërt, pse duhej që Mugira të kishte problem për emërtimin: “O motra e Harunit” (për Merjemen) në ajet. Pra, nëse ky emërtim do të lejohej të kuptohej ndryshe nga çfarë shënonte ai në mënyrë të drejtpërdrejtë, Mugira nuk do të pyeste. Megjithatë, në ajet nuk ka ndonjë tregues se flitet për Harun Ibni Imranin, në mënyrë që të shtrohej nga ana e tyre si një paradoks. Përkundrazi, pala kundërshtare ka bërë një shtesë duke pretenduar se është fjala për Harun Ibn Imranin, dhe për të mos u mjaftuar me kaq, kanë shtuar edhe faktin se fjala ishte për vëllain e Pejgamberit të njohur, Musa Ibni Imranit. Siç dihet, emri Harun nuk tregon për asgjë të tillë, kështuqë pyetja e tyre ishte e pavlefshme. Të krishterët e sollën këtë pyetje ose nga keqkuptimi i tyre, ose nga qëllimi i keq, për të nxjerrë që Kurani, kinse, paska gabime. Por Pejgamberi a.s. e sqaroi Mugirën se cili ishte kuptimi i saktë i atij emërtimi.

Mësimi 18. Për sa i përket rrëfimit të Ibn Ishakut se: “Pejgamberi a.s. e dërgoi Ali Ibn Ebu Talibin te banorët e Nexhranit, për t’u mbledhur atyre sadakatë (zekatin) dhe xhizjen”, kjo mund të provokojë ndonjë keqkuptim, pasi nga i njëjti person nuk mund të merret edhe zekati, edhe xhizja.
Më problematike se kjo është rrëfimi tjetër i tij, se: “Pejgamberi a.s. dërgoi Halid Ibn Uelidin gjatë muajit rabijul ahir ose xhemadal ula, të vitit të 10-të, drejt fisit Benu Harith Ibn Kab në Nexhran. Ai e urdhëroi Halidin që t’i ftonte ata në Islam, para se t’i luftonte. Nëse ata e pranonin Islamin, ai duhet t’ua miratonte, e në të kundërt, ai duhet t'i luftonte.
E kështu, Halidi, sa shkoi atje, dërgoi kalorës nga të katër anët, të cilët ftonin në Islam. Njerëzit atje pranuan Islamin dhe gjithçka që u ofruan. Halidi qëndroi mes tyre për t’u mësuar fenë. Ai i shkroi një letër Pejgamberit a.s., ku i tregoi për islamizimin e tyre. Pejgamberi a.s. e urdhëroi të kthehej dhe të merrte me vete një delegacion prej atij populli.
Por, sikurse thamë pak më sipër, kur banorët e Nexhranit shkuan te Pejgamberi a.s., u ra dakord që ata të paguanin 2000 veshje në vit. Madje ai u shkroi një dokument, që u siguronte atyre paqe dhe stabilitet, që të mos detyroheshin të ndryshonin fenë e tyre dhe të mos dëmtoheshin.
Pikërisht nga këtu lind keqkuptimi. Si mund të merrte Pejgamberi a.s. prej tyre pasuri në formë xhizjeje, ndërkohë që ata kishin pranuan Islamin?! Atëherë, themi se kjo kuptohet shumë mirë nëse sqarojmë një detaj. Banorët e Nexhranit përbëheshin nga dy kategori: disa ishin të krishterë e disa ishin xhahilë, idhujtarë. Marrëveshjen e sipërpërmendur Pejgamberi a.s. e vendosi me të krishterët, ndërsa të paditurve, idhujtarëve, pra kategorisë tjetër, ai u dërgoi Halid Ibn Uelidin. Këta pranuan Islamin dhe një delegacion prej tyre shkoi te Pejgamberi a.s. Pikërisht këta pyeti Pejgamberi: “Si arrinit t’i mposhtnit armiqtë tuaj në kohën e xhahilijetit?” Dhe ata u përgjigjën: “Ne gjithmonë rrinim si një trup i vetëm dhe kurrë nuk përçaheshim.” Në krye të këtyre, që ishin fisi i Benu Harith Ibn Kabit, Pejgamberi a.s. emëroi Kajs Ibn Husajnin.
Nëse bëhet kjo ndarje, atëherë kuptohet qartë urdhri që Pejgamberi a.s. i bëri Aliut për të mbledhur sadakatë dhe xhizjen e banorëve të Nexhranit. Kësisoj, Aliu duhej të mblidhte zekatin prej muslimanëve dhe xhizjen prej të krishterëve.


referenca

1)Ibn Hishâmi, Ibn Kethiri, Ibn Sadi.

2) Transmetuesit e këtij hadithi janë të besueshëm, por senedi është me shkëputje.
3) Emri i tij i plotë është Muhamed Ibn Abdurrahman, i cili është transmetues i dobët, i përfolur nga Ibn Adiji dhe Ibn Hibani.
4) Ky transmetues konsiderohet i panjohur. I vetmi që ka përcjellë hadithe prej tij është Ibn Ishaku
5)Senedi është i dobët, sepse Seleme Ibn Jesu dhe të gjithë transmetuesit e tjerë janë të panjohur. Nuk kemi gjetur informacion rreth tyre. Hadithin e ka përmendur Ibn Kethiri në “El Sîratu” dhe në "Tefsir-in" e tij, duke thënë se rreth tij ka dyshime.
Shih ‘Hidajetul Hajara’

[_Mersin_]

Letra për Mukaukisin

Pejgamberi a.s. i shkroi edhe Mukaukisit – mbretit të Egjiptit dhe Aleksandrisë. Në letër thuhej:

“Me emrin e Allahut, të Mëshirshmit, Mëshiruesit!
Nga Muhamedi – adhuruesi dhe Pejgamberi i Allahut.
Për Mukaukisin – të Madhin e egjiptasve!
Paqja qoftë me ata që ndjekin udhëzimin e drejtë!
Unë ju ftoj në fenë Islame! Pranojeni Islamin, të jeni të sigurt dhe në paqe, dhe që Allahu t’ju japë shpërblimin dyfish. Nëse refuzoni, mbi ju do të rëndojë mëkati juaj dhe mëkati i egjiptasve.
“Thuaj: “O ithtarët e Librit, ejani të biem në një fjalë të përbashkët mes nesh dhe jush: se do të adhurojmë vetëm Allahun, se nuk do t’i shoqërojmë Atij asgjë (në adhurim) dhe se nuk do ta mbajmë për zot njëri-tjetrin, në vend të Allahut!” Nëse ata nuk pranojnë, atëherë thuaju: “Dëshmoni se ne i jemi nënshtruar Allahut!” (Al Imran 64).”

Kjo letër u dërgua me Hatib Ibn Ebu Beltean. Kur doli para mbretit, Hatibi i tha: “Dikur, para jush ka qenë një burrë, që pretendonte se ishte “Zoti” më i lartë (Faraoni). Allahu i dha atij dënimin e dynjasë dhe të ahiretit, duke e bërë shembull për të tjerët. Merrni mësim nga të tjerët, dhe mos u bëni mësim për të tjerët!” Mbreti ia ktheu: “Ne e kemi një fe, prandaj nuk kemi për ta lënë atë, veç nëse na ofrohet një fe tjetër, që është më e mirë se kjo.”
Atëherë Hatibi i thotë: “Ne të ftojmë ty në fenë e ligjëruar prej Allahut. Kjo është feja Islame, e vetmja që pranon Allahu. Është Pejgamberi që i fton njerëzit në këtë fe madhështore. Më të ashprit që i dolën kundër ishin fisi i tij kurejsh. Armiqësinë më të madhe kundër tij e treguan judejtë. Ndërsa njerëzit më të afruar dhe të butë me të kanë qenë të krishterët.
Për Zotin! Sihariqi i Musait a.s. për shfaqjen e pejgamberit Isa a.s. është i njëjtë si sihariqi i Isait a.s. për shfaqjen e pejgamberit Muhamed a.s. Ftesa jonë për ju, për të besuar dhe pasuar Kuranin, është e njëjtë si ftesa që ju të krishterët u drejtuat ithtarëve të Teuratit për të pranuar Ungjillin.
Çdo popull, në çdo epokë, ku shfaqet një pejgamber, konsiderohet si populli i atij pejgamberi, dhe të gjithë e kanë detyrë që t’i binden dhe ta pasojnë udhëzimin e tij. Ju jeni ndër ata njerëz, në epokën e të cilit u shfaq ky Pejgamber. Duhet të kuptoni që ne po ju ndalojmë aspak ty në pasimin e fesë së vërtetë të Mesihut, por të jeni të sigurt se po ju porosisim që të ndiqni pikërisht fenë e vërtetë të Mesihut.”
Mukaukisu i tha: “Unë kam menduar gjatë rreth këtij Pejgamberi, dhe kam vërejtur se ai nuk urdhëron për gjëra të pavlefshme dhe nuk ndalon nga gjërat e mira dhe të pëlqyera. Ai nuk duket aspak si magjistar i humbur dhe as si fallxhor mashtrues. Ai duket qartë se është i pajisur me shenjën e pejgamberisë. Ai flet për gjëra të fshehta dhe të panjohura nga njerëzit. Do të mendohem më shumë rreth tij dhe ftesës suaj.” Pastaj e mori letrën e Pejgamberit a.s., e vendosi në një kuti fildishi, të cilën, pasi e vulosi, ia dha një prej shërbëtoreve. Pas kësaj urdhëroi një shkrues të tij të merrte një letër dhe ta shkruante në arabisht, drejtuar Pejgamberit a.s. Në këtë letër thuhej:

“Me emrin e Allahut, të Mëshirshmit, Mëshiruesit!
Për Muhamedin, të birin e Abdullahit.
Prej Mukaukisit – të Madhit të egjiptasve.
Paqja qoftë me ju!
E lexova mesazhin tuaj dhe e kuptova se për çfarë na ftoni. E kam ditur që më parë se ka mbetur edhe një pejgamber pa u shfaqur, por mendoja se ai do të dilte në Sham. Unë e nderova korrierin tuaj, dhe tani po ju dërgoj nëpërmjet tij dy skllave me pozitë të lartë ndër egjiptasit. Po ju dhuroj gjithashtu një rrobë dhe një mushkë. Paqja qoftë me ju!”

Ai nuk tha tjetër gjë veç këtyre fjalëve, as nuk pranoi Islamin. Dy skllavet që ai i dërgoi si dhuratë quheshin Marie dhe Sirina. Ndërsa mushka quhej Duldul, dhe mbeti gjallë deri në kohën e Muavijes.”

[_Mersin_]

Perandori Herakli dhe Profeti Muhamed (s)(628 e.s.)


Profetit Muhamed (s) i erdhen vargjet me poshte pas humbjes se romakeve nga persianet. Ajo profetizoi fitoren finale te romakeve. Keto jane nga sure Er-Rum (Romaket) ajetet (vargjet) 1-6 te Kur'anit:


Elif, Lam, Mim.

Romaket jane mundur ne token e afert, dhe pas kesaj humbje te tyre ata do te jene fitimtare brenda dhjete vjetesh. Urdheri i Allahut eshte si ne ngjarjen e meparshme po ashtu edhe ne ate qe do te vije. Dhe ate dite besimtaret do te gezohen per ndihmen e Allahut. Ai ndihmon ate qe Ai do dhe Ai eshte i gjithfuqishem, meshirues. Ky eshte nje premtim i Allahut. Allahu asnjehere nuk i thyen premtimet e Tij, por shumica e njerezve kete nuk e kuptojne.


Allahu (Nje dhe i Vetmi Zot) dergoi Muhamedin (s) si Profet te gjithe njerezimit. Per kete, Muhamedi (s) dergoi letra te kater mbreterit fqinje, duke i thirrur ata ne Islam. Dy nga keto vende ishin superfuqite e kohes, Bizanti (Perandoria Romake Lindore) dhe Persia. Letra e tij per Herakliun, perandorin bizantin, iu dha nga Dihjah ibn Halifah el Kalbi (r.a) Guverantorit te Bostras, dhe ai e kaloi ate per ne Jeruzalem. Kjo ngjarje ndodhi me 628 e.s kur Herakliu ishte duke u kthyer fitimtar pasi mundi Kosroes II te Persise. Ai ishte ne ate kohe ne Homs, nga i cili beri nje pelegrinazh ne rreze te Qytetit te Shenjte per te falenderuar Zotin per shpetimin e Kryqit dhe gjerave te tjera te shenjta qe kishin humbur.

Nje nate ne kete udhetim, Herakliu pa nje enderr e cila i mbeti ne mendje. Duke pare shprehjen e shqetesuar te fytyres, keshilltaret e pyeten se cfare kishte ndodhur. Ai tha se ai bllokohej nga mbreteria fitimtare e nje burri te bere synet ne nje enderr nje nate me pare. Pastaj ai i pyeti ata se cilet popuj praktikonin synetllekun. Gjeneralet dhe keshilltaret e tij qe ishin atje i thane se vetem cifutet ishin te bere synet, dhe u perpoqen qe t'i mbushnin mendjen qe te ndermerrte ndonje fushate kunder tyre. Ne kete kohe, nje i derguar nga governatori i Gasanit arriti, duke sjelle me vete nje arab. Herakliu urdheroi nje perkthyes qe ta pyeste ate, dhe ai u pergjigj: "Nje njeri eshte shfaqur ne mesin tone dhe ai pretendon se eshte profet. Disa e ndjekin dhe i besojne, por ka dhe te tjere qe i kane dale kundra." Herakliu atehere u tha keshilltareve te tij qe te konfirmonin nese ai njeri ishte i bere synet apo jo, dhe kur pergjigja ishte pozitive, ai tha: "Ky, per Zotin, eshte vizioni qe une pashe dhe jo ajo qe thonit juve."


Herakliusi ne nje nga posteret e kohes se tij


Pikerisht gjate ketij pelegrinazhi ne Homs, Herakliu mori letren e Profetit Muhamed (s). Perandori mbasi mori kete mesazh, thirri shefin e tij te policise dhe i tha atij qe te kontrollonte neper vendin e tij nese kishte ndonje njeri nga i njejti fis me Profetin. Ebu Sufjani, kryetari i 'Abdu Shemseve dhe udheheqesi i kurejshiteve, rastisi duke bere tregti ne Gaza me disa nga shoqeruesit e tij nga Meka. Skuadra e perandorise e kerkimit arriti qe t'i gjente ata atje dhe ata menjehere u moren per ne Jeruzalem.

Ngjarja e pershkruar me poshte u tregua nga Ebu Sufjani ne nje kohe kur ai ishte armik i betuar i Profetit Muhamed (s). Kjo permendet ne Sahih Bukhari dhe eshte permbledhur nga 'Abdullah ibn 'Abbas (r.a).

Ebu Sufjan bin Harbi tregon se Herakliu dergoi nje person tek ai gjate kohes qe ai shoqeronte nje karvan nga kurejshitet. Ata ishin tregtare dhe benin biznes ne Sham (Siri, Palestine, Liban, dhe Jordani), ne kohen kur Apostulli i Allahut (Muhamedi (s)) ishte ne armiqesi me Ebu Sufjanin dhe kurejshitet. Herakliu i thirri ata ne oborrin e tij mbreteror ku kishte rreth tij te gjithe njerezit me te vjeter dhe te shquar te Romes. Ai thirri perkthyesin e tij, i cili duke perkthyer pyetjen e Herakliut u tha atyre, "Cili nga ju eshte i afert me ate njeri qe pretendon se eshte Profet?" Ebu Sufjani u pergjigj, "Une jam kusheriri me i afert i tij (ne kete grup)."


Herakliu tha, "Silleni ate (Ebu Sufjanin) afer meje dhe shoqeruesit e tij le te qendrojne pas tij." Ebu Sufjani shtoi, "Herakliu i tha perkthyesit te tij tu thoshte shoqeruesve te mi se ai donte te me bente disa pyetje persa i perkiste atij burri (Profetit) dhe se ne qofte se une do te thoja ndonje genjeshter ata (shoqeruesit) duhej qe te me nderprisnin dhe thonin te verteten." Ebu Sufjani shtoi, "Per Allah! Ne qofte se une nuk do te kisha frike se shoqeruesit e mij do me damkosnin per genjeshtar, une nuk do te thoja te verteten per Profetin.

Pyetja e pare e Herakliut per mua ishte: "Cfare statusi ka familja e tij ne mesin tuaj?" Une u pergjigja, "Ai i perket nje familjeje te mire (fisnike) ne mesin tone."

Herakliu vazhdoi me tej, "A ka pretenduar ndonje midis jush me pare te njejten gje (qenien Profet)?" Une u pergjigja, "Jo." Ai tha, "A ka qene ndonje nga parardhesit e tij mbret?" Une u pergjigja, "Jo."

Herakliu pyeti, "A e ndjekin ate te pasurit apo te varferit?" Une u pergjigja, "Jane te varferit ata qe e ndjekin me shume ate." Ai tha "Po numri i ndjekesve te tij a vjen duke u rritur apo duke u zvogeluar (dite per dite)?" Une u pergjigja, "Numri i tyre gjithmone rritet." Atehere ai pyeti, "A ben vaki qe ndonje nga ata qe futen ne beimin e tij merziten me te dhe e hedhin poshte me mbrapa?" Une u pergjigja, "Jo."

Herakliu tha, "Po ju a e kini akuzuar ndonjehere si genjeshtar para pretendimit te tij (te qenurit Profet)?" Une u pergjigja, "Jo." Herakliu tha, "A i thyen ndonjehere premtimet qe jep?" Une u pergjigja "Jo." Ne jemi ne armiqesi me te por nuk e dime cfare do te beje ai me te." Une nuk pata mundesi qe te thoja ndonje gje tjeter kunder tij pervec kesaj.

Herakliu tha, "A kini patur ndonjehere lufte mes jush?" Une u pergjigja, "Po." Atehere ai tha, "E si kane qene rezultatet e ketyre luftrave?" Une u pergjigja, "disa here ka fituar ai e disa here ne." Herakliu tha, "Cfare ju kerkon ai juve qe te beni?" Une thashe, "Ai na thote qe te adhurojme Allahun dhe vetem Allahun dhe asgje tjeter pervec Tij, dhe te hedhim poshte te gjitha ato qe na kane thene te paret tane. Ai na thote qe te falemi, te jemi te ndershem dhe te kemi marredhenie te mira me njerezit e afert dhe fqinjet."


Herakliu u mendua nje here mire qe t'i mblidhte te gjitha dhe i tha perkthyesit te tij qe te me thoshte mua keto me poshte:


"Une te pyeta ty per familjen e tij dhe pergjigja jote ishte se ai vinte nga nje familje e mire dhe fisnike. Ne fakt te gjithe profetet kane ardhur nga familje te tilla te respektuara. Une te pyeta nese ndonje nga ju ka pretenduar te njejten gje, dhe pergjigja kote ishte negative. Ne qofte se pergjigja jote do te ishte pozitive, une do te kisha menduar se ky njeri ishte duke perseritur pretendimin e atij te meparshmit. Pastaj une te pyeta nese ndonje nga te paret e tij ishte mbret. Pergjigja jote ishte negative, ne qofte se do te kishte qene pozitive, atehere une do te kisha menduar se ky njeri deshiron qe te marre mbrapsht mbreterine e te pareve te tij. Po ashtu une te pyeta nese ai ka qene akuzuar ndonjehere per shpifje para se te thoshte ato qe ka thene, dhe pergjigja jote ishte perseri negative. Keshtu qe une jam i cuditur se si nje person qe nuk genjen per te tjeret do te guzonte te thoshte genjeshtra per Allahun. Me tutje une te pyeta se a e ndjekin te pasurit apo te varferit. Pergjigja jote ishte se ate e ndiqnin te varferit. Dhe me te vertete, te gjithe profetet kane qene ndjekur nga kjo klase njerezish. Me mbrapa une te pyeta nese numri i ndjekesve te tij vinte duke u rritur apo duke u pakesuar. Ti u pergjigje qe ai sa vinte e rritej, dhe ne fakt kjo eshte rruga e besimit te vertete, derisa te jete i plote ne te gjitha aspektet. Po ashtu une te pyeta nese kishte ndonje, i cili, pasi pranon besimin e tij, merzitet dhe e hedh poshte besimin. Pergjigja jote ishte negative, dhe ne fakt kjo eshte (shenja e) besimit te vertete, kur drita e tij futet neper zemrat dhe behet njesh me to. Po ashtu te pyeta nese ai pati tradhtuar ndonjehere. Pergjigja jote ishte negative dhe e njejta gje vlen per gjithe profetet, ata asnjehere nuk kane tradhetuar. Me mbrapa te pyeta se cfare ju urdheronte ai qe te benit. Ti u pergjigje qe ai ju urdheron te adhuroni Allahun dhe vetem Allahun dhe asgje tjeter njesoj si Ai dhe po ashtu ju ndalon juve adhurimin e idhujve dhe ju urdheron qe te faleni, flisni te verteten dhe te jeni te paster.

Ne qofte se ato qe thua ti jane te verteta, shume shpejt ai do te pushtoje kete vend qe ndodhet nen kembet e mia dhe une e dija (nga librat e shenjte) se ai do te shfaqej por une nuk e dija qe do te ishte nga gjiri juaj, dhe nese une mund ta ndiqja ate pergjithmone, une do te shkoja menjehere qe ta takoja dhe nese do te isha me te, me siguri qe do i kisha lare kembet."


Herakliu kerkoi letren derguar atij nga Profeti i Allahut (Muhamedi (s)) e cila iu soll nga Dihja per Governatorin e Bostres te cilet ia derguan ate Herakliut per ta lexuar. Permbajtja e letres ishte si me poshte:


"Ne emer te Allahut, Meshiruesit, Meshireberesit. Kjo leter eshte nga Muhamedi Robi i Allahut dhe i Derguari i Tij per Herakliun, sunduesin e Bizantit. Paqja qofte mbi ate qe ndjek rrugen e drejte. Me tej, une te ftoj ty ne Islam dhe ne qofte se behesh nje musliman ti do te shpetosh, dhe Allahu do te te dyfishoje shperblimet, dhe ne se ti refuzon kete ftese ne Islam ti je duke bere nje mekat duke i cuar ne rruge te gabuar arisijinet (fshataret). Dhe une te recitoj ty fjalen e Allahut:

"O Njerez te Librave te Shenjte! Ejani ne nje fjale te perbashket per ju dhe per ne, qe ne nuk do te adhurojme asgje tjeter vec Allahut dhe se nuk i bashkengjitim asgje tjeter Atij ne adhurim, dhe asnje nga ne nuk duhet te njohe mbreter te tjere pervec Allahut. Atehere nese ata te kthejne shpinen, thuaju: deshmoni se ne jemi muslimane (ata qe i jane dorezuar Allahut)." (sure: 3, ajeti: 64)


Ebu Sufjani shtoi me mbrapa:


"Kur Herakliu pati perfunduar fjalimin e tij dhe pati lexuar letren, ne oborrin mbreteror u be shume zhurme dhe rremuje. Keshtu qe ne dolem jashte oborrit. Une u thashe shoqeruesve te mi se ceshtja e Muhamedit eshte bere aq me rendesi saqe edhe Mbreti i Bizantit ka frike nga ai. Atehere une fillova te sigurohesha ne vetvete se ai (Profeti (s)) do te ishte fitimtari ne te ardhmen e afert derisa une u futa ne Islam (Allahu me udhezoi per kete)."


Herakliu mbajti shenim te gjitha ato qe pati mesuar, perfshire ketu edhe nje histori per vizionin e tij, dhe ia dergoi ate nje njeriu ne Konstandinopoje tek njohuria dhe gjykimi i te cilit ai kishte shume besim. Ai u pergjigj:


"Ai eshte Profeti te cilin ne presim. Nuk ka asnje lloj dyshimi per te, pra ndiq ate dhe beso tek ai."

Herakliut i erdhi kjo pergjigje ne Homs. Ai ftoi te gjithe udheheqesit e Bizantit te cilet ishin ne ate qytet, qe te mblidheshin ne nje dhome ne pallatin e tij, dhe ai dha urdher qe te gjitha dyert te kyceshin. Atehere ai vete u foli atyre nga nje dhome e larte:


"Romake, nese suksesi dhe udhezimi i drejte jane qellimi juaj, dhe nese ju deshironi qe sovraniteti juaj te mbetet, atehere beni aleance me kete Profet (Muhamedin)."


Ata i kuptuan fjalet e tij sepse kishin dijeni per letren e Profetit (s). Pasi degjuan kete, ata u cuan dhe vrapuan drejt dyerve te cilat me kot u perpoqen qe t'i hapnin. Duke pare kundershtimin e tyre te madh, Herakliu vendosi qe mos t'i detyronte ata te besonin ate qe besonte ai. Pastaj ai i thirri ata dhe i siguroi: "Une i thashe keto qe te provoja fuqine e besimit tuaj, te cilin une tani e pashe." Ata u perkulen para tij dhe ishin te kenaqur me fjalet e Perandorit. Ai ne te njejten kohe kishte bindjen e plote se Siria pa dyshim qe do te merrej nga ndjekesit e Profetit (s).


Detyra e Herakliut per mbrojtjen e Sirise u influencua nga vizioni i tij i "mbreterise fitimtare te nje njeriu te bere synet" dhe besimi i tij se ky burre ishte me te vertete i Derguari i Zotit. Ai nuk beri me perpjekje qe te fitonte mbi njerezit e tij per pranimin e besimit te tij. Shume pak kohe para se te kthehej ne Konstandinopoje, ai u propozoi gjeneraleve te tij se nje marreveshje duhej te behej me Profetin (s), duke i dhene atij provincen e Sirise me konditen se do te ndalohej avancimi i tij ne drejtim te veriut. Gjeneralet e tij u cuditen me kete ide dhe e kundershtuan ne menyre te plote. Herakliu mbeti i bindur per vizionin e tij dhe profecine e Muhamedit (s). Thuhet se ne kthimin e tij per ne Konstandinopoje, kur ai arriti kalimin e njohur me emrin Dyert Siliciane ai hodhi syte mbrapa dhe tha: "O toka e Sirise, per here te fundit, une te le lamtumiren.