Papunësia, si të zbutet?

[Davius]

Problemi i papunësisë vazhdon të jetë ndër çështjet më të mprehta me të cilat ballafaqohen vendet e Evropës Juglindore. Ulja e numrit të të papunëve dominon fushatat zgjedhore të forcave politike edhe në Shqipëri, Maqedoni e Kosovë, mirëpo problemi vazhdon të jetë aktual.

Ekspertët thonë se vendet në tranzicion është dashur të paguajnë këtë tagër, po të kihet parasysh "kapitali" i trashëguar nga sistemi komunist. Mirëpo, ata tërheqin vërejtjen se qeveritë postkomuniste kanë mundur të kenë një strategji zhvillimi më të qëndrueshme, po të kihen parasysh resurset që disponojnë. Për këtë arsye kemi dhe atë që quhet "largim i trurit", shtimin e emigrimit , rritjen e importit edhe të atyre produketeve që mund të prodhohen brenda këtyre vendeve.

• Çfarë mendoni, cilat janë përmasat e këtij problemi në vendin ku ju jetoni a punoni?
  
• A mendoni se për të zbutur problemin duhet edhe vetë-iniciativë?

Marrë nga forumi i BBC-së

[babybell]

Per shqiperine per mua ky eshte nje problem conjukture sepse ne shqiperi tani per tani eshte investuar vetem ne 30% (po themi) te potencialit te tregut kombetar. Ajo qe me duket me e veshtire eshte ekuilibrimi i fuqise blerese me çmimet dhe mundesia e kursimit per te rritur investimet. kjo i ngjan pak teorise se multiplikatorit kenezian po qe fundja ishte gjeneratori i rritjes ekonomike te mbas luftes ne evrope
per sa i perket recetave shteterore, problemi madhor eshte mungesa quasi totale e eksportit, problem qe do theksohet edhe me shume me accordin e pashgmangshem MSA, mendoj.

[YaSmiN]

Sepse shqiptaret jane mesuar te kene njerez jashte edhe te punojne edhe t"ju dergojne lek.Sepse me aq lek sikur 1/3 e rroges ti dergoji ai nga jashte shtetit me ato lek kalojne muajin te hane cdo dite mish.Keshtu qe nje shqiptar nuk ka nevoj te punoji sa te jemi ne jashte shtetit edhe sa te jene emigrantet jashte.

[Homza]

Yasmin, nuk e ki keq ti por ktu po flitet per ide se si mund te ulet papunsia. Poqe se edhe ne te emigracionit heqim dore fare nga ata, ateher ce do hajne njerezit tan. Nuk ka xhevap me te madh se ndihma jone qe ju gergojme familjeve ne atdhe. Ndoshta ti mund te mendosh qe kjo i ben dembel, por kjo nuk ndodh nqs njerezit atje jan sic jan shumica e shqiptareve, qe mendojne jjo vetem per sot por me gjate.


Tani persa i perket rritjes se punesimit ne Shqiperi.

Kjo eshte mjaft e veshtire, pasiqe ne trashegojme nje infrastukture dhe nje model punesmi shum primitiv qe nga koha e komunizmit. Punesimi i shqiptareve gjer ne vitet 90 ka qene koprativiste, roje arash dhe pak roje hidrocentrali. Dmth kjo trashegimi na len boshlleqe ne nivelin e shkollimit, dhe te trajnimeve qe duhen per te konkuruar me bizneset e jashtme qe hyjne ne shqiperi.

Une mendoj qe:

Emigrantet, cojne mjaft para ne Shqiperi, gati gati 1 miliard ero ne vit hyn ne shqiperi nga ata qe punojne jasht. Kjo shte nje mekebje e forte e ekonomise, qe mbulon edhe humbjet e net eksporteve. Dmth kjo eshte para qe vjen nga jasht dhe qe mban ne nivel te caktuar edhe exchange level te lekut, dhe inflacionin dhe rritjen ekonomike etj etj
Emigracioni eshte i domosdosshem per Ekonomine ne shqiperi, edhe sikur kto para te emigracionit te perdoreshin per tu investuar ne kapital, ateher te pakten bizneset tona do jene ne gjendje te konkurojne me biznese te huja brenda perbrenda ekonomise tone, gje qe mund te duket mjaft e veshtire qe tashme kemi arritur marrveshjen e stabilizim asociimit me EU.

Investimet publike qe mund te beje qeveria, jan edhe nje hap tjeter qe con ne rritjen e punesise dhe te mireqenies ne bashkatdhetareve tane ne Shqiperi.

Investimet e huaja eshte nje menyre tjeter qe mund te coj ne rrisjen e unesise dhe detyrimisht mireqenies se kobit tone, prandaj duhet edhe pershndetur cdo perpjeke e qeverise Berisha per thithjen e investitoreve te huaj. Shqiperia nje Euro mendoj qe eshte nje nisem e mbare per ne.

Kto 3 pika qe permenda lart mendoj qe jan rrugezgjidhja e vetme per nje rritje te GDPse ton kometare. Ishalla nuk bien ne menyre drastike parat e emigracionit se pastaj shqiperia do ta ket punen shum pisk me vendimet monetare qe duhet te marr.

[babybell]

Totalisht dakord me çfare eshte thene me siper mbi hyrjet nga emigrimi. kete fakt e pranojne dhe autoritet fundja. problemi eshte se kjo nuk eshte baze afatgjate.

Sa per investimet shteterore duhet qe te rregullohet se pari balaca komerciale qe varet nga eksporti! dhe pastaj balanca korrente qe varet nga ajo komerciale qe shteti te kete nje buxhet domethenes per ta konsakruar ne investime publike. aq me teper qe kjo bie ndesh edhe me politikat liberale.

Investimet e huaja per mendimin tim duhet te ndryshojne menyren e integrimit ne shqiperi me ane te kontratave si conçesionet, joint venture, franchise, etj sepse kontratat filialistike bejne qe perfitimi i firmave te huaja te ngelet pasuri e huaj dhe te mos fute ne qarkullimin (cirkuit) e ekonomise kombetare. mar si shembull bankat kryesore ne shqiperi.
per me teper sistemi bankar eshte teper primitiv dhe duhet te zhvilloje nje zgjerim horizontal ne menyre qe te krijohen varesi dhe raporte me te ngushta me bankat te cilat do te sherbejne per terheqjen e pasurise ne disa menyra (duke shitur sigurime e produkte te tjera bankare, duke variuar llojet e kontove dhe llojet e kotratave me profesionalet, duke zhvilluar sistemin e aksioneve,etc) dhe futjen e saj ne sistem.

[Homza]

babybell----je tamam e sakte ne ato qe thua, dmth qe emigracioni eshte para afat shkurter, se ky trend do vije te zvogelohet me kalimine kohes, ama besoj qe edhe nje dekade na shqiptaret e perendimit nuk kemi me u hup dhimten per njerezit tan ne Shqiperi. Nje dekade do te thot 10 miliard euro, kjo pjese nuk do te perdoret e tera per te ble buk, nje pjese detyrimisht do te investohet ne kapitale te ndryshme si makineri moderne, fabrika, hotele etj etj. Edhe nje dekae besoj qe shqiperia do e marri veten dhe te pakten do kunkuroj ne marketin e saj te brendshem.

Qeveria nuk mund ta kontrolloje eksport importin, pasiqe ne po shkojme drejt europes dhe kuota dhe barriera tjera te mundshme nuk mund te perdoren per te mbrojtur biznesin vendas, dhe si rrjedhoje do ket boshlleqe ne buxhetin shteteror.
Ama cmund te bej qeveria, per te rritur investimet ne kapitale eshte te ofroje kredi zbutese dhe afatgjata, gje per te cilen qeveria aktuale po punon besoj. Kjo eshte e vetmja gje qe mund te bej nje qeveri si e jona qe po synon hapjen e tregjeve me EUne. Si ne cdo vend qe shkon drejt EU jo te gjitha barrierat zhvendosen menjeher, kete gje po ben edhe qeveria. Plus qe buxheti shteteror i ketij viti ishte ne disa miliarda dollare, gje qe con se biznesi vendas nuk po flen gjume totalisht.

Investimet e huja, vijne ne shqiperi per te fituar para, keto para i marrin dhe i dergojne ne shtetet e tyre perkatese. Ama ata ne kete process po punesojne shqiptar, po ulin cmimet e mallrave qe tregtohen aktualisht ne shqiperi, kurseje para dhe eshte multiplier effect qe percohet ne tere ekonomine.
Plus qe ne si shtet kemi mjaft veshtiresi te marrim investime me cdo iniciative te mundshme sic eshte ajo Shqiperia 1 Euro, e lene me pastaj tju imponojme investimeve te huaja joint ventures, apo menyra tjera qe pengojne investimet e huaja.
Ama pasurite shteterore qe jan me rendesi strategjike per mbarevajtjen e jetes se ekonomise ne vend, duhen patjeter te kontrollohen nga vet qeveria shqiptare apo nga investitor vendas.

Per mendimin tim nuk ka menyra tjera per rritjen e punesise ne vend, pervec investimet ne kapital nga emigrantet shqiptare, dhenje kredish zbutese afatgjata per bizneset shqipetare dhe shpenzimet publike qe qeveria duhet te bej dhe qe shqiperia ka kaq shum nevoj per to.


Do ishte shum interesante sikur te kishim ndnje rraport te qeverise Shqipetare persa i perket nisemes se saj per te ulur papunesine ne vend.

[Kryeplaku]

Davius urime per temen (shqetesimin me te madh te Shqiptareve)!

Me thene te drejten nuk disponoj aq kohe sa t'i pergjigjem mjaftueshem kesaj pyetje por sigurisht nuk e kane fajin as Nano as Berisha per kete problem, faji i tyre ndodhet se nuk japin c'munden te japin me kete ceshjte pavarsisht rezultatit (i cili ndodhet jashte mundesive te tyre).... pra nuk e krijuan politikanet shqiptare problemin, problemi kalon kufinjte tone kombetare sic e keni vene edhe vet ne dukje.

Duke ditur se problemi ndodhet jashte mundesive te Tiranes ashtu duhet edhe te veprohet.... e pra mos te synohet as punishtja e Asbiut e as bacja e Kadriut se ashtu asnje problem nuk zgjidhet. Ekonomia eshte nderkombetarizuar keshtu edhe krahu i punes. Pra gjithe ceshtja eshte si te vjedhim kapitale dhe investime... dhe kjo eshte gjeja me e veshtire kur dihet sesa konkurence e forte ekziston.

Megjthate ekzistojne edhe detaja te tjera...

flm

[Brari]

i mbani mend ju kooperativistet e kohes enverit?

mezi cprisnin te binte shi..sepse nuk punonin.. po rrinin tek ajo barakja e brigades e benin llogje.. dhe u quhej "ditshiu"..

po bufisto kamariero bulmeto shitsat po te kohes enverit i mbani mend?

ata sdinin dit shiu..ata ishin ne krie te detires..sikur dhe gure te binin nga qielli?
pse valle?

olimbiii...
plotsojeni ju..

[kurkushi]

Papunesia zbutet duke punuar!

[hope31]

papunesia zbutet duke u futur ne pune