Keqpërdorimi i gjuhës shqipe
Zot! Jepu shqiptarëve vullnet dhe logjikë që të flasin shqip të paktën kur janë në Shqipëri. Se, siç kanë zënë disa, shpejt a vonë do ta bëjnë atdheun Babiloni gjuhësh, ku s’do ta marrë vesh qeni të zonë”
(N. Bulka)
Është
plotësisht e kuptueshme se gjuha shqipe sikurse edhe shumë gjuhë tjera në botë të huazojë fjalë të reja të cilat nuk ekzistojnë në fjalorin e sajë dhe më pas ato fjalë t’i përshtat duke u dhënë tipare gramatikore që janë në pajtim me rregullat e gjuhës shqipe. Pa dyshim se edhe gjuha shqipe duhet të tregojë aftësitë e saja dhe të pranoj ne gjirin e sajë fjalë të reja të cilat po lindin si pasojë e zhvillimeve dhe zbulimeve të shumta në fusha të ndryshme shoqërore.
Kjo nënkupton se gjuha nuk është statike. Ajo ndryshon dhe zhvillohet njëkohësisht me ndryshimet dhe zhvillimet të cilat ndodhin në shoqëri. Kur dy a po më shumë gjuhë kanë kontakt të drejtpërdrejt dhe anasjelltas patjetër do të ketë ndikim njëra mbi tjetrën në rrafshe të ndryshme gjuhësore, por duhet të ekzistojnë ligjet dhe institucionet përkatëse të cilat merren me çështjen e gjuhës.
Mirëpo një gjë është shumë e pakuptueshme dhe e patolerueshme. E kjo është përdorimi i barbarizmave (fjalëve apo shprehjeve të huazuara pa nevojë nga një gjuhë tjetër) të ndryshëm në vend të fjalëve të bukura dhe të ëmbla shqipe.
Këta lloj barbarizmash i hasim në jetën e përditshme tek ata nga të cilët pritet më së paku. E këta janë udhëheqësit më të lartë shtetërorë, pra parlamenti , qeveria, mediet e shkruara e elektronike etj. Me të vërtetë këta njerëz dhe këto institucione po të dinin vlerën dhe rëndësinë e gjuhës nuk do të bënin shkelje të tilla.
Këta njerëz përdorin barbarizma në mënyrë që të tregojnë arsimim dhe kulturë të një niveli më të lartë dhe kështu të tingëllojnë tek shqipfolësit e rëndomtë si njerëz të dijshëm ku përdorin terma të cilët nuk i përkasin gjuhës shqipe. Fakt tjetër shqetësues është përdorimi i barbarizmave të tillë nga profesorët universitarë të cilët përdorin shumë fjalë të tilla nëpër ligjëratat e tyre, fjalë të cilat nuk kanë të bëjnë me gjuhën shqipe.
Në vijim po jap disa thënie për gjuhen nga figura të ndritshme të kombit tonë. Thënie kuptimplota nga ata të cilët kanë kontribuar që gjuha shqipe si njëra ndër gjuhët më të vjetra në botë të ruaj mëvetësinë dhe origjinalitetin e sajë ndër shekuj. Gjuhë e cila gjithmonë ka lënë përshtypje të madhe dhe ka ngjall interes të madh tek të tjerët, gjuhë që ka një jehonë të gjerë pra një gjuhë e bujshme me plot kuptimin e fjalës.
“Themelin e diturisë dhe të atdhetarisë e përbën gjuha shqipe”Mit’hat Frashëri.
“Fjala e huaj në gjuhë është si dhia ndër dhen”
N. Frashëri.
“Gjuha është sendi më i çmueshëm i një populli dhe për popullin shqiptar është i vetmi thesar”E. Çabej.
“Gjuha pasqyron një kombësi, ajo është pasqyra më e qartë e një kombësie dhe e kulturës së saj. Shkalla e pasurisë dhe e pastërtisë së gjuhës është tregues i nivelit të kësaj kulture”E. Çabej.
Barbarizmi (fjala e huazuar) fjala në shqip
E. Çabej.
Ja një listë e disa fjalëve jo shqipe të cilat i kam hasur tek disa profesorë dhe tek mediet e shkruara dhe ato elektronike, pra fjalë të cilat nuk ekzistojnë në fjalorin e gjuhës shqipe.
Barbarizmi (fjala e huazuar) fjala në shqip
Barrierë---------------------------------------- Pengesë
Diskurs----------------------------------------- Fjalim, Ligjëratë
Ekspanzion-------------------------------------Zgjerim
Eksperiencë ------------------------------------Përvojë
Fleksibilitet-------------------------------------Lakueshmëri
Fundamental------------------------------------Kryesorë, Themelorë
Hendikep----------------------------------------Pengesë, E metë
Imediat------------------------------------------I menjëhershëm
Interaktiv ---------------------------------------Bashkëveprues
Invadim------------------------------------------Pushtim
Invasion------------------------------------------Pushtim
Investigim----------------------------------------Hulumtim, Hetim
Involvim------------------------------------------Përfshirje
Koincidencë ------------------------------------Rastësi
Konfident ----------------------------------------I sigurt, me besim në vete
Kontinuitet --------------------------------------Vazhdimësi
Koshiencë----------------------------------------Vetëdije, Ndërgjegje
Kreativ -------------------------------------------Krijues
Kualitet ------------------------------------------Cilësi
Kuantitet -----------------------------------------Sasi
Luku----------------------------------------------Pamja, Dukja
Narracion----------------------------------------Kallëzim, Tregim, Rrëfim
Perfekt ------------------------------------------I përkryer, Përsosur
Selektim-----------------------------------------Përzgjedhje
Stopim-------------------------------------------Ndalje
Verdikt------------------------------------------Vendim
Vokabularë-------------------------------------Fjalorë
Mendoj se është koha dhe momenti i duhur qe populli shqiptarë të tregoj një pjekuri dhe maturi të paktën në përdorimin e gjuhës si elementi më i rëndësishëm i një kombi, si një element që tregon kulturë, traditë dhe identitet. Tek e fundit një komb nuk shuhet nëse humbë një luftë. Një komb humbë dhe shuhet nëse humbë gjuhën. Këtë mund ta vërtetoj edhe thënia e Sami Frashërit “Viktimat e gjuhës janë më të shumta se ato të shpatës”
B.gjuha shqipe..
Përgjigju Duke Cituar
Postuar më parë nga SERAFIM DILO
gjuha shqipe po ndryshohet!
Krijoni Kontakt