Fshati Bellacerkë dhe lumi i përgjakur

[fattlumi]

Anthony DePalma


New York Times


Kjo zgjati jo më shumë se tre minuta, tre minuta egërsi dhe shkrepje automatikesh dhe me nuk u degjua asgje". ''Ata filluan te shtiejne ne ne dhe une u plagosa ne shpatull. Unë isha me fat, sepse të gjitha kufomat rane mbi mua.''
Isuf Zheniqi,shpëtoi kur 58 burra u vranë në një masakër në afërsi te Bellacerkes në Kosovën jugperëndimore.
Ai kujton emrat e të gjithë por një. Por ai e di se kane qenë 58 për shkak se ai i ndihmoi per ti varrosur ata, secili prej tyre me një emër të shkruar.
Z. Zheniqi ishte i vetmi i cili dëshmoi se ai pa vrasjet ate dite tragjike ". Katër gra që ishin të ndara nga burrat në Bela Crkva dëgjuar të shtëna si ata ishin në këmbë për të Xerxe dhe u kthyen më vonë për të parë trupat.
Sot Z. Zheniqi jeton në një sallë pishinë ne Kukës, me vajzën e tij dhe familjen e saj. Ai nuk mund të përdorë krahun e djathtë për shkak të plagëve nga plumbi, dhe gjatë ditëve ai shpesh del diell jashtë nga salla pishinë, duke u përpjekur për të vjedhur disa momente te mira për shkak të ëndrrave të tij të tmerrshme.
Vajza ime me thotë''Baba ', flej, pse nuk fle?''' thote z. Zheniqi . ''Por unë nuk mundem te flej. Të gjitha ata trupa të vdekur qe kishin qene permbi mua. Kur takoj dike nga Kosova dhe ata më pyesin se çfarë ka ndodhur, unë qaj. Unë jam i zënë ngushtë, sepse unë jam 39 vjeç dhe ende qaj. Shpesh kam edhe ankthe''.

Rreth 3:30 më 25 mars, në natën e parë të bombave të NATO-s në Jugosllavi, forcat serbe filluan operacionin e tyre, z. Zheniqi tha. Ai tha se kishte parë rreth një duzinë te tankeve serbe duke u pozicionuar në Bela Crkva. ''Një ishte në para shtëpisë sime,''tha ai. Per tiu menjanuar dhe duke ndjere ate qe mund te ndodhte , z.Zhuniqi mori familjen e tij dhe familjen e vëllait të tij - 17 njerëz në teresi - dhe vrapoi në malet aty pranë për të fshehur.

Kur ra qetesia prape, ata u kthyen, duke menduar se tanket kishin ecur perpara. Por ata nuk kishin. Tymi shpejt u ngrit nga shtëpitë e Bela Crkva që ishin më afër rrugës nga Prizreni në Rahovec. Z. Zheniqi dhe familja e tij u larguan përsëri, këtë herë përpiqen ne nje drejtim tjeter,ne drejtim te nje lumi aty afer. Koha ishte rreth 4:30
''Njerëz nga i tere fshati filluan të mbledhen aty afer lumit ,''tha ai. Ata shkuan në një vend i quajtur Ura e Bellase. Rreth 800 fshatarë u përpoqën për tu fshehur nën urë.
Pas kishte gdhirë, fshatarët u përpoqen për të lëvizur drejt Xerxes dhe Rogoves, dy fshatrat aty ne afërsi ku ata mendonin se do të jetë me sigurt. Por snajperët serb ndjeknin lëvizjet e tyre vazhdimisht. Rreth 9:30 në mëngjes, z. Zheniqi tha, 16 policë te njesise speciale u shfaqen,duke shtene me armët e tyre automatike në ajër. Dy familje kanë humbur nga grupi dhe z. Zheniqi tha serbët hapen zjarr, duke vrarë çdo anëtar të tyre me përjashtim te një djali 2-vjeçar, i cili kishte qenë i mbrojtur nga nëna e tij.
Serbët pastaj shtiejne prape në ajër dhe bërtitnin , në gjuhën shqipe,''Çohu dhe eja këtu.''
Fshatarët u ngjit deri në brigjet e derdhet me duart e tyre mbi kokat e tyre. Kur arritën deri tek platforma e hekurudhes qe ishte aty afer , burrat u ndan nga gratë dhe fëmijët, dhe urdhëruan burrat qe te zhvisheshin.
Policia shikoi dhe kontrolloi pastaj nëpër rrobet dhe gjesendet e tyre. Një praktikant mjek lokal, Nesim Popaj, u përpoq të bisedonte me policinë në gjuhën serbe, sepse nipi i tij, Shendet Popaj, 17, ishte i shtrire në tokë dhe një polic mbante kemben e tij mbi koken e Shendetit.
Mirepo menjehere polici e qelloi mu ne koke nipin 17 vjeqar te mjekut . Ne ishim te tronditur. Njeri nga ta ishte një kapiten, qe mbante një pushkë automatike. Ishte i veshur me uniformën e gjelbër te kamufluar, dhe mbi supet e tij kishte tre yje. Unë nuk e di emrin e tij, por ai ishte i gjatë dhe ai kishte një nofull dhe goje disi te shtremberuar. Unë mund të njohe lehtë nese shoh ndonje foto te tij.''

Gratë dhe fëmijët janë nisur per ne Xerxe. Burrat u lejuan të vishem dhe pastaj u detyruan të lëvizin mbi perroin aty ku ishin munduar te fshiheshin. Z. Zheniqi ishte në rreshtin e parë, mu prane bregut ku poshte ishte lumi, me shumë burra pas tij.

''Ne u munduam tju flisnim serbeve diqka mirepo ata nuk na lejuan ,''tha z. Zheniqi. ''Nëse provonim te flisnim diqka ata vetem na thonin : " Mbylleni gojen" . Ne të gjithë e thirri. Sahid Popaj vetem qante qe nga momenti kur ne u detyruan të hiqnim rrobat tona deri në momentin kur ai vdiq.''

Filluan krismat pa asnje fjalë te bere nga policët. Disa prej tyre në këmbë qendronin prapa fshatareve me armë automatike. Duke qenë në largësi pak me te madhe nga policet z. Zheniqi kishte marre nje plumb ne shpatullën e djathtë dhe njerezit e vrare i bienin permbi te .Te shtenat zgjaten rreth tre minuta, tha ai. Pesha e njerëzve qe binin mbi te e shtyen atë për në lumë.

Ai ra rreth 4 metra teposhte nga bregu ne uje në ujë. ''Në atë moment, unë mendoje qe te gjeje ndonje gure ,te mbeshtetem ne te ne menyre qe ta mbaje koken mbi uje qe te marre fryme.Qendrova ashtu duke u bere si një njeri i vdekur përrreth 20 minuta.''

Terrori nuk kishte përfunduar. Policët zbriten poshte ku kishin rene te pushkatuarit.

''Kam dëgjuar dikë duke thënë: "Ai po merr frymë, gjuaj ne te, ai po merr fryme,gjuaj ne te,''tha z. Zheniqi. Ata gjetën nëntë burra qe kishin shpetuar pas pushkatimit dhe ishin fshehur ne shkurre dhe qe te gjithe i vrane per se dyti.

Ai ka qendruar ashtu perreth 15 minuta, dhe pasi u qetesua dhe nuk degjohej me ndokush, ai u tërhoq duke i shtyer trupat e tjere te vdekur qe i kishte permbi trupin e tij . Kjo ishte ajo qe kishte që kishte ndodhur në Bela Crkva. ''Në lumë, unë pashë gjëra të tmerrshme: meshkuj pa sy, burra me gjysmë kokat e tyre pasiqe gjysma i`u kishte hequr nga plumbat qe kishin marre.''

Ai ishte zvarritur disi dhe kishte mberritur deri ne fshatin Xerxe, ku ai gjeti disa familjar te tij dhe u tregoi per masakren . Disa nga burrat ishin organizuar për të shkuar përsëri në lumë, per ti marre dhe varrosur te vraret. Ai tha se ata janë gjetur katër të mbijetuar të tjerë,dhe jane ngarkuar ne rimorkion e traktorit prapa, duke u munduar te ju iknin snajperisteve. Duke u kthyer, dy nga të mbijetuarit vdiqen.

Një ditë më pas, rreth 20 fshatarë nga Bela Crkva u kthyen në lumë për të varrosur të vdekurit.

''Ne shkruam emrat e të gjithë të vdekurit në copa letre të veçanta,''tha z. Zheniqi. Atëherë kemi vënë letrat brenda shisheve te plastikes.Ne qdo shishe ishte nje emer . Ne vëndosem shishet brenda varrit,ne menyre qe te identifikoheshin me lehte dhe mos te humbej shishja.Pastaj i varrosem, jo larg nga lumi.'' perfundon tregimin e tij,i mbijetuari i kesaj masakre Isuf Zheniqi.
Ne mesin e te vrareve ishin edhe 7 femije dhe 2 invalid.

[fattlumi]

Për herë të parë forcat policore serbe hynë në Bellacerkë, një fshat me rreth 3000 banorë, një javë para se të nisnin bombardimet e NATO-s. Sipas dëshmive të fshatarëve, ata dogjën disa shtëpi, shtinë mbi gjënë e gjallë dhe vodhën sende të ndryshme nëpër shtëpitë e banorëve.Sipas një fshatari, atëherë u vra edhe një njëzet e tetë vjeçar i quajtur Eqerem Zhuniqi.
Ata çka dëshmitarët besonin se ishin anëtarë të forcave speciale të policisë dhe njësive paraushtarake, hynë sërish në fshat më 25 mars,rreth orës 3 të mëngjesit. Sipas dëshmive të banorëve, bëhej fjalë për një përzjerje trupash të veshur me uniforma ushtarake ngjyrë blu dhe të gjelbër, një pjesë e tyre të maskuar, ndërsa një numër i madh syresh kishin të lidhur në krah nga një shirit të bardhë. Pa humbur kohë, ata nisën të vidhnin vetura dhe sende të çmuara si televizorë. Të paktën gjashtëdhjetë burra, në moshë për armë, të trembur për jetën, u larguan sakaq në drejtim të kodrave aty pranë. Ndërsa pjesa tjetër qëndroi në fshat për të parë se ç’do të ngjante. Një grua, N. Z., i tha Human Rights Watch: Më 25 mars, një natë pasi kishin nisur bombardimet e NATO-s, unë isha duke fjetur. Rreth orës 3 të mëngjesit, im shoq më zgjoi dhe më tha, “duhet të largohemi, tanket kanë hyrë në fshat.” Mora ca tesha, çka munda të gjeja dhe shkova te dera. Ndërkohë që i isha afruar derës, tanket nuk ishin më larg se dhjetë metra nga dera e shtëpisë sonë. N. Z. dhe njerëzit e familjes qëndruan në shtëpi për afro njëzet minuta, për të vendosur se çfarë do të bënin. Ç’është e vërteta, tanket u larguan nga qendra. Por rreth orës 4.30 të mëngjesit, N. Z. dhe njerëzit e familjes së saj, panë të dilte tym dhe flakë nga shtëpitë në skaj të fshatit. Banorë nga ajo pjesë e fshatit nisën të mblidhen në qendër, duke thënë se trupat qeveritare po iu vinin zjarrin shtëpive. Bash në këtë kohë, familja e N. Z.-së dhe afro 300 apo 400 fshatarë të tjerë, duke përfshirë këtu afërsisht pesëdhjetë burra në moshë për armë, thanë se kishte ardhur çasti për t’u larguar. Peizazhi rreth e qark Bellaçerkës është relativisht i sheshtë, kështu që grupi i të ikurve u strehua në një golle të pyllëzuar të përroit të Ballajt, jo më larg se një milje nga fshati. Në kohën që ata u fshehën në përrua, uji arrinte deri në gju.


Në krye grupi kish ndërmend të merrte në drejtim të fshatit të Rogovës. Por, kur dëgjuan të vinin të shtëna nga ai drejtim, ndërruan mendje dhe vendosën të merrnin për nga Xërxe. Nga vendi ku ishin panë Bellaçerkën duke u djegur.
Rreth orës 6 të mëngjesit, nisi të bëhej ditë, e megjithatë njerëzit e grupit vendosën të qëndronin në shtratin e përroit për shkak të të shtënave. Diku aty nga ora 8 e mëngjesit, grupi bëri për nga ura e hekurudhës që kalonte mbi përrua. Dymbëdhjetë vetë nga familja e Çlirim Zhuniqit dhe ajo e Xhemal Spahiut ishin rreth pesëdhjetë metra përpara pjesës
tjetër të grupit. Ata do të ishin të parët që hasën policët mbi urë.N. Z. tregon atë që kishte ngjarë:
Nisëm të ecim në drejtim të Xërxes, pa e ditur se policia ndodhej mbrapa urës. Ne morëm për nga ura, që nuk ishte më shumë se njëzet metra larg. Familja e parë ishte ajo e një burri (Çlirimit), tok me gruan dhe tre fëmijët. Kur panë policët, ata u dorëzuan. Njerëz që ishin aty pranë nesh thanë se edhe ne do të ishte mirë të dorëzoheshim. U vumë në udhë dhe ndërkaq policët zunë të qëllonin mbi ne, por askush nuk u plagos. Gjithë sa ishim u shtrimë përtokë. Një tjetër grua që ndodhej në atë grup, i tha Human Rights Watch: Atje ndodhej një përrua me shkurre, që ishte një vend i mirë për t’u fshehur. Fshati u fsheh në atë vend. Uji i përroit na mbërrinte deri te gjuri. Serbët na gjetën – ndoshta ishin rreth njëzet serbë – nuk munda t’i numëroj ngaqë s’mund t’i shihja të gjithë sa ishin. Ata thanë në serbisht, “Gjithë sa jeni duart lart dhe dilni nga vendi ku jeni fshehur.” Unë s’kuptova çfarë po thoshin, por disa nga burrat e njihnin serbishten dhe na shpjeguan edhe ne të tjerëve. Para se policët t’i afroheshin grupit të madh, njerëzit e familjes Zhuniqi dhe Spahiu u urdhëruan të dilnin nga shtrati i përroit në një lëndinë aty pranë. Një dëshmitar tha se, burrat i shtrënguan të zhvishen. Një tjetër dëshmitar tha se ai pa se si burra me “uniforma të gjelbra dhe shami koke të bardha” qëlluan mbi Çlirimin, të shoqen dhe tre fëmijët e tyre, si dhe mbi pjesëtarët e familjes së Xhemal Spahiut. Ai tha:
Ata i vranë të gjithë me pushkë automatike në një fushë jo më larg se 500 metra nga shtëpia. Unë munda të shihja (vrasjen) fare mirë. Gjithçka ndodhi vetëm 200-300 metra larg meje. Unë isha fshehur në përrua, pranë urës. Arrita të njoh njërin nga ata (që po qëllonin), i cili ishte nga Hoça e Madhe. Sipas dëshmitarëve, një doktor shqiptar nga Bellaçerkë i quajtur Nesim Popaj, tridhjetë e gjashtë vjeç, u përpoq të negocionte me komandantin serb, duke iu lutur atij t’iu kursente jetën fshatarëve. Sipas këtyre
dëshmive, Popaj iu shpjegoi se ata nuk ishin anëtarë të UÇK-së, por thjesht fshatarë që dëshironin të jetonin në paqë. Komandanti serb iu përgjigj duke thënë: “Ju jeni terroristë. Nxirrni armët.” Dëshmitarët thanë se, në këtë muhabet e sipër, komandanti serb i kishte vënë shkelmin në zverk Shëndet Popajt, nipit shtatëmbëdhjetë vjeçar të doktorit, i cili kishte rënë përmbys në tokë. Duke i dhënë fund me vrazhdësi diskutimit, komandanti – sipas përshkrimit të dëshmitarëve ai ishte një burrë me shtat mesatar, rreth tridhjetë e pesë vjeç, i veshur me uniformë kamuflazhi në ngjyrë të gjelbër, me tri yje në spaleta – shtiu tri herë mbi Dr. Popajn në sytë e gruas dhe tre fëmijëve të tij dhe më pas, vrau edhe Shëndetin. Dëshmitarët do të përmendnin në mënyrë specifike se
komandanti, i cili sipas tyre duhej të ishte kapiten, kishte një tipar tepër të veçantë, gojën tepër të deformuar.
Njëri nga dëshmitarët, një nga katër njerëzit që mbijetuan pas të shtënave, i tha Human Rights Watch: Në krye ata vranë doktorin që ishte një nga prijësit e fshatit. Ata shtinë mbi të me armë automatike në një distancë afro një metër, në kohën që
doktori ishte duke iu thënë, “ju lutem, mos na vrisni, ne jemi fshatarë që duam të punojmë; nuk jemi me UÇK”-në. Serbët po thoshin, “ju jeni terroristë; nxirrni armët.” Ata thanë, “Ku e keni NATO-n që t’ju shpëtojë?” Një kapiten urdhëroi të tjerët. Ai e vrau me dorën e vet doktorin, ndërkohë që ishin duke debatuar. Doktori ishte njeriu më i nderuar në fshat. Kishte studiuar në Perëndim: në Sarajevë, Zagreb dhe në Gjermani. Pasi vranë doktorin, vranë aty për aty edhe nipin e tij. Kapiteni i kishte vënë këmbën në zverk nipit të doktorit. Ai e qëlloi nipin në kokë. Kapiteni kishte shtat mesatar (përafërsisht një metër e tetëdhjetë centimetra i gjatë. Në kokë mbante helmetë. Nuk kishte maskë dhe në supe kish tri yje të artë. Ai kishte një gojë çuditërisht të shtrembëruar. S’kish as mustaqe dhe as mjekër. Duhej të ishte tridhjetë vjeç, ndoshta tridhjetë e pesë ose aty afër. Në kohën që policët po më shkëpusnin nga fëmijët, ata u rrekën të vinin tek unë. Kur vranë doktorin, gruaja dhe fëmijët e doktorit ishin aty pranë; s’duhej të ishin më larg se njëzet metra dhe panë gjithçka. Teksa gruaja dhe fëmijët e doktorit zunë të ulërisnin, policët po përpiqeshin t’i mbanin larg vendit të ngjarjes Gjithë-gjithë duhej të ishin rreth njëzet policë. Më pas forcat e sigurimit ndanë burrat mbi katërmbëdhjetë vjeç e sipër nga gratë dhe fëmijët. Burrave iu kërkua të zhvisheshin, gjë që, sipas fshatarëve, ishte një përpjekje e qartë për t’i poshtëruar në sytë e grave dhë fëmijëve të tyre. Ndonëse një shpjegim tjetër mund të jetë që, policët prisnin të gjenin uniforma ushtarake nën petkat civile. Trupat serbe, që sipas përshkrimit të një gruaje, kishin veshur uniforma të gjelbra dhe në mëngë mbanin shiritë të bardhë, vijuan më tej duke kontrolluar nëpër teshat e burrave dhe duke marrë gjithë ç’gjenin: letrat e njoftimit, sende të çmuara, si dhe para, duke përfshirë këtu 40.000 marka gjermane që i gjetën një njeriu të vetëm, Muharrem Zhuniqit. Në këtë pikë, ata iu thanë grave dhe fëmijëve të ecnin përgjatë udhës së hekurt, në drejtim të Xërxes. Burrat u urdhëruan të vishen dhe i kthyen mbrapsh, për nga bregu i lumit. Gratë e fshatit, që ishin vënë në udhë e po ecnin përgjatë shinave,thane se s’kish pak që ishin nisur, kur veshët iu zunë shkrepëtimat e zjarrit të armëve, që zgjati disa minuta radhazi, pa pushuar. N. Z. dëshmon: “Nuk kishim bërë ndoshta as dhjetë metra, dëgjuam të shtënat e armëve automatike, që zgjatën për afro tri-katër minuta pa pushim. Sakaq, gratë zunë të ulërisnin, “Na vranë burrat!” Në një intervistë të veçantë, një tjetër grua do të kujtonte: “Serbët e drejtuan grupin në të cilin ndodhesha edhe unë për kah fshati Xërxe. Ndërkohë që po merrnim nga ura, dëgjuam të shtënat e armëve automatike që zgjatën pak minuta. As që guxuam të kthenim kryet e të shihnim çfarë po ndodhte.” Human Rights Watch foli me dy nga burrat që ishin në grupin e atyre që u urdhëruan të shkonin nga bregu i lumit. Në intervista më vete, ata dëshmuan se serbët hapën zjarr mbi ta me armë automatike. Fillimisht mbijetuan gjashtë burra, por më pas dy prej tyre vdiqën nga plagët e marra. Human Rights Watch e intervistoi të mbijetuarin e parë më 16 prill, në Kukës, pak ditë pasi ai kishte hyrë në Shqipëri. Atë kohë, ai kishte të fashuar shpatullën e djathtë, krahun e djathtë dhe disa plagë në kokë, që ai tha se i kishte marrë nga të shtënat në Bellaçerkë, si dhe disa plagë sharapnelash në kokë e në krah, që ai pohonte se i kish marrë më vonë, gjatë një granatimi pranë fshatit Nagafc. Pas një vizite që do të bënte më vonë te mjekët në Tiranë, doli se ai kishte një plumb në shpatull. Burri tha se ai kishte qenë ndër të parët në atë grup që ishte qëlluar. Paskëtaj kishte rënë në ujë dhe qe mbuluar nga trupat e tjerëve që kishin mbi të, gjë që i kishte shpëtuar jetën. Ai i tha Human Rights Watch: Pasi vranë doktorin dhe nipin e tij, ata na thanë të ktheheshim te përroi. Pasktëaj, ata nisën sakaq të shtinë mbi ne. Kapiteni nuk nxorri asnjë fjalë nga goja, ai zuri të shtjerë, gjë që nisën të bënin edhe të tjerët, menjëherë pas tij. Të shtënat do të vazhdonin pandërprerje, për afro pesë apo dhjetë minuta. Kur nisën të shtënat, unë rashë i pari, plumbi më kishte marrë në shpatullën e majtë. Njerëzit e vrarë ranë mbi trupin tim. Pasi reshtën të shtënat, ata nisën të shohin rreth e qark, për të parë mos kishte dne ndonjë që merrte frymë. I dëgjova kur thanë, “ky këtu merrka frymë.” Verifikuan dhe panë kush kish mbetur gjallë dhe më pas i mbaruan. Unë isha fshehur nën trupat e të vrarëve. Qëndrova në atë gjendje për afro njëzet minuta. Pas dhjetë minutash dëgjova të shtëna. Po vrisnin njerëz mbi përrua. Kur u ngrita, pashë njerëz
të vdekur rreth e rrotull meje. Kishin mbijetuar edhe pse të tjerë, por një pjesë e tyre vdiqën më vonë. Ishin vrarë gjithsejt dyzet e dy njerëz. Tridhjetë minuta pas hapjes zjarr për herë të dytë, në kohën kur dëshmitari e kish kuptuar se trupat serbe ishin larguar, ai u çua dhe pa, përveç trupave të dyzet burrave të vrarë në lumë, edhe kufomat e shtatë pleqve nga Bellaçerkë, si dhe trupat e dy personave që ai nuk i njihte, të plandosur përtokë, në një fushë rreth njëqind metra larg përroit. Paskëtaj, ai mori të ecë në drejtim të Xërxes, ku iu kumtoi grave të fshatit çka kishte ngjarë. E gjithë kjo do të vërtetohej nga N. Z., e cila ishte dërguar në Xërxe, tok
me gratë e tjera. Ajo i tha Human Rights Watch se një burrë, i mbijetuari i cituar pak më sipër, erdhi në Xërxe. Në fillim, u shpreh ajo, ai qëndroi i heshtur dhe vetëm më pas na shpjegoi atë që kish ngjarë me burrat e tjerë. Ajo e konfirmoi faktin se, ai ishte plagosur në shpatull. Burri i kunatës së N. Z.-së, u kthye në breg të lumit tok me një grup grash, për të parë nëse kishte ndonjë të mbijetuar tjetër. Ai solli me vete pesë burra, tha N. Z., por dy prej tyre pas pak kohësh vdiqën. I mbijetuari tjetër, i intervistuar nga Human Rights Watch, kallzoi të njëjtën ngjarje. Ai tha: Ata na ndanë dhe në urdhëruan të merrnim për në drejtim të bregut të
përroit. Kur u nisëm, ata hapën zjarr mbi ne. Unë sakaq rashë dhe u mbulova nga pesë a gjashtë të vrarë, që më ranë përsipër. Qëndrova në ujë për afro një orë, të vrarët më kishin mbuluar. Kur nuk dëgjova më zhurma, u ngrita. Isha larë i tëri në gjak. Pashë pesë burra që ishin lënduar. Më vonë, vetëm tre prej tyre arritën të mbijetojnë. Isha kaq i llahtarisur sa shkova dhe u fsheha në ca shkurre. Pas afro një ore, dy gra, farefis i disa prej atyre personave, erdhën dhe panë trupat. Njëra prej tyre zbuloi trupat e dy djemve të saj; njëri pesëmbëdhjetë dhe tjetri gjashtëmbëdhjetë vjeç. Aty ndodheshin dyzet e pesë të vrarë, të cilët do të varroseshin dy ditë më pas nga njerëzit e fshatit. Human Rights Watch foli veç e veç me katër individë të ndryshëm, të cilët
i kishin parë trupat e të vrarëve ose kishin ndihmuar në varrosjen e tyre në fushën pranë përroit. Një burrë tha se, përveç grupit të të vrarëve në përrua, ai kishte gjetur edhe dymbëdhjetë njerëz që i përkisnin dy familjeve – shtatë fëmijë, tri gra dhe dy burra – pranë urës. Ai i tha Human Rights Watch: Pasi serbët u larguan, zbrita te përroi me gruan e njërit prej burrave të fshatit, për të parë çfarë iu kishte ngjarë. Gjeta trupat si dhe pesë njerëz që ishin plagosur por ende gjallë … I varrosëm trupat dy ditë pasi i kishin vrarë. Ishim tepër të frikësuar dhe s’guxonim t’i varrosnim më parë. I varrosëm në fushë, fare pranë përroit, nën urë. Na u deshën dy netë që t’i varrosim – për arsye sigurie, punonim vetëm natën. Natën e parë, njëzet deri në tridhjetë njerëz punuan tetë orë për t’i varrosur kufomat. Natën e dytë, rreth pesëmbëdhjetë njerëzve iu deshën katër orë për t’i varrosur të gjithë. Më 6 korrik, viktimat u rivarrosën me nderimet e duhura sipas ritit mysliman, pasi ishin ekzaminuar nga ekspertë britanikë të kriminalistikës, që punonin për llogari të Gjykatës Ndërkombëtare të Krimeve të Luftës në ish-Jugosllavi. Sipas GJNKLJ, nga vendngjarja u ekzumuan shtatëdhjetë e shtatë trupa.



Pergatiti per Forumin Shqiptar_____________Fattlumi

[fattlumi]

Lista e te vrareve dhe masakruarve ne Bellacerke me 25 mars 1999.


1. Hajrullah Begaj (imami i fshatit), 29
2. Murat Berisha, 62
3. Adem Berisha, 33
4. Hysni Fetoshi, 50
5. Halim Fetoshi, 70
6. Fatmir Fetoshi, 30
7. Ardian Fetoshi, 16
8. Fadil Gashi, 47
9. Musat Morina, 60
10. Zyraje Morina (gruaja e Musait), 55
11. Nesim Popaj (doktori), 36
12. Shendet Popaj, 17 (nipi i doktorit)
13. Etihem Popaj, 40
14. Krashnik Popaj (djali i Etihemit), 48
15. Isuf Popaj, 65
16. Mehmet Popaj (i biri i Isufit), 46
17. Vehap Popaj, 60
18. Bedrush Popaj, 50
19. Avdullah Popaj (i biri i Bedrushit), 16
20. Sedat Popaj, 50
21. Ifan Popaj, 40
22. Rrustem Popaj, 63
23. Mersel Popaj, 50
24. Sahit Popaj, 42
25. Behlul Popaj, 14
26. Nazmija Popaj, 45
27. Albani Popaj, 20
28. Agon Popaj, 14
29. Hysni Popaj, 38
30. Lendrit Popaj, 17
31.-37. Xhemajl Spahiu, 70 (nga fshati Opterushe,ai dhe 6 anetare tjere te familjes ishin vrare bashke me Clirimi Zhuniqin ne grupin e pare prej 12 vetave)
38. Eshref Zhuniqi, 60
39. Fatos Zhuniqi, 42
40. Labinot Zhunici, 17
41. Mahamet Zhuniqi, 65
42. Reshit Zhuniqi (djali i Muhametit), 25
43. Qamil Zhuniqi, 72
44. Ibrahim Zhuniqi, 70
45. Abedin Zhuniqi, 36
46. Bajram Zhuniqi, 50
47. Qemajl Zhuniqi, 57
48. Hysni Zhuniqi, 62
49. Kasim Zhuniqi, 30
50. Mehdi Zhuniqi, 60
51. Ahmed Zhuniqi
52. Agim Zhuniqi, 55
53. Destal Zhuniqi, 65
54. Bilal Zhuniqi, 75
55. Shemsi Zhuniqi (djali i Bilallit), 52
56. Muharem Zhuniqi (djali i Shemsiut), 28
57. Qlirim Zhuniqi (i vrare ne grupin e pare te 12 vetave), 40
58. Lumnije Zhuniqi, 39
59. Dhurata Zhuniqi, 10
60. Dardana Zhuniqi, 8
61. Dardan Zhuniqi, 5
62. Hysen Zhuniqi, 22

[fattlumi]

Fshati Bellacerke


[IMG][/IMG]



[IMG][/IMG]

[fattlumi]

Vendi ku jane vrare banoret e Bellacerkes


[IMG][/IMG]

[IMG][/IMG]

[IMG][/IMG]

[fattlumi]

Disa dokumente te pjesmarrjes se serbeve ne kete masaker dhe ne masakrat perreth Rahovecit,ku ka pasur edhe serb lokal.



[IMG][/IMG]

[IMG][/IMG]

[IMG][/IMG]

[fattlumi]

Disa nga te vraret aty tek perroi prane Bellacerkes


[IMG][/IMG]

[IMG][/IMG]

[IMG][/IMG]

[fattlumi]

[IMG][/IMG]

[IMG][/IMG]

[IMG][/IMG]

[Besoja]

Nuk di se, aty ku janë vrarë a është ngritur ndonjë memorial për ta?
E tëmerrshme...e pa imagjinueshme...

[fattlumi]

Shtepite e djegura ne Bellacerke


[IMG][/IMG]

[IMG][/IMG]

[IMG][/IMG]