Leximi

[sirena_adria]

Sa më shumë lexoni, aq më vonë plaket truri

Studimi hap mendjen, por gjithashtu ndihmon për ta mbajtur atë në formë për shumë vite.

Sa më i lartë niveli i arsimimit, rënia konjitive ose humbja e kujtesës dhe vëmendja humbin aftësinë me vonesë.

Konfirmimi i lidhjes midis nivelit të arsimimit dhe shëndetit të trurit për të moshuarit vjen nga një studim i udhëhequr nga Universiteti i Kalifornisë.

Studimi përdori të dhëna të marra nga një anketë me aftësitë njohëse të një kampionimi prej 10.374 amerikanësh në vitin 2000 dhe të një mostre prej 9995 personash mbi 65 vjeç në vitin 2010. Personat u ndanë në disa kategori, sipas nivelit të arsimimit: me shkollë fillore, të mesme, të diplomuar dhe pasuniversitarë.

Studimi nxori në pak se mes viteve 2000-2010 jetesa pa demencë është rritur, por veçanërisht tek ata më të arsimuar: 1.51 vjet për meshkujt dhe 1.79 vjet për femrat. Rritja e viteve të jetës pa probleme konjitive ishte shumë më e ulët në mesin e atyre me arsim të ulët, rreth 0.66 vjet për meshkujt dhe 0.27 vite për femrat. Ata që kishin arsim pasuniversitar kishin aftësi të ruajtjes së kujtesës edhe pas moshës 80-vjeçare.


Ekonomia Online

https://ekonomiaonline.com/sa-shume-...-plaket-truri/

[sirena_adria]

Studim: Këto shtete prijnë me numrin më të madh të lexuesve

BE gjurmon se sa shpenzojnë europianët për letërsinë. Në vitin 2021, mesatarisht, një qytetar i BE-së shpenzoi rreth 1.1% të të ardhurave në gazeta, libra dhe artikuj kancelarie. Por, cili është vendi i BE-së që shpenzon më shumë për libra? Është Sllovakia, dhe me diferencë. Sllovakët shpenzojnë mesatarisht 1.9% të të ardhurave vjetore për gazeta, libra apo artikuj kancelarie. Sllovakia mbetet në krye të klasifikimit në pesë vjetët e fundit dhe, në të vërtetë, ka rënë lehtë nga një nivel i lartë prej 2.1%. Duke zbritur nga 1.9% në 1.2%, vendet europiane që kanë shpenzuar më shumë për libra janë Kroacia, Gjermania, Estonia, Letonia dhe Islanda, përcjell albinfo.ch.

Cili vend renditet i fundit? Në pozicionin e palakmueshëm, vendi me shpenzimet më të ulëta për frymë për letërsinë është Qiproja, me vetëm 0.4%. Megjithatë, Greqia, Rumania, Bosnjë e Hercegovina dhe Serbia nuk janë shumë larg, pasi të gjitha shpenzuan 0.5% në vitin 2021. Humbësi i vërtetë në listë nuk ka paraqitur as shifra në BE, që nga viti 2019. Maqedonia e Veriut i deklaroi shpenzimet e saj për herë të fundit, tre vjet më parë. Në atë kohë, vlera ishte mjerisht vetëm 0.1% e të ardhurave për frymë.

Cili shtet i kushton më shumë kohë leximit? Një gjë është të shpenzosh para për letërsinë. Por, siç thotë shprehja e vjetër “kohë = para”, vlera e vërtetë në jetë është koha jonë.

Pra, cilat janë vendet që më shumë se të gjithë ulen dhe i kushtojnë kohë leximit? Shifrat për këtë pyetje, në të gjithë Europën, janë pak më të vjetra, pasi Anketat e Harmonizuara Europiane të Përdorimit të Kohës (Harmonised European Time Use Surveys), zhvillohen vetëm një herë në dekadë, dhe shifrat e vitit 2020 ende nuk janë publikuar. Megjithatë, zotërojmë të dhëna që lidhen me sondazhet e kryera midis 2008 dhe 2015 në 18 vende europiane.

Në krye të listës për kohën që i kushtohet leximit në ditë është Estonia. Njerëzit nga 20 deri në 74 vjeç, kalojnë rreth 13 minuta në ditë duke lexuar. Kohën e mbi 10 minutave që ia kushtojnë leximit në ditë e kalojnë edhe Finlanda, Polonia dhe Hungaria.

Në fund të klasifikimit renditej Franca, e cila i kushton vetëm dy minuta në ditë leximit. Në një nivel të ngjashëm ishin Rumania, Austria dhe Italia, që shpenzojnë pesë minuta në ditë, duke lexuar. Rezultate të ngjashme shfaqen edhe për popullatat të cilat e konsiderojnë leximin si një aktivitet të cilit duhet t’i kushtojnë kohë: 16.8% e finlandezëve e cilësojnë leximin një “aktivitet i rëndësishëm”, ndjekur nga Polonia, Estonia, Greqia dhe Luksemburgu. Sërish, francezët janë në disavantazh, sa u përket lexuesve. Pavarësisht se janë kombi, që i kanë dhënë botës Volterin, Hygonë, Prustin dhe së fundmi, fituesen e çmimit Nobel këtë vit, Annie Ernaux, vetëm 2.6% e francezëve e konsiderojnë leximin një aktivitet të rëndësishëm në jetën e tyre.


/ KultPlus.com

https://www.kultplus.com/libri/studi...h-te-lexuesve/

[sirena_adria]

Stërvitja më e mirë e trurit: Cilat janë përfitimet e leximit të çdoditshëm?

Pavarësisht se në çfarë moshe jeni, leximi është gjithmonë një mundësi e shkëlqyer për të ruajtur kondicionin mendor

Mendja e njeriut, mu ashtu edhe si muskujt, ka nevojë për ushqim për të zhvilluar kapacitetet e veta.

Nëse nuk i jepni përmbajtjen e duhur dhe nuk e përdorni, truri do të bëhet dembel dhe i ngadalshëm. Prandaj, përveçse duhet të shkoni rregullisht në palestër, praktikoni leximin çdo ditë, sepse është stërvitja më e mirë për trurin.

Leximi nxit krijimin e lidhjeve nervore në pjesët e ndryshme të tij, të cilat përndryshe mbeten të pastimuluara nga aktivitetet e tjera, transmeton Telegrafi.

Sa më shumë përmbajtje të ndryshme të lexoni, aq më shumë pjesë të ndryshme të trurit do të krijojnë lidhje të reja, gjë që përmirëson kapacitetet njohëse.

Përveç pasurimit të fjalorit, leximi i rregullt angazhon kujtesën – jo vetëm nëpërmjet memorizimit të përmbajtjes, por edhe përmes ndjekjes së tregimit.

Në mënyrë që të vazhdoni aty ku e latë, duhet të mbani mend atë që keni lexuar më parë (komplotin, personazhet dhe detaje të tjera të rëndësishme në roman), dhe krijimi i kujtimeve të reja forcon ato të vjetrat që keni tashmë. Kështu truri fiton zakonin e marrjes dhe ruajtjes së informacionit të ri.

Gjithashtu, kur ju duket se keni harruar diçka, mjafton të kujtoheni pak dhe informacioni i nevojshëm do të arrijë përmes rrugëve të ndryshme nervore, të cilat i ke krijuar duke lexuar.


/ Telegrafi /

https://telegrafi.com/stervitja-e-mi...te-cdoditshem/

[sirena_adria]

https://gazetasi.al/si-perfiton-trup...ximet-e-veres/

Si përfiton trupi dhe mendja juaj nga leximet e verës

[sirena_adria]

‘Nëse një libër ju mërzit, lëreni, mos e lexoni nga që është i famshëm, modern, apo nga që është i vjetër’

Jorge Luis Borges


Mendoj se fraza “leximi i detyrueshëm” është një marrëzi; leximi nuk duhet të jetë i detyrueshëm. Është njësoj si të thuash kënaqësi e detyrueshme. Por a ka kënaqësi të detyrueshme? Kënaqësia është diçka që kërkohet. Apo lumturi e detyrueshme! Ne lumturinë gjithashtu e kërkojmë.

Unë kam qenë profesor i letërsisë angleze për njëzet vjet në Fakultetin Filozofik dhe të Letrave të Universitetit të Buenos Aires dhe gjithmonë i kam këshilluar studentët e mi: nëse një libër ju mërzit, lëreni; një libër mos e lexoni nga që është i famshëm, nga që është modern, apo nga që është i vjetër. Nëse një libër është i mërzitshëm për ju, lëreni së lexuari; qoftë ai libër Parajsa e Humbur – për mua nuk është i mërzitshëm – ose Don Kishoti – për mua gjithashtu nuk është i mërzitshëm.

Por nëse ka një libër të mërzitshëm për ju, mos e lexoni; ai libër nuk është shkruar për ju. Leximi duhet të jetë një nga format e lumturisë, prandaj dua t’ua lë lexuesve si një amanet të mundshëm – amanet që nuk kam ndërmend ta shkruaj: lexoni shumë, pa u trembur nga reputacioni i autorëve, vazhdoni të kërkoni një lumturi personale, një kënaqësi personale. Është e vetmja mënyrë për të lexuar.


/ KultPlus.com

https://www.kultplus.com/libri/nese-...te-i-vjeter-2/

[sirena_adria]

Një libër i mirë lufton stresin dhe stërvit trurin

Një libër i mirë është një mik që nuk tradhton kurrë, është gjithmonë i disponueshëm kur e kërkojmë, gati dhe duke na dhënë momente ikjeje, por edhe edukimi e shoqërie konstruktive. Është një ushqim i vërtetë për shpirtin, ka fuqinë të na argëtojë, të na japë çlodhje dhe argëtim: mund të na bëjë të qajmë, por edhe të qeshim deri në lot. Së fundi, shkenca ka treguar situata të shumta në të cilat leximi është i mirë dhe madje na ndihmon të trajnojmë trurin dhe ta mbajmë atë të ri dhe elastik. Me rastin e Ditës Botërore të Librit dhe të Autorit, e cila festohet çdo vit më 23 Prill, zbulojmë pse është mirë të lexohet dhe cilat janë “efektet anësore” pozitive të leximit.

PSE LEXIMI ËSHTË I BUKUR

– Le ta pranojmë, disa kujtime të pakëndshme shkollore mund të na bëjnë të besojmë se leximi është një aktivitet i lodhshëm, i padobishëm dhe i mërzitshëm. Natyrisht, duhet të gjesh librin e duhur sipas situatave të ndryshme, por tregu i librit është aq i pasur sa të gjithë mund të gjejnë gjithçka që i përshtatet nevojave të tyre, nga romani aventuresk, manuali bëje vetë te eseja politike ose astrofizikë. Një libër, qoftë letër apo elektronik, na lejon të kënaqim interesat dhe pasionet tona, të zbulojmë gjëra të reja dhe të krahasojmë mendimet tona me ato të të tjerëve. Me pak fjalë, leximi na bën të jetojmë shumë jetë, përveç jetës sonë, duke e identifikuar veten me autorin ose personazhet e tregimit që kemi zgjedhur dhe duke na lejuar ta shohim realitetin me sy të rinj.

FJALA E SHKENCËS

– Disa studime shkencore kanë treguar se leximi ka shumë efekte pozitive, duke filluar me stërvitjen e çmuar të cilës i nënshtron trurin, kujtesën dhe imagjinatën. Midis këtyre:

– Leximi ul nivelet e stresit: Një lexim prej pak më shumë se pesë minuta është i mjaftueshëm për të ulur nivelet e stresit me mbi 60%. Kjo u zbulua nga një studim i Universitetit të Sussex, gjatë të cilit u pa një ulje e rrahjeve të zemrës dhe tensionit të muskujve në subjektet e angazhuar në këtë aktivitet. Leximi është një antistres edhe më efektiv sesa ecja dhe dëgjimi i muzikës.

– Leximi përmirëson kujtesën dhe e bën atë të funksionojë mirë për më gjatë: Zhytja në një roman përfshin nevojën për të mbajtur mend emrat e personazheve, historitë e tyre, detajet e komplotit. E gjithë kjo është gjimnastikë e shkëlqyer për mendjen: këtë e ka konfirmuar edhe një studim i publikuar në revistën Neurology. Studimi ndoqi një kampion prej 294 të moshuarish, të monitoruar periodikisht deri në vdekje, nga ku rezultoi se, midis atyre që kishin zakon të lexonin, pjesët e trurit ku ndodhet kujtesa ruheshin më mirë.

– Gjumi bëhet më i lehtë: Një studim i klinikës Mayo në SHBA tregoi se leximi i një libri ose gazete të mirë nxit pushimin dhe gjumin fiziologjik. Nga ana tjetër, televizori, celulari apo tableti, edhe për shkak të emetimit të dritës blu, ndikojnë negativisht dhe mund të shtyjnë momentin kur bie në gjumë.

PËRPARËSITË E TJERA

– Leximi stimulon aftësitë analitike – Leximi i një romani detektiv dhe arritja në zgjidhjen e çështjes përpara protagonistit detektiv, ose kapja e hollësive të një komploti për të kuptuar përfundimin e tij janë një kënaqësi që bëhet më e shpeshtë tek ata që lexojnë shpesh dhe me dëshirë.

– Përmirësoni përqendrimin – Përdorimi masiv i rrjeteve sociale dhe informacionit në formatin dixhital na shtyn drejt kryerjes së shumë detyrave, duke kompromentuar aftësinë tonë për t’u përqendruar. Përkundrazi, leximi i një libri kërkon një zhytje të plotë në të cilën ne jemi të shtyrë të heqim çdo gjë, duke shmangur shpërqendrimet.

– Promovon lidhjet familjare – Leximi i tregimit para gjumit është gjithmonë një moment shumë i dashur nga fëmijët, i aftë për të forcuar lidhjet emocionale. Bërja e këtij momenti në një zakon të përditshëm favorizon zhvillimin e hershëm të gjuhës dhe aftësive intelektuale të fëmijëve.

DHE NËSE MENDOJMË SE LEXIMI NUK ËSHTË PËR NE…

– Le të provojmë podkastet dhe librat audio. Ato mund të nxisin kureshtjen tonë, të largojnë lodhjen e natyrshme në të lexuar dhe të na rikthejnë kënaqësinë e fëmijërisë, kur dikush na lexon me zë.


Bota Sot

https://www.botasot.info/keshilla-mj...o=v2-LdsQg8C&?

[sirena_adria]

Muaji i librit, Presidenti Begaj: Të promovojmë leximin shqip

Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Bajram Begaj vizitoi sot një librari-kafe në Tiranë, për të përcjellë mesazhin e tij për muajin tetor, i konsideruar si Muaji i Letërsisë.

“Çdonjëri prej nesh duhet të nxisë e të promovojë leximin e librit shqip. Kështu ruajmë e trashëgojmë identitetin tonë gjuhësor, kulturor e kombëtar. Faleminderit botuesve shqiptarë të angazhuar në këtë mision kombëtar!”, shkroi Presidenti Begaj në një status që shpërndau në profilin e tij zyrtar në Facebook.

Ndër nismat parësore të Presidentit të Republikës janë ndërgjegjësimi i shoqërisë shqiptare për ruajtjen dhe përcjelljen e trashëgimisë shqiptare, ndërgjegjësimi mbi leximin dhe promovimin e politikave të librit shqip.


/ KultPlus.com

https://www.kultplus.com/libri/muaji...leximin-shqip/

[sirena_adria]

A është më mirë të lexosh në heshtje apo me zë të lartë kur studion?

Disa njerëz studiojnë duke lexuar në heshtje, ndërsa të tjerë lexojnë me zë të lartë. Nëse jeni pjesë e grupit të fundit, ndoshta ecni nëpër dhomë, duke recituar atë që keni lexuar ose mësuar. Ndoshta keni edhe një bisedë të plotë me veten tuaj. Por kur bëhet fjalë për të studiuar me zë të lartë apo në heshtje, a është njëri më efektiv se tjetri? Ja çfarë duhet të dimë…

Studimi në heshtje duke përdorur kujtesën vizuale

Kur studioni në heshtje, në mënyrë ideale ju bëni një lexim fillestar të tekstit për të marrë një kuptim mjaft të qartë të tij. Por nuk mund të ndalesh me kaq. Pas leximit të parë, është e rëndësishme të nënvizoni idetë e rëndësishme , të ndaloni të reflektoni mbi pjesët konfuze dhe të gjeni informacione që mund të sqarojnë çdo pyetje që keni.

Është e rëndësishme të nënvizoni dhe të mbani shënime. Përdorimi i theksuesve me ngjyra të ndryshme në fakt mund të përmirësojë kujtesën tuaj vizuale të materialit. Kjo ju ndihmon të mbani mend vendndodhjen e informacionit në faqe. Pastaj kjo lehtëson procesin e rikujtimit të kujtesës. Përveç kësaj, përdorimi i ngjyrave ju bën të kushtoni më shumë vëmendje, sepse ju bën të përqendroheni në informacionin që i konsideronit të rëndësishëm.

Leximi në heshtje ju lejon të përqendroheni në atë që po lexoni, por nëse nuk bëni asgjë tjetër, nuk do të jetë shumë e dobishme. Kjo sepse ju duhet të angazhoheni në mënyrë aktive në material, ta bëni atë tuajin. Kjo nuk bëhet vetëm duke lexuar, por edhe duke shkruar, duke mbajtur shënime dhe duke e vendosur informacionin me fjalët tuaja. Kur e bëni në këtë mënyrë, studimi në heshtje ka shumë për të ofruar.


Studimi me zë të lartë

Kur studioni duke lexuar me zë të lartë, shqisa juaj e dëgjimit bëhet pjesë e përvojës. Ajo nxit aftësitë njohëse që lidhen me kujtesën, vëmendjen dhe të kuptuarit. Pastaj kjo aktivizon aftësinë tuaj për të ruajtur informacionin.

Megjithatë, ashtu si me studimin në heshtje, nevojitet më shumë. Është shumë më efektive të dëgjoni një regjistrim të vetes duke lexuar shënimet tuaja sesa shpjegimin e dikujt tjetër.

Pse? Sepse i keni dhënë asaj që keni lexuar një vlerë personale, e shpjegove me fjalë të ndryshme. Ju gjithashtu mund të bëni pyetje, të shprehni dyshime dhe të debatoni me njerëz të tjerë për të mësuar dhe mësuar përmendësh më mirë.

Kur lexoni me zë të lartë, krijoni lidhje. Ju shtyn të lidhni atë që po thoni me diçka që keni lexuar më parë në një faqe tjetër. Ju krijoni një kornizë mendore që plotëson leximin që keni bërë në heshtje. Kjo do të përforcojë dhe konsolidojë informacionin në mendjen tuaj.

Disa njerëz studiojnë në heshtje, duke regjistruar veten duke lexuar tekstin dhe më pas duke e dëgjuar atë më vonë. Të tjerët zgjedhin të studiojnë me zë të lartë që në fillim dhe më pas të studiojnë në heshtje duke shkruar ose duke bërë një skicë të asaj që kanë mësuar. Gjëja kryesore është se çdo person duhet të përdorë metodën që funksionon më mirë për të.


Bota Sot

https://www.botasot.info/life-style-...e-kur-studion/

[sirena_adria]

https://gazetasi.al/5-vjecari-shqipt...esi-me-i-mire/

5 vjeçari shqiptar ne Itali lexon 125 libra per 1 vit - Shpallet lexuesi me i mire !

[Jetmiraaa]

Leximi të mëson shprehi të reja.
Të vjen keq të shikosh njerëz që harxhojn kohën e tyre nëpër rrjete sociale,ama nuk shikon dikë me libra në duar.