Shkronja NJ dhe shkronjat N dhe J

[s0ni]

Me sa shoh, ti nuk e di kuptimin e togfjalëshit "shes mend". Nuk ke faj, se je e dashuruar pas anglishtes dhe shqipen e ke lënë pas dore.

Mend shisni ju, që flisni gjuhë të huaja, jo ai që flet gjuhën e tij.

Mend shisni ju, që kritikoni shqipen dhe e shkruani si anglishtja. Mend shisni ju, që e flisni ose mundoheni ta flisni shqipen me theks anglez. Mend shisni ju, që shkruani shqipen plot gabime dhe pastaj e krahasoni me gjuhët e huaja.

Natyrisht, unë kur shoh Don Kishotë si puna juaj, ndërhyj dhe ju tregoj se kush jeni, që të përmendeni.

O Bato, ti nuk di te respektosh njehere. Sa te forte qe e mbake veten me nderhyrjet e tuaja. Interesante sa shume me njeh qe me tregon mua se kush jam. Me ke degjuar sesi flas shqipen, po ashtu te kam folur edhe anglisht per te shitur mend. Njeh dhe dashurine time mbas anglishtes. E sheh sa qesharak del? Kishe dicka per te thene ndaj pyetjes qe i shtrova Chino-s, atehere shume thjesht mund te sillje mendimet e tuaja pa ofenduar tjetrin edhe pa shitur mend.

[chino]

Jeta jone eshte bere me e lehte ngaqe gjuha Shqipe i shmanget rregullave te shumta ne shkrim. S'mbaj mend ku kam lexuar, por thojne qe gjuhet qe kane formuar alfabetin e tyre ne kohet e fundit jane me te lehta te shkruen/lexohen, sic Shqipja jone.

Ky paragraf tregon se ti "lehtesine" e gjuhes, pra mungesen e rregullave te shumeta, e sheh si kriter te pranueshem. Ndaj nisu nga ky kriter i trego hapesit te temes, perse sipas teje mungesa e shkronjes "nj" nuk do te ishte nje lehtesim i gjuhes.

Dicka qe nuk me pelqen tek Shqipja eshte menyra sesi deformojne emrat e njerezve te huaj "Hillary Clinton" e shkruajne ne menyren sesi Shqiptohet. Kete po them qe mbase duhet te ndryshoj. Ti si thua?

Pajtohem ne parim. Por ne lidhje me disa gjuhe, p.sh. Kinezishten, emrat nuk mund te sipermirren nga gjuha origjinale. Emrat dhe fjalet me shkronja te njejta si Shqipja, i kisha shkruar ashtu sic shkruhen ne gjuhet e huaja, ndersa fjalet me shkronja jolatine i kisha shqiperuar ne shkrim. Pra Hillary, Michael, Mississipi, Washington i kisha sipermarrur ashtu si shkruhen ne origjinal.

Per mua eshte kokefortesi, kur une e pranoj qe filani nuk e shqipton Shqipen si une, edhe ai duhet te pranoj qe une nuk e shqiptoj Shqipen si ai. Behet fjala per shkronjen 'Nj'.

Ti the se po te mos ekzistonte shkronja "nj", fjala "njeri" do shqiptohej me nje lloj ngecje, pra the do shqiptohej "nnnnnnjeri". Une thashe se kjo nuk mund te jete keshtu. Dhe mora shembull fjalen "mjalti". Ne shqip nuk ka shkronje "mj". Prandaj fjala "mjalti" nuk shqiptohet me ngecje, nuk shqiptohet "mmmmmmjalti". Prandaj argumenti yt i shqiptimit nuk qendron. Prandaj nuk mund te flasesh per kokefortesi duke u kapur per kete argument.

Ne fakt dialekti Geg eshte me i pronanciuar ne Kosove, por ne te njejten kohe ka shume Shqiptare Kosovar te cilet e flasin Shqipen si letrarja e R.Sh. Pse ky ndryshim ne te folur brenda kufijve te Kosoves?

Sepse gjuha e njesuar tek ne shqiptaret veriore nuk mesohet ne djep, nuk mesohet nga nena, por ne shkolle. Gjuha e njesuar tek verioret eshte sikur p.sh. per ty gjuha juridike, ajo qe eshte e shrkuar ne Kushtetuten e Shqiperise. Nese ti e flet gjuhen juridike bukur, atehere eshte merite e jotja, merite e arsimimit tend, por jo nje gje, me te cilen lindesh, apo te cilen e merr qe ne femijeri me vete. Keshtu eshte puna me verioret, te cilet e flasin gjuhen e njesuar. Flas nga perspektiva ime, pa deshire per kritike e nencmim per aske.

[Qyfyre]

Hapesi i temes duhet te pranoje shkronjen "nj" ashtu sic e parashohn rregullat gjuhesore aktuale. Por pyetja e tij eshte e kuptueshme. Sidomos per shkak se u referohet praktikave te gjuheve tjera. Perpos Anglishtes, edhe Suedishta dhe Gjermanishta nuk i njohin kompozitat e shkronjave si shkronja me vete. Por Shqipja po. Kjo nuk do te thote se rregullat e gjuhes shqipe kane rregulla mbi vete, pra "super-rregulla" te Anglishtes e tjera. Rregullat e Shqipes jane me vete. Te pavarura nga cdo gje.

Por ne e dijme se gjuhet (nepermjet te shkencetareve te tyre) "mesojne" nga njera tjetra. Kam degjuar disa here gjuhetare te huaj te diskutojne reforma gjuhesore duke aluduar ne rregulla te gjuheve tjera. Nuk jam mik i ndryshimeve rrenjesore ne gjuhe. Sepse gjuha eshte prone e te gjitheve, jo vetem e gjuhetareve. Askush nuk kane te drejte te nderhyjne ne rregulla qenesore te gjuhes, te posedoje e disponoje mbi rregullat e saj sipas deshires apo forces logjikuese se tij apo tyre. Por disa nga rregullat e gjuhes ndryshohen edhe ne gjuhe tjera te botes, sic p.sh. kemi rastin e reformave te gjuhes gjermane te filluar nje dekade me pare. Reforma si kjo tregojne shume gjera. Por poashtu tregojne se Gjermanishta nuk u "shperbe" nga reforma. Sot edhe skeptiket e dikurshem retrospektivisht jane pro ketyre reformave.

Nuk eshte vetem Gjermanishtja qe iu nenshtrua reformave. Por dhe Rusishtja e Frengjishtja. Kjo tregon se qenka e mundur qe te lind nevoja per reformim te gjuhes.

Rregullat per rreth shkronjave, sidomos numrit te shkronjave me duken periferike, nuk e tjetersojne Shqipen. Prandaj e kuptoj te flitet per kete ide. Edhe pse ne rastin konkret pas leximit te temes nuk njoh ndonje argument bindes per zhdukjen e shkronjes "nj". Por ideja e reformimit si e tille nuk me duket kokefortesi.

Chino me duket se nuk e ke kuptuar se per cfare fliste hapesi i temes.

Ai dhe disa te tjere, thone qe N+J shqiptohet njesoj si NJ, prandaj nuk ka nevoje qe te kemi NJ. Ndersa per D+H si p.sh. e pranojne qe eshte ndryshe nga DH. Pra nuk pranojne qe shkronja NJ eshte tingull me vete, sic eshte DH, SH, GJ etj.

[i/regjistruar]

Chino me duket se nuk e ke kuptuar se per cfare fliste hapesi i temes.

Ai dhe disa te tjere, thone qe N+J shqiptohet njesoj si NJ, prandaj nuk ka nevoje qe te kemi NJ. Ndersa per D+H si p.sh. e pranojne qe eshte ndryshe nga DH. Pra nuk pranojne qe shkronja NJ eshte tingull me vete, sic eshte DH, SH, GJ etj.

pse ty si te tingellon kur e shpreh, NUMRI 1 apo 11 etj, ?

[Qyfyre]

Shoh se ti di më mirë rregullat drejtshkrimore të gjuhës angleze sesa ato shqipe dhe në bazë të rregullave angleze mundohesh të shkruash shqipen. "Shqipja" dhe "Shqiptohen" nuk fillojnë me shkronjë të madhe.

Kjo që thua ti, që emrat e huaj u "shtrembërokan" kur shkruhen shqip, është një nga gjërat më të pamenda që kam lexuar ndonjëherë. Mirë ti që di anglisht, po ata që nuk dinë, si ta lexojnë emrin "Hillary Clinton" kur u del përpara? Ta lexojnë shkronjë për shkronjë ashtu siç shkruhet anglisht?

Ndërsa kur shkruhet Hillari Klinton, ata e shqiptojnë ashtu siç duhet, siç e shqiptojnë dhe anglezët. Kjo duhet të ndodhë me të gjithë emrat e huaj, të kujtdo gjuhe qofshin, jo vetëm asaj angleze.

Dhe une jam i mendimit qe emrat duhen shkruar ashtu sic shkruhen ne origjinal, po dhe BATO ka shume te drejte kur thote qe ata qe nuk dine anglisht nuk dine si ta lexojne nje emer ne anglisht. Une nuk do dija ta lexoja nje emer gjermanisht to komplikuar.

Mbase menyra me e mire do ishte te shkruhen te dyja, Hillary Clinton (Hillëri Kllintën), pra jepet dhe emri origjinal dhe menyra si shqiptohet. Se dhe nese jepet vetem ai i shqiperuari atehere si do ja besh per te kerkuar me shume informacion per ate njeri. Ca gazeta e shkruajn Klinton, ca Kllinton, ca Kllintën etj etj dhe nese nuk e njeh si person nuk di per ca te kerkosh se emri esht komplet ndryshe nga ai origjinal.

[Qyfyre]

pse ty si te tingellon kur e shpreh, NUMRI 1 apo 11 etj, ?

Me tingellon me NJ.

[alnosa]

Emrat e Huaj nuk shqiptohen se late nam.

Hillary Clinton (Hillëri Kllintën)

ps. Paske shume theks ne anglisht .

[i/regjistruar]

thash mos te tingellon me N prandaj te pyeta.

[Qyfyre]

Emrat e Huaj nuk shqiptohen se late nam.




ps. Paske shume theks ne anglisht .

Se kuptova per cfare ishte e qeshura.

[Qyfyre]

thash mos te tingellon me N prandaj te pyeta.

Kujtove se 1 tingellon me N ?