Historia fetare e Jeruzalemit

[busavata]

na mbyti bora kendej ku jam une ...
a po don pak dimer Serafim

http://www.feuerwehr-weblog.de/stefan/schnee.jpg

[SERAFIM DILO]

na mbyti bora kendej ku jam une ...:)
a po don pak dimer Serafim :)

He busavate mos u merzit,"se mbas dimrit vjen pranvera"(kurajo pa kuptim)

Edhe kendej busavate ben ftot,po kendej mbas dimrit do vi dimri prap me duket

[SERAFIM DILO]

Kur Jezu kishte ardhur ne Jeruzalem per te festuar pashken duhet ta kishte te qarte rezikun qe e priste,fama e tij kishte haritur deri ne Jeruzalem e mbrekullit e tij te verteta o jo kishin habitur popullin e kishin vene ne alarm udheheqesit fetar.Kishte lene rruget e qeta te Galiles per te ardhur ne Jeruzalem,qytet e qender e madhe kulturore ku dhe historia e tij nuk mund te injorohej.
Jeruzalemi nuk kishte me besim te profetet,kishte pare shume e nga shume kishte degjuar fjale te paqarta e premtime te parealizuara.E sic dihej shume profet kishin perfunduar ne fatkeqesi sepse ishin shprehur me ze te larte e kishin prekur interesa,e nje profet denohet jo per ate qe shprehet por per interesat qe ai prek o cenon.

Sic dihet ngjarja ndodh ne kohen e pashkes,e sic ishte zakon ne ate kohe prokurori Roman ndodhej ne Jeruzalem,Pilati kishte ardhur nje nate perpara e kur ne mengjes i sjellin Jezun nga Nazareti,shikon e habitet jo vetem me njeriun por me urrejtjen qe populli e prifterinjte kishin per te.Cfar kishte bere ky profet per tu denuar me vdekje?.Jezu nuk ishte nje problem per Romen e romaket i shihnin me indiferenc ceshtjet fetare i shihnin si gjynafgjar keta profet,e keshtu duhet ti jet dukur dhe Pilati ky njeri i padeshiruar i quajtur Jezu.
Por i padeshiruari dhe i akuzuari bashke nuk ben asgje per ta ndimuar,ri ne heshtje e nuk pergjigjet.Pilati kerkon te lirohet i shpegon;shiko se per sa shum gjera te akuzojne e ti nuk pergjugjesh per asgje,i bindur se ky njeri mund te ishte nje vizionar por jo nje fajtor,skishte asnje fakt e asnje deshire per ti bere nje proces.Por prifterinjte e turma e popullit kembngulnin,duhet denuar e duhet te jete prokuratori i Romes qe ta denoje e per me shume me vdekje.
Ateher Pilati provon dicka te re,ja dorezon per ta pyetur patriarkes te Galiles per urdher te Romes Erode Antipa,ne fund ishte nje qytetar i tije,e patriarka deshironte ta njihte kete njeri te famshem qe i jepte shikimin te verberve, degjimin te shurdherve e shpresen te varferve,...por Jezu nuk i pergjigjet,ateher Erode i hedh persiper nje veshje nje cope te kuqe sic behej me te cmendurit,e ja kthen perseri Pilatit si shenje qe dhe ai nuk shikonte asgje per ta denuar e nuk donte te kishte pergjegjesi.
Pilati mendon ta liroje sepse nuk shikonte asgje per ta denuar por edhe sepse ishte pashke e sic ishte tradite prokurori mund te falte per diten e pashkes..
Jo-jo,gerthet e proteston populli e prifterinjte bashke ;duhet te vdesi...Pilati qe ishte ne kulmin e durimit i drejtohet popullit per here te trete e te fundit ;doni te lire Jezu o te lire Baraben....

I abandonuar ne duart e gjykatesve te tij,popullit e prifterinjve,edhe Jezu pati fatin e tij te shenuar,si fillim rahjen me kamzhik,kuroren me gjemba e ne fund kryqezimin,e gjate rruges i akuzuari eshte percjellur nga populli me tallje e sharje....

Predikimet e tij si thjeshtesi e qartesi,ku baza ishte se njeriu eshte i lire dhe i barabarte jo vetem perpara zotit por edhe perpara jetes,ku dashuria kundrejt varferis sjell edhe faljen e mekatarit,ku toleranca e miresia midis vllezeris eshte me e forte se sa padrejtesit e ipokrizit e kesaj bote....

Natyrisht nje njeri qe shprehet keshtu duhet eliminuar,por ne kete rast nuk kerkohej vetem eleminimi fizik,kerkohej eleminimi i vlerave i mendimit o i idealit te tij...e nje njeri pa interesa eshte nje njeri i rrezikshem...prek gjithmon interesin me te rendesishem te nje populli...mendimin.

[SERAFIM DILO]

Xhuzepe Flavio tregon nje histori interesante e ndodhur ne Jeruzalem shume vjet mbrapa vdekjes se Krishtit.Nje fare Jezu (qe nuk ka lidhje me Krishtin) biri i njefare Anani,njeri "fshatar injorant"kishte ardhur ne Jeruzalem rreth vitit 62 m.k.me rastin e nje feste....Njeriu kishte filluar papritur te gerthiste neper rruget e Jeruzalemit:"Zera nga Orienti"!Zera nga te kater anet!Zera mbi Jeruzalemin!Zera mbi Tempullin!Zera mbi te martuarit!Zera mbi te gjithe popullin.
I shkreti vinte verdalle naten e diten neper rruge e neper sheshe,e gjithmon gerthiste te njejtin refren.
Me ne fund disa te rritur nga populli te merzitur nga mallkimet,e marrin e i japin nje dru te mire,por edhe duke u rrahur e duke u goditur,vazhdonte pa e prishur qefin te gerthiste:Zera nga Orienti!Zera nga te kater anet........
Duke e pare se nuk ja dilnin dot ta pushonin vendosen ta cojne perball prokurorit roman.Ketu ai duhet te ishte i frikesuar,por as nuk lutet e as nuk merakoset,e cdo kercenim o rahje qe i bejne ai i pergjigjet me te njejtin ze "Fatkeqesi ne Jeruzalem"!
Atehere i habitur dhe kurioz prokuratori vendos ta pyes vete:kush ishte,kush e dergonte,nga vinte,ku shkonte etj etj;e ai ne vend qe te pergjigjej vazhdonte me mallkimet"Fatkeqesi ne Jeruzalem"!Prokuratori roman nuk ka me dyshim ky njeri eshte i cmendur e vendos ta lere te lire me shpres se mos largohej nga Jeruzalemi.Por ai vazhdonte te jetonte atje dhe se jetonte vetem e menjane te tjereve,por gjithmon pa pushuar me mallkimet e tij"Fatkeqesi ne Jeruzalem"!
Perfundimisht ishte nje person qe sillte ters,e njerezit kur e ndeshnin perballe i jipnin racionin e drurit qe i takonte;e ai nuk mbrohej,nuk largohej e as nuk ankohej,vetem vazhdonte"Fatkeqesi ne Jeruzalem"!
Ateher me te keq si dilej,dhe ndonjeri qe mbase i vinte dhe gjynah,fillonte dhe i conte gjera per te ngrene;ai ne vend qe te falenderonte vazhdonte"Fatkeqesi ne Jeruzalem"!
E ne ditet festive gerdhiste akoma dhe me shume,per shtate vjet e pese muaj-thote historiani-nuk u lodh duke gerthitur...
Nje dite i hipur mbi murin e qytetit filloi te gerthiste si gjithmon:Fatkeqesi!Fatkeqesi per qytetin!Fatkeqesi per popullin!..por ne nje moment ndryshoi e gerthiti:"Fatkeqesi edhe per mua"!nje gure i qelluar nga dikush e kap dhe e vdes ne moment.
"Keshtu dhe ai-perfundon historiani-gerthiste parashikimet,dha dhe shpirtin e tij"

[SERAFIM DILO]

Thesaret e mbretit Salomon.
Mbreti Salomon si legjend eshte mbase nje nga personazhet qe perfaqeson me mire jeten e vepren ne histori.

Salomoni lind rreth vitit 994 perpara Krishtit,babai i tij Davidi i dyti mbret i Izraelit eshte nje nga heronjte antik.Me nje te qelluar me llastik kishte vrare gjigandin Golia duke mundur dhe i Filistei.Kjo fitore i solli dhe miqesin e mretit Saul e cili i dha per grua vajzen e tij.Me vone mbreti e perzuri Davidin sepse sipas tij populli nuk e shihte me sy te mire,Davidi ne shkretetire priti vdekjen e vjerrit qe ta zevendesonte si mbret,e mbi malin Sion beri kryeqytetin e tij te quajturin Jeruzalem.Atje do te vere dhe Arken e Aleances ku brenda saj ishin vendosur tabelat e ligjeve te dhena nga Geova per Moze e popullin e tij ne malin Sinai.
Mbasi nje tradhetie me Betsabea,ku denon me vdekje burrin e saj Uria.Nga ky tradhetim e dashuri lindi Salomoni,e me von Davidi vret edhe djalin e tij Absalom i cili i ishte bere kundershtar.Davidi kishte dhe nje djale tjeter Adonia qe sipas Bibles kujtonte "te paharuarin Absolom.Populli Izraelit donte mbret Adonia si zevendesues te Davidit.Por Betsabea kishte te gjithe shpresat tek Salomoni,e i drejtohet Davidit ne krevat para se te vdiste:-"Zoteria ime,me ke premtuar mua,sherbetores tuaj,qe biri im Salomoni do te jete zevendesusi si mbret?"
"Gjithe syte e popullit jane drejtuar nga ju"
Ateher Davidi i pergjigjet:"Do bej ate qe te kam premtuar,djali jot do te jet mbret mbas meje".
Adonia qe kishte frike nga hakmarja e Salomonit i premtoi qe nuk duhej te behej merak nuk do ti ishte kundershtar.Mbas vdekjes se David,Salomoni qendon mbret i pakundershtuar i Izraelit e qe nga ky moment fillon mreteria e tij qe bazohet ne krijimin e nje shteti te forte e perparuar.
Adonia i kerkon te vellait lejen te martohet me nje te re Abisag qe ishte e haremit te Davitit,por sipas ligjit ebraik,haremi i mbretit te vdekur i perkiste si trashgimni mbretit qe e zevendesonte,me kete kerkese Adonia do ti beje te ditur Salomonit qe dhe ai ka te drejten e mbreterimit dhe qe mbase i shture dhe nga komandanti i ushterise Joab,komandanti dhe ushteria mbeshtesin Adonia.
Salomoni tregohet i vendosur,Adonia denohet me burg ku edhe vdes,Joab denohet me vdekje e me te te gjithe ata qe e kundershtonin,edhe prifti kryesor Abiathar qe kishte mbeshtetur te vellain Adonia trasferohet ne Betlem,me kete paralajmerim:"Duhet ditur,une fal vetem nje here"

Tani dhe feja duhej ti bindej ligjeve te shtetit,e mbreteria e Salomonit fiton dhe stabilitetin.

[Pa_doreza2]

1 Këta janë emrat e bijve të Izraelit që erdhën në Egjipt me Jakobin. Secili prej tyre erdhi me familjen e tij: 2 Rubeni, Simeoni, Levi dhe Juda, 3 Isakari, Zabuloni dhe Beniamini, 4 Dani dhe Naftali, Gadi dhe Asheri. 5 Tërë njerëzit që kishin dalë nga gjaku i Jakobit arrinin shtatëdhjetë veta (Jozefi ndodhej tashmë në Egjipt). 6 Pastaj Jozefi vdiq, dhe po ashtu vdiqën tërë vëllezërit e tij dhe gjithë ai brez. 7 Dhe bijtë e Izraelit qenë frytdhënës, u shumëzuan fort dhe u bënë të shumtë, u bënë jashtëzakonisht të fortë; dhe vendi u mbush me ta.
8 Por tani doli në Egjipt një mbret i ri, që nuk e kishte njohur Jozefin. 9 Ai i tha popullit të tij: "Ja, populli i bijve të Izraelit është më i shumtë dhe më i fortë se ne. 10 Të përdorim, pra, dinakëri ndaj tyre, me qëllim që të mos shumëzohen dhe, në rast lufte të mos bashkohen me armiqtë tanë dhe të luftojnë kundër nesh, dhe pastaj të largohen nga vendi". 11 Vunë, pra, kryeintendentë të punimeve mbi ta, me qëllim që t'i shtypnin me angaritë e tyre. Kështu ata i ndërtuan Faraonit qytetet-depozitë Pitom dhe Raamses. 12 Por sa më tepër i shtypnin, aq më shumë shtoheshin dhe përhapeshin; prandaj Egjiptasit arritën të kenë shumë frikë nga bijtë e Izraelit, 13 dhe Egjiptasit i detyruan bijtë e Izraelit t'u shërbenin me ashpërsi, 14 dhe ua nxinë jetën me një skllavëri të vrazhdë, duke i futur në punimin e argjilës dhe të tullave si dhe në çdo lloj pune në ara. I detyronin t'i bënin tërë këto punë me ashpërsi.

15 Mbreti i Egjiptit u foli edhe mamive hebre, nga të cilat njëra quhej Shifrah dhe tjetra Puah, dhe u tha: 16 Kur do të ndihmoni gratë hebre lindëse, dhe do t'i shihni të ulura në ndenjësen e lindjes, në rast se fëmija është mashkull, vriteni; po të jetë femër, lëreni të jetojë. 17 Por mamitë patën frikë nga Perëndia dhe nuk bënë ashtu siç i kishte urdhëruar mbreti i Egjiptit, por i lanë gjallë fëmijët meshkuj. 18 Atëherë mbreti i Egjiptit thirri mamitë dhe u tha: "Pse e bëtë këtë dhe i latë gjallë fëmijët meshkuj?". 19 Mamitë iu përgjigjën Faraonit: "Sepse gratë hebre nuk janë si gratë egjiptase, por janë të fuqishme dhe lindin para se t'u vijë mamia pranë". 20 Dhe Perëndia u bëri të mirë këtyre mamive; dhe populli u shtua dhe u bë jashtëzakonisht i fortë. 21 Kështu, duke qenë se ato mami kishin frikë nga Perëndia, ky u dha familje më vete. 22 Atëherë Faraoni i dha këtë urdhër tërë popullit të tij duke thënë: "Çdo mashkull që lind, hidheni në lumë; por lini gjallë tërë femrat".

[Pa_doreza2]

1 Zoti i foli akoma Moisiut në shkretëtirën e Sinait, në çadrën e mbledhjes, ditën e parë të muajit të dytë, gjatë vitit të dytë nga dalja e tyre nga vendi i Egjiptit, dhe i tha: 2 Bëni regjistrimin e gjithë asamblesë së bijve të Izraelit në bazë të familjeve të tyre dhe të shtëpive të etërve të tyre, duke numëruar një për një emrat e çdo mashkulli. 3 Nga mosha njëzet vjeç e lart, të gjithë ata që në Izrael mund të shkojnë në luftë; ti dhe Aaroni do t'i regjistroni, grup pas grupi. 4 Dhe me ju do të jetë një burrë për çdo fis, një që të jetë i pari i shtëpisë së atit të tij. 5 Këta janë emrat e burrave që do të jenë me ju. nga Ruben, Elitsur, bir i Shedeurit; 6 nga Simeoni, Shelumieli, bir i Tsurishadait; 7 nga Juda, Nahshoni, bir i Aminadabit; 8 nga Isakari, Nethaneeli, bir i Tsuarit; 9 nga Zabuloni, Eliabi, bir i Helonit; 10 nga bijtë e Jozefit, për Efraimin, Elishama, bir i Amihudit; për Manasën, Gamalieli, bir i Pedahtsurit; 11 nga Beniamini, Abidani, bir i Gideonit; 12 nga Dani, Ahiezeri, bir i Amishadaidit; 13 nga Asheri, Pagieli, bir i Okranit; 14 nga Gadi, Eliasafi, bir i Deuelit; 15 nga Neftali, Ahira, bir i Enanit". 16 Këta janë ata që u zgjodhën nga asambleja, prijësit e fiseve të etërve të tyre, krerët e divizioneve të Izraelit.
17 Moisiu dhe Aaroni morën, pra, këta burra që ishin caktuar me emër, 18 dhe thirrën tërë asamblenë, ditën e parë të muajit të dytë; ata u treguan fisin e tyre, në bazë të familjeve të tyre dhe të shtëpive të etërve të tyre, duke numëruar personat me moshë njëzet vjeç e lart, një për një. 19 Ashtu si Zoti pat urdhëruar Moisiun, ai bëri regjistrimin e tyre në shkretëtirën e Sinait.

20 Nga bijtë e Rubenit, i parëlinduri i Izraelit, trashëgimtarët e tyre në bazë të familjeve të tyre dhe të shtëpive të etërve të tyre, duke numëruar emrat e të gjithë meshkujve, një për një, nga mosha njëzet vjeç e lart, tërë ata që ishin të aftë të shkonin në luftë: 21 ata që u regjistruan nga fisi i Rubenit ishin dyzet e gjashtë mijë e pesëqind.

22 Nga bijtë e Simeonit, trashëgimtarët e tyre në bazë të familjeve të tyre dhe të shtëpive të etërve të tyre, ata që u regjistruan duke numëruar emrat e të gjithë meshkujve, një për një, nga mosha njëzet vjeç e lart, të gjithë ata që ishin të aftë të shkonin në luftë: 23 ata që u regjistruan nga fisi i Simeonit ishin pesëdhjetë e nëntë mijë e treqind.

24 Nga bijtë e Gadit, trashëgimtarët e tyre në bazë të familjeve të tyre dhe të shtëpive të etërve të tyre, duke numëruar emrat e atyre që ishin njëzet vjeç e lart, të gjithë ata që ishin të aftë të shkonin në luftë: 25 ata që u regjistruan nga fisi i Gadit ishin dyzet e pesë mijë e gjashtëqind e pesëdhjetë.

26 Nga bijtë e Judës, trashëgimtarët e tyre në bazë të familjeve të tyre dhe të shtëpive të etërve të tyre, duke i numëruar emrat e tyre nga njëzet vjeç e lart, të gjithë ata që ishin të aftë të shkonin në luftë: 27 ata që u regjistruan nga fisi i Judës ishin shtatëdhjetë e katër mijë e gjashtëqind.

28 Nga bijtë e Isakarit, trashëgimtarët e tyre në bazë të familjeve të tyre dhe të shtëpive të etërve të tyre, duke i numëruar emrat nga njëzet vjeç e lart, të gjithë ata që ishin të aftë të shkonin në luftë: 29 ata që u regjistruan nga fisi i Isakarit ishin pesëdhjetë e katër mijë e katërqind.

30 Nga bijtë e Zabulonit, trashëgimtarët e tyre në bazë të familjeve dhe të shtëpive të etërve të tyre duke i numëruar nga mosha njëzet vjeç e lart, të gjithë ata që ishin të aftë të shkonin në luftë: 31 ata që u regjistruan nga fisi i Zabulonit ishin pesëdhjetë e shtatë mijë e katërqind.

32 Ndër bijtë e Jozefit: nga bijtë e Efraimit, trashëgimtarët e tyre në bazë të familjeve dhe të shtëpive të etërve të tyre, duke i numëruar emrat nga mosha njëzet vjeç e lart, të gjithë ata që ishin të aftë për të shkuar në luftë: 33 ata që u regjistruan nga fisi i Efraimit ishin dyzet mijë e pesëqind.

34 Nga bijtë e Manasit, trashëgimtarët e tyre në bazë të familjeve dhe të shtëpive të etërve të tyre, duke i numëruar emrat nga mosha njëzet vjeç e lart, të gjithë ata që ishin të aftë të shkonin në luftë: 35 ata që u regjistruan nga fisi i Manasit ishin tridhjetë e dy mijë e dyqind.

36 Nga bijtë e Beniaminit, trashëgimtarët e tyre në bazë të familjeve të tyre dhe të etërve të tyre, duke i numëruar emrat nga mosha njëzet vjeç e lart, të gjithë ata që ishin të aftë të shkonin në luftë: 37 ata që u regjistruan nga fisi i Beniaminit ishin tridhjetë e pesë mijë e katërqind.

38 Nga bijtë e Danit, trashëgimtarët e tyre në bazë të familjeve dhe të shtëpive të etërve të tyre, duke i numëruar emrat nga mosha njëzet vjeç e lart, të gjithë ata që ishin të aftë të shkonin në luftë: 39 ata që u regjistruan nga fisi i Danit ishin gjashtëdhjetë e dy mijë e shtatëqind.

40 Nga bijtë e Asherit, trashëgimtarët e tyre në bazë të familjeve të tyre dhe të shtëpive të etërve të tyre, duke i numëruar emrat nga mosha njëzet vjeç e lart, të gjithë ata që ishin të aftë të shkonin në luftë: 41 ata që u regjistruan nga fisi i Asherit ishin dyzet e një mijë e pesëqind.

42 Nga bijtë e Neftalit, trashëgimtarët e tyre në bazë të familjeve të tyre dhe të shtëpive të etërve të tyre, duke i numëruar emrat nga mosha njëzet vjeç e lart, të gjithë ata që ishin të aftë të shkonin në luftë: 43 ata që u regjistruan nga fisi i Neftalit ishin pesëdhjetë e tre mijë e katërqind.

44 Këta ishin të regjistruarit nga Moisiu dhe Aaroni, së bashku me dymbëdhjetë burrat, prijës të Izraelit, secili përfaqësues i shtëpisë së atit të tij. 45 Kështu tërë bijtë e Izraelit që u regjistruan në bazë të shtëpive të etërve të tyre, nga mosha njëzet vjeç e lart, domethënë tërë njerëzit që në Izrael ishin të aftë të shkonin në luftë, 46 të gjithë ata që u regjistruan ishin gjashtëqind e tre mijë e pesëqind e pesëdhjetë.

47 Por Levitët nuk u regjistruan bashkë me të tjerët, simbas fisit të etërve të tyre, 48 sepse Zoti i kishte folur Moisiut, duke i thënë: 49 Vetëm në fisin e Levit nuk do të bësh regjistrimin dhe nuk do të llogaritësh numrin e tyre me bijtë e Izraelit; 50 por besoju Levitëve kujdesin për tabernakullin e dëshmisë, për të gjitha orenditë e tij dhe për çdo gjë që i përket. Ata do të mbartin tabernakullin dhe tërë orenditë e tij, do të bëjnë shërbimin dhe do të fushojnë rreth tabernakullit. 51 Kur tabernakulli duhet të zhvendoset, Levitët do ta bëjnë pjesë-pjesë; kur tabernakulli duhet të ndalet, ata do ta ngrenë; dhe i huaji që do të afrohet do të dënohet me vdekje. 52 Bijtë e Izraelit do t'i ngrenë çadrat e tyre secili në kampin e vet, secili pranë flamurit të vet, simbas renditjes së tyre. 53 Por Levitët do t'i ngrenë çadrat e tyre rreth tabenakullit të dëshmisë me qëllim që mëria ime të mos bjerë mbi asamblenë e bijve të Izraelit; kështu Levitët do të kujdesen për tabernakullin e dëshmisë". 54 Bijtë e Izraelit iu binden gjithçkaje që Zoti kishte urdhëruar Moisiun, dhe kështu bënë.

[SERAFIM DILO]

Shkim i bukur...pa Doreza.

[MARGUS]

me duket se kjo teme nuk ka vend ne ket rubrik

[SERAFIM DILO]

Thesaret e Salomonit..

Mbasi fiton mbi kundershtaret,Salomoni kerkon paqen,paqe te brendeshme e paqe te jashtme.Per ta aritur i lutet Zotit:"Une nuk jam vetem se nje adoleshent,e nuk di si te sillem......Ku eshte e mira? Ku eshte e keqia? Si te gjykoj popullin tim?.....
Kjo lutje,thote Bibia,i pelqeu Zoteris,sepse Salomoni nuk kishte kerkuar per veten e tij,as jete te gjate,as pasuri,e as vdekjen e armiqve te tij,por inteligjencen per te perdorur drejtesin.
Si fillim Salomoni regullon ushterin;se per cfar duhet potenca materjale se ajo nuk i sherben dhe e bashkuar me nje ideal?.Salomoni ishte nga te paret udheheqes shteti qe kuptoi se "komb"do te thote mbi te gjitha;ndergjegje e pergjitheshme e nje fati te perbashket,i cili duhet pranuar lirisht si nje urdher moral e shpirteror.

Salomoni vendosi stabilizimin e shtetit,e kishte ngelur te zgjithte per popullin vendin ku do te adhurohej Zoti i vetem.E keshtu nis ndertimi i Tempullit,vendi i zgjedhur quhet Fortesa(vendi ku simbas Myslymaneve,Muameti u nis per ne qiell me kalin e tij te bardhe Burak,e per te krishteret,vendi ku Krishti kishte larguar tregtaret nga Tempulli ).Salomoni nuk pyeti per shpenzime per te ndertuar "shtepine e Zotit";beri te vinin Feniket,qe ishin arkitektet e muratoret me te mire te asaj kohe,per ndertimin e Tempullit perdori gure te mbedhej qe ishin skalitur e pergatitur me perpara,keshtu qe nuk kishin nevoje as per cemento per tu bashkuar,armaturen e nderteses e ngriti me dru te cmuar...Mbi nje altar te larte pese metra do te digjet flaka,qe nate e dite do te ngjitet deri ne qiell..Mbi kete altar do te sakrifikohen kafshe,e gjaku i tyre i shperndare nga prifterinjt simbolizon raportin qe egziston midis jetes e vdekjes.Ne te majte te altarit,"deti i bronxe".Dymbedhjet dema gjigand mbajne ne shpinen e tyre nje vaske te larget pese metra e te thelle tre metera e cila mund te mbante katermije litra...Ajo sherben per pastrimin e "prifterinjve" perpara cdo sherbimi fetar.
Hitoria e popullit ebre eshte influencuar edhe nga bota e jashteme e antike,e keto influenca duket dhe ne Tempullin e shenjte;Tempulli eshte i orientuar nga perendimi ne lindje,qe do te thote alternimi i hijes me diellin qe ndjek revolucionin e yjeve.Gjenden influenca te Mesopotamike;dy kollonat qendrore quhen Jakin e Booz,e vetem ne Mesopotami ishte zakon ti jepesh emera njerezor gjerave te pashpirt.
Kostruktori nuk eshte Izraelit,por nje arkitekt nga Tiro (Fenik),qe quhej Hiram,nje person me njohuri te thelle mbi ndertesat e asaj kohe qe ndertoheshin ne Egjypt e Babiloni.
Natyrisht maksimumi i shkelqimit i perkiste "Sancta Sanctorum",santuarit te Arkes te Aleances,e cila ishte e perbere ne nje "kuti" me dru te thjeshte,ku mbaheshin tabelat e gurte te ligjeve te mara nga Moze. Arka vihet ne qender te vendit dhe eshte e rethuar me flete floriri puro,e per ta ruajtur jane vendosur dy "kerubin"gjigand.Edhe ketu shihen infuencat e huaja,prej shume kohesh Orienti besonte ne egzistencen e njerezve me veti mbinatyrore,qe kishin force kafsherore,ku figuroheshin si gjigand por jo te bukur..
Egjipti kishte i sfinxhi,Mesopotamia kishte demat me krahe,ndersa Siro-Feniket perdornin kerubinet me krahe me koke njerezore e trupin e luanit...

Ndertuesve te Tempullit u dha urdher,sic thot Bibia,te mos perdorin as sopata e as cekic,e as instrumente te tjera te hekurt,ndertimi duhet ti permbahej normave te Geoves;e hekuri eshte simbol i luftes,nuk mund te perdorej ne nje veper e cila i perkiste Zotit te perhershem,pruresit te paqes...