Me ē'duket ajo qė ka ndodhur nė Shqipėri mė 1991 ka qenė thjesht njė kryengritje (apo grusht shteti) i spiunėve tė ish-sigurimit tė shtetit shqiptar. Nėse lista e mėposhtme e pseudonimeve (e postuar nga njė komentues nė Blogun-Kritikėt) ėshtė e vėrtetė, atėherė gjėrat janė evidente dhe nuk kanė nevojė pėr koment. Por gjithsesi, thjesht pėr gallat tashmė, sepse asgjė s'ka pėr tė ndodhur nė Shqipėri edhe sikur ajo listė tė jetė absolutisht e vėrtetė (shqiptarėt pėrsėri nė pushtet do i lenė ata), ndoshta duhet bėrė pak analizė, thjesht pėr tė ngritur ndonjė version tė mundshėm tė asaj qė mund tė ketė ndodhur nė atė prag rrėzim diktature nė Tiranė.
Mbase nė atė periudhė tė vėshtirė tė regjimit komunist, e vetmja shpresė e tij pėr tė amortizuar pakėnaqėsinė popullore nė ritje, si dhe lėvizjet studentore tė dhjetorit, ishte futja nė lojė masivisht e spiunėve tė sigurimit (situata ishte e rėndė dhe shpresat u varėn me ē'duket kryekėput tek ta). Ndoshta kėta tė fundit u dėrguan mes turmave tė studentėve (e nė podiume) per tė zbuluar autorėt e rrėmujės, e pastaj si zakonisht, ti raportonin ata nė zyrat e errėta operative, ashtu siē kishin bėrė pėr vite e vite me radhė me kundėrshtarėt e regjimit.
Por gjithsesi, nė atė dhjetor 1990 gjėrat nuk ishin njėlloj si mė parė. Situata ekonomiko-politike nė vend ishte e vėshtirė, ndėrsa komunizmi ishte rrėzuar tashmė nė tė gjithė Europėn Lindore. Padyshim kėto probleme i dinin spiunėt, por jo vetėm kaq. Duke qenė shumė tė afėrt me regjimin, me siguri dinin shumė mė tepėr pėr mbarėvajtjen e gjėrave dhe dobėsinė e shtetit. Ndoshta spiunėt e dinin saktėsisht se ku i pikonte catia regjimit, dhe sa i pa-mundshėm ishte riparimi i saj. Spiunėt janė si minjtė, qė kur s'kanė c'tė hanė nėper kanale, dalin nė rrugė... Dhe mbase nė atė kohė tė vėshtirė, kriza ekonomike kishte cėnuar edhe fitimet e tyre. Paratė e marra nėn dorė nga regjimi, ndoshta u ishin shkurtuar seriozisht. Dhe kėshtu ata (mbase) nuk kishin mė interes t'i pėrkushtoheshin diktaturės.- Spiunėt nuk kanė parime e moral. Busulla e tyre e vetme jane paratė e marra nėn dorė. Dhe mbase kjo ėshtė arėsyeja pėrse pėrfitimi nga paratė nėn dorė (korrupsioni) u shndėrua nė fenomen nė kėto 20 vite post-diktaturė (e instaluan edhe kėtė praktikė).
Nė kėto rrethana, duke patur informacion tė mjaftueshėm pėr dobėsinė e shtetit (padyshim ata dinin shumė pėr tė, sepse regjimi mbahej nga informimet e tyre) dhe pamundėsinė e rikuperimit (shėrimit - doktori i bllokut e dinte tashmė) tė diktaturės, spiunėt vendosėn tė kalonin nė krahun tjetėr tė barrikadės. Dhe ata dinin ē'bėnin nė kėtė aspekt (ishin "ustallarė"), sepse i njihnin mirė pikat e dobta te regjimit dhe plagėt e tij tė pashėrueshme. Dhe pikėrisht nė ato plagė tė pashėrueshme ata e sulmuan diktaturėn, duke e goditur fort e pamėshirshėm (ndėrsa kishin shėrbyer si sorumi i tyre ndėr vite).
Pra, veē halleve tė tjera tė mėdha, regjimi mbeti edhe pa spiunė, pa yzmeqarėt e tij tė fshehtė tė erresirės, pa drogėn e pėrhershme tė marrėzisė (simptomės) sė tij ē'njerėzore. U braktis pikėrisht nga spiunėt (minjte), nga shpresa e fundit e tij. Sepse spiunėt dolėn "partizan nė mal", u bėnė kryengritės, dhe kėrkuan pushtetin. Minjtė e fshehtė tė regjimit donin pushtet... dhe e fituan.
(vijimi i origjinalitetit alla-shqiptarė dihet tashmė...)
Blendi Fevziu (KORANI)
Jemin Gjana (I VOGLI)
Halit Shamata (ĒANTA)
Bardhyl Londo (SHISHJA E QUMSHTIT)
Astrit Patozi (ALFONS BALLSHI)
Shaban Memia (QUKAPIKU)
Vili Minarolli (PROFESORI)
Ridvan Bode (KORĒARI)
Jozefina Topalli (DIZINJATORI)
Sali Berisha (PENICILINA)
Fahri Balliu (RRJEPSI)
Leonard Demi (MURRIZI)
Uran Butka (DOKU)
Remzi Lani (HOLTA)
Mero Baze (ĒORAPJA)
Spartak Poēi (INXHINIERI)
Armando Shkullaku (BOZHURI)
Servet Pėllumbi (YLLI)
Preē Zogaj (ĒIFTELIA)
Genc Ruli (STILOLAPSI)
Sokol Olldashi (TRENDAFILI)
nga Vėzhguesi
Marre nga: Gazeta Kritika
gazeta "korrieri" e dites se djeshme
Pėrgjigju Duke Cituar
ermo Tare germo ,se qenin e ngordhur ke per te gjetur......
Krijoni Kontakt