Shpetoni shqipen

[Nika]

Përveç gjuhës shqiptarin e bëjn shqiptarë veprat në të mirën e kombit dhe trojeve shqiptare. Vetem me gjuhë mund të jesh shqipfolës, por jo shqiptar i vërtetë.

[elbasanas]

Kjo temë që po zhvilloni është shumë e vërtetë. Gjuha shqipe po çpërfytyrohet nga huzimi i fjalëve të huaja, megjithatë është e justifikueshme përdorimi i fjalëve të huaja kur fjala shqipe nuk ekziston. Gabim është kur fjala shqipe ekziston por zëvëndësohet nga një fjalë e huaj.

shembuj

irritohem - acarohem
kauza - shkaku
distribuimi - shpërndarja
abandonoj - braktis
suportoj - përkrah, mbështes
starton - fillon
eko - jehona
nacionale - kombëtare
internacionale - ndërkobëmtare
e plot të tjera.

Këto gabime i shof shpesh tek mediat shqiptare. Këto gazetare janë tamam IDIOTA.

[Kryeplaku]

perSHENDETje
O Elbasanas , gezohem qe bie ndakort me ne po nuk na parashtrove ndonje mendim te qarte per zgjidhjen e ketij problemi.
falemiNDERit

[Kryeplaku]

perSHENDETje
Sot mendova qe ne kete teme per shpetimin ose pastrimin e Shqipes te provojme te zevendesojme disa fjale qe kan hyre ne gjuhen tone vitet e fundit, dhe keshtu te kuptojme nese nje gje e tille do ket pasoja te mira dhe neqoftese gjuha jone e ka aftesine per t'a bere nje gje te tille.
Disa nga fjalet qe propzoje per ndryshim jane:
Gradaçelë
Celular
Kjoske
Autobuz
Makine
Televizor
Frigorifer
Lavatrice
Kompresor
Trapan
Specialist
Disko
Klub
Restorant etj. te cilat i kane renjet ne gjuhet e huaja.
Pres sygjerimet tuaja dhe ju ftoje te sillni dhe ju fjale te tjera qe duhen ndryshuar.
falemiNDERit

[juliano1]

tema eshte shume e bukur
sidomos dy faqet e para te saj
Khalid mos kerko shume nga jeta me shkrimin e fundit
Siç u tha dhe me larte arsimi ze nje vend te rendesishem ne vazhdimesine e gjuhes sone ,dhe sipas mendimit tim perkrah mendimin se Ne qe ndodhemi jashte na dhimbset ndoshta me shume gjuha
Se kur kthehemi ne atdhe duam te flasim shqip po vazhdojme te flasim ne gjuhe te huaj
Nuk ka zgjidhje nqs ne ( te gjithe ne) nuk bejme dicka duke filluar qe nga shkrimet tona dhe duke mbaruar tek moda e fundit qe nuk mund ti bejme asgje se ne per dyqane fjala ulje eshte zevendesuar nga skonto per te vetemen arsye se ka dale ne mode
Dikur ne letersi na mesonin se nje njeri qe perdore shpesh nje fjale eshte nje njeri qe nuk ka lezuar shume ne jeten e tij
Po ai qe perdore shume fjale ?(do ishte e mira qe ti kuptonim keto fjalet)
Gjuha eshte pjese e kultures nuk mund ta shkelim por edhe zhvillimin e shkences nuk mund ta leme mbrapa

A ju kujtohet radio Tirana
kur jepte musike bashkohore
kur topalbanian jepte musike moderne
dhe per çudi shume kenge ishin te njejta po me emertime te ndryshme njera ishte bashkohore tjetra moderne

miqesishte

[Kryeplaku]

perSHENDETje
O Juljan faleminderit per shkrimin tend, me te cilin me gjen ndakort. Faleminderit gjithashtu qe me rikujtove se per fjalen "moderne" kemi fjalen tone te bukur "bashkekohore", po me ke te flasesh!?

[Kryeplaku]

perSHENDETEje
Zevendesimi i mundshem i emrave te mesiperm:

Gradaçelë= shqip. shumekatesh ose kullë (ngaqe ka shume kate dhe ngase eshte e ngushte )
Celular= telefon xhepi (fjalen telefon nuk mundem t'a zevendesoj)
Kjoske= cigareshites
Frigorifer= ftofës (ngase i mban gjerat e ftohta)
Lavatriçe= Rrobalarëse (ngase lan rrobat)
Compresor= 1)Vrimëshpues (ngase hap vrima ne toke) dhe 2) ajërmbushës (ngase fryn gomat me ajer)
Trapan= Rotullues (nga maja qe rotullohet me shpejtesi)
Disko= Vend'argetim (ngaqe njerezit aty argetohen)
Klub = pijetore (ngaqe njerezit aty pijne)
Restorant= kami fjalen shqipe, mëngjesore.
(Fjalet e tjera nuk munda t'i zevendesoje)
Per fat te keq ne Shqipen ekzistojne dhe shume fjale te tjera qe "duhen shqiptarizuar".

Mbase te githa keto ju duken budallalliqe, por per nje gje jam i sigurt; ne qoftese keshtu lloj zevendesimesh hyn ne librat shkollor qe tani, femijve tane mbas disa viteve do i duket gjithashtu budallallik qe ne nuk thoshim "rrobalarese" por thoshim "lavatrice", e si mos i duket budallalik kur per ta "lavatrice" nuk do te thot asgje.

Mendimi im eshte qe duhet me inisjativen tone (te forumsave) te dergojme nje shkrese drejt Ministrise te Kultures dhe te Arsimit ku do shprehet deshira e shume personave per pastrimin e gjuhes dhe hyrjen e termave te reja (shqip) ne librat shkollor. Saper mungesen e fondeve ne ministrite perkatese per nje gje te tille, besoj se sikur vetem ne forumsit te hedhim te gjithe nga 100 euro do mblidheshin 500 mije euro (dmth. 800 milion lek). Dhe dihet qe mos njehere-njehere do botohen libra te rinj shkollor nga shtteti.

Po ju c'fare mendimi keni????
falemiNDERit

[Pellazgu]

Faleminderit për temën, Erius!
Jam në pajtim të plotë me ty dhe ata që kanë dhënë mendimet se si mund të shpëtohet shqipja!
Ja fjalët që mendoj unë se i kemi shqip por përzgjedhim fjalë të huaja.
Stress=Stërmundim
Ilegal-I paligjshëm
Legjitim-i përligjur
vizion-shikim
obzervim-vëzhgim
staf- shtab
lidership-udhëheqësi
trojka-treshja
religjioni-feja
prezencë=prani
martir=dëshmor
kamikaz=vetëmohues (vetëvrasës)
determinim=përcaktim
teritor=truall
kalkulim=përllogaritje
taksë=tatim
performancë=çfaqje
displej-shpalosje
bexh= shenjë dalluese
biznesmen= (xhvatës)
***
Sa tër terminologjinë tenike, përderisa bjelmë mallin e huaj dhe nuk jemi të zot ta prodhojmë vetë, duket si normale që bashkë me të të përftojmë edhe gjuhën që është shkruar udhëzuesi i përdorimit. Ama, jo deri atje sa: meqë ja kemi varë prodhimit të lëngut të frutave, të lejmë edhe përdorimin e fjalës lëng e në vend të saj të themi "suko", apo "sok". Në Kosovë kanë arritur deria atje sa edhe briskut të rrojes ti thonë: "zhylet" sepse një shenjë (e jo mark) e prodhimt të tyre quhet "Gillette". Ju betohem mbi 90% e kosovarëve nuk e dijnë fjalën brisk rroje. Pyet pas 20 vjetëve në Shqipëri dhe nuk do e dijnë fjalën "lëng", por nuk do i thojnë as "suko" më, por "amita".
Fjalën ulje apo zbritje çmimi e kanë zëvëndësuar me " sconto".
Pa teklif, fjalën ngrirës e kanë zëvëndësuar me "Freezer". Po ashtu edhe kundër ngrirësi është bërë "antifreez".
Pastaj, është për të qeshur kur i dëgjon shqiptarët në Itali me ato "soxhorrnot". Madje, as dhuratave për krishtlindje nuk u thojnë më ashtu por "rragale per natale"
E, kështu shihemi herën tjetër me një thes budallalliqe.
Për këtë herë, unë do kisha një mendim për rrugëzgjidhje:
Të përpilohet një fjalor i terminologjisë teknike nga gjuhët e huaja që kanë prodhuar ( apo që edhe vetë prodhuesit kanë huazuar terma edhe ashtu të huaja) mallin e shoqëruar me udhëzues përdorimi= në shqip. Në ndihmë të kësaj, njëkohësisht, të gjithë mallrat e huaja të çdo lloj natyre që hyjnë në Shqipëri për tregëtim të mëtejshëm, të detyrohen shitësit të sjellin edhe etiketat në shqip të përmbajtësve për ushqimoret, ilaçet, mjetet elektro-shtëpiake, industriale etj. Të detyrohen me ligj tregtarët që të punësojnë gjuhëtarë për përpilimin e letrave shqip për përdoruesin, që do të mundësojnë dëbimin e fjalëve të huaja nga përdorimi. Ne nuk kemi pse blejmë edhe fjalë të huaja. Boll është malli.

[AsgjëSikurDielli]

Postuar më parë nga Pellazgu

Në Kosovë kanë arritur deria atje sa edhe briskut të rrojes ti thonë: "zhylet" sepse një shenjë (e jo mark) e prodhimt të tyre quhet "Gillette". Ju betohem mbi 90% e kosovarëve nuk e dijnë fjalën brisk rroje.

Fjala zhylet apo zhilet ne Kosove perdoret shume. Ke te drejte. Por jo ngaqe eshte nje marke e tille (sepse ne Kosove ajo fjale tashme ka 200 vite qe perdoret e ne ate kohe nuk ekzistonte "Gillete") por ngaqe ne turqishte briskut te rrojes, i thuhet zhilet gjithashtu.

Fjala brisk perdoret per thike te vogel, ne raste specifike edhe per maqinat e prerjes se thonjve.

ASD

[Pellazgu]

Pikërisht aty qëndron edhe thema e bashkëbisedimit këtu: të mbrojmë shqipen nga hauzimet. Nuk e bën aspak të pranuaeshme përdorimin e një fjale të huaj nga cilido burim që të jetë, turke apo frënge. Unë e mora si shembull të përkryer se ç'ngjet kur përdor fjalë të huaja. Ti, asgjësikurdielli, duke dashur të arësyetosh përdorimin e fjalës zhylet, përforcove pikërisht atë që kam dashur unë të them.
Fajin e kanë bërë qyrk dhe askush s'i ka dalë zot. Gjithësesi, pa e lënë pa faj, është edhe shteti Shqiptar që nuk përkujdeset për përpilimin e fjalorëve shqip me spjegime për përdorimin. Po të bëhet një hulumtim rrënjësor të shprehjeve a fjalëve nëpër krahina, shqipja, vë kaull se del një gjuhë aq e pasur saqë vetë shqiptarët do ta kishin për kënaqësi mësimin e fjalëve tona, në vend të mësimit të një gjuhe të huaj që, ndonëse ka vlerën e vet, është e papjekur që të mos njohësh vetveten para tjetrit.