Kosova e viteve ’50 nė tridhjetė fotografi ekskluzive
http://img26.imageshack.us/img26/695...7101109321.jpg
Publikuar: 17.10.2011 -koha.net
Prishtinė, 17 tetor - Fiks pesėdhjetė e pesė vjet mė parė, njė grup i studentėsh tė Universitetit Cambridge, kishin eksploruar malet e Deēanit. Shėnjestėr e kėtij grupi studentėsh tė botanikės ishin malet e lulet, por kureshtja i kishte sfiduar tė njiheshin me njerėzit e vendit qė vizitonin sefte. Ekspedita katėrjavėshe e studentėve nga Anglia do tė dokumentohej nga Neil Robinson, i cili kishte marrė pėrsipėr tė fotografonte vendet nėpėr tė cilat kishin shkelur. Me fotografitė qė kishte realizuar me aparatin fotografik tė tipit “Kodak”, Robinson do tė merrte me vete njė copė kulture nga Kosova. Fotografitė qė pasqyrojnė mėnyrėn e jetesės sė kosovarėve nė zonėn e Dukagjinit, me dekada do tė qėndronin tė mbyllura nė dollapin e tij. Njerėz me veshje kombėtare tek punojnė nė fusha, shtėpi tė asaj kohe dhe shumė mė shumė janė disa nga imazhet qė sjellin fotografitė. Pėr mė shumė se njė gjysmė shekull ato nuk janė parė nė publik. Deri tė shtunėn mbrėma, kur janė ekspozuar nė Muzeun Etnologjik tė Prishtinės.
Judith Robinson, e veja e Neil Robinsonit, ėshtė ajo qė ka marrė iniciativėn qė fotografitė t’i kthejė nė vendin qė u takon.
Nė njė bisedė pėr “Kohėn Ditore” ajo ka shpalosur kujtimet e bashkėshortit tė ndjerė nga udhėtimi qė do tė zinte vend tė rėndėsishėm nė jetėn e tij.
“Ai nuk dinte asgjė pėr Kosovėn para se tė vinte kėtu, por njerėzit i kanė lėnė shumė pėrshtypje dhe gjithmonė i ka ruajtur me kujdes fotografitė, sepse e ka ditur qė janė tė rėndėsishme dhe tė vlefshme”, ka rrėfyer Robinson.
Sipas saj, ekspedita e studentėve britanikė nė Kosovė, atėkohė kishte ndodhur rastėsisht.
“Nė fillim ata kanė dashur tė shkojnė nė Maqedoni, por njė profesor nga Shkupi u ka treguar se ajo pjesė ku kanė dashur tė shkojnė ka qenė e studiuar. Por ai e ka ditur qė ka male nė Kosovė qė nuk janė eksploruar dhe u ka thėnė se do tė ishte mirė tė shkonin nė Deēan”, ka shpjeguar ajo.
Robinson kujton se bashkėshorti i saj shpeshherė i nxirrte nga sirtari fotografitė e realizuara nė Kosovė, por sa ishte gjallė nuk gjeti rast qė t’ua dhurojė njerėzve qė u takojnė.
“Ai vdiq nė vitin 2008 kur edhe u shpall Pavarėsia e Kosovės. Fatkeqėsisht nuk ka pasur mundėsi tė kontaktojė me dikė para se tė vdiste, sepse nuk ka pasur ide se kėtu ėshtė edhe Muzeu Etnologjik”, ka thėnė ajo.
Judith Robinson ėshtė ajo qė ka marrė iniciativė tė sjellė fotografitė nė Kosovė, pasi rastėsisht kishte dėgjuar nė radio tė pėrmendej Muzeu Etnologjik i Kosovės.
“Nė njė intervistė tė Elizabeth Gowing pėr BBC-nė, ajo e pėrmendi Muzeun Etnologjik nė Prishtinė dhe mendova se ky ėshtė vendi ku duhet tė jenė fotografitė”, ka thėnė Robinson, e cila nėpėrmjet Gowing ka kontaktuar me muzeun.
Gjatė vizitės nė Kosovė, ajo ka “shkelur” nėpėr vendet ku kishte shėtitur bashkėshorti i saj.
Mbi tridhjetė fotografi tė cilat pasqyrojnė jetėn e kosovarėve dhe tė tjerat qė Neil Robinson u ka bėrė maleve nė Kosovė, e veja e tij, ia ka dorėzuar Muzeut Etnologjik tė Kosovės.
“Fotografitė nuk do t’i marr me vete. Mendoj se ato do tė ekspozohen nė muzetė tjerė nė Kosovė, por do t’i takojnė Prishtinės. Ėshtė dhuratė imja e po ashtu dėshirė e bashkėshortit tim”, ka thėnė ajo.
Duke shprehur bindjen se kėto fotografi do tė zgjojnė kureshtjen e kosovarėve, ajo ka dhėnė njė porosi. “Kėto i takojnė trashėgimisė suaj dhe duhet t’i ēmoni”.
Me rastin e hapjes sė ekspozitės nė Muzeun e Kosovės, i pranishėm ishte edhe ambasadori britanik nė Kosovė, Ian Cliff, i cili ėshtė shprehur i kėnaqur qė fotografitė e Neil Robinsonit janė kthyer nė Kosovė.
“Mendoj se Muzeu Etnografik ėshtė njė vend i shkėlqyer pėr tė mbajtur njė ekspozitė, sepse tregon shumė pėr njerėzit e Kosovės”, ka thėnė Cliff.
Valon Shkodra, etnolog nė Muzeun Etnologjik, po ashtu ėshtė shprehur i kėnaqur me iniciativėn e Judith Robinsonit.
“Kėto fotografi do ta pasurojnė edhe mė shumė Muzeun Etnologjik dhe mendoj se me kėso bashkėpunime mund tė arrijmė mė shumė”, ka thėnė ai.
Foto1. “Gruaja shqiptare”, Neil Robinson, 1956
Foto2. “Vajzat duke shitur qershi”, Neil Robinson, 1956
Fotolegjenda: (E dyta nga e majta) Judith Robinson, e veja e Neil Robinsonit, ka kthyer fotografitė nė vendin ku u realizuan gjysmė shekulli mė parė. http://www.kohaditore.com/index.php?page=1,5,73318
Regullat e Postimit
Krijoni Kontakt