Fotografi të rralla II

**fegi** · 22-07-2011, 02:38

Prizreni.......................

**fegi** · 22-07-2011, 04:12

Mitrovica................

**fegi** · 22-07-2011, 04:14

.................................................

**fegi** · 22-07-2011, 04:16

Shkupi.......................

**fegi** · 22-07-2011, 04:17

Tiranë, vitet ’30. Zona e Xhamisë së Sulejman pashës dhe Kalasë së Tiranës, përbëjnë bërthamën më të vjetër të qytetit dhe që fatmirësisht ende mbart gjurmë të dukshme të kësaj historie. Natyrisht që shqiptarët po bëjnë gjithë ç’kanë në dorë për ta shkatërruar dhe ka mundësi që me këto ritme t’i shuajmë të gjitha këto gjurmë. Në këtë foto të marrë nga ajri, diku në fund të viteve ’30, shihet pjesa më e madhe e kësaj trashëgimie. Gati në qendër të fotos shihet xhamia e Sulejman pashës (nr.1) e fillimit të shekullit XVII, godinë me të cilën zinte fill edhe historia e qytetit. Kjo xhami u dogj më 14 nëntor 1944, gjatë luftimeve për çlirimin e Tiranës dhe, në vendin e saj, sot ngrihet monumenti i Partizanit Fitimtar. Përballë saj, në anën tjetër të rrugës, shihet tyrbja e Kapllan pashës (nr.2), të cilën historia na e kurseu dhe mund tia kundrojmë elegancën edhe ca kohë, sa nuk ka përfunduar ende qiellgërvishtësi që e ka gllabëruar brenda. I gjithë pellgu i ndërtesave tek nr.3 nuk egziston më prej kohësh, duke na kënë një zonë të rrafshët që kohët moderne i kanë dhënë emrin surreal “Gropa e Sejdisë”. Godina nr.4, egziston ende sot e ngjitur me ndërtesën e selisë së PD-së dhe gjatë pushtimit italian, aty kishte selinë Partia Fashiste Shqiptare. Në anën tjetër të godinës, me nr.5 janë sarajet e në të cilat pas luftës deri në vitin 1998 u vendos Instituti i Monumenteve të Kulturës. Më pas, ajo ju kthye pronarëve duke u transformuar në restorant me emriun “Saraji”. Tek ai boshllëku me nr.6, sot ngrihet godina e Infosoftit dhe ajo e PD-së, ndërsa në krahun tjetër shihet lulishtja e Pallatit Mbretëror (nr.7). Edhe kjo lulishte na la shëndenë para disa muajsh dhe sot aty po ndërtohet një tjetër godinë e stërmadhe. Pallati Mbretëror (nr.8), i ndërtuar si godinë private në çerekun e fundit të shek XIX, ishte ndoshta godina më e madhe për shumë kohë në Tiranën e posa shpallur kryeqytet, në vitin 1920. Për këtë arësye, ajo u përdor fillimisht edhe si seli e Parlamentit dhe pas zhvendosjes së këtij në godinën e re të ndërtuar në vitin 1926 (Teatri i Kukullave), kjo godinë shërbeu si Pallat Mbretëror deri në fund të Luftës. Sot aty gjendet selia e Akademisë së Shkencave. Në foto është shumë qartë i dukshëm muri rethues i Kalasë së Tiranës (nr.9) me portat që janë ende sot. Nga godinat brenda mureve, egziston ajo me nr.10, që shërben sot si seli e Policisë Bashkiake të Tiranës si edhe Sarajet e Toptanëve (nr.11). Më majtas, shihet Vila Mbretërore (nr.12) e ndërtuar në periudhën e fundit të Monarkisë së Zogut si rezidencë qeveritare dhe e përdorur më pas si seli e KQ të PPSH, seli e Komitetit të Miqësisë Shqipëri–BS; më pas si Pallat i Pionierëve dhe vitet e fundit si seli e Institutit të Monumenteve të Kulturës, ndërsa në vitin 2006 ju dha Familjes Mbretërore. Më tej, shihet shtrati i Lanës (nr.13) e cila është ende e pasistemuar. Përtej saj, duket zona ku sot ngrihet Piramida (nr.14), ndërsa në krah të saj tek ajo fusha me nr.15 u ndërtua në vitet ’70 godina e Radio-Televizionit. Më tej akoma, shihet rruga e Elbasanit (16) dhe Rezidenca e Ambasadorit Italian, që deri në vitin 1990 shërbeu si Muzeu Lenin-Stalin. Zona e qytetit që shihet në fotografi është ende disi e ruajur, pasi ka shumë zona të tjera të Tiranës të cilat nuk njihen më dhe ku mes pallatesh mes të cilëve nuk hyn as dielli, vijnë vërdallë fëmijë të stresuar që për mungesë vendi dijnë të luajnë vetëm me kompjuter.Revista Mapo