Shërbimet Sekrete Serbe në Kosovë

[Kosovelli]

UDB vendos bombë në librarinë e Beatit

Raport i datës 05.01.1985
“... Më 01.12.1984 viti, në Llozanë është mbajtur manifestimi për nder të
28 Nëntorit - ditës së pavarësisë së Shqipërisë, ku kanë marrë pjesë rreth
600-700 njerëz. Këtu kanë qenë të pranishëm vëllezërit Adem dhe Hajdar
Sadria, Rrustem Mahmutaj, Faik Caka nga Doganajt, KK Kaçanik e të
tjerë. Edhe në këtë takim si në të tjerët që i organizon LPRSHJ janë
brohoritur parulla armiqësore. Pas përfundimit të këtij tubimi Hajdar
Sadria ka shitur kaseta magnetofoni me këngë armiqësore të ardhura nga
Shqipëria. Hajdari merret me shitjen e këtyre kasetave ndërsa paratë e
fituara i jep për nevojat e LPRSHJ-së. Me këtë punë merret edhe i vëllai i
tij Ademi, por ai ato vetëm i shpërndan... Në një bisedë që kam bërë me
Hajdar Sadrinë më ka thënë: “Edhe nëse Kosova e fiton statusin e
Republikës nuk do të mund të kthehem atje deri atëherë sa të mos
bashkohemi me Shqipërinë...” Gjithashtu tha se i ka dalë afati i
pasaportës dhe atë e ka çuar me postë në ambasadën tonë në Zvicër.
Vetë nuk ka shkuar sepse është frikësuar se mund ta vrasin ose burgosin
e pastaj ta kthejnë në Jugosllavi...
... Banesa e Rrustem Mahmutajt shërben si Klub i LPRSHJ-së dhe aty
takohen shpesh Shaqa N. nga Ferizaj, Hajdar Sadria me vëllain e tij
Ademin dhe disa njerëz të tjerë. Rrustem Mahmutaj është i martuar me
18
një nënshtetase ruse. Në muret e banesës së tij ka varur shumë parulla
në të cilat mburret Enver Hoxha dhe Shqipëria... Në adresën e tij vijnë
letra dhe literaturë propagandistike me origjinë nga Shqipëria. Për
shpërndarjen e tyre Rrustemi m’i çon rregullisht nga 20 copë të ‘Zërit të
Popullit’ të cilat unë i zhduk. Në një rast iu kam afruar Rrustemit për
kinse futjen e materialeve në Jugosllavi, për ç'gjë ai më ka thënë: “Së
pari duhet ta siguroj një lidhje të fortë në Universitetin e Kosovës në
Prishtinë. Kjo praktikohet edhe me të tjerët të cilët çojnë material atje.

[Kosovelli]

“Për tri orë shpërndahet materiali për të mos rënë në dorë të
UDB-së”

Ata në afat prej 3 orësh e shpërndajnë materialin e ardhur dhe pastaj e
zhdukin me qëllim që të mos bien në duar të UDB-së...
...Kam mësuar, edhe për këtë ka shkruar edhe shtypi zviceran se në
librarinë e BEATIT është montuar një bombë. Në këtë rast Beat ka
deklaruar se bomba është vendosur nga ana e UDB-së, si dhe se ajo e ka
parë njeriun i cili e ka vendosur bombën por nuk ka arritur që ta
identifikojë... Lidhje e ngushtë e Beatit është një kushëri i Nuhi Berishës,
ish-student nga Prishtina dhe figurë e rëndësishme në “Lëvizje” i cili së
bashku me të shet material propagandistik të ardhur nga Shqipëria...
...Sipas bindjes sime dhe të shumë atyre që punojnë në Zvicër, ndër më
aktivët e “Lëvizjes” janë Xhafer Shatri me pseudonimin “shpati”, Shaqa N.
–”Lulëkuqja”, Hasan Mala - “Mixha” etj...
...Avdi Leku tash asgjë nuk përfaqëson, sepse shumica e anëtarëve të
“Lëvizjes” e kanë humbur besimin tek ai. Po e konsiderojnë si agjent të
UDB-së edhe kjo veçanërisht pas ardhjes së babait të tij Isës, i cili në
Zvicër ka qëndruar rreth 6 muaj. Për Avdiun po edhe për Isën po flitet se
kanë ardhur me detyrë që t'i zbulojnë njerëzit... Nga ai askush nuk merr
material propagandistik, nga frika se mund t'i zbulojë. Kohët e fundit
Avdiu nuk ka marrë pjesë në asnjë tubim...”

[Kosovelli]

“Detyrë parësore, orientimi i popullit në luftë ose demonstrata të
reja...”

Raport i datës 07.01.1985
“...Para disa ditësh në Gjenevë jam takuar me Kadri Abdullahun nga
Gjilani dhe Sadri Mulajn nga Kaliqani KK Pejë. Gjatë bisedës që e kemi
zhvilluar në një restorant, Kadri Abdullahu më ka thënë, “duke e
vlerësuar gjendjen në Kosovë e cila është e rëndë, ne si anëtarë të
LPRSHJ-së e që jemi përfaqësues të popullit, duhet t'i mobilizojmë të
gjitha forcat dhe të dëshmohemi se mund ta godasim armikun në kokë.
Është detyrë e çdo shqiptari e edhe e jona, që sa më shumë ta
shpërndajmë “Zërin e Kosovës” brenda në Kosovë. Ne shokët, duhet të
19
lidhemi ngushtë që popullin e Kosovës ta pajisim me literaturë sa më të
mirë në gjuhen shqipe, në të gjitha mjediset, me qëllim që t'i
kundërvihemi regjimit serbomadh të Beogradit... Duhet t'i forcojmë
radhët tona dhe konspiracionin... na mbetet për detyrë që ta orientojmë
besimin e popullit në luftë ose demonstrata të reja... që të angazhohemi
në shpërndarjen e trakteve në organizatat punuese, që të organizohen
grupe në fabrika dhe jashtë tyre, me qëllim që ta zgjidhim çështjen e
Kosovës. Duhet të jemi aktiv në organizimin e demonstratave për ta
njoftuar botën dhe Organizatën e KB që shqiptarëve iu takon Republika...
...Sadri Mula është pjesëmarrës në disa demonstrata antijugosllave në
Zvicër-Bernë, dhe është simpatizanti i madh i Enver Hoxhës ...

[Kosovelli]

LPRSHJ organizon protestë në Shtutgart të Gjermanisë

Raport i datës 22.01.1985
“...më datë 26.02.1985 në Shtutgart/Gjermani do të mbahet një marshim
protestues të cilin e organizon LPRSHJ, dhe për këtë qëllim janë
shpërndarë ftesat, nga të cilat duket se vendi i grumbullimit është
“SCHLASTLPLATZ” duke filluar nga ora 11,30 minuta, dhe që nga këtu do
të vazhdohet drejt varreve të vëllezërve Gërvalla...
Në bazë të materialeve të cilat i ka dërguar bashkëpunëtori ynë
nëpërmjet postës, janë shkruar 26 raporte, të cilat kanë të bëjnë
kryesisht për materialet e shkruara propagandistike të veprimtarisë së
Shërbimit të Zbulimit Shqiptar, LPRSHJ si dhe shpërndarjes së literaturës
propagandistike antijugosllave me origjinë nga Shqipëria.

[Kosovelli]

Rrugët e Gjenevës gumëzhinin nga brohoritjet dhe altoparlantët e
shqiptarëve

Raport i datës 26.03.1985
“...më 25.03.1985 i kam marrë rreth 30 ftesa për t'i shpërndarë në mesin
e bashkëmendimtarëve të LPRSHJ-së, në të cilat thuhet se më
30.03.1985 në Gjenevë do të mbahet tubim protestues me rastin e 4
vjetorit të demonstratave kundërrevolucionare në Kosovë. Ky tubim do të
mbahet në një nga klubet e LPRSHJ-së në Gjenevë me fillim në orën
19,30 minuta...”
Parullat, transparentet e brohoritjet kishin këtë përmbajtje: “Kosova
Republikë”, “Freiyheit Fur Kosovo”, “Regjimi fashist”. “Jugosllav”. “Rofshin
patriotët shqiptarë”, “Poshtë trathtorët”, “Poshtë armiqtë e vendit”,
“Poshtë spiunët”, “Rroftë Kosova Republikë”. Demonstruesit kanë
shpërndarë pamflete qytetarëve zviceranë të cilët e kanë përcjellë këtë
demonstratë. Në afërsi të Ambasadës sonë, nga një veturë në të cilën
ishin montuar altoparlantët, me mikrofon kolonën e udhëhiqnin Xhafer
20
Shatri dhe vëllai i Rexhep Malës, të cilin anëtarët e “Lëvizjes” e kanë
pagëzuar me emrin “Mixha”. Pas tyre menjëherë vinte Rrustem Mahmutaj
nga rrethi i Pejës e pastaj vinin kujdestarët të cilët kujdeseshin për
disiplinën, si Salih Basha, Hajdar dhe Adem Sadria nga Ponosheci, KK
Gjakovë, dhe disa studentë nga Kosova. Në këto demonstrata ka qene
edhe vëllai i Ibrahim Kelmendit, i cili kishte ardhur nga Gjermania. Në
demonstrate ka pasur studentë nga Kosova, gra, fëmijë dhe një student
nga Nikaragua, i cili studion në Gjenevë, me emër Karlos Mayorga.
Para Ambasadës ka folur Xhafer Shatri, i cili foli për gjendjen në Kosovë,
duke përmendur se tani atje janë burgosur e dënuar mbi 70 shqiptarë etj.
Xhaferi foli edhe në gjuhën serbokroate duke iu drejtuar Ambasadës. Në
këto demonstrata kanë marrë pjesë Selim Hazeri nga rrethi i Prishtinës,
Kadri Istogu nga Mitrovica e Titos etj.
Pas mbarimit të demonstratave diku rreth orës 13.00, demonstruesit
kanë vazhduar rrugën dhe kanë shkuar në restorant të hotelit “Daren
zuguhagases 9 Bernë”, në katin e dytë, ku kanë vazhduar me program.
Në këtë program nuk kam shkuar pasi që më është dashur të punoj prej
orës 14.00. Kam dëgjuar nga të tjerët se në këtë restorant atë ditë janë
shpërndarë mbi 200 copë “Zëri i Kosovës”.
- Xhafer Shatri, i njohur nga shërbimi
- Hasan Mala “Mixha”, vëllai i Rexhep Malës, i njohur nga shërbimi.
- Salih Basha, aktivist i dalluar i LRSHJ-së.
- Rrustem Mahmutaj, nga fshati Lubenik, KK Pejë, i njohur nga
shërbimi.
- Hajdar Sadria, nga fsh. Ponoshec, KK Gjakovë, i njohur nga
shërbimi LPO
- Adem Sadria, nga fsh. Ponoshec, KK Gjakovë, i njohur nga shërbimi
LPO
- N. Kelmendi, vëllai i Ibrahim Kelmendit, i punësuar në Gjermani
- Selim Haziri, nga rrethi i Prishtinës.
- Kadri Istogu, nga Mitrovica e Titos, për të cilin edhe më parë është
shkruar.

[Kosovelli]

‘Kobra’ lajmëron për ‘Dasmën e madhe në Bernë’

IV

Vërejtjet e punëtorit operativ:

Bashkëpunëtori ‘KOBRA’ edhe pse është angazhuar në bazë të materialit
komprometues dhe në punë me ne është relativisht një kohë të shkurtë,
ka dhënë shënime interesante dhe të sakta. Me të dëgjuar për
organizimin e demonstratave, ‘KOBRA’ me anë të telegramit, sipas
marrëveshjes, lajmëron Shërbimin për “dasmën e madhe në Bernë” me
ç'gjë jeni njoftuar edhe me depeshen tonë nr. 152 të dt. 13.07.1984. Në
21
takimin e ardhëm do të sqarohen disa të dhëna të korrespodencës së tij
me ne lidhur me punën e klubit të LRSHJ-së në Bernë, takimi iu është
caktuar më 10.08.1984. Me anë të korrespodencës bashkë, ka dërguar
“Zëri Popullit”, një pjesë të gazetës në gjuhën gjermane mbi
demonstratat e organizuara në Zvicër si dhe një fletë nga “Zëri i Kosovës”
që do të jenë pjesë përbërëse e këtij raporti:
V
Vërejtjet, çmimet dhe vendimet e eprorit,
Dërgohet
2 x SHSSH SKPB
1 x Evidencës
1 x Në lëndë të bashkë. “HILLTON”
1 x punëtorit të vijës II.
Punëtori operativ, Sejfullah Sahatçiu.
Sekretariati Krahinor për Punë të Brendshme
Shërbimi i Sigurimit Shtetëror
Drejtorati – Gjakovë, sektori II
punt.op. Sejfullah Sahatçiu
MË 24.07.1984

[Kosovelli]

Raporti i bashkëpunëtorit

I

Burimi: Bashkëpunëtori “KOBRA”
Shënimet kanë të bëjnë më shpërndarjen e materialit propagandistik nga
ana e organizatës armiqësore “LRSSHJ” në Zvicër.
Materiali është dërguar me postë dhe mban vulën në pliko të dt.
2.07.1984 nga Berna.
Me iniciativën e bashkëpunëtorit e sipas marrëveshjes
Shpenzime nuk ka pasur
Më 24.07.1984
II
Bashkëpunëtori përcjell veprimtarinë e LRSSHJ-së në Zvicër/Bernë

[Kosovelli]

Dërgimi i materialit propagandistik

III

a/ Nëpërmjet postës bashkëpunëtori ka dërguar në adresën time librin
“Asim Vokshi” e botuar në Tiranë në vitin 1982 pastaj disa insert…. Të
22
disa heronjve kombëtarë dhe inserti mbi “70 vjetorin e Lidhjes së
Prizrenit” si dhe adresën ku shiten librat.
IV
Vërejtjet e punëtorit operativ,
Bashkëpunëtori vazhdimisht na dërgon material të ndryshëm
propagandistik. Me ardhjen e tij në vendlindje do të bisedohet përsëri e
sidomos rreth demonstratave të organizuara në Bernë më 14.07.1984,
pasi i njëjti në këtë qytet edhe punon.
V
Vërejtjet, çmimet dhe vendimet e eprorit,
Dërgohet:
2 x SHSSH SKPB
2 x Këtij Drejtorati
Punëtori operativ
Sejfullah Sahatçiu
Drejtorati i SHSSH-së, Gjakovë
Telegrami nr. 152
13.07.1984
SHSSH-SKPB-SKSAK
SEKTORI II
PRISHTINË
Sot më 13.07.1984, nga një pozicion operativ i ynë kam marrë
telegramin me këtë përmbajtje: “më 14. në ora 9 fillon dasma në Banhof
deri në...” në vazhdim thuhet: “dasma do të bëhet e madhe”
Kjo do të thotë se më datën dhe orën e caktuar do të organizohen në
Bernë demonstrata, për ç'gjë ju keni lajmëruar edhe më parë me
shënime dhe telegram .
Mk/mk
Kryeshefi
Fehmi Macula

[Kosovelli]

Detyra e ‘Kobrës’, fokusimi i veprimtarëve të LRSHJ-së

Sekretariati Krahinor për Punë të Brendshme
Shërbimi i Sigurimit Shtetëror
Drejtorati – Gjakovë, Sektori II
Më 14.05.1984
23
Shënim Zyrtar
Më dt.11.05.1984 nga ana e bashkëpunëtorit ‘Kobra’ nëpërmes të
korrespodencës më kanë arritur broshura me titull ‘Fjala para zgjedhjeve
për legjislaturën e 10 të Kuvendit Popullor të RPS të Shqipërisë, të
mbajtur në zonën elektorale të Tiranës në nëntor të vitit 1982.
Bashkëpunëtori nuk shkruan se ku apo nga kush ka marrë këtë broshurë.
Dërgohet:
2 x SHSSH SKPB
2 x këtij Drejtorati
Punëtori operativ
Sejfullah Sahatçiu.
Sekretariati Krahinor për Punë të Brendshme
Shërbimi i Sigurimit Shtetëror
Drejtorati – Gjakovë, sektori II
punëtori operativ Sejfullah Sahatçiu
Raporti i bashkëpunëtorit
I
Burimi: Bashkëpunëtori “KOBRA”
Shënimet kanë të bëjnë me letrën në të cilën shihet data 23.05.1984
ndërsa ne e kimi marrë nga SHSSH SKPB më datë 2.06.1984.
Në iniciativën e bashkëpunëtorit sipas marrëveshjes
Shpenzime nuk ka pasur
II
Bashkëpunëtori para se të shkojë në Zvicër pas pushimit ka për detyrë që
të interesohet për veprimtarin e LRSHJ.
III
Bashkëpunëtori “KOBRA” përmes korrespodencës dërgon librin e Jusuf
Gërvallës “Bekimi i nënës” e botuar në Tiranë, në vitin 1982. dhe një fletë
në të cilën shihet fotografit e Jusuf e Bardh Gërvallës e të Kadri Zekës e
në të shihet edhe parulla armiqësore “Kosova Republikë”. Përveç këtyre
bashkëpunëtori “KOBRA” ndër tjera shkruan: “Hasan Mala i cili tani
gjendet në burg ka marrë pjesë në çdo demonstratë që është organizuar
në shtetet e Perëndimit. Ka punuar një kohë të gjatë pa dokument
përkatës në Zvicër. Tepër është aktiv në veprimtarin armiqësore dhe e
mban besa se përndryshe nuk kishte mundur të sillet ashtu. Hasani
merret me shpërndarjen e pamfleteve të ndryshme, ka qenë shok i
24
pandarë i Zija Shemsiut, bile para se të kthehet Zija Shemsiu për në
Jugosllavi veturën e vetë ia ka lënë Hasanit. Përveç Hasanit më ka ra të
dij edhe për Taib Zekën i cili më par kishte punuar si konduktor në Gjilan
apo Tetovë përndryshe vëllai i Kadri Zekës i cili është vrarë. Gjithashtu
flitet se është pjesëmarrës i të gjitha demonstratave. Më parë gabimisht
ju kam njoftuar për Kathrin Asal se gjoja është e martuar për Kadri
Istogun e në të vërtetë Kathrin Asal kishte qenë gruaja e Kadri Zekës e
cila shet edhe sot e kësaj dite libra në bibliotekën Buchandalung
35.BIEL.( shiko raportin e bashkëpunëtorit “Kobra” të dt.19.04.1984. vr.e
pun.operativ.

[Kosovelli]

Raportimet e Kobrës rreth veprimtarisë së Zija Shemsiut

Për klubin “Tefik Qanga” në Bernë dihet mirë se Zijah Shemsiu ka qenë
organizator për formimin e tij si dhe disa shokë të tij si Hysen Fetahu nga
fshati Gajre, KK Tetotovë, i cili ka qenë i pandarë nga Zijaja. Gjithashtu
Zijau ka qenë shokë tejet i mirë me Hajdarin dhe vëllain e tij (sigurisht
bëhet fjalë për Hajdar dhe Adem Sadriun nga Ponosheci, KK Gjakovë,
pasi Hajdari edhe jeton në Bernë, vërejtje e punëtorit operativ). Pas
burgosjes së Zijah Shemsiut, klubi në fjalë nuk është duke funksionuar
dhe se aktiviteti i tij është rënë në tërësi. Para dy muajsh Rrustem
Mahmutaj nga fshati Lybeniq, KK Pejë ka ranë në kontakt me një shef të
restorantit (me siguri bëhet fjalë për restorantin “Zolli-Kofen” ve.e
pun.op) i cili ia ka mundësuar sallën. Kështu më 14.04.1984 jemi
mbledhë disa punëtorë tanë që punojnë në Bernë, pasi që më parë ua
kishte lajmëruar Rrustemi se po këtë ditë vijnë disa shokë të “Lëvizje” për
të formuar klubin në Bernë, Në këtë takim erdhi Hajdar Sadrija, Salih
Basha si dhe dy studentë nga Berna dhe Rrustem Mahmutaj i cili
paraqitej si kryetar. Fjalën kryesore e mbajti Salih Basha dhe një student
nga Prishtina. Në fjalët e veta, qëllimi kryesor ishte që ne të organizohem
sa më mirë të zhvillojmë aktivitetin e klubit duke shikuar dhe çfarë filma
të ndryshëm të shpërndajmë “Zërin e Kosovës” etj. Në këtë tubim erdhi si
vendim që sallën e këtij restoranti ta marrim me qira për dy muaj, të
paguhen 200 copë “Zërin e Kosovës” ndërsa nga ana e “Lëvizjes” ata u
zotuan se do të na furnizojnë me materiale tjera. Menjëherë Rrustem
Mahmutaj i shpërndau thirrjet dhe kështu më dt. 22.04.1984 luajti filmi
“Flaka e Maleve” e që në këtë shfaqje për mua recituan dy vjersha nga
“Këngët e Lirisë”. Gjithashtu më 29.04.1984 ka luajtur filmi “Shota dhe
Azem Galica” e të cilin film e kanë përcjellë një numër mjaft i madh i
shikuesve e pastaj janë shpërndarë afro 30 copë “Zëri i Kosovës” pastaj
disa revista tjera. Gjithashtu janë shpërndarë edhe disa pamflete me
qëllim që të organizojnë demonstratat për festën e NJË MAJIT.
Salih Basha ka qenë shokë i ngushtë i Zija Shemsiut, është ndër
aktivistët e dalluar në qytetin Bazell”
25
- Hasan Mala, punëtor në Zvicër
- Zija Shemsiu, tani i dënuar politik
- Taib Zeka, punëtor në Zvicër, vëllai i Kadri Zekës
- Kathrin Asal, pranë bibliotekës ku shitet materiali propagandistik dhe ai
më prejardhje nga RPSSH, shtetas Zvicerane jeton në Biellë.
- Hysen Fetahu, punëtor në Zvicër, përndryshe nga fshati Gajre, KK
Tetovë.
- Hajdar Sadrija, nga Ponosheci, KK Gjakovë, punëtor në Zvicër/Bernë, i
martuar me shtetasen Zvicerane. Për veprimtari armiqësore të tij DSHSH
Gjakovë e mban nën tretmanin si (PO)
- Rrustem Mahmutaj, nga fshati Lubeniq LL Pejë punëtor në Zvicër për të
cilin kemi shkruar edhe më parë.
- Adem Sadrija nga fshati i dalluar në veprimtarinë armiqësore ndaj
sistemit të RSFJ-së, tani jeton në Zvicër/Bazel..
IV
Vërejtjet e punëtorit operativ
Shënimet e prezantuara janë të vërtetuara edhe nga burimet tjera. Me
ardhjen e “Kobrës” në vend do të detajohen edhe disa momente tjera. Së
bashku me raportin ju dërgojmë edhe poezitë e Jusuf Gërvallës, “Bekimi i
nënës dhe fotokopjen e Lajmërimit”.
V
Vërejtjet, çmimet dhe vendimet e eprorit:
Dërgohet
2 x SHSSH SKPB
1 x në lëndë të bashk. “KOBRA”
1 x punëtori të vijës II
1 x evidencës
Punëtori operativ
Sejfullah Sahatçiu