
Postuar mė parė nga
faruk9
Gadir-i Hum.
Tė nderuar lexues, siē e vėreni nė kėte sajt herė pas here postohen nga ndonjė artikull (fetar), ndaj shfrytėzoj nga rasti qė lexuesve tė pasionuar tė fesė i perkujtoj, se sot ėshtė njė ditė e veēantė, ditė feste pėr muslimanėt Dita e Ghadirit.
Ndaj pėr nder tė kėsaj dite-feste tė Ghadirit, kam nderin e posaēėm dhe ndjejė kėnaqėsi tju uroj tė gjithė besimtarve musliman kėte festė tė madhe, festėn e Ghadirit.
Po, ēdo vit, me arritjen e datės 18 dhul Hixhxheh -muaj henor- (qė pėrkon me datė 06/11/09), te muslimanėt ngjallet kujtimi i njė ngjarje tė pavdekshme. Ngjarja e cila ndodhi pas haxhxhit tė fundit tė Hz. Muhammedit s.a.a., nė njė vend tė quajtur Gadir Khum. Gadir, ėshtė njė kėnetė ne rrugėn mes Mekes dhe Medines nė distancė prej afro 500 km rruge. Pas kalimit tė 270 km, prej kėsaj distance (Meke-Medine) ai arrin nė vendin e quajtur Rabig. Rabigu ėshtė qyteti afėr Xhuhfesė, kurse Xhuhfeja ėshtė njėra prej pesė (5) stacioneve (MIKAT) tė nisjes sė Haxhit, vendi nė tė cilin haxhinjtė qė vijnė prej SIRIS dhe banorėt e XHEDDES bėhen Muhrim (fillojnė haxhin dhe i ndėrrojunė veshjet e tyre). Distanca ndėrmjet Xhuhfesė dhe Mekes ėshtė pėrafėrsisht 250 km, kurse nė mes asaj dhe Rabigut ėshtė 26 km. shih;{Udhezuesi i dy haremeve te shenjte v.5, f.13}. Kėtu ndodhet Gadiri (bunari) qė uji i tij i prishur nuk ishte i pėrshtatshėm pėr pėrdorim, ndaj pėr kėte arsye karavenėt nuk ndalonin aty. shih; {Munteha el-amal v. 1, f. 120, Tarih Habib el-sijer v.1, f.411}.
Ndoshta dhe pėr kėte arsye ėshtė quajtur Khum, sepse fjala khum (arab) pėrdoret pėr ēdo gjė tė prishur dhe me erė tė keqe.
Ngjarja e Gadirit mund tė shqyrtohet dhe tė diskutohet nė disa aspekte. Njėri prej kėtyre aspekteve ėshtė vizioni i Hz Resulullahut s.a., mbi tė ardhmen e Islamit. Padyshim, themeluesi i ēdo feje ėshtė i shqetėsuar pėr fatin dhe vazhdimin e asaj qė ka predikuar. Sigurisht qė edhe pejgamberi Muhammed s.a.a, nuk do tė kishte lėnė tė ardhmen e myslimaneve dhe tė fesė sė Allahut pa ndonjė program tė caktuar. Nė ditėn e Gadirit, Hz Resulullahu s.a., me urdhrin e Allahut ua sqaroi fatin e udhėheqjes sė shoqėrisė Islame pas largimit te tij dhe nė kėtė mėnyre e plotėsoi fenė Islame, me zgjedhjen e hz Aliut a.s., nė tė vėrtetė ishte vazhdimi i programeve tė Hz Resulullahut s.a., tė cilat duhej qė tė kryheshin nga njerėzit mė tė mirė dhe mė tė ditur pėr udhėheqės tė popullit.
Po ate ditė, nė orėt a para tė ditės (sė enjte) Hz Resulullahu s.a., ishte duke u kthyer nga Haxhi i tij i fundit. Nė ēdo anė dėgjohej zėri i udhėtareve te karvanit dhe hingėllima e kuajve dhe deveve dhe nė mes tė kėsaj zhurme, fytyra e Hz Resulullahut s.a., tregonte se ai ishte thelluar nė mendime dhe sikur ishte nė pritje tė njė ngjarje tė madhe. Kur karvani arriti nė Gadir Hum, vendi ku Irakianėt, Sirianet, Egjiptianet dhe popujt tjerė duhej tė ndaheshin nga njėri-tjetri, Hz Resulullahut s.a., iu shpall ky ajet:
O ti i dėrguar! Komunikoje atė qė tu zbrit prej Zotit tėnd, e nėse nuk e bėn nė tėrėsi komunikimin, atėherė nuk e ke kryer detyrėn. Allahu tė garanton mbrojtjen prej njerėzve.
Ajeti na tregon nė mėnyrė tė qartė se misioni i tė Dėrguarit s.a., ėshtė duke pėrfunduar, por te populli duhet tė arrijė njė e vėrtetė. Kjo e vėrtetė ėshtė aq e rėndėsishme, sa qė nuk ėshtė e mundur pėrkryerja e fesė pa tė.
Shumė dijetar tė Ehli Sunnetit, kanė pranuar se ky ajet ėshtė shpallur nė Gadir Hum me rastin e emėrimit tė Aliut a.s., si kalif, dhe nė lidhje me kėtė ēėshtje kanė transmetuar hadith-e, saktėsia e tė cilėve ėshtė vėrtetuar sipas metodave tė tyre vėrtetuese. Ja disa burime tė Ehli Sunnetit qė kanė tė bėjnė me kėtė ēėshtje:
1-Hafėz Ebu Naimi nė librin Nuzul-ul Kitab
2-Imam Vahidi nė librin Esbab-un Nuzul, faqe 150
3-Imam Ebu Is-hak Salebi nė tefsirin El Kebir
4-Hakim Haskani nė librin Shevahid-ut Tenzil li kavai-it tefzil, v.1, f.187
5-Xhelaleddin Sujuti, nė tefsirin Durr-ul Mensur, v.3, f.117
6-Fahru Razi nė tefsirin El Kebir, v.12, f. 50
7-Muhammed Rashid Riza, nė tefsirin El Menar, v.2, f.86
8-Ibni Asakir nė librin Tarihi Dimeshk, v.2, f.86
9-Shevkani nė librin Feth-ul kadir, v.2, f60
10-Ibni Talha Shafi nė librin Metalib-ul Seul, v.1, f.44
11-Ibni Sabbag Maliki nė librin Fusul-ul Muhimme, f,25
12-Kunduzi Hanefi nė librin Jenabi-ul Mevedde, f,120
13-Shehristani nė librin El Milelu Ven Nihel, v.1, f.163
14-Ibni Xherir Taberi nė Kitab-ul Vilajet
15-Ibni Said Sexhistani nė Kitab-ul Vilajet
16-Bedruddin Hanefiu nė Umdet-ul **** fi sherh-il Buhari, v.8, f.584
17-Abdul Vahhab Buhari nė Tefsir-ul Kuran
18-Alusi nė Ruh-ul Meani, v.2, f.384
19-Hamvini nė librin Faraidus Simtejn, v.1, f.185
20-Allame Sejjis Siddik Hasan Hani nė Fet-hul Bejan fi Mekasid-il Kuran, v.3, f.63
Kėto janė vetėm disa prej librave tė shumtė tė dijetarėve tė Ehli Sunnetit, qė e prekin kėtė ēėshtje. Burimet tjera janė cekur nė librin El Gadir tė Allamei Eminit.
Shiitėt thonė se Hz. Muhammedi s.a.a., e tuboi popullin (ėshtė transmetuar se nė ate ditė, numri i njerėzve nė Gadir Khum arrinte nė 120 mijė veta) nė vendin e quajtur Gadir Hum, ku mbas njė fjalimi tė gjatė dhe me ndikim dhe mbasi qė ia dhanė fjalėn se Hz Resulullahu s.a., ka tė drejtėn e zotėrimit dhe tė qenėt mė i afėrmi i tyre, e ngriti lartė dorėn e Hz Aliut a.s., dhe tha:
Ai qė mė pranon si udhėheqės (mevla), edhe Aliu ėshtė udhėheqėsi i tij. O Allah, duaje atė, i cili e do Aliun. Kush bėhet armiku i Aliut, Ti bėhu armiku i tij. Ndihmoje atė i cili e ndihmon Aliun. Braktise atė qė e braktis Aliun dhe kudo qė tė shkojė, le tė jetė e vėrteta me tė. {Ky ėshtė hadithi i Gadir Humit tė cilėn e transmetojnė dijetarėt SHiitė dhe tė Ehli Sunnetit. Ahmed bin Hanbeli nė Musnedin e tij v.4, f.28; Taberi nė tefsirin e tij; Fahri Razi nė tefsirin El Kebir, v.4, f.636; Ibni Haxher nė librin Sevaik-ul Muhrika, si dhe Darkutni, Bejhaki, Shehristani dhe tė tjerė
Musnedi i Ahmed b. Hanbelit, v.4, f.372}.
Edhe njėher gėzuar festa e Ghadirit pėr tė gjithė dashamirėsit e drejtėsisė dhe sė vėrtetės.
selam, faruk. 06/12/09.
Krijoni Kontakt