Dhunimi i grave, element i familjes greke
Shifra tronditėse nė ditėn kundėr dhunės ndaj gruas. Edhe emigrantėt shqiptarė "kontribuojnė"
Aleksandėr Marku
Do ta priste dikush qė njė vend i BE-sė prej vitesh, siē ėshtė Greqia, tė kishte statistika tė papranueshme dhe jonormale pėr sa i pėrket dhunės ndaj grave, dhunės familjare? Tė dhėnat qė bėhen publike pikėrisht nė ditėn mbarėbotėrore kundėr dhunės ndaj grave, janė tronditėse.
Kėshtu pra, nė Greqinė e sotme, tė paktėn dy gra nė muaj gjejnė vdekjen apo torturohen nė mėnyrė barbare nga bashkėshortėt apo tė dashurit e tyre. Dhe mė tragjik ėshtė fakti se nė kėto vrasje apo tortura, shpeshherė viktima tė dhunės bėhen edhe fėmijėt e tyre. Ajo qė tė bėn mė shumė pėrshtypje ėshtė fakti se jo vetėm shoqėria greke, por edhe mediat, nė mėnyrė tradicionale, nuk e pasqyrojnė kėtė realitet, ose nė mė tė shumtėn e rasteve e justifikojnė me skamjen, krizėn ekonomike, nivelin e ulėt tė arsimimit tė personave qė kryejnė kėto akte dhune. Por realiteti flet vetė, flet me gjuhėn e pamohueshme tė shifrave. Lista e rasteve tė dhunės qysh prej janarit tė vitit 2008 deri mė sot, e quajtur dhe si lista e turpit, ėshtė llahtarisht e gjatė. Janė mbi 34 akte dhune tė ushtruara nga burrat. Midis tyre edhe rasti i emigrantit shqiptar, Irfan Rama, i cili nė prill tė vitit 2009 i preu gjymtyrėt me njė sharrė elektrike ish-bashkėshortes sė vet nė Kalamata, por edhe i njė 41-vjeēari shqiptar, i cili pasi i hodhi gruas sė tij benzinė, e dogji nė 26 gusht tė kėtij viti nė Ano Liosa tė Athinės. Ndėrsa rasti i fundit ka ndodhur pikėrisht dje. Njė 78-vjeēare nė Artė pėrdhunohet dhe mė pas vritet e qėlluar me njė ēekiē nė kokė.
Sipas vlerėsimeve tė sociologėve vendas, dhuna ėshtė ende element pėrbėrės i familjes greke. Sipas kryetares sė Kėshillit tė Qendrės sė Hulumtimeve pėr Ēėshtjet e Barazisė, znj. Elena Zenaku, tė dhėnat qė rezultojnė nga kėrkimet e kėsaj qendre, pėr sa i pėrket natyrės dhe llojeve tė ndryshme tė dhunės ndaj grave, si dhe fushatės sė informacionit, sensibilizimit dhe mbrojtjes sė viktimave, kanė ēuar nė pėrfundimin se kjo dhunė ėshtė nė rang ndėrkombėtar dhe se ndodh sistematikisht. Ėshtė dhunė qė nuk njeh kufij gjeografikė dhe civilizim dhe ndikon jo vetėm te gratė-viktima, por edhe nė gjithė shoqėrinė.
Nė njė hulumtim tė kėsaj qendre nė pesėvjeēarin e kaluar ėshtė raportuar se:
⢠23,6% e grave deklarojnė se janė nė dijeni tė shumė rasteve tė dhunės ndaj grave nga burrat, tė cilat ngelen tė padeklaruara.
⢠13,3% e grave shprehen se kanė qenė dėshmitare tė rasteve tė dhunės nė familjen ku janė rritur dhe 11,2% e tyre kanė qenė viktima tė kėsaj dhune.
⢠39,7% e grekeve deklarojnė se nė njė prej lidhjeve tė tyre tė kaluara, ish-bashkėshorti apo ish i dashuri kishte sjellje tė dhunshme ndaj tyre.
⢠Pėr sa u pėrket llojeve tė dhunės, rezultoi se 56% e grave kanė pėrjetuar sjellje tė padrejta tė partnerėve tė tyre, tė cilat janė shoqėruar me dhunė psikologjike apo gjuhėn e kėrcėnimit.
⢠3,6% e grave deklarojnė se bashkėshorti apo i dashuri ushtron forcė trupore pėr ti detyruar nė kontaktin seksual.
"Mjaft mė"! Kjo ėshtė tashmė motoja e kėsaj qendre, e cila u drejtohet gjithė grave dhe opinionit publik nė vend, pėr tė mos heshtur, pėr ta denoncuar kėtė dhunė, pėr tė hequr kėtė rudiment tė etapave historike qė ka kaluar shteti grek.
"Dorėn e krimit nuk e armatos as pasioni, as zilia, as varfėria. Kėto janė pretekste. Atė dorė vrastare e armatos shoqėria ende patriarkale, e cila pėr fat tė keq zbaton ligjet e saj tė paligjshme akoma, edhe nė fillim tė shekullit XXI".
shqip
Krijoni Kontakt