Brunilda Boçova

[brunilda_it]

Në shënjestër të borxhit


Mes rrufeve i krodha dredhitë e papërtypshme,

As dora, makinës së shkrimit s’ecte, fjalët kishin ngrirë,

Para syve të çdo gërme ankohej borxhi, perde e zezë,

Larg gjëmonte në gurët e malit, “buka e fëmijëve”,

Rënë në gojë të mosbesimit, si loti mes shkretëtire...,



Poezi marre nga libri i 13 -te ''Psheretima te gjunjezuara'' !

[nestorp]

Poezite tuaja jane te shkurtra,por mesazhi qe ato percojne nder ata qe dijne se c'eshte nje poezi me vlera,eshte shume i madh!
Komplimente

[brunilda_it]

KOPERTINA E LIBRIT TE 13-te !



KJO eshte KOPERTINA e LIBRIT tim te 13-te "Psheretima te Gjunjezuara "

qe ata qe dine te SILLEN MIRE E PATEN FSHIRE !!!!!

LIBRI permban 120-poezi dhe doli nga botimi me 30-12.2009 !

[brunilda_it]

Puthje të nxira



Shkolitem në lëme zhukash të mpita,

Vret puthje, një tra që kërcet vatrës memece,

Muret s’bëjnë zë..., heshtin mbi flakë,

Kur tymi merr faqet, të rjepura nga bloza .




Poezi marre nga libri i 13 -te ''Psheretima te gjunjezuara'' !

[brunilda_it]

Fëshfërimave të plepave...., ....,


* * * * * * * * *

Feshferimave te plepave, zogjëve s’ua ndjeva zërin,

Aty gozhdoja veten të mblidhja melodi, në qetësi,

Gjethe plepi u bëra dhe unë, zogjëve u’a harrova cicërimat!



* * * * * * * * *

U ndanë jetët, rrugë pa rrugë në hapësirë,

Harresës, kujtimi fshiu hapat e ditëve,

U ndanë jetët rrugëve, pengu i parë njollë jete!



* * * * * * * * *

Harrohemi ditës, të mbysim natën helaqe,

Ngulim këmbë, me inatin vihemi në garë.

Harrohemi ditë-natës, kur me vajtime shkon ora!



* * * * * * * * *

U zgjua loti i nënës, mes qarjeve të fëmijës,

U tremb loti i nënës, kur në zemër i mbeti kujtimi,

U tremb loti i nënës, kur shtratit humbi jeta





Shkeputur nga libri i 12-te, "Metafore mbi vale" _ (300-tercina)

[brunilda_it]

MENDIM rreth vëllimin poetik “Psherëtima të gjunjëzuar” të Brunilda Bocovës

AMAZONA E MYZEQESE GJUNJEZON LOTIN

Pas botimit të dymbëdhjetë librave poetja e njohur Brunilda S.Bocova meriton vëmendjen e kritikës letrare.Amazona e Myzeqesë gjunjëzon lotin me lirikën e saj të dhembjes e shqetësimit dhe shfaq në vjershërim një harmoni të thellësisë dhe muzikalitetit, me një ngarkesë sa shoqërore, aq filozofike e psikologjike.Me një epitet të goditur metaforik “Psherëtima të gjunjëzuara”, autorja pagëzon vëllimin e ri poetik si një brengë e një deti me stuhi dhe nëpërmjet fjalës së re, me figura gramatikore e sintaksore, me figura stilistike dhe artistike, vendos dhe ajo gurin e saj në murin e qëndrueshëm të Ndërtesës Letrare Shqipe. Me një shprehje të shkurtër e të qartë, duke i përdorur me kursim mjetet artistike, pena e mendjes së shpirti të Bocovës buron krijim.Vërej se ajo e zotëron lakonizmin e po sjell ndërmend thënien e Heraklitit :
“Cdo gjë rrjedh”.Duke shfaqur botën e saj : “Nga sytë e shpirtit u cua një qiell i ri”, poetja vijon: “U fërkua dielli në kurriz të malit/me shigjeta rrezesh ia cau trupin vesës./U shtrua horizontit, hapësirës së blertë,/hidhte mesazhet e para të ditës fytyrë-cjerrë” dielli.Me figuracion të ngjeshur, shfaq dëshirën dhe ciltersinë emozionale që Zoti i hapësirës jep mesazhet e jetës, por dhemb marrësi i mesazhit, dita akoma dhe sot e plagosur.Tjetër poezi e shkurtër, e bukur: “U var mjegulla mbrëmjes, në fytyrë të qiellit,/Yjet u strukën në furrikun e natës,/endur si varfanjake, nisi të bridhte mjegulla,/Zbardhi hapësirën, deri në agim…,…, U shkri prej rrezeve”. Mendimi artistik lëviz, vepron figurazioni i shëndetëshëm.Libri ka dhe disa lirika të serta, por të këndëshme në befasinë e gjetjeve të guximshme dhe arritjen e një vargu, si të thuash autoritar në këtë pllajë letrare me gurë e borë. Mund të vecoj poezitë ; “Manastiri i vesës”, “Heshtja”, “Loti i mallit”, “Mahive të catisë”, “Nata kërkon”, “Shtyp gjethe të pafajëshme me lotin e gurtë”, “Rrjedhës së marsit”, “Luante deti”, “Të mbetesh njeri”, “Gjelbërimet e ndukura” e “Forcë në dritë të lotit”. Shqetësimin e ndërgjegjshëm krijues, si mundësi të materies ekzistencialiste, poetja e ashpër e lirikës moderne ka ditur ta japë në vargje me gjuhën e vendlindjes, të trevës së begatë të Myzeqesë: “Jam dhe s’jam në fletë libri të zhubrosura,/si një “rrotë qerreje” e shkulur në gropa gurësh…” Vargje të një poezie filozofike si “Largësia është e fshehta e dashurisë” apo “Afërsia nxit më tepër xhelozitë” rrit formatimin autoritar të poetes në punën e saj ngulmuese të vjershërimit lirik serioz. Poezia ekzistencialiste : “Verbuar përtej vetmisë” në katër vargje : “Shkoj…, marr drejtim…, të nisem…, pa njeri,/shkas trotuarve…, verbuar…, viteve,/shtypur…, durimi…, gërryer…, eshtra kohë,/Ngrihem…, shoh larg…, përtej resë plakë”, autorja shpreh rrugëtimin e vendosur, për ti dhënë kuptimin jetës, për të vijuar një qenie e arsyeshme, duke u ngritur me traumat, tragjiken jetësore dhe ekzistenciale.Shqetësimet e thella shpirtërore, shthurja shoqërore, deformimet e rënda morale dhe etike mbizotërojnë lëndën e materies letrare Bocova, substancën poetike të saj. Bruna shkruan dhe shumë poezi pesimiste, që mua s’më pëlqejnë, se të tkurrin idealin, vizionin dhe jetën, sepse Bocova mund të ujit me penën e saj gjelbërimin rinor dhe lulëzimin e energjisë njerëzore, por ky është fatkeqësisht realiteti zymtësisht tronditës. Edhe në këto poezi, që unë përsëri nuk i dëshiroj, Bruna përsëri ka art. Po vecoj një : “Jam pa ju në frerët e vdekjes…,/Jam një lis i shtrembër…, dimri…,/Këpus genet në gjerdan të gjethes/Larg, pa ju jam dhe përtej jetës… .
Ja kaq është poezia ! : “Unë dëshmimtare e errësirës tretur si meteori jetim”!Lirika e saj është e ngarkuar me dhembje dhe nuk mund të jetë tjetër Bruna, nuk mund të jetë poete po nuk shkroi për të vetmen motër që i bëri Sifi me Vanthon, për atë gonxhe të freskët që ia mori deti i zi i ’97-ës, për atë Albanë me “buzëqeshjen e syve-strehëz të dytë në thellësitë e blujta, për atë Mars të mbytur në lotë nënash. Thelbësore është se: Poetja del mbi dhembjen, me varg gjelbërimi : -edhe pse “duarve dridhej loti …, i dashurisë e përpëlitej në hi, linte shënjë-kohe në hartën e viteve” -edhe pse bëhet “shkëmb në rrënjë të lotëve" , -edhe pse “flakëve të regjura kapërcen hirin gri e qëllonte rrethit të shuar një re nostalgie”, -edhe pse e dogji malli puthjeve të nxira e pezmatohet keq, -edhe pse korniza e vajtimit kërkon t’i mërgojë nurin e gjetheve nëpër ferra, saqë poetja bie në gjendje fataliteti, si tek vjersha “Nisem për të mos u kthyer”, me të cilën nuk
pajtohem,sepse KA MESAZHET E AGIMIT PËR T’U NISUR KOZMOSIT POETIK, sepse vargjet e saj kërkojnë dritë : -edhe pse atje “hënës e yjeve mpreh vetminë të zerë vend” -edhe pse bien krisma lotësh ngatërruar në tingujt e shiut, -edhe pse për intrigantët e pabesë e të shpërfytyruar “forca e urrejtjes më ndizet si eshka gurit”, -edhe pse “e vetme u nisa pellgjeve të kohës të mbaja fjalën e burrit” thotë në emër të zërit të protestës ndaj hipokrizisë, kjo vajzë e pastër për poezinë e guximshme qytetare, “Dua, dua të jetoj jetën” pa ëndrrat fallco të botës së neveritshme të njerëzve të pamëshirëshëm; që të tjerët të rrojnë të qetë në këtë botë -sepse “Në varkën e reve lundrojnë fjongot e arta të poezisë” -sepse muza e poetit është Qielli në Tokë, -sepse , në fund të fundit, sic shkruan autorja: “Jam një plis dheu i dhembshurisë së tokës sime” dhe me këto vjersha : “Mbolla një fidan malli nga loti i vajzës/të celet porta e gjelbër” . Në vjershërimin e Brunilda Bocovës lexuesi shijon poezi të prekshme, të ndjeshme, sic e shpreha dhe në fillim të këtyre shënimeve, të mbushura me figura stilistike si ajo pema e qershisë me kokrra të pjekura, të ëmbla.
Vjershërimi i saj arrin pa sforco, vetvetishëm në nivelin e poezisë artistike.Është ndërkohë poezi estetike gurgullima krijuese e Bocovës: “Urrej gënjeshtrën që zvarritet si gjarprinjtë…,”, “Në shpatull të erës bota kafshuar e nxirë nga pafundësi gojësh të shqyera”, “Fjala e zënë robinë prej turpit…,” Një shpërthim i cuditshëm figurash që lindin natyrshëm e zbulojnë të vërtetat komplekse të ndjenjave e mendimeve njerëzore, duke ruajtur një harmoni forme.Ajo në shpirtin e saj, si duket, ka si një shportë me yje, një tjetër shportë me metafora, epitete, krahasime, kontraste, hiperbola, alegori, personifikime, antiteza, litota, konversione e plotë të tjera, e i nxjerr nga shpirti kur i duhet e ua hedh në rrënjë poezive të rriten të shëndetshme.
Në disa krijime të saj mendimet e gjalla dhe ndjenjat e fuqishme njësohen me konceptin univeral figurativ të lëndës që zotëron dhe në romancë me këtë, buisin e lulëzojnë nëpër vjersha figura stilistike, që e bëjnë gjuhën e përdorur një gjuhëtë figurshme e me ngjyrë. Poezi të tëra si :”Fryn një mall prindi në mal të heshtur,/merr krahë të kapet galaktikës,/sfilit yjet në fllad të zemrës,/fryn ai mall e përplaset asfaltit të lotit” apo “Fërkohej drita në qiellin shterp…,/rënduar nga mjegulla, mbuluar nga retë,/hutuar ecte mes diellit rreze e humbur,/në alfabetin e yjeve firmoste perëndimin”, apo tjetra
“Detit ia preva dallgën, tek vinte bregut,/me penë ia shemba ngjyrën nën gurë,/Letrën e shtriva për së gjati në hapsirë,/të merrtë në bardhësi “mëkatet e shenjtorit” e krijojnë fizionominë e vjershërimit të Bocovës, formën dhe br endinë. S’ka nevojë, jo më dëshirë që të stolisë vargjet, sepse shporta e yjeve dhe luleve letrare që ka në shpirt i shërben kur dhe ku duhet : “Tretem si qiriri në gojë të erës”, “Tastjera hesht si kryqi në altar”, “Dallgëve qerpikun ktheu vala e mallit”, “Carë si metaforë e vjetër”, “Mbyll re të gjymtuara në gojë të detit”, “Këpus fjongo vajtimi”.
Poetja moderne, sipas stilit të saj, është mbështetur fuqishëm në krijimtarinë popullore.Nga folklori i pasur myzeqar ajo di të pijë ujë të pastër që t’i bëhet shëndet krijimit letrar origjinal që prodhon.Po ta ndjekësh me vëmendje poezinë e saj të re, e dallon këtë element pozitiv dhe tek vargjet :”Në shiltenë e vjetër gjunjët mbështeti frymëzimi”, “Cante dhembja e poetit…, si fjollë endej oxhakut, të zinte vend shtruar”.
Pa deklarata, pa tullumbacka fjalësh e koketa me rimë, në vjershat e Brunës buis e lulëzon vrullëshëm figurazioni në përgjithësi në masën e duhur, e pa tepruar, pa u bërë e bezdisshme për lexuesin : “Shkon si re e krihet mali, gurëve të bërë qyqe…,” “Shkruan ajo në hark të pikëllimit…” apo më tej : “Dal të humbas mërinë, tezgjahut punoj mallin…,” dhe ne ndjejmë temperamentin dhe shpirtin myzeqar, forcën që ka burimi i pashtershëm i gurës popullore.
Po ta shtrydhësh poezinë e Bocovës nxjerr vërtet mushtin e lirikës së dhembjes, por vegimet romantike, si tis i bardhë, si një napë mirësie e mbështjell me ngrohtësi krijimtarinë e saj, sa të bukur aq edhe tronditëse. “Qan syri i mallit në vetull të gjethes…,/paloste kapakët e rrudhur në copa shkëmbinjsh,/Binte heshtur, vështrimi i mbërthyer…,/shkëputej lartësia, t’i fshinte lotin e moshuar malit…,”. Duke qenë sa myzeqare e shqiptare aq universale, poezia e Brunilda S.Bocovës i qëndron denjësisht kohës, dhe jo rrall herë, i kalon kufijtë e gjetur e cel horizonte të reja.
Duke përfunduar këto shënime dëshirore për librin “Psherëtima të gjunjëzuara” i uroj autores shëndet të plotë, suksese në punë dhe në krijimtarinë e saj të mos ketë më dhembje, lotë e re, por Brunilda Bocova të bëhet një Kurorë në Supe të Diellit !
Poeti / Albert R. HABAZAJ (ABAZI)

[brunilda_it]

Duke shijuar vëllimin poetik: “Psherëtima të gjunjëzuara”



Bruna është një Safo shqiptare


Jo shpesh hasim poezi dhe krijimtari që të fut “pa mëshirë’ në rjedhën e mendimeve dhe të tundimeve.
Më ra në dorë miqësisht, vëllimi i 13-të poetik i Brunilda S. Boçovës. Kjo poezi e brishtë dhe “mish këputur” ishte ndryshe, krejt ndryshe. Në vargjet dhe emocionet që të kaplonin mbas çdo flete, nuk ishte e lehtë të orientoheshe.
Poezia ishte dëng, plot e përplot me filozofi poetike, madje disave u jam kthyer dhe dy e tre herë për të marrë më mirë dhe më shumë pjalmin poetik.
Forca e shprehjes, klithma dhe pse jo ulërima poetike ishin ngritur në majat e perfeksionit. Pse jo në majat e frikshme të metaforës dhe krahasimit. Njeriu ishte herë-herë në vargje gjethe vjeshte, herë-herë një lot dhe jo rallë një mal. Mal me vuajtje, mal me dhëmbje, mal me mallë për ata që mungojnë.
Autorja e poezive, shpalos një kulturë të mirfilltë dhe tejet të pasur me anë të forcës së krahasimit. Ndjehet thellë që zhgënjimet dhe pse jo pabesitë e kanë hedhur në një zgrip që përfundon deri në vetmi…

Bruna nga brenga e një deti në stuhi,sfidon madje dhe kohën duke ju dukur vitet si minuta, merr mesazhe nga një ditë fytyrë çjerrë duke shkërmoqur me dallgët e detit dhe nga brigjet e tij shkëmbenjtë e lotit. Bruna jeton ankthin poetik, duke u shprehur se poetët janë të brishtë, janë të qelqtë, dhe përgjatë netëve të tyre pa gjumë, ata nuk numërojnë dot as yjet e qiellit.
Bruna e merr detin dhe e shtrin në letër, duke ja hequr edhe “mëkatet e shenjtorit”. Ajo e do detin, e di që deti është shumë i madh, por vargu i saj, frymëzimi i saj e kthejnë detin brenda bardhësisë së letrës në një lodër poetike.
Në poezinë e Brunës, çastet meskine rreshtohen dhe nën urdhërin e poetes, nga krijimtaria e saj e fuqishme, ato kthehen nën trysninë e krijimtarisë në çaste lumturie.
Befasohesh nga forca krahasuese e vargut të saj, kur në rrënjët e lotëve ajo bëhet shkëmb. Nuk druhet pra aspak, nga dhembjet e shumta që e kanë kapluar dhe lotët që janë murosur.
Poetesha kërkon ndihmë nga alfabeti yjeve duke besuar që perëndimi dhe vetëm perëndimi është froni qiellor i saj. Të mahnit figura letrare që mjeshtërisht shkruan poetesha: kur mali plak, dhe syri i tij qan mbi vetullën e gjethes. Gjen një moment magjik kur hëna ikën tej dhe dielli vallëzon mbi dallgët e detit, e vetminë poetja e bën gërshet.
Të vinë ndër mend këngët e famëshme të Milosaos dhe të poeteshës së madhe Safo.
Bruna është një Safo shqiptare me vargun e saj. Ajo bëhet hije, ama hije që ha dallgët e detit, ajo qan për ditët e ikura dhe vikama e saj mbetet në vargje thekshëm. Vargjet e saj edhe pse të krijojnë ndjesinë që burojnë nga një minierë e errët, përkundrazi japin dhe njiherazi, kërkojnë dritë. Duke marrë nga librat e shenjtë dhe kultura e saj poliedrike, mesazhin e sakrilegjit sublimë të kryqëzimit, poetja e merr vehten dhe tastierën si kryqi në altar, duke e “akuzuar” për heshtje, ama heshtje që thotë më shumë se gjithshka. E pra këto janë jo vetëm kulme poetike, por dhe filozofike. Çastet, minutat, orët, ditët, muajt janë tejet të ngjeshura për poeten, ndonëse me muajin mars, Bruna kërkon një borxh, një borxh që ajo e di, ndërsa lexuesi e ndjen !
Krismat e lotëve të saj, që bien nën tingujt e shiut, janë të ftohtë deri në dhëmbje, deri në vajtim.
Veset njerzore e kanë tronditur poeten tonë, madje revolta e saj edhe pse shumë fisnike, ndjehet në varg si një mesazh për t’u ktheyr drejt virtytit. Ka një varg që do ia kishte zili çdo poet “të vranë në virgjëri…,” , ka një dimension shekspirian ky varg që flet më shumë se dhjetra e qindra balada.
Dyfytërsinë poetja e merr dhe mbasi e vë para pasqyrës e thyen në mijëra e mijëra copëza kristalesh. Madje edhe “dy miqtë” poetja i vë përballë njeri-tjetrit me logjikën e thjeshtë e njerzore që të shpërthejnë dhëmbjen e njeri-tjetrit.
Nuk mund të shprehesh më saktë atë që shprehin këto vargje fantastike: Fushave bridhte dita që zbardhte barin e përlotur,/Përkulte maja gjelbërimi fuqia e vesës mjerane./Shpërndante freski të burgosur, vjedhurazi...,/Rrënjëve ngrihej manastiri në kullat e dheut,/Pa ndjerazi, hutueshëm vesa kthehej murgesha e vetme!
Duke kthyer fletët poetike, atje ku muza e poetit ka rënë mbi tokë si një qiell i madh ndjen magjinë e krahasimit të saj.
Vërtetë galaktika poetike e Brunildës, klithma e saj çan tej e tej hapsirat me një dimesion të paparë metaforik. Shpesh e mbetur si një meteor “jetim”, poetja përpiqet të sfidojë dhe j’a arrin qëllimit nëse lexohet midis rreshtave.
Përkushtimi që i bën motrës së saj “Albanës”, e ikur dhe ajo çuditërisht në mars..., Bruna e shpalos dhëmbjen e saj me një këndvështrim origjinal. Sepse plazmon në fund të fundit që ka mbetur prej “Albanës”...freskia. Sfida e poetes sonë, shkon deri në një farë absurdi, ajo end në tezgjah mallin(!)...malli për të është si pëlhura e Penelopës duke pritur të zoitn e shtëpisë.
Janë të papara vargjet në kësisoj krijimtarie që të lë pa frymë e të befason.
Jashtë portës së dhembjes, qan syri i mallit,
Duke ikur, zbres përposht akrepave të minutave,
Nëpër rrënjët e shpirtit, labirintheve çan rrugët...,
Dal të humbas mërinë, tezgjahut punoj mallin !


Poetja “luan” me figurën deri në abstraksion. Merr një rreth unaze, e sheh të plasaritur si plasat e moshës së një trungu dhe gjithshka merr fund këtu.
Kur zbret nata, poetja kërkon shumëçka prej saj. Kërkon në fund të fundit atë natën ideale që vetëm poetët e vërtet dijnë ta kërkojnë dhe poetja bën thirrje:
Të mbetesh Njeri në këtë Botë
MREKULLIA që nuk sjell lotë !
Viktimave të 28 marsit të vitit 1997, poetja u kushton vargun e saj njerëzor, duke hedhur në detin që kafshoi dashurinë, lule dhe vetëm lule…, do të thoja që Bruna me “futën e mallit” ka mbledhur gjithë nektarin poetik.
Udhë të mbarë poete !


Poeti : Agim Doçi

[nestorp]

E meriton kete kritike me superlative,poetja jone myzeqare.Ajo eshte e thjeshte,fjalepak e pune shume,e dashur dhe e sinqerte.Pena e saj eshte e fuqishme.Me te drejte poeti qe thur poezi per kenge fituese Z Agim Doci, thekson se pena e Brunes ulerine e klithe sa mund ne poezine e saj.Keto ulerima e klithje nuk jane vetem te shpirtit te perveluar te poetes sone,por i atyre qindra shqiptarve,nenat e te cileve nuk do t'i heqin kurre shamite e zeza nga koka.Deti i Vlores dhe ajo e mallkuar ngushtice e Otrantos dritherohen nga lotet dhe ahet e familjarve te cilet kujtojne se femijet e tyre i kane akoma gjalle.Klithjet zgalemiane te poetes jane nje kembane carmatosese alarami per ata qe mbollen vdekje e trishtimin ne shpirtin e shume nenave ,motrave e baballarve,te cilet i shohim me lot ne sy ne programin Njerez te Humnur.Poetve te till ju duhet dhuruar respekt e dashamiresi per punen e tyre te dobishme!Te themi nje fjale te mire per njerez te till e me vlera per shoqerine,nuk na kushton asgje!

PS:Si thoni ju shigjeta??

[brunilda_it]

　
VARGJE SHUPLAKE_______Nga Ziko Ll. Kapurani

Shënime për librin "Psherëtima të gjunjëzuara" të poetes Brunilda Boçova.


Vargun modern poetesha fierake Brunilda Boçova, e ka pagëzuar vetë me lëngun jetësor të ullirit, i cili prej kohësh i qarkullon nëpër trup. Për këtë poezi kanë dalë shumë kumbarë të fjalës së bukur: dikush e ka quajtur "Safo", një tjetër "Amazona myzeqare", një tjetër "Metafora brune." Shumë bukur. Unë shtoj se poezia e Brunildës vesh muzgjet me bardhësinë e fustanit nusëror të muzës së saj dhe aget me rrezet e dhimbjes të një ylli që i digjet vazhdimisht në brendësi.
Vargu i Brunildës përpëlitet në hi për të rindezur atje zjarrin e ri të jetës, endet nëpër damarët e një dege të tharë për t'i lëngëzuar sythet me dashurinë e saj. Sikush, duke ecur nëpër shtigjet e librit "Psherëtima të gjunjëzuara," do të shohë si varet mjegulla në sytë e poetes. Si nga sytë e një qielli vjeshtor. Dhe është aq e re, më e re se një Maj, aq e re sa yjet nxitojnë të ulen mbi petalet e saj. Yjet ajo i mbledh në vargje si zogjtë në prehrin e natës. Në ata sy ngrihen dallgë të trazuara, lëvizin të rrëmbyera rrëke dimërore, fërfëritje prilli. Mandej, gjithçka qetësohet në një pellg mendimesh, në lëmin e një ore ku lëvizin dy sytë e kaltër të një maceje. Po psherëtimat ku gjunjëzohen? Vargjet ku? Ata gjunjëzohen nëpër transparencat e metaforave të çiltra të lotit. Se heshtja nëpër lëvizjet e vargjeve është shuplakë, se heshtja kurrë nuk është paqe, se heshtja është pusi e misterëshme. Se në shpatullat e heshtjes fërkohet drita dhe thërmohet si një yll shterp, humbet.
Mendimet e poetes Brunilda Boçova janë të prera shkurt. Të qepura bukur. Pa rruaza të besdisëshme. Pa fruda midis. Në ecjen e tyre çfaqet ylberi. Nuk mungon asnjë ngjyrë. Janë moderne. Si një minifund në trupin e një modeleje. Janë vetë vajza që i hedh buzëqeshje të çveshur kalimtarit të humbur. Dhe kjo për të dalë në pah bukuria femërore e mendimeve të saj, ajo forcë tërhese e gravitetit femëror, rreth së cilës vërtiten planetet mashkullore. Duke iu referuar poezive të saj, një citim do ishte më bindës:
Jam dhe s'jam në fletë libri të zhubrosura,
Si një rrotë qerreje e shukur në gropa gurësh,
Jam dhe s'jam një hije dimri, orëve të mbasdites,
Shkëmb që coptohet, syve që endin vargje....
Jam dhe s'jam..., të jem dhe të mos jem,
një stuhi bore mali.
Nuk është aq e thjeshtë të kuptosh këtë fantazi poetike. Poetja nuk është atje ku ndodhet. Diku gjetkë ajo rend me kalin e muzës. Shtoj se arti nuk është një fotokopje e jetës. Ai është një jetë e çuditëshme, sa e afërt, aq dhe e largët nga e përditëshmja, e ndërtuar sipas dëshirës kokëkrrisur të krijuesit. Për këtë, nga mediokrët e bejteve, akuzohen poetët modernë. Po asgjë nuk kthehet pas. Si lumi. Si jeta. Duke ngarë rrugët e këtyre vargjeve, paçka se janë me shënja të ndërlikuara të qarkullimit shpirtëror, ato bëhen të afërta për lexuesin e kujdesëshëm, janë të kapëshme, të ndjeshme si rrezet mbrëmjësore të një çapkëneje.
Si të kësaj natyre, vargjet nuk janë blindime të frikëshme. Nuk kemi abstraksione boshe. Dhe kjo se vargjet, edhe pse shpesh lindin nga puthje të nxira ku tymi hapet faqeve e nxin me blozë, ata janë të bindshëm, të dashur, të thonë shqetësimin e tyre. Ndodh kjo se ata janë shkëputur nga portreti i shkelur i një vajze, nga nuri i gjetheve të rrëzuara nga ngrica.
Nëpër vargje endet një trishtim, i cili ndërthurret me një shtrim ekuacional të fenomeve dhe leximi vjen disi i lodhshëm për lexuesin. Mandej, ajo vetëquhet një hije që qan dallgët. Këtu dua të bëj një sqarim të vogël. Asnjëherë e thjeshta nuk është më bukur se e vështira. Krahëso ndjenjën e burrit, që mund t'i sjellë një grua e vështirë dhe një grua e lehtë. Krahëso kënaqësinë që të sjell një punë e vështirë me atë të lehtën. Kur zgjidh të vështirën, njeriu ndjen forcën e tij. E pra, vargu i Brunildës është i vështirë dhe kënaqësia e kuptimit të tij e lartë. Ajo është poete e një kalibri të respektueshëm, një përfaqësuese poetësh që kanë forcën e tërheqies të një shekulli. Eshtë tepër mbresëlënëse, për më tej, tepër e veçantë mënyra si kjo krjuese kap natyrën për ta marrë në vithe të Pegasit të saj. Nuk gjen poezi ku nuk merr frymë natyra. Ajo përkund Diellin nëpër vargje si ta ketë foshnjën e saj, ia merr rrezet për klithmë të vogëlushit. A nuk kanë të njëjtën dritë Dielli dhe foshnja? Mbrëmjen e ngjyen në blunë e detit, ndërsa hënën që endet nga qielli- mbi çatinë e qepallave, e rrëmben një çast dhe e fut në varg si në një det, e fundos në forcën e blu-së. Pastaj e var stoli në qafën e vetmisë së poetes. Pa u munduar shumë të zgjedh, shkruaj një çast të mjegullt, që jeta ia dikton pa menduar lëndimin:
Jam vetëm..., eci mes shiut të vrarë,
Në gjurmë hapash lëngon pellgut vetmia.
Jam diku, rënë në çark të mjegullës plakë,
Vërtitur hije kaltërsie, rreth penës së shiut.
Muza e saj e mbjell mallin si fidan. Pasi e ka rritur në fidanishten e shpirtit, e mbjell në bardhësinë e letrës. Kujdeset për 'ta me merakun e një vajze për fytyrën e saj në takim me të dashurin. Më shumë se për flokët, më shumë se për buzët, më shumë se për qerpikët, kujdeset për fidanët e mallit. Dhe ata rriten e hapen pyje. Duket se dhe trupi,ekzistenca e Brunildës, është pak nga natyra, të cilën e njeh aq mirë, e dashuron, dashurohet. Mendime të fuqishme zbardhin zymtësinë e jetës, të cilën kërkon t'i japë fytyrë njerëzore.
Freskia luan gjetheve të brishta,
vesën shkund përtokë,
si "mëkataren" e këtij mëngjezi.
Nga shpupurisja e rrezeve,
humbasin bisqe mendimi.
....dhe dita nis ndryshe,
nis e kthyer në këllëf vajtimi!
Poezitë pasojnë njëra tjetrën si fëshfërimat e gjetheve. Qëndisin e qëndisin hoje fjalësh me majën e penës. Më shumë me të blertën e shpirtit. Ato nuk janë copra resh të këputura që fshihen pas gjelbërimeve të ndukura. Ndoshta dhe të tilla.
Por më shumë janë era që fut gishtat nëpër flokët e dashurisë, janë pupulitje puthjesh të çiltra në qoshen e fshehtë të një muzgu. Mandej lirika e Brunildës merr pamjen e një marsi të ftohtë, të ngulur thikë në eshtër, në lotët e nënave, motrave. Eh, ky marsi '97! Plagë që nuk mund të zerë kore. Përmbi dallgë përjetësisht do të bredhin buqetat e vargjeve, në kërkim të shpirtrave të mbytur. Dhe duke tymosur cigaren e dytë, poetesha harron vuajtjet e së parës. Thua të jetë kështu? Eshtë një truk poetik. Ajo vuan për të gjitha ditët e saj të shkuara. Veç dua t'i lutem Brunildës: le ta shikojë jetën jo vetëm në të errtat me të cilat veshin dorën sipër, por edhe ato çapkënlleqet e çastit që qeshin, gudulisin, lozin pa e çarë kokën, ikin, kthehen. Ajo është një princeshë e poezisë. I lutem të dalë nga një dimër i impunuar. T'i japë një shkelmë të mirë dhe të hapë perdet. Jeta i ka të gjitha ngjyrat. Shumë do më pëlqente një Brunilda më e çelur në vargje. Se dashur pa dashur, ajo të rrëmben në botën e saj poetike dhe të trishton me të trishtat e saj, të shprehura me një forcë të njohur rrallë.




Pergatiti per botim : Poeti Ziko Ll. Kapurani

[brunilda_it]

Poezia “mish-këputur” !


E ndjeva poezinë të qante në këmbëz të vargut,

Me gjurmë-gjurmë, lapsi ia maste shtatin,

Numëronte gërmat e diku lidhte bojën,

Niste nga e para dhe e priste gogël fjalën,

Aty pashë, poezisë t’i dhembte shpirti !



Poezi e marre nga libri i 13-te "Psherëtima të gjunjëzuara"