Martiret e rinj (periudha otomane,komuniste,etj)

[Matrix]

"Martire te rinj" ose "Neomartire" - Me kete emer quhen te gjithe shenjtoret qe dhane jeten e tyre per Krishtin ne periudhen Otomane, Komuniste, dhe me vone. Kjo teme u dedikohet pikerisht atyre dhe mund te sjellim shembuj nga jeta e ketyre shenjoreve .
Eshte nje rast i mire per te sjelle dhe shembuj edhe nga martiret shqiptare sepse dhe toka jone i ka falur Krishtit martire te rinj ne keto periudha te errta te historise se saj

[Matrix]

Ahmedi jetoi ne Kostandinopoje gjate viteve 1600 dhe ishte nje zyrtar i qeverise otomane para konvertimit te tij ne Krisht.
Ai kishte nje sherbetore ruse te cilen e lejonte te shkonte Kishen Orthodhokse te Kostandinopojes. Ai vinte re se kjo vajze kishte hir dhe rrezatonte dashuri, sidomos ne ditet kur kthehej nga liturgjia, madje nje arome e mire dilte nga goja e saj sa here qe merrte kungaten dhe naforen.
Ahmedi, i shtyre nga kurioziteti per te pare se cfare ndodhte ne liturgji, i kerkoi Patriarkut leje per te marre pjese ne nje liturgji dhe sigurisht qe kjo nuk ju mohua, madje ju dha dhe nje vend nderi per shkak te statusit qe gezonte ne qytet.
Gjate liturgjise, ai sheh ne nje vizion se kur Patriarku bekonte ne emer te Atit, Birit dhe Shpirtit Shenjt, drita shperndahej mbi kokat e besimtareve por atij nuk i afrohej. I mahnitur nga kjo, Ahmedi kerkoi te pagezohej.
Pas pagezimit ai jetoi nje jete te krishtere ne menyre sekrete.Nuk dihet shume per te gjate kesaj periudhe por mendohet se ai u dashurua me sherbetoren e tij te krishtere dhe gjithashtu u lidh me te krishteret e qytetit qe e drejtuan me shume drejt Krishtit.
Me pas, gjate nje diskutimi publik rreth asaj se cili besim ishte me i mire: Islami apo Krishterimi, Ahmedit ju kerkua opinion nga disa zyrtare.
Ahmedi mbrojti besimin e krishtere duke shkaktuar habine e zyrtareve aty. Ata e pyeten nese ai ishte i krishtere dhe ai u pergjigj paqesisht dhe me buzeqeshje: ” Po, jam i krishtere!". Ai u me pas ju dorezua autoriteteve dhe i duroi torturat qe ju bene duke dhene jeten per Krishtin ne 3 Maj 1682.

[Matrix]

Vladimiri u lind ne nje familje klerikesh ne Tambov ne vitin1848. Emri i tij i pare ishte Vasil. Ai ndoqi seminarin teologjik te Tambovit dhe me pas ate te Kievit. Ai u dorezua presviter ne Koslov. Ne vitin 1886 i vdes gruaja dhe i biri dhe ai vishet murg duke marre emrin Vladimir dhe caktohet igumen i manastirit te Trinise se Shenjte.

Ne 1888, Vladimiri dergohet te ndihmoje metropolitin e Shen Peterburgut dhe aty dorezohet Peshkop. Me pas ai caktohet per te predikuar ne Samara dhe Gjeorgji dhe ne vitin 1898 kthehet ne Moske ku dorezohet Mitropolit i Moskes. Gjate ngjarjeve te vitit 1905 ai shkruan nje thirrje qe u adresohet te gjithe qytetareve te Moskes ”Cfare te bejme ne keto dite te trazuara?” duke urdheruar qe ajo te lexohet ne cdo kishe te Moskes. Ne kete thirrje flitet per qellimet krimininale dhe anti-te krishtera te atyre njerezve qe perpiluan ”Protokollet e pleqve te Sionit” Kjo pati nje efekt te jashtezakonshem ne te gjithe qytetaret e Moskes. Me pas mitropoliti Vladimir e lexoi vete deklaraten e tij ne Kishen katedrale te Kremlinit. Ai i lidhi autoret e ”Protokolleve” me veprimet e ”Revolucionareve” te Rusise duke ju adresuar situates ne trazuar Rusi nga pikepamja fetare dhe jo politike. Ai u berri thirrje orthodhokseve qe te mos i dorezohen AntiKrishtit!

Ne 1912 Vladimir zgjidhet metropolit i Shen Peterburgut. Por pasi ai kritikoi Grigori Rasputinin dhe si pasoje dergohet ne Kiev. Pak muaj pas revolucionit te tetorit, metropoliti Vladimir arrestohet nga pese ushtare te ”ushtrise se kuqe” dhe ekzekutohet menjehere para syve te murgjerve ne 7 Shkurt 1918. Ai u kanonizua si shenjtor ne 4 Tetor 1998 nga Kisha Orthodhokse Ruse. Festa e tij eshte 25-Janar ose 7-Shkurt (me kalendarin e vjeter). Ai eshte martiri i pare i vrare nga komunistet per besimin ne Krisht.

Martirizmi i shenjtorit:



Fotografi e shenjtorit:

[Matrix]

SHËN NIKODHIMI, SHENJTI "I HARRUAR" I BERATIT

HISTORIA

Jo të gjithë qytetarët e dinë se Berati ka një shenjtë me emrin Shën Nikodhimi
Deshmori i shenjtë i Krishtit Nikodhimi ishte nga Vithkuqi i Korçës. Ai kishte ardhur në moshë të re në qytetin e Beratit dhe kishte ushtruar në këtë qytet mjeshtërinë e rrobaqepësit. Nikodhimi ishte martuar tri herë dhe të trija gratë i kishin vdekur njëra pas tjetrës. Pas këtyre fatkeqësive ai po mendonte të merrte gruan e katërt, por feja orthodhokse nuk e lejonte dhe nuk e kurorëzonte gruan e katërt. Në këto kushte Nikodhimi i ngacmuar nga i ligu, i cili kërkonte humbjen e njeriut, bëri një gjë të frikshme. Një përfaqësues i shtetit turk kishte marre si shërbëtore një vajzë të krishtere shumë të bukur. Për t’u marrë vesh me aganë turk, Nikodhimi i dërgoi mblesë nga ana e tij që t’ia jepte vajzën shërbëtore dhe të kryenin martesën civile. Turku me qëllim që t’u trasmentonte të krishtereve fenë e tij edhe pse donte ta mbante për vete skllaven, vendosi t’ia japë, vetem me kusht që Nikodhimi të mohonte besimin e tij të krishterë. Nikodhimi i dehur nga dashuria trupore nuk e quajti aspak pengesë një gjë të tillë dhe e pranoi ftesën e turkut duke bërë pohimin e turpshëm me të cilin përbuzi perëndinë dhe shpirtin. Në këtë mënyrë ai ra viktimë e pasionit të ulët të epshit duke i thirrur gjindjes (popullit) me zë të lartë “Jam Agarinos dhe s’jam më i krishter…”. Në një nga ditët duke ardhur në vehte Nikodhimi mendohet me hidhërim të madh për atë që kishte bërë … Psherëtin dhe vajton me dhimbje për humbjen e shpirtit të tij duke thënë: “Si e pranova errësirën dhe u ndava nga drita , apo demonët do më shtyjnë në zjarrin e pashuar të ferrit?”. Këtë vajtonte Nikodhimi duke nxjerrë lot të nxehtë nga sytë. Në këto kushte të pendesës ai dërgon djalin e vet në malin e shenjtë dhe kur mori vesh që ai veshi formën (uniformën) e shenjtë u gëzua pa masë. Pas kësaj ai mblodhi pasjen e tundshme dhe të patundshme, iu ndau disa të holla të vobektëve për shpetimin e shpirtit të tij dhe shkoi në Malin e Shenjtë.

Sakrificat në Malin e Shenjtë ATHOS

Në Malin e Shenjtë Nikodhimi gjeti një Nun (at shpirtëror) dhe pasi i tregoi atij mëkatet që kishte bërë, plaku besëmirë e mori dhe e këshilloi duke i thënë se çdo mëkat do të shlyhet këtu me kusht që besën, mendimin dhe shpirtin t’ia japë Zotit Jezus Krisht. Pastaj Nikodhimi u bashkua me asketët e Shën Anës duke veshur formën e shenjtë dhe e dorëzoi veten te shpirtërori at Filotheu, i cili i mësoi rregullat, kanonet dhe të gjitha ushtrimet e jetës askete, të cilat ai i përmbushi pa hezitim dhe menjëherë filloi të agjerojë, duke vringëlluar (ndenjur pa gjumë), duke u falur, duke lexuar dhe shkruar etj. Duke parë Nikodhimin që hante pak bukë, pinte pak uje, duke skllavëruar trupin duke skllavëruar çdo gjymtyrë të tij. Bashkëluftuesit e tij asketë dhe fqinjët e tij çuditeshin dhe e admironin duke parë durimin e Nikodhimit, në mundimet e trupit të tij. Në Malin e Shenjtë Athos, Nikodhimi ndënji tre vjet. Zoti shikonte krijesat e Tij, pendimin e sigurt, lodhjet, vuajtjet e trupit të tij për në parajsë duke u gjunjëzuar te virgjëresha hyjlindëse e para Birit të saj, për të forcuar, fuqizuar martirizimin, për të imituar pësimet e Tij, duke derdhur gjakun e Tij jetëdhënës në kryqin për shpëtimin e tij, racën njerëzore etj. Pasi me emrin e Atit, Birit dhe Shpirtit të Shenjtë piu potirin (gotën) që ishte më e fortë se uthulla, Zoti do t’i sillte gëzim dhe ëmbëlsi jetëdhënse Nikodhimit.Nikodhimi pasi vajti tek nuni i tij me bekimin e etërve të shenjtë, u nis nga Mali i Shenjtë dhe mbas disa ditësh arriti në Berat.

Jeta e Nikodhimit pas kthimit në Berat

Sipas dorëshkrimeve mendohet që Nikodhimi të jetë kthyer në Berat në vitin 1714 (por mund të jetë edhe viti 1709, ose viti 1722). Pasi u kthye në Berat, Nikodhimi shkoi në dyqanin ku më parë kishte ushtruar mjeshtërinë e rrobaqepësit. Disa turq kur e panë Nikodhimin me rroba murgu, u habitën dhe bisedonin mes tyre duke thënë: “Nuk është ky ai që mohoi Krishtin, po ky ka prapë mendimet e Krishtit …” Shenjtori Nikodhim iu përgjigj kureshtarëve: “Unë jam dhe jo tjetër, unë që u gënjeva prej jush, por tani qoftë larg që të mohoj Krishtin, bashkë me Krishtin do të rroj dhe për atë do të vdes”. Ata kur degjuan këto fjalë të guximshme nga shenjti, shkuan te guvernatori.

Martirizimi

Martirizimi është pjesa e vuajtjeve të shenjtit. E hedhin nga pallati poshtë kalasë, por ai bije në këmbë dhe u ngjit serish në kala për t’iu paraqitur guvernatorit. E rrahin, e heqin zvarrë duke e kapur prej flokësh dhe gjymtyrësh, e rrihnin me shkopinj, e godisnin me gurë etj, sa që, prej trupit të tij rridhnin rrëke gjaku. Por dëshmori i shenjtë i duronte plagët me trimëri dhe falej me veten e tij. Sipas gojëdhënave atë ditë kur po mundohej dëshmori i shenjtë Nikodhim, në Berat kishin ardhur pleqësitë e fshatrave Sinjë, Paftal dhe Sadovicë për të mohuar krishtërimin, por kur panë deshmorin e shenjtë Nikodhim që duronte me trimëri mundimet dhe me zë të lartë lavdëronte emrin e Krishtit u kthyen në fshatrat e tyre pa plotësur qëllimin për të cilin kishin ardhur dhe kështu këto fshatra të Shpiragut ruajtën si besim të tyre krishtërimin. Pasi provuan torturat më të egra ndaj dëshmorit të shenjtë Nikodhim, për tri ditë rresht, duke vazhduar edhe për dy ditë të tjera dhe ku u bindën se ai ishte bërë i krishter, njësh me Zotin dhe Perëndi Jezu Krishtin, torturuesit në 10 korrik 1714 i prenë kryet me shpatë. Sipas gojëdhënave, guvernatori i befasuar nga qëndresa e shenjtë Nikodhimit pas torturave që atij iu bënë, mendoi që ta falte, por iu druajt pjesës fanatike dhe rrezikut që përbënte një veprim i tillë për të tjerët, ndaj dha urdhër që ta ekzekutonin me prerje koke. Më pas guvernatorit iu dha një shumë të hollash për të marrë lipsanin (trupin e vdekur) të deshmorit të shenjtë Nikodhim dhe me himne dhe psalma e varrosin në një arkë në kishën e Zonjës Shën Mëri të lagjes “Mangalem”, si thesar shumë i çmueshëm i besnikëve. Në kishën e Shën Mërisë trupi i deshmorit shenjtor Shën Nikodhim qendroi deri në periudhën e lufes Italo-Greke.Në këtë periudhë rruga që të çonte për te kisha e Shën Mërisë ishte e ngushtë aq sa mund të kalonte vetëm një mushkë e ngarkuar, ndaj për arsye ushtarake kjo rrugë u zgjerua sa që aty më pas kalonin autokolonat ushtarake dhe kisha u kthye në një kishëz aq sa është edhe sot. Lipsani i deshmorit të shenjtë Nikodhim u shpërbë dhe eshtrat e trupit të tij u morën nga njerëzit, të cilët i vinin në gji për t’u sjellë fat, ndersa koka e tij u muar dhe u vendos në Kishën e Shën Mëhillit. Në këtë kishë koka e Shën Nikodhimit qëndroi deri në vitin 1967, kohë kur u prishën kishat në të gjithë vendin.

KUSH E MORI DHE KU U FSHEH KOKA E SHËN NIKODHIMIT

Sipas traditës kishtare njëherë në një apo dy vjet bëheshin zgjedhjet e pitropëve (kujdestarëve të kishës), të cilët jepnin dhe merrnin në dorezim çdo material kishtar. Midis materialeve të tjera kokën e Shenjtë të Nikodhimit në vitin 1967 e mori psalsi Lili Koçi, i cili e fshehu në murin e shtëpisë. I biri i Lili Koçit, Llazari, që kujdesej pas vdekjes së të atit për kokën e Shen Nikodhimit, e nxori atë për litani
(Litani: ceremoni kishtare orthodhokse, nje lloj procesioni) nga muri ku ishte fshehur në ditën e Shën Nikodhimit më 10 korrik të vitit 1991 dhe aktualisht, kjo kokë ndodhet në shtëpinë e Llazar Koçit, i cili banon në lagjen “30-vjetori”. Në çdo 10 korrik, ditën e faljes së Shën Nikodhimit, koka dërgohet në kishën e Shën Mëhillit dhë më pas ajo prapë meret po nga ruajtësi i saj për periudhen kohore 1967-1991, Llazar Koçi. Pas 101 vjetësh nga dita e vdekjes së Shën Nikodhimit, në vitin 1815, u bë nga zejtaria e kuinxhinjëve beratas kutia e argjendtë me peshë 755g dhe që nga ky vit koka e dëshmorit Shën Nikodhimit të Beratit ka qenë e ruajtur në këtë kuti të argjendtë. Përpara kokës së shenjtit Nikodhim janë përulur dhe falur Primati Botëror Bartholomeu, Kryepiskopi i Shqipërisë si dhe kryetari i keshillave botërorë të kishave Dr.Prof.Anastasi. Gjithashtu pranë kokës së Shën Nikodhimit, sipas përfaqësuesëve të mitropolisë vijnë për t’u falur edhe dhjetëra besimtarë ortodoksë nga vendet fqinjë. Dhespoti i Beratit Ignati e fal këtë ditë në çdo 10 korrik. Në këtë ditë besimtarët falen para kokes së shenjtorit Nikodhim duke u përulur para saj dhe duke e puthur atë


Nga Abedin KAJA dhe Jorgji BENDI