Nga dritarja e avinit An Lori kerkonte më sy Kosovën, e mendonte si një vend të vogël nga lartë, deshironte qe fluturimi te perfundoje sa më parë. Ajo e mbylli një libër qe ishte duke lexuar mbi historikun e Vushtrris në gjuhen angleze, dhe kur doli ne pistene zbarkimit fuqishëm mori frymë.
- Po marrë perseri ajrë te Kosoves, duket se me ka munguar...leshoi An Lori duke e shiquar ne sy reagimin e Rolandit.
"Vushtrri, ose Vicianum (Zona e viçave) siç u quajt më parë me emrin e lashtë ilire të saj, është një vendbanim i lashtë popullsisë, e cila daton para Perandorisë Romake. Në fund të shekullit të parë pes, Viciana u pushtua nga Perandoria Romake. Gjatë pushtimit romak, Viciana zhvilluar një ekonomi të konsiderueshme dhe një kulturë të lulëzuar. Pas rënies së Perandorisë Romake, Viciana u transferua në sundimin bizantin. Pas Schism e Madhe e Kishës në 1054, shumica e popullsisë së Vushtrrisë mbetur katolike.
Në shekullin XIV Perandoria Osmane filloi të zgjerohet në Ballkan. Prania osmane në Vushtrri u regjistrua të parë në 1439. Krijimin e administratës osmane në Vushtrri për të prezantuar islamin komunës dhe ndërtimin e xhamive, bujtina, shkollat fetare dhe hamams (banjot publike) ndjekur. Midis shekullit 15-18, Vushtrri ishte një nga vendbanimet më të mëdha në Ballkan dhe ishte qendra e një Sanxhaku shumë të rëndësishme (njësi administrative) të Perandorisë Osmane.
Gjatë Luftës së Parë Botërore Vushtrria u pushtua nga Austro-Hungaria. Gjatë Luftës së Dytë Botërore Vushtrri u inkorporuar në të zonës gjermane të pushtimit. Në nëntor të vitit 1944, administrata komuniste jugosllave është themeluar.
Në mars 1989, autoritetet e shtetit serb shfuqizuar Kushtetuta e vitit 1974. Kjo çoi në një kryengritje të armatosur nga popullsia e Kosovës, organizuar nga Ushtria Çlirimtare e Kosovës (UÇK), e cila çoi në intervenimin nga forcat e NATO-s (mars-qershor 1999). Gjatë konfliktit, më shumë se 500 civilë shqiptarë u vranë në Vushtrri dhe zonën përreth dhe një tjetër 100 të humbur. Forcat e NATO-s hynë në Vushtrri më 16 qershor 1999."
Dhe posa kur doli perjashta mbi pisten e zbarkimit fuqishëm ajo mori frymë.
- Po marrë perseri ajrë te Kosoves, duket se me ka munguar...leshoi An Lori duke e shiquar ne sy reagimin e Rolandit.
Dielli shkelqente këte pasdite te muajit Gushte, bënte vapë e madhe.
Posa dolen nga nga Aeroporti, An Lori e Rolandi moren një taksi qe i drejtonte për në Vushtrri, afer 40 kilometra qe shtrihej në fushen e madhe te Kosovës ne drejtim te veriut, jo largë Mitrovicës.
Taksi ndaloi para Hotel Kalaja qe ua kishte rezervuar Ariani ku zbriten te dy udhtarët, moren valigjet e tyre te vogla dhe u drejtuan drejt hyrjes së godines.
Ishin të lodhur nga udhtimi dhe vendosen qe të pushonin.
Dikur në mbremje dolen për te vizituar qytezen e vogël. Një rrugë këmbësore e ndante qytetin në dysh, në drejtim te perendimit Rolandit i shkuan syt tek ura e vjeter e kohes romake me plotë harqe, kete menjehere e njohu.
- Nuk paska ndryshuar fare, tha Rolandi, lokalet dhe butikat qenkan ne vendet e tyre, as një shenjë lufte, vetem se vetura ka më shumë se dikur...prit pakë, i thoshte An Lorit, nese do ia arrij ta gjejë Komunen...me duket se aty ku eshte ai flamur aty, tani i kombeve te bashkuara. Njerzit më duken mË te veshur se dikur, ka shumë të rinjë.
An Lori nuk fliste fare, mendja i shkonte tek "lumi"...
Njerzit qe shetisnin trotuarve shpeshë here kthenin koken ne drejtim te dy te panjohurve qe shetisnin se bashku krahë për krahë, një vajz e re më nje plakush, ku pas pakë ran ne sy dhe njerzit filluan te shtojne kurreshtjen e tyre; "kush janë keta dy, një plakë me një vajzë të re qe shetisn keshtu krahë për krah ne mes te qytetit ?
Jo largë qenderes, nja dy kilometra më tej, Rolandit iu kujtua se andej duhej te ishte lumi i qytetit, vendi ku i kishin thën se atje e kane gjetur An Lorin si foshnje, mbshtjellur në një batanije e vetmuar buzë lumit.
Krijoni Kontakt