-Valltaret pjese arkt.guri nga fundi i vitit 2 pes -Narona
-Llambė balte qė pėrshkruan hyjnitė,gjiptiane Isis dhe Serapis dhe atributet e tyre (briri i bollėkut, lojė me birila, gjarpėr). 3 shek 2 pes -Issa Kroaci
Sarkogaf mermeri e barive te mire rrethe viteve 310-315
pamja e perparme e sarkofagut ėshtė i ndarė nė tri fusha: nė mes tė Bariut tė Mirė me njė qengj rreth shpatullave tė tij, majtase grua me njė fėmijė e rrethuar nga njė grup i njerėzve,djathtase njė njeri me spirale tė drejtė tė rrethuar nga njė grup njerėzish. Nė anėn e djathtė tregon derėn e Hades, etj.
-Ne pamjen e sarkofagut mermeri janė paraqitur Izraelite bashkė me Moisiun nė mes, shtylla e zjarrit dhe duke treguar atyre rrugėn se ushtria e Faraonit nė det. Nė anėn e djathtė ėshtė monogram e Krishtit mes dy apostuj, dhe nė mes (njė grua qė lutet), ne funde pamje e dy meshkuje ndoshta e apostujve-nga Gjysma e shek.4 eres sone.Split
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga fegi : 07-10-2011 mė 03:33
1.ne pamja e sarkofagut mermeri tregon mitin e Hippolytus dhe Fedriajtase qendron Fedra te rrethuar nga sherbyeset e saj, nė mes tė Hippolytus marrė njė letėr dashurie, dhe nė tė djathtė tregon Theseus trishtuar. Nė anėt ishte njė i ri lakuriq me njė kalė dhe njė shtizė nė dorė, dhe njė filozof me njė spirale
ne funde te viteve 3 eres sone salone.
Tyche Salonitana
2.Tyche ėshtė ,perėndeshė e fatit
Relijev tregon njė grua me njė kurorė nė muret e qytetit, e cila nė dorėn e djathtė mban flamurin me emrin shkurtuar e MIVSF qytetit (Valeria Salon Martia Iulia Felix), a ne majte mbane modius me plot kokra(mbajtese e grurit-simbole i pasurise)Relijevi tregone mbrojtesen e qytetit e cila ndodhet ne derren e Porta Caesarea ne Salon,e shte e ndertuarne kete vende ne kohen e Konstancija (337-361)Djali i Kostandinit te Madhe,kur keto porta jan konstruktu.,po ne ato kohe jane mbaruar.Rrethe viteve 337-361 te eres sone-Salona
Pllake e Aurelija Valerina e shek.4
-Ne pjesen e larte te permndores(stele)eshte nje njeri me nje xhakete ushtarake
te lidhur me nje fibull e cila ėshtė njė simbol i nivel tė lartė shoqėrore. Mbishkrimi nė fund tė monumentit na tregon se i ndjeri ishte sekretar i guvernatorit Aurelius Valerin tė Dalmacisė
Pllake e Julia Valerise e shek.4 eres son nga guri i veshur
Nė pjesen e larte te permendores eshte paraqitur portreti i Julie Valerijes tė gur varri mban portretin e Julius Valerius nė kostum te pasura te qendisura.
1.Relijev i perendeshes se Dielli -Mitres e cila e mbyte demin-qeni ruajtes i shpirtit,gjarpri dhe shkropioni te cilet jan afer saj,ne pjese e siper jane Lun (hena)dhe Sol (Dielli)e shek 3/4 eres sone Salona
2.Fibull
Fibulan pėrdorur gjerėsisht nė Evropė gjate Epokės sė Bronzit dhe tė Epokės sė Hekurit .e shekulli.6 eres sone-hekur, argjend praruar etj Salona
Llambata) llambė nė formėn e pėllumbave b)-llambė formė gishti me njė tė trajtojė nė formė tė lule tretur c) llambė me njė kapak nė formėn e predha dhe njė formėn trajtuar te palmės
e shek.4 pėr 6 eres sone
Salona
tė derdhur ne bronzi
Shkrime callias e shekullit 4 (gelqere e bardhe)(Vis)Qytetar e kolonis greke te issa
mbi nje permendore drejtekendore(pllake) mbi nje varre, nje hero i cili vdiq ne nje beteje heroike ne nje beteje detare kunder ilireve.
Ne pamjen e perparme te pllakes ne profilin e thjeshte,gjeri me tani shkrim me i vjeter ne kroaci, vargje te gdhendur ne guri.
Mbishkrimet nė ndėrtimin e rrugėve te tremujorin e pare te shek.1 te eres sone.
Ne muzeun e monumenteve jane ruajtura kater pllaka me shkrime ku tregojn per kater rrugete kryesore ne mbrendesi te Salonit, gjeri te lumi Sava.
Ndėrtuar nga guvernatori romak Cornelius Dolabella Publius.
Pllake e Gaja Utija-ne fillim te shek.1 eres sone.Salone
Pllake e marinarit Gaja Utius, e gjetur sikur spolia ne pjesen perndimore te mureve te qytetit salonite.
Ne pllake jane tri portrete(njera esht shkatruar),e gdhendur ne menyren e stilit romake.
Me poshte shifet nje anije tregtare romake(navis oneraria)sikur profesion i te ndjerit.Mbishkrimi ėshtė i pėrbėrė nė vargje.
Pllake Asteris-ne fillim te vitit 4 eres sone
Nga salloni esht pllaka e djemve.
Pjesa e siperme pllakes,me nje portrete te nje djali mbane ne dore
diptych?e demtuar.
Ne diptychs ishin gdhendur me shkronja tė panjohur qė janė interpretuar si njė shkrime stenografik.Stenografia kaqen e njohur ne antike.Nė pjesėn e poshtme tė pllakė ėshtė njė mbishkrim grek nė vargje.
Tombstone Menza Peshkopi Domnija
Njė nga monumentet mė tė rėndėsishme tė krishterimit ne Salona ėshtė njė fragment i gur varri Domnija (Duje), martirėt dhe peshkopėt. Fragment ėshtė pjesė e restorantin e cila mban njė mbishkrim prej tė cilave kanė mbijetuar disa shkronja te emrit Domnijeva dhe data e saktė e vdekjes sė tij: 11 Prill 304 vit.
Sarkofag Acroteria me apostujt i shekullit 5 -Salona
Nga mbuluar e sarkofagut esht ruajtur dy acroteria dhe qendrore. Nė akroteriju majtė janė shifen tri dele, dhe mbi tė tyre janė gdhendur emrat e gjashtė tė apostujve. Nė Qati(Gable) qendrore tė Krishtit si njė qengj nė kodėr nga e cila rrjedhin mistike tė katėr lumenj. Nė mese qendron Krishti si qingje ne kodren mistike tė te cilin rrjedhin 4 lumej,ne krye gjindet monogrami i krishtit dhe testi meposhtem .EECCE Agnus Dei,Quive TOLLIT PECCATUM SAECULLI. Ne te Djathten gjinden tri dele,dhe pranė tyre janė gdhendur emrat e gjashtė tė mbetura tė apostujve.
Mbishkrim Mosaic
ne fillim te vitit te 5 eres sone
Kurorėn e apsidės e katedrales sė Salona, e cila quhet bazilikės urbane, ishte mbishkrimi nė mozaik, i cili thotė se peshkopėt e Salona Simferije dhe nipi i tij dhe trashėgimtari Hezihije ndėrtuar njė bazilike tė ri nė vende te vjetres. Bazilikė ishte dedikuar pėr Krishtin. Tė dy mbishkrimin e pėrmendura peshkopėt ishin nė ballė tė bashkėsisė sė krishterė nė ekspozitė ne Salona nė fillim tė 5 erese sone.Mbishkrimi shkruan: NEW POST VETER COEPIT SYNFERIUS ESYHIUS EIUS Nepos C (U) M CLER ET populi (FE) CIT haec Munera Domus XPE (Krishtit) gratia stoqeve
Sarkofag i Peshkopi Prima -325 eres sone
Salone
Nje bazilike e hershme tė krishterė nė Manastirine esht zbuluar sot ėshtė vendosur ne sarkofagu Peshkopit Prima, nipi dhe Domnijeva trashėgimtar. Para arkivolit eshte gdhendur mbishkrimin.
Sarkofag i murgeshes Joan tremujorit tė parė tė shekullit 7 eres sone-Salona
Manastirine, nė veri tė apsidės e njė bazilike e hershme e krishterė e sarkofagut tė murgeshes Ivana, e cila erdhi ne Salloni nga Sirmium(sremska mitrovica Vojvodine ), e ikur nga dhuna e Avarve dhe Sllave. Sarkofag pjesėrisht tė dėmtuara dhe nė pjesėn e pėrparme mban njė mbishkrim.sarkofag esht pa mbuloje dhe pjeserisht esht e demtuar, ne pamjemen e perparme esht gdhendur shkrimi
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga fegi : 12-10-2011 mė 02:25
vazhdime nga larte nga muzeu ne Split
Koleksioni numizmatik pėrmban mbi 70.000 kopje tė parave, te lashtė - ilire, ilire-greke, romake , barbare, bizantine, mesjetare para te qytetet dalmat , veneciane dhe para epokės moderne. Para sė shumti vjen nga kėrkimet arkeologjike nė lokalitete tė ndryshme tė Dalmacisė, por njė pjesė e konsiderueshme e mbledhjes ishte fituar nga blerjen e koleksione private (koleksionet Stockert, Lukanović, ****, Machiedo, Marun, Kalođera dhe Zanella). Pjesė e vlefshme e mbledhjes sė pėrbėhet duke pėrfshirė edhe monedhat prej bronzi ngFarosa nga Vrbanja , Hvar, denarė te republikes Romake nga Zasiok pranė Sinj, sestercija Romake nga Dugopolje, paratė barbare nga Pučišća, monedha e imte e Justininanit nga Čiovo Salonitan , monedha bizantine e shek.6 eres son Shėn Vitus dhe monedhat romake III. Argir e Ljubuski, magazinimit spalatina nga Spliti dhe Matthias Habsburg , monedha argjendi spanjolle nga 17 ers. nga Jelsa.
1.Monedhe argjendi Egina ne anen tjeter Breshka e shek 510.-490 para eres sone
2.Monedhe argjendi e athines-koka e perendeshes Athena 467.-5.para eres sone.
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga fegi : 12-10-2011 mė 02:31
27 10 2011 Osjek
Ne lumin drava esht gjetur relijev pllake e shekullit 2 apo shek 3, me pamje skene mitologjike,po e ende nuke jemi te sigurte per qka esht fjala,
Ne fillim menduam se ishte Venera me dy erota,por tani nuke jemi te sigurt tha Kruno Zubqiq
Osjek zhytesit arkeologjik ne lumin drava me nje thellsi prej pese metra,ne vendin i dikurshem te ura e Hadrianite, e kane gjetur dhe e kan nxjere pllaken e relevit te shek 3-4 pllaka esht e gjere 90 me 80 cm dhe peshone 400 gjeri 500 kg http://www.vjesnik.hr/Article.aspx?I...8-9DA37C642B51
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga fegi : 28-10-2011 mė 10:10
Diokleciani
U linde ne Libovac afere Salinit paralagje e Spaltos se Delmecise Spliti i sotume
Gaius Aurelius Valerius Diocletianus (Spalato rreth 243 - rreth 313), lindur nėn emrin Diokle, ishte nje perandor Ilir(romak) nga 20 nentor 284 deri me 1 maj 305
Diokleciani lindi nė Iliri, bir i nje shkruesi tė senatorit Anulino, ai u ngrit shpejt nė gradat e ushtrise romake. Prijėsi i ushtrisė romake, u zgjodh me 20 nėntor 284 si zevendėsues i Numerianit tė vrarė nga Ario Apro, dhe pas vrasjes sė Karinos, nė korrik 285, ai u be perandori i vetem, duke ndryshuar emrin nė Dioklecian.
Diokleciani erdhi nė pushtet, kur perandoria ishte zhytur nė anarki tė plotė. Gjatė gjysmėshekullit paraardhės, 26 gjeneralė ishin shpallur perandorė, pastaj ishin vrarė. Me prejardhje shumė modeste (ai ishte bir skllevėrish), Diokleciani rivendosi rregullin nė perandori dhe mbretėroi pa rival, pėr 20 vjet.
"Perandoria e re" e Dioklecianit ishte njė monarki absolute. Dominati zėvendėsoi Principatėn e Augustit. Pushteti suprem u nda ndėrmjet 4 "tetrarkėve" dhe roli i Romės u reduktua vetėm si kryeqytet administrativ, ndėrsa vendimet politike merreshin nga provincat. Regjimi e vuri theksin tek efektshmėria e administratės dhe te mbrojtja kundėr barbarėve.
Me vendim tė gjeneralėve dhe tė tribunėve, Valer Diokleciani, komandant i gardės sė pallatit, zgjidhet perandor, pėr shkak tė urtėsisė tė tij. Ai ishte njė burrė i fuqishėm dhe thuhet se ishte i pari qė u vesh me pallto tė qėndisur me ar dhe qė lakmoi kėpucėt me mėndafsh dhe copė tė kuqe, tė zbukuruara me gurė tė ēmuar.
Gjithashtu, ai ka qenė i pari, pas Kaligulės dhe Domicianit, qė kėrkoi tė thirrej "zot" ose "perėndi" nė publik. Por cilatdo qofshin tė metat e Dioklecianit, ato kompensoheshin nga cilėsitė dhe zemėrgjerėsia e tij. Sepse, ndonėse mori titullin "zot", gjithmonė ai sillej me romakėt si njė baba.
Ndonėse asnjėherė nuk u adhurua si perėndi, Diokleciani konsiderohej bashkė me Maksimianin si "bij tė perėndisė dhe krijues perėndish". Nė vitin 287, ai e quajti veten Jovi, pėrfaqėsuesi i Jupiterit mbi tokė.
Diokleciani, i vendosur nė Nikomedi, vazhdoi tė qeveriste pjesėn Lindore tė Perandorisė sipas mėnyrės sė monarkėve lindorė, i veshur me rroba tė pispillosura dhe duke kėrkuar qė njerėzit tė pėrkuleshin nė praninė e tij.
Cilsi tjeter qe e karakterizone ate ishte pasion i madhe per dertime.Ato qe i shpetuan kohes deshmojn per bukuri ariktekurale dhe tejet funksionale,siq jan Kompleksi i Banjave te Dioklecianit qe sot mbajne emrin Shen Meri e Engjejve ne Rome.Nje pjese te termiteve(banjave)Mikelangjeloja kishte bere ndryshime dhe i ka shendruar ne kishe.Po ashtu Kopleksi i Pallateve ne Spalato,Splitin e sotume te Dalmacise,tepere te bukura,jan ndertime ne vitet 118-117 pes.
Vepra arti qe i rrenoi koha koha ishin te ndertuara ne Nikomedia (Izmir)prane detit Marmara dhe Atiokia(Antakya)kufirin me Sirine.
Edhe ne Siri,ne Palmira,kishte ndertuar objektin e madhe te banjave,qe ruan emrin "Banjat e Dikleciani" Edhe ndertimit te rrugve kishte dhene rendesi te madhe.Me kete rast duhet cekur ajo nga Damasku ne Palmiras e deri ne Sura mbi Eufrat qe quhej Strata Diokletiana,pase 20 vjetesh sundimi Diokleciani dha dorheqje ose nga smundja ose nga trysnija per pushtet.Jetoi deri ne vdekje, me 316 e kaloi ne vetmi ne nje palla te madh sa per ta zene nje qytet te tere.
1.Pllake e bronzi(fibula) e rumbullake me pamje e njeriut e fist ilir te liburnve e kohese se re te hekurite e shek-3-2 pes.Nin ne muzeune e Zadres(vizatim i K.ronqeviq)
2.Fibule argjedi e liburnve me pamje e dy njerzve. Nin-Zader
Ruaj Lidhjet