Shesim Plane Rregullues me shumicë”
» Dërguar më: 12/11/2009 - 12:28
naum Mara
Ky titull qesharak për një shkrim rreth një problemi tepër serioz, më solli në mendje dy reklama shitje që kam parë në pazarin e Korçës në vitet ’90.E para ishte në një kioskë metalike dhe shkruante: “Shesim paçe koke dhe panorama”, ndërsa e dyta në një pjesë të një magazine shënonte: “Shesim rroba të përdorura belge”. Në ekonominë e tregut, për hir të fitimit mund të bëhet çdo reklamë nga më absurdet, dhe në këtë linjë edhe studioja izraelite “Lerman Arkiteks end Taun Plener” (‘Lerman Arkitektë dhe Urbanistë’), mund të hapë një dyqan në një qytet shqiptar me reklamën: “Shesim Plane Rregulluese me shumicë”.
Po cila është kjo firmë projektimi dhe ç’lidhje ka me Shqipërinë?
Në shtator të këtij viti, MPPTT-ja (ky shkurtim i emrit i ministrisë së ndërtimit më tingëllon më shume si markë revolveri), shpalli me bujë se do realizoheshin nga një firmë izraelite 4 plane rregullues aq te dëshiruar, të qyteteve të Beratit, Gjirokastrës, Korçës dhe Lushnjës. Ne ueb sajtin e ministrisë ende ndodhet lajmi euforik dhe plot pasaktësi, në të cilin pretendohet se tani në qytetet e mëdha të vendit do kemi “...një zhvillim të kontrolluar, të planifikuar dhe të mirëmenduar...”
Dhe, këtë do e bëjë firma “Marmanet&Lerman arkitekts” për një shifër prej rreth 1 milion euro.
Unë nuk e di se si punohet në MPPTT, se kam 12 vjet që jam larguar nga Shqipëria, po të tilla lajme mund të shkruhen vetëm nga njerëz në kllapi. (Për veprimet e nëpunësve delirantë do ndalem pak më poshtë). Në radhë të parë, nuk ekziston një firmë me këtë emër dhe e dyta, shifra që jepet nga ministria nuk është e saktë. Tenderin e ka fituar “Marmanet” dhe me të është lidhur dhe kontrata, por planet do i bëjë “Lerman Arkitekts”. Ne uebin e firmës izraelite “Marmanet” (që është një lloj kompanie “mbles” për të menaxhuar fonde që Banka Botërore jep për vendet në zhvillim), për të njëjtin projekt jepet shifra 2 milionë dollarë.
Po ku është e keqja me këtë kontratë, kur fondet jepen nga Banka Botërore?
Po i rendit më poshtë:
· Praktika të tilla, që një studio të bëjë 4 plane rregulluese të një vendi të huaj janë të papara dhe absurde. Sidomos, kur bëhet fjalë për qytete me vlera unikale dhe tepër komplekse si Berati, Gjirokastra dhe Korça.
· Fondi i caktuar është qesharak.
Pas marrjes së pjesës nga “mblesët” e “Marmanet”, i bie që për çdo plan rregullues, studioja të marrë maksimumi 400 mijë dollarë. Sipas një llogaritjeje të thjeshtë me rrogat e arkitektëve në Izrael, i bie që për çdo plan të punojnë 2 veta për 6 muaj, pa llogaritur këtu kostot e udhëtimeve dhe qëndrimeve të domosdoshme në Shqipëri. Detyrimisht planet do jenë sipërfaqësorë dhe të gabuar (për më tepër me këto fonde do u bëkan edhe trajnime të punonjësve të urbanistikës në bashkitë e 4 qyteteve).
· “Lerman Arkitektë dhe Urbanistë” nuk ka asnjë përvojë në fushën e Urbanistikës.
Në projektet që ata kanë në uebin e tyre nuk përmendet asnjë i tillë.
· Afati kohor është gjithashtu i pamjaftueshëm. Edhe me ndihmën e madhe të bashkive në dhënien e materialeve, plane rregulluese për vendbanime mbi 50 mijë banorë nuk mund të kryhen brenda 1 viti (për më tepër në vende të panjohura dhe në distancë).
Pa dashur të zgjatem në komente për këtë procedurë dhe kontratë tejet të gabuar, po sugjeroj që MPPTT të ndryshojë kontratën e sipërpërmendur dhe me fondin e kryer të bëjë vetëm një qytet me firmën izraelite. Gjithashtu, të detyrojë këtë të fundit të punojë me partnerë shqiptarë. Vetëm në këtë mënyrë mund të kemi një plan rregullues të saktë për njërin nga qytetet.
Duhen ndaluar Banka Botërore dhe institucione të tjera financiare ndërkombëtare të trajtojnë vendin tonë si një vend në ndonjë humbëtirë të Azisë apo Afrikës. Edhe pas 18 vjetësh, burokratët e këtyre institucioneve na heqin për hunde në projektet dhe fondet që akordojnë.
Në rast se Qeveria nuk ka mundësi të financojë 3 planet e tjera rregulluese, për to mund të pritet. Është më mirë me ato ekzistuese, se sa me plane të rremë dhe sipërfaqësorë që bëhen për qëllime propagandistike.
Kryetarët e Bashkive të 4 qyteteve duhet të ndalojnë menjëherë procedurat e dhënies së materialeve për hartimin e planeve. Është e domosdoshme që atyre t’ju jepen vetë fondet dhe të organizojnë të gjithë punën.
Për planin e qytetit te Korçës (për të cilin jam edhe më i shqetësuar), të gjitha familjet korçare në emigracion do jenë gati të kontribuojnë financiarisht për të pasur një fond të mjaftueshëm.
Planet rregulluese të qyteteve shqiptare duhet dhe mund të bëhen nga urbanistët shqiptarë. Jo vetëm njohja e problemeve dhe prania e tyre në vend jep dorë, por edhe tarifat e projektuesve shqiptarë janë shumë më të ulëta se ato të të huajve. Në të kundërt, po qe se projekte të tilla ju jepen me shumicë studiove të huaja, urbanistëve shqiptarë s’ju mbetet gjë tjetër, vetëm të dalin në pazar e të shesin paçe koke, panorama dhe rroba të përdorura belge.
gsh.
Krijoni Kontakt