Poezi nga Julia Gjika

[artisti.]

Julia Gjika u lind me 11 Korrik 1949 në qytetin e Gjirokastrës.
Ka kryer gjimnazin Ajet Xhindole në Berat .
Studimet e larta i kreu në Tiranë ne degen e Finances (Akademia Ushrarake) dhe ka ndjekur me korespondencë pranë Universitetit ne Fakultetin Histori Filologji degën Gjuhë-LetërsiShqipe.
Ka punuar si redaktore në revistën 10 Korriku e më vonë shefe finance në reparte të ndryshme ushtarake në Korcë dhe ne Tiranë.
Qysh heret u dashurua me poezine, qe ze vendin kryesor ne krijimtarine e saj, shume prej te cilave i ka botuar ne organe te ndryshme. Ne duart e lexueseve jane vellimet poetike Ditelindje(1971) dhe Ku gjej poezinë(1978)
Ne vitin 1996 u vendos ne ShBA, ku vazhdon te jetoje se bashku me familjen e vet. Krahas punës për të mbijetuar ne kete vend ka vijuar të shkruajë e të botojë poezi, portrete e kronika në gazetën shqiptaro-amerikane “Ilyria”dhe organe te tjera.
Ka ne shtyp vellimin poetik”Muzg”

TE RIFILLOSH JETEN

Pas cdo lufte
kur vendi shkretohet,
urrejtja mbetet gjallë.
Kaq shumë egërsohet,
nuk ka Zot ta ndalë.
Dashuria e trëmbur arratiset.
Dikush fillon të rindërtojë.
Duhen vite,
të bëhen gjërat përsëmbari.
Që të mos kthehet një luftë e re,
duhet varrosur urrejtja më parë.
Duhen djegur rrënjët e saj.
Në se jo,
më e egër , më cfarosëse vjen
se në fillim të saj.
Duhet përgatitur gjithcka,
që dashuria të kthehet në vatra.
Po si të kthehet,
ku rrëndon tragjedia,
ku zemrat janë cveshur,
nga ndjenjat njerëzore?
Ku egzistenca mallkohet
Te rifillojë jeta, s’e ka të lehtë.
Sa e vështirë,
dashuria provon të ngjizet.
në akuj dhe acar,
e brishtë, lëkundet,
sa nuk thyhet.
Të ngrihet, të rritet,
do duar e zemra nënash,
ato që përkundin paqen.

PRANVERA ESHTE KTHIM

Gjithmone kendoj per nje cati
Ku dallendyshet perseri ngriten folete
mengjeset zgjojne me cucuritje
Per ison llafazane qe ngrihet lart ne rete.
Gjithmone mendoj kthimin tim.
Nje ze nga larg me peshperit ne vesh
Gjaku yt, eshte yni.
Eja, pragu te therret
Te pret, sic e ke lene.
Gjithmone kendoj nje kenge
Qe pikellimin mund.
Eshte shpresa, nuk jam vetem,
Dhe syri nenes hapur
Te lule radhiqja e Marsit
era e perkund.
Pranvera eshte kthim,
Gjithmone na therret.

TE NGUJUAR

Duhet ngritur zeri.
duhen bashkuar zerat
Per te ngujuarit,
Ne veri te vendit tone.
per shkak te gjakmarrjes.
Edhe pse bie ne vesh te shurdher.
Diku do te degjohet zeri.
Per ata,
qe me ankth presin pas xhamit.
Ne prite, pertej xhamit gjakmarresit.
Mbremjet gelltitin lotet e grave
Dhe friken e femijve,
Qe pergjojne,
me koken mbeshtetur parvazit
Me henen, ndajne kupen e dhimbjes.
Mengjeset te zymta gdhihen.
Ata, kane humbur kalendaret
Nuk dine c’muaj hyri
U duket vehtja pa emer
Jetojne, pa jete.
Trimeria than lote
Nuk derdh lumenj gjaku.
Te Falim gjakun!

PRANVERA ESHTE KTHIM

Gjithmone kendoj per nje cati
Ku dallendyshet perseri ngriten folete
mengjeset zgjojne me cucuritje
Per ison llafazane qe ngrihet lart ne rete.
Gjithmone mendoj kthimin tim.
Nje ze nga larg me peshperit ne vesh
Gjaku yt, eshte yni.
Eja, pragu te therret
Te pret, sic e ke lene.
Gjithmone kendoj nje kenge
Qe pikellimin mund.
Eshte shpresa, nuk jam vetem,
Dhe syri nenes hapur
Te lule radhiqja e Marsit
era e perkund.
Pranvera eshte kthim,
Gjithmone na therret.

NUK I SHEH SI FLUTURAT VDESIN?

Mos i mbyll
dritaret qiellit.
Fluturat vdesin.
Nuk i sheh
si fluturat vdesin?
Kur s’kanë ajër,
Krahët thahen.
Pa rrënkime,
pa nxjerrë zë,
ato mpaken.
Fluturat vdesin.
Mos i mbyll,
dritaret shpirtit.
Shpirti vdes.
Pa liri,
krahëthyer
s’fluturon.
I burgosur,
pa hapësirë,
nuk jeton.

I VETEM BRENDA KATER MUREVE

Kushtuar babait tim
Brenda katër murreve babai,
Qëndron me orë të tëra.
I shtrirë në divan.
Ngrihet, sa për të shmpirë këmbët,
Hedh sytë nga ballkoni
Tulla të kuqe të pallatit tjetër.
Shkon në dhomat e fjetjes,
Të ftohta,
Flet me objektet memece.
Del në ballkon
Prek gjethet e gjelbëra të mëllagave
I gëzohet lules që cel.
Këput piperkat e kuqe djegëse
Në dimër do ti shijoje me fasulet.
Shikon orën që nuk ecen
Minutë pas minute.
Kur i telefonon dikush
Flet si femijë i braktisur, gati qan
-Me kë je atje?- e pyes në telefon
-Vetëm, vetëm, me kë tjetër.
-Te vizitoi njeri sot?
-Një javë më parë ime moter
me pleqërinë e saj.
-Si i shtyn ditët?
-Me albumet, thotë dhe qesh.
Ju kam të gjithëve në albume
Gruan, fëmijët, fëmijët e fëmijëve,
Më duhen ca albume te tjere…
Kur dikush i troket në derë,
Ai nuk e dëgjon,
Dhe po të dëgjojë
Nuk beson
Se dikush troket për të.
Babai jetim në pleqëri


***

Ne pranine tende
Nuk ndjehem mire
Sepse nuk mendoj njesoj si ty
Per shume gjera qe ti thua
Me mire t’a mbaj gojen kycur
Kycur me dyzet kyce
Se po te flas e di
Nje lufte e re do te pelcase
Po t’a filloj
E di qe do t’a humbas
E kuptoj, ti di t’a vertitesh kaq mire gjuhen
Me ty cdo beteje e imja eshte e humbur


PRILLI

Kushtuar vellait tim qe u vra
aksidentalisht nga shembja e nje ballkoni te nje
ndertese pesekatshe ne Korce ne 7 Prill 1992

Vetëm jam këtu,
Në këtë qytet që nuk ka zgjim,
Ftohtësi e mermerit të bardhë,
Eshtë muaji Prill,
Ditët e fundit të tij,
Majit i thotë Mirësevjen.
Përpara meje, një mal me dhimbje,
Një zë dua të dëgjoj,
Asgje s’pipëtin, vec frymës sime.
Me vehte flas:
Kthehu, kthehu serish,
Unë jam këtu, kam kohë që pres,
Ngrihu, bëhu Llazar vëllai im Vladimir.
Gurin ledhatoj,
Kam frikë se të lëndoj
Nga fotografia dy syte e tu
Me shohin ne sy
Bota s’qënka e plotë pa ty,
Derdh lotë,
Kujtimi yt më prek ne cdo qelize
Nga malli petalja hapet,
Dheu a është i lehtë?

[artisti.]

Julia Gjika u lind me 11 Korrik 1949 në qytetin e Gjirokastrës.
Ka kryer gjimnazin Ajet Xhindole në Berat .
Studimet e larta i kreu në Tiranë ne degen e Finances (Akademia Ushrarake) dhe ka ndjekur me korespondencë pranë Universitetit ne Fakultetin Histori Filologji degën Gjuhë-LetërsiShqipe.
Ka punuar si redaktore në revistën 10 Korriku e më vonë shefe finance në reparte të ndryshme ushtarake në Korcë dhe ne Tiranë.
Qysh heret u dashurua me poezine, qe ze vendin kryesor ne krijimtarine e saj, shume prej te cilave i ka botuar ne organe te ndryshme. Ne duart e lexueseve jane vellimet poetike Ditelindje(1971) dhe Ku gjej poezinë(1978)
Ne vitin 1996 u vendos ne ShBA, ku vazhdon te jetoje se bashku me familjen e vet. Krahas punës për të mbijetuar ne kete vend ka vijuar të shkruajë e të botojë poezi, portrete e kronika në gazetën shqiptaro-amerikane “Ilyria”dhe organe te tjera.
Ka ne shtyp vellimin poetik”Muzg”

TE RIFILLOSH JETEN

Pas cdo lufte
kur vendi shkretohet,
urrejtja mbetet gjallë.
Kaq shumë egërsohet,
nuk ka Zot ta ndalë.
Dashuria e trëmbur arratiset.
Dikush fillon të rindërtojë.
Duhen vite,
të bëhen gjërat përsëmbari.
Që të mos kthehet një luftë e re,
duhet varrosur urrejtja më parë.
Duhen djegur rrënjët e saj.
Në se jo,
më e egër , më cfarosëse vjen
se në fillim të saj.
Duhet përgatitur gjithcka,
që dashuria të kthehet në vatra.
Po si të kthehet,
ku rrëndon tragjedia,
ku zemrat janë cveshur,
nga ndjenjat njerëzore?
Ku egzistenca mallkohet
Te rifillojë jeta, s’e ka të lehtë.
Sa e vështirë,
dashuria provon të ngjizet.
në akuj dhe acar,
e brishtë, lëkundet,
sa nuk thyhet.
Të ngrihet, të rritet,
do duar e zemra nënash,
ato që përkundin paqen.

PRANVERA ESHTE KTHIM

Gjithmone kendoj per nje cati
Ku dallendyshet perseri ngriten folete
mengjeset zgjojne me cucuritje
Per ison llafazane qe ngrihet lart ne rete.
Gjithmone mendoj kthimin tim.
Nje ze nga larg me peshperit ne vesh
Gjaku yt, eshte yni.
Eja, pragu te therret
Te pret, sic e ke lene.
Gjithmone kendoj nje kenge
Qe pikellimin mund.
Eshte shpresa, nuk jam vetem,
Dhe syri nenes hapur
Te lule radhiqja e Marsit
era e perkund.
Pranvera eshte kthim,
Gjithmone na therret.

TE NGUJUAR

Duhet ngritur zeri.
duhen bashkuar zerat
Per te ngujuarit,
Ne veri te vendit tone.
per shkak te gjakmarrjes.
Edhe pse bie ne vesh te shurdher.
Diku do te degjohet zeri.
Per ata,
qe me ankth presin pas xhamit.
Ne prite, pertej xhamit gjakmarresit.
Mbremjet gelltitin lotet e grave
Dhe friken e femijve,
Qe pergjojne,
me koken mbeshtetur parvazit
Me henen, ndajne kupen e dhimbjes.
Mengjeset te zymta gdhihen.
Ata, kane humbur kalendaret
Nuk dine c’muaj hyri
U duket vehtja pa emer
Jetojne, pa jete.
Trimeria than lote
Nuk derdh lumenj gjaku.
Te Falim gjakun!

PRANVERA ESHTE KTHIM

Gjithmone kendoj per nje cati
Ku dallendyshet perseri ngriten folete
mengjeset zgjojne me cucuritje
Per ison llafazane qe ngrihet lart ne rete.
Gjithmone mendoj kthimin tim.
Nje ze nga larg me peshperit ne vesh
Gjaku yt, eshte yni.
Eja, pragu te therret
Te pret, sic e ke lene.
Gjithmone kendoj nje kenge
Qe pikellimin mund.
Eshte shpresa, nuk jam vetem,
Dhe syri nenes hapur
Te lule radhiqja e Marsit
era e perkund.
Pranvera eshte kthim,
Gjithmone na therret.

NUK I SHEH SI FLUTURAT VDESIN?

Mos i mbyll
dritaret qiellit.
Fluturat vdesin.
Nuk i sheh
si fluturat vdesin?
Kur s’kanë ajër,
Krahët thahen.
Pa rrënkime,
pa nxjerrë zë,
ato mpaken.
Fluturat vdesin.
Mos i mbyll,
dritaret shpirtit.
Shpirti vdes.
Pa liri,
krahëthyer
s’fluturon.
I burgosur,
pa hapësirë,
nuk jeton.

I VETEM BRENDA KATER MUREVE

Kushtuar babait tim
Brenda katër murreve babai,
Qëndron me orë të tëra.
I shtrirë në divan.
Ngrihet, sa për të shmpirë këmbët,
Hedh sytë nga ballkoni
Tulla të kuqe të pallatit tjetër.
Shkon në dhomat e fjetjes,
Të ftohta,
Flet me objektet memece.
Del në ballkon
Prek gjethet e gjelbëra të mëllagave
I gëzohet lules që cel.
Këput piperkat e kuqe djegëse
Në dimër do ti shijoje me fasulet.
Shikon orën që nuk ecen
Minutë pas minute.
Kur i telefonon dikush
Flet si femijë i braktisur, gati qan
-Me kë je atje?- e pyes në telefon
-Vetëm, vetëm, me kë tjetër.
-Te vizitoi njeri sot?
-Një javë më parë ime moter
me pleqërinë e saj.
-Si i shtyn ditët?
-Me albumet, thotë dhe qesh.
Ju kam të gjithëve në albume
Gruan, fëmijët, fëmijët e fëmijëve,
Më duhen ca albume te tjere…
Kur dikush i troket në derë,
Ai nuk e dëgjon,
Dhe po të dëgjojë
Nuk beson
Se dikush troket për të.
Babai jetim në pleqëri


***

Ne pranine tende
Nuk ndjehem mire
Sepse nuk mendoj njesoj si ty
Per shume gjera qe ti thua
Me mire t’a mbaj gojen kycur
Kycur me dyzet kyce
Se po te flas e di
Nje lufte e re do te pelcase
Po t’a filloj
E di qe do t’a humbas
E kuptoj, ti di t’a vertitesh kaq mire gjuhen
Me ty cdo beteje e imja eshte e humbur


PRILLI

Kushtuar vellait tim qe u vra
aksidentalisht nga shembja e nje ballkoni te nje
ndertese pesekatshe ne Korce ne 7 Prill 1992

Vetëm jam këtu,
Në këtë qytet që nuk ka zgjim,
Ftohtësi e mermerit të bardhë,
Eshtë muaji Prill,
Ditët e fundit të tij,
Majit i thotë Mirësevjen.
Përpara meje, një mal me dhimbje,
Një zë dua të dëgjoj,
Asgje s’pipëtin, vec frymës sime.
Me vehte flas:
Kthehu, kthehu serish,
Unë jam këtu, kam kohë që pres,
Ngrihu, bëhu Llazar vëllai im Vladimir.
Gurin ledhatoj,
Kam frikë se të lëndoj
Nga fotografia dy syte e tu
Me shohin ne sy
Bota s’qënka e plotë pa ty,
Derdh lotë,
Kujtimi yt më prek ne cdo qelize
Nga malli petalja hapet,
Dheu a është i lehtë?

KOSOVE, VJESHTE

Po vij tek ty dhe humb
Në luadhet e gjelbra
Në luginat ku krihen zanat
Fytyren te laj me to
Në ujrat e bardha.
Janë trembur –thonë
Fshehur rrinë në Bjeshkët e Namuna.
Po vij tek ty
Të dëgjoj trokitjen e zemrës
Dhe fjalën e burrave të mëncur.
Gryka e Rugovës
Të flladit faqet
Dekori maleve të pushton
Stuhitë shekullore
Trazuan paqen e lumenjve
Por nuk ua ndruan dot shtratin
Nga goja tënde dua të dëgjoj
Dielli, dielli, të do e të ka dashur
Shkëlqimin u fali vajzave
Fytyra jote, hënë e plotë
Duart mëkojnë pëllumba
Kur yjet buzëqeshin në qiellin tënd Kosovë
Vezullimet reflektohen tek Nëna.


KUFIRI

Eshtë e njëjta tokë
Toka ime ku kam lindur
Ku kam jetën time.
Unë i njoh këta gurë shekullorë
Në këto luadhe bari zgjatej
Nga gëzimi im
Kufiri ndau pjesën time
Nga ty…
Këtu ka dritë, ka ajër, ka zogj, njësoj
Ka tinguj, ka policë
(Ata më buzëqeshin kur u jap pashaportën)
Kufiri
Ka qiell këtu
Dhe unë mbrrita në mesditë
Kur dielli ishte në zenith…
E kapërxeva kufirin dhe erdha
Në zemrën tënde, Kosovë,
Bash në zemrën time, njësoj
Do fle tek ty, e shkela kufirin
Përtej kufirit
Nën qiellin që dje ish ndarë më dysh.
Do fle në qytetin
Rrethuar nga Bjeshkët
Fytyrën do t’ja kthej dritës së natës
Dhe do të pres zgjimin me ty.

NE KRUSHEN E VOGEL

Pranvera atë vit u ngatërrua
Stinët e tjera nuk u takuan me të
Për t’a ndjekur me shpërthime
Me ngrohtësi
Fëmijët nuk rendën në luadhe
Nata kish rrëmbyer burrat e Krushës së vogël
Ishin thyer trarët e shtëpive…
300 burra i vranë,
300 palë krahësh u ndenë
U ndenë sa mbuluan dhenë
Të nesërmen,
Fëmijët vunë fotografite në korniza
Ne ikona baballarët u kthyen.

GEZIMI I FITORES

Mezi e pe ditën
Mezi e ndave nga nata e gjatë
Mezi erdhi Fitorja
S’ishin pak tragjeditë
Humbjet, dhimbjet s’ishin pakë.
Kjo ditë Kosovë
I ngjan stinës së pranverës
Gëzimin sjell
Me kthimin e dallëndysheve
Me kthimin e yjeve në qiell.

Si një trup i vetëm ke dalë
Nuk të nxënë sheshet
Nëpër botë,
me kohë u shitën biletat
për të ardhur te ty,
rrugë të reja gjejnë dasmorët.

Eshte e diel
Qielli është i kaltër
Fytyra jote shkëlqen
Pritja ishte gjatë, përtej durimit.
Me zë te plotë, me zë të fortë shpërthen
Me korrin e ëngjëjve
Me fuqinë e dallgëve të oqeanit
Rruga e gjatë e mundimeve
Mbeti pas.

Fitorja është ulur
Pranë sofrës së madhe
Buzëqesh me fytyrën e heronjve.
Eshtë e diel,
Shpirtrat gëzojnë
Toka dhe Qielli ka festë
Në varrezat ,martirët shtrijnë eshtrat
të qetë janë tani
Asgjë nuk vajti dëm
As gjaku i derdhur.