Kriza globale financiare - realitet apo pasiguri?
![]()
Vlera e dollarit ka rėnė, pas krizės sė bankave amerikane
Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift: Vlera e dollarit ka rėnė, pas krizės sė bankave amerikane
Tregjet financiare vazhdojnė tė jenė nėn trysni tė konsiderueshme. Problemet janė mė shumė psikologjike sesa nė realitet, mendojnė analistėt.
Vetėm nė fillim tė javės banka qendrore amerikane shmangu nėpėrmjet njė aksioni tė pashembullt me anė tė garancive shkatėrrimin e plotė tė njė prej bankave mė tė mėdha amerikane tė investimeve, Bear Stearns, e cila u prej konkurrentit J.P.Morgan.
Tė dielėn ministri i financave, Henry Paulson mund tė shihej ende nė tė gjitha emisionet e mėngjesit tė televizioneve amerikane. Ministri i financave pėrpiqej tė qetėsonte, pasi masat e ndihmės tė bankės qendrore, fjalimet e Paulson-it dhe tė presidentit amerikan George W. Bush nuk patėn ndikimin e nevojshėm. Kapitulli mė i ri i krizės financiare globale ishte kolapsi dhe shitja e mėpasme nga nevoja e bankės investuese Bear Stearns.
Ministri i financave, Henri PaulsonBildunterschrift: Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift: Ministri i financave, Henri Paulson
Paulson doli nė fillim tė javės sėrish para mikrofonave: 'Dua tė theksoj se kemi njė treg kapitalesh qė e lakmon gjithė bota, i cili ėshtė konkurrues dhe eficient. Sepse ne reagojmė shpejt ndaj problemeve dhe se institucionet tona financiare janė tė fuqishme.'
Vėrtet qetėsuese nuk u dukėn fjalėt e ministrit tė financave para shtypit nė Wall Street mendon analisti Richard Bove.
Problemet janė mė shumė psikologjike sesa nė realitet, shpjegon ai. Pikėrisht kjo i shqetėson tregtarėt nė bursė, duke qenė se mungon besimi fati i Bear Stearns mund tė prekė cilėndo bankė tjetėr investimesh. Aksionet e Lehman Brothers pėr shembull ranė pėrkohėsisht me 40 pėr qind tė hėnėn, megjithėse nuk pati arsye konkrete pėr kėtė.
Ēfarė po ndodh aktualisht? Bankat kanė mbledhur hipoteka, i kanė bashkuar dhe i kanė shitur si letra me vlerė. Institute tė tjera bankare i kanė lėnė kėto letra me vlerė si garanci ose i kanė bashkuara mė tej duke emetuar sėrish letra me vlerė. Nė total me to janė fituar shumė para vitet e kaluara. Me shfaqjen e pasigurisė gjithnjė e mė shumė kreditorė po kėrkojnė garanci mė tė mėdha prej bankave, tė cilat nuk janė mė nė gjendje t'i japin kėto agaranci. Tregtarėt nė bursėn e Wall Street-it druajnė njė reaksion zinxhir.
Jens Korte
Krijoni Kontakt