C'thone mendimtaret,shkrimtaret dhe filozofet me fame boterore per islamin!
Volteri, filozof dhe shkrimtar i madh francez, thotė:
"Feja me tė cilėn erdhi Muhammedi, pa dyshim ėshtė mė e lartė se Krishterizmi. Besimtarėt muslimanė nuk janė sprovuar me mosbesimin, me tė cilin janė testuar tė krishterėt, tė cilėt, nė fund, deklaruan: 'Njė Zot ėshtė nė tresh, ndėrsa trinia ka njėsinė e njėshit.' Besimi nė Njė Zot tė Vetėm, tė Gjithėfuqishėm ka qenė nė themel tė Islamit. Ekzistimin e tij, Islami ia ka borxh liderit tė tij dhe trimėrisė sė tij, ndėrsa tė krisherėt pėrdorėn shpatėn dhe zjarrin pėr pėrhapjen e fesė sė tyre. O Zot, Zot i Madh! Sikur kėta popuj tė Evropės t'i merrnin si model muslimanėt! Nuk ka dyshim qė Muhammedi a.s. ka qenė njeri vėrtet i madh. Nė gjirin e virtyteve tė tij dhe personalitetit paradogmatik ka kultivuar gjenerata madhėshtore. Ai ka qenė shtetas i urtė dhe i drejtė, i cili deri nė fund ka realizuar revolucionin mė tė madh nė historinė e njerėzimit."
Madje ai kthehet nė njė mbrojtės sė figurės sė Muhamedit, ja si e pėrshkruan Luterin nė mendimet e tij ndaj Muahamedit "Luteri nuk ėshtė i denjė as t'ia zgjidhė lidhėset e kėpucėve Muhammedit." "Pėrsėris se ata, qė fenė Islame e quajnė si fe me lakmi epshesh shtazore dhe njė fe qė i hap shteg plogėshtisė dhe papunėsisė, janė tė padijshėm, trundryshkur e mendjesėmurė. Kėto pretendime, janė fare tė pabaza dhe qėndrojnė shumė larg nga e vėrteta. Edhe ata, qė i pranojnė si tė qėna kėto, nuk e njohin aspak problemin. O priftėrinj e kallogjerė! Tė gjithė ju, o burra klerikė! Nė qoftėse urdhėroheni tė mbani agjėrim nė muajin korrik, nė qoftėse ju ndalohen vera qė pini e bixhozi qė lozni, nėse urdhėroheni tė bėni pelegrinazh (haxh) nė ranishtat e nxehta tė Hixhazit (Arabisė), nėse vendoset tė jepni dy e gjysmė pėrqind tė tė ardhurave tuaja pėr sadaka, dhe ju kėrkohet tė lėshoni 14 gra nga 18 qė keni, e tė mbani vetėm 4, a mund tė thoni pėr atė fe, qė u bėnė tė tilla komunikime, se ėshtė fe lakmuese dhe epshesh shtazore?!" Ndėrkaq, nė Dictionnaire Philosophique, IV, f. 319, ai thotė: "Vėllait tim musliman do t'i thosha: Feja jote, mė duket njė fe shumė e respektuar. Ti adhuron vetėm njė Zot. Ēdo vit, je i detyruar tė japėsh, si zekat, njė tė dyzetėn e tė ardhurave dhe ditėn e Bajramit tė bėsh paqe me armiqtė. Priftėrinjtė tanė, qė shpifin tėrė botėn, ndoshta njė mijė herė thanė se feja jote zuri vend, sepse ėshtė njė fe qė u drejtohet plotėsisht kėnaqėsive. Tė gjithė kėta tė mjerė kanė gėnjyer. Feja jote ėshtė shumė fisnike." Nė "Fjalori Filozofik v. III", kapitulli "Muslimanėt", Volteri thėrret me nervozitet: "Ju them pėrsėri, analfabetė tė marrė, vetėm tė paditurve mund t'u thuhet se feja Islame ėshtė sensuale dhe epsharake; pėr kėtė, as qė bėhet fjalė, ju kanė mashtruar sikurse edhe pėr shumė tė tjera Lehtė ėshtė tė shpifet, por unė e urrej shpifjen - thotė Volter nė fund tė artikullit. Pasaktėsitė duhen vazhdimisht tė pėrgėnjeshtrohen, sepse edhe kur e hedhim poshtė njė mashtrim, gjithnjė gjendet dikush qė do tė risjellė atė. Mund tė shkruhen shumė libra voluminozė me intrigat e pavėrteta, me tė cilat janė sulmuar muslimanėt. Ēdo gjė qė ėshtė thėnė pėr muslimanėt, deri mė sot, duhet hedhur nė zjarr."
Volteri, mendimi i Volterit, mbi Muhammedin a.s., i cili mė parė, nė
veprėn poetike, shfaqet i mjegullt nė paragjykimet e tij, mė pas
evulon, nė dy kaptinat e veprės sė tij historike, nė kaptinėn e
VI "Mbi Arabėt dhe Muhammedin" dhe kaptinėn e VII "Mbi Kur'anin dhe
ligjin musliman". Volteri, nga paragjykimet qė kishte, evuloi
gradualisht mendimin e tij mbi Muhammedin a.s.
"Nipi i Abdul Mutalibit, Muhammedi a.s., i cili mė vonė do t'ia
ndėrrojė pamjen pjesės mė tė bukur dhe mė tė madhe tė botės, qė nė
moshėn 40 vjeēare, barti shpatėn nė luftė pėrgjatė kufirit sirian.
Ishte i ditur dhe modest, poet, astronom, reformoi kalendarin e
arabėve, qe ligjvėnės dhe mjek. Nė njė periudhė prej tre shekujsh,
gjenialiteti i popullit arab, tė cilin e vuri nė lėvizje Muhammedi
a.s. bėri pėrparim mahnitės. Gjithė kėtė e bėri nga vetvetja. Sikur
tė mos ishte Charles Martela, Franca do tė bėhej krahinė muslimane.
Sundimtari musliman, Harun Reshid, e rigjallėroi dijen, ndėrkaq
bashkėkohėsi i tij, Karli i Madh, i mbyti, nė mėnyrė mizore, 4600
saksonė tė robėruar, nė bregun e lumit Aller. Qysh nė shek. e dytė
sipas Hixhretit, arabėt bėhen mėsuesit e Evropės nė dije dhe arte,
kurse tė krishterėt mėsonin nė pėrėndim, tek muslimanėt."
Ogyst Konti, pionier i shkollės sė pozitivizmit, duke iu pėrgjigjur
Togos, thotė:
"Togo do tė kthehet nė Islam vetvetiu edhe pse unė nuk e njoh
Islamin, por unė flas pėr atė qė e krijoi Islami. Kam vizituar
Granadėn dhe aty kam parė njė art tė bukur dhe arkitekturė tė
mrekullueshme. Prandaj, nuk ėshtė e mundur qė, njė fe, t'a bėjė tėrė
atė qė ka bėrė Islami, dhe tė mos studiohet detajisht. Islami nuk e
mohoi mendjen pėr asnjė moment, nė realitet ai i dha asaj fuqi qė tė
jetė e lirė, tė mendojė, tė shohė dhe tė krijojė artin dhe
arkitekturėn e bukur. Prandaj, nėse ėshtė e domosdoshme qė nė kohėn
e sotme tė kemi njė fe, atėherė ajo fe nuk mund tė jetė tjetėr,
veēse Feja Islame sepse ėshtė e vetmja fe qė i pėrgjigjet kohės sė
sotme."
"Unė nuk pajtohem me ju, sepse ju e sulmoni fenė Islame, pa pasur
kurrfarė njohurish pėr tė."
Frederik Nice mbi civilizimin Islam
"Midis nesh, ata nuk janė madje as burra....nėse Islami pėrkundėr
krishtėrimit ka njė mijė herė tė drejtė tė veprojė kėshtu, Islami tė
paktėn thotė se ka tė bėjė me burra....krishtėrimi shkatėrroi pėr ne
civilizimet mė tė hershme dhe pastaj mė vonė, gjithashtu shkatėrroi
pėr ne tėrė civilizimin Muhammedan. Kulturėn e shkėlqyer tė morėve
(muslimanėve) nė Spanjė, e cila ishte mė afėr nesh dhe mė e
pėlqyeshme pėr senset dhe shijet tona sesa ajo e Romės dhe e
Greēisė...Vendimi tashmė ėshtė marrė dhe askush nuk ėshtė i lirė tė
zgjedh kėtu. Ose njeriu ėshtė njė shadala ose nuk ėshtė..."Luftė me
thikė kundėr Romės! Paqe dhe miqėsi me Islamin" kjo ishte ndjenja,
kjo ishte vepra, e atij shpirti tė madh tė lirė, atij gjeniu midis
perandorėve gjerman, Frederikut tė Dytė. Ēfarė! ..unė nuk mund ta
imagjinoi sesi njė gjerman mund tė ndjehet i krishterė".
AntiKrishti Paragrafi 60-61
Krijoni Kontakt