Kryeministri Thaēi: Zotohemi qė Viti 2009 do tė jetė viti i thellimit tė suksesit tė Kosovės
Prishtinė, 29 janar 2009
Fjala e Kryeministrit pėr Raportin vjetor tė punės sė Qeverisė sė Republikės sė Kosovės (2008)
I nderuari kryetar i Kuvendit, z. Krasniqi,
Tė nderuar deputetė,
Tė nderuar pėrfaqėsues tė ambasadave dhe misioneve diplomatike nė Kosovė,
Tė nderuar mysafirė,
Zonja dhe zotėrinj,
Kam nderin dhe pėrgjegjėsinė shtetėrore qė sot para jush dhe popullit tė Kosovės tė paraqes raportin e parė tė punės sė Qeverisė sė Republikės sė Kosovės.
Ju falemnderit, qė keni pasur mirėkuptim nė kerkesėn e qeverisė pėr tė prezentuar raportin e punės nė Parlament, qeveria e mirėpret edhe debatin.
Pėrmes kėtij raporti vjetor, Qeveria e Republikės sė Kosovės po paraqet punėn dhe arritjet e saj dhe popullit tė Kosovės drejt realizimit tė synimeve dhe objektivave: njė Kosovė shtet i tė gjithė qytetarėve, njė Kosovė tė zhvilluar nė pėrputhje me parimet demokratike.
Njė Kosovė me zhvillim ekonomik tė qėndrueshėm; njė Kosovė shtet demokratik i sundimit tė ligjit, njė Kosovė shoqėrie shumėetnike, njė Kosovė tė pėrkushtuar drejt proceseve pėr integrime evropiane, euroatlantike dhe mekanizma tjerė ndėrkombėtar, nėpėrmjet pėrmbushjes sė kushteve dhe standardeve mė tė larta tė pėrgjegjėsisė dhe tė transparencės.
Institucionet e reja demokratike, tė formuara nga koalicioni qeveritar dhe me partnerė tė tjerė, tė dala si rezultat i zgjedhjeve parlamentare tė mbajtura nė Nėntor 2007, rrjedhin nga nevoja e krijimit tė njė klimė tė re pozitive, konsensuale-uniteti, moderne dhe tė njė menaxhimi tė suksesshėm tė proceseve pėr njė tė ardhme mė tė mirė, pėr njė tė ardhme tė sigurt evropiane.
Qeveria e Kosovės arriti ta menaxhojė sfidėn mė tė rėndėsishme nė historinė e popullit tė Kosovės, duke i pėrmbyllur sukseshėm ambiciet shekullore pėr liri dhe pavarėsi dhe duke pėrfaqėsuar e respektuar vullnetin e popullit me shpalljen e Kosovės-shtet i pavarur, sovran, dhe demokratik mė 17 shkurt tė vitit 2008.
Por, merita pėr Pavarėsi tė Kosovės i takon gjithė qytetarėve tė Kosovė, mė tepėr se ēdo kontributi individual apo partiak.
E fituam lirinė bashkė, e kaluam tranzicionin suksesshėm bashkė, e shpallėm mrekullueshėm bashkarisht pavarėsinė. Edhe sot zotohemi pėr ecje tė pėrbashkėt nė procesin e zhvillimit ekonomik dhe procesin e integrimit nė NATO dhe Bashkim Evropian.
Unė si Kryeministėr i qeverisė sė Republikės sė Kosovė, shpreh ēdoherė edhe sot mirėnjohje dhe vlersim pėr sakrificėn e ēdo qytetari pėr berjen e Kosovės Shtet.
Pavarėsia, si e vetmja zgjidhje pėr Popullin e Kosovės, nė interes tė paqes dhe stabilitetit nė vend dhe nė rajon, ėshtė arritur me njė bashkėpunim dhe koordinim tė ngushtė me bashkėsinė ndėrkombėtare, dhe me pėrkrahjen e tyre tė fuqishme.
Qytetarėt e Kosovės kanė treguar njė pjekuri tė jashtėzakonshme, duke festuar realizimin e vullnetit tė tyre pėr shtet tė pavarur nė mėnyrė shumė tė dinjitetshme.
Kjo dėshmoi para botės qė Kosova ka institucione dhe qytetarė tė pėrgjegjshėm tė vlefshėm si anėtarė tė bashkėsisė ndėrkombėtare dhe tė botės sė qytetėruar.
Pavarėsia e Kosovės, ky realitet i ri dhe i pėrhershėm, deri me tani ėshtė i njohur nga pesėdhjetė e katėr shtete, qė pėrbėjnė: mbi shtatėdhjetė pėr qind tė Bruto Produktit Vendor botėrorė, shtatė anėtarė tė G-8 dhe dy tė tretat e shteteve anėtare tė Bashkimit Evropian.
Pranimi i pasaportave tė Republikės sė Kosovė edhe nga Sllovakia, Rumania dhe Greqia dhe vende tė tjera tė botės, njohja ėshtė nė proces aktiv dhe dinamik nga diplomacia kosovare.
Njohja nėnkupton, ndėr tė tjera, mundėsinė e bashkėpunimet nė nivel shtetėror dhe nevojėn e funksionalizimit tė institucioneve vendore.
Qeveria synon ta realizojė kėtė me ngritjen e kapaciteteve tė ministrive dhe tė administratės publike, me financimin e tyre si dhe tė planeve tė veprimit me Buxhetin e parė te Kosovės sė pavarur.
Me 15 Qershor 2008 hyri nė fuqi Kushtetuta e Republikės sė Kosovės, njė kushtetutė moderne e cila pėrfshinė pėrfshin parimet bazė tė Pakos sė Ahtisaarit.
Tė gjitha proceset zhvillimore politike dhe shoqėrore janė tė bazuara nė parimet dhe dispozitat e Kushtetutės, duke garantuar sovranitetin territorial dhe barazinė para ligjit tė tė gjithė qytetarėve.
Simbolet shtetėrore tė Kosovės, tė cilat u nxorėn, pėrfaqėsojnė unitetin shtetėror dhe qytetar tė vendit tonė.
Vullneti, synimi dhe destinacioni pėrfundimtar i Kosovės ėshtė Bashkimi Evropian dhe NATO dhe raportet e pėrhershme e tė shkėlqyeshme me Shtet e Bashkuara tė Amerikės.
Synimi qė Kosova tė jetė pjesė e BE-sė buron nga konsensusi i gjerė publik dhe kėrkon angazhim serioz tė institucioneve qeveritare, nė kuadėr tė procesit formal tė para-anėtarėsimit dhe pėr sigurimin e statusit tė vendit kandidat.
Falė punės sė suksesshme, nė Kosovė u vlersua progresi edhe nė Raportin e Komisionit Evropian, qeveria pranon pėrgjegjshėm edhe sfidat qė dalin nga ky raport.
Si rezultat i punės sė Qeverisė, BE-ja konfirmon hapin e parė tė Kosovės drejt Bashkimit Evropian, i quajtur studimi i fizibilitetit, i cili pritet tė pėrfundojė nė vjeshtė tė vitit 2009.
Qeveria punon dhe beson nė vlersimin pozitiv dhe tė pranueshėm nga Brukseli.
Nė kuadėr tė pėrkushtimit tė Qeverisė pėr integrim nė BE, do tė vazhdojė konsolidimi i institucioneve qeveritare pėr tė pėrmbushur kriteret e demokratike:kriteret politike, kriteret ekonomike dhe standardet evropiane.
Nė funksion tė respektimit tė vullnetit tė qytetarėve, tė shprehur nėpėrmes votės sė lirė, Qeveria e Republikės sė Kosovės gjatė vitit 2008 ka realizuar reforma tė gjithanshme nė tė gjitha fushat.
Kosovėn e gjetėm nė terr, rrugė me baltė, nxėnėsit nė kontejerė, biznesin tė pambrojtur, tė shantazhuar e tė ndėshkuar nga politika.
Kosova ishte nė nivelin mė lartė pėr shkallėn e korrupsionit nė rajon.
Mitrovica ishte lėnė pas dore me fare pak interseim apo pėrgjegjėsi shtetėrore.
Uniteti qytetar dhe politik duhej tė avancohej.
Qeveria e Republikės sė Kosovės i ėshtė pėrgjigjur kėrkesave dhe nevojave tė tė gjithė qytetarėve tė Kosovės dhe ėshtė vėnė nė shėrbim tė tyre pėr tė udhėhequr politika tė pėrgjegjshme dhe transparente.
Kėto politika e ēojnė Kosovėn drejt njė rritjeje me tė shpejtė dhe tė qėndrueshme ekonomike, krijimit tė vendeve tė reja tė punės, njė ambienti tė qetė dhe tė sigurt pėr tė gjithė qytetarėt.
Qeveria ėshtė e pėrkushtuar nė ndėrtimin e mirėbesimin me tė gjithė qytetarėt.
Vetėm pėrmes mirėbesimit tė ndėrsjellė dhe bashkėpunimit tė ndershėm dhe korrekt mund tė realizojmė drejtėsi pėr tė gjithė, arsim mė cilėsor dhe investime mė tė sigurta qė do tė rezultojnė nė njė zhvillim mė tė shpejtė dhe tė qėndrueshėm ekonomik.
Kėto politika kanė reflektuar nė pėrmirėsimin e mirėqenies sė tė gjithė qytetarėve.
Qe ta bejmė Kosovėn shtet ku ēdo qytetar do tė ndihet mirė, i sigurt dhe krenar pėr tė jetuar.
Ėshtė shėnuar progres me njė bashkėpunim tė ngushtė me tė gjithė aktorėt politikė dhe shoqėror, duke pėrfshirė shoqėrinė civile, komunitetin e biznesit, institucionet akademike dhe partnerėt ndėrkombėtarė.
Njė vlėrsim dhe falenderim nė kėtė sukses tonin i shkonė mediave pėr prezentin real dhe objektiv tė zhvillimeve.
Prioritet parėsor i Qeverisė sė Kosovės vazhdon tė jetė intensifikimi i zhvillimit ekonomik.
Rritja ekonomike do tė realizohet pėrmes intensifikimit tė investimeve, privatizimit tė mėtejshėm dhe ristrukturimit tė ndėrmarrjeve publike, shtimit tė aftėsisė konkurruese tė ekonomisė dhe rritjes sė eksportit.
Ėshtė shenjė shumė inkurajuese qė rritja ekonomike nė Kosovė ėshtė rreth 6% , ose dyfishi i rritjes ekonomike nga viti paraprak.
Qeveria e Kosovės ka aplikuar politika qė synojnė: rritjen ekonomike, uljen e shkallės sė papunėsisė, pėrmirėsimin e kushteve sociale dhe zvogėlimin e varfėrisė.
Nė mėnyrė qė tė jetė konkurruese me vendet e rajonit, Qeveria e Kosovės ka punuar nė krijimin e njė ambienti tė pėrshtatshėm pėr tėrheqjen e investimeve tė huaja direkte.
Qeveria e Kosovės ka ndėrmarrė reforma nė pėrshtatje tė politikave qė Kosova tė arrijė nivelet e rritjes ekonomike tė rajonit.
Kėto reforma do te vazhdojnė edhe nė vitet nė vijim, me qėllim tė krijimit tė kushteve pėr rritje tė qėndrueshme ekonomike.
Kėshtu qė taksat nė profit tė Korporatave ėshtė janė zvogėluar nga 20% nė 10%.
Tė ardhurat individuale mbi 450 euro nga 20 % nė 10%, mbi 250 nga 10% nė 8% e tutje.
Por, edhe TVSH ėshtė pėr 1%, nga 15% nė 16%.
Qeveria e Kosovės vazhdon tė jetė e fokusuar ne kėto fusha: Sundimi i Ligjit, Transporti, Energjia dhe Minierat, Edukimi, Bujqėsia, Politikat Tatimore dhe Administrimi, si dhe Sektori Financiar.
Buxheti i parė i Republikės sė Kosovės, pėr vitin 2009, ėshtė hartuar sipas standardeve mė tė larta, duke pasur parasysh nevojat e tė gjitha qytetarėve tė Kosovės.
Ky buxhet ėshtė pėr mbi 15% mė i lartė nė krahasim me vitin paraprak, nė saje tė planifikimit tė drejtė, kursimit dhe uljes sė shpenzimeve nė Qeveri, Presidencė dhe Kuvend.
Buxheti pėrcjell nevojat tona, tashmė si shtet i pavarur, dhe ēon Kosovėn drejt pavarėsimit ekonomik.
Pėrkushtimi pėr ruajtjen e politikave tė qėndrueshme makroekonomike dhe fiskale, implementimi mė efektiv i shpenzimeve kapitale publike dhe shfrytėzimi i iniciativave tė llojit tė partneriteteve ndėrmjet sektorit publik dhe atij privat, ka qenė me rėndėsi primare nė punėn e Qeverisė.
Po ashtu, Qeveria synon shfrytėzimin sa me racional tė procesit tė privatizimeve strategjike pėr tė evituar ngecjet nė zhvillimin ekonomik, tė shkaktuara nga furnizimi i paqėndrueshėm me energji privatizimi i furnizimit dhe distribucionit, si dhe ofertimi i Kosovės sė Re dhe potenciali i pashfrytėzuar i kapacitetit minerar.
Pėrvoja nga shtetet tjera, duke pėrfshirė shtetet fqinje, me probleme nė furnizim me rrymė, rrjete tė pamjaftueshme tė distribucionit, dhe nivele tė ulta tė inkasimit dhe arkėtimit, ka dėshmuar se pėrfshirja e kapitalit privat nė pronėsinė dhe operimin e funksioneve tė distribucionit nė mėnyrė tė theksuar pėrmirėson kualitetin e shėrbimit pėr tė gjithė qytetarėt.
Ne besojmė qė privatizimi i Distribucionit tė KEK-ut, do tė shėrbejė si njė tregim suksesi pėr pėrfshirjen e kapitalit privat nė zhvillimin e sektorit energjetik, dhe do tė mundėsojė investimet e mėtutjeshme private nė miniera dhe gjenerim, duke pėrfshirė kėtu edhe Kosovėn e Re.
Do tė jetė njė model pėr tė tėrhequr shumė kompani ndėrkombėtare private pėr tė investuar nė Kosovė.
Telekomi i Kosovės dhe VALA paraqesin asete tėrheqėse, tė afta pėr tė nxitur interesim tė madh, pėr tė tėrhequr kapital tė konsiderueshėm privat, dhe pėr ti ofruar Kosovės kapitalin dhe ekspertizėn e shumė kėrkuar pėr zhvillimin e infrastrukturės sė saj.
Qeveria e Kosovės beson se ky privatizim nuk do tė paraqesė njė sukses vetėm pėr kėtė proces, por gjithashtu do tė nxisė dhe mundėsojė edhe njė numėr tė projekteve tė mėdha nė infrastrukturė.
Me privatizimin e shėrbimeve tė telefonisė, rruga e Kosovės drejt njė prosperiteti mė tė madh ekonomik, dhe njė niveli mė te lartė tė zhvillimit teknologjik vetėm sa do tė pėrshpejtohet.
Procesi transparent dhe konkurrues i privatizimit do tė sigurojė pėrfitimet mė tė mėdha pėr tė gjithė qytetarėt e Kosovės dhe do tė shėrbejė si shembull pėr shumė investime private nė tė ardhmen.
Qeveria e Republikės sė Kosovės ėshtė e zotuar pėr zhvillim tė qėndrueshėm tė sektorit energjetik dhe tė ekonomisė kosovare nė pėrgjithėsi.
Pėr kėtė arsye, duke plotėsuar iniciativat tjera tė rėndėsishme nė sektorin e energjisė, Qeveria tani shqyrton mundėsinė e zhvillimit tė projektit Hidrocentrali Zhur.
Ky projekt e plotėson projektin prioritar pėr ndėrtimin e Termocentralit Kosova e Re, qė paraqet iniciativėn mė tė rėndėsishme tė Qeverisė nė sektorin energjetik.
Rritja e konsiderueshme e kapaciteteve gjeneruese tė energjisė, diversifikimi i burimeve pėr prodhimin e energjisė, rritja e sigurisė sė furnizimit me energji dhe stabiliteti i sistemit elektro-energjetik janė argumente shumė tė forta pėr ndėrtimin e kėtij hidrocentrali, qė paraqet gati 50% tė hidro- potencialeve tė Kosovės.
Nė kėtė drejtim shkon dhėnia me koncesion e aeroportit.
Pėr qeverinė mbetet prioritet implementimi i programit madhor tė infrastrukturės sė autostradave, bashkė me mirėmbajtjen dhe riparimin e rrugėve ekzistuese.
Qeveria e Republikės sė Kosovės, do tė jetė plotėsisht e pėrkushtuar qė kėtė projekt tė qėndrueshėm nga aspekti ekonomik dhe mjedisor ta realizojė nė bazė tė standardeve mė tė pėrparuara.
Prioritet i Qeverisė ėshtė sundimi i ligjit, dhe nė veēanti pėrmirėsimi i efikasitetit tė sistemit gjyqėsor, luftimi kundėr dukurive negative, korrupsionit, krimit tė organizuar dhe tė ekonomisė joformale, nė tėrėsi.
Instalimi i qeverisjes sė mirė, sundimi i ligjit, trnsparenca nė punė, toleranca zero e qeverisė nė luftė kundėr korrupsionit, ka bėrė qė Kosova sot tė jetė fundit nė ranglistėn e shteteve tė rajonit pėr pėr nivelin e korrupsionit dhe krimit tė organizuar.
Kjo ėshtė meritė e tė gjithėve.
Nė sektorin e arsimit, ka ndodhur pėrmirėsimi i vazhdueshėm dhe intensiv i infrastrukturės shkollore, programet mėsimore bazė nė tė gjitha nivelet, pėrmirėsimi i metodave tė vlerėsimit, fillimi i procesit tė certifikimit pėr mėsimdhėnėsit dhe zgjerimi i pėrdorimit tė Teknologjisė Informative (TI) nė shkolla.
Nė sektorin e bujqėsisė, zgjerimi i sistemeve tė ujitjes dhe nisja e procesit tė konsolidimit tė tokave, pėr tė shtuar produktivitetin dhe efikasitetin e sektorit tė bujqėsisė, vazhdojnė tė jenė prioritetet kryesore.
Nė kuadėr tė detyrimeve kushtetuese, njė vėmendje e veēantė i ėshtė kushtuar: decentralizimit, fushės sė sigurisė, krijimit tė institucioneve tė reja dhe minoriteteve.
Zbatimi i procesit tė decentralizimit vazhdon te jetė nė agjendėn e Qeverisė, si njė program ambicioz me pėrfitime tė shumėfishta pėr popullin e Kosovės.
Tė drejtat e komuniteteve dhe kthimi i qėndrueshėm i personave tė zhvendosur brenda vendit, janė ēėshtje vitale nė harmonizimin e strukturave sociale nė Kosovėn e pavarur.
Qeveria e Republikė sė Kosovės ka themeluar Ministrinė e Punėve tė Jashtme, me qėllim tė intensifikimit tė marrėdhėnieve diplomatike.
Vendosja e marrėdhėnieve diplomatike me partnerėt ndėrkombėtarė kryesorė, vazhdon tė jetė njė ndėr aktivitetet kryesore tė Qeverisė.
Themelimi i Ministrisė sė Forcės sė Sigurisė dhe i Forcės sė Sigurisė sė Kosovės, janė hapa vendimtarė nė historinė moderne tė forcave tė armatosura, pėr arritjen e standardeve bashkėkohore.
Arritja e kėtyre standardeve do tė krijojė bazė tė sigurt pėr integrimin e plotė tė Kosovės nė strukturat euro-atlantike.
Qeveria vazhdon tė jetė e pėrkushtuar nė ndėrmarrjen e veprimeve rreth themelimit tė Gjykatės Kushtetuese, plotėsisht funksionale, e cila do tė jetė garant i rendit kushtetues.
Nė kuadėr tė fushės sė Qeverisjes sė mirė, Qeveria e Kosovės ka qenė e pėrkushtuar nė: Reformėn nė Administratėn Publike, Menaxhimin e Financave Publike, Luftimin e Korrupsionit, Pėrmirėsimin e ekzekutimit tė shpenzimeve kapitale.
Inicimi i Rishikimit Funksional tė shėrbimit civil ėshtė njė kėrkese pragmatike pėr te vendosur kritere dhe standarde pėr krijimin e njė shėrbimi civil modern e tė aftė pėr tiu pėrgjigjur me efikasitet sfidave me tė cilat Kosova pėrballet.
Pėrshtatja e politikave tė Qeverisė me BE-nė ėshtė njė proces i domosdoshėm pėr tė siguruar synimin afatgjatė tė Qeverisė, por njėherazi edhe aspiratėn e popullit tė Kosovės pėr integrimin evropian.
Qeveria e Kosovės i kushton vėmendje tė posaēme pėrmirėsimit tė performancės sė institucioneve qeveritare, qė merren me mbledhjen dhe shpenzimin e parasė publike.
Pėrmirėsimi i funksionimit dhe operimit tė Administratės Tatimore dhe Doganore tė Kosovės, vazhdon tė jetė sfidė nė konsolidimin e shtetit tė Kosovės.
Mirėqenia sociale dhe shėrbimet shėndetėsore vazhdojnė tė jenė brengat e Qeverisė sė Kosovės.
Pavarėsisht kėsaj, masat qė ka ndėrmarrė Qeveria, kanė ndikuar nė pėrmirėsimin e vazhdueshėm tė shėrbimeve pensionale, shėndetėsore dhe nė transfere tjera sociale.
Viti 2008 ishte viti i suksesit tė institucioneve dhe popullit tė Kosovės. Viti 2009 zotohemi qė do tė jetė viti i thellimit tė suksesit tė vendit tonė.
Pėrgjigju Duke Cituar
Postuar mė parė nga necky
Krijoni Kontakt