Kadare, oj penë burracake!

[La_Fenice]

Po ju ofroj nje mendim te kadarese ne kohen e diktatures rreth botes borgjeze,

lexojeni i dashur,

rezart

"E vërteta është e përshtatshme dhe e bukur, në çdo kohë dhe në çdo vend"
Frederick Dauglass
“…Pas pasurisë borgjezia kërkon pushtet dhe pas pushtetit kërkon lavdi. Një shekull më parë Marksi e ka parashikuar edhe këtë. …Shoqëria e sëmurë amerikane e tregon veten e saj sidomos natën… Broduej është një lloj ekspozite e Nju Jorkut. Këtu lluksi dhe mizerja, bukuria dhe turpi, brutaliteti dhe protesta, mençuria dhe degjenerimi, të ndriçuara në mënyrë të ethshme, rrinë pranë e pranë… Kur bie nata, Broduej shfaqet lakuriq me gjithë vulgaritetin e vet, i babëzitur, i paturpshëm… Në Broduej, në sfondin e shkëlqimit të çmendur, mjerimi dhe degjenerimi shfaqen lakuriq. …SHBA janë bërë vendi klasik i shantazheve dhe vrasjeve politike. Përgatitja e atentateve ka arritur këtu përfeksionimin më të lartë… Statuja e lirisë është monumenti që borgjezia i ka ngritur lirisë së saj, lirisë për të sunduar. …Ka disa muaj që në ekranet mund të shikosh gjëra më të shthurura që mund të sajojë imagjinata më e sëmurë e maniakëve seksualë… Ky mit është një nga shfaqjet e shkallëzimit të degjenerimit të shoqërisë së sëmurë amerikane… Asnjëherë dhe asgjëkundi nuk mund të jetë poshtëruar femra në këtë mënyrë. …Rinia amerikane është në kërkim të vazhdueshëm. Ajo kërkon rrugët e protestës. Dyqanet e letërsisë politike janë të mbushura ditë e natë me të rinj… Ata kërkojnë librat e Leninit, Marksit, Stalinit… Çe Guevarës. Po sidoqoftë, autori që kërkonin mbi të gjithë është Lenini!”
(Ismail Kadare, “Vepra Letrare”, “Një botë në rënie”, vëll. 12, f.271 – 294)

Me mahnit menyra e pershkrimit!Te gjitha keto jane te verteta apo jo?
Ne dyqanet e letersise politike keto lloj librash kerkohen ne çdo vend te botes!Kadare edhe sot i shan antivlerat dhe degjenerimin si ate europian ashtu edhe ate shqiptare!Pa e pare boten jashte askush nuk e kupton ne te vertet ate qe thote Kadare!

[ardis]

shqiperia krenohet me 2 figura sot nenee Tereza dhe Kadare, po mos merr persiper te diskutosh figuren e kadarese.........

[Dito]

Ismail Kadare eshte hipokriti i perkryer, biles mund t'a perkufizoj si nena e hipokrizise. Njekohesisht ky njeri me intrigat e tij ka persekutuar njerez deri ne ate pike sa mohoi dashurine e te bijes per nje djale.

Nje njeri si Kadare ka shprehur keto fjale per R. Qosja

Shan e fyen si një rrugaç pa pikë respekti një shkrimtar të shquar siç është R. Qosja, të cilin e quan me paturpësinë më të madhe “taleban, mendje e dobët, identitet i sëmurë, sofist provincial, retorist kallp, ahengxhi, injorant, i marrë”.
Si mundet valle nje njeri me etike te shprehet ne kete menyre per nje koleg?
Ismail kadare ka pasur pozicionin nënkryetar i Frontit “Demokratik”, ose i ashtuquajturi Fronti Komunist. E si mund te besoj se ai shtirej ne ate post teper te larte per kohen?

Ismail Kadare ka thene se Bibla dhe Kurani janë “puse të pashtershme idesh reaksionare” dhe se misionarët e krishterë të dikurshëm (njësoj si misionarët myslimanë) i ka cilësuar si “arsenal errësire” E cfare ti besoj une me ketij zoterie?

Paskal Milo: Kur te tjeret persekutoheshin, Kadare gezonte privilegjet e shkrimtarit te oborrit dhe i ngrinte me servilizem, per se gjalli, monumente letrare diktatorit”, E verteta eshte e vertete dhe ska si mohohet

[RSHP]

Me mahnit menyra e pershkrimit!Te gjitha keto jane te verteta apo jo?
Ne dyqanet e letersise politike keto lloj librash kerkohen ne çdo vend te botes!Kadare edhe sot i shan antivlerat dhe degjenerimin si ate europian ashtu edhe ate shqiptare!Pa e pare boten jashte askush nuk e kupton ne te vertet ate qe thote Kadare!

i dashur,

antivlerat i denojne te gjithe shkrimtaret e medhenj, vetem se ne kohen qe ai e beri kete i sherbente kembe e koke diktatures,

dhe meqe e kemi fjalen tek antivlerat: perse s'i hodhi ne drite antivlerat e botes komuniste Kadareja, por vetem ato te perendimit?

a mund te me pergjigjesh per kete?

antivlerat kur i denon i denon te gjitha pa dallim, apo jo?

[Bel ami]

Palluqi,

Libri origjinal i Kadarese titullohej "Dimri i madh". U hoq teresisht nga qarkullimi dhe nuk u fol pe rte as edhe nje fjale e vetem ne shtyp (sic behej rendom recenca e veprave letrare, pa le e nje shkrimtari te degjuar) per gati nje vit sepse E. Hoxhes nuk i kishte pelqyer. Qarkullonin thashetheme se I. Kadare qe borgjez dhe do te duhej te bente autokritike, revizionte librin etj.. si edhe mundesia e nje internimi.

Libri u revizionua disi, perfshi edhe titullin. Kadareja kaloi lumin me nje autokritike te forte ne LSH me duket pas nje nderhyrjeje te Driteroit te cilin Kadareja e ka pasur fqinj.

Kam lexuar vetem kopjen e pare te ketij libri i cili qarkulloi ne rrethe te mbyllura ne Tirane, me tirazh te ulet. Kopja e dyte eshte marreveshje per mos internim.

Titulli origjinal ka qene "Dimri i vetmise se madhe"
Kunder librit eshte bere nje fushate ne gazeten Zeri i Rinise me dirigjente Nexhmie Hoxhen,kete e pohon vete Kadare tek libri "Kohet barbare".Ne botimin e dyte eshte ndryshuar paisazhi, monotonia dhe zymtesia qe mbizoteronte tek origjinali duke regulluar pak permbajtjen e librit.Puna nuk qendron tek nendetesja 105 apo tek Belul Gjonomadhi.Eshte fryma qe percjell ky roman.Shqiperia ndahet nga Lindja.
Kadareja pranon gjithashtu se me kete roman siguroi nje qetesi disa vjecare.Ai pranon s ky roman ishte "nje harac" qe ai duhet ti paguante diktatures per ta lene te qete.Megjithate per kete harac per kujtesen tuaj dua tju them se Kadarene e larguan per nje vit nga Tirana.
Keta zoterinjte si ky autori i kesaj bejtes kushtuar Kadarese ose nuk e kane jetuar diktaturen ose e kane haruar ate kohe.A jetonte Kadareja mes luksit?
Normalisht qe jo,Kadareja nuk banonte ne Bllok dhe nuk kishte privilegjet e Manush Myftiut apo shoqes Lenka.Sikur Kadarese ti jepeshin parat e librave te tij qe shiteshin apo honoraret,besoj se do te ishte milioner,megjithate ai jetonte me nje roge si buxhetor.

[RSHP]

Titulli origjinal ka qene "Dimri i vetmise se madhe"
Kunder librit eshte bere nje fushate ne gazeten Zeri i Rinise me dirigjente Nexhmie Hoxhen,kete e pohon vete Kadare tek libri "Kohet barbare".Ne botimin e dyte eshte ndryshuar paisazhi, monotonia dhe zymtesia qe mbizoteronte tek origjinali.
Keta zoterinjte si ky autori i kesaj bejtes kushtuar Kadarese ose nuk e kane jetuar diktaturen ose e kane haruar ate kohe.A jetonte Kadareja mes luksit?
Normalisht qe jo,Kadareja nuk banonte ne Bllok dhe nuk kishte privilegjet e Manush Myftiut apo shoqes Lenka.Sikur Kadarese ti jepeshin parat e librave te tij qe shiteshin apo honoraret,besoj se do te ishte milioner,megjithate ai jetonte me nje roge si buxhetor.

Pjesetare te familjes time jane internuar, madje edhe nje artist,
e kam jetuar shume mire diktaturen, vetem se im ate e mbylli gojen, u be shurdh, keshtu e shppetoi lekuren,

mbas renies se diktatures im ate s'krekoset si Kadareja, s'paraqitet si gjel antihoxhist,
'Heshta, ja keshtu shpetova familjen time prej internimit' thote ai,

ndersa kadareja kerkon te mbaje 2 shalqij nen sqetull: edhe shkrimtar i mire edhe hero desident,

ore po jeni ne vete me ato qe shkruani?

[javan]

Titulli origjinal ka qene "Dimri i vetmise se madhe"
Kunder librit eshte bere nje fushate ne gazeten Zeri i Rinise me dirigjente Nexhmie Hoxhen,kete e pohon vete Kadare tek libri "Kohet barbare".Ne botimin e dyte eshte ndryshuar paisazhi, monotonia dhe zymtesia qe mbizoteronte tek origjinali duke regulluar pak permbajtjen e librit.Puna nuk qendron tek nendetesja 105 apo tek Belul Gjonomadhi.Eshte fryma qe percjell ky roman.Shqiperia ndahet nga Lindja.
Kadareja pranon gjithashtu se me kete roman siguroi nje qetesi disa vjecare.Ai pranon s ky roman ishte "nje harac" qe ai duhet ti paguante diktatures per ta lene te qete.Megjithate per kete harac per kujtesen tuaj dua tju them se Kadarene e larguan per nje vit nga Tirana.
Keta zoterinjte si ky autori i kesaj bejtes kushtuar Kadarese ose nuk e kane jetuar diktaturen ose e kane haruar ate kohe.A jetonte Kadareja mes luksit?
Normalisht qe jo,Kadareja nuk banonte ne Bllok dhe nuk kishte privilegjet e Manush Myftiut apo shoqes Lenka.Sikur Kadarese ti jepeshin parat e librave te tij qe shiteshin apo honoraret,besoj se do te ishte milioner,megjithate ai jetonte me nje roge si buxhetor.

Korrekt. Titulli origjinal ka qene "Dimri i vetmise se madhe" sic ke vene ne dukje. Ndersa "Dimri i madh" ne versionin e revizionuar. Lapsus i imi.

[Bel ami]

Pjesetare te familjes time jane internuar, madje edhe nje artist,
e kam jetuar shume mire diktaturen, vetem se im ate e mbylli gojen, u be shurdh, keshtu e shppetoi lekuren,

mbas renies se diktatures im ate s'krekoset si Kadareja, s'paraqitet si gjel antihoxhist,
'Heshta, ja keshtu shpetova familjen time prej internimit' thote ai,

ndersa kadareja kerkon te mbaje 2 shalqij nen sqetull: edhe shkrimtar i mire edhe hero desident,

ore po jeni ne vete me ato qe shkruani?

Shalqinjte e Kadarese apo kungujt tuaj

Nese shkruani se Kadare nuk mund te mbaje nen sqetull 2 shalqinj, pra te jete edhe shkrimtar i mire edhe disident po me habisni.Sipas logjikes suaj nje shkrimtar duhet te jete ose shkrimtar i mire ose disident, sepse (gjithmone sipas jush) keto nuk mund te perputhen tek nje shkrimtar.
Kjo qe keni thene sinqerish me fut ne dyshime,nese jeni ju i afte te gjykoni per Letersine.Me kete nuk dua tju fyej pesonalisht, sepse as me njihni dhe as ju njoh.
Por nese do te kishit sadopak njohje nga Letersia do te mesonit se shkrimtaret disidente jane ata me te miret.Sepse sipas jush Pasternakut nuk mund ti veme ndene sqetull dy shalqinjte tuaj.Ai smundte jete njeheresh disident dhe shkrimtar i mire, po keshtu edhe Kundera apo te tjere.
Qe Kadare eshte shkrimtar i mire ju ne disa momente nuk e keni fshehur,bile e keni pranuar, por qe ka qene ede disident kete e mohoni kategorikisht.
Kadare ka shkruar veprat e tij me te mira gjate periudhes komuniste,pra vepra e tij i perket me se shumti periudhes se Realizmit Socialist.Do te ishte me interes nese do te na analzonit qofte eshte nje roman te Kadarese qe shkon paralel me kete Letersi, apo qe i pergjigjet kerkesave te Realizmit Socialist.Ju siguroj qe nuk keni per te gjetur asnje, sepse Kadare nese ne nje roman i afrohet ne permajtje Realizmit Socialist si ngjarje, nuk afron fare ne forme.Sa afrohet me Realizmin Socialist "Perbindeshi","Keshtjella","Nepunsi i Pallatit te endrave","Kronike ne gur" etj
Une e kam thene me larte ate qe vete Kadare ka pohuar se ai ka qene i dtyruar ti thure lavde komunizmit,sepse qe te shkruante duhet pikerisht ta paguante kete "takse" kundrejt lirise se krijimtarise.Kadare nuk e perdori regjimin komunist per perfitim ,por ai u perdor nga regjmi komunist.Ndaj Kadarene e dergonin jashte,ndaj Kadarene e perkthenin ne gjuhe te huaja, seps i duhej regjimit qe ta perdorte si mburoje dhe si flamur.Regjimi e shiste Kadarene per te fituar kredibilitet neper bote.Ja shisnin librat neper bote,por parate e fituara shkonin ne arken e shtetit.Kujdes kur Kadarese i thurni bejte dhe i vendosni dy tre apo kater shalqnj nen sqetull.

Lart fole edhe per tet ate,por te siguroj qe nese yt ate do e shkruante "Gjeneralin e ushtrise se vdekur" edhe ai sot do te "krekosej" si Kadare.Me larte une permenda dy grupe qe mund te shkruajne kunder Kadarese, ose ata qe se kane jetuar diktaturen,ose ata qe e kane haruar ate, ti ben pjese ne grupin e dyte.

[murik]

C'ka nuk lexon njeriu i shkrete ne kete rrumpalle-forum.Shajne e kritikojne Kadarene, edhe pse nuk e kane lexuar vepren e tij.Shkoni lyni me boje a lani pjatat se ate dini te beni,lerjani letersine atyre qe e kane per zanat.

[Guri i Kuq]

Me dhimbset ky tekst qe e postoj ne kete teme,por ja qe ketyre qe ua ka plase zoti syt, leta shohin se sa e si e vlereson kombi e gjithe bota kete apostull te letrave shqipe.
--------------------
Ismail Kadare, ky kundërshtar i heshtur i regjimit

Alfred Papuçiu
Nuk dua të bëj polemikë këtu me ndonjë bashkëkombës, apo edhe ndonjë “qoftëlarg”, pasi nuk ja vlen të merresh me ta. Askush nuk mund ta përlyejë figurën madhore të Kadaresë dhe të letërsisë shqiptare. Për Ismail Kadarenë nuk mjaftojnë as disa qindra faqe të tëra për të shkruar për veprën e tij, për jetën e vrullshme, për karakterin tepër njerëzor, inteligjencën e tij. Kemi fat që një "Doctor honoris causa" është shqiptar, kemi fat që vepra e tij ndodhet kudo: në Kongresin amerikan, në Bibliotekën më të vjetër të botës, në Oksford të Anglisë, në Universitetin Jale, tek "Payot", "FNAC". Një akademik francez ka thënë për Kadaren: " Ju do të mbani gjithmonë Shqipërinë dhe Shqipëria do t'u mbajë. Shqiptarët, siç është shprehur vetë shkrimtari ynë, "e humbën Evropën" dy herë, në radhë të parë në shekullin e XV-të, si popujt e tjerë nga zgjedha otomane; radhën e dytë, pas Luftës së Dytë Botërore, kur ranë nën thundrën komuniste; herën e tretë, megjithëse jetojnë akoma nën "ankthin" se mos e shohin akoma veten jashtë Evropës, Ismail Kadare, ithtar evropian i shqiptarëve dhe ata që e pasojnë, do ta vënë në jetë aspiratën e bashkëkombësve të tyre, me veprat e tyre, për ta parë edhe Kombin tonë në Brukselin e të 27-tëve. Lexuesit e shumtë të veprës së Ismailit në botë janë mësuar të deshifrojnë qysh në kohën e diktaturës, mesazhet që përmbanin veprat madhore të Kadaresë. Francezi i shquar Moris Dryon ka deklaruar: "dëshmitar i Shqipërisë për Shqipërinë, ju u kthyet në universal". Përsëris: jam i mendimit se figura e Ismail Kadaresë, këtij shkrimtari të shquar të kombit tonë, por edhe të botës moderne, të shekullit të njëzetë, nuk duhet të përlyhet, as nuk duhet të denigrohet, pasi nëpërmjet tij dhe veprave të tij, shumë qytetarë të botës, kanë mundur të njohin edhe Shqipërinë e vogël. Ismail Kadareja ka bërë shumë edhe për Kosovën. Mjafton të përmendim letrën që i ka dërguar para disa vitesh ish Presidentit francez lidhur me masakrat e serbomëdhenjve. Ai shkroi aq bukur parathënien e librit të Ibrahim Rugovës “Çështja e Kosovës” që u botua nga shtëpia botuese me prestigj “Fayard”. Anatemat kundër Ismail Kadaresë godasin indirekt dhe çdo shqiptar të ndershëm kudo qoftë. Kadareja nuk i përket vetëm kombit tonë, por edhe kombeve të tjerë, ku ai ka fituar zemrat e miliona njerëzve me shkrimet e tij për Shqipërinë dhe shqiptarët. Midis të tjerëve mund të përmendim lexuesit e veprës së Kadaresë, etnologët e huaj, veçanërisht francezë, të cilët janë magjepsur nga romanet e tij, në të cilat ata kanë gjetur tema që për ta janë të shtrenjta: nderi dhe fjala e dhënë, mikpritja, por gjithashtu identiteti kombëtar. Vepra e tij shpesh duket, për këtë arsye, si një dritare mbi një shoqëri dhe një kulture që më parë ishin të mbyllura për etnologët e huaj, deri në 1990 dhe që për shkak të “hermetizmit” të shoqërisë shqiptare deri atëherë, ishin të panjohura në krahasim me vendet e tjera të rajonit. Ismail Kadare është cilësuar me të drejtë nga studiuesit e letërsisë botërore si “antikonformist”, “rezistues i heshtur”, “një kundërshtar i heshtur i regjimit”, deri sa u kthye në një aktivist i palodhur kundër tiranisë. Ai është një shkrimtar gjeni, vepra e të cilit u kthye në një simbol shprese. Le të kujtojmë, të dashur lexues, se gjatë lëvizjes së studentëve dhe manifestimeve të mëdha antikomuniste të viteve 1990-91, demostruesit mbanin në duar pankarta, me portretet e patriotit të shquar shqiptar Fan S.Noli dhe të Ismail Kadaresë, si dhe të dy personalitete që simbolizonin Evropën, humanizmin dhe një kulturë të vërtetë kombëtare. Ismaili ishte simbol i emancipimit dhe formimit të tyre kulturor. Ai u kthye në një idhull për një numër krijuesish të rinj që guxonin të shprehnin disa mendime antikonformiste në veprat e tyre. Ismail Kadaresë iu desh të përballojë me dinjitet thëniet kërcënuese: “Dëgjo Ismail! Partia dhe populli të ngritën në Olimp. Në rast se ti nuk qëndron besnik idealeve tona, ata do të të hedhin në humnerë”. Kërcënim i hapur në praninë e gruas së diktatorit. Por Ismail Kadare nuk ishte më një shkrimtar modest i viteve 60-të dhe veprat e tij tanimë ishin botuar jo vetëm në Francë, por edhe në vende të tjera.

Vijon