Ju pelqen kapitalizmi ?

[martini1984]

Nqs drejtesia e plote nuk vendoset ne nje rregjim , atehere asnje rregjim s'meriton te pelqehet.

Drejtesia ekziston vetem ne ate bote ku s'ka shfrytezim,dhe kjo nuk ekziston ne boten tone.
Por nuk qahem,me vjen inat shume sepse prodhoj trefish(si gjithe te tjeret) dhe marr 1fish.
Kur shikoja Kohet Moderne te Charli Chaplinit si kalama,qeshja me gjithe shpirt.
Sot eshte realitet.
Jemi skllav moderne dhe asgje me teper.
Por me mire se Lej Fen,me citat ne xhep.
lg

[Aikido]

Si ndodhi që “kapitalizëm” u bë fjalë e pistë? Sepse armiqësia ka hyrë ngadalë, pa e kundërshtuar kush, tashmë jemi familjarizuar. Madje, ka mbërritur edhe në sport.

Dje, një korrespodent i radios BBC 4 foli për një propozim të BE-së për vendosjen e një tavani për rrogat e futbollistëve. Ai e trajtoi sikur kjo të ishte diçka e mirë. Nuk dha asnjë shenjë që kjo ishte ndërhyrje në rregullat e tregut që – si shumë ndërhyrje të tjera në treg – ka efekte të dëmshme, jo të paramenduara.

Kisha e Anglisë, të hënën iu bashkua zërave antikapitalistë me entusiazëm. Ajo nxori një raport të quajtur “Qytetet besimtare”, në të cilat vinte në diskutim “përkrahjen tonë ndaj kapitalizmit me orientim tregu”. Raporti fliste sesi kapitalizmi “promovon pabarazinë”. Autorët nuk e kishin parë të arsyeshme të jepnin argumenta për këtë gjë. E lexuan siç ishte. Më poshtë raporti thoshte se hendeku mes të pasurve dhe të “varfërve” duhet zbutur.

E kështu, për Kishën, kapitalizmi prodhon pabarazi e kjo pabarazi na qenka e keqe. I vetmi përfundim është se Kisha e Anglisë e konsideron në përgjithësi kapitalizmin të keq. Këtu kemi nevojë për një kontroll kulturor. Një shoqëri që e konsideron gjerësisht kapitalizmin si të keq, pas një farë kohe, do ta shkatërrojë atë. Më duket se është e nevojshme që të rikujtojmë se kapitalizmi është pula që bën vezën e artë – burimi i kësaj pasurie të jashtëzakonshme që ne gëzojmë, krahasuar me të gjitha periudhat e mëparshme historike. Doja të thoja, “Teoria përse kapitalizmi është i mirë, duhet revizionuar”, por shumë pak nga ne e kanë patur leksionin të parë.

Nuk dua të them që çdo shkollë duhet të mësojë epërsitë e kapitalizmit, por pikërisht sot, në shkolla bëhet krejt e kundërta. Në shkollë mësohet që kapitalistët dëmtojnë pyjet, kontrollojnë padrejtësisht politikën e jashtme, amerikane dhe përhapin vesin e babëzisë dhe egoizmin. Tashmë, antikapitalizmi është temë e historisë dhe gjeografisë, ashtu si edhe politika, ekonomia dhe sociologjia. Thonë se kapitalizmi solli rritjen e skllavërisë.

Shteti trajtohet si hero që zbuti egërsinë e bishave me ligje, rregulla dhe ndërhyrje. Në qoftë se keni fëmijë në shkollë – shtetërore apo private – ai ose ajo po marrin një tjetër dozë propagande antikapitaliste. Sigurisht që është e ekzagjeruar dhe e fut shoqërinë tonë në rrugën e vetëshkatërrimit. Cili është përfitimi më i madh gjatë dy shekujve të fundit për ata që janë relativisht të varfër? Padyshim, ulja drastike e çmimit të ushqimeve. Para dy shekujsh, ushqimi zinte pjesën më të madhe të buxhetit familjar. Familjet e varfëra e kishin të vështirë të ngopeshin me bukë. Në qoftë se kishte krizë, do të pllakoste uria dhe do të kishte mijëra vdekje.

Madje, edhe në vitet 1920, njerëzit me rrogë të mesme harxhonin për ushqime një të tretën e të ardhurave. Sot, ata shpenzojnë vetëm një të dhjetën. Shiko çdo listë çmimesh të ushqimeve bazë, miell dhe qumësht dhe do të vëreni uljen drastike dhe të vazhdueshme. Kush ua ka dhuruar këtë përfitim të varfërve? Një radhë rregullash qeveritare? Një politikan i pashëm, gati të buzëqeshë dhe me “vizion”? Jo. Kapitalizmi. Këtë nuk e ka bërë një person i vetëm, por mijëra e miliona.

Të paorientuar nga asnjë agjenci qendrore, ata thjesht punuan në një sistem kapitalist. Ata shpikën makinat bujqësore që zëvendësuan punën e dhjetëra njerëzve dhe mundësuan çmime shumë të ulëta për ushqimin. Këto makina i përdorën fermerët. Të tjerë ndërtuan anije që transportonin më lirë dhe më shpejt grurin, nga vende të largëta, ku ai prodhohej më lirë. Të tjerë e shpërndanin ushqimin në rrugë me kosto më të ulët, me trena dhe mauna të prodhimeve të reja. Dhe të gjithë vepronin duke jetuar secili jetën e vet, veçmas, të padrejtuar nga kush. E kështu e transformuan situatën. Të varfërve iu dha ushqim me shumicë. Dhe ata e morën këtë ushqim me çmime të lira.

Mungesa e ushqimit dhe uria i përkisnin të shkuarës. Pikërisht këtë bëri kapitalizmi. Të përbuzësh këtë do të thotë të përbuzësh zhdukjen e urisë nga vendi ynë. Kjo ka qenë, ndoshta, arritja më e madhe e kapitalizmit. Por, ky është vetëm fillimi. Kapitalizmi bëri të njëjtën gjë me veshjet. Para dyqind vjetësh, njerëzit ecnin me galloshe. Veshjet ishin një tjetër shpenzim i rëndë për të varfërit. Nye Bevan, kur ishte fëmijë, e qëlloi mësuesin me shishen e bojës, sepse ai guxoi të tallej me vogëlushin që përdorte të njëjtën palë këpucë me vëllain e tij. Ky është skaji i varfërisë prej nga vijmë. Kjo është varfëria, prej së cilës këtë vend e nxori kapitalizmi.

Përsëri u përdorën metoda shumë më të lira prodhimi nga njerëzit që importonin pambuk, u përmirësuan teknikat e prodhimit, u përdorën mënyra të reja transporti për lëndën e parë dhe kështu prodhimi dilte më i lirë. Sot, fëmijët nuk përdorin një palë këpucë. Kapitalizmi na ka pasuruar dhe na ka dhënë mundësi të pamata për përvoja të shumëllojshme. Edhe gjatë jetës sime, kam parë që pushimet vjetore janë rritur, nga një apo dy javë, në katër apo pesë javë. Udhëtimet jashtë shtetit, që dy shekuj më parë nuk njiheshin nga klasa punëtore, sot janë diçka e zakonshme. A mos e mundësuan këtë orientimet qeveritare? Natyrisht që, jo. Shumica e familjeve tani kanë makina. Lexoni novelat e Tomas Hardit dhe do të shikoni që njerëzit ecin gjithmonë në këmbë. Ecja është e shëndetshme dhe kënaqësi, por shumica e familjeve, në kohën e Hardit nuk kishin zgjedhje tjetër.

Kush i shpiku makinat? Kush e përmirësoi dizenjimin dhe prodhimin e tyre deri në atë pikë sa tani mund të blihen nga miliona njerëz? Në asnjë mënyrë qeveritë. Fuqia, vendosmëria, shumëllojshmëria dhe pasuria burimore e kapitalizmit. Përse është i suksesshëm ky sistem? Sepse motivon. Në qoftë se ti shpik diçka, mund të bëhesh i pasur dhe i famshëm. Nëse i shet ushqimet apo makinat më lirë, atëherë do të kesh më shumë klientë. Kjo është e gjitha. Në qoftë se ofron një prodhim apo shërbim me çmim të ulët, ke nisur një biznes. Kjo logjikë e thjeshtë do të thotë se kapitalizmi është i prirur të ofrojë prodhime dhe shërbime me çmim më të mirë.

Po ç’mund të thuhet për argumentin se kapitalizmi prodhon pabarazi? Le të kujtojmë, pa shkuar ende më poshtë, sesa shkatërrimtare që ishin përpjekjet në shekullin e njëzetë për të vendosur barazinë. Fermerët në Rusinë e Leninit u persekutuan, e në shumë raste u vranë. Dhjetëra miliona vdiqën nën regjimin komunist kinez. Tek e fundit, shtypja dhe vuajtja, nuk ishin barazi. Këto vende kishin klasën e tyre të të privilegjuarve që, në rastin e Rusisë, kishin edhe vilat e tyre speciale dhe vendin e caktuar për të kaluar në rrugë. Vendosja e barazisë nuk është e thjeshtë.

Është shtypëse dhe destinuar të dështojë. Ndërkohë, kapitalizmi ka fakte që e ka zvogëluar pabarazinë përgjatë kohërave. Pabarazia në kohën e Xhorxhit III, ulur në fronin e praruar, në vitin 1806, me mijëra shërbëtorë dhe bujqër e të tjerë vartës, që mund t’i lëvizte me majën e gishtit, ndërsa vendi ishte përplot me njerëz që nuk mbushnin barkun me bukë, e me raste edhe vdisnin. Ndërsa sot, në dhjetë të rinj, nëntë kanë celularë, 99% e familjeve kanë televizor, shumica e tyre kanë makina. Sigurisht që ka edhe të pasur. Por, kontrasti në pasurinë finaciare është zbutur përgjatë kohës.

Dhe kjo nuk ka ndodhur për meritë të asnjë qeverie, le më si pasojë e ndonjë përpjekjeje për të vendosur barazi. Kjo është arritje e kapitalizmit. Po atëherë, përse merren gjërat si të mirëqena, madje përbuzen? Ndoshta, ngaqë rënia e shteteve komuniste na ka larguar prej pamjes shembullin e krahasimit se sa superior është kapaitalizmi në raport me shtetet e kontrolluara. Duhet të kemi kujdes.

[martini1984]

Si ndodhi që “kapitalizëm” u bë fjalë e pistë? Sepse armiqësia ka hyrë ngadalë, pa e kundërshtuar kush, tashmë jemi familjarizuar. Madje, ka mbërritur edhe në sport.

Dje, një korrespodent i radios BBC 4 foli për një propozim të BE-së për vendosjen e një tavani për rrogat e futbollistëve. Ai e trajtoi sikur kjo të ishte diçka e mirë. Nuk dha asnjë shenjë që kjo ishte ndërhyrje në rregullat e tregut që – si shumë ndërhyrje të tjera në treg – ka efekte të dëmshme, jo të paramenduara.

Kisha e Anglisë, të hënën iu bashkua zërave antikapitalistë me entusiazëm. Ajo nxori një raport të quajtur “Qytetet besimtare”, në të cilat vinte në diskutim “përkrahjen tonë ndaj kapitalizmit me orientim tregu”. Raporti fliste sesi kapitalizmi “promovon pabarazinë”. Autorët nuk e kishin parë të arsyeshme të jepnin argumenta për këtë gjë. E lexuan siç ishte. Më poshtë raporti thoshte se hendeku mes të pasurve dhe të “varfërve” duhet zbutur.

E kështu, për Kishën, kapitalizmi prodhon pabarazi e kjo pabarazi na qenka e keqe. I vetmi përfundim është se Kisha e Anglisë e konsideron në përgjithësi kapitalizmin të keq. Këtu kemi nevojë për një kontroll kulturor. Një shoqëri që e konsideron gjerësisht kapitalizmin si të keq, pas një farë kohe, do ta shkatërrojë atë. Më duket se është e nevojshme që të rikujtojmë se kapitalizmi është pula që bën vezën e artë – burimi i kësaj pasurie të jashtëzakonshme që ne gëzojmë, krahasuar me të gjitha periudhat e mëparshme historike. Doja të thoja, “Teoria përse kapitalizmi është i mirë, duhet revizionuar”, por shumë pak nga ne e kanë patur leksionin të parë.

Nuk dua të them që çdo shkollë duhet të mësojë epërsitë e kapitalizmit, por pikërisht sot, në shkolla bëhet krejt e kundërta. Në shkollë mësohet që kapitalistët dëmtojnë pyjet, kontrollojnë padrejtësisht politikën e jashtme, amerikane dhe përhapin vesin e babëzisë dhe egoizmin. Tashmë, antikapitalizmi është temë e historisë dhe gjeografisë, ashtu si edhe politika, ekonomia dhe sociologjia. Thonë se kapitalizmi solli rritjen e skllavërisë.

Shteti trajtohet si hero që zbuti egërsinë e bishave me ligje, rregulla dhe ndërhyrje. Në qoftë se keni fëmijë në shkollë – shtetërore apo private – ai ose ajo po marrin një tjetër dozë propagande antikapitaliste. Sigurisht që është e ekzagjeruar dhe e fut shoqërinë tonë në rrugën e vetëshkatërrimit. Cili është përfitimi më i madh gjatë dy shekujve të fundit për ata që janë relativisht të varfër? Padyshim, ulja drastike e çmimit të ushqimeve. Para dy shekujsh, ushqimi zinte pjesën më të madhe të buxhetit familjar. Familjet e varfëra e kishin të vështirë të ngopeshin me bukë. Në qoftë se kishte krizë, do të pllakoste uria dhe do të kishte mijëra vdekje.

Madje, edhe në vitet 1920, njerëzit me rrogë të mesme harxhonin për ushqime një të tretën e të ardhurave. Sot, ata shpenzojnë vetëm një të dhjetën. Shiko çdo listë çmimesh të ushqimeve bazë, miell dhe qumësht dhe do të vëreni uljen drastike dhe të vazhdueshme. Kush ua ka dhuruar këtë përfitim të varfërve? Një radhë rregullash qeveritare? Një politikan i pashëm, gati të buzëqeshë dhe me “vizion”? Jo. Kapitalizmi. Këtë nuk e ka bërë një person i vetëm, por mijëra e miliona.

Të paorientuar nga asnjë agjenci qendrore, ata thjesht punuan në një sistem kapitalist. Ata shpikën makinat bujqësore që zëvendësuan punën e dhjetëra njerëzve dhe mundësuan çmime shumë të ulëta për ushqimin. Këto makina i përdorën fermerët. Të tjerë ndërtuan anije që transportonin më lirë dhe më shpejt grurin, nga vende të largëta, ku ai prodhohej më lirë. Të tjerë e shpërndanin ushqimin në rrugë me kosto më të ulët, me trena dhe mauna të prodhimeve të reja. Dhe të gjithë vepronin duke jetuar secili jetën e vet, veçmas, të padrejtuar nga kush. E kështu e transformuan situatën. Të varfërve iu dha ushqim me shumicë. Dhe ata e morën këtë ushqim me çmime të lira.

Mungesa e ushqimit dhe uria i përkisnin të shkuarës. Pikërisht këtë bëri kapitalizmi. Të përbuzësh këtë do të thotë të përbuzësh zhdukjen e urisë nga vendi ynë. Kjo ka qenë, ndoshta, arritja më e madhe e kapitalizmit. Por, ky është vetëm fillimi. Kapitalizmi bëri të njëjtën gjë me veshjet. Para dyqind vjetësh, njerëzit ecnin me galloshe. Veshjet ishin një tjetër shpenzim i rëndë për të varfërit. Nye Bevan, kur ishte fëmijë, e qëlloi mësuesin me shishen e bojës, sepse ai guxoi të tallej me vogëlushin që përdorte të njëjtën palë këpucë me vëllain e tij. Ky është skaji i varfërisë prej nga vijmë. Kjo është varfëria, prej së cilës këtë vend e nxori kapitalizmi.

Përsëri u përdorën metoda shumë më të lira prodhimi nga njerëzit që importonin pambuk, u përmirësuan teknikat e prodhimit, u përdorën mënyra të reja transporti për lëndën e parë dhe kështu prodhimi dilte më i lirë. Sot, fëmijët nuk përdorin një palë këpucë. Kapitalizmi na ka pasuruar dhe na ka dhënë mundësi të pamata për përvoja të shumëllojshme. Edhe gjatë jetës sime, kam parë që pushimet vjetore janë rritur, nga një apo dy javë, në katër apo pesë javë. Udhëtimet jashtë shtetit, që dy shekuj më parë nuk njiheshin nga klasa punëtore, sot janë diçka e zakonshme. A mos e mundësuan këtë orientimet qeveritare? Natyrisht që, jo. Shumica e familjeve tani kanë makina. Lexoni novelat e Tomas Hardit dhe do të shikoni që njerëzit ecin gjithmonë në këmbë. Ecja është e shëndetshme dhe kënaqësi, por shumica e familjeve, në kohën e Hardit nuk kishin zgjedhje tjetër.

Kush i shpiku makinat? Kush e përmirësoi dizenjimin dhe prodhimin e tyre deri në atë pikë sa tani mund të blihen nga miliona njerëz? Në asnjë mënyrë qeveritë. Fuqia, vendosmëria, shumëllojshmëria dhe pasuria burimore e kapitalizmit. Përse është i suksesshëm ky sistem? Sepse motivon. Në qoftë se ti shpik diçka, mund të bëhesh i pasur dhe i famshëm. Nëse i shet ushqimet apo makinat më lirë, atëherë do të kesh më shumë klientë. Kjo është e gjitha. Në qoftë se ofron një prodhim apo shërbim me çmim të ulët, ke nisur një biznes. Kjo logjikë e thjeshtë do të thotë se kapitalizmi është i prirur të ofrojë prodhime dhe shërbime me çmim më të mirë.

Po ç’mund të thuhet për argumentin se kapitalizmi prodhon pabarazi? Le të kujtojmë, pa shkuar ende më poshtë, sesa shkatërrimtare që ishin përpjekjet në shekullin e njëzetë për të vendosur barazinë. Fermerët në Rusinë e Leninit u persekutuan, e në shumë raste u vranë. Dhjetëra miliona vdiqën nën regjimin komunist kinez. Tek e fundit, shtypja dhe vuajtja, nuk ishin barazi. Këto vende kishin klasën e tyre të të privilegjuarve që, në rastin e Rusisë, kishin edhe vilat e tyre speciale dhe vendin e caktuar për të kaluar në rrugë. Vendosja e barazisë nuk është e thjeshtë.

Është shtypëse dhe destinuar të dështojë. Ndërkohë, kapitalizmi ka fakte që e ka zvogëluar pabarazinë përgjatë kohërave. Pabarazia në kohën e Xhorxhit III, ulur në fronin e praruar, në vitin 1806, me mijëra shërbëtorë dhe bujqër e të tjerë vartës, që mund t’i lëvizte me majën e gishtit, ndërsa vendi ishte përplot me njerëz që nuk mbushnin barkun me bukë, e me raste edhe vdisnin. Ndërsa sot, në dhjetë të rinj, nëntë kanë celularë, 99% e familjeve kanë televizor, shumica e tyre kanë makina. Sigurisht që ka edhe të pasur. Por, kontrasti në pasurinë finaciare është zbutur përgjatë kohës.

Dhe kjo nuk ka ndodhur për meritë të asnjë qeverie, le më si pasojë e ndonjë përpjekjeje për të vendosur barazi. Kjo është arritje e kapitalizmit. Po atëherë, përse merren gjërat si të mirëqena, madje përbuzen? Ndoshta, ngaqë rënia e shteteve komuniste na ka larguar prej pamjes shembullin e krahasimit se sa superior është kapaitalizmi në raport me shtetet e kontrolluara. Duhet të kemi kujdes.

Kur jemi ne ekonomi tregu,pse nderhyn shteti kur bankat falimentojne,spekullojne apo miliona njerez i hedh ne rruge ose kursimet i tyre i djeg pa meshire.
Kontrasti eshte thelluar ne perendim,klassa e mesme po humbet.
Neser ke: Big dhe pänner.
S'ka me shtet social:dhe kush i formon qeverite ne perendim.
Ka humbur alternativa,ose kontrakditorja pra je i destinuar te humbasesh.
Pune kohe...
Mendimi im.

[busavata]

social-demokrat sipas mendimit tim asht ma i miri sistem.

[Enii]

Aikido shteti nuk eshte kundra kapitalizmit .. perkundrazi e perkrah ate .. ne kapitalizem te gjithe jane te korruptuar ... dhe ata qe duhet te mos jene ... paraja i zhvesh te gjithe nga cdo lloj humanizmi .. me sa mbaj mend un ne kohen e Komunizmit njerezit kane qene pak me njerezore ...

e vetmja e mire e kapitalizmi eshte hapja e vendeve te punes ... por dhe ktu dihet qe njerezit jan kthyer ne robota te cilet kurre nuk marrin aq sa meritojne .. e nese u jepet nje page e larte .. ka shume menyra te tjera per i marre mbrapsht .. excuses si taxes ... prandaj kapitalistet e sotem se kane qef Obamen pasi eshte i mendimit qe ti taksoje shume te gjithe te pasurit kapitaliste ...

sidoqofte spo flasim si ka qene ne vitet 80 -90 po si eshte aktualisht

ps: pse me duket si artikull i marre diku mua ky lol

[Enii]

Kur jemi ne ekonomi tregu,pse nderhyn shteti kur bankat falimentojne,spekullojne apo miliona njerez i hedh ne rruge ose kursimet i tyre i djeg pa meshire.
Kontrasti eshte thelluar ne perendim,klassa e mesme po humbet.
Neser ke: Big dhe pänner.
S'ka me shtet social:dhe kush i formon qeverite ne perendim.
Ka humbur alternativa,ose kontrakditorja pra je i destinuar te humbasesh.
Pune kohe...
Mendimi im.

shume bukur systema jam dakort me te gjitha qe thua

[strider]

Nacional - Socializmi. Edhe më efiçent se kapitalizmi, ekonomikisht.

Plotesisht e vertete.

[Kavir]

Po sepse nese e pelqen dicka duhet te dish dhe arsyen perse e pelqen apo pse nuk e pelqen , per kete shume nuk jane te qarte dhe mendoj se faji gjendet tek fakti qe shume njerez sot ne bote nuk e dine tamam ne ca sistemi jetojne e nese esh vertete i mire apo jo , pasi qeveria i mbyt kudo me taksa e mundohet tua marre parate si me lezet duke shpikur lloj lloj arsyesh ...e dyta flitet per shume teori konsiprative dhe se kush jane perfituesit e vertete sot .. qeveria , te pasurit ... sepse njerezit e thjeshte me nje pune normale nuk jan vertete aq te lire sa mendojne ... ti shtojme pastaj dhe krizen ekonomike te vitit te fundit qe i shton akoma me shume streset , problemet ekonomike dhe e ben me te veshtire jetes sot per sot .. kapitalizmi duhet te quhej ndryshe ... shfrytzimi ne maksimum i njeriut per pune .... free time esh esh vec nje enderr e kot kapitaliste .. jan vetem pak ore ne jave mbi gjithe stresin e perditshem te njerezve ..

Ajo qe nuk iu pergjigje ishte: Cili eshte sistemi me i mire?
Ke ndonje ide?

efficiency nuk do te thote ''hiqja buken nga goja njerit , qe te haje tjetri'' .
Ky me pak fjale eshte kapitalizmi.

Ti daku, shko shiti pordhet ne vend tjeter. Eficenca s`ka lidhje me drejtesine. Biles jane ne raport te zhdrejte pergjithesisht.
Eficenca synon perfitimin ekonomik pa marre parasysh se kush e perfiton dhe kush ngelet barkthate.
Kjo nuk do te thote qe mua me pelqen kapitalizmi. Apo qe mua me pelqen qe eficenca s`ka te beje me drejtesine. Por faktet nuk varen nga deshirat e njerezve.

Nacional - Socializmi. Edhe më efiçent se kapitalizmi, ekonomikisht.

Nacional-socializmi eshte deshtim i gjalle. Eshte me eficent por nuk merr parasysh qe njeriu eshte kafshe psikologjike.
Nejse ceshtje e komplikuar kjo puna e nacional-socializmit.
Meqe ra fjala, nuk ju vret veshin ajo fjala "socializem"? Apo reminishence ironike e Rajhut III?

[Kavir]

Nejse, kapitalzmi eshte ne agoni e siper. Gje e tejkaluar nga koha, si zhguall gaforreje.

[fegi]

http://www.peshkupauje.com/wp-conten...unistparty.jpg