Kosove: Nenshkruhet mareveshja policore Eulex - Serbi

[Val9]

Nga Express më 07.09.2009 në ora 19:02
Komisioni parlamentar për Punë të Jashtme konsideron se teksti i Protokollit të paralajmëruar të nënshkruhet ndërmjet EULEX-it dhe Beogradit, duhet të amendamentohet konform realiteteve të reja pas shpalljes së pavarësisë së vendit, ndryshe do të ishte i pazbatueshëm në territorin e Republikës së Kosovës.

Nënkryetari i këtij komisioni, Xhavit Haliti, ka thënë se Qeveria duhet të marrë vendime në interes të vendit dhe jo nën presionin e opinionit dhe të medieve.

Zëvendëskryeministri Hajredin Kuçi ka dhënë sot disa sqarime para Komisionit për Punë të Jashtme rreth raporteve të Qeverisë me EULEX-in. Duke folur për Protokollin e bashkëpunimit EULEX – Ministri e Brendshme e Serbisë, i cili është paralajmëruar të nënshkruhet, Kuçi ka theksuar se ai kontestohet në aspektin e procedurës (është hartuar në bashkëpunim me Beogradin pa u pyetur institucionet e Kosovës), të përmbajtjes (preket sovraniteti i vendit) dhe të palëve që përfshihen në të.

Ai ka pohuar se për përmbajtjen e protokollit është njoftuar vetëm më 27 korrik, pasi që i kishte drejtuar një letër të hapur shefit të EULEX-it, Yves de Kermabon, kurse ka pranuar se ka presion nga segmente të ndryshme ndërkombëtare që Kosova ta mbështesë këtë dokument.

Kryetari i Komisionit Parlamentar për Punë të Jashtme, Sabri Hamiti, ka theksuar synimet e qarta të popullit të Kosovës për integrime evropiane, prandaj edhe për marrëdhënie të mira të bashkëpunimit me EULEX-in, por e ka quajtur të domosdoshëm shqyrtimin e Protokollit të bashkëpunimit EULEX – Serbi.

Qeveria e Kosovës, ka thënë ai, nuk ka pse t’i nënshtrohet dokumentit, i cili është kundër interesit të vendit dhe në kundërshtim me Kushtetutën.

Edhe anëtarët e tjerë të Komisionit janë pajtuar se Protokolli i bashkëpunimit EULEX – Serbi është i dëmshëm për interesin e vendit, kurse përfaqësues të opozitës në këtë komision kanë theksuar se dokumenti derivon nga Plani Gjashtëpikësh i Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, Ban Ki Moon, andaj është dashur të kundërshtohej që në nismë të tij, në shkurt të këtij viti.

[Llapi]

Ekskluzive: Ja çfarë përmbanë protokoli për bashkëpunim policor EULEX-Serbi



Mes Ministrisë së Punëve të Brendshme të Republikës së Serbisë dhe EULEX-it (pjesëmarrësit) mbi bashkëpunimin policor dhe çështjet e ndërlidhura mbi hetimet e krimit të organizuar, ndërkufitar/ kufitar dhe formave të tjera të veprimeve ilegale.
Pjesëmarrësit njohin nevojën për një bashkëpunim të vazhdueshëm në luftën kundër aktiviteteve të paligjshme.
Pjesëmarrësit kanë parasysh nevojën për shkëmbim të informacionit për të fuqizuar bashkëpunimin dhe efektivitetin e mekanizmave hetues në kuadrat e tyre respektive ligjore.
Pjesëmarrësit njohin nevojën për procesin e luftës efikase kundër krimit, duke përfshirë trafikimin e njerëzve, kalimin ilegal të kufijve, kontrabandën e drogave dhe formave të tjera të krimit të ndërlidhura me sigurinë dhe rendin publik, sa më gjithëpërfshirëse që të jetë e mundur.

Pjesëmarrësit bien dakord të bashkëpunojnë në bazë të Rezolutës 1244 (1999) të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, dhe në bazë të Veprimit të bashkuar të Këshillit të BE 2008\124\ CFSP, duke iu referuar Raportit të sekretarit gjeneral të UNMIK-ut në 24 nëntor 2008 (S\2008\692).
Pjesëmarrësit me këtë pranojnë të themelojnë mekanizmat nën këtë kuadër, me qëllim shkëmbimin e informacionit që është ose mund të jetë i një rëndësie mbi hetimet, përforcimin dhe aktivitetet e tjera të fuqizimit ligjor, në zonat e tyre respektive të përgjegjësisë.

Qëllimi i bashkëpunimit
Pjesëmarrësit do të:
Asistojnë njëri-tjetrin në kontrollin e bashkëpunimit mbi çështjet e ndërlidhura me çdo lloj aktiviteti të dëmshëm, kriminal apo të ngjashëm joligjor në vijën kufitare mes zonave të tyre respektive të përgjegjësisë;
Do të informojnë njeri-tjetrin mbi ligjet relevante, rregullat, dhe çdo informacion relevant për parandalimin e aktiviteteve të dëmshme, si të aplikuara në zonat e tyre respektive të përgjegjësisë;
Do të informojnë njëri-tjetrin mbi çdo veprim, zhvillim apo ngjarje relevante për forcimin e ligjit si të ndërlidhur me aktivitetet e kalimit kufitar/kufijve dhe çdo aktiviteti tjetër të dëmshëm.
E gjithë asistenca e ofruar nga pjesëmarrësit në kuadër të këtij protokolli, duke përfshirë edhe bashkëpunimin me autoritetet relevante, do të drejtohet sipas dhe ne kohëzgjatjen e lejuar nga ligjet respektive të aplikueshme, dhe brenda limiteve të kompetencave, aftësive dhe burimeve të tyre.

Mënyrat e bashkëpunimit
Pjesëmarrësit do të shkëmbejnë informacione relevante për implementimin e këtij protokolli në anekset e këtij protokolli, siç vijon:

Shkëmbim të rregullt të informacioneve operacionale të ndërlidhura, mbi baza periodike. Takime të rregullta në nivel stacioni do të mbahen në baza javore, takimet në nivel rajonal do të mbahen në baza mujore dhe takimet në nivel qendror do të mbahen në baza tremujore ose më shpesh nëse është e nevojshme
Shkëmbim të menjëhershëm të informacionit të kërkuar si urgjent apo me domethënie të veçantë sipas qëllimeve të këtij protokolli, duke përfshirë edhe rezultatet e operacioneve, si relevante për implementimin e këtij protokolli
Listën e kontakteve, numrat e telefonit, faksit dhe adresat e email-eve të të gjithë pikave pjesëmarrëse të kontaktit, ose zyrave të pjesëmarrësit që mundësojnë shkëmbimin e informacionit siç është listuar në aneksin 1 të këtij protokolli
Kjo listë do të specifikojë pikat e kontaktit dhe proceduarat e shkëmbimit të informacionit urgjent. Pjesëmarrësit do të ndërmarrin të gjitha masat e nevojshme për të siguruar disponueshmërinë e vazhdueshme të këtij mekanizmi, si dhe të informojë menjëherë palën tjetër mbi ndryshimet në këtë listë.

Brenda kontekstit të bashkëpunimit policor, pjesëmarrësit do të lehtësojnë kërkesat e tjera për informacionet specifike që lidhen me qëllimet e këtij protokolli duke filluar nga trafiku i kalimit të kufijve / dhe aktivitetet e tjera ne kohëzgjatjen e lejuar nga provizionet e paragrafit të artikullit. I paragrafi 2 i këtij protokolli.

Përdorimi i informacionit dhe dokumenteve
Pjesëmarrësit pranojnë që çdo informacion, të dhëna dhe dokumente të marra në kuadër të këtij protokolli do të përdoren vetëm për qëllimet e lejuara dhe brenda ndalesave të vendosura nga ky protokoll. Asnjë prej pjesëmarrëseve nuk do të publikojnë këto informacione, të dhëna, apo dokumente të ofruara nga pjesëmarrësi tjetër në kuadër të këtij protokolli për qëllime të tjera jashtë këtij protokolli.

Kostot
Secili prej pjesëmarrësve do të mbajë koston e vet dhe shpenzimet e veta në lidhje me këtë protokoll dhe ekzekutimin e tij, përveç në rastet kur palët janë marrë vesh ndryshe.

Grupet e Punës
Menaxherët e lartë të pjesëmarrësve, dhe përfaqësuesit e tyre të autorizuar, do të takohen dy herë në vit me qëllim të analizimit të progresit të këtij protokolli. Këto takime do të përdoren gjithashtu për të:

Zgjidhur çdo kundërshtim apo konflikt të ngritur nga implementimi i këtij protokolli
Ofrojnë udhëzime mbi politikat e implementimin të këtij protokolli
Adoptojnë vendimet mbi ndryshimet apo amendamentet të anekseve të këtij protokolli dhe
Të bien dakord mbi çdo aneks shtesë operacional apo mekanizëm që mund të jetë i nevojshëm për implementimin e këtij protokolli
Pjesëmarrësit do të themelojnë një grup punues në nivel teknik, që konsiston në menaxherë të vijës së parë, të cilët do të takohen në baza të rregullta për të rishikuar aspektet operacionale të implementimit të këtij protokolli.

Kohëzgjatja
Ky protokoll do të ndalojë së qeni efektiv në kohen e kalimit të afatit të mandatit të EULEX-it ose mbi dhënien e një kërkese me shkrim nga njëra palë ose të dyja palët, brenda 30 ditësh pas ditës se kërkesës.

Amendamentet
Çdo ndryshim apo amendament i këtij protokolli dhe anekseve të tij do të bëhet me shkrim dhe i njohur më pare nga pjesëmarrësit në formën e duhur.

I bërë në Beograd në ditën e
në gjuhën angleze.
Protokolli hyn në fuqi 8 dite pas nënshkrimit të fundit.

Në emër të Eulex-it
Shef i Komponentës
së Policisë së EULEX-it
Rainer Kuehn

Në emër të Ministrisë së Punëve të Brendshme të Republikës së Serbisë
Zv.drejtor i Përgjithshëm i Policisë,
Ministria e Brendshme
Branislav Mitroviq

[ilia spiro]

Per kete behet gjithe ky debat??? Qeveria e Kosoves mendoj se duhet t'i hape rrige EULEX-it ta nenshkruaje deri sa desheron BE, se nuk duket te kete (pa hyre thelle), ndonje gje te papranueshme per Kosoven. Perkundrazi eshte ne te mire te vendosjes se rendit dhe luftes kunder kriminalitetit.

[B.C.B]

Per kete behet gjithe ky debat??? Qeveria e Kosoves mendoj se duhet t'i hape rrige EULEX-it ta nenshkruaje deri sa desheron BE, se nuk duket te kete (pa hyre thelle), ndonje gje te papranueshme per Kosoven. Perkundrazi eshte ne te mire te vendosjes se rendit dhe luftes kunder kriminalitetit.

o ti analist politike,rri atje ku je mos ja fut kot se nuk jeton ne Kosove e nuk din si shkojne punet ketu.

tjeter loje luhet ketu,nuk eshte ajo KUNDER KRIMIT,sepse krimi ekziston ne shtet,eshte problemi tjeter kun.

[bl3nd]

Per kete behet gjithe ky debat??? Qeveria e Kosoves mendoj se duhet t'i hape rrige EULEX-it ta nenshkruaje deri sa desheron BE, se nuk duket te kete (pa hyre thelle), ndonje gje te papranueshme per Kosoven. Perkundrazi eshte ne te mire te vendosjes se rendit dhe luftes kunder kriminalitetit.

Qfar thu ti more
Deshiron serbin ne Kosove??

[celyy]

Qfar thu ti more
Deshiron serbin ne Kosove??

Po po, deshiron qe vllezrit e tij ordhothox te kthehen ne Kosov

[Guri i Kuq]

Sipas këtij teksti (nëse është autentik),EULEX-i vetëm se po zbaton një nga pikat e kërkesës së drejtuesve më të lartë të R. së Kosovës,drejtuar BE për instalimin e këtij Misioni Ndërkombëtar të paraparë edhe me Pakon e Ahtisarit.Siç dihet EULEX,është pjesë e Misionit të UE, i paraparë me Pakon e Ahtisarit e i sankcionuar edhe në Kushtetuten e R. së Kosovës në Kapitullin e XIV-të .
Nëse nuk jam gabim,pa i ditur prapaskenat diplomatike që nuk janë të vogla e as të rastit, e duke pasur parasyshë ate dokumentin e famshëm të gjashtëpikëshit të Sek. të Përgjithshëm të OKB Ban Ki MUN,rreth të cilit u pat çuar shumë pluhur e mjegull para një viti dhe në fund u miratua nga OKB-ja,(per te cilin liderët tonë edhe në ate kohë patën ba be e rrëfe se nuk do ta pranojnë),del se ky Protokoll edhe nuk është i pa pritur e i panjohur për të gjithë,sidomos për ata që sot rrahin gjoks se "me çdo kusht do ta mbrojnë sovranitetin e Kosovës e ...."
Bile,kam një përshtypje personale,ndoshta edhe të gabuar,se me ketë Protokoll- më shumë mbrohet Kosova se Serbia,gjithënjë duke pasur parasyshë gjendjen kaotike në kufirin verior tash e 10 vjet dhe pamundësinë tonë për të ndryshuar gjendjen sado pak për të mirë.Për ata që nuk e njohin gjendjen reale,aktualisht ne veri të Kosovës gati se nuk ka fare kufi,nuk ka kontrollë të zakonëshme të qarkullimkit të mallrave e të njerëzve dhe me një fjalë është një Eldorado e vërtetë e kontrabandës më të paturpshme të spekulantëve shqiptarë e serbë me gjithçka...
Ka një nëntekst ky Protokoll që në një farë mënyre zyrtarizon kufirin ndërshtetror dhe në heshtje Serbia pranon Kosovën e pavarur,natyrisht hë për hë të simbolizuar me emërtimin e EULEX-it si palë kontraktuese.
-------------
Ps.Zhurma e madhe mediale e ngritur këto ditë në Prishtinë rreth këtij Protokoli(kur dihet fuqia e sovranitetit tonë të mbikëqyrur e të kufizuar),po gjason në fushatë parazgjedhore të liderëve të koalicionit të madh Thaçit e Sejdiut.

[Llapi]

Kuçi: Në rast të nënshkrimit të protokollit nuk duhet bërë veprime që dëmtojnë imazhin e Kosovës

Zëvendëskryeministri Hajredin Kuqi ka ftuar të gjithë qytetarët dhe lëvizjen “Vetëvendosje” të mos bëjnë veprime që dëmtojnë imazhin e Kosovës, edhe nëse nënshkruhet protokolli ndërmjet EULEX-it dhe Serbisë. Pas një takimi me anëtarët e Komisionit për Integrime Evropiane të Kuvendit të Kosovës, Kuçi theksoi se Qeveria e Kosovës do të angazhohet për bashkëpunim rajonal, por vetëm nëse trajtohet si shtet i pavarur dhe sovran.
Anëtarët e Komisionit për Integrime Evropiane kritikuan qeverinë për mos-transparencë sa i përket çështjes së protokollit për bashkëpunim policor ndërmjet EULEX-it dhe Serbisë.
Kryetarja e këtij komisioni, Zylfije Hundozi, tha se deputetët është dashur të informohen me kohë për përmbajtjen e protokollit.
Megjithatë ky komision ka mbështetur qeverinë në kundërshtimin për nënshkrimin e protokollit nga ana e EULEX-it:

“Ne e përkrahim qeverinë në gjitha këto qëndrime që të ruhet sovraniteti i Qeverisë së Kosovës, por njëherit të ruhet edhe bashkëpunimi me institucionet evropiane, gjegjësisht EULEX-in pasi gjitha institucionet e Kosovës e kanë qëllimin përfundimtarë integrimin në BE”, ka thënë Zylfije Hundozi.

Pasi njoftoi anëtarët e Komisionit për kundërshtimin që institucionet po i bëjnë nënshkrimit të protokollit, zëvendëskryeministri Kuçi ftoi qytetarët, e në veçanti Lëvizjen “Vetëvendosje”, që në rast të nënshkrimit të protokollit EULEX - Serbi të mos bëjnë veprime të cilat dëmtojnë imazhin e Kosovës.

“Unë i ftoj gjithë qytetarët dhe pjesëtarët e Lëvizjes “Vetëvendosje” që të respektojnë rendin dhe ligjin në Kosovë dhe të mendojnë gjithmonë për perspektivën e vendit. Dhe, kësaj radhë të mos e qesim veten në pozitën e atyre që kundërshtojnë dike, që është ndërkombëtare. Ne kemi qëndrim që kundërshton raportin në dilema me Serbinë. Jam i bindur se rendi do të ruhet dhe vetëdija qytetare dhe e “Vetëvendosjes” është të mos prishet imazhi. I ftoj të jenë të vëmendshëm, jo në veprime emocionale dhe të mbështjellura me ndjenjën nacionale. Të shohim, jo vetëm veprimet afatshkurtra por edhe ato afatgjata”, ka theksuar zv/kryeministri Kuçi.

Anëtarët e Komisionit për Integrime Evropiane kërkuan që në ndonjërën prej seancave të ardhshme të Kuvendit të diskutohet çështja e protokollit ndërmjet EULEX-it dhe Serbisë.
Në mbledhjen e këtij komisioni, zëvendëskryeministri Hajredin Kuçi raportoi edhe për planin e ri të veprimit për Partneritet evropian.

Komisioni pati vërejtje për vëllimin e këtij plani pasi në të parashihen 598 veprime për të cilat anëtarët e komisionit thanë se institucionet nuk kanë kapacitete zbatuese.
Zv/kryeministri Kuçi theksoi se plani parasheh periudhën deri në vitin 2011 prandaj përgjegjësitë që dalin nga plani e kanë afatin e zbatimit.

”Kosova po përparon prandaj raporti i fizibilitetit me BE-në do të jetë pozitiv”, theksoi Kuçi.



| s.b & RTK staff |
08 shtator 2009 - 15:00:12

[Llapi]

Knaus: Në “këmbim” të protokolleve, Kosova të fitojë udhërrëfyesin për liberalizimin e vizave


“Protokollet apo aranzhimet teknike me Serbinë janë të nevojshme, por në këmbim të tyre Kosova do të duhej të fitonte udhërrëfyesin për liberalizimin e vizave”, tha në intervistën ekskluzive për emisionin “Pika mbi i” të Radio Kosovës, ekspertja e Iniciativës Evropiane për Stabilitet Verena Knaus. Sipas saj, EULEX-i ka një varg të fuqive ekzekutive, por vitet e ardhshme kjo do të tregohet e rrezikshme dhe do të shtrohet çështja e mandatit të vërtetë të EULEX-it dhe të ICO-s.
Radio Kosova: Dua të filloj këtë intervistë me një pyetje ndoshta të thjeshtë, apo ndoshta thelbësore: a janë çështje teknike apo politike protokollet e paralajmëruara ndërmjet EUELEX-it dhe Serbisë ?

Verena Knaus: Kjo është pyetje e vështirë që mbase tingëllon shumë e thjeshtë, por në të njëjtën kohë mendoj se ka një përgjigje të thjeshtë – është njëkohësisht edhe çështje teknike edhe politike. Ajo që më prek mua si vëzhguese e reagimeve në Kosovë dhe njëkohësisht e reagimeve në Bruksel për diskutimet këtu, është se duket se ka shumë keqkuptime se për çfarë janë në realitet këto protokolle, apo marrëveshje teknike. Sipas meje këtu esencialisht bëhet fjalë për Serbinë dhe procesin e Serbisë drejtë liberalizimit të vizave, dhe, kjo është çështja që deri tani nuk është fokusuar edhe aq në Kosovë. Kur shikojmë çështjen e liberalizimit të vizave, Komisioni Evropian dhe pas tij të gjitha vendet anëtare të BE-së, kanë përcaktuar katër kushte të cilat Serbia duhet t’i plotësojë për të fituar liberalizimin e vizave. Njëra prej tyre është protokolli apo marrëveshja e bashkëpunimit me EULEX-in. Pra, kur Bashkimi Evropian e shikon këtë çështje, atëherë e shikon nga këndvështrimi se ajo është parakusht për Serbinë që të sigurojë liberalizimin e vizave. Por, gjithashtu, dhe mendoj se kjo nuk është kuptuar mirë në Kosovë, kjo është njëfarë mënyre për të “paketuar” njëfarë marrëveshje për Serbinë që të pranojë sërish kufijtë në veri, t’i hapë ata dhe t’i bëjë sërish funksionalë, të funksionojnë sërish normalisht doganat ashtu si para pavarësisë dhe në të njëjtën kohë për të operuar si më parë, por me EULEX-in si partner tani.

Radio Kosova: A po e përdorë Bashkimi Evropian misionin e tij në Kosovë për të vendosur raportet me Serbinë, apo EULEX-i thjeshtë po e bën punën e tij ?

Verena Knaus: Në përgjithësi, Bashkimi Evropian dhe vendet anëtare të tij që qëndrojnë pas EULEX-it, normalisht që kanë interes të madh në vendosjen e raporteve të mira me Serbinë. Kjo, normalisht është edhe në interesin e Kosovës. Është e qartë se as Kosova e as Serbia nuk do të përparojnë drejtë anëtarësimit në BE, apo të kenë sukses në luftimin e problemeve të veta : korrupsionit, krimit të organizuar, përmirësimit të shërbimeve doganore apo përmirësimit të jetës së qytetarëve të tyre, pa njëfarë niveli bashkëpunimi, të paktën praktik. Kjo është shumë e qartë. Mendoj se EULEX-i është dizajnuar, si mënyrë, për vendet që kanë qenë skeptike për pavarësinë e Kosovës, që t’i mundësojë Kosovës të bëhet e pavarur dhe në të njëjtën kohë për të bindur vendet anëtare skeptike se do të ketë diçka atje, pra mision të BE-së për sundimin e ligjit, që do të marrë përsipër disa funksione të caktuara nga UNMIK-u. Pra ky ishte dizajnimi fillestar: EULEX-i në konceptin e tij fillestar nuk kishte të bënte me raportet me Serbinë. Tani është bërë “mjeti” përmes të cilit Kosova do të flasë, apo të vazhdojë të flasë me Serbinë, pas ndërprerjes së bisedimeve ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit, por kjo nuk ka qenë ideja fillestare.

Radio Kosova: Këto protokolle vërtetë janë kusht për Serbinë në procesin e liberalizimit të vizave. Por, a po përpiqet Serbia të shfrytëzojë këtë situatë edhe në lëmin e ruajtjes së ndikimit të saj në pjesën veriore të Kosovës, përmes këtyre protokolleve ?

Venera Knaus: Po dhe jo. Normalisht që Serbia po provon që të ruajë ndikimin e saj mbi veriun e Kosovës. Mendoj se ky është fakt, i cili, sipas meje është në kontradiktë me aspiratat e Serbisë për t’iu bashkuar Bashkimit Evropian. Mendoj se është shumë e qartë dhe unë plotësisht pajtohem me Marti Ahtisarin, i cili vazhdimisht e thekson se nëse Serbia vërtetë aspiron që t’i bashkohet Unionit Evropian, duhet të pranojë realitetin në Kosovë, dhe, realiteti i ri është se Kosova është e pavarur, në kufijtë aktualë që përfshijnë edhe veriun. Nuk mendoj se Serbia po e përdor këtë protokoll për të rivendosur apo rikthyer kontrollin. Ka shumë mënyra përmes të cilave Serbia mundohet të ruajë kontrollin: njëra është duke kërkuar gjithnjë rifillim të bisedimeve, mënyra tjetër është që të mbajë në të njëjtën “rrugë” pesë vendet anëtare të BE-së që ende nuk e kanë njohur Kosovën, që të mos ndërmarrin hapa përpara dhe ta njohin Kosovën. Pra, ka shumë mënyra sipas të cilave Serbia mundohet të mbajë një nivel të intervenimit politik dhe të kontrollit politik mbi komunitetin serb në Kosovë në veçanti në veri. Mendoj se kjo është kontradiktore dhe është e rrezikshme për interesat vetanake të Serbisë dhe posaçërisht është e rrezikshme për të ardhmen evropiane të të dyjave: Kosovës dhe Serbisë.

Radio Kosova: Kohët e fundit ka shumë diskutime rreth fuqive ekzekutive të EULEX-it. Sipas jush, cilat janë fuqitë ekzekutive të EULEX-it ?

Verena Knaus: Në letër, dhe në rastin e Kosovës, gjithnjë ekziston problemi se ajo që është në letër dhe ajo që ndodhë në realitet nuk janë gjithnjë të njëjta, mirëpo në letër EULEX-i ka një varg të fuqive ekzekutive. Ato shtrihen që nga marrja e përgjegjësive direkte në lëmin e policisë, përgjegjësi direkte në sistemin e drejtësisë e deri tek ndërhyrjet në procesin politik nëse EULEX-i apo ICO në bashkëpunim e vlerësojnë se është e domosdoshme. Mendoj se kjo është shumë e rrezikshme. Kosova e pavarur, demokratike, Kosova evropiane duhet të jetë 100 përqind përgjegjëse për çështjet e saja të brendshme. Mendoj se ky pozicion që kemi tani: pra me Qeverinë e Kosovës e Kushtetutën e Kosovës dhe me EULEX-in dhe ICO-n dhe të gjitha prej tyre me fuqi ekzekutive, mendoj se kjo nuk është e qëndrueshme për një afat të gjatë. Kjo ka qenë e domosdoshme si mënyrë dhe si parakusht për Kosovën që të arrijë pavarësinë, por vitin e ardhshëm, në 2010, në tavolinë do të shtrohet çështja se cili është mandati i EULEX-it në të ardhmen dhe cili do të jetë mandati i ICO-së në dritën e faktit se plani i Ahtisarit nuk ka marrë aprovimin e Këshillit të Sigurimit, se jo të gjitha vendet anëtare të BE-së qëndrojnë pas tij, pra shumëçka ka ndryshuar. Për t’u kthyer tek pyetja juaj rreth fuqive ekzekutive në praktikë: në jug, për shembull në Prishtinë, Gjilan, Pejë etj. EULEX-i ka qenë shumë i butë dhe i kujdesshëm për të mos përdorur fuqitë ekzekutive. Në veri ndërkaq ku policia e EULEX-it është çdo ditë në rrugë. Për shembull tek Kroi i Vitakut, atëherë përdorë fuqitë e veta ekzekutive. Apo mund të flasim për pjesën plotësisht veriore, në portat 1 dhe 31, ku keni policët dhe doganierët e EUELEX-it duke vepruar në kufi në emër të qeverisë së Prishtinës. Sërish është EULEX-i duke aplikuar fuqitë e tij ekzekutive. Pra në këto dy raste Prishtina është e lumtur që EULEX-i përdor fuqitë e tij ekzekutive, kështu që duhet të jemi të kujdesshëm për të thënë nëse është njësoj mirë ndokund. Pra, është një “po e kualifikuar” si përgjigje për këtë pyetje.

Radio Kosova: Institucionet e Kosovës deri tani i kanë thënë jo protokollit me Serbinë. A mundet kjo çështje të ndikojë në raportet e përgjithshme ndërmjet institucioneve të Kosovës dhe EULEX-it dhe në një aspekt më të gjerë ndërmjet institucioneve të Kosovës dhe Bashkimit Evropian ?

Verena Knaus: Po natyrisht. Mendoj se raportet nuk janë të mira tani për tani. Lidershipi i Kosovës ka dalë shumë fuqishëm kundër protokollit. Personalisht mendoj dhe ky është edhe qëndrimi i Iniciativës Evropiane për Stabilitet se ato mund të jenë më taktike. Qeveria e Kosovës mund të veprojë më me taktikë dhe të kërkojë atë për të cilën Kosova vërtetë ka nevojë. Mendoj se ekziston një çështje shumë konkrete që është e rëndësishme për Qeverinë e Kosovës, mbi të gjitha për publikun, e kjo është liberalizimi i vizave për kosovarët. Mendoj se Qeveria e Kosovës duhet të ketë qasje më taktike në raportet e saj me EULEX-in dhe të thotë: ne vërtetë kemi nevojë për EULEX-in në terren, ne vërtetë e duam EULEX-in këtu për të na asistuar, për të na monitoruar, për të na mentoruar e këshilluar, por me të vërtetë e duam EULEX-in këtu për të na ndihmuar në zbatimin e të gjitha atyre kushteve që janë të domosdoshme për Kosovën që të fitojë liberalizimin e vizave. Kjo mendoj se është pika kyçe ku misioni për sundimin e ligjit do të jetë i dobishëm dhe ndihmë për Kosovën dhe marrëdhëniet vërtetë do të jenë ato të partnerëve dhe jo ato të konkurrentëve.

Radio Kosova: Kemi parë kohët e fundit aksione kundër EULEX-it. A do të thotë kjo se ka hapësirë për, le të themi, revoltë kundër EULEX-it ?

Verena Knaus: Po, mendoj se gjithnjë ekziston rreziku. Në njërën anë është e mrekullueshme në përgjithësi se sa të durueshëm janë kosovarët. Dy vitet e fundit kanë qenë të mbushura me paqartësi – me lajme të mira dhe të këqija. Dhuna mendoj se nuk ndihmon askënd. As rrotullimi i veturave të EULEX-it në Prishtinë nuk e ndihmon Kosovën. As protestat e serbëve nëpër rrugët në veri duke parandaluar kthimin e shqiptarëve në shtëpi nuk ndihmojnë. Këto janë taktika që i takojnë së kaluarës. Protestat në rrugë, pa kërkesa për propozime konkrete, nuk e çojnë Kosovën asnjë hap përpara. Sërish, çështja nuk është që vetëm të jesh kundër diçkaje, por të jesh konstruktiv dhe të kërkosh ato për të cilat Kosova vërtetë ka nevojë. Njëra prej tyre është se e ardhmja evropiane për Kosovën vazhdon të varet nga ato pesë vende të Unionit të cilat ende nuk e kanë njohur Kosovën e pavarur. Ky duhet të jetë prioriteti numër një dhe liderët e Kosovës duhet të përdorin çdo rast në bisedat e tyre me miqtë në Evropë për të ngritur këtë çështja. Së dyti është çështja e liberalizimit të vizave. Mendoj se i gjithë raporti ndërmjet EUELEX-it, Bashkimit Evropian dhe fqinjëve do të testohet sërish me gjetjen e zgjidhjeve praktike për t’i ofruar Kosovës një udhërrëfyes.

Radio Kosova: Pesë vende të Bashkimit Evropian nuk e kanë njohur ende Kosovën. Si influencon kjo perspektivën evropiane të Kosovës ? A e dëmton atë ?

Verena Knaus: Absolutisht. Është shumë e qartë se në këtë moment është e pamundur për Kosovën dhe për Komisionin Evropian, në emër të vendeve anëtare, për të pasur marrëdhënie kontraktuese dhe për të ndërmarrë ata hapa të nevojshëm në avancimin drejtë anëtarësimit në BE. Kjo fillon me studimin e fizibilitetit si hap i parë drejtë Marrëveshjes së Stabilizim - Asociimit. Disa vende e kanë bllokuar progresin duke thënë se nuk duan studimin e fizibilitetit. Nëse shkoni tutje ato gjithashtu do të bllokojnë Marrëveshjen e Stabilizim - Asociimit. Edhe në rast se nuk do të bllokojnë Marrëveshjen, do të bllokojnë ratifikimin e saj. Do të ketë gjithnjë shumë mënyra për të bllokuar progresin e Kosovës drejtë Bashkimit Evropian. Shembull tjetër është udhërrëfyesi për liberalizimin e vizave. Komisioni Evropian i ka duart e lidhura në rastin e Kosovës, sepse nuk ka mandat në aspektin juridik, siç ka bërë me vendet tjera. Deri tani miqtë e Kosovës, dhe Komisioni është mik i Kosovës, po përpiqen të gjejnë rrugë kreative dhe disa zgjidhje që janë neutrale ndaj statusit, por në të vërtetë pa ato pesë vende, apo pa të paktën qëndrimin e tyre se nuk do të bllokojnë progresin dhe procesin evropian të Kosovës, do të jetë e vështirë, apo e pamundur për Kosovën që të bëjë hapa të rëndësishëm dhe të qëndrueshëm drejtë BE-së.

Radio Kosova: Problemet më të mëdha politike për Kosovën vlerësohet se janë në pjesën veriore të saj. Nga këndvështrimi juaj, përse institucionet e Kosovës nuk po arrijnë ende të shtrijnë autoritetin e tyre në atë pjesë të vendit ?

Verena Knaus: Për dhjetë vite institucionet e Kosovës nuk kanë qenë në gjendje që të vetme të shtrijnë autoritetin e tyre në veri të lumit Ibër. Për tre vitet e para kjo ka ndodhur shkaku i mungesës së mjeteve dhe autoritetit. Në dy tre vitet e fundit, sidomos nga shpallja e pavarësisë, kjo ndodh për shkak të kundërshtimit të hapur të popullatës serbe në veri dhe obstruksionit të hapur nga Beogradi. Nuk është shkaku i EUELEX-it që Prishtina nuk e kontrollon veriun. Kjo ka qenë e metë që në shpalljen e pavarësisë. Nuk është fer të fajësojmë EULEX-in, protokollin, Iv De Kermabon apo të tjerët.

Radio Kosova: Ju jeni çdo ditë në terren në mbarë Kosovën. A shihni ndonjë zgjidhje praktike për ta bërë pjesë integrale të Kosovës pjesën veriore ?

Verena Knaus: Tri gjëra mendoj se duhet të ndodhin që procesi të vazhdojë. Së pari: institucionet e Kosovës duhet të bëjnë atë që pritet në zbatimin e planit të Ahtisarit. Kjo do të thotë se duhet të vendosen të gjitha strukturat, ligjet, përkushtimet dhe burimet për të zbatuar gjithçka që del nga plani Ahtisari, e që institucionet e Kosovës mund ta zbatojnë. Shumë gjëra nuk do të jenë të mundura për shkak të mungesës së mbështetjes nga pala serbe, apo nga Beogradi, por vetë Kosova duhet të bëjë atë që mundet të bëj. Së dyti: Bashkimi Evropian, në formën e EULEX-it, ICO-s dhe vendeve anëtare, duhet të këmbëngul në përkushtimet e veta. Përkushtimet janë shumë të qarta dhe ato dalin nga parimet e Grupit të Kontaktit që thonë: nuk ka ndarje, Kosova shumetnike dhe nuk ka kthim në gjendjen e mëhershme. Tani 22 vende e kanë njohur Kosovën e pavarur në kufijtë e saj. Pra Bashkimi Evropian duhet të jetë i qartë dhe të ri-sigurojë Prishtinën, por edhe Beogradin, dhe, të thotë se kjo është situata dhe le të ecim përpara. Beogradit i duhet thënë qartë: harroni idenë e ri-negocimit rreth veriut, treni ka ikur dhe stacioni është mbyllur. Mesazhi ndaj Prishtinës duhet të jetë: ne qëndrojmë pas parimeve tona dhe qëndrojmë pas parimeve brenda marrëveshjes Ahtisari dhe realiteti për Kosovën e pavarur ekziston dhe nuk mund të kthehet pas asnjëherë më. Në praktikë kjo nënkupton shumë gjëra të ndryshme, por mendoj se ky duhet të jetë mesazhi. Në një afat më të gjatë mendoj se është e qartë që Serbia dhe Kosova nuk do të mund t’i bashkëngjiten Bashkimit Evropian derisa të zgjidhin çështje të marrëdhënieve të tyre. Mendoj se Bashkimi Evropian është i lodhur nga vende si Sllovenia e Kroacia, që sjellin çështjet e tyre të brendshme dhe i shndërrojnë në çështje evropiane. Pra, mendoj se Bashkimi Evropian do të jetë edhe më i kujdesshëm në Ballkan kur bëhet fjalë për vende të tjera në mënyrë që të mos përsërisë gabimet nga rasti i Qipros, apo të Maqedonisë dhe Greqisë. Pra Serbia dhe Kosova do të duhet të zgjidhin problemet e tyre. Por natyrisht çështja e tretë është se çfarë me Beogradin ? Mendoj se është shumë e qartë se për veriun e Kosovës dhe për të mirën e popullatës serbe që jeton në Kosovë, Beogradi vërtetë duhet të ndryshojë politikën e tij ndaj Kosovës. Beogradi nuk do ta njoh Kosovën as sot, as nesër e as në një të ardhme të afërt. Por është diçka ndërmjet njohjes dhe gjetjes së zgjidhjeve praktike me një vend fqinj. Nuk mendoj se politika aktuale e mbajtjes së serbëve jashtë institucioneve të Kosovës, duke i parandaluar nga pjesëmarrja në zgjedhje dhe duke forcuar strukturat paralele, është ajo e duhura që u shërben serbëve të cilët jetojnë në Kosovë, apo të cilët dëshirojnë të jetojnë apo të kthehen në Kosovë.

Radio Kosova: Për të gjitha këto duket se nuk ka zgjidhje të shpejta, mirëpo për çështjen e protokolleve sidoqoftë duhet të ketë një zgjidhje. Sipas jush cila është zgjidhja për gjendjen e krijuar rreth protokolleve ?

Verena Knaus: Pavarësisht nëse i quani aranzhmane teknike apo protokoll, një formë e tij është e nevojshme sepse e lejon EULEX-in të veprojë në veri, sidomos në kufij dhe lejon bashkëpunimin policor ndërmjet Serbisë dhe EULEX-it këtu. Po ashtu ky është parakusht edhe për Kosovën në përmbushjen e disa kushteve të saj në procesin e liberalizimit të vizave. Por, në këmbim Prishtina duhet të fitojë diçka. Ky mund të jetë, për shembull, udhërrëfyesi për liberalizimin e vizave. Pra, do të ishte një përkushtim i qartë nga ana e Bashkimit Evropian: po EULEX-it, me bashkëpunimin dhe kompromiset, kur bëhet fjalë për rolin e tij neutral ndaj statusit, por gjithashtu EULEX-i do të jetë aty për të ndihmuar Kosovën për të arritur diçka që është shumë e rëndësishme për publikun dhe për qeverinë, dhe, ky është liberalizimi i vizave – jo në një të ardhme të largët, por në 2010, apo 2011

Intervistoi: Gjylie Rexha

[Anesti_55]

Ekskluzive: Ja çfarë përmbanë protokoli për bashkëpunim policor EULEX-Serbi



Mes Ministrisë së Punëve të Brendshme të Republikës së Serbisë dhe EULEX-it (pjesëmarrësit) mbi ]

Me falni po c'far nuk ju pelqen ne kete protokoll?Po kjo tregon haptazi se nese nepermjet EULEX(pra Kosova)dhe Serbise, behet nje marrveshje koordinuese per problmet e ngritura me siper, egziston nje kufi.Nese dote zevendsoni keto dy emra "Serbi dhe Eulex dhe Shqiperi -itali Shqiperi- Greqi-Maqedon, etj, do te kuptoni se disa kopje te kesaj marrveshje do te gjeni ne sirtarin e Sali Berishes.Por shtetet kushtu punojne.Po une u gezova dhe per faktin se nese pranohet nje marreveshje, pra nje akt lidhje,tregon se egzistojne dy shtete, te pranuara defekto nga te dy palet.Pra mes Eulex (Kosoves) ka nje kufi dhe si ne te gjitha rastet ne bote krijohen marrveshje bahkepunimi.Nese kundershtohet kjo, do te thote se dikujt ne Kosove i mungon truni.Eulex ne referim me Serbine , perfaqeson dhe mbron Kosoven dhe pavarsine e saj, ndersa ne mardhenie me minoritetin serb atje, ajo mbron te drejtat e ketij te fundit.E keshtu duhet te jete.