Xhafer Ibrahim Deva (1904-1978)

[CEZARND]

Ago Agaj e Xhafer Deva i shpëtuand familjet hebreje të Mitrovicë
Fazli HAJRIZI
Në 15 – vjetorin e vdekjes së atdhetarit të devotshëm Ago Agaj (4)
Gjatë periudhës së Luftës së Dytë Botërore Mitrovica me rrethe përjetoi një liri që nuk e kishte pasur asnjëherë gjatë historisë. Kjo liri, siç thotë Agaj, e ndezi popullin aq shumë, sa edhe gratë morën pjesë në kremtimin e 28 Nëntorit 1941. Ishte hera e parë që ato merrnin pjesë në një mbledhje. Për herë të parë, pas 500 vjetëve, ato dolën sheshit të veshura me kostume kombëtare e të zbukuruara me flori e gurë të çmueshëm e me qendisje artistike, aq sa të huajt mbetën të habitur. Mirëpo, pas kësaj feste, siç tregon Agaj, ndodhi një ngatërresë e papritur me gjermanët. Komanda kishte marrë vendim të burgoste gjithë hebrenjtë dhe jevgjit. Në Mitrovicë nuk kishte shumë familje hebreje, por kishte rreth katër mijë jevgj që i quanin gabelë. Ata flisnin shqip dhe mbanin anën e shqiptarëve. Ago Agaj u shpjegoi gjermanëve se jevgjit ishin me origjinë egjiptiane, kurse ciganët ishin me prejardhje nga India dhe ishin nomadë që nuk ngulen në asnjë vend. Ky shpjegim nuk mjaftoi dhe lypseshin fakte të tjera. Me anën e Vehbi Frashërit u gjet libri i prof.E. Novack-ut, i cili ishte marrë me studimin e këtyre popujve. Kështu, jevgjit shpëtuan dhe ata, në shenjë falënderimi, dhanë një koncert, siç dinë vetëm ata. Edhe hebrenjve, në saje të angazhimit të Ago Agajt e Xhafer Devës, ua shpëtuan jetën. I vendosën në një ndërtesë të mirë. Pas largimit të Ago Agajt, Xhafer Deva gjeti mënyrën për t’i çuar këto familje në Shqipëri, ku gjetën strehim dhe mikpritje. Ago Agaj qëndroi një kohë të shkurtër në krye të prefekturës, sepse Gjermania ndërhyri tek italianët, ngase “kjo liri e kjo administratë u muar si shembull edhe për Shqipërinë dhe rinia kërkonte edhe atje të njëjtin administrim”. Kështu, Ago Agaj ishte bërë shumë popullor në mes kosovarëve me të cilët ai bashkëpunoi aq mirë.
Emërimi i Ago Agajt ministër i Bujqësissë në qeverinë e Rexhep Mitrovicës
I dashuruar pas Kosovës, ai do të mbiquhej edhe “kosovari nga Vlora”. Në vitin 1943, u zgjodh deputet i Asamblesë Kushtetuese. Po atë vit u emërua ministër i Ekonomisë. Më 5 nëntor 1943, Këshilli i Naltë emëroi Rexhep Mitrovicën kryeministër. Ai formoi kabinetin e tij që kishte në përbërje mjaft personalitete me edukatë shkollore të lartë, që nuk ishin vegla të fuqisë së huaj, në këtë formacion: Rrok Kolaj - ministër i Drejtësisë, Xhafer Deva - ministër i Punëve të Brendshme, Ago Agaj - ministër i Bujqësisë, Sokrat Dodbiba - ministër i Financave, Musa Gjylbegu - ministër i Punëve Botore, Kolë Tromara - ministër i Kulturës Popullore e Propagandës, Eqrem Çabej - ministër i Arsimit, Mehmet Konica - ministër i Punëve të Jashtme, Qazim Bllaca - ministër i Ekonomisë Kombëtare, Ernest Çoba - nënsekretar i shtetit.
Në qershor të vitit 1944, Ago Agaj mori pjesë në mbledhjen e Dytë të Lidhjes së Prizrenit. Kongresi i Dytë u mbajt më 15 janar 1944. Delegatë të mbledhjes së Dytë të Lidhjes së Dytë të Prizrenit, pos Ago Agajt, ishin edhe: Kol Margjini, Bedri Pejani, Musa Shehu, Tahir Zajmi, Esat Berisha, Sylejman Aliu, Ahmet Lusha, Kemajl Karahoda, Lukë Simon Mjeda, Nuredin Halili, Bejtulla Devaja, , Nexhip Basha, Bajram Gashi, Shemsi ferri, Vehbi Hamzaga, Adem Kurtaga, Musa Boletini, Ekrem Jegeni, Mentor Çoku, Adem Sabriu, Remzi Ragipi, Haxhi Xheladini, Sylejman Akshiu, Hasan Agë Zvezdiu, Zenun Gashi, Lutfi Spahiu etj. U zgjodh edhe Komiteti Qendror i Lidhjes së Dytë të Prizrenit në këtë përbërje: Bedri Pejani, kryetar (i dënuar prej gjyqit partizan, vdiq më 1946), Musa Shehzade, nënkryetar (i pushkatuar), Nexhip Basha, anëtar, Sylejman Akshia, anëtar, Esat Berisha, anëtar (i pushkatuar), Mahmut Shefik Basha, anëtar, Rexhë Meta, anëtar, Ekrem Jegeni, anëtar, Dr. Agolli, anëtar, Asllan Boletini, anëtar, dhe Isa Çavolli, anëtar.
Formimi i Lidhjes Shqiptare të Prizrenit (1878) dhe më vonë Shpallja e Pavarësisë së Shqipërisë (28 Nëntor 1912), në radhë të parë ishtin vepra të kombit shqiptar dhe e anëtarëve, si: Abdyl Frashërit, Ymer Prizrenit, Sulejman Vokshit; Ismail Qemalit, Shahin Kolonjës, Bajram Currit, Idriz Seferit, Dedë Gjo Lulit, Isa Boletinit, Faik Konicës, Hasan Prishtinës, Dervish Himës, Prenk Doçit, Petro Nini Luarasit, Mithat Frashërit, Luigj Gurakuqit, Çerçiz Topullit, Nikollë Ivanajt, Sotir Pecit, Kadri Prishtinës, Fehim Zavalanit, Gjergj Qiriazit, Murat Toptanit, At Gjergj Fishtës, Ibrahim Temos, Seit Najdenit e shumë të tjerëve, ndërsa formimi i Shqipërisë në kufijtë etnikë ishte vepër e nacionalistëve, si: Mithat Frashërit, Ago Agajt, Rexhep Mitrovicës, Xhafer Devës, Bedri Pejanit, Mehdi Frashërit, Rexhep Krasniqit, Vasil Andonit, Ymer Berishës, Ernest Koliqit, Ahmet Gashit dhe shumë e shumë të tjerëve.
Njeriu i pajisur me kulturë perëndimore
Në fund të vitit 1944, pas vendosjes së regjimit komunist dhe diktaturës së kuqe, Ago Agaj u detyrua të ikë nga Shqipëria për të cilën punoi dhe sakrifikoi shumë. Emigroi në Itali, Austri dhe pastaj në Egjipt, ku qëndroi deri në vitin 1965, kur u vendos përfundimisht në ShBA, pranë vëllait të tij në teqenë e Baba Rexhepit. Kudo që jetoi, ai e mbajti në zemër Shqipërinë. Ka qenë anëtar i Bllokut Kombëtar Indipendent. Njeri i cili shquhej për thjeshtësinë dhe modestinë e tij proverbiale, i pajisur me një kulturë të gjerë perëndimore, ai ka ditur të bashkëpunojë me atdhetarë të tjerë atje, të përcjellë me vëmendje çdo ngjarje në vendin e tij, duke vepruar në forma të ndryshme për ta ndihmuar atë. Ka botuar në të gjitha organet të shtypit të diasporës studime historike, gjurmime në fushën e folklorit, monografi etj. Lidhur me miqësinë me gjermanët në periudhën pas Luftës së Dytë Botërore, “vlonjati i Kosovës” i deklaron Cuf Hoxhës kështu: “Gjermania ka ndryshuar. Ajo është amerikanizuar shumë. Gjermanët janë bërë më shumë biznesmenë. Nuk janë më ata gjermanët e vjetër. Një gjeneral egjiptian që ishte shkolluar në Gjermani, kur isha në Egjipt, më pati thënë se aleatët u munduan ta shkatërronin këtë shtet, mirëpo ai sot është ekonomikisht shumë i fuqishëm. Megjithatë, në një aspekt tjetër, aleatët patën sukses. Ndryshuan karakterin gjerman. Pas luftës janë bërë ndryshime të mëdha në Evropë. Por në Shqipëri ka ndodhur e kundërta, është bërë hataja me shkatërrimin e moralit e të karakterit shqiptar. Enver Hoxha qe një sadist që kënaqej me vuajtjet e kundërshtarëve. Kur emisarët e tij kërkuan nga unë që të isha ndërlidhës ndërmjet komunistëve shqiptarë dhe atyre jugosllavë, meqenëse kisha shërbyer në Mitrovicë dhe i njihja mirë serbët, unë u thashë se do ta bëja këtë punë me një kusht që Kosova të mbetej pjesë e Shqipërisë. Dhe, ata nuk u dukën më”./Vijon

[CEZARND]

Xhafer Deva dhe plani ushtarak i Uashingtonit për Kosovën

Nga SEJDI PEKA




Në këtë rishkrim për historinë, ndriçimi i rolit të intelektualit Xhafer Deva për mbrojtjen e hebrejve në Shqipëri, gjatë luftës së Dytë Botërore, si edhe organizimin e rezistencës së popullit shqiptarë për mbrojtjen e kufijve etnik të Kosovës në drejtimin e “Lidhjes së dytë të Prizrenit”, merr një rëndësi të veçantë

Kur, kryeministri Berisha hodhi idenë e rishkrimit të historisë dhe çlirimin e saj nga trajtimi ideologjik, disa nëpunës të katedrave të historisë së marksizëm-leninizmit në Tiranë dhe në Prishtinë, reaguan negativisht. Tani pas gati dy vjetësh, ideja e kryeministrit ka ardhur duke u fashitur derisa duket e harruar. Edhe përpjekjet e historianëve si Dr.Beqir Meta dhe Dr.Muharrem Dezhdiu, për trajtimin e historisë së pas pluralizmit, u atakuan në mënyrën më primitive, nga historianët-politikanë të së majtës ish-komuniste.

Ndaj falsifikimit të historisë tonë kombëtare, sidomos asaj të Luftës Dytë Botërore dhe pas saj, të paktën ne, ish-të përndjekurit politikë të Shqipërisë, nuk mundet të heshtim dhe të pranojmë që historinë tonë kombëtare ta shkruajnë edhe në ditët tona, historianët e sëmurë dhe të infektuar me ideologji komuniste. Në këtë shkrim unë po marr përsipër të ndriçoj në dritën e fakteve dhe të së vërtetës, rolin e intelektualit Xhafer Deva për mbrojtjen e hebrejve në Shqipëri gjatë Luftës së Dytë Botërore, si edhe organizimin e rezistencës shqiptare në Kosovë me organizimin e “Lidhjes së Dytë të Prizrenit”, që merr një rëndësi të veçantë.

Nuk ka asnjë dyshim se njëri nga kapitujt më të shkëlqyer te historisë tonë kombëtare është “Lidhja e dytë e Prizrenit”. Është shpallur dita e 26 janarit, si dita përkujtimore e viktimave të holokaustit në mbarë botën. Për ne shqiptarët kjo përkujtimore ka një rëndësi dyfish të veçantë. E para se ne jemi ndër ata popuj që në vendin tonë nuk lejaum vrasjen e asnjë njeriu me kombësi hebreje nga fashistët gjermanë dhe për këtë kemi përse të jemi krenarë. Dhe e dyta me këtë rast ne përkujtojmë holokaustin e diktaturës komuniste që për 50 vjet ushtroj kundër popullit tonë; për marrjen e pushtetit deri në vitin 1944 dhe për mbajtjen e pushtetit pas këtij viti deri në rënien e komunizmit.

Historia jonë, e një populli të vogël, por “mjaft fatkeq”, siç shkruan Abdyl Frashëri, është një histori e shkruar me gjak dhe me vuajtje, prandaj edhe meriton të shkruhet ashtu siç është. Është e vërtetë se populli shqiptar i strehoi dhe i mbrojti hebrejtë, ashtu siç duhet të pranojmë të vërtetën historike se hebrejtë i mbrojtën edhe qeveritë e ashtuquajtura “kuislinge” sipas historiografisë komuniste, në rastin konkret qeveria e Rexhep Mitrovicës. Në këtë kohë ministër i brendshëm ka qenë po sipas historiografisë komuniste edhe “kuislingu”Xhafer Deva - që po të shikojmë historinë ky njeri do të ishte më vonë po sipas historiografisë komuniste edhe “kuisling” i amerikanëve për përmbysjen e komunizmit dhe vendosjen e demokracisë në Shqipëri. Në vitin 1949, menjëherë me formimin e Aleancës së Atlantikut të veriut NATO, do të ishte një bashkëpunëtor i ngushtë i kësaj aleance. Deva me përkushtim dhe vendosmëri, si njeri i traditës dhe besës së vendit që e kishte lindur, i mbrojti hebrejtë me nder dhe dinjitet nga shfarosja e synuar prej gjermanëve. Me këtë rast ky fakt i rëndësishëm nuk mundi me u përmendë si e vërtetë historike. Kundër Xhafer Devës dhe të gjithë nacionalizmit shqiptar në përgjithësi, është hedhur kaq shumë baltë nga komunistët, saqë është mjaft e vështirë të përgatitet opinioni për të mësuar të vërtetën e historisë tonë kombëtare sidomos në periudhën gjysmë shekullore të regjimit komunist. Me emrin e Xhafer Devës është e lidhur e ashtuquajtura masakra e 4 shkurtit 1944, që po sipas historiografisë komuniste ishte një vepër mizore e Xhafer Devës, si nata e Shën Bartomeleut. Po a është e vërtetë masakra e 4 shkurtit në Tiranë ashtu siç e kanë shkruar komunistët? Kjo mbetet për t’u parë nga historianët në të ardhmen dhe gjithësecilit i duhet dhënë “haku” që i takon me faktet që duhen shikuar në dritën e diellit, pa emocione të natyrës komuniste. Por sipas fakteve historike rezulton se komunistët në luftë për marrjen e pushtetit dhe për të përligjur vrasjet dhe masakrat e tyre anë e kënd Shqipërisë, gënjeshtrën dhe propagandën i kishin parësore.

Në internet është i publikuar një shkrim i një autori sipas rrëfimeve të një veterani, një dëshmitar okular i kësaj ngjarje. Që në fillim të rrëfimit, megjithëse historiani ka qenë pedagog i katedrës së historisë PKSH dhe sekretar i komitetit të Partisë së Punës në Lushnjë, bëhet fare i pabesueshëm. “Atë natë dimri të ashpër”, e fillon rrëfimin e tij veterani, kur dihet se në Tiranë nuk mundet të ketë dimër të ashpër kur trëndafilat çelin gonxhe edhe në dimër. “Duke tërhequr zvarrë nëpër rrugica e kanale u pushkatuan barbarisht 84 njerëz, u arrestuan dhe u internuan 500 të tjerë”. Dhe autori i shkrimit duke cituar tregimin e një nëne që ia kishin pushkatuar djalin atë natë të 4 shkurtit 1944, shkruan thëniet e të tjerëve: “Lidheni qenin, bërtisnin Qazim Mulleti dhe Osman Kazazi”. Është përsëri fare e pabesueshme që prefekti i Tiranës ne atë kohë të shkonte shtëpi më shtëpi dhe rrugë më rrugë duke pushkatuar njerëz. Por historiani veteran nga 84 njerëz që sipas tij u pushkatuan atë natë, megjithëse ka patur më shumë se një gjysmë shekulli kohë në dispozicion, nuk ka mundur të grumbullojë më tepër se 30 emra - edhe këta ka shumë mundësi të jenë vrarë në rrethana të tjera.

Duke cituar gazetën “Bashkimi” të dt.03.02.1945, që në atë kohë ishte organi më i besueshëm i komunistëve shqiptarë, themi se ishte shkruar një njoftim: “ftohen familjet, farefis ose shokët dhe çdo qytetar, që di emrat e martirëve të 4 shkurtit 1944, të njoftojë brenda ditës së sotme pranë këshillit N.çl. të qytetit të Tiranës”. Siç shihet edhe një vit nga koha e kësaj ngjarje, komunistët megjithëse ishin ustallarë në fushën e propagandës, nuk kishin mundur të plotësonin emrat se kush ishte vrarë në “natën e Shën Bartolemeut”. Gazeta Bashkimi, në deklaratën e Komitetit Qendror të PKSH me rastin e 4 Shkurtit, jep vetëm emrat e katër personave të vrarë. Me dt.9 shkurt po kjo gazetë shkruan se Ali Visha po në këtë datë të një viti më parë “kishte vdekur nga torturat e xhelatëve të popullit”. Ndërkohë historiani veteran, dr.i shkencave historike, në listën që paraqet me të vrarët e 4 shkurtit 1944 është edhe Ali Visha. Është fare e pakuptimtë që i njëjti person të jetë vrarë me 4, por edhe me 9 Shkurt. Duke e parë në këtë këndvështrim dhe shumë fakte të tjera, në të njëjtën kohë duke ndjerë mjaft keqardhje nëse me të vërtetë ka patur të vrarë,një gjë është shumë e vërtetë; se 4 shkurti ishte sajesë e propagandës komuniste për të diskredituar Xhafer Devën dhe në të njëjtën kohë për të justifikuar vrasjet e masakrat e tyre kundër popullit në të katër anët e vendit.
***
Po kush është Xhafer Deva për të cilin shqiptarët janë të informuar vetëm me propagandën komuniste, si njeri kuisling në shërbim të fashizmit,injorant,katil dhe tradhtar i interesave kombëtare. Dhe për këtë njeri që për një kohë ka bërë emër në historinë tonë kombëtare, e vërteta mbulohet me natë në mënyrë të qëllimshme. Personalisht nuk e kam njohur Xhafer Deven. Por kam patur fatin të njoh dhe të bisedoj gjatë me dr.prof.Rexhep Krasniqin, ish-ministër i Arsimit, ish nënkryetar i Kuvendit Kombëtar të Shqipërisë në vitin 1943, nënkryetar i Lidhjes së dytë të Prizrenit në vitet1943 – 1944 dhe kryetar i Komitetit Shqipëria e lirë në New-York nga viti 1956-1992. Edhe këtë fakt duhet të njohin shqiptarët, se Komiteti “Shqipëria e lirë” ka patur pothuajse atributet e një qeverie provizore në mërgim, me përkrahjen morale dhe materiale të qeverisë amerikane. Qindra mijëra shqiptarë të ndjekur nga regjimi komunist dhe që strehoheshin në kampe, si në Itali, Jugosllavi, Francë, Austri etj., me ndërhyrjen personale të Krasniqit pranë qeverisë amerikane erdhën në Amerikë. Komiteti Shqipëria e lirë,me këtë përkrahje ka punuar pa u lodhur në fushën diplomatike,politike dhe ushtarake për përmbysjen e regjimit komunist dhe vendosjen e demokracisë ne Shqipëri. Tani, kolosi i patriotizmit dhe nacionalizmit shqiptar, Rexhep Krasniqi nuk jeton më, por unë i jam shumë mirënjohës z.Idriz Lamaj, për një kohë të gjatë gazetar dhe spiker i “Zërit të Amerikës” në gjuhën shqipe dhe z.Hysen Biberaj një luftëtar i papërkulur për një Shqipëri etnike demokratike, që më mundësuan ta njoh këtë personalitet, këtë shkencëtar të letrave shqipe. Gjatë një muaj të qëndrimit në New-York, nuk kishte pothuaj asnjë ditë që nuk bisedoja me Krasniqin. Nuk është për t’u çuditur kur kryeministri Berisha ju drejtua vetëm pak kohë më parë deputetëve të Kuvendit duke i pyetur: “E njihni ju kush është Rexhep Krasniqi” dhe heshtja në sallë. Përsëri i përgjigjet pyetjes së vet Kryeministri: “e shikoni se nuk e njihni?”. Rexhep Krasniqi ka qenë bashkëpunëtori më i ngushtë i Xhafer Devës gjatë luftës së dytë botërore. Deva ka qenë kryetar i Lidhjes së Dytë të Prizrenit dhe Krasniqi nënkryetar i kësaj lidhje, që organizoi popullin e Kosovës në luftën e armatosur për jetë a për vdekje kundër instalimit të regjimit kriminal bolshevik serb në Kosovë. Më vonë bashkëpunimi i tyre do të vazhdonte në emigracion në kuadrin e Komitetit “Shqipëria e lirë” në Amerikë. Arkivi i këtij Komiteti, veprimtaria e të cilit përfshin një kohë mëse 35-vjeçare, hedh dritë edhe në veprimtarinë e Xhafer Devës. Rexhep Krasniqi në shkrimet dhe kujtimet e tij tregon se Deva ka mohuar gjithnjë në mënyrë kategorike për ndonjë masakër që mundet të jetë bërë me urdhrin e tij për sa kohë ai ka qenë Ministër i Brendshëm në qeverinë e Rexhep Mitrovicës.

Shkollimi - Xhafer Deva ka lindur në Mitrovicë në vitin 1904, në një familje me origjinë qytetare nga Gjakova por që shumë herët kishte zbritur nga Deva e rajonit të Hasit. Një njeri i shkolluar me profesion inxhinier, ishte një poligliot në njohjen e shumë gjuhëve si anglisht, gjermanisht, turqisht, frëngjisht dhe italisht. Në librin “Isa Boletini”, autori Skender Luarasi, duke bërë fjalë për kreshnikun e Kosovës shkruan se “vetëm për atë natë që me trimat e Kosovës e ndali ushtrinë e Xhavit Pashës në kodrat e Levanit për të mos hyrë në Vlorë,duke mbrojtur flamurin dhe shpalljen e pavarsisë,asnjë vepër tjetër mos të kishte bërë, Isa Boletini është Hero i Popullit”. Në këtë kuptim, gjithë jetën e tijë,Xhafer Deva e ka shkrirë në luftë dhe përpjekje të jashtzakonshme për çlirimin e Kosovës nga pushtimi serb dhe bashkimi me Shqipërinë i të gjitha trojeve të mbetura jashtë shtetit amë. Në fushën diplomatike dhe ushtarake,edhe në emigracion me përkrahjen e qeverisë amerikane,përpjekjet e tij nuk kanë pushuar asnjëherë për rrëzimin e regjimit komunist dhe vendosjen e demokracisë në Shqipëri dhe në Kosovë. Me 9 prill 1950, Xhafer Deva i shkruan Rexhep Krasniqit i cili në atë kohë ndodhej në Australi:
“Shpërthimi i një lufte në Ballkan dhe ma gjanë nuk duhet të na gjejë të papërgatitur. Na nuk mund të bëjmë mrekulli,por me një batalion,të cilin mund ta krijoj dhe udhëhiqi,do të zbarkojmë në Tropojë dhe nga aty mund të thejmë një pikë sa me hy në Rrafsh të Dukagjinit.”(Idriz Lamaj,Angazhimi i Xhafer Devës për përfshirjen e Kosovës në planin ushtarak të Washingtonit fq.2). Dhe po aty, Lamaj shkruan se, “me 26 qershor 1950, pak para mesnate filloj hedhja e parashutistëve të Xhafer Devës në Shqipëri. Ata ishin të gjithë kosovarë dhe të veshur me uniformë ushtarake amerikane. Ata ishin përgatitur në një kamp ushtarak amerikan duke patur Devën ditë për ditë në fushën e stërvitjes”.

Në këtë kohë komunistët në Beograd dhe në Tiranë u alarmuan si ata e njihnin mjaft mirë se kush ishte Deva.Gazeta “Zëri i Popullit” në Tiranë dhe si motra e saj në Beograd “Veçerne Novosti”shkruanin artikuj të gjatë se “Xhafer Deva ishte në lëvizje”. Duke hequr një paralele me atë që ndodhi 49 vjet më vonë në Kosovë,kur UÇK shpërtheu kufirin pikërisht në Tropojë në drejtim të Koshares duke hyrë në rrafshin e Dukagjinit,tregon atë strategji dhe aftësi të Devës si prijës ushtarak shumë i zoti. Qeveria e Rexhep Mitrovicës, në të cilën ministër i Brendshëm ishte Deva, akuzohet nga historiografia komuniste si qeveri kuislinge. Duhet shkuar më tej strategjisë së kësaj qeverie e cila kishte për qëllim të shfrytëzonte koniukturat politike të kohës për bashkimin e të gjitha trojeve shqiptare në një shtet të vetëm. “ Asnjëher në këtë kohë në Shqipëri nuk ka ekzistuar një parti naziste, as nuk ka patur formacione të organizuara të rinisë shqiptare. Në asnjë godinë shtetërore ose qendër publike, përveç flamurit kombëtar, nuk është ngritur flamur i huej” (Rexhep Krasniqi, “Xhafer Deva, jeta dhe veprimtaria, fq.73”). Ago Agaj, “i quajturi krenaria e Vlorës”, bashkëluftëtar i Devës në luftë për një Shqipëri etnike demokratike dhe kundër komunizmit, prefekt i Mitrovicës, ministër i Ekonomisë Kombëtare në qeverinë e Rexhep Mitrovicës, në kujtimet e tij në shkrimin “Si e njofta Xhafer Devën” shkruan se, “Shkruaj si njeri në moshë të kaluar por edhe si njeri para Zotit. Zoti dhe kombi nuk duhet të gënjehen. Xhafer Deva kishte këto vetijet e kosovarit dhe hidheshe në luftë pa i vënë gurë ballit si asnjë tjetër për të mbrojtur popullin e tij. Ishte burri,shqiptari më i shkëlqyer i gjeneracionit të tij” (Po aty,fq.1 dhe 116).


Është me të vertetë për të ardhur shumë keq kur të gjithë ata që gjith jetën e tyre luftuan për një Shqipëri etnike demokratike dhe kundër instalimit të murtajës komuniste në Kosovë dhe në Shqipëri të mos vlerësohen por përkundrazi të injorohen. Kjo tregon se shoqëria jonë dhe politika në Shqipëri është tejet e infektuar nga reminishencat e regjimit komunist. Nga ky batak që kemi rënë sa më parë duhet të ngrihemi që të rendim në rrugën e vështirë të demokracisë dhe të bashkohemi me kombet e tjera të qytetëruara. Tradhtia kombëtare nuk ka qenë kurrë dhe asnjëherë në anën e nacionalistëve. Nacionalistët ishin të vendosur në idenë e tyre, të një Shqipërie etnike demokratike të bashkuar me të gjitha trojet e sajë, të mbetura padrejtësisht jashtë shtetit amë nga konferenca e Londrës e vitit 1913. Shqipëria dhe çështja kombëtare u tradhtua nga Enver Hoxha dhe komunistët që shërbyen në veprën e tyre kriminale kundër popullit shqiptar. “Këtu provohet se qëndrimi kundrejt Kosovës është tradhtia më e madhe e Enver Hoxhës që dërgoj shqiptarët me derdh gjakun për me u sigurue komunistëve jugosllav sundimin e Kosovës” (Shih Tajar Zavalani, Historia e Shqipërisë, pjesa e dytë, fq.278/79, Londër 1966).

Lidhja e Dytë e Prizrenit e udhëhequr nga Deva dhe intelektualët e tjerë më të spikatur të Kosovës, do të mbetet ndër kapitujt më të shkëlqyer të historisë tonë kombëtare. Në këtë kohë populli i Kosovës që po luftonte për jetë a për vdekje kundër brigadave serbo-malazeze, në mbrojtje të kufijve etnikë, në vjeshtën e vitit 1944, u sulmuan pabesisht edhe nga brigadat partizane shqiptare të Enver Hoxhës. Forcat ushtarake të Lidhjes së dytë të Prizrenit tani më kishin mbetur ndërmjet Skillës dhe Karibdës. Edhe Shaban Polluzha me trimat e Drenicës legjendare kishin mbetur të rrethuar,nga brigadat serbo-malazeze të Titos dhe në anën tjetër nga brigadat partizane shqiptare të Enver Hoxhës. Egërsia komuniste nuk kishte të ndalur. Më tepër se 44 fshatra u bënë shkrumb e hi. “Numri i të vrarëve dhe i viktimave të pafajshme që u pushkatuan nga komunistët në Kosovë dhe vise të tjera në Maqedoni e Mal të Zi, arrin në 47-50 mijë shqiptarë. Në listën e gjatë me qindra mijëra dëshmorësh po shënojmë vetëm disa prej tyre: Musa Shehi - kryetari i kuvendit të Lidhjes së dytë të Prizrenit, prof.Kol Marxhini - nënkryetar i komitetit qendror të Lidhjes, Aqif Bluta nënkryetar i Lidhjes, djemtë e Isa Boletinit, Asllan Boletini, Mujo Boletini, Pajazit Boletini; nipat e Isa Boletinit, Kapllan Boletini, Skënder Boletini, Bedri Peja, sekretari i Lidhjes; Uk Sadik Berisha dhe Shaban Berisha dy djemtë e Sadik Ram Berishës, udhëheqësi i kryengritjes së rrafshit të Dukagjini, Skënder Curri, Esat Berisha, Mulla Idriz Gilani etj. “Një vend nderi të posaçëm lypset dedikuar batalionit “Hasan Prishtina të përbërë prej të rinjve në një moshë fare të njomë,që u shkri në tërësi prej 300 vetash në grykat e Podujevës në mbrojtje të një pike strategjike,kundër ushtrisë bullgare e udhëhequr prej komisarëve komunist. Këtë betejë të përgjakshme poeti shqiptar e ka quajtur “Termopilet e Kosovës”. Brigadat partizane shqiptare u dorëzuan forcave komuniste jugosllave që po pushtonin Kosovën edhe shumicën e oficerëve të Lidhjes si: kol.Fuat Dibra, komandant i forcave ushtarake të lidhjes dhe shtabin e tij, kol.Asllan Vela, n/kol.Sidki Shkupi, kapiten Hajdar Planeja, kap.Rasim Dajçi, kap.Gjon Destanishta, major N.Hoxha, kap.Mark Thani, toger Nush Dobruna, n/toger Qazim Gostivari, asp.Reshit Kaçaniku etj. Të gjithë këta oficerë janë dorëzuar në komandën e brigadës partizane në Prizren, e cila menjëherë i ka dorëzuar në autoritetet komuniste jugosllave që i kan ekzekutue pa vonesë” (Kosova në vjetët 1941-1945 dhe Xhafer Deva -R. Krasniqi, fq.67/68). Masakrat vazhduan edhe pas vendosjes së regjimit komunist serb në Kosovë. Në pranverën e vitit 1945, 8 mijë luftëtarë të Lidhjes së Dytë të Prizrenit dhe patriotë të tjerë, lulja e djalërisë kosovare, u grumbulluan në Prizren dhe në internatin Kukës, Pukë, Shkodër, në marrëveshje me qeverinë komuniste të Enver Hoxhës u dërguan në Tivar dhe u ekzekutuan.

Xhafer Deva dhe emri i tij, nuk mundet më të mbulohen me natë dhe të mbeten peng i historianëve të institutit të studimeve marksiste - leniniste. Emigracioni politik antikomunist në Europë dhe Amerikë, kanë bërë përpjekjet e duhura pranë qeverisë së Kosovës, dhe së shpejti eshtrat e Xhafer Devës, nga Amerika, do të pushojnë në Mitrovicën e tij legjendë të Isa Boletinit, në tokën shqiptare, për të cilën gjithë jetën luftoi me nder e dinjitet.

[CEZARND]

Xhafer Deva ishte një nga satrapët më të mëdhenjë që ka njohë populli shqiptar e sidomos qytetarët e Tiranës. Ay, siç shkruante profesor Ali Hadri " agjent i shërbimit informativ gjerman".
Në faktë pas kapitullimit të Italisë me hartimi n e planit nga Ribentropi dhe pas pëlqeimit të Hitlerit sulmi mbi Shqiperinë u përgadit nga majori Shajger( Franc Carl von Scheiger i lindur në Grac) të cilit iu besua divizioni sulmues sikurse që ju dha detyrë që të kontaktoj menjëherë me agjentët e tyre për t'formuar qeverin regjente të shqiptarëve. Mirepo duke dyshuar që majori mund ta kryente këtë punë ministria e jashtme Gjermane ngarkon Herman Nojbaherin që ishte përfaqesues i tyre për Europen Juglindore dhe me detyrë në Beograd. Nojbaheri mori udhëzim me telefon nga Ministria e jashtme që të niset menjëherë me aeroplan për në Elbasan ku do t'i bashkangjitet divizionit që priste atje. Mirepo para se të niseshin, ata në Beograd më 1943 u takuan s'pari me XHAFER DEVEN dhe VEHBI FRASHERIN ( ky ishte djali i Mehdi Frasherit që u bë i pari i qeveris regjente nën Gjermanët). Pra, më 9 shtator në Beograd bëri një takim me Xhafer Devën dhe Vehbi Frashërin dhe ku ishin të pranishëm edhe çetnikët e Drazha Mihajlloviqit e të cilëve u shpalosi planin e marrëveshjës Hitler - Nediqi që Kosova Veriore dhe ajo Lindore të mbeteshin akoma nën ndikimin serb.
Në të njëjtën kohë kur Nojbaheri mori rrugë për Shqiperi me aeroplan shkuan edhe Xhafer Deva dhe vehbi Frashëri me qëllim të përgaditjeve politike të aktivitetit të tyre të ardhshëm.

me kete gjuhe o sherr fliste vetem enver hoxha zeri i popullit borba udb
dhe tani vetem me forumet serbe mund te krahasohesh,,
,kush e njohu XHAFER DEVEN NUK E NJOHEN PER TE TILL VETEM PROPAGANDA SERBE E NJOHU ASHTU SIC THUA TI ,,por ky eshte mendimi i yt

[Preng Sherri]

me kete gjuhe o sherr fliste vetem enver hoxha zeri i popullit borba udb
dhe tani vetem me forumet serbe mund te krahasohesh,,
,kush e njohu XHAFER DEVEN NUK E NJOHEN PER TE TILL VETEM PROPAGANDA SERBE E NJOHU ASHTU SIC THUA TI ,,por ky eshte mendimi i yt

E ke gabim shumë- shumë gabim e ke sepse këtu s'kemi të bëjmë me propagandë qoftë ajo enveriste apo edhe tjetër fare; këtu kemi të bëjmë me dëshmi Historike!

Edhe kjo gjë, takimi i Xhafer Devës me oficerë gjerman dhe me kryeçetnikun Kosta Peçancin, Ty të duket propagandë enveriste vetëm mos thoni që në foto krah për krahë me armiqtë e popuillit shqiptarë foton e ka bë Enver Hoxha e këta tre janë zgerdhyer para tij!
Xhafer Devës sikur t'i thonin gjermanët por edhe Peçanci që të vretë dhe të djegë një fshatë të tërë në Shqiperi me gra e fëmij, ai e kishte bërë këtë gjë!
Nëse Xhafer Deva paska qenë kaq patriot i madh, meqë jetoj gogja shumë, çka bëni ay për ta penguar politiken e serbit në Kosovë? Sa herë doli ay në demonstrata publike kundra pushtetit Tito-Rankoviq në Kosovë?
lereni ore atë qen bir qeni se4 s'ka pas nder shqiptarë edhe një më të poshtër se ay!
Ja fakti!
Xhafer Devoviqi me Kosta Peçancin dhe Nojbajerin

http://www.ushmm.org/photos/46/46716.jpg

[CEZARND]

E ke gabim shumë- shumë gabim e ke sepse këtu s'kemi të bëjmë me propagandë qoftë ajo enveriste apo edhe tjetër fare; këtu kemi të bëjmë me dëshmi Historike!

Edhe kjo gjë, takimi i Xhafer Devës me oficerë gjerman dhe me kryeçetnikun Kosta Peçancin, Ty të duket propagandë enveriste vetëm mos thoni që në foto krah për krahë me armiqtë e popuillit shqiptarë foton e ka bë Enver Hoxha e këta tre janë zgerdhyer para tij!
Xhafer Devës sikur t'i thonin gjermanët por edhe Peçanci që të vretë dhe të djegë një fshatë të tërë në Shqiperi me gra e fëmij, ai e kishte bërë këtë gjë!
Nëse Xhafer Deva paska qenë kaq patriot i madh, meqë jetoj gogja shumë, çka bëni ay për ta penguar politiken e serbit në Kosovë? Sa herë doli ay në demonstrata publike kundra pushtetit Tito-Rankoviq në Kosovë?
lereni ore atë qen bir qeni se4 s'ka pas nder shqiptarë edhe një më të poshtër se ay!
Ja fakti!
Xhafer Devoviqi me Kosta Peçancin dhe Nojbajerin

http://www.ushmm.org/photos/46/46716.jpg

nisesh nga nje foto,,,dhe thua se qenka qen bir qeni...
po me thuaj vall kush na ka mbet ne si shqiptar qe mund te mburremi ,,c far ti po me tregon nuk ka asnje presje nga c far thone serbet ne forumet e tyre..........,
futu dhe lexoji c far thone,,,,, thua sa here doli kundra titos-rankovicit,,,

hhaa haha ishte vone at'here e kish marr fera uraten ...ai luftoi per mos te ardhur aja kohe sic erdhi,,

,ai gjykonte se armiku yne shekullor ishte me i rrezikshem se sa gjermanet ,,

ata nje dite do te iknin sic iken

,po serbeve c far tu benim na gjugjezuan per dekada na poshteruan nuk lan gje pa bere kundra nesh ,,ishim aq te zgjuar

sa edhe sot ata ne jemi viktima dhe "sherbetor" te tyre
vella verasjen spiunllekun gjerat me negative ata na i kultivuan edhe ne i vuajme edhe sote

Me Deven Shqiperia do te ishte ndryshe...mendimi im,

[djaliepirotas]

Or Preng, Preng, Prengggg
Akoma do ta mbani historine Peng?

[Preng Sherri]

Nuk nisemi nga nje foto ngaqë Tirana mba mend mirë kur djemtë e saj ( 84 sosh) u vranë mbrenda një dite nga forcat e Xhafer Devës!
Tashti nuk nisemi nga një foto megjithëse një foto fletë më mirë se 1000 mijë fjalë. Në faktë edhe kur u nis në vitin 1943 Xhafer Deva për Shqipëri, ai së pari me oficerin gjerman u takua në Beograd ( shih se çfarë rastësie) s'bashku me Vehbi Frashërin.
Xhafer Deva ka qenë po i njejtë me Veli Devën që bëri politiken e shkavit në Kosovë për vite me radhë.
Në foto kemi takimin në mes çetnikut Peçancë dhe Xhafer Devës.
A thua për çka kanë biseduar këta?
Kjo i bjen sikur një shqiptar gjatë Luftës së Kosovës ( komandant) të takohej me Arkanin dhe të bisedonin.
A mund ta merrni me mendë ta zëmë, takimin në mes( ta zëmë) Fehmi Lladrovcit dhe Arkanit pa qoftë me ndermjetësues?
O vlla, ka pas Trima sa të duash, qofshin nga ana e Partizanëve qofshin nga ana e ballistëve në Shqipëri dhe NDSH-istëve në Kosovë por Xhafer Deva ka qenë vegel e gjermanëve dhe sipas nevojës edhe e serbëve.
Se sa për atë siç thotë dikush me hy në ato forumet serbe i falenderohem shumë - shumë ngaqë se kam as dëshirën dhe as nevojën për këtë gjë.
Unë e di se serbët për emrin e Enver Hoxhës të dënonin me vite e vite burg. Sikur që e di që për serbët të gjithë shqiptarët janë armiqë.
A nuk ishin vet ata serbët që njeriun më besnik të tyre dhe Jugosllavin dhe titistin më të madh Azem Vllasin deshen ta gozhdonin në murë dhe e futen në burg?!
Serbët edhe vet Millosheviqin e dorezuan në Hagë.
Serbët, kush nuk e di le ta dijë; ata të shfrytezojn gjerë sa t'i të pranosh të jesh klysh i tyre dhe në momentin kur ti s'deshiron më të jeshh klyshë të shpallin armik dhe të likuidojn!

[Brari]

dihet preng se.. nji "preng-sherrist" pra nji lpk-isto-pdk-ist (pra enveristo polpotist) del e vret Uken bytyq.. luftar te uck e atdhetar qe sapo kish marre voten e lire te popullit te vet..
pse preng?

cfar injeksioni u kini bere disave qe nuk e kan problem me vra bashkfshatarin ne mes dite e ne mes nate?

din me na sqarue?

komandantin legjendar o preng ..bacen adem .. pse e kishit lan vetem?

po dyshoj mos nuk ka qen fort i kycyr ne LPK i ngrati adem e keshtu nuk ishte ne hesap te shtabit lpk-ist me u mbrojt por vec me u reklamue nder televiziona..

sepse bacen rexhep qos jo vetem e rruajtet mire e e maskuat mire deri ne han elez por deri atje mbrritet se dhe UDB-en makedone e shtit "mik" me ju a nxjerr bacen xhep qos pi turmes qe ja kish msye han elezit dhe me oficira te gligorovit te rankoviqit e morret nen mbrotje shum te kycyrin ne LPK shokin qos..dhe e derguat shnosh si molla pa push nder faqe.. ne tiran tek shokat klosa ..

sa mir dini kur doni me e shmang fillin e kuq..

lol




..

[Preng Sherri]

Si po kalon ti brari në atë Serbin tënde ku e ke fshehur thoben, këtë tregona ti neve?
Kot mba "ymyt" se ajo më s'kthehet!

[Brari]

serbia ne se nuk kthehet kjo i dedikohet brarave e jo prengave..
ju prengat e kini sjelle serbine disa here ne kosove..
edhe tani albini yt mundohet me e sjelle..mirpo skemi me e lan ne brarat..
edhe ne mars ju u perpoqet me e sjelle..
jo ky mars.. po ai marsi i para ca vjetve..

krejt kohen ju prengat kini pas nji mision..
qe sapo nji cop buk e nji grim liri fillonte me e gzu nji fmi shqiptari i kosoves ju menjiheri grusht bashkue nen dirigjimin e enver ramizave.. e kini laJMERUE SERBIN..
EJA SE PO HARAKOPEN KTA.. EJANI E KAJUANI NANEN.. ME TENKA E ARKANA..

kjo eshte ndryshimi mes nesh..

lexo cka po thot kosovelli per vij te kuqe..se ishte interesante..