Poezi nga Diabolis

[Diabolis]

Në vend të fundit

Po është more është e vërtetë,
Ç'të ze dhe nuk e heq në jetë,
Ja më shihni mirë, më shihni mua,
Murrosur me kanë këmbë e duar,
Mua Kangjëll Hekuri Katror,
Dikur nderin e dheut Arbëror.

I

Kam lerë përpara ca mijrave vjet,
Zjarr farke Ballkani, zjarr vërtet,
Hekur më derdhën, sëpatë më bënë,
Pëllëmbë vend pa shkelur s'kam lënë.
Hej të ndërtuar, botën ndryshuar,
Pesë breza, dhjetë bishta ndërruar.
E qindra e qindra vite kështu shkuan,
Kur ligjet dhe kohët e vjetra ndërruan,
Më shkrinë, më rrahën më bënë shpatë,
Luftova me burrat luftova me gratë,
Ngado fituam dhe mbrojtëm lirinë,
Luftuam sa Hyll Drite e bëmë Ilirinë.
Kam luftuar me trimresha e trima,
Armiku dridhej e futej në vrima.
Dhe plagë të rënda kam marrë,
Më dysh jam thyer, jam prerë, e jam çarë,
Deri në fund me Skënderbeun,
Hej ç'vite, balli i Evropës, tundëm dheun.
Pastaj më tretën më bënë parmëndë,
E ktheja dheu mbi dy pëllëmbë,
Se luftrat dhe ligjet kishin ndryshuar,
Me pushkë e penë atëhere duhej luftuar.
Po kam punuar, oj të punuar,
Pyesni këto toka, pyesni ato qe e kuaj.
E bëja shkëmbin të nxirrte xixa,
E në majë malit mbinin filiza.
Punova në luftë punova në paqe,
Djersa dhe Dielli më shndrisnin në faqe.
Pastaj më vjen turp ta them,
Më harruan, më harruan ata djem,
Që papritur në të ikur u kujtuan,
Kangjëll Hekuri Katror më shndruan,
Jo se druheshin nga armiqtë,
Po në mes tyre qenë të liqtë.
Ja kështu duarlidhur kam duruar,
Gjithë këto vite të mallkuar.
Murrosur me llaç e me gurë,
Fatin tim mos e paçi kurrë.

II

Këtu gjithë kohën i murrosur,
Ngrohem në Diell si i marrosur,
Dhe kur ka Hënë me të rri kuvendoj,
Pa të Rrugën e Qumshtit vështroj.
Nuk jam mësuar unë, as brenda as jashtë,
Kështu të rri papunë, të tretem si kashtë.

Kështu kur sapo vjen Pranvera,
Me lulet e kumbullës te dera,
Ja marr me zogjtë që cicërojnë,
Kur tek unë për pak qëndrojnë,
Me ciu ciu e gu gu gu,
Sa shumë duhemi ne të dy.
E luaj me degën që rreh në xham,
Moj shpirtja ime sa të kam xhan,
Me dallëndyshen lozonjare,
Që vjen e shkon e s'ndalet fare,
Por ah, kur ajo nis e mërgon,
Foleja bosh më pikëllon.
Po gjithë këto s'më ndalin mua,
Të kujtoj ç'jam, të kërkoj ç'dua.

Kështu kokulur Vera më gjen,
Tek shoh rrugët e shkreta pa djem;
Shoh nuse të shkretën ç'e gjeti.
Që pret atë të vijë nga kurbeti,
Se sapo erdhi ai ditëziu,
Drejt e në dhomë, drej e shtriu,
Krahët hapi ajo shqiponjë,
E la djaloshin ta ledhatojë,
E perdet tutje janë tutur,
Oj çfarë të puthur, po të puthur,
S'pyesin për yje, s'pyesin për Hënë,
Me duart pas meje zënë,
E ç'dashuri që kanë bërë,
Ashtu mbërthyer natën e tërë.

Kështu shkon djali vjen Vjeshta me stuhi,
Mbahuni - ju them degëve - me fuqi,
Shoh fëmijët që vrapojnë në shkollë,
Disa faqezverdhur disa faqemollë,
E shoh dhe nusen brenda në shtëpi,
Me cërre ne dorë me letra në gji,
E shkon dorën lehtas tek barku,
Jo, vetëm nuk është oxhaku.
Jashtë fryn erë e marrë e bie shi,
Ajo e vetme loton në shtëpi.
Unë me nënë qiellit i hakrohem
Po prej tij rrufe më lëshohen.
Mos u takofshim qiell një ditë,
Në mos ta mban mblidh perënditë.

Kështu Dimrin me tufan pres,
Si plakun që radhën ka të vdesë,
Çdo gjë e ngrirë, çdo gjë ndër akuj,
Po rreth shtëpisë ka ujq e çakaj.
Ah, që m'u kthefshin majat brirë,
T'ja u tregoja more faqenxirrë.
E gjatë dhe e gjatë dhe e gjatë nata,
Veten me dhëmbë kafshon e ngrata,
Shpejt vjen mamia, mjekja shkund borën,
Për në dimër Shkurti e kishte orën,
Ho ho ç'buçko, ho ç'kokoroç,
Ditë si kjo ke qejf ti shikosh.
Paçka se janë të ralla, eh sa të ralla,
Janë të vërteta, s'janë përralla.

Po nuk më duhen zbukurime,
As kundrandryshk e as kostume,
Le të më shkrijnë lopatë a plor,
Mjaft më Kangjëll Hekuri Katror.
Po është more është e vërtetë,
Me punë bën vendi përpjetë.

Në vend të fillimit

Po mi ç'murrosni këto këmbë e duar,
O Shqiptarë, gra e burra të bekuar,
Mi zgjidhni shpejt në keni besë,
Në ju vlon në gjak një shpresë.
Të japim krahët, pasurinë, diturinë,
Gjigande ta bëjmë Shqipërinë!

[Diabolis]

Sa i vetmuar ndjehem unë?
...
Mendo udhëtarin e humbur në shkretëtirë
Me vetulla rënduar nga rëra si duna,
Me buzë zhuritur e të tharë,
Pashpresë për një pikë ujë.
Mendo se oazin e kaltër e kaloi në krah,
E kaloi e s’e pa...
Mendo se një mirazh të rremë po ndjek,
Mendo se hapat zvarrë mezi hedh,
Se fuqi më s'ka,
Është kapitur nën Diell;
Por mos kujto se mjafton ajo rërë dhe orët e gjata,
Nuk matet vetmia.

Mendo varkën në det pa rrema e pa velë,
Mendo peshkatarin që ujin me grushta jashtë nxjerr,
Me buzë të kripur, të çarë e gjak
Që me vete pëshpërit të një kënge të vjetër ca fjalë.
Mendo që dhe të vetmit shkrep
Trilli i erës i ngriti male me dallgë
Dhe varka veç hipën dhe zbret
Nën Yllin Polar;
Por mos kujto se mjaftojnë oqeanet dhe brenga,
Nuk matet vetmia.

Mendo një grimcë gjithësie
Hapësirës së pamatë pa të tjerë pranë,
Mendoje akullin blu të një natë të paanë,
Gjithçka lëviz,
Gjithçka,
E të gjitha larg njëra-tjetrës janë.
Mendo se iku dhe kometa e ndritshme
E askush se di në kthehet më;
Por mos kujto se mjafton largësia dhe heshtja,
Nuk matet vetmia.

Mendo një kaproll në shelgjet mbi lumë
Rrethuar nga langorë që në grykë e çanë,
Mendo ulërimat shtazore të qenve,
Drithërimën e përvajshme të shelgjeve,
Vrapin e llahtarisur të ujërave,
Mendo gjakun që rrjedh,
Mendo lotët kristal që prej syve ranë;
Por mos kujto se mjaftojnë lotët dhe dhimbja,
Nuk matet vetmia.

Do të them dhe të tjera,
Më shkurt, por më shumë,
Më fal në të tremb, po deshe dëgjomë.
Mendo eremitin në shpellën e lagësht
Që ilaçe mbi vete provon derisa më të mirin gjen.
Mendo të burgosurin pa faj në kështjellën muretrashë
Në ishullin shkëmbor e të vetmuar pa breg.
Mendo një të vetëvarur në degën në rrap
Dhe erën që ëndrrën ja merr e tutje ia tret .
Mendo një të plagosur që beteja e kurseu
Por askush s'e di dhe të gjallë e mbulojnë në dhe.
Mendo një skelet zbuluar prej një varri të vithisur
Ku zog s'ndalon, e s'mbin as bar e as gjëmb.
Mendo Prometeun nga zinxhirë shtrënguar
Që orën makabre të vuajtjes pret.
Mendo një foshnjë braktisur prej nënës në një derë
Që duart e vogla zgjat drejt qiellit , e qesh.
Mendoi më parë këto
Por mos mendo asnjë "Happy end"
Pastaj mua mes tyre ku të duash mendomë,
Por përsëri kjo s'mjafton
Të kuptosh SA i vetmuar ndjehem unë,
Është e pamatshme VETMIA.

Vërtet unë ndjehem i vetmuar,
I vetmuar,
Shumë.
Ndonëse gjithë ditën me miq kam kaluar,
Ndonëse shampanjë kam pirë,
Ndonëse kam folur shumë,
Ndonëse të kam pranë, ... përsëri i vetmuar jam unë.
...
E pamatshme vetmia e atyre që guxuan,
E udhëtarit që me krye Diellin prek,
E peshkatarit që një ofshamë urie i vjen prej detit,
E grimcës akull të largët që nga shpërthimi u tret,
E kaprollit që me sy të përlotur mizorisë së botës i flet.
A matet vetmia e eremitit
Kur mes dhimbjesh dhe gjarpërinjtë tremb.
A matet vetmia e të burgosurit përjetë pafaj
Që u thinj, u plak e qiellin i lirë kurrë se pa.
A matet vetmia e të vetëvarurit në rrap
Kur veç pak më parë nga shokët u nda, e një fjalë se tha.
A matet vetmia e të plagosurit në betejë,
Mbuluar me të rënët, jetën për vendin kur dha.
A matet vetmia e një varri të panjohur, të vithisur
Prej fatit të zi mbetur emërshuar.
Sa shumë kuptoi Prometeu,
Por ç'di nga bota foshnjë e mirë.

Sa shumë guxuan në këtë botë,
Mes tyre dhe unë,
Bisku i shpirtit tim,
Guxoi të ngrihet mbi këtë rasë varri të mallkuar,
Guxoi dhe shkroi për ty, për të tjerë.
Por unë ndjehem i vetmuar,
Ç'kuptim ka fjalë të them përsëri,
Guxo ti, guxo dhe paç nder.
Por ti hesht,
Hesht,
Hesht me një buzëqeshje që ajrin therr,
E me frikën që dritën e syve të err,
Dhe kur flet s'guxon atë që ke në mendje të thuash.
Atëhere unë veten shikoj në mjegullën e syve të tu
Dhe kuptova si jam,
Thjesht: i vetmuar,
Se as hija ime s'më ndoqi aty,
U tremb,
U largua.
E unë s'jam Dekarti, e punë s'më bën vetmia,
Ndaj kur më pyete : "Si ndjehesh?"
T'u përgjigja thjesht:
I V E T M U A R.

[Diabolis]

Si Iriqi ka zbuluar
Pse armikja e betuar
Është kuqse e tërbuar;
Ishte në të perënduar...

Priti erën të fryjë
Edhe dardhën që të bjerë
Pastaj doli nga driza
Iriqi, mustaqespica.

Por dardha ishte gungë,
A si i thonë gollogungë,
Dhëmbët vrau mustaqespica
E bëri tutje ndër driza.

Atje gjeti tetë gorica
Ishin të vogla por fica,
Dhe brofi mustaqespica
Ë, dinakja ngrënka murriza!

[Diabolis]

Kishte ikur e premtja, gdhihej e shtunë,
U ngrita nga gjumi i lebetitur
Mu duk se nga flegra e majtë e hundës gjaku kishte buçitur,
Dhe ashtu në terr e errësirë
Hundën zura me dorë sa gjeta shaminë,
Kokën ngrita lart dhe vrap në lavaman,
Nga një anë me shami me ujë nga tjetra anë,
Por gjak nuk kisha,
As hundët s'më kullonin mukoza,
Të më ishte krijuar psikoza?
Por jo, njelmësinë e ndjeu hunda dhe dora
Pashë në pasqyrë sa u largua avulli i bardhë
Dy sytë e mi të kuqe e të plasaritura
Si antika në zjarr të përzhitura.
Me duar që më dridheshin me ujë freskova,
Fytyrën e verdhë, të gjelbër, të ...
Ahh, u alarmova,
Pasqyrës ju afrova dhe një duhmë erëkeqe e zezë mu përplas,
Më hyri nga goja nga hundët,
Dhe nisa të bërtas,
Ahhh, rreth vetes u vërtita,
Shqyeja gojën, damarët e qafës trasha, nisa të kollitem,
U përpëlita të vjell, dhashë e morra dhe nxorra vrer,
Gojën dhe grykën lava e shpëlava,
Ndrojtas pashë fytyrën në pasqyrë,
Në sy sikur dallova pak ngjyrë,
U ndjeva si më mirë,
Dhe frymë po merrja me pak të vështirë,
Ndaj u mbysha me ajër dhe thitha dhe nxorra,
Pastaj një ndjellje të fuqishme
Dhe nga pasqyra filloi të shqitej avulli i bardhë
Që hyri në hundë e gojë e sy,
Dhe mua mu duk si në çastin kur u zgjova
Se nga flegra e majtë e hundës gjak më rridhte,
Ndjeva po atë njelmësi,
Po as në dorë as në hundë
Nuk kisha as gjak as mukoza,
I fshiva pasqyrës një avull të zi
Që varej nga poshtë lart,
Nga dora më erdhi era duhmëkeqe kur thirra ahh.
Ahh, kësaj here nuk thirra se u tremba
Thirra se kuptova ç'më ngjau kur gdhihej e shtunë
Atë natë kur rrufetë rridhinin
E shirat shkreptinin mbi dritare,
Tjetër nuk kishte çfarë të ishte,
Mua më doli shpirti nga hundët,
Dhe në vend të tij më hyri një xhind
Dhe akoma nuk e di në isha i zoti
A ishte thjesht një rastësi
Që me të ikur e premtja,
Unë xhindin e volla
Dhe shpirtin e ndolla.
Pa dëshmimtarë që mendjen tju mbush,
Që edhe të ishin, s'do ishin atje ku bëja dush.

[Diabolis]

Një ditë do shkruaj ç'mbaj mend nga fëmijëria,
Vargje për gjyshet e stërgjyshet,
Emblemën e kujtimeve të mia,
Emblemë e reshkur,
E reshkur si vetë historia ,
Historia e popullit tim luftrash gjakosur.
Do shkruaj një ditë për atë emblemë
Kalitur në mes të shqytës time ndër beteja,
Emblemë me duar nëne për dekstra dhe sinistra.
Do shkruaj një ditë për të
Se në gjoks e mbaj,
Në ballë e kam vënë
Në fortesën time valon nën Diell e Hënë.

[Diabolis]

Lufta i thotë puthjes:
Mirëmëngjes kushërirë,
Trashëgimin e gjyshe paqes
Them ta ndajmë me të mirë.

Ne jemi nga i njëjti soj,
Ja si këtë e vërtetoj:
Unë njerzit vras me breshëri,
Por dhe ti i vret nji nga nji.

[Diabolis]

Frymëmarrja artificiale dhe Buzali u martuan;
Puthja, e dashura e Buzalit mendsh luan:
I thotë " i dashur a nuk më thua,
A s'jam më e mirë se ajo që ke grua?"
Më e mire je - i thotë Buzali pa shaka,-
Ndaj të kam të dashur moj sevda,
Por ti të mbyt me puthje e gjithçka
Ajo veç më shpëton nga vdekja.

[MI CORAZON]

Postuar më parë nga D D
Sa i vetmuar ndjehem unë?
...
Mendo udhëtarin e humbur në shkretëtirë
Me vetulla rënduar nga rëra si duna,
Me buzë zhuritur e të tharë,
Pashpresë për një pikë ujë.
Mendo se oazin e kaltër e kaloi në krah,
E kaloi e s’e pa...
Mendo se një mirazh të rremë po ndjek,
Mendo se hapat zvarrë mezi hedh,
Se fuqi më s'ka,
Është kapitur nën Diell;
Por mos kujto se mjafton ajo rërë dhe orët e gjata,
Nuk matet vetmia.

Mendo varkën në det pa rrema e pa velë,
Mendo peshkatarin që ujin me grushta jashtë nxjerr,
Me buzë të kripur, të çarë e gjak
Që me vete pëshpërit të një kënge të vjetër ca fjalë.
Mendo që dhe të vetmit shkrep
Trilli i erës i ngriti male me dallgë
Dhe varka veç hipën dhe zbret
Nën Yllin Polar;
Por mos kujto se mjaftojnë oqeanet dhe brenga,
Nuk matet vetmia.

Mendo një grimcë gjithësie
Hapësirës së pamatë pa të tjerë pranë,
Mendoje akullin blu të një natë të paanë,
Gjithçka lëviz,
Gjithçka,
E të gjitha larg njëra-tjetrës janë.
Mendo se iku dhe kometa e ndritshme
E askush se di në kthehet më;
Por mos kujto se mjafton largësia dhe heshtja,
Nuk matet vetmia.

Mendo një kaproll në shelgjet mbi lumë
Rrethuar nga langorë që në grykë e çanë,
Mendo ulërimat shtazore të qenve,
Drithërimën e përvajshme të shelgjeve,
Vrapin e llahtarisur të ujërave,
Mendo gjakun që rrjedh,
Mendo lotët kristal që prej syve ranë;
Por mos kujto se mjaftojnë lotët dhe dhimbja,
Nuk matet vetmia.

Do të them dhe të tjera,
Më shkurt, por më shumë,
Më fal në të tremb, po deshe dëgjomë.
Mendo eremitin në shpellën e lagësht
Që ilaçe mbi vete provon derisa më të mirin gjen.
Mendo të burgosurin pa faj në kështjellën muretrashë
Në ishullin shkëmbor e të vetmuar pa breg.
Mendo një të vetëvarur në degën në rrap
Dhe erën që ëndrrën ja merr e tutje ia tret .
Mendo një të plagosur që beteja e kurseu
Por askush s'e di dhe të gjallë e mbulojnë në dhe.
Mendo një skelet zbuluar prej një varri të vithisur
Ku zog s'ndalon, e s'mbin as bar e as gjëmb.
Mendo Prometeun nga zinxhirë shtrënguar
Që orën makabre të vuajtjes pret.
Mendo një foshnjë braktisur prej nënës në një derë
Që duart e vogla zgjat drejt qiellit , e qesh.
Mendoi më parë këto
Por mos mendo asnjë "Happy end"
Pastaj mua mes tyre ku të duash mendomë,
Por përsëri kjo s'mjafton
Të kuptosh SA i vetmuar ndjehem unë,
Është e pamatshme VETMIA.

Vërtet unë ndjehem i vetmuar,
I vetmuar,
Shumë.
Ndonëse gjithë ditën me miq kam kaluar,
Ndonëse shampanjë kam pirë,
Ndonëse kam folur shumë,
Ndonëse të kam pranë, ... përsëri i vetmuar jam unë.
...
E pamatshme vetmia e atyre që guxuan,
E udhëtarit që me krye Diellin prek,
E peshkatarit që një ofshamë urie i vjen prej detit,
E grimcës akull të largët që nga shpërthimi u tret,
E kaprollit që me sy të përlotur mizorisë së botës i flet.
A matet vetmia e eremitit
Kur mes dhimbjesh dhe gjarpërinjtë tremb.
A matet vetmia e të burgosurit përjetë pafaj
Që u thinj, u plak e qiellin i lirë kurrë se pa.
A matet vetmia e të vetëvarurit në rrap
Kur veç pak më parë nga shokët u nda, e një fjalë se tha.
A matet vetmia e të plagosurit në betejë,
Mbuluar me të rënët, jetën për vendin kur dha.
A matet vetmia e një varri të panjohur, të vithisur
Prej fatit të zi mbetur emërshuar.
Sa shumë kuptoi Prometeu,
Por ç'di nga bota foshnjë e mirë.

Sa shumë guxuan në këtë botë,
Mes tyre dhe unë,
Bisku i shpirtit tim,
Guxoi të ngrihet mbi këtë rasë varri të mallkuar,
Guxoi dhe shkroi për ty, për të tjerë.
Por unë ndjehem i vetmuar,
Ç'kuptim ka fjalë të them përsëri,
Guxo ti, guxo dhe paç nder.
Por ti hesht,
Hesht,
Hesht me një buzëqeshje që ajrin therr,
E me frikën që dritën e syve të err,
Dhe kur flet s'guxon atë që ke në mendje të thuash.
Atëhere unë veten shikoj në mjegullën e syve të tu
Dhe kuptova si jam,
Thjesht: i vetmuar,
Se as hija ime s'më ndoqi aty,
U tremb,
U largua.
E unë s'jam Dekarti, e punë s'më bën vetmia,
Ndaj kur më pyete : "Si ndjehesh?"
T'u përgjigja thjesht:
I V E T M U A R.

[Diabolis]

Nga që nuk shquhej për trimëri,
Lepuri trilloi një histori.
E kafshëve në pyll nis ju rrëfen,
Si luftoi me një peshkaqen.

Qeshën kafshët me të madhe,
E foli e para një sorkadhe,
Po ti e bën, të shkojnë shtatë,
Ha, ha, kishim kohë pa gallatë.

E nis mbrohet lepur i ngrati,
Ju të gjithë e keni nga inati,
Se kjo që thashë është e vërtetë,
Por nga ta dini, ndodhi në det.

[Diabolis]

Ti or mik që nuk do të heshtësh,
Ke provuar ndonjëherë të presësh,
Reve në pritje pantallona t’u veshësh?
Do vija dita ta dish,
Do ta kërkosh vetë mbretëreshën,
Për atëhere po të them: durim të kesh.