Jashtë teme (remix)

[besi84]

injorance e pa shoq. ok

shiko mos te erdhi koha qe te besh lutjet e sabahut, mos u mer me Kadarene e MADH.

Nuk e kam nd ermend te mirrem une me Kadaren '' e madh''. Eshte ai qe po i fryen zjarrit te ndezur nga armiqet serb, dhe po miret me shqiptaret (dhe kosovaret ne veqanti).


P.s Nuk kuptoje, se qka te hyne ne pune, perkatesishte qka te pengone ty feja ime. Apo ndoshta vetem se pse , une si musliman, ''para syve'' te tu dukem si nje injorant qe nuk di gje tjeter pos te faelt dhe te adhuroje Krijuesin e gjithesise.
Kjo te pengone ty ??

[Elna Durrësi]

@Elna,
Nuk ishin ne pyetje shenjat e pikesimit ne ''mos-kuptimin'' e shkrimit tim nga Gjeku.
Fundja , gabime drejteshkrimore bejme te gjithe, (e jo vetem ne kosovaret ).

Bes,

Kam përshtypjen se s'më kuptove. Nuk më duket se qëndron thelbi tek gabimet drejtshkrimore të zakonshme. Por tek forma e fjalisë ( më mirë ta quaj shumëfjalisë në një fjali). Gabime drejtshkrimore bëjmë të gjithë. Aq më tepër në një forum. Por kur mendimit i humb kuptimi, nuk është gabim i thjesht drejtshkrimor (tip pikat e ë apo q në vend të ç, apo një fjali paksa e zhdrejtë).

Shpresoj të më mirëkuptosh.

Ja si do ishte një formë tjetër e të shprehurit të mendimit tënd:

Kadareja aleancën e një grushti shqiptarësh dhe serbësh e sheh si element që edhe sot do të duhej t’i bashkonte shqiptarët dhe serbët, por ai si ''njohes i historiese'' , luftërat shqiptaro-serbe të së kaluarës i sheh të gabueshme, sepse aleatët e'' vjetër nuk do të duhej luftuar mes veti. Edhe për luftën e fundit shqiptaro-serbe propozon të ketë qenë element për aleancë të re shqiptaro-serbe që të luftohet armiku i përbashkët: Islami dhe muslimanët, e jo luftë e re.


Po ju qfar mendimi keni ne lidheje me kete qe thote ''shkrimtari yne i famshem'' dhe ''falsifikues i historisë'', Kadare ???

Po ju qfar mendimi keni ne lidheje me kete qe thote ''shkrimtari yne i famshem'' dhe ''falsifikues i historisë'', Kadare ???

Aleancën e një gushti shqiptarësh dhe serbësh, shkrimtari Ismail Kadare e sheh edhe sot si një element që duhej të bashkonte shqiptarët dhe serbët. Për Kadarenë , i cili hiqet edhe si njohës i historisë, luftërat shqiptaro-serbe të së kaluarës ishin të gabueshme. Sipas tij, aleatët e vjetër nuk duhej të luftonin mes veti. Edhe luftën e fundit shqiptaro-serbe, Kadareja e propozon si element për aleancë të re shqiptaro-serbe për tu luftuar armiku i përbashkët : Islami dhe islamikët (muslimanët). Për të kjo nuk është luftë e re.

Po ju, çfarë mendimi keni në lidhje me këtë që thotë Kadare « shkrimtari ynë i famshëm » njëkohësisht « falsifikues i historisë ».

Me të mira

Elna.

[Julius]

Po ka prioritet fenë ai, ku ka kohë të mësojë si shkruhet shqip përsëmbari!!

Sa libra prej Kadaresë ke lexuar mer fetar arabie? Apo stë ka le hoxha me i lexu se o haram?
Sa poetë shqiptarë ke lexu?
Cili ka qënë libri i fundit letrar që ke pas në dorë?

[eldonel]

Kadareja aleancën e një grushti shqiptarësh dhe serbësh e sheh si element që edhe sot do të duhej t’i bashkonte shqiptarët dhe serbët, por ai si ''njohes i historiese'' , luftërat shqiptaro-serbe të së kaluarës i sheh të gabueshme, sepse aleatët e'' vjetër nuk do të duhej luftuar mes veti. Edhe për luftën e fundit shqiptaro-serbe propozon të ketë qenë element për aleancë të re shqiptaro-serbe që të luftohet armiku i përbashkët: Islami dhe muslimanët, e jo luftë e re.


Po ju qfar mendimi keni ne lidheje me kete qe thote ''shkrimtari yne i famshem'' dhe ''falsifikues i historisë'', Kadare ???

Kadareja aleancën e një grushti shqiptarësh
dhe serbësh e sheh si element që edhe sot do
të duhej t’i bashkonte shqiptarët dhe serbët,
por ai, si mosnjohjes apo më mirë me thënë,
si falsifikues i historisë, nga pasperdja, nga
prapaskena, luftërat shqiptaro-serbe të së
kaluarës i sheh të gabueshme, sepse aleatët e
vjetër nuk do të duhej luftuar mes veti.
Edhe për luftën e fundit shqiptaro-serbe
propozon të ketë qenë element për aleancë të
re shqiptaro-serbe që të luftohet armiku i
përbashkët: Islami dhe muslimanët, e jo luftë
e re.

http://gazetabesa.com/#

Kete artikull e gjeta ne kete link do shikoj me shume.

[besi84]

Bes,

Kam përshtypjen se s'më kuptove. Nuk më duket se qëndron thelbi tek gabimet drejtshkrimore të zakonshme. Por tek forma e fjalisë ( më mirë ta quaj shumëfjalisë në një fjali). Gabime drejtshkrimore bëjmë të gjithë. Aq më tepër në një forum. Por kur mendimit i humb kuptimi, nuk është gabim i thjesht drejtshkrimor (tip pikat e ë apo q në vend të ç, apo një fjali paksa e zhdrejtë).

Shpresoj të më mirëkuptosh.

Ja si do ishte një formë tjetër e të shprehurit të mendimit tënd:



Po ju qfar mendimi keni ne lidheje me kete qe thote ''shkrimtari yne i famshem'' dhe ''falsifikues i historisë'', Kadare ???

Me të mira

Elna.

Elna , thene drejten shume pak po e kuptoje qellimit e shkrimit tuaj, pasiqe ketu po flitet per diqka tjeter e jo per gabime gjuhesore.
Njeriu ka mundesi qe nje fjali ta formuloje ne shume menyra, pa ja nderruar kuptimin asaje fjalie, andaje une nuk shohe ndonje problem ketu.
Kjo qe thuani ju eshte e sakte, por nuk po shohe une ndonje gje te pa kuptueshme ketu, qka do te bente qe (ndoshta) edhe diskutimi te mirrte nje kaheje tjeter.


Ju (siq po shihet) keni me shume njohuri se rreth kryefjales, kallzuesit, foljes apo ndajfoljes, dhe mesiguri e dini me mire se cila ne cilen pozicion duhej vendosur ato. Megjithate (edhe pse e kuptoje qe edhe ne kete postim timin ka sa duash gabime te tilla) nuk besoje se ja vlen te diskutoje me shume per gjera te tilla, pasiqe ky nuk eshte qellimi i ketije debati.


Shpresoje te me keni kuptuar drejt, dhe pa keqkuptime.

Pershendetje nga une
Besi

[besi84]

Kadareja aleancën e një grushti shqiptarësh
dhe serbësh e sheh si element që edhe sot do
të duhej t’i bashkonte shqiptarët dhe serbët,
por ai, si mosnjohjes apo më mirë me thënë,
si falsifikues i historisë, nga pasperdja, nga
prapaskena, luftërat shqiptaro-serbe të së
kaluarës i sheh të gabueshme, sepse aleatët e
vjetër nuk do të duhej luftuar mes veti.
Edhe për luftën e fundit shqiptaro-serbe
propozon të ketë qenë element për aleancë të
re shqiptaro-serbe që të luftohet armiku i
përbashkët: Islami dhe muslimanët, e jo luftë
e re.

http://gazetabesa.com/#

Kete artikull e gjeta ne kete link do shikoj me shume.

tlumte Eldonel, e dija se kete shkrim e kisha pare ne ndonje gazete, dhe nga atje e kam marr, por nuk me kujtohej pa nuk me kujtohej, se nga ku.

Faleminderit edhe njehere

shnet ishalla
besi

[eldonel]

Nga Olsi Jazexhi, botuar tek Gazeta Java

[….]

Duke ju kthyer romanit ‘Viti i mbrapshtë’ të Ismail Kadaresë, fiksioni i tij nis me ngjarjen e kalimit të Kometës Halley pranë tokës në fillim të shekullit të XX-të. Por edhe pse Kometa Halley ka kaluar në 1910, Kadareja problemin e saj e lidh me vitet 1913 – 1914, kohë kur habsburgët dhe italianët, duke marrë shkas nga dobësimi i Perandorisë Osmane, duan që të bashkojnë dy krahinat osmane të Gegërisë dhe Toskërisë dhe me ato formojnë një shtet të ri. Por përkundër fakteve historike të asaj kohe, Kadareja, siç ndodh rëndom në romanet e realizmit socialist, kërkon që në këtë aksident historik ku dy fuqi të mëdhaja ndërtojnë një shtet tip Ruritania – kërkon që të gjejë armiqtë, miqtë, të mirët dhe këqijtë e vendit. Duke qenë se tamam si në romanin ‘1984’ historia dhe arti duhet të shërbejnë për të legjitimizuar sundimin e Vëllait të Madh, edhe në rastin konkret, shkrimtari, historinë e vitit 1914 e projekton në të tashmen, për të legjitimuar në vitin 1985 sundimin e Vëllait të Madh dhe klanit të tij nga Gjirokastra, ndërsa në ripunimet e mëvonshme, vazhdimin e sundimit post-komunistëve në Shqipëri.

Shqipëria e viteve 1914 ka qënë një fushëbeteje, ku si në të gjithë Evropën kacafyten turlifarë ushtrishë. Asnjë bir nëne që jetonte në këtë copë tokë që prej qindra vitesh, nuk e dinte se çka do të bënin habsburgët dhe italianët me dy krahinat e pushtuara turke të Adriatikut. Agjenturat frënge, serbe, ruse, austriake, greke, italiane dhe trupat e tyre që lëvrinin në Shqipëri në këtë kohë kishin ngritur banda e mercenarë kudo. Për personat që janë profesionistë në histori e dinë shumë mirë që shumica e banorëve që jetonin në Shqipërinë e kësaj kohe dhe ishin myslimanë, veten e tyre e shihnin ende si shtetas të Perandorisë Osmane, pasi siç Ernest Gellneri do ta kishte përkufizuar, koncepti i kombit dhe Shqipërisë sipas aksiomave nacional-komuniste nuk ishte shpikur ende.

Megjithatë, ashtu si në shtetin orvellian, edhe këtu, Ismail Kadareja pretendon që kombi real-socialist ishte njësi politiko – historiko – gjeografike e mirëditur dhe ata që mendojnë ndryshe janë armiq. Duke dashur që të përdorë të shkuarën për të legjitimuar të tashmen, në Shqipërinë e vitit 1914 Kadareja prodhon edhe protoherojtë e saj, të cilët ashtu si shoku Ogliv në romanin ‘1984’ janë gati të vdesin dhe luftojnë për tu përkujtuar me madhështi më pas në fjalimet e Vëllait të Madh.

Duke qenë se vetë Kadareja por edhe Vëllai i tij i Madh, Enver Hoxha, janë që të dy jugorë - gjirokastritë, në roman, herojtë që autori krijon për Shqipërinë, lokalizohen në Jug të vendit. Tamam si në shtetin Orvellian, autori është i kujdesshëm të shpikë një gjuhë të re dhe patriotike per vatanin socialist ku herojtë nga Toskëria duhet të kenë të gjithë emra kuptimplotë dhe politikisht korrekt me emrat që Partia e Punës kërkonte që shqiptarët në Epokën e Realizmit Socialist të mbajnë. Herojtë e ‘Vitit të mbrapshtë’ kanë të gjithë emra politikisht të pastër nga ‘barbarizmat turke – orientale’ dhe pak a shumë përmbajnë kombinacione emrash që ose lidhen me viset trimërore të komunistëve të jugut gjatë Luftës së Dytë Botërore, ose kanë kombinacione emrash herojshë ortodoksë, vllehë dhe bektashianë që luftuan në krah të shokut Enver, apo që partia i shpalli heronjë të kombit.

Herojtë e romanit ‘Viti i mbrapshtë’ quhen Shestan Verdha, Alush Gjata, Doskë Mokrari, Tod Allamani, Xhemal Lufta, Hysmë Shteti, Nase Shmili, Arif Skamja, Cute Bënja, Llaz Mandili, Gjergjan Vaja, Aleks Belshi, Prift Stiliani dhe Andre Kosturi. Herojtë nisin udhëtimin e tyre legjendar nga jugu i Shqipërisë. Ata e njohin mirë situatën politike në vend, dhe me një pjekuri patriotike formësojnë trupën e tyre atdhetare të njohur si ‘forca mokrare’ dhe nën udhëheqjen e Shestan Verdhës nisin marshin për të mbrojtur Shqipërinë. Rrugës drejt veriut të Shqipërisë, luftëtarët mokrarë i prêt populli. Si në filmin ‘Nëndori i Dytë’, në vendin e quajtur Shtatë Krojet psh. gratë e katundit i dhurojnë Shestanit një flamur kombëtar të qëndisur me dorën e tyre. Rrugës, herojtë e romanit takohen me turlifarë njerëzish, ndërmjet të cilëve edhe me trupat franceze të cilat Kadareja në ribotimin e librit në 2003 – pasi është bërë shtetas francez – i trajton si njerëz që i deshën të mirën Shqipërisë, por që nuk u morrën dot vesh me ‘forcën mokrare’ si pasojë e moskuptimit në komunikim. Me gjithë peripecitë e rrugës, autori e mbyll përshkimin e udhëtimit të mokrarëve drejt bërjes së Shqipërisë me një lutje nga prifti ortodoks Stiliani, i cili murmuriste ‘Zot mbroje Shqipërinë’.

Ndërsa toskët janë herojtë e ‘Vitit të mbrapshtë’, në anën tjetër hasmit e kombit Kadareja i projekton në Shqipërinë e Mesme dhe veriore, apo pak a shumë në Gegëri. Urrejtja dhe racizmi anti-gegë i Ismail Kadaresë të cilin ai e ka treguar edhe në një intervistë dhënë ditores së Tiranës «Shekulli», në 3 korrik 2006, kur tiranasit i quan ‘kolonë turq’, lexohet që në fillim të librit. Kadareja e përshkruan Shqipërinë e Mesme dhe veriun e Shqipërisë si një vend të egër ku rrojnë kafshë dhe jo njerëz. Një krahasim kaq të egër dhe racist kundër gegëve unë kam mundur të gjej vetëm te njerëzit e egjër, skithët e Rusisë, në Rihlën e Ibn Fadlanit, të portretizuar në filmin ‘Luftëtari i Trembëdhjetë’ ku rusët shfaqen si kanibalë që udhëhiqen nga një burrë që i duket vetja se është ari. Pak a shumë të njëjtin trajtim merr edhe Gegëria e Ismail Kadaresë e cila jo vetëm se është anti-shqiptare dhe filo-turke, por sundohet edhe nga disa njerëz gjysëm bishë:

… në pyjet e Mamurrasit zdërhalleshin bandat e Tur Kusarit, dhe më tej ushtria veriore me tirq të zinj e Uk Bajraktarit… ndërsa bandat myslimane të Esad Pashës që kërkonin rikthim te Turqia, vinin vërdallë në Shqipërinë e Mesme nën zhurmën e lodërtive, britmave ‘Dum Babën’… dhe duke kënduar si në dergjë këngë të zymta:

Për xhenet u nisëm, sosëm në xhehenem

Shqipëri moj kuçkë, ç’na bëre verem (fq. 12)

Për Kadarenë, në Gegëri rrojnë disa lloje kafshësh të egra me dy këmbë të cilat jo vetëm që nuk duan kombin, por janë edhe të degraduar moralisht. Gegët të cilët rrojnë në ish-vilajetet myslymane, Kadareja i ndan në disa derexhe, ku më të poshtrit e tyre duken që janë islamikët. Këta udhëhiqen nga dy komandantë kryesorë, Esad Pasha dhe Haxhi Qamili. Këta gegë që Kadareja i ngjyros si armiq të qytetërimit janë të pakuptueshëm nga ushtritë evropjane dhe kapter Vilhelm Vidi, princi kukull që austriakët i vunë Shqipërisë.

Për Kadarenë, pushtuesit evropjanë të vitit 1914 nuk duket se janë në Shqipëri për të copëtuar atë, por përkundrazi për ta qytetëruar. Ama evropjanët që përballen me një popull egërsirash që janë muslimanët shqiptarë, kanë probleme me të kuptuarit e gegëve që kanë emra UK (Ujk), Tuç, Kus Baba, Tur Kusar etj. Një rast moskuptimi Kadareja përmend psh. kur esadistët fanatikë që austriakët duan ti rrethojnë, shpëtojnë pasi austriakët kujtojnë se ka ardhur muaji i Ramazanit, ndërsa esadistët që e kuptojnë moskuptimin e muajve islamë nga austriakët, brohorasin duke thënë:

Allahu na shpëtoi.

Një nga faktorët kryesorë nëpërmjet të cilit Kadareja justifikon barbarizmin e gegëve është vetë feja e tyre, islami. Ndërsa në roman autori të krishterët, të bardhët, evropjanët, francezët, prift Stilianin dhe priftin françeskan Vinçens Marku i tregon si të qytetëruar dhe human, myslymanët që rrojnë nëpër ish-vilajetet myslymane, hoxhallarët dhe dervishët i tregon si hasmit e qytetërimit që kanë çuar gegët në barbari. Anti-myslymanizmi proverbial që shkrimtari franko-shqiptar Kadare ka shprehur edhe më vonë në librin nga Nëntori në Nëntor, rrëfehet edhe në këtë roman si sëmundja kryesore e anti-qytetërimorisë të shqiptarëve. Islamikët gegë në roman tregohet që arrinin të konfuzojnë edhe vetë evropjanët, të cilët edhe pse kishin futur spiunë të shumtë në mesin e tyre, e kishin të vështirë të parashikonin lëvizjet e myslymanëve esadistëve, pasi këta nuk vepronin sipas ndonjë plani të fshehtë, por sipas ftesave:

Që baballarët e teqeve u bënin shefave… nga spicat e myftiut të Tiranës… e sidomos nga fallet e Hançe Hamdije Pezë e Madhe, një fatthënëse e re muslimane e cila kishte parashikuar se Shqipëria… do të mblidhej kruspull e bëhej sa një portokall. (fq. 47)

Për të kuptuar sjelljen e gegëve barbarë, në romanin e Kadaresë vuan edhe vetë princ Vidi i cili kishte qëndruar një natë pa gjumë për të kuptuar ‘pse Haxhi Qamili që shkonte gjak e lak si me Esad Pashën, si me serbët nuk bashkohej me të.’ Por më fund princ Vidi e kupton që kryetiranasi Haxhi Qamil ishte një i ikur nga çmendia (fq. 50). Pashpjegueshmërinë e gegëve, Kadareja e projekton edhe në sjelljet e ushtrive tirqzeza veriore të Uk Bajraktarit. Evropjanët ashtu si vikingët në filmin ‘Luftëtari i Trembëdhjetë’, nuk arrijnë të kuptojnë dot lëvizjet e Ujkut Bajraktar dhe malokëve të tij të veshur me të zeza. Por edhe kësaj radhe, Kadareja solucionin e barbarisë e gjen te të krishterët apo më saktë te prifti françeskan Vinçens Marku, që Karadareja e cilëson si ‘shqiptar’. Ky arrin të dekodojë sjelljen e gegëve dhe kupton që lëvizjet e forcave të veriut shpjegoheshin nga gjetja e malokëve të një harte të humbur austriake, e cila i kishte magjepsur dhe këta lëviznin sipas saj. Por veriorët tirqzinjë të Uk Bajraktarit, më në fund zhduken në roman kur përleshen me ushtrinë e principatës së Mirditës, ku të dy tributë e egra gege humbin nëpër thellësitë e bjeshkëve të Gegërisë për të mos dalë më. (fq. 50)

Kadareja si të egjër dhe anti-civilizuese nuk tregon vetëm sjelljen e gegëve, fenë islame të shqiptarëve, mosdashurinë e tyre për t’u bërë evropjanë, mospranimin e një princi kristjan dhe dëshirën e tyre për të ndejtur me Turqinë. Egërsinë, gegëve Kadareja ua fut edhe në emrat e tyre dhe vendeve nga ata vinë. Emrat që ai u jep atyre janë Rrem Qorr-Mehmeti, Tur Kusari, Ali Haxhija, Lalë Vuthi, Shaqir Aliu, Musa Muhtari, Tuç Osmani, Uk Bajraktari, Zija Beqiri, Hasan Zyberi, Hançe Hadije Pezë e Madhe, Mazllum Agaj, Ceno Beu, Haxhi Dervishi etj. Ndërsa për lider kryesor të gegëve Kadareja vendos Kus Babain. Edhe pse Kus Babai është një shenjtë i rrespektuar i bektashizmit, në teqen e të cilit në Vlorë shkojnë më mijëra besimtarë nga e gjithë Shqipëria sot, për Kadarenë, Kus Babai i cili edhe këtu është dervish bektashian, është i dhënë keq jo vetëm pas nderimit të Babë Sulltanit dhe urrejtjes ndaj Shqipërisë, por në veçanti ndaj pederastisë. Kadareja, Kus Babain e paraqet si një dervish që lëngon në teqen e tij gjithë ditën për vdekjen e dylberit të tij, Vasillaqit.

Kadareja tregon si të egër edhe vendet nga vinë gegët islamikë. Emrat që ai përmend për vendet e ish-vilajeteve myslymane ku rrojnë esadistët janë Qishbardha, Zall-Herri, Rrashbulli, Zall-Bastari, Dumreja. Gegët me në krye Kus Babain që nuk duan Shqipërinë por Turqinë betohen se:

po qeder mos kini djema, sa shqitet mishi nga thoi aq shqitet Shqipëria nga Turqia, gjaku do të derdhet gjer në gju të kalit si në Qorrbela, dhe një dervish përmendi yllin me bisht, kometën, si i thoshin kaurët, që ishte shenjë e allahut…

Gegët dhe në veçanti esadistët; që gjirokastriti Kadare i portretizon në terma orientaliste – si e kundërta e toskëve të civilizuar që janë superiorë dhe kristjanë, duan Shqipërinë dhe udhëhiqen nga prifti ortodoks Stilian – nuk e duan Shqipërinë. Ndërsa toskët kudo që luftojnë përmendin Shqipërinë, në gojën e gegëve myslymanë, qafiri Kadare vendos fjalët për Allah dhe Pejgamber. Kur përleshen me mokrarët psh, esadistët Kadareja i portretizon si kanibalë të cilët vetëm në muaj të Ramazanit tërhiqen nga kanibalizmi i tyre. Tironsi esadist që në kapitullin 8 vret ‘patriotin’ Andre Kosturi, thotë që ‘gjynah se ishte muaj Ramazani’ …pse… ‘do të më shihte po s’ia haja të gjallë mëlçinë bashkë me shpretkën’ (fq. 59).

Në të gjithë lesh e li-në që Kadareja zhyt Shqipërinë e vitit 1914, qytetërimin e këtij lesh-vendi e projekton jo vetëm të jugorët por edhe ushtritë evropjane të cilat nuk tregohen si pushtuese dhe kolonizatore të Shqipërisë, por si qytetëruese të zuluve myslymanë shqiptarë. Mercenarët hollandezë të Princ Vidit, Kadareja nuk i quan okupatorë, por ‘ushtria e shtetit shqiptar’, të cilët ashtu si toskët e Shestan Verdhës janë të vetmit që ju dhimbet Shqipëria. Por tiranasit e Haxhi Qamilit të cilët Kadareja i quan në intervistën e «Shekullit», në 3 korrik 2006, si pasardhës të pushtuesve turq, janë të pacipë. Këta trembin trembin edhe gruan e pushtuesit austriak – princ Vidit, Sophi Schonburg Valdenburgun, të cilën Kadareja e quan mbretëreshë e Shqipërisë. Ashtu si gjirokastriti i tij, Kamban Kadareja që në 1914 priti me lule Venizellosin në Gjirokastër, edhe në këtë roman Kadareja ka vetëm lule për gruan e Vidit. Sophi Schonburgu nuk tregohet si një kolonialiste e bardhë që donte me gjithë të shoqin ti hipë në qafë shqiptarëve dhe të ju marrë vendin, por, si një ëngjëllushe që trembej kur dëgjon që tiranasit, kavajsit, shijaksit, elbasanllitë dhe durrsakët i kanë kërkuar burrit të saj të bëhet synet nëse do të bëhet i pari i Shqipërisë.

Në romanin ‘Viti i mbrapshtë,’ Kadareja nuk sulmon dhe tallet vetëm me islamin, muslimanët shqiptarë, gegët dhe veriorët. Në këtë roman ai shfaq edhe shenja anti-semitizmi. Kështu psh. në kapitullin 12 dhe 13 ai flet për kurvën e Durrësit, Sara Stringa në shtratin e të cilës kalonin gjithëfarë lloj diplomatësh të huaj. Sara tregohet të bëjë akte të turpshme, si ato që Janulla Rrapi tregonte përpara ca kohësh në gazetat e Shqipërisë që vajza e Kadaresë bënte në vitin 1984 me djalin e saj, Renato Rrapin. Megjithatë, çka të tërheq vëmendjen në këtë pjesë të romanit është se Kadareja, i cili për nderin e vajzës së tij internoi një familje të tërë në vitin 1984, këtu, kurvën Sara Stringa ja jep komunitetit çifut. Sara ishte vajza e një vejushe hebreje nga Malta (fq. 91). Projektimi i kurvës së Durrësit te një çifute duket se nuk është një koicidencë. Çifutët, Kadareja i përmend edhe në kapitullin e 20 të librit, ku Isak Agai që është po ashtu çifut tregohet të jetë trafikant droge. E keqja çifute për Kadarenë ndodhet kudo. Kështu psh. dy herojtë e romanit, Shestani dhe Doska vdesin në Çifut Çifligun, i cili tregohet si një vend tersi dhe ndjellëkeq. Kadareja i ngre edhe këngë Shetsanit të vrarë në Çifligun Çifut si më poshtë:

Pse u ktheve pas në Çifut Çiflig

Kapedan Shestan

Në Çifut Çiflig nata është e ligë

Kapedan Shestan (fq. 119)

Racizmi anti-semitik, anti-gegë dhe anti-islamik i Kadaresë, që është shpalosur edhe në shkrimin e tij ‘Identiteti Evropjan i Shqiptarëve’, në roman nuk lë mënjanë edhe arixhijtë dhe evgjitët. Kështu ndërsa arixhijtë tregohen si hajdutë kuajsh, evgjitët Kadareja i rrëfen si degjenerata sociale që mendjen e kanë te qejfi dhe ahengu.

Deklarata e Fatmir Koçit disa ditë më parë që romani ‘Viti i Mbrapshtë’ i Ismail Kadaresë po bëhet film, mua më ka shqetësuar jashtë mase. Ndërsa në kohë të PPSH-së sulmi dhe zhdukja e grupeve armike dhe jo-konformiste, nga aparatçikët komunistë ka qënë detyrë dhe punë e Ismail Kadaresë; misioni i të cilit ishte të ndërtojë njeriun e Realizmit Socialist dhe rikrijimi i të shkuarës me realitete fiksionale, promovimi i sotëm i ideve të Kadaresë nga kompania Ciné-Sud Promotion në Francë është kriminal. Unë nuk e kam lexuar ende në detaj skriptin e filmit ‘Viti i Kometës’. Ama anti-myslymanizmi, anti-gegërizmi, anti-semitizmi dhe racizmi i Ismail Kadaresë në romanin ‘Viti i Mbrapshtë’ mesa di unë, në vende si Franca por edhe Gjermania dënohet me burg.

Historia ka treguar shpesh që Franca përdor standarte të dyfishta kur merret me botën e tretë. Ashtu si gjatë luftës në Bosnje kur ajo mbështeste krimet serbe apo edhe në Ruanda Burundi, edhe në rastin e filmit ‘Viti i Kometës’, kompania Ciné-Sud Promotion duke prodhuar një film racist dhe anti-musliman si ky, po ndihmon në nxitjen e racizmit, islamofobisë dhe urrejtjes kundër shqiptarëve, gegë dhe muslimanë në kulturën post-komuniste shqiptare. Prodhimi i filmit ‘Viti i Kometës’ përbën një mbështetje me paratë e taksapaguesëve evropjanë të projektit gjysëm shekullor orvellian të komunistëve në Shqipëri, të cilët, për të legjitimizuar krimet e tyre kundër shqiptarëve, kthyen mbrapsht historinë e një populli të tërë .

nga Gazetajava.com

[besi84]

Po ka prioritet fenë ai, ku ka kohë të mësojë si shkruhet shqip përsëmbari!!

Sa libra prej Kadaresë ke lexuar mer fetar arabie? Apo stë ka le hoxha me i lexu se o haram?
Sa poetë shqiptarë ke lexu?
Cili ka qënë libri i fundit letrar që ke pas në dorë?

Zhulliu , do e personalizosh debatin ti???, kete e ke per qellim, ska problem edhe mund te behem transparent dhe te tregoje (ashtu siq i raportoja profesorit ne bankat e mesme dikur). Mirepo paraprakisht kisha patur deshire te fillojme nga ti, meq ti ishe ai qe e morre iniciativen per nje gje te tille. Kuptove?

[besi84]

Eldonel nje faleminderin i madhe per ty, qe e mbarove punen time te filluar . Zoti te ndihmoft vlla.

@ Per te gjithe te tjeret

Shpresoj e moret vesh se ku aludoja une.

[eldonel]

Nexhat Ibrahimi

Beteja e Kosovës
(... duke e lexuar Kadarenë)



Më 21. 05. 2008, lexova një artikull të Ismail Kadaresë, me titull Fenomeni Kosovë, i botuar në gazetën Shqip. Kadareja është emër me renome, të cilin e përkrahë shumica e gazetave dhe revistave shqiptare dhe më gjerë. Kritikët thonë se vepra e tij ka vlera të larta artistike. Meqenëse nuk jam kompetent për konstatimin e vlerave letrare, nuk do të lëshohem në shqyrtim, por do të theksoj se dhe në vetë vlerat letrare e artistike nuk më duket çdo gjë në rregull. Por, këtë ia lë ndërgjegjes së atyre të cilët i pohojnë ato dhe i konfirmojnë këto vlera. Por, sikur edhe sa herë deri tash, Kadare kur flet për politkën, gjeostrategjinë, historinë dhe traditën, pa dyshim bën gafe (të qëllimshme) sikur edhe shumë pararendës të tij. Ku qëndron problemi, në çfarë konsiston “gafi” i tij?
Sa e sa herë, me dekada të tëra, ai fajin e problemit shqiptar: të prapambetjes, të mosarsimimit, të përkatësisë fetare muslimane ... e sheh te Islami, te muslimanët, te osmanlinjt, te çdo gjë muslimane. Argumentet e tij për ta dëshmuar këtë tezë “të lodhtë” e bajate ai i provon me ‘argumente‘ spekulative, shterpe dhe, do të shtoja, paragjykuese. Meqë ai gëzon përkrahje institucionale dhe idetë e tij shkojnë të degjuesi dhe lexuesi institucionalisht: si lektyrë shkollore e detyrueshme apo e rekomanduar. Për këtë rast do ta analizoj shkurtazi vetëm një aspekt të shkrimit të tij, sepse çdo zgjatje do të çonte larg.
Këtë herë, kadare intervenimin e Perëndimit në Kosovë në vitin 1999 krah shqiptarëve dhe kundër serbëve, e sheh si luftë “për parime morale”, duke thënë se për herë të parë në histori u aplikua ky parim. Nëse ndjekim vijën emocionale, të gjithë do të thoshim kështu, sepse jemi shqiptarë dhe ky konstatim shkon në favorin tonë, por a është e vërteta kështu! Vallë, a qëndron pohimi i Kadaresë se parimi moral nuk është aplikuar më herët? Pajtohem se kjo luftë në Kosovë nuk u bë për naftë dhe për porte detare, por, vallë si mund të pohohet se nuk u bë për ndikim gjeopolitik dhe gjeostrategjik, për minerale dhe xehe? Si mund të reduktohet ky interesim vetëm në slloganin “për parime morale”? Mendoj se Kadare eksagjeron me këto ide “servile” të tij, sepse pikërisht shpirti perëndimor e refuzon një tezë të tillë. Nuk do të thirem në Sartrin, Hajdegerin, Hoffmanin e të tjerë, për të treguar thelbin e frymës së Perëndimit, por shkurt do të theksoj se Kadareja bën gabime fillestare.
Pse? Sepse edhe indiferenti më i madh në fushën e politikës e kupton se interesi gjeopolitik e strategjik dhe “ca” interesa të tjera kanë bërë që NATO dhe të tjerët të ndërhyjnë në Kosovë dhe të shpëtojnë Kosovën nga një gjenocid me përmasa dramatike. Për fat të mirë të Kosovës, si rrallë herë, ky interes i tyre puqej edhe me interesin tonë dhe rezultoi me largimin e okupuesit serb nga Kosova. Sidomos, nuk mund të flitet “për parime morale” te shumica e shteteve evropiane. Për këtë flet e kaluara, për këtë flet e tashmja. Pikërisht ‘elektrizimi’ evropian, që e përmend Kadareja, provon tezën tonë se Kadareja nuk ka të drejtë. Ai thotë se për herë të parë në histori në praktikë u zhvillua luftë në mbrojte të të drejtave të njeriut. Edhe këtë herë Kadareja na del si njohës i dobët i historisë. Kjo do t’i falej sikur Kadare ta kishte nga mosdija. Për fat të keq, këtë Kadareja e bën qëllimisht dhe në mënyrë tendencioze. Këtë e vërteton vetë Kadareja në vazhdim të tekstit të tij, duke vazhduar me tezat e vjetra se Beteja e Kosovës na paskesh qenë aleancë ballkanike kundër osmanëve. Ai edhe pse pohon se përkrah rishkrimin e historisë shqiptare në aspekt të pastrimit të saj prej urrejtjes, mashtrimit dhe miteve të rrejshme, ai vetë megjithatë nuk mundi të lirohet as nga urrejtja, as nga mashtrimi as nga mitet.
Është fakt historik se Beteja e Kosovës ishte një aleancë e disa rebelëve ballkanikë, kryesisht kristianë, kundër osmanlinjve muslimanë, sepse shumica e shqiptarëve në këtë luftë të përgjakshme mbajtën anën e osmanlinjve muslimanë ose një pjesë mbetën neutralë. Vetëm dy princër shqiptarë, apo si i quan A. K. Bogdani, një “grup rebelësh dhe hajdutësh”, pra pakica absolute, e përkrahën alenacën ballkanike kristiane. Ngjashëm ishte edhe me serbët. Ata e kishin në krye car Llazarin. Mirëpo, nëse serbët morën mend dhe pastaj lidhën paqe me osmanlinjtë, lidhen raporte vasaliteti, duke e ruajtur substancën e popullsisë dhe të resurseve ekonomike të tyre, dhe duke u zhvilluar ekonomikisht e të tjera, një pjesë e vogël e shqiptarëve, vazhduan rebelimin kundër fuqisë më të madhe të botës së atëhershme. Nga luftrat e njëpasnjëshme 24-25 vjeçare, për interesa të ngushta fisnore, kryesisht kastriotike ortodokse, vdiq popullsia më vitale shqiptare, disa dhjeta mijëra luftëtarë, madje disa të dhëna theksojnë edhe numrin 250 mijë të vdekur.
Nuk duhet harruar se ajo pakicë shqiptarësh që luftonte kundër osmanlinjve ishte e padëshirueshme për vetë popullsinë autoktone shqiptare, ndaj edhe pasoi ftesa e shumë fiseve e prijësave shqiptarë, por edhe e popullit të asaj kohe që të mbroheshin nga fiset rivale pikërisht nëpërmjet osmanlinjve. Kjo ndodhi atëherë, siç na ndodhi neve sot kur kërkuam mbrojtjen e botës kundër gjenocidit serb e ortodoks. Mojsi Golemi, sipas shpjegimit zyrtar (shtetëror) të historisë dhe në sytë e shumë njerëzve tradhtar, ishte pjesë e shumicës shqiptare dhe aleat i osmanlinjve, kurse Gjergj Kastrioti, sipas shpjegimit zyrtar të historisë dhe të shumicës shqiptare patriot, ishte pjesë e pakicës shqiptare dhe aleat i pakicës serbe. Nuk di a do të duhej menduar Kadareja për këto raporte me një sy më kritik, apo do të vazhdojë t’iu hedh hi syve të lexuesve në stilin e tij prej shkrimtarit më të madh shqiptar.
Kadareja alenacën e një grushti shqiptarësh dhe serbësh e sheh si element që edhe sot do të duhej t’i bashkonte shqiptarët dhe serbët, por ai, si mosnjohës apo më mirë me thënë, si falsifikues i historisë, nga pasperdja, nga prapaskena, luftërat shqiptaro-serbe të së kaluarës i sheh të gabueshme, sepse aleatët e vjetër nuk do të duhej luftuar mes veti. Edhe për luftën e fundit shqiptaro-serbe propozon të ketë qenë element për aleancë të re shqiptaro-serbe që të luftohet armiku i përbashkët: Islami dhe muslimanët, e jo luftë e re.
E qartë, kush do të pësonte nga kjo aleancë? Natyrisht, shqiptarët e fesë muslimane dhe tkurja e vazhdueshme e territoreve shqiptare. Rirreshtimi i forcave duhet të ndodh, por jo si propozon Kadare (në aleancë me serbët) apo Paskal Milo (në aleancë me grekët), por me aleatët natyrorë dhe me të gjithë ata që na duan ashtu si jemi, ashtu çfarë jemi. Duhet të mësojmë nga pësimet e shumta dhe miqë rë bëjmë nga Lindja në Perëndim, nga Veriu në Jug. Rishkrimi i historisë duhet të jetë reflektim dhe përfaqësim i interesave popullore e jo të interesave ideologjike të huaja dhe të dëmshme për kombin tonë dhe për fenë e popujve në Kosovë.