Letër e Kristoforidhit albanologut austriak

[Fiori]

Shqiptar
Registered User
(7/10/00 8:26:27 am)
--------------------------------------------------------------------------------


Një letër e panjohur e Konstantin Kristoforidhit drejtuar albanologut të madh austriak Gustav Meyer

Letra është gjetur në Universität Bibliothek Graz, Nachlass MEYER, Signatur I 1766 Briefnumer 34. Letra, e datuar më 14 nëntor 1883, është shkruar në greqisht dhe anglisht ndërsa paraqitja në shqip është përgatitur nga redaksia e Phoenix-it


Zotëri,

mora letrën tuaj miqësore të datës 16 tetor së bashku me veprën tënde më të rëndësishme. Besoj se Dr. Foy ju është përgjigjur ndërkohë, sipas porosisë sime; atij unë i dhashë gjithashtu librin "Një traktat i shkurtër rreth letërsisë shqiptare", hartuar në greqisht prej meje, për ta përkthyer në gjermanisht, gjë që mund t'iu shërbejë si një udhëheqës për studimet shqiptare. Në fakt, unë nuk e di nëse Dr. Foy jua ka dërguar atë apo jo. Unë veprova kështu mbasi nuk e zotëroj gjuhën gjermane. Gjuhët të cilat unë i flas dhe i shkruaj janë si vijon: greqishtja e vjetër, greqishtja moderne, latinishtja, italishtja, anglishtja, turqishtja dhe shqipja që është gjuha ime amtare.

Ju zotëri më shkruanit mua "nëse kam ndërmend të botoj ndonjë fjalor shqip" dhe "sa kohë do t'i duhet shkencës të presë për një dhuratë të tillë të çmuar?" Më duket zotëri se ju nuk keni ndonjë ide rreth meje, madje as edhe kushteve në të cilat gjendet Shqipëria momentalisht, duke pasur parasysh ngjarjet më të fundit, që kanë ndodhur pas Luftës Turko-Ruse:

- e gjithë Shqipëria është e qeverisur sot prej ligjit ushtarak;

-të gjithë aristokratët e Shqipërisë janë të dëbuar në Turqinë Aziatike dhe disa prej tyre madje në burgje;

- unë jam i lidhur këmbë e duar dhe nuk mund të punoj më për autoritetet turke të cilat kanë ndaluar ekskluzivisht çdo botim në shqip brenda shtetit të tyre.

Dorëshkrimet e leksikografisë që përmbajnë 40 000 fjalë gjenden në duart e mia. Për mbledhjen e tyre unë kam punuar njëzet vite, kam shpenzuar një shumë të jashtëzakonshme të hollash për t'i mbledhur dhe kam bërë udhëtime të gjata në Shqipëri. Por aktualisht unë nuk kam të holla që të mund të shkoj në disa shtete të huaja dhe ta botoj këtë fjalor të gjërë, për të cilin, për ta shtypur nevojitet si shpenzim së paku 500 sterlina angleze. Kujt duhet t'i kërkoj unë asistencë për ta botuar atë? Vendit tim? Vendi im jo vetëm nuk është në gjëndje të më ndihmojë mua, por ai nuk mund ta bëjë një gjë të tillë mbasi qeveria e ndalon këtë. Ndoshta ju jeni përsoni më i përshtatshëm për ta botuar fjalorin shqip, mbasi përfaqësoni albanologun e epokës; pikërisht për këtë unë besoj se ju mund ta realizoni një gjë të tillë në qoftë se i shkruani akademive të ndryshme të Europës së ndritur, ose klubeve të ndryshme të botës shkencore, apo nëqoftëse ju hapni një katalog të disa pajtimtarëve bujarë, të cilët mund t'i blejnë dorëshkrimet e mia për llogari të tyre personale dhe më pas t'i botojnë ato. Unë mund t'ua jap ato me një çmim të pëlqyeshëm; për më tepër unë premtoj të jem i pranishëm gjatë shtypjes së fjalorit për të korrektuar gabimet tipografike, gjë të cilën sigurisht nuk mund ta bëjë asnjeri përveç meje. Të lutem zotëri, mendoni rreth këtij problemi dhe më jepni një përgjigje, mbasi ekziston frika se unë edhe mund të vdes (unë jam 57 vjeç) e dorëshkrimet të zhduken, atëherë shkenca nuk do të jetë në gjendje të zëvendësojë humbjen e tyre për shumë shekuj.

Pranoni zotëri sigurimet e konsideratave të mia më të larta për ju.

admiruesi juaj i devotshëm

Konstantin Kristoforidhi




adresa:

Mr. Constantin Christoforides

Bible House

filgiangiler yokoushou

Constantinople


Unë ju dërgova të plotë "Testamentin e Ri", të përkthyer prej meje në dialektin toskë, gjithashtu, dhe "Genesis", "Exodus" dhe "Denteronomy", të përkthyera prej meje në dialektin toskë së bashku me fotografinë time. Unë do t'iu dergoj ju gradualisht gjithashtu proverbat e Solomonit dhe librin e Isaiah, por ato nuk janë lidhur akoma.

C. Christoforides.





Phoenix 07 - Artikulli 06
www.dardania.com/phoenix/...art06.html

© Phoenix - Bashkimi Katolik i Publicistëve Shqiptarë
Riprodhimi dhe shpërndarja vetëm me lejen e redaksisë.
www.dardania.com/phoenix

[Anas60]

Interesante, vecanerisht pershkrimi i situates ne Shqiperine e asaj kohe.... Aristokratet e debuar, - ndoshta me qellimin e gjithe kohrave per ti hequr trurin dhe udheheqjen ketij kombi te gjuhes se pare dhe gjuhes se zotave.
Nuk e di ne se ai fjalor arriti te botohet nga Kristoforidhi ?

[hoteli]

Interesante, vecanerisht pershkrimi i situates ne Shqiperine e asaj kohe.... Aristokratet e debuar, - ndoshta me qellimin e gjithe kohrave per ti hequr trurin dhe udheheqjen ketij kombi te gjuhes se pare dhe gjuhes se zotave.
Nuk e di ne se ai fjalor arriti te botohet nga Kristoforidhi ?

Shume,VEPRA TE RILINDASEVE DHE SHKRIMETAREVE TE PANJOHURE