duket sikur ekziston vetm n
filma, por n fakt ka njerz e institucione
q ia kushtojn jetn dhe
aktivitetin e tyre krkimit t pasurive t
humbura. Jo gjithnj bhet fjal pr
pasuri n flori e gur t muar, nganjher
bhet fjal dhe pr vlern historike
q mbartin objektet ose vendet e
pazbuluara akoma, por q jan prjetsuar
n histori ose n mendjen e
njerzve. Diku larg bregdetit t
Kolumbis qndron "San Jose", nj
galion i fundosur spanjoll q mendohet
se mban m shum se 1 miliard dollar
pasuri. Arkeologt kan shpenzuar dekada
grmime nn diellin prvlues n
krkim t varrit t humbur t
mbretreshs Nefertiti t Egjiptit.
Dhe q n mes t shekullit t 16-t,
askush s'e ka par muralen e Leonardo da
Vinit, t cilin shum prej bashkkohsve
e konsiderojn kryevepra e tij m e
madhe. Gazeta "The Wall Street Journal"
ju tregon pr disa prej tyre, arsyeja pse
ndodhen n fillim t lists s objekteve
m t krkuara dhe se kush i krkon.
MINIERA E HOLANDEZIT T
HUMBUR
far sekretesh dhe thesaresh fshihen n
kt minier t humbur, t ciln s'e ka
zbuluar kurr askush? Sipas historis, nj
minator i vetm zbuloi nj pasuri t tr
n flori n kt minier q ndodhet diku
n Feniks t Arizons, por sipas legjends
gjith aventuriert dhe eksploratort q
kan mbrritur aty kan humbur jetn
ose jan zhdukur n mnyr t mistershme.
Mendohet se aty fshihet nj prej
thesareve m t mdha n flori q mund
t ekzistuar ndonjher.
VARRI I KLEOPATRS
Vet varri i Kleopatrs sht nj thesar n
vetvete, duke qen se arkeologt nuk
kan arritur asnjher ta zbulojn. Prve
ksaj, mendohet se brenda mund t
gjenden thesare pafund n flori dhe gur
t muar. Kt vit, arkeologt kan nisur
krkimin n tre zona t Egjiptit pran
detit Mesdhe, ku mund t gjendet varri i
t dashuruarve fatkeq, Kleopatra dhe
Mark Antoni. Mbretresha e famshme e
Egjiptit dhe gjenerali romak kryen
vetvrasje n vitin 31 para kohs s re.
VARRI I XHINGIS KANIT
Burimet historike thon se lufttari i
madh ka vdekur gjat nj fushate n Kinn verilindore
n vitin 1227, por ata s'e zbulojn vendbanimin
e fundit. N vitin 1237, nj ambasador
kinez pohoi se kishte par vendin e varrosjes s
pushtuesit t madh dhe n vitin 1370 nj
shkrimtar kinez e emroi vendin si "Kirelgu",
por misteri ende mbetet. Pasi lexoi nj libr 55
vite m par pr nj pushtues mongolian,
avokati dhe tregtari Maury Kravitz u fiksua pas
tij. Ai u nis pr ekspedit dhe mblodhi 1.5 milion
dollar.
DHOMA E QELIBART
Nj nga kryeveprat e artit barok, "Dhoma e
qelibart" ishte nj dhurat nga mbreti
Frederick William I" i Prusis pr Pjetrin e Madh
n vitin 1716. U vendos n pallatin veror t
perandorit rus, Carskoje Selo. Muret ishin t
veshura me qelibar, pasqyra dhe mozaik mermeri.
Nj ambasador britanik e prshkroi si
mrekullia e tet e bots. Kur nazistt pushtuan
Rusin n vitin 1941, muret gati n t rn nuk
i mashtruan gjermant, t cilt e montuan dhe
e transportuan thesarin n nj kshtjell n
Kalinigrad, Rusi pr ta ekspozuar. N janar t
vitit 1945, dhoma u evakuua dhe thesari s'u pa
m.
VARRI I MBRETRESHS EGJIPTIANE
Egjiptologt e din se mbretresha Nefertitti ka
jetuar n shekullin e 14-t para Krishtit. Ajo u
martua me faraonin Akhenaten dhe pati
gjasht vajza. Ata e din edhe si dukej fal nj
busti t famshm. Por, pr shkak se varri i saj
ende nuk sht gjetur, ata s'e din si ka vdekur
apo far i ndodhi. Pas shekullit t 12-t t
mbretrimit t burrit t saj, emri i saj zhduket
nga t dhnat arkeologjike. "Varrin e saj duan ta
gjejn t gjith", thot Nicholas Reevens, nj
egjiptolog n Kolegjin "Eton" n Mbretrin e
Bashkuar. "Jo vetm pr pasurit q prmban,
por sepse Nefertiti sht hallka e humbur",
shton ai.
ANIJA M E PASUR E FUNDOSUR
"San Hose" sht anija m e pasur e fundosur n
histori. Kt e thot Bob Cembrola, kuratori i
historis s detit n Kolegjin "U.S. Naval War"
n Newport. Pasi u thye nga nj skuadr
angleze larg bregdetit t Kolumbis n vitin
1708, "San Jose" u fundos me 600 burra n
bord. Thesari i anijes, i cili prfshin monedha
ari dhe argjendi, do t kishte nj vler nga 150
milion deri n 10 miliard dollarsh, varet se
k pyesni. Masa e thesarit sht shtja q debatohet
edhe sot. Vlersimet angleze t kohs
thon vlern prej 50 milion pesove spanjolle,
ndrsa Gabriel Garcia Marquez e rrit edhe m
shum kt vler n romanin "Dashuri n
kohn e kolers".
KRKIMET PR GRALIN E SHENJT
Ende nuk sht e qart se far sht grali i
shenjt. Historiant thon se prmendet pr
her t par n vitin 1190 n nj poem t
Chretien nga Troja. Autori e prshkruan gralin,
por kurr nuk thot se far sht. Shkrimtar t
mvonshm, mes tyre dhe Eucharist-i, e prshkruajn
si kupa q Jezusi mbajti n Darkn e
Fundit. N fund t shekullit t 19-t, grali u b
simbol misticizmi dhe rituali. Fakti q historiant
mendojn se sht thjesht nj mjet i figurshm,
nuk i ka ndalur njerzit ta krkojn.
MURALI I FAMSHM I DA VINIT
N vitin 1503, Leonardo da Vini u caktua t
dekoroj nj holl n pallatin Vecchio n
Florence. Ai punoi atje pr 18 muaj me nj
mural t "Betejs s Anghiari"-t, q u luftua nga
trupat e Florentine-s n vitin 1440. Ai prdori
vaj n vend t tekniks tradicionale t
afreskeve, para se ta linte t paprfunduar n
vitin 1506. Megjithkt, bashkkohsit e Da
Vinit e konsiderojn si kryevepra m e madhe.
AEROPLANI I PILOTES S PAR FEMR
Amelia Earhart donte t ishte personi i par q
fluturonte rreth e rrotull globit pran Ekuadorit.
M 2 qershor t vitit 1937, ajo dhe Fred
Noonan u nisn nga Lae, ajo q tani ndodhet
n Papua New Guinea, me aeroplanin "Electra
10-E". Q at dit ata s'u pan kurr m. Pr 19
ort e para t udhtimit t tyre prej 2,556 miljesh,
n radio dgjoheshin vetm "duket ta kesh
ti, por s'e sheh", dhe "gazi po mbaron". VENDET E
FAMSHME KU FSHIHEN GUR T MUAR E
KU JAN VARROSUR NJERZ T FAMSHM
N krkim t thesareve t humbura
Nga varri i Kleopatrs, anije t
mbytura e deri te miniera
e floririt n SHBA
Pėrgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt