1. Vdekja e pacientit dhe heqjes sė aparatit tė frymėmarjes prej trupit tė njeriut
Tuesday. 15 April 2008
VENDIME TĖ SESIONIT TĖ DHJETĖ
i mbajtur prej ditės sė Shtunė 24 Safer, e deri nė ditėn e mėrkurė 28 Safer 1408h
qė pėrputhet me datėn 17 -21 Tetor 1987
VENDIMI I DYTĖ
PĖRKITAZI ME KONSTATIMIN E VDEKJES SĖ PACIENTIT DHE HEQJES SĖ APARATEVE TĖ FRYMĖMARJES PREJ TRUPIT TĖ NJERIUT
Falėnderimi i takon Allahut, pėrveē tė Cilit nuk ka tjetėr, bekimi dhe paqa qofshin mbi atė pas tė cilit nuk ka pejgamber tjetėr, zotėriun dhe pejgamberin tonėMuhammedin.
Kėshilli i akademisė sė Fikhut Islam, nė sesionin e dhjetė tė mbajtur nė Mekke, prej 24-28 Safer 1408h qė pėrputhet me datėn 17-21 Tetor 1987, e shqyrtoi ēėshtjen e konstatimit tė vdekjes sė pacientit nė bazė tė simptomeve tė sigurta medicinale, dhe ēėshtjen e lejimit tė heqjes sė aparateve tė frymėmarjes prej pacientit tė vėnė nėn pėrkujdesje intensive. Kėshilli i shqyrtoi mendimet dhe sqarimet e ofruara gojarisht dhe me shkrim nga Ministria e Shėndetėsisė nė Mbretėrinė e Arabisė Saudite dhe nga mjekė specialistė. Kėshilli, e konsultoi edhe vendimin e Akademisė sė Fikhut Islam pranė Organizatės sė Konferencės Islame i cili ėshtė miratuar nė sesionin e kėtij organi tė mbajtur nė kryeqytetin e Jordanisė Aman me 3/VII/ 1986.
Pas shqyrtimit tė kėsaj ēėshtje nga tė gjitha aspektet, Kėshilli arriti nė vendimin vijues:
Lejohet tė hiqen aparatet pėr frymėmarje tė cilat i janė vėnė njė tė sėmuri, nėse plotėsisht i janė asgjėsuar funksionet e trurit dhe njė komision i pėrbėrė prej tre mjekėsh specialistė kompetent konstaton se kėto funksione janė tė pariparueshme, edhe pse zemra dhe organet e frymėmarjes punojnė atumatikisht pėrmes aparateve tė frymėmarjes.
Mirėpo, nuk gjykohet fetarisht se ka vdekur pa mos u ndalur plotėsisht tė punojė zemra dhe frymėmarja pas heqjes sė aparateve tė frymėmarjes.
Falėnderimi i takon Allahut, Zotit tė botėve.
Nėnshkruar nga:
KRYETARI I KĖSHILLIT TĖ AKADEMISĖ SĖ FIKHUT
Abdu-l-Aziz Abdullah ibėn Baz
ZAVENDĖSKRYETARI
Dr.Abdullah Omer Nesif.
ANĖTARĖT:
Muhammed ibėn Xhubejr, Dr.Bekėr Ebu Zejd, Abdullah Abdurrahman El-Bessam, Salih ibėn Feuzan ibėn Abdullah El-Feuzan, Muhammed ibėn Abdullah ibėn Sebil, Mustafa Ahmed Ez-Zerka (ka shkruar se ka rezerva ndaj fjalisė sė fundit pėr vdekjen nė aspektin fetar), Muhammed Mahmud Es-Savaf, Ebu-l-Hasen En-Nedvij, Muhammed Reshid Ragib Kabbani, Muhamed Esh-Shadhli, Ebu Bekėr Mahmud Xhumi, Dr.Ahmed Fehmij Ebu Sunne, Muhammed El-Habib ibėn El-Huxha, Muhamed ibn Salim Abdu-l-Vedud, Dr.Talal Omer Bafekih (sekretar i AFI).
2. Barnat qė pėrmbajnė alkool dhe narkotikė
Tuesday. 15 April 2008
VENDIME TĖ SESIONIT TĖ GJASHTĖMBĖDHJETĖ
i mbajtur prej 21-26 Sheval 1422h
qė pėrputhet me datėn 5-10 Janar 2002.
VENDIMI I GJASHTĖ
BARNAT QĖ PĖRMBAJNĖ ALKOOL DHE NARKOTIKĖ
Falėnderimi i takon Allahut, pėrveē tė Cilit nuk ka tjetėr, bekimi dhe paqa qofshin mbi atė pas tė cilit nuk ka pejgamber tjetėr, zotėriun dhe pejgamberin tonėMuhammedin.
Kėshilli i akademisė sė Fikhut Islam, nė sesionin e gjashtėmbėdhjetė tė mbajtur nė Mekke, prej 21-26/ X/ 1422h qė pėrputhet me datėn 5-10/ I/ 2002, pasi i shqyrtoi studimet e paraqitura pėr barėrat qė pėrmbajnė alkool dhe narkotikė dhe pasi diskutoi pėr ēėshtjen nė fjalė; si dhe duke u nisur nga fakti se sheriati islam e largon vėshtirėsinė dhe ngushtimin nė dispozita, i eviton dėmet nė kufij tė nevojės, se gjėrat e domosdoshme i lejojnė gjėrat e ndaluara dhe aprovimin e demit mė tė lehtė pėr ta evituar atė mė tė lartė, miratoi si vijon:
(1) Nė asnjė mėnyrė nuk lejohet qė pijet dehėse tė pėrdoren si bar. Kėtė konstatim e mbėshtesim nė fjalėt e tė dėrguarit tė Allahut s.a.v.s.:” Allahu nuk e ka bėrė shėrimin tuaj, nė atė qė j’ua ka ndaluar”. Hadithin e transmenton Buhariu nė Sahihun e tij.Argument pėr kėtė ėshtė edhe hadithi:” Vėrtet, Allahu e ka zbritur sėmundjen, dhe pėr ēdo sėmundje ka bėrė edhe bar. Shėrohuni, por mos u shėroni me atė qė ėshtė e ndaluar”. Hadithin e transmenton Ebu Davudi nė Sunen; Ibn Suniju dhe Ebu Nuajmi. Tarik ibn Suvejdi e pyeti tė dėrguarin e Allahut s.a.v.s. qė si bar tė pėrdor edhe verė. I dėrguari i Allahut s.a.v.s. I tha:” Vera nuk ėshtė shėrim (bar), por ėshtė sėmundje”. Hadithin e transmenton Ibn Maxhe nė Sunen dhe Ebu Nuajmi.
(2) Lejohet tė pėrdoren barėrat tė cilat pėrmbajnė alkool nė pėrqindje tė vogėl e cila tretet, tė cilės nuk mund t’i iket nė industrinė e ilaēeve dhe pėr tė cilėn nuk ka alternative, me kusht qė t’i rekomandojė mjeku i drejtė. Po ashtu, lejohet tė pėrdoret alkooli si dezinfektues dhe pastrues i jashtėm i plagėve, vrasės i mikrobeve, nė kreme dhe lubrifikante tė jashtme.
(3) Akademia e Fikhut Islam u rekomandon fabrikave tė ilaēeve, farmaceutėve dhe importuesve tė ilaēeve nė vendet islame, qė tė bėjnė ē’mos qė ta largojnė alkoolin prej ilaēeve dhe tė pėrdorin alternative tjera.
(4) Akademia e Fikhut Islam i porosit mjekėt qė tė largohen sa tė munden nga rekomandimi i ilaēeve tė cilat pėrmbajnė alkool.
Allahu na ndihmoftė.
NĖNSHKRIMET:
Muhammed ibėn Xhubejr, Salih ibėn Feuzan ibėn Abdullah El-Feuzan, Muhammed ibėn Abdullah ibėn Sebil, Muhammed Reshid Ragib Kabbani, Muhammed El-Habib ibėn El-Huxha, Dr.Nasėr Ferid Vasil, Muhamed Salim ibn Abdu-l-Vedud, Dr.Ridallah Muhamed Idris El-Mubarekfuri, Dr.Abdu-l-Kerim Zejdan, Dr.Mustafa Ceriē, Muhamed Tekij El-Uthmani (udhėtoi para se tė nėnshkruhet), Dr. Vehbe Mustafa Ez-Zuhajli, Dr. Jusuf El-Kardavi, Dr. Abdu Setar Fet’hullah Seid.
KRYETARI I KĖSHILLIT TĖ AKADEMISĖ SĖ FIKHUT
Abdu-l-Aziz ibn Abdullah Alu Shejh
ZAVENDĖSKRYETARI
Dr.Abdullah ibn Abdu-l-Muhsin Et-Turkij.
SEKRETARI I PĖRGJITHSHĖM I AKADEMISĖ SĖ FIKHUT
Dr.Salih ibn Zabin El-Merzuki.
3. Pėrkitazi me abortimin e fetusit tė deformuar fizikisht
Tuesday. 15 April 2008
VENDIME TĖ SESIONIT TĖ DYMBĖDHJETĖ
i mbajtur prej ditės sė Shtunė, 15 Rexheb, deri mė 22 Rexheb 1410h
qė pėrputhet me 10-17 Shkurt, 1997.
VENDIMI I KATĖR
PĖRKITAZI ME ABORTIMIN E FETUSIT TĖ DEFORMUAR FIZIKISHT
Falėnderimi i takon Allahut, pėrveē tė Cilit nuk ka tjetėr, bekimi dhe paqa qofshin mbi atė pas tė cilit nuk ka pejgamber tjetėr, zotėriun dhe pejgamberin tonėMuhammedin.
Kėshilli i akademisė sė Fikhut Islam, nė Ligėn e Botės Islame, nė sesionin e dymbėdhjetė tė mbajtur nė Mekke, duke filluar prej ditės sė shtunė 15 Rexheb 1410h e deri ditėn e Shtunė 11 Rexheb 1410h/ 10-17 Shkurt 1990, e shqyrtoi kėtė ēėshtje. Pas shkoqitjes dhe debatit pėrkitazi me kėtė ēėshtje nga ana e anėtarėve tė Kėshillit dhe nga ana e mjekėve specialistė tė cilėt prezentuan pėr kėtė qėllim, pjesa mė e madhe e Kėshillit miratuan si vijon:
- Nėse fetusi ka mbushur 120 ditė, aborti nuk lejohet, edhe nėse mjekėt konstatojnė se fetusi ėshtė i deformuar fizikisht. Nga kjo dispozitė, pėrjashtim bėn nėse njė komision mjekėsh specialistė e kompetent, konstaton se qėndrimi i kėtij fetusi nė barkun e nėnės, sigurisht e rrezikon jetėn e nėnės. Nė kėtė rast, lejohet tė bėhet aborti, pa marrė parasyshė se fetusi a ėshtė i deformuar apo jo.
- Nėse fetusi ende nuk i ka mbushur 120 ditė, ndėrkaq komisioni mjekėsor i pėrbėrė nga mjekė specialistė e kompetentė, nė bazė tė analizave mjekėsore pėrmes aparateve dhe instrumenteve pėrkatėse, konstaton se fetusi ka deformime tė rrezikshme tė pa shėrueshme, ashtu qė nėse lehet qė tė lind, jeta e tij do tė jetė e rėndė dhe e dhimbshme, si pėr tė, ashtu edhe pėr familjen e tij, lejohet tė bėhet aborti nė bazė tė kėrkesės sė prindėrve.
Kėshilli me kėtė rast, i porosit mjekėt dhe prindėrit qė tė jenė tė devotshėm e ta kenė ndėrmend Allahun dhe tė vėrtetohen mirė nė kėtė ēėshtje.
Allahu na ndihmoftė.
Nėnshkruar nga:
KRYETARI I KĖSHILLIT TĖ AKADEMISĖ SĖ FIKHUT
Abdu-l-Aziz Abdullah ibėn Baz
ZAVENDĖSKRYETARI
Dr.Abdullah Omer Nesif.
ANĖTARĖT:
Muhammed ibėn Xhubejr, Abdullah Abdurrahman El-Bessam, Salih ibėn Feuzan ibėn Abdullah El-Feuzan, Muhammed ibėn Abdullah ibėn Sebil, Mustafa Ahmed Ez-Zerka, Muhammed Mahmud Es-Savaf, Muhammed Reshid Ragib Kabbani, Ebu Bekėr Mahmud Xhumi, Dr.Ahmed Fehmij Ebu Sunne, Muhammed El-Habib ibėn El-Huxha, Dr.Bekėr Ebu Zejd, Mebruk Mes’ud El-Avadi (nuk u pajtua), Abdurrahman Hamze Merzuki, Dr.Talal Omer Bafekih (drejtor i AFI-sė).
4. Ēėshtja e transplantimit tė organeve
Tuesday. 11 September 2007
Vendime tė akademise sė Fikhut Islam
Falėnderimi i takon Allahut,pėrveē tė Cilit nuk ka tjetėr, bekimi dhe paqa qofshin mbi atė pas tė cilit nuk ka pejgamber tjetėr, zotėriun dhe pejgamberin tonėMuhammedin.
Kėshilli i akademisė sė Fikhut Islam nė seancėn e tetė tė mbajtur nė selinė e Ligės sė botės Islame nė Mekke duke filluar prej ditės sė shtunė 28 Rebiu-l-Ahir 1405 e deri ditėn e Hėnė 7 Xhumade-l-Ula 1405h/ 19-28 Janar 1985, e shqyrtoi ēėshtjen e marrjes sė disa organeve tė njeriut dhe transplantimin e tyre ten jė peson tjetėr, i cili ka nevojė tė domosdoshme pėr atė organ, qė ta zavendėsojė organin pėrkatės jo funksional tė tij, gjė qė medicina bashkėkohore arriti ta bėjė dhe nė kėtė fushė arritėn suksese me rėndėsi tė madhe pėrmes mjeteve moderne.
Kjo ēėshtje u shqyrtua me kėrkesė tė zyrės sė Ligės sė Botės Islame nė SH.B.A.
Akademia e shqyrtoi studimin tė cilin e prezantoi prof.Abdullah ibėn Abdurrahman El-Bessam pėr ēėshtjen nė fjalė, polemikat e dijetarėve bashkėkohor pėrkitazi me transferimin dhe transplantimin e organeve si dhe justifikimin juridik nė frymė tė argumenteve fetare qė bėri secila palė.
Pas njė debate konstruktiv dhe tė gjėrė mes anėtarėve tė kėshillit, kėshilli konstatoi se tė argumentuarit e atyre qė lejuan transplantimin ėshtė mė i mbėshtetur.Bazuar nė kėtė, kėshilli miratoi vendimin vijues:
I-Marrja e njė organi prej trupit tė njeriut tė gjallė dhe transplantimin e tyre nė trupin e njė njeriu tjetėr i cili ka nevojė tė patjetėrsueshme pėr shpėtimin e jetės apo ri kthimin e njė funksioni tė organeve tė tij vitale, ėshtė veprim i lejuar, dhe nuk bie ndesh me prestigjin e njeriut nė raport me personin tė cilit i merret.Nga ana tjetėr, ky veprim ka dobi tė madhe dhe paraqet ndihmė solide pėr personin tė cilit i transplantohen kėto organe.
Kjo veprimtari ėshtė legjitime dhe fisnike nėse plotėsohen kushtet vijuese:
1-Qė marrja e organit nga personi dhurues, mos shkaktojė dėm i cili do ta paralizojė rrjedhėn normale tė jetės sė tij bazuar nė rregullėn juridike islame:”Dėmi nuk mund tė eliminohet me nji dėm tjetėr tė ngjashėm e as me dėm mė tė madh se ai”.Po ashtu, nė rast tė shkaktimit tė demit, dhurimi do tė kishte rolin e hudhjes sė vetvetes nė shkatėrrim, gjė qė nuk lejohet fetarisht.
2-Dhurimi i organit tė bėhet me vullnet tė lire nga dhuruesi, e jo me detyrim.
3-Transplantimi i organit tė jetė mjeti i vetėm mjeksor i mundshėm pėr kurimin e tė sėmurit tė detyruar.
4-Qė operacioni i transpalntimit tė organit si nė kuptim tė nxjerrjes prej njėrit, poashtu edhe nė kuptim tė vėnies sė kėtij organi te tjetri, tė jetė zakonisht i suksesshėm apo, kryesisht i suksesshėm.
II-Apriori tė lejuara fetarisht konsiderohen rastet vijuese:
1-Marrja e organit prej njeriut tė vdekur, pėr tė shpėtuar njė tė sėmurė qė ėshtė tejet i nevojshėm pėr atė organ.Kusht pėr kėtė ėshtė qė personi tė cilit i merret organi, tė ketė qenė fetarisht pėrgjegjės dhe tė ketė lejuar pėr kėtė veprim, derisa ka qenė gjallė.
2-Marrja e organit prej kafshės, mishi i sė cilės lejohet tė hahet fetarisht dhe tė jetė therrur, nė pėrgjithėsi, ndėrkaq prej kafshėve tjera nė rast tė nevojės sė patjetėrsueshme, qė tė transplantohet te njeriu qė ka nevojė tė domosdoshme pėr kėtė.
3-Marrja e njė pjese tė trupit tė njeriut, qė tė vehet apo ngjitet njė pjesė tjetėr nė vend tjetėr tė po tė njejtit trup, fjala vjen nėse merret njė pjesė prej likurės apo ashtit tė tij, qė tė ngjitet njė anė tjetėr e trupit tė tij nė rast tė ekzistimit tė nevojės pėr kėtė veprim.
4-Vėnia e pjesėve artificiale prej metaleve apo lėndėve tjera nė trupin e njeriut pėr tė shėruar njė rast te personi pėrkatės, si nyjet, kapakėt e zemrės, etj.
Katėr rastet e pėrmendura, kėshilli konstaton se janė tė lejuara fetarisht konform kushteve tė mėparshme.
Nė kėtė séance, pėr shqyrtimin e ēėshtjes nė fjalė, morrėn pjesė edhe njė ekip mjekėsh, edhe atė Dr.Muhammed Ali El-Barr, Dr.Abdullah BaSelame, Dr.Halid Emin Muhammed Hasen, Dr.Abdu-l-Maė’bud Ammare Es-Sejjid, Dr.Abdullah Xhumu’a dhe Dr.Gazi El-Haxhim.
Bekimi i Allahut dhe paqa e pėrshėndetjet e shumta qofshin mbi zotėriun tonė Muhammedin, familjen dhe shokėt e Tij.
Falėnderimi i plotė i takon vetėm Allahut, Zotit tė botėve.
Nėnshkruar nga:
KRYETARI I KĖSHILLIT TĖ AKADEMISĖ SĖ FIKHUT
Abdu-l-Aziz Abdullah ibėn Baz
ZAVENDĖSKRYETARI
Dr.Abdullah Omer Nesif.
5. Varrimi i muslimanėve me arkivol
Tuesday. 11 September 2007
Vendime tė akademisė sė Fikhut Islam
Falėnderimi plotė i takon vetėm Allahut Nji, bekimi dhe paqa e Tij qofshin mbi atė pas tė cilit nuk ka pejgamber tjetėr, zotėriun dhe tė dėrguarin tone Muhammedin.
Kėshilli i Akademisė sė Fikhut Islam e shqyrtoi ēėshtjen pėr tė cilėn u parashtrua pyetja nga ana e pėrgjegjėsit tė pėrgjithshėm tė Rinisė Islame dhe kryetarit tė delegacionit tė Asociacionit Islam nė shtetin Viktoria tė Australisė pėrkitazi me qėndrimin Islam ndaj varrimit tė tė vdekurve musliman me arkivole, sikur qė veprojnė edhe krishterėt.Ata pohojnė se disa musliman tė atjeshėm ende vazhdojnė ta preferojnė dhe praktikojnė kėtė mėnyrė tė varimit, edhe pse qeveria e shtetit nė fjalė, ua ka lejuar muslimanėve qė varrimin ta bėjnė sipas mėnyrės sė tyre, gjegjėsisht me qefin e jo me arkivol.
Vendimi i pestė
Pas shqyrtimit dhe debatit pėrkitazi me ēėshtjen nė fjalė, kėshilli i Akademisė sė Fikhut, vendosi si vijon:
1-Ēdo veprim apo sjellje tė cilėn e bėn muslimani me qėllim qė t’i pėrgjasojė e t’i imitojė jo muslimanėt, ėshtė jo e lejuar fetarisht dhe ndalohet sipas haditheve tė qarta nė kėtė drejtim.
2-Varimi me sanduk (arkivol), nėse ėshtė pėr qėllim qė t’u pėrgjasohet jo muslimanėve, ėshtė haram-i ndaluar.Por, nėse nuk ėshtė pėr qėllim me kėtė veprim pėrgjasimi i tyre, ėshtė vetėm i pa pėlqyer (mekruh), nėse nuk paraqitet ndonji nevojė qė e dikton kėtė.Nė rast nevoje, nuk ėshtė problem tė veprohet nė kėtė mėnyrė.
Bekimi i Allahut dhe paqa e pėrshėndetjet e shumta qofshin mbi zotėriun tonė Muhammedin, familjen dhe shokėt e Tij.
Falėnderimi i plotė i takon vetėm Allahut, Zotit tė botėve.
Nėnshkruar nga:
KRYETARI I KĖSHILLIT TĖ AKADEMISĖ SĖ FIKHUT
Abdu-l-Aziz Abdullah ibėn Baz
ZAVENDĖSKRYETARI
Dr.Abdullah Omer Nesif.
Pasojnė nėnshkrimet e anėtarėve tjerė:
Muhammed ibėn Xhubejr, Abdullah Abdurrahman El-Bessam, Salih ibėn Feuzan ibėn Abdullah El-Feuzan, Muhammed ibėn Abdullah ibėn Sebil, Mustafa Ahmed Ez-Zerka, Muhammed Mahmud Es-Savaf, Salih ibėn Uthejmin, Muhammed Kabbani, Muhammed Esh-Shadhli, Ebu Bekėr Mahmud Xhumi, Dr.Ahmed Fehmij Ebu Sunne, Muhammed El-Habib ibėn El-Huxha, Dr.Bekėr Ebu Zejd, Mebruk Mes’ud El-Avadi, Muhammed ibėn Salim ibėn Abdu-l-Vedud.
Vendime tė Akademisė sė Fikhut Islam (Jurisprodencės Islame)- Mexhmeu’-l-fikhi-l-Islamij.
Krijoni Kontakt