Histori te Maleve te Shqiptareve

[Kreksi]

Te pergezoj javan, na ke mundesuar te lexojmi ketu nje udhepershkrim nga nje autore amerikane me histori te pa degjuara nga autor te huaj.

Ju falemnderit, shendet

[javan]

Linku ne FSH me informacione rreth jetes se Rose Wilder Lane:

http://www.forumishqiptar.com/showthread.php?p=1589020

[javan]

Letra/Roja i ndërmarrjes ishte me Universitetin e Kembrixhit….
26-07-2009 / Nga Pertefe Leka



E nis këtë shkrim nga një barcoletë që qarkullonte në Shkodër, por që kishte të vërteten në brendinë e vet: Një ekip i Komitetit te Partisë kishte vizituar një ndërmarrje në qytet. Ndërmjet të tjerave, ata kishin këshilluar, që punëtorët duhet t’u nënshtroheshin kurseve të kualifikimit për t’iu përgjigjur cilësisë së prodhimit. Drejtori i ndërmarrjes kishte thënë (sigurisht në intimitet dhe për humorin shkodran), se edhe rojen e kemi me Kembrixh, pale te tjerët... Personazhi në fjalë ishte Rexhë Meta, i biri i Maleve të Kosovës, i mbetur jetim dhe i adoptuar nga shkrimtarja e mirënjohur amerikane, Rose Wilder Lane. Ajo ka një jetë të pasur artistike, është autorja e dhjetra librave letrare e filozofikë, por mjaft e njohur edhe në publicistikë. Për të përshkruar jetën e saj duhet një studim i vecantë, por interesi ynë është të njohim atë pjesë, kur ajo erdhi ne Shqipëri dhe lidhjet e saj me Rexhë Metën. Për herë të parë Rose erdhi në Shqipëri në vitin 1921, me mision humanitar. Ajo ishte ngarkuar nga Kryqi i Kuq Amerikan të vezhgonte veprimtarinë e këtij misioni në Europë e Azi, pas ngjarjeve të Luftës së Parë Botërore, te cilat do te duhej t’i publikonte në Buletinin e Kryqit të Kuq. Në Shqipëri ajo erdhi me një grup punonjësish për të ndihmuar refugjatët nga Kosova dhe trojet shqiptare jashtë kufijve londinezë, të dëbuar me forcë nga serbët. Ata punuan me përkushtim në emër të “Komitetit për mbrojtjen e Kosovës”. Udhëtimin e parë e bëri në Veri të Shqipërisë, në Luginën e Shalës me qëllim për të hapur një rrjet shkollash në ato zona të thella. Grupin e shoqëronte edhe një djalë i ri i quajtur Rexhë Meta, i cili kishte ardhur me prindërit në Shkodër, pas dëbimeve masive. Vuthjani i vogël shpejt mbeti jetim dhe u mor nën mbrojtjen e Kryqit të Kuq Amerikan, i cili vepronte në Shqipërinë e Veriut. Ai në grupin e fëmijëve refugjatë ishte i dalluar, pasi në një kohë rekord kishte mësuar anglishten, paçka se nuk i ishte dhënë mundësia të vazhdonte rregullisht shkollën. Si përkthyes i Rose-s, ai e ndiqte hap pas hapi atë, sidomos në atë terren të veshtirë të Shalës ku nje ditë asaj i rrëshqiti këmba dhe desh ra në humnerë, por guximi i djalit ia shpëtoi jetën. Rose ndihej e obliguar ndaj të riut Rexhë dhe i ofroi edhe një ndihmë me para. Ai, krenar sic ishte, i refuzoi duke i thënë: “Ju jeni gazetare, shkruani tani edhe për Shqipërinë!” (marrë nga Bora Meta, vajza e Rexhë Metës). Rose, e mahnitur nga sjellja fisnike e djalit, e adoptoi dhe e afeksionuar pas të birit bëri çmos që ta shkollonte. Fillimisht ajo e regjistroi në Shkollën Teknike Harry Fulltz, ku ai habiti personelin mësimor për arritjet e shpejta në të gjitha lëndët. Pastaj ajo vazhdoi të investonte për te edhe kur ai ishte student në Universitetin e Kembrixhit, ku emri i tij ështëi shkruar në Librin e Artë të këtij Universiteti. Ndërkohë Rose shkonte e vinte në Shqipëri dhe me lidhjet shpirtërore që kishte, vendosi të jetonte përgjithmonë në Tiranë, ku ajo ndërtoi dy shtëpi, një për vete dhe një për familjen e Rexhës, tashmë i martuar. Rose gëzonte se vajza e Rexhës mbante emrin BoraRose, që ajo ta kujtonte gjithmonë gjyshen amerikane.

Ngjarjet e luftës së dytë botërore i rrokullisen ëndrrat e Roses. Autoritet fashiste e internuan Rexhën me familje në kampet e përqendrimit në Itali si antifashist.b Më vonë, si anëtar i Lidhjes së Dyte të Prizrenit në Shkodër, komunistët e arrestojnë, nga ku ai provoi kalvarin e gjatë të vuajtjeve çnjerëzore. Rose e ndjeu shumë arrestimin e te birit nga komunistet, pasi kishte dëgjuar shumë për terrorin bolshevik, bile e kishte njohur nga afër, pasi qe me mision edhe në vendet e B.Sovjetik. Ajo bëri të gjitha përpjekjet për ta shpëtuar djalin e saj, deri edhe te presidentet e Amerikës. Ajo i shkroi Bess Truman (gruaja e presidentit në ate kohë) dhe Herbert Hoover (ish-pres. i Amerikës) për ta tërhequr djalin e saj nga Shqipëria. Pas shumë ndërhyrjesh, takimesh e letrash me personalitete të larta të politikës amerikane, Rose u këshillua nga familja e Rexhës që të mos vazhdonte ta kërkonte ate haptazi, pasi familja do të kishte edhe më shumë konseguenca. Atëhere Rose, ndoqi rrugën indirekte për t’u lidhur me gruan e Rexhës, Pertefen, e cila kishte studiuar tek Motrat Stigmatine. Përveç burgut të rëndë të burrit, asaj i kishin pushkatuar edhe vëllanë e vetëm, Bardhosh Danin. Kështu Rose, e tmerruar nga këto ngjarje, vuri në lëvizje miqtë e vet të Kryqit të Kuq që vepronin në Europë dhe mundi kështu të hynte në lidhje me familjen e Rexhës. Rose, derisa vdiq, nuk pushoi se kërkuari djalin e saj, sigurisht në mënyren më të fshehtë. Kur po i afrohej fundit te jetës, me 1968, ajo ia la amanet djalit te dytë të adoptuar, amerikanit Raxh (Roger Mac Bride) që të mbante lidhjet me familjen e vëllait në Shqipëri. Ishte viti 1990, kur Raxh mundi ta plotësonte amanetin e nanës Rose. Ai mundi të hynte në lidhje me vajzën e Rexhë Metës, Bora Rosën dhe arriti ta tërhiqte me familje nga Italia, ku ajo ishte refugjate dhe e vendosi në Florida ku ajo jeton edhe sot.

Te gjitha, çfarë Rose ka parë dhe ka përjetuar në Shqipëri, ajo i ka përshkruar ne veprën e vet “The Peaks of Shala” (Majat e Shalës) dhe në përmbledhjen e artikujve “Albanian Garden”. Vlen per t’u përmendur që edhe vepra e saj madhore “The discovery of Freedom” (Zbulimi i Lirisë) e ka marrë frymëzimin nga një ngjarje që ajo e përjetoi kur ishte me mision ne Malësitë e Veriut.

Shkrimet e saj janë një dëshmi e gjallë për historinë e popullit tonë. Veprat e Rose Wilder Lane asnjëherë nuk u bënë të njohura gjatë periudhës së diktaturës. Ato nuk kishin më pak vlerë se ato te Durhamit, të Bajronit e të tjerëve të huaj që lartësuan vlerat e kombit tonë, kështu që edhe ajo s’i shpëtoi luftës së klasave. Por sot duhet evidentuar kontributi i Rose per Shqipërinë e shqiptarët, për ta përjetësuar me emrin e një shkolle, të një institucioni humanitar, të një sheshi a rruge që t’i mbetemi mirënjohës veprës së saj.

...

[javan]

+++++++++
Rose Wilder Lane: “Unë u futa në zyrën e Ahmet Beut e përgatitur të shkëmbej format e përpunuara të kortezisë së malit dhe të shoh Ahmetin. Asgjë më tepër. Zyra ishte e zhveshur. Nuk kishte mobilje të rënda, po kështu as qilima. Aty ishte një dysheme e ftohtë, muret bosh, një tavolinë druri e palyer dhe Ahmeti. Ai ishte i mprehtë, depërtues, energjik, kontrollonte mjaft mirë veten e tij dhe imponues. Kjo ishte përshtypja e parë. Përshtypja e dytë ishte se ai ishte burri i veshur më mirë, në një këndvështrim europian, që kisha parë ndonjëherë. Ishte veshur si ndonjë biznesmen i sukseshëm amerikan, i cili i jepte kartabianke një rrobaqepësi të mirë dhe nuk interesohej më për veshjen. Ai u ngrit dhe më tha: “tungjatjeta” dhe ndërsa tha këtë më pa mua ashtu si një shkencëtar shikon në gypin e mikroskopit. Pastaj më ofroi një karrike, u ul dhe shtoi: “A mund të jem në shërbimin tuaj zonjë?” U shokova aq shumë sa m’u errësua mendja. Pastaj i thashë se doja të vizitoja Matin dhe Mirditën. Ahmeti më ofroi një cigare dhe ma ndezi atë, ndërsa mendja ime u mobilizua mjaft pasi pashë se ai kërkonte kohë për të dhënë përgjigjen e tij. Sytë tanë u takuan kur e falënderova për cigaren dhe pashë se ai e kishte kuptuar që unë e dija pse ai ishte hezituar. Në ato çaste m’u duk vetja idiote dhe u përpoqa ta ndërroj temën e bisedimit. Por ai tha: “Tani Shqipëria po kalon një kohë të vështirë zonjë. Unë nuk mund t’u them juve nëse mund të shkoni në male apo jo. Nuk mund të diskutoj me ju sot për vështirësitë tona. Pas dhjetë ditësh ato do të mbyllen. Unë do t’u kërkoj të prisni dhjetë ditë, ndoshta më pak, sigurisht jo më shumë se dhjetë ditë. Pastaj, nëse ju do të vini të më takoni përsëri, atëherë do t’u tregoj gjithçka që dëshironi të dini. Nëse është e mundur që ju të shkoni në male, sigurisht do të shkoni si mike e qeverisë shqiptare”. Libri i saj për Shqipërinë, “The Peaks of Shala” (Majat e Shales), brenda pak kohëve u ribotua tri herë në Angli, Francë dhe Amerikë. Shtypi i kohës, ai amerikan dhe anglez e përcolli veprën me tituj si “Një shkrimtare amerikane thotë se mendja e shqiptarëve kur të zhvillohet do të bëjë çudira”, “Rose W, Lane i tregon botës fisnikërinë e shqiptarëve”, etj.

[Kreksi]

Pershendetje javan,

Vertete eshte nje zbulim per mua.
Megjithese ne frengjishte ende nuk e gjeta asnje lidhje te duhur perpos nje biografije se shkurter per autoren Rose Wilder lane e cila eshte vajzae Lora Ingalsit, heroina e serialit me te njohur qe eshte transmetuar edeh tek ne ne kosove atehere ne shqipe, kujt nuk i kujtohet "Shtepija e vogel ne preri" ?

Me interesoj ai paragrafi kur Rose viziton Bulqizen dhe krahason nje tempull me gur si ai ne Karnakë (francë) dhe Stonhengjin....
Me intereson te dija se a eshet bere ndonje kerkim mbi keto site ndonjehere ?

Qe ketu gjeta edhe nje internaut se çka shkruan per Leken e Madh sipas Rose Wilder Lane...
================================================

Infobits

Welcome to Frosina's Infobits section. Here you will find a wealth of information related to Albania.

Alexander the Great / Leka i Madh
Date posted: Friday, August 6, 2004
Author: Rose Wilder Lane

AlexSir William Woodthorpe Tarn, of the British Academy, regarded worldwide as having written the definitive work on Alexander the Great, states in the opening paragraph of his book Alexander the Great that "Alexander certainly had from his father (Philip II) and probably from his mother (Olymbia) Illyrian, i.e. Albanian, blood!"*
During Rose Wilder Lane's visit to Albania in 1921 resulting in the publication in1923 of her book Peaks of Shala, she heard the following rather extraordinary rendition of Albanian oral history about Alexander the Great from an Albanian elder:

"There was at that time two capitals of the united kingdom of Macedonia. There was Pela, between Salonika and Manastir, and there was Emadhija**, the old capital, lying in the valley which is now Mati (a high, fertile plateau north of Tirana, near the coast of northern Albania - ED).

"Alexander's father, Filip the Second had great houses in both Pela and Emadhija, and before Lec i Madhe was born, his mother left Pela and came back to the original capital, Emadhija. It was there that Lec i Madhe was born, and there he lived until he was out of the cradle and rode on a horse when he first went down into Pela to see his father who came from the city to meet and see his son for the first time.

"Filip the Second was very proud of his son, and his pride led him to the one great foolishness of a good and wise king. He said that he would make Lec i Madhe king of the world, and that was well enough, but he thought to be king of the world a man must be more learned than he himself. Whereas all old men who have watched the ways of the world know that to be strong and ruthless will make a man powerful, but to be learned makes a man full of dreams and hesitations.

"In his pride and blindness, Filip the Second sent to Greece for an Albanian who had learned the ways of the Greeks, and to that man he gave the boy, to be taught books. (The Albanian's) name was Aristotle, and he came from a family of the tribe of Ajeropi, his father having gone to a village in Macedonia and became a merchant there. Being rich, he sent his son, who was fond of thought rather than of action, to learn the Greek ways of thinking. And it was this man who was brought by Filip the Second to teach his son."***

* P 1, ALEXANDER THE GREAT, W.W. Tarn, Beacon Press, Boston, 1956
** "Emadhija" means in Albanian "the great city"
*** PP 184, 186, 187, PEAKS OF SHALA, Rose Wilder Lane. Harper Brothers & Publishers, New York & London, 1923

Other nationalities , of course, have long laid claim to Alexander the Great as one of their own - most notably the Macedonians and the Greeks. However, as cited so authoritatively in the opening paragraph of Tarn's book, Alexander the Great can be rightfully identified as an Albanian.

================================================== ======

Comment by Ela on 8 May 2009:

I am an Albanian artist ans I am working on a project concerning Rose Lane trip to Albania. I am interested on Rose Lane’s photo and other materials concerning her trips to Albania.
Thank you for helping me with information about possible sources.

My email address is: lenilaperi@yahoo.com

Thank you!!

[javan]

Shenim:

Kjo histori m’u tregua ne Thethin e siperm ne Pranvere te 1921. Ne vere te 1922 vizitova Matin e shoqeruar nga Annete Marquis dhe Rrok Perolli. Mati eshte nje rrafsh pjellor i mbrojtur nga nje rreth malesh pothuaj te pakalueshme. Nuk eshte pushtuar kurre nga ushtri te huaja, ndonese eshte sulmuar nga Romaket, Turqit dhe Serbet; nga 1920 dhe 1921 burrat e Matit mbrojten me sukses vendin nga artileria Serbe. Kryeministri korent i Shqiperise, Ahmet Bej Mati (ose Ahment Zogu, si perpiqet te binde popullin qe ta quaje, qe kur hoqen titujt ne Shqiperi) eshte prijes i nje familje qe ka udhehequr Matin qe nga cerek shekulli i lirise nden Skenderbeun ne shekullin e pesembedhjete.

Ne ishim te huajt e pare qe vume kemben ne Mat. Ne na u duk vendi, njerezit dhe zakonet shume te ndryshme nga ato te tribeve te Dukagjinit te pershkruara ne kete liber, me perjashtim te mikpritjes se pandryshueshme nder Shqiptaret. Ne vizituam Bulqis (Bulqizen) te shkaterruar tmerresisht nga invazioni Serb ne 1920 dhe 1921, dhe pjeserisht i rame perqark Dibres, qe ju mor Shiperise ne 1913 ashtu si thika i heq syun patates. Komisioni i kufijve shqiptare te Lidhjes se Kombeve ne ate kohe rrinte ne Shkoder, dhe me vjen keq qe Komisionet nuk udhetojne nganjehere neper kufijte qe vendosin vete.

Sa per historine e Lekes se Madh, ne pime ujin e shijshem te shume burimeve me arome te habitshme, ndersa hengrem dreke ne “vendin ku guret e medhenj rrine ne rresht”. Keto gure i shembellejne atyre te Carnac dhe te Stonehenge, por ne nje shkalle shume me te vogel, dhe mund te jene relike te popujve qe jetuan aty para arritjes se Shqiptareve, ose mund te jene ndonje aksident kurioz i formimeve gjeologjike.

Ne vendin e qytetit te Emadhijes gjetem gjurme te cilat na u duken ne menyre te pamohueshme te duarve njerezore. Ato jane ne krye te lugines ne nje hapesire trekendeshe te formuar nga takimi i vargmaleve nje dite udhetimi prej Krujes, keshtjelles se madherishme te shekullit te 15 te ndertuar nga Skenderbeu. Nje ane e kesaj zone trekendore, eshte shtrati i nje burimi qe rrjedh nga baza e maleve perballe, nje gur percjelles sjell uje nga nje burim disa milje larg ne nje shatervan prej te cilit fshati ende merr uje te pijshem. Fshataret thone se ky gur percjelles (tub) eshte ndertuar nga Filipi i Dyte (babai i Aleksandrit te Madh- shenim i javan).

Nga Emadhija vete nuk ka mbetur gje, pervec nje skicezimi me rreshta guresh ne nje pllaje sterile. Keto rreshta jane shume te rregullt, 4-6 kembe te gjere dhe 2-3 kembe te larte; ato formojne katrore dhe drejtkendesha, te sistemuar ne rreshta te lakuar, njelloj si planimetria e shtepive dhe oborreve pergjate ktheses se rrugeve. Guret, ndonese shume demtuar dhe te thyer, jane ne pergjithesi kuba jo perfekte, dhe jane te zinj, ndersa guret e shtratit te lumit jane gelqerore te bardhe, ose gri. Per fat te keq asnje nga ekipi yne nuk kishte njohuri arkeologjike, por observimet tone te pastervitura na binden se nje qytet ka ekzistuar aty kohe para ne te kaluaren, dhe ne besuam te kishim pare majen e mureve te varrosur nga shekujt e erozionit prej maleve ngjitur. Fshataret ne kete pjese te Matit flasin me indiference per kete vend si “qyteti i vjeter i Emadhijes” dhe “vendlindja e Lekes se Madh”.

[javan]

Mbreti i pare i Maqedonise (Caranis - nje mbret i huaj) vendoset diku aty rreth viteve 350-400 para eres sone. Mbreteria e ketij e edhe e mbreterve te pasojne, sipas pershkrimit me lart, fillon ne Detin e Zi dhe perfundon ne Adriatik, ne veri te fiseve Greke.

Pse eshte Karanis mbreti i pare?

Cfare kishte perpara mbreterimit te tij, permbytje apo nje lloj tjeter dinastie?

A eshte datimi i mbeterimit te tij korrekt?

A eshte e sakte te mendojme se Greket ishin vendosur ne disa toka ne Jug ne kohen e Karanis? Ne se po, kjo do te thote qe permbytja dhe krijimi i deteve kane ndodhur kohe para Karanis, qe perkthehet se nje dinasti tjeter ka ekzistuar para asaj Maqedone.

A ishte kjo dinasti pararendese (para formimit te deteve) ajo e Trojes, e tille qe perfshinte tokat e pandara ende nga ujerat detare te Ilirikut (Ballkanit), asaj qe sot eshte pertej Egjeut (Azia Minore) dhe Egjiptit, e mbase edhe Italise?

(Ideja e Trojes si metropol pellazg eshte hedhur nga Baptisti)

A ekzistonte Troja para, apo pas pembytjes se madhe?

[Kreksi]

Nje keshtjelle e ndertuar prej perendis mund te jete vetem se pozicioni i Krujes, ose Troja shqiptare !
Mandej edhe autorja e ketij librit habitet me numrin e madh te burimeve te ujit ne rrethin e Matit...qytetit Madheshtor...
A permbajm nje enigme te madhe ne populli shqiptar ?

Kur e paramendojmi se si ka ardhur nga skaji tjeter i botes nje grua qe te na shkruj historine tone dhe te interesohet per keto burime, po ne çka bejmi ?

Asgjë, perpos se knaqemi me te dhenat e tjerve, nga Tirana neve na duket teper large mati, ne fund te botes prandaj preferojmi te heshtim e ti shtjerrim kolltuqet tona..;neve jeta do na shkoje ne keto kolltuqe, nuk i lshojmi lehtë jo...

[javan]

f. 25 (Fise te Shales - Dukagjini/Podgorica)

"...Kisha nuk i ka ndryshuar shume zakonet e vjetra te ketyre njerezve, (thote peshkopi qe 10 vjet me pare kishte takuar Edit Durham - shenim i javan). Ata ishin te gjithe katolike te mire dhe shkonin ne meshe. Por ende i varrosnin te vdekurit pa arkivol, me tri molle ne gjoks, dhe kur ngrinin nje gur ose derrase ne krye te varrit shpesh e gdhendnin jo vetem me kryq por edhe me diell. Po ashtu cdokush mund te vinte re se lindjes dhe perendimit te diellit ata i benin shenjen e kryqit.

Ai (peshkopi) i toleronte keto gjera. Me se fundi, Zoti i Mire qe gjithnje pas Diellit.

Nuk ishte e cuditshme qe ato qe kisha degjuar per zakonet e marteses me kishin habitur, tha; une nuk duhej te shikoja per gjurme martese permes rrembimit ose blerjes; baza e ceremonise se fisit eshte adhurimi zjarrit. (Adhurimi i zjarrit mbahet si vecori e fiseve te lashta Persiane, apo ketu kemi te bejme me adhurimin e Vatres/Hestia/e me vone Vestalet?- shenim i javan)

Ne diten e marteses nusja, e veshur ne detaje te perpunuara, merret me te bertitura e kundershtime praj saj nga shtepia e te jatit, dhe i dergohet familjes se dhenderrit nga vellezerit e vet ne sinoret mes tokave te te dy fiseve. Me qe cdo fis eshte teknikisht nje familje e madhe, me te njejtin paraardhes, nuk lejohet martesa brenda fisit. Nusja merr me vete nga shtepia nje dhurate te pandryshueshme, nje mashe vatre. Kur arrin ne shtepine e burrit ajo ze nje vend te perulur ne nje qoshe, dhe rri ne kembe me duar te kryqezuara ne kraharor, me syte perdhe, dhe per tri dite e tri net asaj i kerkohet te qendroje ne te njejtin pozicion pa i ngritur syte, pa levizur, pa ngrene e pa pire.

"Ndonese une besoj", tha peshkopi duke buzeqeshur, "qe ajo ka marre masa te fshehe ushqim dhe pije ne rrobat qe ka veshur, dhe pa dyshim qe nena e burrit kujdeset qe ajo te pushoje pak kur te tere jane ne gjume." Dhe ai shpjegoi qe ky zakon vjen qe nga kohet e lashta kur babai i cdo shtepie ishte po ashtu gardiani prifteror i zjarrit, dhe cdokush qe vinte te kerkonte zjarr duhej te qendronte me nderim ne ate pozicion, i heshtur, para vatres, derisa prifti t'ja jepte. Nusja, e porsaardhur ne familje, eshte lutese per dhuraten e zjarrit, te jetes, te Misterit qe mundeson vazhdimesine e races.

Ne diten e trete ajo vendos nje brez te trashe qe tregon se eshte e martuar, dhe qe ketej e tutje vjen perqark shtepise duke ju bindur urdherave te me te vjeterve, gjithmone ne kembe deri sa te jete lejuar te ulet, dhe per 6 muaj nuk flet, pervec se po t'i drejtohen asaj. Eshte detyre e saj te kujdeset per zjarrin, dhe me mashen e vet t'u ndeze cigaret cilitdo qe e pi nga familja, ose nga miqte. Disa here, kur eshte e mundur ajo dhe i shoqi shkojne edhe ne kishe per t'u martuar. Zakonisht ajo nuk e ka pare te shoqin deri ne momentin kur vjen ne shtepi te tij, pasi i takon nje fisi tjeter dhe martesa eshte bere me krushqi nga familjet.

".........Burrat dhe grate jane shoke te mire; ata pothuaj nuk grinden kurre dhe jane te dedikuar ndaj femijeve...."

[javan]

f.28

Ai (peshkopi) mblodhi supet. "Eshte menyra e tyre per te zabtuar ligjin, Ligjin e Lekes, qe vjen tek ata qe ne kohet parahistorike. Dhe Shqiptaret jane shume te vendosur me zakonet e veta."

Ai mbushi gotat me vere. "Ju nuk duhet t'e beni gabim me njerezit e mi," tha ai. "Tagri gjakut eshte e keqe, shume e keqe, por eshte menyra e tyre e vetme per te zbatuar ligjet, te cilat jane pergjithesisht te admirueshme.

"Tagri i gjakut nuk eshte nje dicka e paligjshme, sic mendojne disa here te huajt. Nuak ka asgje te beje me probleme personale apo urrejtjen. Ai eshte nje forme e ndeshkimit kapital, te tille qe ka cdo komb, dhe rregullohet ne menyren me strikte.

"Ju duhet te kujtoni se ne keto male ne nuk jemi pushtuar kurre nga qeverisje te huaja. Perandoria Romake pretendon te kete pushtuar Shqiperine, e vertete, sic bene Turqit me vone, por as Roma as Kostandinopoja nuk qene te afta te cojne qeverisje ne keto male. Njerezit jetuan ashtu sic jetonin perpara diteve te Greqise, pervec influences se Kishes. Kjo eshte nje menyre e thjeshte, shoqeri komunistike, pa prone private apo trup qeveritar te organizuar. I vetmi ligj eshte ai moral, i detyruar per zbatim permes tradites, zakoneve dhe aprovimit te pergjithshem. Babai i familjes behet prijes i fisit, por ai nuk ka fuqi te tille te qe kundshtoje ligjin moral, Ligjin e Lashte te Lekes. Ka nje tradite siopas se ciles gjithe ketij grupi te madh fisesh i eshte dhene ligji moral nga nje burre i quajtur Leke (nonje nga mbreterit e Maqedonise me lart, apo ndonje Leke shume me i hershem pas mendimit tim- shenim i javan) por ky padyshim eshte bere nje mit te cilit i eshte shtuar me kalimin e kohes.

"Ky ligj i Lekes bazohet ne nderin personal qe po ashtu eshte nderi i Fisit. Nj eburre ose nje fis duhet ta ndeshkoje fyerjen me nderin e vrasjes te personit qe e ka kryer. Keshtu, ne se nje anetar i fisit eshte vrare padrejtesisht nga nje burre i nje fisi tjeter; ne se nje grua eshte vjedhur, plagosur ose sulmuar; ne se nje pjese e prones se fisit eshte vjedhur; ne se burri i nje fisi nuk mban Besen (fjalen e Nderit) lidhur me nje ceshtje toke,, lufte, martese, ose vaditjeje- ketu do te gjeni nje sistem te shkelqyer e te admirueshem vadites (vertet, nuk e sollen ate "greket" Poseidon/Cecrop ?? - shenim i javan)- atehere krimi eshte ndeshkueshem me vdekje. Por ne se keto krime jane kryer ndaj nje anetari te te njejtit fis, atehere shtepia e fajtorit digjet, dhe ai debohet nga fisi per te jetuar vetem ne humbetire."
__________________

Cili popull mund te mburret per organizimin e nje jete sociale ne forme te decentralizuar (pa nevoje qeverisjeje) por te tille qe ruan kodin moral dhe qe nuk i jep shkas makuterise (sepse nuk ka prone private, por prone komunale te fisit)?

Ligji me i decentralizuar federal qe njoh une eshte ne Amerike, por a suporton ai moralin e individit dhe mungesen e vanitetit? Me sa duket Kanuni nuk ka paralel organizativ edhe sot ne shekullin XXI, por ajo qe e ben ate te parikthyeshem eshte humbja e tradites, e cila pas shpjegimit me lart luan rolin e policise/detyrueshmerise.

Ndonje kandidat per te folur kunder KANUNIT?