Serbo-ortodoksizimi dhe islamizimi i nje shqiptari - ka dallim?

[darwin]

.....

Ja ajo qe une e quaj "kompleks fetar". Faktin qe meqe Gjergji beri koalicion me kedo qe luftonte turqit ti e quan "koalicion fetar". Duke "harruar" marredheniet miqesore turko-venedikase. Dhe luften e Gjergjit kunder Venedikut. Apo qe na permend "serbe e greke" kur Krajli i krishtere i Serbise ishte vjehrri i Sulltanit mysliman. Apo qe Kisha Orthodhokse e kishte qendren ne kryeqytetin osman, dhe sikur nuk ishin edhe aq armiq.

Po thuaje o burrë të plotë se nuk bëhet nami. Genadiosin, në mos e emëroi vetë padishahu, Mehmeti II, më së paku e miratoi me gëzimin më të madh, madje të dy burrat kishin miqësi të madhe, aq sa sulltani nuk shkeli kurrë brenda kishës më të madhe që i rezervuan Patriarkanës, por e vizitonte në oborr, në mënyrë që pasardhësit e tij të mos kishin gojë e ta konsideronin si territor turk..

eh, anti-katolicizmi i flaktë lulëzonte dhe prodhonte lloj-lloj miqësish-hibride asokohe

[chino]

Mendimit qe Kastrioti nuk luftoi a priori per fe, i perkas edhe une.
Edhe nese ky mendim me ben patriot anadollak apo cfaredo tjeter.
Eshte mendim per te cilin ka argumente te pakalueshme nga kundershtaret e tij. Argumente te tilla, te verifikuesheme apo njohura per secilin, jane keto:

1. Kastrioti zgjodhi trojet shqiptare, vendin shqiptar, luftetaret shqiptare per te cliruar vendin nga kercenimi osmano-islam,
2. Nuk njihen bashkepunime te Kastriotit me popujt fqinje, p.sh. greke apo serbe, sikur qe do ishte dashur te njihen nese ai paska udhehequr lufte me karakter fetar,
3. Kastrioti luftoi kunder te krishtereve apo ndeshkoi te krishtere disa here,
4. Kastrioti ne letrat e tij nencmon Papen, i mburret Papes me paraardhesit e tije pagane,
5. Luftoi kunder Venedikut per interesa teritoriale, kete lufte e arsyeton me mbrojtjen e trojeve te trasheguara nga paraardhesit e tij,
6. Luftoi se bashku me Huniadin i cili ishte katolik (jo ortodoks),
7. Nga pikat 5 dhe 6 del se per Kastriotin as nuk ishte Katolicizmi e as Ortodoksia aq e shenjte.

Keto fakte historike se bashku bejne te pamundur te shohesh ne Kastriotin nje luftetar per fe. Te pakten lejojne mendimin qe Kastrioti luftoi per clirim te njerezve me te cilet njohu afersi natyrore, me shqiptaret, te ekzistoje si absolut i barabarte pran cdo mendimi tjeter. Akuza qe njerezit e mendimit tim jane patriote anadollake, eshte boshe.


*

[Kavir]

4. Kastrioti ne letrat e tij nencmon Papen, i mburret Papes me paraardhesit e tije pagane,

Rrofsh qe na kujtove kete piken se kur permendet nje teme aq e gjere sa Skenderbeu ca gjera harrohen.
Aq i qrishtere orthodhoks na ishte Skenderbeu saqe mburret me Pirron, dhe krenohet si Epiriot.
Perpara Kostandinit, Shenjt dhe Perandor, ilir por figure fetare, zgjedh nje figure pagane por kombetare. Ne nje kohe qe paganizmi akoma konsiderohej satanizem.
Ky njeri, sipas "jo-anadollakeve", luftonte per Fe.

Anadollaket e forumit e urrejne Skenderbeun, sepse luften e tij e konsiderojne lufte fetare. Tani kush eshte anadollak? Ne qe e kundershtojme kete ide, apo ata qe bien dakort me kete ide?

[SHKOZA]

Mendimit qe Kastrioti nuk luftoi a priori per fe, i perkas edhe une.
Edhe nese ky mendim me ben patriot anadollak apo cfaredo tjeter.
Eshte mendim per te cilin ka argumente te pakalueshme nga kundershtaret e tij. Argumente te tilla, te verifikuesheme apo njohura per secilin, jane keto:

1. Kastrioti zgjodhi trojet shqiptare, vendin shqiptar, luftetaret shqiptare per te cliruar vendin nga kercenimi osmano-islam,
2. Nuk njihen bashkepunime te Kastriotit me popujt fqinje, p.sh. greke apo serbe, sikur qe do ishte dashur te njihen nese ai paska udhehequr lufte me karakter fetar,
3. Kastrioti luftoi kunder te krishtereve apo ndeshkoi te krishtere disa here,
4. Kastrioti ne letrat e tij nencmon Papen, i mburret Papes me paraardhesit e tije pagane,
5. Luftoi kunder Venedikut per interesa teritoriale, kete lufte e arsyeton me mbrojtjen e trojeve te trasheguara nga paraardhesit e tij,
6. Luftoi se bashku me Huniadin i cili ishte katolik (jo ortodoks),
7. Nga pikat 5 dhe 6 del se per Kastriotin as nuk ishte Katolicizmi e as Ortodoksia aq e shenjte.

Keto fakte historike se bashku bejne te pamundur te shohesh ne Kastriotin nje luftetar per fe. Te pakten lejojne mendimin qe Kastrioti luftoi per clirim te njerezve me te cilet njohu afersi natyrore, me shqiptaret, te ekzistoje si absolut i barabarte pran cdo mendimi tjeter. Akuza qe njerezit e mendimit tim jane patriote anadollake, eshte boshe.


*

Postimi yt i pare me te cilin do te pajtohesha ne pergjithesi. Ketu ke harruar pak menesine krishtere.
Skenderbeu mit apo realitet. Skenderbeu e zuri vendin me te larte ne pediestalin e heronjeve te shqiptarise , mu per ate se ai udhehoqi, luftoj dhe organizoj nje shtet qe ne thelb kishte interesat e etnise arber- shqiptare e jo fene. Rilindasit tane e morren figuren e Skenderbeut per pike referimi, mu kete cilesi e jo pse ai ishte i pagan, katolik, ortodoks, apo musliman edhe pse quditerisht tek ai puqen te gjitha keto. Koheve te fundit eshte hapur nje debat dhe po shtrohet pyetja a eshte mitizuar figura e Skenderbeut dhe neqofte se po a duhet te demitizohet, apo duhet te ruhet miti per te. Nje debat i ketij lloji ishte para nje muaj e me shume ne TV Klan.

SHKOZA nga Prizreni

[SHKOZA]

Mendimit qe Kastrioti nuk luftoi a priori per fe, i perkas edhe une.
Edhe nese ky mendim me ben patriot anadollak apo cfaredo tjeter.
Eshte mendim per te cilin ka argumente te pakalueshme nga kundershtaret e tij. Argumente te tilla, te verifikuesheme apo njohura per secilin, jane keto:

1. Kastrioti zgjodhi trojet shqiptare, vendin shqiptar, luftetaret shqiptare per te cliruar vendin nga kercenimi osmano-islam,
2. Nuk njihen bashkepunime te Kastriotit me popujt fqinje, p.sh. greke apo serbe, sikur qe do ishte dashur te njihen nese ai paska udhehequr lufte me karakter fetar,
3. Kastrioti luftoi kunder te krishtereve apo ndeshkoi te krishtere disa here,
4. Kastrioti ne letrat e tij nencmon Papen, i mburret Papes me paraardhesit e tije pagane,
5. Luftoi kunder Venedikut per interesa teritoriale, kete lufte e arsyeton me mbrojtjen e trojeve te trasheguara nga paraardhesit e tij,
6. Luftoi se bashku me Huniadin i cili ishte katolik (jo ortodoks),
7. Nga pikat 5 dhe 6 del se per Kastriotin as nuk ishte Katolicizmi e as Ortodoksia aq e shenjte.

Keto fakte historike se bashku bejne te pamundur te shohesh ne Kastriotin nje luftetar per fe. Te pakten lejojne mendimin qe Kastrioti luftoi per clirim te njerezve me te cilet njohu afersi natyrore, me shqiptaret, te ekzistoje si absolut i barabarte pran cdo mendimi tjeter. Akuza qe njerezit e mendimit tim jane patriote anadollake, eshte boshe.


*

Postimi yt i pare me te cilin do te pajtohesha ne pergjithesi. Ketu ke harruar pak menesine krishtere.
Skenderbeu mit apo realitet. Skenderbeu e zuri vendin me te larte ne pediestalin e heronjeve te shqiptarise , mu per ate se ai udhehoqi, luftoj dhe organizoj nje shtet qe ne thelb kishte interesat e etnise arber- shqiptare e jo fene. Rilindasit tane e morren figuren e Skenderbeut per pike referimi, mu kete cilesi e jo pse ai ishte i pagan, katolik, ortodoks, apo musliman edhe pse quditerisht tek ai puqen te gjitha keto. Koheve te fundit eshte hapur nje debat dhe po shtrohet pyetja a eshte mitizuar figura e Skenderbeut dhe neqofte se po, a duhet te demitizohet, apo duhet te ruhet miti per te. Nje debat i ketij lloji ishte para nje muaj e me shume ne TV Klan.

SHKOZA nga Prizreni

[chino]

Rrofsh qe na kujtove kete piken se kur permendet nje teme aq e gjere sa Skenderbeu ca gjera harrohen.
Aq i qrishtere orthodhoks na ishte Skenderbeu saqe mburret me Pirron, dhe krenohet si Epiriot.
Perpara Kostandinit, Shenjt dhe Perandor, ilir por figure fetare, zgjedh nje figure pagane por kombetare. Ne nje kohe qe paganizmi akoma konsiderohej satanizem.
Ky njeri, sipas "jo-anadollakeve", luftonte per Fe.

Anadollaket e forumit e urrejne Skenderbeun, sepse luften e tij e konsiderojne lufte fetare. Tani kush eshte anadollak? Ne qe e kundershtojme kete ide, apo ata qe bien dakort me kete ide?

Po pra. Por nje gje mbetet e pashpjegueshme nga ne, te cilet ne Kastriotin shohim nje hero kombtar, jo fetar. Kjo gje eshte fakti qe Kastroti nuk shpalli veten mbret te shoqerise shqiptare, per clirimin dhe sovranitetin e te ciles ai sipas nesh ne rend te pare luftonte. Ne kohen per te cilen flasim, cdo shtet apo formacion i ngjashem me ate te shtetit pati mbret.

Ky fakt i qendron kunder mendimit tone. Sepse sikur ai te kishte luftuar per sovranitet te shoqerise shqiptare, ai do te ishe deshur te kurorezoje kete qellim duke shpallur veten mbret te kesaj shoqerie. Atehere mendimi yne se Kastrioti paska luftuar vetem apo te pakten ne rend te pare per komb duke iu sherbyer fese si mjet per kete qellim e jo anasjelltas, do te dukej me i sakte.

Mirepo kam degjuar nga hostoriane, se mosshpallja e tij mbret ka qene e kushtezuar nga faktore gjeopolitike apo instanca jasht shoqerise shqiptare, p.sh. nga Papa, Vatikani apo tjere. Nese kjo ka qene keshtu, mund te thuhet se nuk ishte deshira e Kastriotit te mosshpallej mbret, dhe nuk ishte deshira e tij te njihte ndonje instance te huaj mbi vete, por ishte i detyruar nga rrethanat gjeopolitike te asaj kohe te mos hyje ne histori si mbreti i pare i shoqerise mbareshqiptare, cfare do te indikonte qarte botekuptimet e tij kombtare dhe do te mundesonte edhe me lehte nje interpretim te veprave te tij si aso kombtare e jo fetare.


*

[chino]

Postimi yt i pare me te cilin do te pajtohesha ne pergjithesi. Ketu ke harruar pak menesine krishtere.
Skenderbeu mit apo realitet. Skenderbeu e zuri vendin me te larte ne pediestalin e heronjeve te shqiptarise , mu per ate se ai udhehoqi, luftoj dhe organizoj nje shtet qe ne thelb kishte interesat e etnise arber- shqiptare e jo fene. Rilindasit tane e morren figuren e Skenderbeut per pike referimi, mu kete cilesi e jo pse ai ishte i pagan, katolik, ortodoks, apo musliman edhe pse quditerisht tek ai puqen te gjitha keto. Koheve te fundit eshte hapur nje debat dhe po shtrohet pyetja a eshte mitizuar figura e Skenderbeut dhe neqofte se po, a duhet te demitizohet, apo duhet te ruhet miti per te. Nje debat i ketij lloji ishte para nje muaj e me shume ne TV Klan.

SHKOZA nga Prizreni

Nuk t'kam faj une, nese ti je genjyer nga turqit dhe nepermjet te tyre nga paraardhesit e tu, se cdo njeri qe lind diku ne mes te Presheves dhe Artas dhe nuk ia fute Islamit aspak, eshte nje kryqezator. Analizo historine e popullit tend dhe vetveten ne vazhdimesi, dhe do te shohesh se ke ndoshta mijera keqkuptime te tilla ne lidhje me mua dhe njerez me mendime si te miat. Sic kam thene: Miliarda asrye kombtare ka per te hedhur Islamin ne shporte t embeturinave. Nuk me duhet as me e vogla nga ato (arsyet) fetare apo kristiane apo tjerat qe mi mvesh.


*

[Testim]

Po pra. Por nje gje mbetet e pashpjegueshme nga ne, te cilet ne Kastriotin shohim nje hero kombtar, jo fetar. Kjo gje eshte fakti qe Kastroti nuk shpalli veten mbret te shoqerise shqiptare, per clirimin dhe sovranitetin e te ciles ai sipas nesh ne rend te pare luftonte. Ne kohen per te cilen flasim, cdo shtet apo formacion i ngjashem me ate te shtetit pati mbret.

Dominus Albaniae

[Albo]

Por që të gjithë i lidhte emërtimi arbër dhe gjuha arbëreshe. Ka qenë i përhapur gjithkund nëpër të gjitha shtresat e popullësisë ky identifikim .

Argumenti i "gjuhes se perbashket shqipe" nuk pi shume uje kur vjen fjala tek proceset komb-formuese. Nese sllavonishtja qe flitej e perdorej ne ritin fetar te gjithe popujve sllave qe nga Siberia e larget e deri ne Ballkan do te merrej si baze per identitetin e sllaveve, sot nuk do te kishim dhjetra popuj me identitete kombetare ndryshe, edhe pse ndajne nje race edhe nje gjuhe. Dhe te njejtin argument mund ta perdoresh edhe sot e kesaj dite me shqiptaret ne dy anet e kufirit Shqiperi e Kosove: sikur gjuha e perbashket te mjaftonte per te krijuar nje shtet apo nje komb, kjo do te kish ndodhur me kohe.

Ti them keto qe te kuptosh qe teksa gjuha e perbashket ka rolin e saj te padiskutueshem ne proceset kombformuese, ajo nuk eshte detyrimisht faktori vendimtar. Ne rastin e shqiptareve, ne i meshojme "gjuhes se perbashket" me shume se sa duhet (trashegimi kjo e Rilindjes Kombetare) pasi nuk kemi ate unitet qe kishin popujt e tjere, unitetin fetar dhe te gjitha unitetet e tjera qe burojne prej tij: unitetin shoqeror e kulturor.

Dhe kjo perben dallimin midis identitetit natyral epirot te mesjetes, me identitetin e ngjizur shqiptar te shekullit te XIX e XX. Tek identiteti i lashte theksi vihej tek tradita e feja e te pareve, tek identiteti i dyte theksi vihet tek "toka" dhe "gjuha" e perbashket.

Identiteti fetar, ka qenë një identitet i sforcuar nga kleri i feve të ndryshme për interesat e klerikëve. E sidomos për interesat e popujve pa identitet që duke mos pasur identitet të caktuar mirë, vraponin pas fesë, psh grekët, serbët, bullgarët etj.

"Bijte e mi, humbet lirine e rate ne roberi, mos u hidheroni se nje dite do ta fitoni serrisht lirine. Ikem nga trojet e te pareve tane, mos u hidheroni se nje dite ju apo femijet tuaj do te kthehen perseri atje. Humbet besen e krishtere te te pareve tane, dijeni se keni humbur gjithcka. Prandaj te beheni te krishtere te mire."

Joan Muzaka, Amanet femijeve te tij ne 1504 ne Itali.


"Une do te ngelem deri ne vdekje mik i virtytit dhe jo i fatit"

Gjergj Kastrioti

Krahasoje tani ate qe ti ke shkruajtur me lart mbi "identitetin fetar" me kendveshtrimin e Muzakes e Gjerg Kastriotit. Dhe pastaj ngushelloje veten me fjalet, "une jam nje pasardhes i denje i Kastriotit e Muzakes..."

Arbëreshët ishin popull. Shqiptarët komb. Ky është dallimi. Kalimi nga popull në komb, ishte i njëkohshëm me kalimin nga arbër në shqiptar.

Deklarime te tilla jane shume qesharake por edhe te frikshme. Te frikshme pasi ne injorancen tuaj ju ne fakt i besoni keto si te verteta, si puna e atyre aksiomave qe "i besojme si te verteta pa qene nevoja qe tu bejme vertetim." Me nje fjale goje ti e "kalove" identitetin shqiptar nga identiteti epirot/arber i mesjetes ne identitetin shqiptar, packa se gjysma e territorit te vendit i shpopullua plotesish, packa se ne keto territore u ngujuan kolonet e perandorise otomane, packa se per 500 vjetet ne vazhdim shqiptaret do t'i nenshtroheshin nje asimilimi sistematik e teper agresiv nga Perandoria Otomane. Pak rendesi kane te gjitha keto, Testimi foli dhe i dha zgjidhje ketyre problemeve, identiteti i ngjizur i shqiptareve te shekullit te XX eshte i njejte me ata te shekullit te XV.

Aspekti tjeter i frikshem eshte guximi prej budallai qe te flisni ne veten e pare shumes dhe ne emer te kombit apo te popullit, guxim qe as disa prej rilindasve tane me te shquar asnjehere nuk e paten. Une e ti si "shqiptare" sot zgjedhim te perqafojme nje identitet. Ti mund te zgjedhesh te perqafosh identitetin e ngjizur "shqiptar" por kjo nuk do te thote se te gjithe shqiptaret zgjedhin te gjithe si ty.

Une per shembull, refuzoj identitetin e ngjizur "shqiptar" pasi zgjedh te perqafoj e jetoj identitetin e lashte epirot. Dhe ky eshte dallimi i madh midis meje dhe teje: per mua Gjergj Kastrioti nuk eshte "nje bust i bronzte qe na e kap syri kur kalojme neper sheshet e Tiranes e Prishtines" por eshte misherimi me i mire i virtyteteve shqiptare, virtyte qe nuk i fiton e trashegon dot as me aksioma, as me teza kombetare, e as me fjale pompoze qe na e mbushin gjoksin dhe mendjen me nje krenari boshe.

Ka nje dallim te madh midis atyre shqiptareve qe i drejtohen Kastriotit si "babai i kombit", sa per sy e faqe apo se tingellon mire nga ata shqiptare qe zgjedhin qe te bejne per vete ne jeten e tyre te njejtat virtyte per te cilat Gjergj Kastrioti ishte gati te vdiste nje vdekje prej martiri.

Albo

[Rina_87]

Po te ishte uniteti fetar faktor determinues per komb-formim atehere pikerisht sllavet do te ishin sot nje komb i vetem, meqe shumica e tyre ndajne fene ortodokse. Uniteti shoqeror dhe kulturor nuk rrjedh detyrimisht nga feja

Sllavet nuk i ndan feja, mirepo gjuha, kultura, etnosi si dhe historia. Ne te gjitha keto na bashkojne, prandaj jemi nje komb, ani cka qe bindjet fetare jane te ndryshme.