Close
Duke shfaqur rezultatin -9 deri 0 prej 5
  1. #1
    Erga omnes Maska e fisniku-student
    Anėtarėsuar
    11-10-2006
    Vendndodhja
    Nėn hijen e Diellit
    Postime
    4,408

    Krijimi i Njeriut - Cfar thotė Kurani??

    Trupi i njeriut ėshtė makina mė e komplikuar nė botė. Ne shikojmė me tė, dėgjojmė me tė, marrim frymė me tė, ecim dhe vrapojmė me tė, dhe ndjejmė kėnaqėsi me tė. Eshtrat e tij, muskujt, arteriet, venat dhe organet e mbrendshme janė tė organizuara me njė krijim tė mrekullueshėm, dhe kur shikojmė kėtė krijim nė detaje gjejmė fakte edhe mė mahnitėse. Ēdo pjesė e trupit, edhe pse secila duket tejet e ndryshme nga tjetra, ėshtė e ndėrtuar nga materiali i njejtė: qelizat.


    “A mendon njeriu se do tė lihet tė vazhdoj i pa vėzhguar? A nuk ishte njė pikė sperme e derdhur, e pastaj njė alaq (embrion) tė cilin Ai e krijoj dhe i dha formė, duke i bėrė nga ai tė dy gjinitė, mashkullin dhe femrėn? Ai I Cili e bėri kėtė a nuk ėshtė nė gjendje tė sjell tė vdekurin nė jetė?”
    (Kur'an, 75: 36-40)


    Qelizat, qė secila prej tyre ėshtė sa njė e njėmijėta pjesė e milimetrit, janė njėsi strukturale qė formojnė trupin tonė dhe ēdo gjė nė tė.

    Disa nga kėto qeliza bashkohen qė tė formojnė eshtra, tė tjerat qė tė formojnė nerva, mėlēinė, shtresėn e brendshme tė stomakut, lėkurėn apo kornen e syrit. Secila e ka madhėsinė dhe formėn qė saktėsisht i pėrgjigjet nevojave tė asaj pjese tė trupit.

    Si dhe kur qeliza, e cila ka funksione aq tė ndryshme, erdhi nė ekzistencė?

    Pėrgjigja nė kėtė pyetje do tė na dėrgoj nė njė process i cili nė ēdo moment ėshtė i mbushur me misterie. Tė gjitha pėrafėrsisht 100 trilion qeliza tė cilat sot e pėrbėjnė trupin tėnd erdhėn nga ndarja e njė qelize tė vetme. Ajo qelizė e cila pati strukturėn sikurse tė gjitha qelizat nė trupin tėnd tash, erdhi nga bashkimi i vezės sė nėnės tėnde dhe spermatozoidit tė babait tėnd.

    Nė Kur'an, Zoti nganjėhere iu referohet mrekullive nė tokė dhe nė qiell, dhe nganjėhere misterieve tė krijimit tė gjėrave tė gjalla si shenja tė ndryshme tė ekzistencės sė Tij. Krijimi i mrekullueshėm i qenies njerėzore ėshtė njėra nga mė tė rėndėsishmet e kėtyre shenjave.

    Nė shumė vargje, si mėsim pėr qenien njerėzore, Zoti kėshillon ata qė tė shikojnė krijimin e tyre. Ai shpjegon nė detaje krijimin e qenies njerėzore dhe fazat e zhvillimit tė tij. Nė Suren 56, Ai tregon pėr krijimin e njeriut:

    Ne iu krijuam juve, e pėrse nuk e pohoni tė vėrtetėn? A keni menduar pėr spermėn qė e derdhni? A jeni ju qė e krijoni atė apo Ne jemi Krijuesi? (Kur'an, 56: 57-59)

    Pėrmbajtja e njeriut qė pėrbėhet nga 60-70 kilogram mish dhe eshtra fillimisht ishte nė njė pikė lėngu. Sigurisht qė ėshtė njė mrekulli qė njė qenie njerėzore intelegjente, me ndjenja me tė gjitha aftėsitė e tė folurit dhe dėgjimit dhe me njė sistem fizik kompleks tė mrekullueshėm tė vijė nė ekzistencė nga nje pikė lėngu. Ky zhvillim sigurisht qė nuk ishte rezultat i njė procesi tė rastit apo veprim i rastėsishėm, por ėshtė njė proces i vetėdijshėm i Krijuesit.

    Ky libėr do tė shpjegoj nė detaje mrekullin qė pėrjetohet vazhdimisht, nga ēdo person nė faqen e tokės, mrekullin e krijimit tė njeriut. Duhet tė jetė e qartė qė gjėrat tė cilat shtjellohen nė kėtė libėr janė vetėm njė pjesė e ndėrlikimeve tė krijimit tė njeriut; por edhe me aq sa paraqitet nė kėtė libėr del nė pah fuqia e pėrhershme e Krijuesit, njohuria e Tij e pakufishme dhe intelegjente qė rrethon dhe pėrqafon gjithė universin. Ky libėr do t'i pėrkujtojė njerėzit se Zoti I Madhėrishėm ėshtė "Krijuesi Mė I Mirė".

    Ne e krijuam njeriun nga lloji i baltės mė tė pastėr; pastaj e bėmė pikė (uji) nė njė vend tė sigurt; pastaj shndėrruam pikėn nė njė droēkė dhe shndėrruam droēkėn nė njė copė mishi dhe shndėrruam atė copė mishi nė eshtra dhe i veshėm eshtrat me mish; dhe pastaj atė e sollėm nė jetė si krijesė tjetėr. I Bekuar qoftė All-llahu, mė i miri Krijues! (Kur'an, 23: 12-14)

    >>>
    "Idea ėshtė Kėshilltari mė i mirė i Veprės"

  2. #2
    Erga omnes Maska e fisniku-student
    Anėtarėsuar
    11-10-2006
    Vendndodhja
    Nėn hijen e Diellit
    Postime
    4,408
    NJĖ SISTEM I MREKULLUESHĖM I KRIJUAR PĖR NJĖ JETĖ TĖ RE


    Vazhdimėsia e racės njerėzore nė botė ėshtė e mundur me punėn perfekte tė sistemit riprodhues. Trupat e meshkujve dhe tė femrave janė mjaft tė ndryshėm nga njėri tjetri nė funksionin e organeve tė tyre riprodhuese, por kėto sisteme shumė tė ndryshme funksionale nė mėnyrė perfekte plotėsojnė njėra tjetrėn me rezultatin qė njė qenie e re njerėzore lind nė kėtė botė. Nga elementet themelore tė prodhuara nė dy trupa tė ndryshėm, tė pavarur nga njėri tjetri, njė nga mrekullitė mė tė mėdha tė botės ndodh: mrekullia e krijimit tė njeriut.


    Ėshtė Ai I Cili iu formon nė mitėr ashtu si dėshiron Ai. Nuk ka Zot tjetėr pėrpos Tij, I Plotėfushishmi, I Urti.
    (Kur'an, 3: 6)


    Nė mėnyrė qė mrekullia e krijimit tė njeriut tė ndodh, pėrgatitjet e duhura nė tė vėrtet fillojnė shumė vite mė herėt. Sė pari, qelizat riprodhuese tė mashkullit dhe tė femrės duhet tė bėhen funksionale. Kjo ndodh gati nė ēdo qenie njerėzore pėrmes procesit tė quajtur pubertet. Elementi mė i rėndėsishėm nė kėtė proces sigurisht qė ėshtė sistemi hormonal, i cili vendos komunikimin nė mes tė qelizave nėn drejtimin e trurit.

    Zoti ka krijuar njė sistem nė tė cilin tė gjitha nevojat e trupit tė njeriut dhe zhvillimi i tij janė nėn kontrollin e trurit. Ai ka bėrė qė mesazhet qė shkojnė nė tru nga organet tė vlerėsohen nė tru, i cili pastaj e jep pėrgjigjen e duhur; kjo pastaj dėrgohet nė fushat e duhura nė njė kohė tejet tė shkurtėr. Nė kėtė proces sistemi hormonal pėrdoret pėr tė dėrguar informatat. Zoti ka krijuar nė trupin e njeriut njė rrugė postare perfekte pėr komunikim. Nė kėtė rrugė postare, molekulat mesazh-bartėse quhen "hormone" ku secila prej tyre me tė vėrtet kryen funksionin e postierit. Ashtu si postieri qė shkon nėpėr rrugėt e qytetit pėr tė shpėrndar letrat tek adresa e caktuar, ashtu edhe hormonet bartin urdhėrat nga truri te qeliza pėrkatėse. Nė kėtė mėnyrė, brenda trupit aktivizohen funksionet e nevojshme pėr jetėn e njeriut.

    Por kėtu duhet tė kujtohemi qė hormonet nuk janė qenie njerėzore tė cilat posedojnė vetėdije pėr tė ditur ēfarė mesazhe duhet bartur, nė cilin vend duhen bartur, apo tė vendosin pėr drejtimin e rrugės sė tyre. Ato nuk kanė pasur ushtrime apo nuk kanė fituar njohuri pas viteve tė studimit. Hormonet qė ne po i quajmė postier, janė tė pėrbėra nga molekulat qė mund tė paraqiten me formulat mė komplekse. Me tė vėrtet ėshtė njė mrekulli e madhe qė njė molekul e di ku ėshtė duke shkuar dhe ēka duhet tė dėrgoj; qė d.m.th. tė vendos se cilin mesazh t'a dėrgoj tė cila qelizė; t'a gjej rrugėn pa u humbur asnjėherė nė terrin e plotė tė trupit tė njeriut i cili ėshtė me miliona herė mė i madh se sa ajo dhe kėtė detyrė e kryen pa tė meta, pa e dėmtuar veten apo mesazhin. Vetėm ky shembull ėshtė dėshmi e mjaftueshme e sistemit tė jashtėzakonshėm qė Zoti e ka vendosur nė trupin e njeriut.

    Mjeshtri i sistemit hormonal ėshtė hipotalamusi. Lidhjet e tij me pjesėt e tjera tė trurit janė ilustruar nė foto.

    Funksionimi i sistemit hormonal tė njeriut nė pėrgjithėsi fillon kur ende ėshtė nė mitrėn e nėnės dhe vazhdon deri nė vdekje. Gjėndrrat ripordhuese fillojnė tė funksionojnė po ashtu si rezultat i efekteve nga hormonet. Mirėpo ndryshe nga pjesėt e tjera tė trupit, sekretimi i hormoneve qė ka tė bėj me gjėndrrat riprodhuese fillon nė pubertet. Hipotalamusi, njė vend i vogėl nė bazėn e trurit, konsiderohet si kontrollues i sistemit hormonal; nė purbertet, fillon t'u dėrgoj mesazhe gjėndrrave tė hipofizės qė t'i bėj organet ripordhuese tė fillojnė funksionimin.


    Mjeshtri i sistemit hormonal ėshtė hipotalamusi. Lidhjet e tij me pjesėt e tjera tė trurit janė ilustruar nė foto.

    Edhe kėtu ėshtė e nevojshme tė theksohet njė tjetėr mrekulli. Hipotalamusi ėshtė nė dijeni pėr zhvillimet nė trupin e njeriut, p.sh. e di moshėn e njeriut dhe a ėshtė apo nuk ėshtė personi i zhvilluar mjaft fizikisht qė sistemi i tij i riprodhimit tė filloj funksionimin. Dhe hipotalamusi kryen punėn e tij nė mėnyrė tė vetėdijshme. Me fjalė tė tjera, hipotalamusi, llogarit kohėn dhe vendos se mosha madhore e personit ka ardhur, dhe u jep urdhėrin e duhur gjėndrrave tė ndryshme endokrine nė trup. Dėrgon mesazhet (hormonet) saktėsisht nė momentin e duhur te organet e paracaktuara riprodhuese dhe siguron fillimin e zhvillimit tė nevojshėm qė tė lejoj racėn njerėzore tė vazhdojė. Dhe kjo nuk ndodh te hipotalamusi i njė njeriu tė vetėm; nė kėtė moment hipotalamuset e milionave njerėzve nė botė janė duke kryer kėtė funksion nė tė njejtėn mėnyrė dhe gati nė tė njejtėn periudhė.

    Fakti qė kjo pjesė mishi, qė zen vend nė trupat tonė jo mė shumė se disa katror sheqer, ėshtė e vetėdijshme pėr kohėn dhe mund tė bėj rregullime pėr pasazhet e kohės sigurisht qė ėshtė diēka qė kėrkon vėmendjen tonė. Si bėn kalkulime tė tilla hipotalamusi? A i ka treguar dikush hipotalamusit se ēka duhet tė bėj, apo e kuptuar nga vetvetja? Si kalkulon hipotalamusi se gjėndrrat riprodhuese duhet tė zhvillohen nė mėnyrė qė qenia njerėzore tė vije nė ekzistencė? Si e di qė hormoni i posaēėm duhet tė sekretohet nė kėtė kohė tė posaēme? Dhe si vendos qė cili nė mesin e tė gjithė hormoneve qė prodhon, do tė vendos sistemin riprodhues nė veprim saktėsisht nė kohėn e duhur? A ka parashikim qė tė vendos pėr planin e sė ardhmes, dhe bėn masat e nevojshme dhe pėrgatitjet qė ky plan tė ndodh? Pse pret deri nė kohėn e saktė, kur trupi i njeriut ėshtė gati fizikisht pėr prodhim, e as mė herėt e as mė vonė?

    Intelegjenca qė mund tė bėj njė pjesė mishi pa sy, veshė apo tru, tė drejtojė qelizat sikur tė ishte vet njė qenie intelegjente ėshtė e pakrahasueshme dhe e madhe pėr t'u imagjinuar nga ne.

    Nuk ėshtė as rasti as ndonjė forcė tjetėr qė e vė hipotalamusin nė dijeni tė kohės; intelegjenca e lartė qė ia jep atij funksionin e veēantė i pėrket Zotit. ėshtė Zoti I Gjithėdijshėm I Cili inspiron kėtė pjesė tė vogėl tė mishit qė tė dijė se ēka duhet tė bėj. Se ēdo gjė ėshtė nėn kontrollin e Zotit ėshtė shpallur nė kėtė varg:

    …Zoti ėshtė mbikqyrės i tė gjitha gjėrave. (Kur'an, 33:52)

    Nė faqet qė pasojnė, ėshtė e dobishme tė mbahet nė mend ky fakt.
    "Idea ėshtė Kėshilltari mė i mirė i Veprės"

  3. #3
    Erga omnes Maska e fisniku-student
    Anėtarėsuar
    11-10-2006
    Vendndodhja
    Nėn hijen e Diellit
    Postime
    4,408
    Hormonet Mund t’i Dallojnė Gjinitė


    Hipotalamusi ndėrmerr hapat e parė tė nevojshėm qė tė sjell meshkujt dhe femrat nė fazėn e pubertetit duke dėrguar Gn-RH hormonin (duke liruar – Gonadtropinėn) nėpėrmes qarkullimit tė gjakut te gjėndrra e hipofizės. Gjėndrra e hipofizės fillon funksionin e saj me urdhėr nga hipotalamusi dhe fillon tė dėrgoj hormone tė cilat aktivizojnė organet riprodhuese. Kėto janė LH (luteinizing) hormoni dhe FSH hormoni (stimulojnė folikulin). Secila nga kėto hormone sekretohen (tajiten) te meshkujt dhe te femrat, por efekti i tyre ėshtė i ndryshėm.1

    Hipotalamusi nė bashkėpunim me lobin e pėrparėm tė gjėndrrės sė hipofizės dhe testiseve shkakton prodhimin e spermės te mashkujt (majtas). Prodhimi i hormonit te femra (djathtas) pėrfshin hipotalamusin, gjėndrrėn e hipofizės dhe vezorėt. Kėto veprime biokimike tė veēanta te meshkujt dhe te femrat demonstrojnė ekzistencėn e njė ndėrtimi dhe plani intelegjent.

    Pėrkundėr faktit qė tė njejtat hormone sekretohen (tajiten) te meshkujt dhe te femrat, ėshtė shumė befasuese se ēfarė ndryshimi tė plotė kanė efektet e tyre. P.sh. FSH hormoni te femrat stimulon prodhimin e vezės; te meshkujt, i njejti hormon stimulon prodhimin e spermatozoidit. Te femrat hormoni LH kujdeset qė veza tė lėshohet nė rrugėn e saj nė mitėr dhe qė hormoni tjetėr i quajtur progesteron tė sekretohet (tajitet) nga sistemi riprodhues i femrės. Progesteroni shėrben qė mitra tė pėrgatitet pėr frytin. I njejti hormon kryen njė funksion plotėsisht tė ndryshėm tek meshkujt, ku stimulon qelizat qė tė sekretojnė (tajisin) hormonin testosteron. Testosteroni prodhon karakteristikat e mashkullit dhe kujdeset pėr prodhimin e spermės.

    Sigurisht qė ėshtė interesant qė hormone tė njejta qė prodhohen nė trupa tė ndryshėm sipas formulave tė njejta tė shkaktojnė rezultate plotėsisht tė ndryshme nga njėra tjetra.

    Kur njė hormon sekretohet (tajitet) nė trupin e mashkullit, e di qė i pėrket mashkullit dhe bėn ndryshimet e duhura. P.sh. testosteroni bėn zhvillimin e muskujve nė trupin e mashkullit, e bėn zėrin mė tė thellė dhe mjekrrėn tė rritet.

    Hormoni i njejtė sekretohet (tajitet) nė trupin e femrės sipas formulės sė njejtė por, te femra, shkakton rezultate plotėsisht tė kundėrta. Hormoni qė i jep njė zė femėror femrės dhe njė zė mashkullor mashkullit dhe rregullon zhvillimin e trupit duke u bazuar nė gjini, ėshtė njė hormon qė di tė dallojė nė mes tė anatomisė dhe metabolizmit tė mashkullit dhe tė femrės. Fakti qė njė hormon posedon njohuri tė tillė domethėnė qė ai ka intelegjencė dhe qė ai ka pranuar udhėzime.


    A nuk vėshtruan ata pushtetin e qijeve dhe tokės dhe asaj ēka ka krijuar All-llahu, dhe tė shofin se afati i tyre i caktuar ėshtė afėr? Ata qė mohojnė kėtė, nė ēfarė shpallje tjetėr do tė besojnė?
    (Kur'an, 7: 185)


    [LEFT]Shumė njerėz nuk dijnė rreth ndikimit tė hormoneve nė organet riprodhuese tė mashkullit dhe tė femrės, ndėrlidhjet nė mes tė qelizave apo se si funksionet e trupit vendosen nė veprim. Ata nuk kanė ide pėr zinxhirin komandues tė trupit, dėrgimin dhe pranimin e mesazheve, qė zhvillimi i trupit varet nga kėta urdhėra, dhe qė pengesa mė e vogėl nė fuksionimin e sistemit mund tė sjell pasoja fatale, e as qė kanė kontrol mbi kėto funksione. Nuk ėshtė aspak e pazakonshme pėr njė person i cili nuk ka pasur ushtrime tė veēanta nė kėtė fushė tė mos ketė njohuri pėr kėto gjėra por fakti qė njė grup molekulash ka kėtė njohuri ėshtė i habitshėm.

    ADN-ja pėrmban tė gjitha informatat lidhur me njeriun dhe gjendet nė bėrthamėn e ēdo qelize tė pėrafėresisht 100 trilion qelizave nė trupin tonė. Brenda njė qelize, ADN-ja ėshtė e organizuar nė proteinė tė dendur ADN komplekse e quajtur kromozome. Nė ilustrim djathtas, shifet se si kromozomet janė tė paketuara nė qelizė. Ky dizjan nė ADN ėshtė njė nga shembujt mė tė mirė tė krijimit nė mėnyrė perfekte nga Zoti.

    Si hormonet, me stukturat e tyre molekualre qė pamė, erdhėn nė ekzistencė dhe mbartin informata kimike? Si ndodh qė nuk janė tė kėnaqura vetėm me njohjen e metabolizmit tė trupit, por secila sikur njė kimist, edhe e pėrdor njohurin qė e posedon duke e adresuar atė nė fushat e trupit ku ėshtė e nevojshme? Si i dirigjojnė qelizat e tjera qė tė prodhojnė hormonet e nevojshme nė kohėn kur ato nevojiten? Si mundet njė masė e pavetėdijshme e molekulave tė ketė intelegjencė pėr tė bėrė tė gjitha kėto gjėra? ėshtė e kuptueshme qė molekulat e quajtura hormone nuk mund t'a kenė kėtė inteligjencė. ėshtė e qartė se tė gjitha kėto procese nuk u formuan nga rastėsia nga ndonjė veprim tjetėr i rastėsishėm.

    ėshtė vetėm njė sqarim pėr kėtė: proceset biokimike nga tė cilat meshkujve dhe femrave iu ipen karakteristikat e tyre tė ndara, paraqesin ekzistimin e njė plani dhe ndėrtimi tė qėllimtė. Ky ndėrtim ėshtė puna e intelegjencės supreme tė Zotit. Atė qė duhet t'a bėj njeriu ėshtė qė tė mendoj thellė pėr kėtė art pa tė meta dhe t'i nėnshtrohet Zotit I Cili ėshtė sundimtari i ēdo gjėje.

    >>>
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Gimi3 : 27-07-2009 mė 12:49
    "Idea ėshtė Kėshilltari mė i mirė i Veprės"

  4. #4
    Erga omnes Maska e fisniku-student
    Anėtarėsuar
    11-10-2006
    Vendndodhja
    Nėn hijen e Diellit
    Postime
    4,408
    Verejtje:

    Nuk jam Autor i ketyre shkrimeve dhe se kjo Teme vetem mund te lexohet dhe nuk lejohet te kete replika - Moderatori autorizohet te i fshij qdo replike ne kete teme.
    Zhvillimi i Qelizave Riprodhuese

    Nė fabrika qė pėrdoren mjete teknologjike, shumė robot pėrdoren nė fazat e ndryshme tė prodhimit. Tė gjitha programet, sistemet funksionale, pjesėt mbėshtetėse tė kėtyre makinave, thėnė shkurt, ēdo informatė qė ėshtė e nevojshme pėr prodhim ėshtė e lokalizuar nė qendrėn kontrolluese tė asaj fabrike. ėshtė si njė bankė tė dhėnash nė tė cilėn depozitohen tė gjitha informatat e nevojshme qė duhen pėrdorur gjatė fazave tė prodhimit, pėr cilėsi dhe kontroll dėmtimi. Trupi i njeriut ėshtė struktura mė e avancuar dhe mė komplekse nė botė; nėse e bėjmė krahasimin me njė fabrikė tė tillė mund tė themi se, nė mėnyrė qė kjo fabrikė tė vazhdoj funksionimin duhet t'i ketė tė gjitha informatat tė cilat janė tė ruajtura nė molekulėn e ADN-sė nė bėrthamėn e qelizės.


    kromozomet

    Kur njė njeri ėshtė ende njė qelizė e re vezė e fekonduar nė mitrėn e nėnės, Zoti vendos tė gjitha cilėsitė qė ai do t'i ketė nė tė ardhmen dhe i shtyp ato nė molekulėn e ADN-sė. Qė nga ngjyra e flokėve e deri te gjatėsia e tij, sėmundja qė ėshtė preh gjatė jetės e deri te ēdo karakteristikė fizike ēdo cilėsi e njeriut ruhet me kujdes, por nė njė madhėsi aq tė vogėl sa qė mund tė shifet vetėm me mikroskop elektronik.

    ADN-ja gjendet nė secilėn qelizė tė pėrafėrsisht 100 trilion qelizave nė trupin tonė. Mesatarja e diametrit tė njė qelize ėshtė 10 mikrona (njė mikron ėshtė njė e mijėta e milimetrit); nėse mendojmė pėr kėtė, do ta kemi mė tė lehtė qė tė kuptojmė se sa shumė informata janė tė ruajtura nė atė hapėsirė aq tė vogėl.

    Nėse ADN-ėn, e cila lejon qė jeta e gjėrave tė gjalla tė vazhdojė sipas njė programi tė planifikuar, e mendojmė si njė enciklopedi, volumet e kėsaj enciklopedie janė kromozomet e saja.

    ėshtė shumė e rėndėsishme qė kėto volume kromozomesh paraqiten nė ēifte nė molekulėn e ADN-sė. Nė procesin e krijimit tė tij, ēdo qenie njerėzore pranon njė palė tė kėtyre volumeve tė kromozomeve nga nėna dhe tjerin nga babai. 23 kromozome qė vijnė nga nėna dhe 23 kromozome qė vijnė nga babai kompletojnė njėra tjetrėn. Kjo ėshtė, 46 kromozome nė bėrthamėn e njė qelize njerėzore janė nė tė vėrtetė 23 qifte kromozomesh. Kromozomi i 23-tė ka funksion tė veēantė: zakonisht shenohet me shkronjėn X ose Y. Te meshkujt, njeri anėtarė i qiftit ėshtė kromozomi X dhe tjetri ėshtė kromozomi Y, te femrat kromozomi i 23-tė ėshtė i pėrbėrė nga dy X-a.

    Nė dritėn e kėsaj informate njė pyetje vije nė mendje: pasiqė ēdo qelizė e njeriut pėrbėhet nga 46 kromozome, si ndodh qė si rezultat i kombinimit tė qelizave tė nėnės dhe babait, foshnja e re e lindur ka 46 kromozome? Do tė dukej logjike qė 46 kromozomet e nėnės dhe 46 kromozomet e babait tė prodhojnė njė foshnje abnormale me 92 kromozome. Por kjo nuk ndodh. Si ndodh pra qė secili lindet me nga 46 kromozome?

    Pėrgjigja nė kėtė pyetje paraqet mrekullin e shkėlqyeshme tė krijimit.
    "Idea ėshtė Kėshilltari mė i mirė i Veprės"

  5. #5
    Erga omnes Maska e fisniku-student
    Anėtarėsuar
    11-10-2006
    Vendndodhja
    Nėn hijen e Diellit
    Postime
    4,408
    Njė Ndarje e Pagabueshme

    Nė qelizat e trupit ndodhin dy lloje tė ndarjeve. Lloji i ndarjes i quajtur "mitoz" ndodh nė tė gjitha qelizat e trupit. Gjatė mitozės, njė qelizė jep dy qeliza bija gjenetikisht identike. Si rezultat i kėsaj ndarje, nėna qelizė ndahet pėr tė formuar dy bija, secila prej tyre pėrmban numrin e njejtė dhe llojin e njejtė tė kromozomeve sikur qeliza nėnė.

    Kėtu, ėshtė e nevojshme qė tė qartėsohet njė pikė. Sikur qelizat riprodhuese tė ndaheshin nė kėtė mėnyrė dhe sikur tė kishin numrin e njejtė tė kromozomeve sikurse tė qelizave tė tjera tė trupit, nuk do tė ishte e mundur pėr qenien njerėzore tė bėhej qenie njerėzore sepse sikurse qė sqaruam mė lart, lindja me kombinim tė 46 kromozomeve nga babai dhe 46 nga nėna do tė prodhonte njė foshnjė me 92 kromozome duke shkaktuar njė deformim tė pamjes njerėzore. Mirėpo ndarja e qelizave riprodhuese bėhet ndryshe; kjo ndarje quhet "meioz". Gjatė "meioz-ės" numri i kromozomeve nė qelizė reduktohet pėrgjysmė, kjo d.m.th nga 46 nė 23.

    Stages in the Formation of the Egg and Sperm Cells



    Si rezultat i ndarjeve tė ndryshme tė qelizave primare vezė nė vezore, formohen tri qeliza sekondare polare dhe njė “ootid”. Qelizat e vogla vdesin dhe e madhja formon vezėn. Sikur tė gjitha qelizat e prodhuara tė kishin tė njejtėn madhėsi, zigoti i formuar pas fekondimit nuk do tė kishte ushqim tė mjaftueshėm.






    Fazat e formimit tė vezės, (qeliza riprodhuese e femrės) ėshtė ilustruar majtas. Veza formohet pasiqė qelizat primare vezė nė vezore (oogonia) tė kalojnė nėpėr njė seri ndarjesh. Te mashkulli, spermatozoidi prodhohet kur qelizat primare tė spermatozoidit nė testise (spermatogoina) ndahen. Qė nga momenti i ndarjes sė tyre tė parė, qelizat riprodhuese funksionojnė nėn mbikqyrje. Kur mendohet pėr kėtė harmoni tė elementeve qė pėrbėjnė trupin e njeriut, (qelizat, enzimet, hormonet), ēdo njeri qė di tė mendojė kupton se ky sistem nuk ka mundur tė bėhet nga rastėsia. Ėshtė Zoti Ai qė krijon njeriun, dhe gjėrat e jashtėzakonshme qė ndodhin nė trupat tonė janė shembuj tė artit tė krijimit tė Tij.

    Para se tė kompletohen kėto ndarje, qelizat riprodhuese nuk kanė arritur pjekurinė. Nė trupin e secilit mashkull dhe secilės femėr ėshtė njė mekanizėm qė i bėn kėto qeliza tė pjekura dhe i pėrgatitė ato pėr udhėtimin e vėshtirė qė e kanė para vetes. Sistemet riprodhuese tė mashkullit dhe tė femrės, qė janė plotėsisht tė panjohur pėr njėri tjetrin dhe shumė tė ndryshėm nė shumė mėnyra, mundohen t'i bėjnė tė gatshme pėr njėra tjetrėn qelizat qė i prodhojnė.

    Sa i pėrket kėsaj teme do tė prezantohen shpjegime nė detaje nė faqet nė vijim. Por, derisa lexoni kėto faqe, ėshtė njė pikė e rėndėsishme qė duhet t'a vėreni. Prej momentit tė parė qė qelizat riprodhuese fillojnė tė ndahen, ato i janė tė nėnshturara njė plani tė qartė (tė caktuar). Asgjė nuk ėshtė rastėsi. Qelizat ndahen saktėsisht sipas nevojės dhe mbajnė numrin e nevojshėm tė kromozomeve pa asnjė ndryshim apo mangėsi gjatė tėrė procesit. ēdo organ, ēdo qelizė nga e cila ai pėrbėhet, dhe organelet tė cilat e pėrbėjnė qelizėn, funksionojnė nė harmoni perfekte. Pėrveq kėsaj, molekulat qė i formojnė enzimet dhe hormonet qė luajnė rol nė funksionimin e trupit, dhe atomet qė i formojnė kėto molekula, janė pjesė tė njė sistemi informativ tejet kompleks, i cili u tregon atyre se kur duhet tė fillojnė punėn e tyre, dhe ato kurrė nuk janė nė padijeni se si dhe deri nė ēfarė shkalle ėshtė i nevojshėm ndikimi i tyre.

    Qelizat, enzimet, hormonet, shkurt harmonia qė ekziston nė mes tė gjitha pjesėve tė trupit sigurisht sė ėshtė diēka e cila ia vlen tė mendohet rreth saj.

    Fakti qė molekula dhe atomet tė cilat e pėrbėjnė kėtė molekulė mund tė bėjnė njė plan, dhe veprojnė sipas tij; qė njėra pjesė jep urdhėr dhe pjesa tjetėr bindet, e kupton atė dhe vepron ėshtė tejet e jashtėzakonshme qė tė mund tė jetė e rastėsishme. Fakti qė kjo ka ndodhur dhe ende ndodh nė tė gjithė trupat e milionave qenieve njerėzore e bėn atė edhe mė tė jashtėzakonshme, qė e njejta harmoni funksionon perfekt nė ēdo individ. ėshtė e qartė qė kjo nuk mund tė ndodh rastėsisht, dhe qė njė intelegjencė e vetėdijshme, supreme ėshtė pėrgjegjėse pėr dhėnjen e cilėsive qelizave mikroskopike tė cilat formojnė trupin tonė, gjithashtu edhe hormoneve qė kėto qeliza prodhojnė, enzimeve dhe qindmijėrave elementeve tė imėta nė sistemin e njeriut. ėshtė e qartė se ēdo pjesė e ēdo faze tė sistemit qė funksionon nė trupin e njeriut ėshtė larg tė tė kuptuarit nga njeriu dhe se kjo ėshtė punė e njė intelegjence tė fuqishme dhe tė pakrahasueshme.

    Kjo intelegjencė supreme i takon Zotit, I Cili ka krijuar gjithė universin deri nė detajet mė tė vogla. Nė Kur'an Zoti thotė qė nuk ka zot tjetėr pėrveē Tij:

    All-llahu, s'ka Zot tjetėr pėrpos Tij, Ai ėshtė i gjallė e Vet-Mbajtės; Atė nuk e zė as kotja as gjumi; gjithēka nė qiej e nė Tokė i pėrket Atij. Kush mund tė ndėrmjetsoj tek Ai pėrveē me lejen e Tij? Ai e di se ēka ata kanė lėnė pas dhe ēka kanė pėrpara e ata nuk mund tė kapin asgjė nga ditura e Tij pėrveē aq sa dėshiron Ai. Pushteti i Tij pėrfshinė qiejt e Tokėn, Atė nuk e lodh ruajtja e tyre. Ai ėshtė mė I Larti, Mė I Madhėrishmi. (Kur'an, 2: 255)
    "Idea ėshtė Kėshilltari mė i mirė i Veprės"

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
  • Ju nuk mund tė postoni nė tema.
  • Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
  • Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
  •