SHPETIM NAZARKO// Editorial i sotem ne PANORAMA// 20 Korrik 2009
Të hënën në darkë një ditë pas zgjedhjeve, kur procesi i numërimit duket se ishte në kulmin e tij, nuk kisha as dyshimin më të vogël se e majta (PS+LSI) kishte fituar. Arsyeja ishte e thjeshtë. Komisioni Zgjedhor, apo një taktikë e precizuar që më parë, kishte filluar numërimin nga Kukësi dhe zona të tjera ku popullsia ishte nën numër të vogël dhe PD-ja kishte epërsi të qartë. Të martën paradite, koalicioni qeveritar kishte arritur apogjeun e tij, me plot 70 mandate dhe nuk mund të lëvizte më tej asnjë milimetër. Pra, thjesht nuk kishte çfarë të bënte veçse të priste numërimin në gjashtë zona të tjera ku votat tregonin diferenca kolosale për të majtën, nga tre deri në dhjetë mijë. Çka tregonte në rastin minimal një baraspeshë të plotë dhe në atë normal një ulje të tavanit të arritur prej PD-së, apo ndryshe fitoren e të majtës.
Turma laramane e analistëve, reporterëve apo kasetofonave lëvizës që bridhnin anembanë vendit, as nuk arriti të kuptojë çfarë po ndodhte. Kam idenë se as sot e kësaj dite nuk e ka kuptuar shumë se çfarë ka ndodhur realisht. Këtë mund ta thuash pa u gabuar dhe për selinë e PS-së, së cilës i mungonte truri elektronik për t’u orientuar në atë që kish ngjarë, apo ca më shumë të asaj që po ngjiste. Do t’i duhej vetë Ramës ditë më vonë të shkorkolepste ngjarjet trullosëse edhe për atë vetë, e që nuk ishin gjë tjetër veçse një goditje e hollë psikologjike dhe e superkalkuluar prej krahut tjetër. Ishte vërtet interesante të ndiqje këtë situatë komike e tragjike ku rezultatet mbaheshin më mirë nga PD-ja në sitën kalkuluese, e ku zhurma e daulleve fituese trulloste procesin e të kuptuarit real të ngjarjeve.
Të martën në darkë filloi tensionimi në dy zona veriore, ku mund të krijoheshin rezervuare artificiale votash nëse tavani prej 70 mandatesh ulej prej gjashtë qarqeve të tjera. Berisha nxitoi. Intuita e tij e di mirë se rezultatet e ardhura nga Shkodra apo Lezha që mund të krijojnë rezervuare të reja votash, nuk janë shumë të besueshme. Në periferinë e qarkut të madh nuk e njohin teorinë e proporcioneve dhe mjeteve matëse të zgjedhjeve dhe kur fitojnë nxjerrin shifra, që duhet të shkulësh leshtë e kokës, e jo t’i besosh apo t’i afrosh si të tilla për publikun apo vëzhguesin e huaj.
Duke e ndjerë rrezikun, Berisha shkoi në një manovër që duket se kalon etikën. Kërkon koalicion me LSI-në, mu në mes të numërimit dhe përforcon një fitore që nuk gjendej asgjëkund, veçse në letra që fluturojnë andej-këndej. Përfundimi: një tollovi që natyrisht nuk është e vështirë ta kuptosh. Një manovër që Berisha i njëzet vjetëve më parë, por me eksperiencën e sotme politike nuk do ta bënte kurrë, pasi rezultati përfundimtar nuk të çon gjëkundi veçse në një gjë; Në një Ramë totalisht fitues që i kanë mbajtur dorën, por jo radhën e lëvizjes.
Së pari, Berishës i duhet të certifikojë zgjedhjet te të huajt. Një mundësi që ka pak të ngjarë për dy arsye të thjeshta. Me gjithë favorin që po i bëjnë zgjedhjeve tona për të mos i linçuar, Irani është shumë afër për të kuptuar se opozita që u gjakos e mori të drejtë prej Obamës dhe gjithë botës, nuk kërkoi gjë tjetër veçse rinumërim votash. Së dyti, sepse Evropa megjithëse është larg hileve tona tradicionale, e di mirë se në sisteme të tilla zgjedhore vjedhja një milimetër e tyre, është e njëjtë me vjedhjen e tërë zgjedhjeve. Evropa operon vetë në kohën e sotme me këto lloj sistemesh zgjedhore në praktikë dhe i di qartë nuancat që vijnë prej manovrave të ngjashme. Mjaft që socialistët të bëjnë ditarin e zgjedhjeve ditë për ditë pas 28 Qershorit, që certifikimi i të huajve të mos vijë asnjëherë në formën e njohur këto vite; kësaj radhe bëtë gabim, por korrigjojini radhës tjetër.
Normalisht Berisha i eksperiencës së sotme politike, duhet të ndiqte një radhë tjetër lëvizjesh, e që diktohet prej çdo manuali fillestar të politikës moderne. Së pari, duhet të mos bënte gabimin më shumë se etik e të propozonte koalicion me LSI-në, në mes të numërimit. Me eksperiencën e njeriut që është në fund të rrugës politike, duhej më shumë se kurrë t’i largohej ngasjeve të tilla për mbajtjen e pushtetit. Ka disa arsye për këtë.
Së pari, sa më sipër lidhet me certifikimin e zgjedhjeve. Së dyti, me gjendjen ekonomike të vendit. Të cilën nuk mund ta shpëtojnë manovrat xhongleriste të Bodes. Do të mjaftonte fytyra e Guvernatorit të Bankës Qendrore, që po del gjithnjë e më tepër në konferenca shtypi, fare pak pas fitores. Dhe aspak për të kumtuar lajme të mira, apo për të lëvduar punën e Qeverisë. Janë dalje që tregojnë se çfarë vjeshte kemi nëpër këmbë. Kjo situatë ekonomike nuk rregullohet dot as me FMN-në, e cila do të na japë aq para nëse na jep, sa të na kujtojë ato që jepen në raste të tilla. E që mund të merren pas urdhrave; ulni rrogat etj etj. Muzikë që Berisha nuk do ta dëgjojë gjëkundi. Panorama nuk është e vështirë të përfytyrohet. Me eksporte që po shkojnë drejt hiçit, me para vëllezërish që kanë kohë që po firaksin, me një biznes që është ndërtuar kundër tërë rregullave të Evropës, kundër arsyes racionale fiks, si ato shtëpitë e hapërdara fushave pa asnjë lloj plani e rregulli, e pra dhe kundër rregullave që favorizojnë forcimin e Strategjisë Kombëtare, pra të një biznesi që thjesht po shkon drejt falimentimit masiv, nuk ka asnjë arsye t’i këndosh fitores, edhe sikur ta dhurojnë atë. Komentatorët ekonomikë, dhe jo ata të tipit pesimist, pohojnë se euroja do të shkojë në nivelin e 150 lekëshit në fund të dhjetorit. Pasojë që e dinë mirë ata që kanë marrë kredi për bizneset e tyre, e që pohon mundësitë e pakta të shpëtimit në këtë rast dhe sikur të jesh i zënë me punë tërë ditën. Dhe akoma; gojë të liga po përhapin idenë se disa prej bankave janë gati në faliment në fillim të vitit të ardhshëm. Kjo për shkak jo vetëm të krizës ekonomike botërore, por edhe të kredive të këqija që po shumëfishohen me një ritëm të çmendur.
Një Ramë që troket te dera papushim, një koalicion që nuk bëhet dot natyral e që shiu i parë e bën copë, siç pohonte dhe një nga revistat më autoritare të Botës këto ditët e fundit, një parlament që i duhet ndihma për ligje, që më shumë se kurrë duhen për t’u afruar me Evropën, e për këtë duket konsensusi i një opozite që mendon se e kanë vjedhur, të tëra këto të çojnë në pjesën e dytë të tabllosë. Me shumicën e qyteteve të mëdha, që kanë në dorë dhe bashkitë kryesore, pra një pjesë reale të Pushtetit, por dhe frymën antiqeveri, Berisha është më i rrethuar se kurrë. Është një situatë analoge, si ajo e Partisë së Punës në ‘91, kur humbi qytetet kryesore apo e Bushit të mandatit të dytë ku qendrat më të mëdha të financës dhe ekonomisë e shkatërruan në procesin e votimit. Duke parashikuar të ardhmen e afërt të Amerikës, më qartë se çdo sondazh i kualifikuar. A mund të shpëtojë dot Berisha nga kjo situatë, që fituese duket vetëm për radhën e militantëve, të cilët i shohin zgjedhjet si një ndeshje që fillon e mbaron në punë orësh?
Me shumë para apo me biznese që lundronin në nivele kioskash edhe mund t’ia dilje apo kishe arsye të mendoje se ia dilje. Mund të mendosh se pozita lehtësohet prej fenomenesh alla xhuvel, njëfarë ndihme me të larguar nga PS-ja në kohërat që vijnë e që shtojnë koalicionin fitues. Po këtë rast duhet të llogaritësh në vigjilencën e Metës, që e di mirë se shtimi i tufës së tij të deputetëve me të ardhur nga PS-ja, çon vetë atë në rregullën e thertores pas periudhës së majmërisë, një shaka që e provoi në kurrizin e tij pak më parë Ndoka. Me një fjalë mundet ende të shpresosh në një kumar të madh të tipit politik, po të mos rrinte prapa derës një krizë ekonomike që është e njëjtë me atë të 96-s, në mos shumë herë më e rëndë në përmbajtje.
Mund t’i rreshtojmë edhe njëherë faktorët që detyrojnë Berishën të afrojë dorën e një kompromisi të madh, që çon në ligje e reforma afruese ndaj Evropës në vitin që vjen. Ndryshe llogaria është e thjeshtë; Certifikimi i zgjedhjeve, kriza ekonomike, koalicioni jo natyral që nuk shtohet dot më artificialisht, një opozitë që troket te dera, nuk bëjnë gjë tjetër veçse bien Ramën brenda një viti në krye të pushtetit. Thua që Berishën ta kënaqë Blushi, Malaj apo turma laramane e analistëve që vijnë vërdallë,duke i treguar statutin Ramës? E djathta vetë po e provon këtë çdo ditë, duke i recituar artikujt kundërshtues si hoxhë i çmendur që thërret pesë herë në ditë largimin e të paudhit, të cilin harron që e ka mundur. Është vërtet një situatë e çuditshme, ku në vend t’i gëzohet fitores së re, i bërtet liderit që ka mundur e që në kohëra normale mund t’i sillte rrezik veçse pas një kohe të gjatë. Thua në PD e dinë më mirë se unë se nuk kanë fituar dhe Rama është prapë te dera? Në PD e ndjejnë, po Berisha jam i sigurt që e di. Dhe prandaj nuk u thotë gjë të vetëve, apo të gëzohet me analistët e të majtës që duket i mbajnë larg të paudhin Rama, që dita ditës ka zënë e qesh me triumfatorin e një beteje që sapo ka filluar e një zot e di kur do të mbarojë. Apo vërtet Berisha mendon si Blushi a Malaj, që Rama ka ikur apo do të ikë për shkak të statutit?
Në vendet pa pronë ku qeveris individi, që nga koha e Romës së Lashtë, ka vetëm një rregull. Kur Perandori humb betejën, atë e kanë në dorë vetë turmat. Ato ulin apo ngrenë gishtin. Këtë të vërtetë Berisha e ka provuar me veten nja tre a katër herë këto njëzetë vitet e fundit. Është paradoksale, po Rama i sotëm është më i fortë se kurrë. Me një fushë të zbrazët në të majtë, me një parti që Nano në emër të transparencës i dha fund në KPD-në e famshme, e që mund ta ngrenë vetëm të tjerë, por kurrë më jo ai, Rama i sotëm është aktualisht lideri absolut i opozitës. Dhe me ato që përmendëm më sipër edhe zoti real i ngjarjeve të së nesërmes. Thjesht ato që mund t’i arrinte apo dëshironte t’i arrinte me një hap të vetëm, po ja sigurojnë me dy të tillë. Berisha e di më mirë se të tjerët këtë gjë, po ashtu si thotë plaku Dritëro ka mbetur në atë situatën e mikut që syrin e mban te tavolina dhe veshët te kuzhina. Ndoshta vërtet mendon; dhëntë Zoti e certifikojnë këtë histori, pa të tjerat në djall të venë, pasi më shumë se kurdoherë ngjarjet e të nesërmes nuk janë në dorën e tij. Kaq realisht mbetet të mendojë Berisha, pasi ai e di fituesin real. Për të kuptuar këtë të vërtetë të thjeshtë, mjafton të hapësh librin e parë në raft që rrëfen histori të natyrave të tilla, apo pak a shumë të ngjashme me to.
Për rekomandim ndaj lexuesit; do të duhej të shihje dhe njëherë si minimum De Golin plak, që u nis për në fshatin e tij për të mos e kthyer me kokën prapa dhe përzierë lavdinë e të dikurshmes me turmat e pakënaqura të së sotmes. Vetë si ithtar i Balzakut gjenial, po ju lë me xha Furshonin e tij plak me një dhëmb në gojë, që psherëtin gjysmë i dehur nga tavolina e tij. Ah Qeveria ç’t’i bëj unë asaj? Ka mbetur pa një dyshkë Qeveria e gjorë!
Krijoni Kontakt