Nënat tona janë heroina ...!
I lindur në kasolle: Shkruar në dhjetor 2008, sipas rrefimit të një mesueseje korçare.
Sot, edhe pse dhjetor, dita është e bukur e me diell. Nuk i ngjan aspak dhjetorit në të cilin jam lindur. Më kanë treguar kushedi sa herë, që ajo ditë dhe të tjera të asaj stine, ishin të acarta. Nuk mund të dilje nga shtëpia, sepse tufani të merrte frymën. Bënte qamet dhe gjithçka përreth uturinte egërsisht…
Megjithatë, nëna ime gati 18-vjeçare, kishte punuar gjithë ditën dhe sapo kishte mbërrirur në shtëpi u kishte thënë mësueseve korçare, që ishin strehuar në shtëpinë tonë. Në të vërtetë ajo i kishte folur njërës prej tyre, asaj që ishte më e afërt dhe më miqësore me nënën time:
- Dile! Merr atë kanistrën e madhe, mbushe me lesh deleje dhe ma ler matanë në qilar, se më duhet!
- Mirë, po ta çon motra jote.- kishte thënë mësuesja, ndërsa në oborr u dëgjua zhurma e shkarkimit të druve nga samari i mushkës.
Nëna ime, nuse e re asaj kohe, bënte edhe punët e burrit, sepse babai im punonte në një ndërmarrje ndërtimi, larg shtëpisë për të mbajtur familjen me bukën e përditshme. Ajo kishte qënë në mal, për të bërë dru për ngrohje, në atë dimër të acart dhe tani pasi kishte grazhduar edhe mushkën e lodhur nga rruga e gjatë, kishte shkuar në qilar. Aty pranë, kanistra e madhe e veshur me lesh priste… krijesën që do të dilte prej barkut të nënës aq shumë të munduar.
- Dile, të keqen motra! Më duhen edhe gërshërët.
Mësuesja e re nga Korça, i kishte gjetur ato gërshërë të mëdha të metalta dhe të mbështjella me lesh te dorezat, ku futej gishti i madh dhe gishtat e tjerë, e që përdoreshin për të qethur delet dy herë në vit. Ato gërshërë, që do të ishin bisturitë e asaj kohe …
- Dëgjova një të qarë fëmije, uaaa, uaaa dhe vrapova andej nga më kërkohej ndihma,- më tregoi mësuesja shpirtëmirë shumë vite më vonë.
Tërë sy e vesh po e dëgjoja me interes të paparë. Ajo tërë romantizëm, ndjenjë dhe botë interesante vijoi :
- Kur vajta në qilar, me gërshërë në dorë, isha ca si e tronditur me thënë të drejtën, sepse edhe unë isha e re dhe nuk po dija se ç’po ndodhte. Shoh … tët ëmë! Ajo, vërtetë ishte më këmbë, por e zbehtë. Rreth gishtit tregues të dorës së majtë kishte mbështjellë zorrën e kërthizës dhe dorën tjetër e kishte zgjatur në pritje të gërshërëve.
- M’i jep ato të uruara gërshërë, - sikur m’u lut e sikur kërkonte prej meje, që të lëvizja më shpejt.
Ia dhashë… bashkë me gjakun tim që nuk më mbeti më në fytyrë. Ajo, i tërhoqi rrëmbimthi dhe “fap”, preu zorrën tënde të bërë gati përreth gishtit të saj me kallo nga punët e rënda të shtëpisë dhe të kooperativës. Ti, qaje dhe dridheshe. Të mblodhi ndër krahët e saj dhe u futëm në dhomën me zjarr.
Dile Dinkallari (Zere), rrëfente tërë art, gjithçka që kishte parë dhe ndjerë, deri në detaje. Shfaqte një respekt pakufi për ato duar dhe atë shpirt bujar e tepër miqësor. Dhe nuk harronte të nënvizonte, dimrin e egër dhe të kallkantë të atyre viteve...
Qëllonte, që ndonjëra nga ditët të ishte edhe me diell si e sotmja, por rrugët duheshin pastruar nga dëbora… pa do të thyhej edhe akulli në përrua që të pinte ujë bagëtia, e më poshtë të punonte mulliri me dy gurë të mëdhenj, ku bluhej bereqeti.
Sot, në këtë ditë me diell, ndiejmë mall për dëborën, edhe pse është ditë dimri.
Pemët kanë nisur të dashurojnë lulërisht, si ato çapkënet e vogla, që gënjehen pas fjalëve të bukura dhe trilleve të burrave. Stina e pranverës dhe magjia e saj, ku pemët lidhin kokrra dhe vajzat zbulojnë kofshët, ka ardhur jashtë radhe dhe pa trokitur.
Kumbullat, pjeshkët e ftonjtë kanë hapur zemrat për bletët punëtore dhe flladin që fryn ëmbëlsisht. Gjithçka zbardhon e lulon mrekullisht, por jo nga dëbora. Çapkënet bukuroshe, na tundojnë egërsisht, tek fillojnë dhe zhvishen, teksa fustanet e bukura kanë filluar t’i veshin pemët me radhë... (dhjetor 2008)
Krijoni Kontakt