Albin Kurti (1975 - )

[ABytyqi]

Demonstrata kundër rezolutës me automatik
Shkruar nga Albin Kurti
Tuesday, 20 June 2006

Më 10 qershor 2006, Rezoluta 1244 u vazhdua edhe për një vit tjetër. Ky vazhdim nuk u bë publik meqë ishte automatik. Nëse nuk vendoset ndryshe, Rezoluta 1244 ringjallet porsa vdes, mu në datëlindjen e saj. Ajo me automatizëm fiton edhe një afat tjetër njëvjeçar. E, ky automatizëm, si i tillë, nuk është i afatizuar. Numërimi teposhtë s’është i mundur. Automatiku i Rezolutës është i pamëshirshëm meqë i garantuar.

Rezoluta 1244 zgjatet në dukje vetëm nga pak, vlen vetëm edhe për një vit, por pa datë se kur nuk do të zgjatet më, pa një kufi që do të siguronte se ajo mbaron. Sikurse rasti i epizodave të një filmi që kanë kohëzgjatje të fundme, por në kuadër të një seriali që s’i shihet fundi askund. Rezoluta 1244 njëmend është e përkohshme, por aspak nuk është i këtillë edhe vazhdimi i saj i rregullt me 10 qershor. Këtë 10 qershor, atëherë kur për herën e shtatë me radhë u ripërtri Rezoluta 1244 për t’u bërë ajo që është, 81 veta, kryesisht aktivistë të Lëvizjes VETËVENDOSJE! por dhe disa anëtarë të organizatave e shoqatave bashkëpjesëmarrëse në demonstratën e 8 dhe 9 qershorit 2006, ndodheshin nëpër burgje anekënd Kosovës. Ata i kishin shpërndarë nëpër burgje të ndryshme si gjatë paraburgimit po ashtu edhe gjatë vuajtjes së dënimit. Natyrisht, me synim që ata të mos organizoheshin dhe të ndërmerrnin diçka. Edhe pas arrestimit dhe dënimit, policia e gjyqësia u frikësoheshin aktivistëve. Mirëpo, sërish, përkundër shpërndarjes, burgjet e ndryshme njëri pas tjetrit kaploheshin nga greva e aktivistëve që refuzonin produktet ushqimore nga Serbia. Pa u koordinuar, pa kontatuar ndërmjet vete. Edhe të burgosurit e tjerë u bashkoheshin atyre me shumë vullnet e entuziazëm. Fryma e rezistencës parimore dhe konsekuente përhapej me shpejtësi brenda burgjeve. Këtë aktivitet nëpër burgje e ndërpreu lirimi nga ato. Që të gjithë u liruan të njëjtën ditë meqenëse që të gjithë ishin dënuar njësoj – 10 ditë burg. Ndonëse asnjëri nga ne 81 aktivistët nuk i jemi përgjigjur as policisë e as gjykatësve duke mos i pranuar ata, dënimi uniform i gjykatave pa marrë parasysh nëse je organizator ose kalimtar i cili i është bashkuar masës në rrugë, zbuloi edhe njëherë natyrën tërësisht politike të procesit kundër nesh. (Sigurisht se populli i Kosovës si çdo popull në botë do vetëvendosje, andaj që të gjithë ne, secili prej nesh, jemi të njëjtë për pushtetin që ia mohon vetëvendosjen popullit dhe sundimi i të cilit rrjedhimisht është shtypje.) Për më tepër, këtë herë aktivistët u arrestuan, u dërguan në paraburgim, pastaj në gjykatën për kundërvajtje në Prishtinë, dhe menjëherë në vuatje të dënimit. Pra, e gjithë procedura u zhvillua pa ndërprerje, pa të drejtë ankese dhe pa thirrje për gjyq sikur herave tjera, në mënyrë që ne aktivistët të ishim vazhdimisht në duart e policisë dhe kësisoj të mbaheshim të izoluar dhe sa më larg zhvillimeve politike. Pra, dhuna brutale e dy intervenimeve policore më 9 qershor 2006 në orën 3:30 dhe 11:30, u pasua nga dhuna e planifikuar institucionale e izolimit dhe provokimit të aktivistëve të burgosur. Është shumë domethënës angazhimi i zellshëm i policisë pas të dy këtyre intervenimeve kundër aktivistëve, për vjedhjen e tendave dhe gjësendeve tona, për fshirjen e parullave dhe eliminimin e çdo gjurme të demonstratës. Jo vetëm që na sulmonin neve demonstruesit por donin që edhe ta zhduknin demonstratën, të fshinin nga faqja e dheut çdo dëshmi të demonstratës dhe rezistencës sonë, dhe asisoj të krijonin një pamje idilike për Ahtisarin dhe t’ia shtonin atij vetëbesimin si ndërmjetësues në këto negociata makabër.

Për intervenimin e parë në mes të natës policia përdori pretekstin se me bllokimin e rrugës ‘Luan Haradinaj’ është penguar liria e lëvizjes. Në fakt, atëherë kishte më së paku lëvizje por policia donte që të kishte sa më pak qytetarë dëshmitar të intervenimit të dhunshëm të saj. Për intervenimin e dytë, atë që ndodhi pak para mesditës, policia përdori pretekstin e pengimit të lirisë së institucioneve (!) por në të vërtetë ajo donte të siguronte daljen e zyrtarëve dhe administratorëve të UNMIK-ut për drekë dhe mbi të gjitha ardhjen e papenguar të Marti Ahtisarit. Ky intervenim ishte shumë më brutal dhe i vrazhdtë edhe për faktin se policia donte ta kryente ‘punën’ sa më shpejtë. Që të dy këto pretekste të përdorura kanë qenë të vlefshme prej fillimit të demonstratës të enjten në orën 12:00. Mirëpo, atëherë nuk pat intervenuar policia, duke e quajtur madje edhe të qetë demonstratën tonë, ngaqë UNMIK-u kishte llogaritur në dy skenare të zhvillimit të demonstratës të cilat nuk i dolën të sakta. I pari, demonstruesit lodhen dhe ikin. I dyti, demonstruesit mërziten dhe bëhen të dhunshëm duke djegur e thyer, me ç’rast kriminalizimi i tyre bëhet i lehtë. Deklaratat e paskrupullta por edhe idiotike të Petersenit për demonstratën tonë vijnë mu nga paniku i tij që e pasoi këtë kalkulim të gabuar.

Rezoluta 1244 e pranon dhe afirmon sovranitetin dhe integritetin territorial të Jugosllavisë (tash Serbisë) mbi Kosovën dhe nuk e honeps vullnetin e popullit të Kosovës. Rezoluta 1244 paraqet platformën sistemike dhe funksionale të UNMIK-ut. Rrjedhimisht, UNMIK-u në Kosovë është zëvendësimi për Serbinë. Jemi stërngopur me zëvendësime. Neve na duhet ajo që s’ka zëvendësim. Vetëvendosja. Për të dhe drejt saj s’duhet të ndalemi.

[ABytyqi]

Ndërrimi për mosndryshim
Shkruar nga Albin Kurti
Wednesday, 21 June 2006


Atëherë kur rritja e pakënaqësisë së qytetarëve shpejtohet, atëherë kur kërbaçi i kryeadministratorit bëhet gjithnjë e më i dukshëm, atëherë kur sofizmave të tij dhe menaxhimit të opinionit publik i del boja, natyrisht se do të ndërrohet kryeadministratori për të vazhduar kryeadministrimi.

- UNMIK-u po shkon.
- Mirëpo, ai është këtu!
- Nejse de, UNMIK-u do të shkojë.
- Mirëpo, kur?!

Ky insert i shkurtër është e përbashkëta e shumë diskutimeve prishtinase. Ai zhvillohet ndërmjet lexuesve, dëgjuesve dhe shikuesve që i besojnë politikanëve vendor dhe zyrtarëve të UNMIK-ut në njërën anë, e fjalët dhe pamjet e të cilëve i servon gazetaria protokolare nëpër media, dhe aktivistëve të Lëvizjes VETËVENDOSJE! dhe përkrahësve të saj në anën tjetër. Sa më shumë që i afroheshim datës së 8 qershorit 2006, datës së demonstratës kundër Rezolutës 1244 dhe padrejtësive politike, ekonomike e sociale, aq më shumë shtoheshin dhe ngriteshin zërat e regjimit dhe të atyre të afërt me të për shkuarjen e UNMIK-u e cila veçsa nuk na paska ndodhur. Po t’i merrte njeriu seriozisht këto deklarime, po t’i besonte dikush ato plotësisht dhe në mënyrë jokritike, atëherë me siguri se të krijohej bindja se administratorët e UNMIK-ut i kanë mbushur valixhet e tyre dhe mbase ia vlen të dalësh në rrugën ‘Luan Haradinaj’ për të parë largimin e UNMIK-ut jashtë Kosovës. Mirëpo, jo. UNMIK-u është po aty dhe po ashtu siç ishte tash e shtatë vjet të shkuara. Dhe, UNMIK-u do të vazhdojë të qëndrojë aty e kështu edhe për shumë vjet të tjera nëse ne heshtim dhe nuk e kontestojmë sundimin antidemokratik e neokolonialist të tij.

Para disa muajve zëvendësi i Ahtisarit për negociatat ndërmjet Prishtinës e Beogradit, Albert Rohan, pat deklaruar se sa më shumë që po përmendet pavarësia aq më mirë po ecin negociatat. Po, pra. Ua përmend shqiptarëve të Kosovës pavarësinë dhe ata pastaj bëjnë koncesione të paimagjinueshme territoriale, kulturore dhe ekonomike. Krejtësisht sipas të njëjtit model, edhe në fillim të qershorit e mbushën eterin me gjepurat se si po shkon UNMIK-u në mënyrë që sa më lehtë të vazhdohej Rezoluta 1244 edhe për një vit tjetër. Si çdo herë, sërish me automatizëm. Kësisoj, në vend se të diskutohej për zgjatjen e një rezolute e cila mohon vullnetin e një populli të tërë dhe që ia ruan sovranitetin dhe integritetin territorial Serbisë, po imponohej ambienti relaksues dhe afirmativ, kryekëput i rrejshëm, për shkuarjen e UNMIK-ut. Qytetarët jo vetëm që po gënjeheshin meqë po ngjante e kundërta e asaj që thuhej, por atyre edhe po u ofendohej logjika dhe inteligjenca. Edhe sikur seriozisht të mendohej për shkuarjen e UNMIK-ut, sigurisht se do duhej sqaruar se kur do të ngjante kjo dhe mbi të gjitha çfarë do të ngjajë më pastaj: shteti i pavarur dhe sovran i Kosovës apo mbase ndonjë mision tjetër ndërkombëtar?! Proklamohej një gjë për të cilën projektuesi i saj e mendonte spektakulare për nga efektet që do të prodhojë në opinion publik, tregohej diçka pikërisht sepse do të ngjante e kundërta, dhe esencialisht nuk thuhej më shumë se një fjali e cila nuk përmbante datë konkrete dhe nuk sqaronte as të tashmen e lëre më të ardhmen. Zaten, UNMIK-u për çdo ditë qe shtatë vjet është gati për të shkuar prej këtu por ja që s’ka një datë kjo punë! Misioni i OKB-së në Qipro i bëri 32 vjet! Edhe prej atje, veçsa nuk kanë shkuar.

Disa prej atyre të cilët mundoheshin ta konkretizonin këtë ‘shkuarje’ të UNMIK-ut, flisnin për zvogëlim personeli e departamentesh. Në fakt, UNMIK-u vetëm sa po riorganizohet përbrenda për hir të efikasitetit vetjak. Fundja, problemi i pushtetit të padrejtë të UNMIK-ut në Kosovë nuk është ai i sasisë së pëmbajtjes administrative por është legal, politik dhe normativ. UNMIK-u është themeluar mbi Rezolutën 1244 të cilën ka për mision ta realizojë. E kjo rezolutë parasheh vetëm autonomi substanciale për Kosovën, që do të thotë vazhdim të robërisë nën Serbi dhe të varësisë nga Serbia.

Në vend të shkuarjes së UNMIK-ut që natyrisht as nuk planifikohej do të ngjante, Peterseni na u rrëfye për shkuarjen e tij. Pra, na u ofrua një zëvendësim i cili e maskon problemin dhe kurrsesi nuk e zgjidh atë. Nuk po shkon UNMIK-u por po shkon Peterseni. Problemi i Kosovës asnjëherë nuk është Peterseni si person por përshkrimi i vendit të tij të punës. Nuk është çështja se duhet të zbrazet pozita e kryeadministratorit nga Peterseni porse ajo pozitë si e tillë është e padëshirueshme dhe e panevojshme për Kosovën. Ajo është një pozitë despotike dhe absolutiste. Sundimi në Kosovë nuk determinohet nga karakteri i personit të kryeadministratorit por nga superfuqia autokratike e kryeadministratorit kushdoqoftë ai, e cila për më keq funksionalizohet në kuadër të realizimit të Rezolutës famëkeqe 1244. Shkuarja e Petersenit nuk do të ndryshojë asgjë. Madje, pikërisht për këtë arsye edhe do të ndërrohet Peterseni – që asgjë të mos ndryshojë, që çdo gjë të vazhdojë me të vjetrën: me shpresa të kota dhe iluzion të demokracisë e lirisë, ndërkohë që Kosova gjithnjë e më e copëtuar rrëshqet drejt Serbisë. Atëherë kur rritja e pakënaqësisë së qytetarëve shpejtohet, atëherë kur kërbaçi i kryeadministratorit bëhet gjithnjë e më i dukshëm, atëherë kur sofizmave të tij dhe menaxhimit të opinionit publik i del boja, natyrisht se do të ndërrohet kryeadministratori për të vazhduar kryeadministrimi. Peterseni nuk po ndërrohet për hir të Kosovës por për hir të sundimit të UNMIK-ut. Çmimi i ruajtjes së status quo-së së regjimit aktual dhe pushtetit të tij është shkuarja e Petersenit dhe zëvendësimi i tij. Ky është realiteti politik në Kosovë, pa kuptimin e drejtë të të cilit edhe imagjinimi i ndryshimeve do të jetë i gabuar.

[ABytyqi]

Paralajmërimet e një vizite të paralajmëruar
Shkruar nga Albin Kurti
Wednesday, 05 July 2006

Duke i thënë PO ardhjes së Koshtunicës dhe duke e kufizuar JO-në vetëm te Milosheviqi, i thuhet PO autonomisë nën Serbinë ‘demokratike’ të Koshtunicës. Këtë e bënë Agim Çeku, Lutfi Haziri dhe Hashim Thaçi. Kolë Berisha u shpreh kundër vizitës së Koshtunicës në Kosovë. Kundërshtimi i tij ishte vetëm verbal. Andaj nuk u morën masa kundër tij.

Në fillimvjeshtën e vitit 2000, Vojislav Koshtunica i pat fituar zgjedhjet në Serbi në garën në të cilën për kundërshtar e kishte pasur Slobodan Milosheviqin. Pas të ashtuquajturit revolucion të kadifenjtë të 5 tetorit të vitit 2000, Milosheviqi e pranoi disfatën dhe në Serbi u ndërrua pushteti.

Shkaku i fitores së Koshtunicës ishte i qartë dhe i thjeshtë. Ai nuk dallonte shumë nga Milosheviqi. Dhe, ai më së paku dallonte nga Milosheviqi nga të gjithë kryetarët e partive të tjera politike të cilat e përbënin koalicionin e gjërë të asaj që quhej Opozita Demokratike e Serbisë. Ky koalicion kishte gjasa vetëm nëse nuk paraqiste alternativë të vërtetë. Milosheviqi mund të sfidohej vetëm me dikë të ngjashëm. Pikërisht me Koshtunicën, kryeministrin aktual të Serbisë. Nëse para një dekade e gjysmë, hegjemonizmi serb kërkonte udhëheqës agresiv dhe militarist për ta fuqizuar veten, po ky hegjemonizëm serb tash po e zëvendësonte Milosheviqin për të shpëtuar, për t’u ruajtur, për të mos u dobësuar drejt tretjes. Vojislav Koshtunica, ishte zëvendësimi për hir të kontinuitetit, ishte fytyra e re e hegjemonizmit të vjetër serb.

Pra, kandidatura e Koshtunicës kundrejt Milosheviqit ishte më shumë se veprim taktik i ‘opozitës demokratike’ në Serbi, më shumë se përshtatje e domosdoshme për ndërrim konjukturash politike. Koshtunica ishte zgjedhur për të fituar në zgjedhje, meqenëse politika e ekspansionizmit serbomadh duhej të vazhdonte ndërkohë që do të dukej se ajo po ndërprehet. Koshtunica ishte figura e cila do ta mundësonte rehabilitimin e Serbisë esencialisht të pandryshuar – pranimin e Sebisë nëpër organizmat dhe institucionet ndërkombëtare, paçka se ajo nuk kishte ndryshuar as qëndrimin ndaj së kaluarës dhe as planet për të ardhmen. Njëmend, Koshtunica dhe politikanët e afërt me të, kur artikulonin pezmin dhe indinjatën e tyre me Milosheviqin, kjo s’kishte të bënte me krimet dhe gjenocidin e Serbisë, por me ‘gabimet’ politike të Milosheviqit. Ata nuk ishin të zemëruar me luftërat e padrejta që ai i zhvillonte, por me mosefikasitetin e duhur të atyre luftërave!

Andaj, nuk është aspak e çuditshme që gati gjashtë vjet pas rrëzimit të Milosheviqit, nga ana e Serbisë zyrtare nuk ka pendesë, as keqardhje, as kërkim falje, as drejtësi për viktimat, as kompensim për humbjet dhe vuajtjet që popullit të Kosovës iu shkaktuan për më se një shekull. Dhe, nuk është aspak e çuditshme që Serbia sërish do që ta marrë e ta sundojë Kosovën, mirëpo kësaj radhe pasi që ta ketë copëtuar atë nëpërmjet decentralizimit dhe paralelisht ta ketë uzurpuar kulturën dhe historinë me zonat e veçanta rreth objekteve fetare ortodokse. Madje, për dallim nga Milosheviqi dhe në traditën e paraardhësve të tij, këtë herë, që të gjitha këto Serbia përpiqet t’i realizojë duke mos u konfrontuar me faktorët e rëndësishëm ndërkombëtarë, pra jo ashtu ashtu siç bënte Milosheviqi dikur.

Koshtunica është edhe një dëshmi e padiskutueshme se problemi i Kosovës ishte dhe është Serbia e jo regjimi i Milosheviqit. Për Kosovën, Serbia është një projekt hegjemonist, që materializohet si polici represive e kohë pas kohe edhe si ushtri vrastare. Të konstatosh dallim kualitativ dhe thelbësor ndërmjet Milosheviqit dhe Koshtunicës është gabim shumë i dëmshëm. Pikërisht këtë po e imponon UNMIK-u, gjithnjë në kuadër të projektit për autonomi substanciale për Kosovën ashtu siç e parasheh Rezoluta 1244 e KS të OKB-së. Pikërisht këtë po përqafojnë politikanët e Kosovës që kryesojnë partitë politike dhe kinseinstitucionet e Kosovës.

Duke i thënë PO ardhjes së Koshtunicës dhe duke e kufizuar JO-në vetëm te Milosheviqi, i thuhet PO autonomisë nën Serbinë ‘demokratike’ të Koshtunicës. Këtë e bënë Agim Çeku, Lutfi Haziri dhe Hashim Thaçi. Kolë Berisha u shpreh kundër vizitës së Koshtunicës në Kosovë. Kundërshtimi i tij ishte vetëm verbal. Andaj nuk u morën masa kundër tij. Kundërshtimi i aktivistëve të Lëvizjes VETËVENDOSJE!, LPK-së, OBK-së, IQLL-së, organizatave “Thirrjet e Nënave” dhe “26 marsi 1999” ishin konkret dhe në vepër. Andaj kundër tyre u përdor dhunë e egër policore dhe arrestime të dirigjuara nga politika.

Vizita e Koshtunicës me një delegacion të gjërë e të lartë shtetëror serb mu në përvjetorin e dyfishtë, atë të mitit serb për Kosovën dhe të fjalimit famëkeq të Milosheviqit që paralajmëroi ofensivën miltariste e kriminale të Serbisë, kurrsesi nuk ishte vizitë private. E Çeku, Haziri e Thaçi as privatisht nuk (mund të) shkojnë në veri të Kosovës. Fjalimi i Koshtunicës në Graçanicë ishte befasues vetëm për njerëzit naivë ose injorantë. Qeveria e Kosovës e cila shprehte besimin se Koshtunica do të jetë i sjellshëm dhe nuk do ta keqpërdorë vizitën, përveçqë na e shet demagogjinë e saj për lajthitje të thellë, ajo nuk ndërmerr kurrgjë dhe më pas shtiret se kinse asgjë nuk ngjau! (Franca dhe Gjermania jetojnë në paqe mu për shkak se nuk kanë më konteste territoriale. Paramendoni se çfarë do të ngjante, se çfarë do të ishte reagimi i Parisit zyrtar, sikur kancelarja gjermane Angela Merkel të vizitonte krahinat e Alsas-Lorenës në Francë dhe atje të thoshte se ato kanë qenë dhe do të jenë tokë gjermane!)

Gjepurat e Çekut, Hazirit dhe Thaçit, se Serbia është shtet fqinj, ndërkohë që ajo posedon nominalisht sovranitetin mbi Kosovën dhe kontrollon drejtpërdrejt 25% të territorit, shpërfaqin fodullëkun e tyre, orvatjen e pacipë për ta mashtruar popullin dhe për t’ia zgjatur vetes jetën. Qëndrimi se Serbia është një shtet fqinj nënkupton se Kosova tashmë është shtet i pavarur dhe sovran! Atëherë, këta politikanë që deklarojnë kësisoj, çfarë po bëjnë në Vjenë?! Pse po negociojnë me Serbinë për Kosovën nëse ne tashmë qenkemi shtet?! Ata po negociojnë me Serbinë sepse këtë ua dikton UNMIK-u dhe Rezoluta 1244, e ata për t’i mbajtur ato poste që i kanë, bëhen të dëgjueshëm. Dhe jo vetëm kaq. Ata e quajnë realitetin ekzistues me emërtime joshëse e të rrejshme, ata rrejshëm e shpallin qëllimin të realizuar për të qenë joshës. Politikanët kryesues vendorë janë vetëm një instancë normalizuese e padrejtësisë dhe shtypjes. Këta politikanë duan t’i vënë njerëzit në gjumë, duan që njerëzit të mos zgjohen. Nicolas Delamare shkruante se “gjumi është imazhi i vdekjes”. Le të zgjohemi që të fillojmë të jetojmë.

[ABytyqi]

Pamundësia sistemike
Shkruar nga Albin Kurti
Wednesday, 12 July 2006

Prezenca e UNMIK-ut në Kosovë është forcë e assesi drejtësi. UNMIK-u është instancë absolute e pushtetit e cila i aprovon ligjet, e kontrollon zbatimin e tyre dhe mund t’i shfuqizojë ato. Mirëpo, synimi i UNMIK-ut është që fuqinë e vet absolute ta bëjë sa më të padukshme ndërsa ushtrimin e saj të panevojshëm.

Fakti se Kosova ka institucione pa sovranitet tregon jo vetëm që ato nuk janë institucione të vërteta, por edhe se nuk janë tonat. Kosovën duan ta copëtojnë përmes decentralizimit pikërisht meqë mungesa e sovranitet e bën të mundur këtë. Kosovës po ia tjetërsojnë kulturën dhe historinë me të ashtuquajturat zona të veçanta rreth objekteve ortodokse pikërisht ngaqë ajo s’ka sovranitet që ta mbrojë veten dhe interesat e saj. Nëpërmjet ‘eksterritorialitetit’ po e ndryshojnë të kaluarën për ta mundësuar dhe përgatitur sulmin në të ardhmen. Nëpërmjet decentralizimit po i zgjerojnë enklavat për ta mundësuar dhe përgatitur lidhjen e tyre në një entitet autonom territorial serb përbrenda Kosovës. Procesi aktual politik është ai i humbjes së territoreve për Kosovën dhe i sendërtimit të kushteve dhe rrethanave për vazhdimin e rrudhjes së mëtutjeshme. Që të gjitha këto mund të na i bëjnë për shkak se Kosova s’ka sovranitet dhe që të gjitha këto do të mund t’i bëjnë përderisa Kosova s’ka sovranitet. Pra, nuk është aspak e rastësishme që s’kemi sovranitet. Standardet para statusit, dhe tash lënia e çështjes së sovranitetit për fund, nuk janë gjë tjetër veçse blerje e kohës për lodhjen e popullatës ndërkohë që po copëtohet e stërkeqet Kosova. Tash shtatë vjet nuk na lejuan që të kemi ushtri tonën, ulëse në OKB, ministri të punëve të jashtme dhe tash shtatë vjet i lejuan të veprojnë lirshëm strukturat e Serbisë në Kosovë. Po të bëhej fjalë për projektin që Kosova të bëhet shtet do të veprohej saktësisht e kundërta e kësaj. Mirëpo, jo. Projekti është tjetërfare. Ai quhet Rezoluta 1244 që parasheh vetëm autonomi substanciale për Kosovën në kuadër të Jugosllavisë, tash Serbisë. Duke u bazuar në këtë rezolutë është themeluar dhe funksionon UNMIK-u. Duke u bazuar në këtë rezolutë është hartuar Korniza Kushtetuese, apo më saktësisht Rregullorja e UNMIK-ut 2001/9, mbi të cilën u patën themeluar dhe funksionojnë IPVQ-të apo të ashtuquajturat institucione të Kosovës. UNMIK-u dhe IPVQ-të janë dy anët e së njëjtës medale. Nuk ka dallim politik ndërmjet tyre: ato janë mekanizma të hierarkizuar për të njëjtin projekt politik – Rezolutën 1244, autonominë substanciale. Kjo rezolutë e pranon dhe afirmon sovranitetin dhe integritetin territorial të Jugosllavisë (tash Serbisë), andaj UNMIK-u nuk ndërmerr diçka në Kosovë që eventualisht do ta provokonte reagimin e Serbisë ose ankesat e saj. E, IPVQ-të e ndjekin UNMIK-un. Pra, UNMIK-u i shkon për shtati Serbisë, e IPVQ-të i shkojnë për shtati UNMIK-ut. Tash shtatë vjet në Kosovë gjërat esencialisht nuk bëhen dhe nuk zhvillohen brenda shoqërisë atje ku janë qytetarët me hallet e tyre, por çdo gjë e rëndësisë parësore instalohet nga jashtë prej nga vijnë direktivat e burokratëve. Jashtë është lart, pra atje ku ndodhet pushteti antidemokratik dhe neokolonialist i UNMIK-ut, i cili e ushtron praktikisht sovranitetin në Kosovë ndërkohë që nominalisht ia ruan atë Serbisë. Populli i Kosovës në raport me UNMIK-un është përherë objekt i analizës dhe i shtypjes, asnjëherë subjekt në marrëdhënie politike, shoqërore ose ekonomike. Politikanët vendas që janë zvarritur kah majat e IPVQ-ve janë aty për ta ruajtur gjendjen ekzistuese, për hir të paqes dhe stabilitetit që në fakt u shërben vetëm atyre. Përkundër gjithë kësaj pabarazie, varfërie, papunësie, mungese arsimimi, përkujdesjeje shëndetësore, perspektive, që të gjithë këta politikanë vazhdimisht u thonë qytetarëve të rrinë të qetë, të mos e provokojnë situatën! Ata bëjnë këso thirrjesh ngase sigurisht se nuk i kanë asnjërin nga problemet e mësipërme. Dhe, ata nuk i kanë ato probleme mu për shkak se populli i ka, i kanë qytetarët gjithandej Kosovës mjerimi i të cilëve është çmimi i luksit të politikanëve që kryesojnë piramidat vendase e majat e të cilave i prekin fundet e piramidave të qarqeve sunduese ndërkombëtare në Kosovë. UNMIK-u, por edhe faktorë të ndryshëm të rëndësishëm ndërkombëtar, bashkëpunojnë me liderë kosovar të tëhuajsuar nga populli, të cilët kësisoj vetëm sa tëhuajsohen edhe më shumë. Prezenca e UNMIK-ut në Kosovë është forcë e assesi drejtësi. UNMIK-u është instancë absolute e pushtetit e cila i aprovon ligjet, e kontrollon zbatimin e tyre dhe mund t’i shfuqizojë ato. Mirëpo, synimi i UNMIK-ut është që fuqinë e vet absolute ta bëjë sa më të padukshme ndërsa ushtrimin e saj të panevojshëm. UNMIK-u don që ta paraqesë funksionin e vet por jo edhe ta ushtrojë atë sepse nuk do që të kompromitohet. IPVQ-të ekzistojnë mu për këtë shkak: që veprimi i UNMIK-ut të bëhet sa më i padukshëm ndërsa vetë UNMIK-u i paarritshëm. IPVQ-të janë një lloj filtri njëkahësh – ato e mundësojnë qasjen e UNMIK-ut te qytetarët dhe e pengojnë qasjen e qytetarëve tek UNMIK-u. Tash, pas këtyre viteve të mjaltit të martesës së tyre, UNMIK-u dhe IPVQ-të e mundësojnë njëri-tjetrin dhe reciprokisht e bëjnë njëri-tjetrin të nevojshëm.

Të gjitha këto kushte, politikisht sistemike dhe sistematikisht jodemokratike, janë arsyet pse Kosova as shtatë vjet pas përfundimit të luftës nuk është shtet i pavarur e sovran. Po këto të njëjtat kushte janë arsyet pse Kosova nuk do të bëhet shtet i pavarur e sovran me negociatat aktuale, të cilat janë edhe një tjetër proces gjithnjë brenda të njëjtave koordinata.

[ABytyqi]

Bosnjezimi i dyfishtë i Kosovës
Shkruar nga Albin Kurti
Wednesday, 19 July 2006

Temë e negociatave të deritanishme ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit në Vjenë, ishin decentralizimi dhe zonat mbrojtëse rreth objekteve fetare. Këto dy çështje u ngritën ngaqë e tillë ishte kërkesa dhe interesi i Serbisë për zgjerim dhe forcim përbrenda Kosovës. Jo rastësisht kanë zgjedhur terma të këndëshëm për veshin e ndërkombëtarëve dhe mashtrues për atë të kosovarëve. Kundërshtimi i këtyre termave të zhvendos në të kundërtën e tyre. Kësisoj, nëse je kundër decentralizimit disi me automatizëm akuzohesh (madje edhe vetakuzohesh!) për prirje kah centralizmi. Dhe, nëse je kundër zonave mbrojtëse rreth e përqark objekteve fetare, atëherë sërish me automatizëm (vetë)etiketohesh si sulmues potencial i tyre. Duke i zhveshur konceptet nga konteksti dhe motivet politike që qëndrojnë prapa tyre, ato koncepte botërisht të pranuara si progresive maskojnë pikërisht këtë kontekst aktual dhe ato motive politike. Nuk përmendet se përderisa nëpër enklavat serbe dhe në veri të Kosovës sundojnë strukturat e Serbisë, decentralizimi do të jetë centralizim – pushteti s’do t’i afrohet qytetarit por do të shkojë edhe më shumë në duart e Beogradit, dhe, paralelisht me këtë, decentralizimi do të jetë copëtim – nuk do të ketë integrim të serbëve por ravijëzim të kufijve brenda Kosovës drejt zgjerimit dhe ndërlidhjes së enkalavave në atë që do të përbëjë entitetin territorial autonom serb. Kosova pa dyshim se po bosnjezohet pas luftës. Dihet se fshatarët shqiptarë e serbë nuk luftuan ndërmjet vete. Shqiptarët e Kosovës e luftuan shtetin okupator e kriminal të Serbisë; luftëtarët e UÇK-së qëllonin mbi uniformën e urryer serbe. Tash, duke krijuar komuna të reja serbe që do të quhen multietnike por ku shqiptarët mbesin pakicë, luftën po e nxisin ndërmjet fqinjëve, ndërmjet fshatarëve që nuk do të duan të përfundojnë bashkë me shtëpitë dhe pronat e tyre në anën e gabueshme të kufijve të rinj. Edhe të ashtuquajturat zona mbrojtëse, të cilat praktikisht paraqesin eksterritorialitet ndonëse jo edhe legalisht e juridikisht pasi që Kosova nuk është shtet, do ta bëjnë gjithashtu bosnjezimin e Kosovës pas luftës. Lufta në Kosovë asnjëherë nuk kishte karakter fetar. Shqiptarët e Kosovës, pavarësisht nga religjioni i tyre dhe me përkatësi të religjioneve të ndryshme, luftonin bashkarisht kundër ushtarëve e policëve serb, kurrsesi dhe asnjëherë për arsye të përkatësisë së tyre fetare. Duke i serbizuar kishat dhe manastiret ortodokse, prej emërtimit të tyre të padrejtë dhe dashakeq e deri te izolimi territorial dhe institucional i vlerave të paçmueshme kulturore dhe historike, po bëhet jo vetëm keqinterpretimi i historisë për t’i deligjitimuar shqiptarët si autoktonë, por edhe po i hapet shtegu acarimeve fetare gjë që do ta përjetësonte konfliktin. Pasi që Rezoluta 1244 dhe UNMIK-u na shndërruan në banorë – refugjatë në shtëpinë tonë, ‘eksterritorialiteti’ do të na bëjë ardhacakë në tokën tonë. Pasojat e këtyre zonave mbrojtëse sigurisht se do të jenë edhe më afatgjate sesa ato të decentralizimit. Fundja, zonat mbrojtëse kë e mbrojnë dhe nga kush?! I mbrojnë kishat dhe manastiret dhe klerikët ortodoksë nga shqiptarët që i mbrojtën ato?! Qartas ndonëse jo edhe aq haptazi, nëpërmjet kësaj qasjeje dhe këtij projekti, shqiptarët janë shpallur apriori fajtor. Decentralizimi dhe zonat mbrojtëse nuk janë zgjidhje. Ato janë vetë problemi. Decentralizimi dhe zonat mbrojtëse në mënyrë të dyfishtë e bosnjezojnë Kosovën dhe i bëjnë të pashmangshme gjakderdhjet e reja. Në qoftë se ato implementohen, aq fuqishëm do të etablohet Serbia në Kosovë sa që Kosova do ta ketë të pamundur të shkëputet nga Serbia pa e humbur gati gjysmën e territorit të vet. Njëkohësisht, e tërë energjia, koha dhe mjetet do të shterren në problemet e panumërta të brendshme të cilat do të rezultojnë, pa gjasa për zhvillim, mirëqenie e perspektivë. Se UNMIK-u nuk çan kokën për atë që do të shkaktohet, e dëshmoi edhe Soren Jessen-Petersen i cili në konferencën e tij të fundit për shtyp në Kosovë të mbajtur me 29 qershor 2006, deklaroi edhe me sa vijon: “Po qe se do të ndahej Kosova, ajo do të sillte implikime të rrezikshme dhe të paparamenduara për gjithë rajonin. Ndërsa po qe se kjo do të ndodhte, atëherë do të humbej kredibiliteti i bashkësisë ndërkombëtare, në rend të parë i Grupit të Kontaktit dhe Këshillit të Sigurimit. Kosovarët duhet të rrinë të qetë, sepse kjo nuk do të ndodhë.” Pra, janë implikimet në rajon dhe kredibiliteti i bashkësisë ndërkombëtare ato për të cilat tregohet kujdes e aspak populli i Kosovës dhe padrejtësia që bëhet po qe se përfundimisht ndahet Kosova! Decentralizimi dhe zonat e veçanta, nga politikanët nergociator janë shitur te populli si çmim për pavarësinë e Kosovës. Jo vetëm që Kosova asisoj e copëtuar s’do të bëhej e pavarur e me sovranitet por madje do t’i zvogëloheshin gjasat për këto, por, për më tepër se kaq, deri kur duhet që ne t’i paguajmë Serbisë kur dihet se ajo neve na ka borxh?! Skënder Hyseni, këshilltar i Fatmir Sejdiut dhe zëdhënës i grupit negociator, deklaroi se pala kosovare do të shkojë në Vjenë, “jo për ta negociuar, por për të argumentuar se pavarësia e Kosovës është zgjidhja e vetme për statusin dhe është zgjidhje e panegociueshme.” Nëse qenka e panegociueshme atëherë pse këta po shkojnë në Vjenë ku do të mbahen negociatat për status?! Dhe, kujt po ia argumentojnë pavarësinë? Bashkësisë ndërkombëtare? Jo, atë e kanë edhe këtu në Prishtinë, s’kanë nevojë të shkojnë për të në Vjenë. Pavarësinë do t’ia argumentojnë Serbisë, sepse vetëm pëlqimi i saj e mundëson pavarësinë si rezultat i negociatave. Ama të besosh se kjo është e mundur është çmenduri. Këta politikanë nuk janë të çmendur. Atëherë, çfarë po ndodh në të vërtetë? Këta politikanë janë demagogë e hipokritë. Këta politikanë janë të poshtër. Këta politikanë, thelbi i të cilëve ka koaguluar në Vjenë, deklarojnë kështu për ta mashtruar popullin, pasi që në negociata sistematikisht po bëjnë koncesione të pafalshme në udhëtimin e tyre drejt koncesionit madhor në kurriz të Kosovës. Në këtë situatë të nderë, kryengritja qytetare e gjithëpopullore, gjithsesi nuk do të jetë një e keqe e rastësishme me pasoja të dëmshme por një e mirë e domosdoshme që parandalon pasoja shumë të dëmshme.

[ABytyqi]

Mbi ‘dorëheqjen’ tuaj
Shkruar nga Albin Kurti
Wednesday, 26 July 2006
Letër Bajram Kosumit

Ramush Haradinaj, gjersa ishte kryeministër, deklaronte se Kosova do të bëhet e pavarur në vitin 2005. Ai u akuzua nga Tribunali i Hagës dhe për pasojë u largua nga posti i kryeministrit para se premtimit të tij t’i skadojë afati. Edhe krerët e tjerë të partive dhe kinseinstitucioneve të Kosovës, që prej përfundimit të luftës, për çdo vit deklaronin se pavarësia e Kosovës do të vie në vitin e ardhshëm. Pavarësia përmendej një vit para se të ‘ngjante’. Viti i ardhshëm ishte viti i pavarësisë. Në vitin 2000, viti 2001 ishte viti i pavarësisë, në vitin 2001, viti 2002 bëhej viti i pavarësisë, e kështu me radhë. Kur vinte nata e vitit të ri, premtimi i krerëve politik për pavarësi shndërrohej në urimin e tyre solemn e hijerëndë për pavarësinë që na priste krahëhapur në vitin në të cilin porsa hynim. Pikërisht ky premtim, i cili siç thotë një mik imi kërkonte durimin e qytetarëve, i bënte vetë politikanët të durueshëm për qytetarët. Me retorikën e tyre monotone për pavarësinë në vitin që vjen, këta kryesues partish e kinseinstitucionesh i ngjanin aq shumë pronarit të asaj pijetores në hyrje të së cilës me shkronja të mëdha shkruante: ‘Nesër, birra falas’. Dhe, çdo herë birrat aty ishin falas mirëpo vetëm ditën e nesërme të cilën s’ka kush se si ta jetojë e përjetojë: e nesërmja ishte një ditë më vonë e secilës së sotme, ajo përherë tërhiqej disi me elegancë dhe shpoti në të ardhmen. Para pijetores klientët entuziazmoheshin për ditën e nesërme, e cila duke qenë e pandryshueshme si ide, në praktikë e ndryshonte datën për çdo ditë duke ia shtuar asaj edhe një tjetër ditë më shumë. Tabela me mbishkrimin statik ‘Nesër, birra falas’ shkaktonte inkrementimin dinamik dhe me automatizëm të asaj që njëkohësisht e premtonte por edhe e ndalonte. Kësisoj, shfaqej një pamundësi e cila s’dukej e tillë vetëm duke ju falenderuar atyre që e shikojnë por e keqkuptojnë. Ishin klientët ata të cilët e aktualizonin premtimin, që e gjallëronin atë, që i jepnin njëfarë subjektiviteti edhe një dërrase të pluhrosur me një premtim të dalë boje sipër. Nëpërmjet klientëve mirëmbahej dhe reprodukohej premtimi i pandryshueshëm paçka se ai ishte i rrejshëm. Patjetër që kishte një tipar dominues tek klientët e që i bënte ata të këtillë. Ishte kjo harresa. Ishte harresa e tyre që bënte që ata të jenë çfarë i njohim; ishte fakti se ata nuk mbanin mend, nuk regjistronin. Duke e shkëputur problemin nga historia e tij për ta tretur më pas këtë të fundit, ata shkonin aq tragjikisht larg sa që vetë problemi u ngjante të jetë zgjidhje. Mirëpo, edhe kjo harresë nuk ishte (dhe nuk është) inherente. Ajo nuk e kishte as origjinën dhe as ushqimin përbrenda. Harresa imponohej përmes rifreskimit të vazhdueshëm të kujtesës e cila dukej se nuk është. Aq këndshëm bombardoheshin nga premtimi i njejtë i vjetër sa që ai ngjante të jetë i ri. Estetizohej përsëritja deri në masën kur humbej vetëdija për të. Etja për pavarësinë e vitit të ardhshëm sikurse etja për birrën e nesërme e kishte për vite me radhë njësinë e vet konstante – vitin. Ramush Haradinaj i qëndroi besnik kësaj njësie e cila kishte krijuar ritmin që siguronte hipnozën. Jeni ju Bajram Kosumi ai i cili e prishi ritmin e etabluar duke ndërhyrë me njësi të tjera kohore. Pasi që e kishit marrur pozitën e kryeministrit, ju filluat të flisnit për qershorin e vitit 2006 si muaj të pavarësisë së Kosovës. Deri atëherë flitej – gjithnjë në kuptimin që premtohej – vetëm për vitin e pavarësisë. Ndërkaq ju premtuat muajin e pavarësisë. Ju intervenuat brenda temporalitetit të rrenës për ta bërë atë edhe më joshëse. Ky çrregullim i ritmit besohej se po e rrezikonte hipnozën. Rritja e saktësisë kohore të premtimit e vështirësonte harresën e qytetarëve andaj u ndërmorën masa që ju të harroheshit. Qershori i vitit 2006 nuk duhej t’ju gjente si kryeministër. Dhe natyrisht se ju larguan nga posti i kryeministrit. Ju nuk e pritët si kryeministër qershorin dhe as ne si qytetarë pavarësinë ndonëse këto dy gjëra s’kanë lidhje me njëra-tjetrën. Nuk mund të lejohej që ju ta mbijetoni politikisht datën e premtimit tuaj sepse do të zbulohej rrena, do të zgjoheshin të hipnotizuarit dhe ju do të identifikoheshit si rrenc. Andaj, në këtë kuptim, ata ju kanë mbrojtur juve. Megjithatë, largimi juaj nuk ishte pa pasoja. Prej se ju u larguat, premtimi për pavarësinë nuk mund të bëhej më për ’vitin tjetër’. Prej atëherë njësia kohore e premtimit u zvogëlua nga viti në muaj. Tash nuk thuhet më se pavarësia do të vie vitin e ardhshëm por thuhet: ‘në fund të këtij viti’. Pra, është bërë çështje muajsh pavarësia. Megjithëkëtë, nuk thonë se për kaq muaj Kosova do të bëhet e pavarur por thonë ‘deri në fund të vitit’ meqenëse sigurisht se duan ta zgjasin sa më shumë jorganin për këmbët jo aq të shkurtëra të rrenës së tyre.

Nuk e di nëse është e vërtetë por kam dëgjuar se kur ju kanë pyetur pse keni dhënë dorëheqje ju jeni përgjigjur: ’Nuk e di. Nuk më treguan.’ Me këtë letër timen, mbase ju kam ndihmuar sadopak ta kuptoni ’dorëheqjen’ tuaj. Shpresoj se edhe lexuesit e tjerë të kësaj letre do ta kenë më lehtë ta kuptojnë situatën e Agim Çekut para fundit të këtij viti, atëherë kur ai do të ndodhet në vorbullën e përpjekjeve për ta konsoliduar ritmin e ri të një hipnoze të re dhe gjithnjë të vjetër e të cilën do të orvatet të na e inicojë fraza sugjestive: ’(mbylli sytë, mbylli sytë....) muaji i ardhshëm është muaji i pavarësisë. Edhe në vitin tjetër. Muaji i ardhshëm. Po. Pavarësia. Muaji i ardhshëm. Muaji i ardhshëm.’

[ABytyqi]

Pavarësia josubstanciale?
Shkruar nga Albin Kurti
Wednesday, 02 August 2006


Ka kohë që politikanët e Kosovës garojnë se kush më shpejt e më shpesh do ta kategorizojë çështjen e statusit të Kosovën si një rast unik. Edhe Agim Çeku në intervistën për revistën prestigjioze ‘Newsweek’ të datës 4 maj 2006 pat deklaruar se Kosova është rast unik, gjithnjë duke pohuar (e më shumë lutur) që Kosova s’krahasohet me Osetinë, Tibetin etj. Deklarata se Kosova na qenka një rast unik botëror i ka motivet e veta në tendencën për ta evituar të ashtuquajturin ligj ndërkombëtar, i cili posaçërisht prej Rambujesë dhe përfundimisht që prej Rezolutës 1244 është i pafavorshëm për neve, dhe zbatimi, kundërshtimi e interpretimi i të cilit varet kryekëput nga fuqia politike, ushtarake dhe ekonomike, e të cilën sikurinstitucionet e Kosovës së defaktorizuar natyrisht se nuk e kanë. Në fakt, Kosova nuk është rast unik, por është rast klasik i një vendi të okupuar, të eksploatuar e të kolonizuar, i një populli të shtypur e të terrorizuar, që duhet ta ushtrojë lirshëm vullnetin e tij. Politikanët e Kosovës institucionalisht të pafuqishme duke thirrur që Kosova është rast unik gjithmonë me qëllim të evitimit të normave ndërkombëtare – zbatimi konservativ i të cilave qëndron në proporcion të zhdrejtë me fuqinë që i përballë ato – jo vetëm që e harrojnë padrejtësinë shekullore që na është bërë por ata njëkohësisht thërrasin për arbitrime burokratike ndërkombëtare për fatin e vendit tonë duke shpërfillur kësisoj vullnetin e 2 milionë njerëzve. Mbi të gjitha, duke e etiketuar Kosovën si një rast unik, si një çështje maksimalisht të veçantë, përforcohet eksperimentimi me Kosovën në kërkim të një zgjidhjeje po ashtu shumë të veçantë. Problemi sui generis kërkon trajtim sui generis drejt një zgjidhje sui generis. Liria e eksperimentimit, e që është liri e eksperimentuesit e i cili s’jemi ne, bëhet e pafundme. Për neve, objektin e eksperimentimit, ky objektifikim që na bëhet përpos se është denigrues, gjithnjë e më qartë dhe hapur duket se do të dalë edhe tragjik.

Është dëshira për një formulë unike për statusin e Kosovës, e që lidhet me eksperimentimin, ajo që e inkurajon kategorizimin e Kosovës si rast unik, e jo anasjelltas. Pra, duan të eksperimentojnë dhe na bëjnë të ndjehemi të veçantë dhe jo se ne jemi të veçantë andaj ju duhet të eksperimentojnë. Siç po shkojnë gjërat deri më tani, nga një përkohësi e paafat duan të na shpiejnë në një përkohësi të afatizuar disavjeçare. Nga UNMIK-u në EUMIK, me çrast përbrenda Kosovës eksperimenti do ta ketë formën e një kombinimi të modelit të Bosnjes dhe Qipros. Zaten, më e lehtë është të kopjosh sesa të imagjinosh. Ajo për çfarë do të kujdesen është që ajo ‘zgjidhje unike’ të jetë sa më komplekse dhe me qindra faqe e trashë ashtu që qytetarët të mos kenë interesim ta lexojnë atë. Asisoj, qytetarët do të mbeteshin në mëshirën e analistëve pasiv të gazetave ditore, pronarët e të cilave janë me punë të përkohshme jashtë atdheut e kundër atdheut në Vjenë.

Nuk ka dyshim se faktorët ndërkombëtar nuk janë të gatshëm që t’i bëjnë koncesione Serbisë në Bosnje për çështjen e Kosovës. Prandaj, do t’i japin koncesione asaj brenda Kosovës e në kurriz të Kosovës. E gjithë kjo meqë Serbinë nuk e kanë ndërmend ta bombardojnë sërish, ndërkohë që politikanët e Kosovës që kryesojnë partitë politike dhe kinseintitucionet e Kosovës i kanë pranuar negociatat me Serbinë. Politikanët e negociatave me Serbinë duan që pavarësinë e Kosovës ta njohë bashkësia ndërkombëtare e që më pastaj këtë ta bëjë edhe Serbia. Mirëpo, qëndrimi i bashkësisë ndërkombëtare, konsistent me konceptin e negociatave, është saktësisht i kundërt me këtë: bashkësia ndërkombëtare që shfaqet e përfaqësohet si ndërmjetësuese në këto negociata, duke mos qenë e gatshme dhe duke mos pasur vullnet ta detyrojë pothuajse për asgjë Serbinë, do të na e pranojë pavarësinë vetëm nëse këtë e bën paraprakisht Serbia. Ashtu siç është e konceptuar zyrtarisht çështja e Kosovës, ne nuk jemi të pavarur meqë Serbia është kundër kësaj dhe ne nuk do të bëhemi të pavarur gjatë kohës që Serbia është kundër pavarësisë së Kosovës. E, Serbia nuk ka pse ta konsiderojë ndryshimin e qëndrimit të saj përderisa është pranuar që të negociohet me të për Kosovën! Ja pse ndërprerja e negociatave me Serbinë mundëson daljen nga ky qerthull.

Në Vjenë janë bërë e po bëhen marrëveshje për më shumë komuna serbe dhe zona ‘eksterritoriale’ qindrahektarëshe rreth objekteve fetare ortodokse pikërisht meqenëse kjo ishte kërkesë e Serbisë e cila hasi në mirëkuptimin e negociatorëve kosovar. Ata pa zhurmë, nëse përjashtojmë tingujt e zgërdhirjes së tyre, lëshuan pe për pesë komuna të reja serbe, për zgjerimin (në fakt trefishimin) e territorit të Artanës (Novo Bërdës) dhe për 15 zona të veçanta që e izolojnë kulturën dhe historinë tonë e cila për më tepër fiton predikatin ‘serbe’. Decentralizimi është proklamuar si zëvendësim për shpërbërjen e strukturave të Serbisë, po efekti i tij do të jetë i kundërt. Ato struktura do të legalizohen e forcohen dhe do t’iu zgjerohet territori ku do të veprojnë e të cilin ato do ta kontrollojnë. Dihet se tri komunat serbe në veri të Kosovës tash së fundi shpallën gjendje të jashtëzakonshme duke i shkëputur marrëdhëniet me Prishtinën. E tash, nëpërmjet decentralizimit po u japin edhe të tjera komuna serbe! Diskutimi për rirregullim të brendshëm territorial të Kosovës, pa iu garantuar sovraniteti asaj dhe pa u prekur strukturat e Serbisë që u toleruan për shtatë vjet me radhë, dëshmon se po ndërtohet pamundësia e sovranitetit për Kosovën. Fakti se tani është hapur çështja e statusit duke u shtruar në tryezën e përbashkët me Serbinë në Vjenë dëshmon se ndërmjetësuesit ndërkombëtar kanë marrur sinjale të qarta për koncesione edhe në këtë pikë nga negociatorët kosovar. Nga autonomia substanciale po kalohet në pavarësinë josubstanciale – të dyja këto në nivel të premtimeve, natyrisht. Ne nuk e pamë autonominë substanciale: IPVQ-të s’kishin kurrfarë autonomie se lëre më një të tillë substanciale; Korniza Kushtetuese ishte dhe është edhe më e varfër sesa Kushtetuta e vitit 1974 brishtësinë dhe artificialitetin e së cilës e tregoi Milosheviqi në vitin 1989. Njësoj, ne nuk do ta shohim as pavarësinë me çfarëdo mbiemrash e ndajfoljesh që do t’ia bashkangjesin. Këto janë veçse premtime kuptimi i të cilave është amortizimi i pakënaqësisë dhe ndrydhja e vullnetit të popullit.

Këta politikanë që vijnë e shkojnë në Vjenë fundja edhe mund të merren vesh me Beogradin. Mirëpo, kjo marrëveshje e tyre do të përkthehet në konflikt të ri e të përgjakshëm përbrenda Kosovës ndërmjet fshatrave shqiptare dhe komunave të dhunshme serbe që do t’ju imponohen atyre. Pra, paqja e politikanëve të Kosovës me Serbinë do të sjellë luftë të re. Në Bosnje, ndarja është legalizuar pas luftës dhe për ta ndalur luftën. Në Kosovë, legalizimi i ndarjes përmes decentralizimit do ta shkaktojë një luftë të re. E keqja kryesore e kësaj lufte që na kërcënon nuk është ajo vetë. E keqja e kësaj lufte është se ne do të humbasim edhe më shumë territor meqë (edhe kjo) lufta e re do të zhvillohet në tokën tonë, në oborrin tonë, në shtëpinë tonë.

[ABytyqi]

I burgosuri dhe në emër të tij
Shkruar nga Albin Kurti
Wednesday, 09 August 2006


Të burgosurit gëzohen shumë kur dëgjojnë se është arratisur ndonjë i burgosur. Kushdoqoftë ai dhe nga cilido burg që të ketë ikur ai. Ata ndjehen të inkurajuar me suksesin dhe janë përplot hare përderisa dëgjojnë e shohin – ose madje edhe vetëm kur paramendojnë – vrapimin si pa kokë të rojeve pas alarmimit i cili veçsa ka shtuar panikun, zënkat e tyre (sh)fajësuese me njëri-tjetrin, dhe mbi të gjitha mllefin e mbikëqyrësve dhe drejtorit të burgut gjersa këtyre u djerësijnë fytyrat dyllë të verdha. Edhe nëse nuk e kanë pasur më parë shok, të burgosurin e ikur e duan të gjithë të burgosurit e tjerë të mbetur. Atij që iku ia falin edhe gabimet, edhe mëkatet. Të burgosurit ndjehen disi të kompensuar me ikjen e atij që nuk është më i burgosur: ata bëhen sytë e tyre që u gëlojnë nga hakmarrja e ëmbël kundër institucionit të burgut. Ata nuk e përjetojnë aktin e ikjes së njërit nga të burgosurit si thyrje që ky i bëri hekurave që e ndanin nga bota e jashtme e lirisë por si një thyerje të burgut në totalitetin e tij. Të burgosurit besojnë se ikja e një të burgosuri e dobëson burgun përkundër faktit se ai më pastaj bëhet edhe më i rreptë e më i tmerrshëm. Madje, ata besojnë se i arratisuri tash ua ka lëshuar radhën atyre anipse rojet janë dyfishuar dhe pa marrë parasysh që asnjëri prej tyre s’ka as plan e as farë angazhimi për të ikur nga burgu. I arratisuri nuk kishte pritur, ai kishte vepruar; këta të tjerët ushqejnë shpresa për vete dhe vetëm presin. Mbase kësisoj mund të shpjegohet edhe gëzimi i kosovarëve me rastin e pavarësimit të Malit të Zi; kësisoj mund të sqarohet edhe bindja e kosovarëve se pavarësimi i Malit të Zi do t’i hap rrugë pavarësimit të Kosovës – se tash Kosova na e paska radhën. Natyrisht se kjo bindje qëllimshëm ushqehet edhe prej lart, prej andej ku ndodhet rehatia, meqë vijimi i sundimit jodemokratik mbi qytetarët është i mundur vetëm nëse ata heshtin duke qenë të mashtruar. Paralelisht me këtë, sigurisht se bëhet fjalë edhe për të njëjtin avaz të vjetër të përditshmërisë së re e që mbijeton duke ju falenderuar harresës kolektive për të cilën sërish vazhdohet të investohet aq shumë nga politika zyrtare. Nëse dikur kosovarët i gëzoheshin pavarësisë së Slovenisë, Kroacisë etj. ata tash ju gëzuan edhe pavarësisë së Malit të Zi. Gjithnjë duke besuar se janë duke pritur në një rresht të radhitur e të konsoliduar në të cilën Kosova po çapitet ngadalë përpara. Se janë duke pritur kjo njëmend është e vërtetë, mirëpo nuk janë duke pritur në radhë dhe për më keq nuk janë duke çapitur përpara por prapa. Përderisa fati i Malit të Zi sikurse edhe i Republikave të tjera të ish Jugosllavisë u vendos nga populli i cili në referendum ushtroi të drejtën për vetëvendosje, pikërisht kjo i mohohet Kosovës dhe për të ardhmen e saj po vendoset në Vjenë bashkë me Serbinë. Në tryezën e Vjenës politikanët e ekipit negociator të Kosovës bashkë me zyrtarët nga Beogradi po e copëtojnë Kosovën. Emri i thikës quhet decentralizim. Serbia po përfiton territore gjithnjë e më të mëdha duke i zgjeruar enklavat serbe deri në ndërlidhjen territoriale të tyre ndërkohë që politikanët e Kosovës flasin atë që nuk e bëjnë dhe nuk do ta bëjnë dhe e bëjnë atë që nuk e flasin. Mbi të gjitha, ata shihen ashtu siç edhe do të mbahen mend: duke u zgërdhirë meqenëse padyshim se vazhdojnë t’i ruajnë pozitat e tyre të privilegjuara në dëm të popullit, të djersës dhe të ardhmërisë së tij. Ardhmëria e këtyre politikanëve ndodhet në opozitë të plotë me të ardhmen e qytetarëve të Kosovës. Nuk mund të jenë të dyja këto ardhmëri të ndritshme – ato e përjashtojnë njëra-tjetrën. Mirëqenia dhe luksi i politikanëve rezulton me mjerimin e popullit. Avansimi i tyre në karrierë pasohet me shtypjen e popullit të Kosovës i cili po mbahet i burgosur. Atij trupin po ia mbajnë peng, të izoluar, thuajse ai ka borxh. Liria dhe pavarësia e tij përmenden vetëm për t’u qetësuar ai nga shtypja e cila rritet edhe me vetë faktin se koha po ecën. Madje edhe kur flitet për atë liri e pavarësi ato janë përherë të kushtëzuara dhe me përmbajtje aq të varfër saqë pothuajse të paqenë. Michel Foucault në librin tij ‘Disiplinë dhe Ndëshkim’ citon tekstin e A. Bonneville nga mesi i shekullit XIX i cili për të burgosurit ka propozuar masa të ashtuquajtura ‘liri përgatitore’ por edhe të ‘vuajtjeve shtesë’ ose një shtesë të qëndrimit në burg nëse është treguar se ‘përshkrimi (receta) penale e fiksuar përafërsisht konform shkallës së gjasshme të kokëfortësisë së të burgosurit nuk është e mjaftueshme të prodhojë efektet e pritura nga ai’. Kjo zgjatje nuk duhej të kalonte një të tetën e dënimit origjinal; liria përgatitore mund të fillojë pas tri të katërtave të vuajtjes së dënimit. (Traite des diverses institutions complementaires, 1846) Edhe populli i Kosovës ndodhet nën tutelën e një paneli tutorësh arbitrar të cilët herë na i shtojnë vuajtjet e herë na përrallisin për njëfarë tranzicioni në të cilin ne ende s’jemi të lirë por na thuhet se kjo është për të mirën tonë. Nga një mision i Kombeve të Bashkuarar që vjen si rezultat i kompromisit ndërkombëtar me Serbinë e për Serbinë duan të na transferojnë në një mision të Bashkimit Evropian si rezultat i kompromisit me Serbinë e për Kosovën. Andaj edhe u nisën e po ngjajnë negociatat me Serbinë për fatin e Kosovës dhe të popullit të saj paçka se ai ishte i dhunuar, vrarë e terrorizuar për më se një shekull pikërisht nga Serbia. Duke e diskutuar fatin e Kosovës me Serbinë, politikanët e ekipit negociator ia kanë falur krimet asaj. Në Vjenë, Serbia përfundimisht dhe tërësisht u rehabilitua. Serbisë, e cila s’ndjen keqardhje dhe s’ka pendesë për humbjet e vuajtjet që ua ka shkaktuar shqiptarëve, nuk i shkon as ndërmend të kërkojë falje. Por, ajo as që ka nevojë ta bëjë këtë: politikanët e ekipit negociator kosovar ia kanë falur të gjitha Serbisë. Pasi që të kanë falur është absurde të kërkosh falje! Natyrisht se kjo për pasojë veçsa e ka inkurajuar Serbinë në planet e saj të errëta për Kosovën të cilat jo vetëm se na kthejnë në të kaluarën por edhe e përsërisin atë në variantin e saj më mizor. Pa dyshim se kjo nuk është e mundur po qe se nuk keqinterpretohet ose maskohet. Lojërat e fatit, serialet idioteske, këngët dhe vallet nëpër spektaklet e mediave të Kosovës janë vetëm vazhdim i gjepurave të politikanëve dhe broçkullave të OJQ-ve. Të parët e premtojnë pavarësinë, lirinë, sovranitetin, ndërkaq të dytët e shmangin vëmendjen nga këto. Pa i kuptuar mashtrimet dhe vetëmashtrimet nuk mund të kuptohet drejt dhe saktë realiteti, e për pasojë nuk ka mundësi as të ndryshohet ai. E në Kosovë investohet aq shumë që realiteti të paraqitet siç nuk është. E nëse ai megjithatë përvidhet disi atëherë cyten njerëzit që të mos jetojnë në të tashmen por në të ardhmen e afërt, atëherë kur do të vie pavarësia, atëherë kur do të realizohet ëndrra jonë. Në të vërtetë, pikërisht që pavarësia të mbetet ëndërr dhe vetëm ëndërr, ata nuk duan që ne të zgjohemi asnjëherë. Ne kemi mbetur dhunshëm të lirë vetëm në ëndrrën tonë.

[ABytyqi]

Rrudhja dhe tjetërsimi
Shkruar nga Albin Kurti
Tuesday, 15 August 2006

Negociatat e nënkuptojnë gatishmërinë e palëve negociuese për arritjen e kompromisit. Porsa nisin negociatat, treten pozicionet fillestare të palëve dhe nis rrugëtimi drejt rezultatit që do të jetë diku ndërmjet atyre pozicioneve sado të ndryshme qofshin ato. Është vetë fillimi i negociatave ai që e bën të pamundur shndërrimin e cilitdo prej pozicioneve fillestare në rezultat. Kur palët e paraqesin qëndrimin e tyre kjo tregon se prej çfarë ato kanë hequr dorë. Rrjedhimisht, negociatat që po zhvillohen në Vjenë nuk mund të rezultojnë me shtetin e pavarur dhe sovran të Kosovës. Për çdo raund të negociatave në Vjenë shteti i pavarur dhe sovran i Kosovës ka vetëm ekzistencë virtuale. Politikanët negociator të Kosovës e përmendin pavarësinë para kamerave televizive përderisa ato ndodhen brenda në sallë ose jashtë saj. Kur mbyllen dyert e sallës për gazetarët, atje pason kredhja në zonën e kompromisit, kurse shteti i pavarur dhe sovran i Kosovës vazhdon jetën e tij spektakulare nëpër ekranet televizive.

Për ta zbutur pakënaqësinë e qytetarëve të Kosovës në kurriz të të cilëve po bëhet pazari në Vjenë, politikanët negociator të Kosovës përherë orvaten të arsyetohen se si atje po bisedohet vetëm për disa çështje teknike, anipse komunat e reja serbe dhe zonat rreth kishave e manastireve ortodokse që përcaktoheshin nënkuptonin zgjerimin e enklavave serbe, legalizimin e strukturave të Serbisë që sundonin aty dhe serbizimin e objekteve fetare. Pra, faljen e territorit dhe trashëgimisë kulturore të Kosovës, këta politikanë e quajnë çështje teknike. Nuk bëhet fjalë se ata janë aq naivë ose të padijshëm, por sigurisht se kjo është edhe një përpjekje e tyre për ta mashtruar popullin, për çfarë si zakonisht do të shpërblehen nga UNMIK-u me ruajtjen e posteve dhe privilegjeve që i kanë, me tolerimin e korrupsionit dhe keqpërdorimeve të shumta të tyre, gjithnjë në dëm të Kosovës dhe të ardhmërisë së saj. Mbase edhe qarqe të ndryshme ndërkombëtare që tradicionalisht kanë qenë serbofile, por edhe të atilla që duan sa më shpejt të mbyllin punë duke i konsideruar aspiratat ekspansioniste të Serbisë, do ta thonë ndonjë fjalë miradie për këta politikanë që e rehabilituan Serbinë duke negociuar me të për Kosovën dhe pa kurrfarë kushti. Rehabilitimi i Serbisë, përkundër shtypjes dhe krimeve të saj në të kaluarën dhe planeve të saj kriminale për të ardhmen e Kosovës, paraqet koncesion të hatashëm i cili do të ketë pasoja të thella dhe afatgjate. Duke negociuar me Serbinë për Kosovën, politikanët negociator janë pajtuar se nuk dihet se e kujt është Kosova dhe se kjo duhet të vendoset në bisedime me Serbinë dhe në marrëveshje me Serbinë. Është ky koncesion madhor që tash po vijohet me koncesione të tjera ‘të vogla’ siç janë ato për futjen e më shumë fshatrave shqiptare në gjithnjë e më shumë komuna serbe e ku me kujdes të veçantë janë bërë llogaritje që shqiptarët gjithnjë të mbesin pakicë. Duke i negociuar vlerat kulturore e historike dhe rregullimin e brendshëm territorial të Kosovës me armikun e saj Serbinë dhe para se Kosova të jetë sovrane, negociatorët kosovar Koshtunicës e Tadiqit po ua realizojnë ëndrrën e akademisë famëkeqe të shkencave dhe arteve të Serbisë për serbizimin gradual por të sigurtë të Kosovës dhe të historisë së saj. Decentralizimi para sovranitetit e legalizon gjendjen në terren atje ku kjo gjë i levërdis Serbisë (veriu i Kosovës) dhe e përmbys atë në përputhje me planet e Serbisë në anamoravë si dhe në pjesën qendrore e veri-perëndimore të Kosovës: ndërlidhen territorialisht enklavat serbe duke u zgjeruar, kufijtë e brendshëm të Kosovës bëhen pakrahasimisht më të fuqishëm sesa ata të jashtëm, dhe krijohen enklavat shqiptare në brendi të sajesës hegjemoniste serbomadhe të entitetit autonom serb përbrenda Kosovës. Pra, atje ku Serbia e ka kryer pastrimin etnik mbi shqiptarët (veriu i Kosovës) formalizohet e legalizohet gjendja, ndërkaq andejpari ku Serbia nuk arriti t’i dëbojë shqiptarët krijohen kushtet për ta bërë këtë në të ardhmen. Për ironi, e gjithë kjo në emër të multietnicitetit: Serbia trumbeton se veriu i Kosovës është multietnik meqë atje jetojnë rreth 3.000 shqiptarë paçka se prej atje janë dëbuar 11.364 vetëm gjatë muajit shkurt të vitit 2000, dhe, Serbia kërkon që komunat e reja të jenë multietnike meqë asisoj ajo zgjerohet edhe me fshatra shqiptare të cilat i nevojiten për t’i bashkuar enklavat ekzistuese. Nëse dikur në Kosovë përdorej formula e bashkim-vëllazërimit për t’i dominuar shqiptarët, sot përdoret ajo e multietnicitetit për të njëjtin qëllim. Në anën tjetër, përcaktimi i zonave qindrahektarëshe përreth objekteve të shumta ortodokse pa qenë njëherë Kosova sovrane, jo vetëm që do të kombinohet me uzurpimin territorial të cilin e shkakton decentralizimi por edhe do t’i izolojë objektet ortodokse me vlerë të paçmueshme për t’ia nënshtruar ato manipulimit, tjetërsimit e stërkeqjes.

Decentralizimi për të cilin po flitet në Vjenë nuk është decentralizim dhe ngushtim i pushtetit për hir të qytetarëve të Kosovës, por është centralizim dhe zgjerim i pushtetit të Beogradit mbi enklavat në Kosovë e të cilat do të zhduken si të tilla meqë do të bashkohen. E ashtuquajtura mbrojtje e trashëgimisë kulturore në Kosovë është veçse sulm mbi historinë dhe kulturën e popullit tonë dhe ngjizje e një miti të ri serb për Kosovën në përgatitje të motivit për agresionin e ri të Serbisë.

Shpjegimi i drejtë i këtyre projekteve shumë të dëmshme për Kosovën e lufton mashtrimin që popullit po ia bëjnë politikanët e Kosovës të cilët banojnë në linjën Prishtinë-Vjenë-Prishtinë. Pengimi i realizimit të këtyre projekteve në terren duke e organizuar popullin, e mban të hapur shtegun e lirisë dhe drejt lirisë. Që të dyja këto janë të domosdoshme. Asgjë tjetër nuk është më e rëndësishme.

[ABytyqi]

Kthimi te populli
Shkruar nga Albin Kurti
Sunday, 13 August 2006


TMK-ja duhet t’i kthehet popullit për t’u bërë ajo që do. Përndryshe s’do të mbetet as TMK. Tash shtatë vjet rresht politikanë e ish ushtarakë vendas i thonë publikisht e privatisht TMK-së se do të bëhet ushtri në mënyrë që ajo të harrojë se ka qenë ushtri. Por, edhe që të pacifikohen pjesëtarët e TMK-së të cilët e durojnë gjendjen e tyre dhe trajtimin denigrues që u bëhet, ashtu siç i duruan edhe goditjet e shumta që i morën përmes reduktimeve, suspendimeve, shkarkimeve, arrestimeve dhe dënimeve, duke besuar se ky është çmimi i avansimit të pozitës së tyre drejt (ri)bërjes ushtri. Pra, ngjajshëm sikur që negociatorët kosovar i bëjnë koncesione Serbisë për decentralizim dhe zona të veçanta rreth objekteve fetare në Kosovë duke besuar se po e afrojnë pavarësinë. Ndërkohë, pavarësia veçsa bëhet gjithnjë e më e pamundur duke qenë se Serbia po forcohet, zgjerohet dhe legalizohet edhe më shumë përbrenda Kosovës. Nuk del Kosova nga Serbia duke hyrë Serbia brenda Kosovës. Nuk bëhet TMK-ja ushtri duke u zvogëluar e sakatosur.

Dihet se politikanët e Kosovës e përkrahin TMK-në. Mirëpo, kjo vetëm verbalisht dhe vetëm për shkak se atë e përkrah populli. Pra, kësisoj ata përshtaten e jo se vërtetë e duan TMK-në. Dhe, ata e duan TMK-në për ta shitur atë. Zaten, kështu edhe u krijua TMK-ja – duke u shitur UÇK-ja. Politikanët kosovar të UÇK-së, fillimisht në Rambuje e pastaj sërish në shtator të vitit 1999 e shitën UÇK-në duke e demilitarizuar atë, për të fituar favore të qarqeve të caktuara ndërkombëtare për veten e tyre. Ata e shesin edhe TMK-në sepse ata shesin çdo gjë që mund të shitet vetëm dhe vetëm për t’i ruajtur ato pozita që për ta janë të reduktueshme në privilegjet dhe luksin që ato u sjellin. TMK-ja nuk mund të llogarit në IPVQ-të dhe partitë politike nëse synon që njëmend të bëhet ushtri. Mbi të gjitha, ajo nuk mund të llogarit në IPVQ-të për një shkak që është thelbësor dhe parimor: dikur UÇK-ja po e bënte statusin e Kosovës; sot, TMK-ja e pret statusin e Kosovës që ta kuptojë përfundimisht veten. Meqë ky status s’do të jetë assesi pavarësia dhe sovraniteti për Kosovën, TMK-ja do të duhet të përballet me iluzionin që ka ushqyer për veten. E atëherë do të jetë vonë, tepër vonë për të ndryshuar çkado. Vetëdijësimi i tillë është vetëdijësim momental para vdekjes.

Arsyeja pse populli e përkrah TMK-në është e qartë dhe e thjeshtë. Jo për shkak të së tashmes, jo për shkak të asaj se çfarë TMK-ja është, por për shkak të së kaluarës së saj (UÇK) dhe për shkak se ajo përsëri mund të bëhet ushtri e vërtetë. Pra, populli nuk e do TMK-në për atë që ajo aktualisht është, por për atë që ajo ka qenë dhe për atë që populli beson se ajo duhet të bëhet. Fundja, TMK-në nuk e sulmojnë për atë çfarë është por për shkak se ajo ende ngërthen në vete atë çfarë ka qenë dhe për pasojë kjo mund ta ribëjë atë ushtri çlirimtare. Pra, TMK-në e dënonin dhe dëmtonin për të kaluarën si dhe për ta parandaluar njërën mundësi të saj në të ardhmen.

Çdo popull do që ta ketë ushtrinë e vet. Kjo është e natyrshme dhe normale. Populli i Kosovës nuk ka ushtri të veten. KFOR-i ndodhet në Kosovë në bazë të marrëveshjes së Kumanovës së 9 qershorit 1999, marrëveshje kjo e bërë atëbotë me ushtrinë jugosllave. Dihet se KFOR-i nuk na ka mbrojtur nga ndërhyrjet e xhandarmërisë serbe, nuk i ka mbrojtur 2.500 hektarë në Debëllde, e ka mirëpritur në Prishtinë gjeneralin e ushtrisë serbe, Dragan Paskash, i ka toleruar strukturat militariste të Serbisë në Kosovë, dhe e vetëm ka soditur vrasjen e 11 shqiptarëve dhe dëbimin e 11.364 të tjerë nga veriu i Mitrovicës në shkurt të vitit 2000. Përderisa asnjë ushtar i KFOR-it nuk do të qëndronte në Kosovë pa pagesë, asnjë ushtar i UÇK-së nuk paguhej. Vetëm banorët vendas kanë motiv të sinqertë dhe të pastër të rrezikojnë për atdheun e tyre, për popullin e vet.

Në këtë botë të papërsosur, ku paqja ende është vetëm balans forcash, është e domosdoshme që populli ynë të ketë ushtri. Ushtria mbron njerëzit, territorin, resurset ekonomike, dhe perspektivën e njerëzve nga ndërhyrjet e ndryshme të jashtme. Pra, ushtria e mbron të tashmen e një populli por edhe rrugëtimin e tij në të ardhmen. Ushtria krijon ndjenjën e sigurisë te populli por edhe i kalit bijtë e bijat e tij për ta mbrojtur atdheun dhe për ta ruajtur mirëqenien e qytetarëve dhe lirinë e popullit. Ushtria si forcë mbrojtëse e një populli dhe në shërbim të tij i jep kuptim politikës dhe diplomacisë. Pa të, këto dy të fundit janë ose farsë ose të huaja. Njëkohësisht, ushtria e mundëson dinjitetin e një populli dhe e bën atë të mburret e të ndjehet krenar. Ushtria ruan dhe kultivon mbamendjen kolektive për brezat liridashës në të kaluarën, pa sakrificën, rezistencën dhe përpjekjet çlirimtare të të cilëve e sotmja do të ishte shumë më e keqe. Ushtria gjithmonë është simbol i bashkimit të një populli, pa dallim regjioni e religjioni.

TMK-ja duhet t’i kthehet popullit. Për t’u bërë ajo që do. Përndryshe s’do të mbetet as TMK.