Albin Kurti (1975 - )

[ABytyqi]

Lajthitja e madhe
Shkruar nga Albin Kurti
Wednesday, 05 April 2006

Ende pa filluar negociatat për statusin e Kosovës, politikanë e zyrtarë ndërkombëtar të vendeve të ndryshme të BE-së, u bënin thirrje politikanëve të Kosovës që ta përgatisin popullin e Kosovës për kompromis. Paralelisht, zyrtarë të UNMIK-ut me në krye Petersenin, patën filluar të flisnin për kompromisin që duhet të arrihet. Nuk thonin se cili do të ishte ai kompromis, jo vetëm ngase nuk e dinin por para së gjithash sepse kjo s’ishte e rëndësishme. E rëndësishme atëbotë ishte që njerëzit të fillonin ta pranonin si një gjë normale kompromisin dhe të shfaqnin gatishmëri për koncesione.

Politikanët e Kosovës për të gjitha çështjet esenciale legalisht janë të pafuqishëm meqenëse vendimet themelore për Kosovën përherë i merr UNMIK-u. IPVQ-të ishin dhe janë ashtu siç i kishin menduar: aspekt teknik i politikës së huaj që zbret nga lart. IPVQ-të janë platforma që njerëzit i bën politikanë dhe ua ndalon të merren me politikë: statusi i Kosovës është çështje e Rezolutës 1244 ndërkaq me problemet e tjera të brendshme merren rregulloret e UNMIK-ut. Atëherë, pse kërkohej e kërkohet nga politikanët e Kosovës që të lëshojnë pe pa pasur pushtet të vërtetë? Pse kërkohej e kërkohet nga ta që të heqin dorë ndonëse ata s’kanë gjë në dorë?

Në thelb të krejt kësaj ndodhet ajo gjë që mendohet dhe nuk përmendet meqë mohohet – populli i Kosovës. UNMIK-u dhe faktorë e qarqe të ndryshme ndërkombëtare bëjnë lajka e trysni mbi politikanët e Kosovës në mënyrë që këta të bëjnë lajka e trysni mbi popullin e Kosovës. UNMIK-u s’do që të ketë punë me popullin e Kosovës. UNMIK-u e sulmon popullin e Kosovës përmes IPVQ-ve por edhe mbrohet prej popullit nëpërmjet IPVQ-ve. UNMIK-u i trajton dhe i përdor politikanët e Kosovës në kuadër të këtij sistemi si një zëvendësim për popullin e Kosovës të cilin pikërisht në këtë mënyrë e përjashton më së lehti. Institucionalizimi në Kosovë nuk është gjë tjetër veçse legalizim i defaktorizimit të Kosovës.

Kërkesa për koncesione që i bëhet Kosovës është e tmerrshme në masën që është e pazakonshme. Nuk kërkohet që të lëshohet pe për diçka që Kosova tashmë e posedon (ngaqë Kosova nuk zotëron veten e saj) por kërkohet realizimi i situatës në të cilën populli i Kosovës heq dorë nga vullneti i tij. Kjo do të thotë se kërkohen garanci paraprake që atëherë kur të kurorëzohet mohimi i vullnetit të popullit, atëherë kur të formalizohet varësia e Kosovës, populli të rrijë i qetë dhe të mos ketë kryengritje e revolta! Pra, ky është kuptimi i të gjitha thirrjeve për koncesione në kuadër të sendërtimit të kompromisit me Serbinë për Kosovën.

Kompromisi nuk mendohet që të vendoset si një marrëveshje thelbësore dhe e vetme ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës në fund të negociatave. Politikanët negociator të Kosovës po negociojnë me zyrtarët e Serbisë për ta përcaktuar një zonë jashtë kompromisit dhe jo një vijë të kompromisit. Vëmendja ndërkombëtare do të jetë e përqendruar në çështjet për të cilat nuk do të bien dakord palët negociuese meqë aty Këshilli i Sigurimit të OKB-së do të detyrohet të marrë përgjegjësi të plotë me rastin e vendimmarrjes. Pra, jashtë zonës së kompromisit, Këshilli i Sigurimit të OKB-së do të tërheqë vijën e kompromisit. Natyrisht se synimi është që kjo zonë të jetë sa më e vogël në mënyrë që KS i OKB-së ta ketë sa më të lehtë sjelljen e një vendimi. Faktorët ndërkombëtar do t’i shtyejnë Beogradin dhe Prishtinën që sa më shumë të merren vesh, dhe asisoj të jetë sa më lehtë për Këshillin e Sigurimit. Mirëpo, nuk do të bëhet njësoj trysni mbi Beogradin dhe Prishtinën. Shumë më tepër do të shtypet Prishtina ngaqë Beogradi ka më shumë forcë të rezistojë. Në këtë pikë ngjan lajthitja kryesore e politikanëve negociator të Kosovës. Ata besojnë se duke iu pëlqyer faktorëve ndërkombëtar këta do t’i shpërblejnë me pavarësi të Kosovës! Ata janë të mbërthyer nga iluzioni se po negociojnë me faktorët ndërkombëtar dhe se Beogradi është disi i rëndësisë dytësore! Këtë mendësi e botëkuptim e kanë përvetësuar edhe shumica dërrmuese e mediave të cilat flasin e shkruajnë për Ahtisarin dhe Rohanin por jo për Beogradin, thuajse duke mos e përmendur Serbinë ajo tretet dhe bëhet inekzistente!

Ndërkombëtarët e kanë pushtetin real në Prishtinë. Tash, po negociohet me Serbinë, jo me ndërkombëtarët. Madje, për dallim nga negociatat në Rambuje, e ashtuquajtura bashkësi ndërkombëtare nuk ka kurrfarë gatishmërie që ta bombardojë Serbinë nëse ajo reziston deri në refuzim të plotë. Përkundrazi, refuzimi i Serbisë veçsa do të shndërrohet në trysni shtesë mbi Kosovën. Faktorët ndërkombëtar kërkojnë nga Kosova që t’i afrojë qëndrimet me Serbinë, të merret vesh me të, në mënyrë që UNMIK-u ta lëshojë Kosovën. Në kontekstin ku është vendosur, pra në atë të negociatave me Serbinë, Kosova mund të bëhet e pavarur vetëm nëse Serbia e do një gjë të tillë, pra, që Kosova të bëhet e pavarur. Deklaratat e diplomatëve e politikanëve të ndryshëm nga bota për pavarësinë e Kosovës nuk kanë kurrfarë rëndësie vendimtare. Fundja, Palestinën e kanë pranuar aq shumë shtete nga e tërë bota, mirëpo kjo është shumë larg të qenit e mjaftueshme përderisa Izraeli nuk e njeh as e pranon Palestinën si shtet.

Decentralizimi dhe zonat e veçanta në emër të trashëgimisë kulturore në Kosovë janë temë e negociatave pikërisht duke qenë se këto dy projekte e themelojnë dhe përforcojnë Serbinë brenda Kosovës si mjet drejt pamundësimit përfundimtar të daljes së Kosovës nga Serbia. As Bosnja e cila është shtet nuk po mund ta integrojë e t’ia dalë në krye me Republikën Serbe tash 10 vjet e lëre më Kosova – një provincë nën sundim të huaj të dyfishtë – me entitetin autonom serb që po krijohet!

Çështja e sovranitetit është lënë për fund në mënyrë që shansat për sovranitet për Kosovën të fundosen. Prandaj, mu për këtë, decentralizimi dhe trashëgimia kulturore janë çështje edhe më të rëndësishme sesa vetë statusi.

[ABytyqi]

Pyetja e ndaluar
Shkruar nga Albin Kurti
Wednesday, 12 April 2006


E drejta për të ëndërruar nuk ekziston. Jo pse ajo mohohet por ngaqë nuk mund të shkelet. Ëndërrimi është i padiskutueshëm. Përkundër kësaj, investimi politik dhe shoqëror i pushtetit dhe instrumenteve të tij në inkurajimin e qytetarëve për të ëndërruar sa më shumë, sa më gjatë dhe sa më këndshëm është marramendës. Zhytja në negociata me Serbinë drejt kompromisit për Kosovën veçsa i ka shpeshtuar ‘zotimet’ e politikanëve negociator për pavarësinë. Ndërkaq, mediat besnikërisht e ndjekin politikën zyrtare. Ato janë shprehje e hegjemonisë së konsensusit nënshtrues politik. Porsa gjendet një politikan a diplomat perëndimor që është shprehur sadopak për pavarësinë, ose edhe vetëm ka aluduar disi në të, menjëherë kjo bëhet kryelajm nëpër mediat e shkruara dhe elektronike. Nëse kundërshtohet pavarësia nga ndokush atëherë ajo zhvendoset në faqet e brendshme të gazetave dhe në minutat e fundit të edicioneve të lajmeve.

Gjithnjë për të njëjtin qëllim, pra që populli të mos zgjohet, që ai të mbahet në një botë joreale paralele, ndonëse pasojat do të jenë fort reale (ngjajshëm siç ngjan me mbrojtësit e famshëm të Zion-it në krye me Neo-n te filmi ‘Matrix’), politikanët e negociatave po e sendërtojnë iluzionin se negociatat me Serbinë janë zonë e lirisë, se tash aty çdo gjë varet nga aftësia dhe gjeturia jonë. Këta politikanë nuk vendosnin për Kosovën atëherë kur kishin punë vetëm me UNMIK-un e lëre më tash në këto negociata përmes të cilave roli i Serbisë po rritet pandalshëm. Në këto negociata, duke mos qenë fare çështje sovraniteti i Kosovës, vetëm sa po përforcohet sovraniteti i Serbisë mbi Kosovën. Negociatat me Serbinë janë kurorëzimi i jolirisë dhe rugëtim drejt robërisë së re.

Negociatat kanë të bëjnë përherë me realitetin në terren dhe me formalizimin e legalizimin e tij. Ky realitet sa vie e bëhet më i pafavorshëm për neve por njëkohësisht ai edhe zbulon qartë destinimin e procesit politik zyrtar. KFOR-i i tërheq bazat e veta nga veriu i Kosovës dhe koncentrohet në jug të Ibrit. Pra, nuk po mbrohet – sikurse as që është mbrojtur ndonjëherë – veriu i Kosovës nga Serbia, por, përkundrazi, veriu i Kosovës po mbrohet nga shqiptarët që këta të mos mund të kthehen atje prej nga u dëbuan para gjashtë vjetëve. Ndërkohë, në bisedimet për negociata flitet vetëm për veriun e Mitrovicës, jo edhe për veriun e ndarë të Kosovës, dhe madje gjithnjë në kontekstin për krijimin e komunës së re të veriut të Mitrovicës si mënyrë për ta zyrtarizuar dhe finalizuar ndarjen.

Në vend se të fillojnë nga vullneti dhe nga ajo që do populli, e pastaj ta analizojnë situatën për hir të taktikave të veprimit, politikanët në Kosovë e ‘analizojnë’ situatën konkludojnë se çfarë mund të bëjnë për të mbetur aty ku janë dhe pastaj e thonë se mu kjo është ajo që duan dhe që duhet të ngjajë! Propagojnë se po vie pavarësia andaj nuk duhet të ndryshojë asgjë! Thonë se vetëm duhet pritur dhe duruar ngase koha punon për ne, paçka se Serbia do të pyetet bile edhe për kufijtë e komunave të reja në Kosovë kurse trashëgimia kulturore e Kosovës po shpallet serbe dhe po përgatitet territorializimi i saj.

Për ta pasuruar diskursin e tyre për pavarësinë e cila vetëm sa nuk ka mbërritur dhe që rrezikon të na zërë gafil e të papërgatitur, politikanët negociator jo rrallë e shtrojnë pyetjen: ‘Çka pas statusit?’ Kjo pyetje është e huaj për popullin. Si vendas, mund ta bësh këtë pyetje meqë je bërë altoparlant, ose kur me dashakeqësi angazhohesh në relaksimin e njerëzve dhe për t’ua shmangur atyre përqendrimin nga çështja thelbësore.

Se pavarësia e Kosovës nuk është çështje e këtyre negociatave dhe nuk vjen prej tyre e thotë edhe Drejtori i Iniciativës Ballkanike në Institutin për Paqe në Washington, Daniel Serwer, i cili në një intervistë për ‘Zërin e Amerikës’ para një jave, ka deklaruar: “Me Kosovën tashmë nuk mund të sundohet drejtpërsëdrejti nga Beogradi, siç ka qenë në kohën e Milosheviqit. Ky shtet, të paktën për aq sa u përket shqiptarëve do të jetë i pavarur pasi që shqiptarët e Kosovës nuk do të lejojnë që Beogradi të sundojë me Kosovën.” Pra, Daniel Serwer për pavarësinë e Kosovës llogarit në këmbëngultësinë e shqiptarëve të Kosovës e jo në pashmangshmërinë e procesit të negociatave siç proklamojnë politikanët negociator të Kosovës.

Ka një pyetje themelore dhe esenciale në Kosovë e për Kosovën: ‘Çka nëse s’vjen pavarësia?’ Mirëpo, kjo është edhe pyetja e ndaluar në Kosovë. Jo rastësisht, në mënyrë që kur të ngjajë formalizimi i varësisë së Kosovës, populli të jetë sa më i papërgatitur, sa më i paorganizuar, sa më i dobët.

S’ka dyshim që kërkesa për kompromis pas negociatave është në përputhje me kërkesën për prezencën ushtarake dhe civile ndërkombëtare edhe pas statusit. Ngase, nuk mbahet dot kurrfarë kompromisi pa një sistem të represionit. Kompromisi është në kundërshtim me vullnetin e popullit, e mohon atë, andaj që të mundësohet qëndrueshmëria e tij, kompromisi ka nevojë për mekanizma efikas të ndrydhjes së popullit. Për të trajtuar kompromisin seriozisht dhe sinqerisht, politikanët duhet ta mendojnë reagimin e tyre. Pikërisht këtë s’duan ta bëjnë. Rrjedhimisht ata s’do të reagojnë fare. Prandaj, populli duhet të reagojë. Madje, para se të shihet se politikanët përfundimisht nuk do të reagojnë.

[ABytyqi]

Parakoncesionet
Shkruar nga Albin Kurti
mercredi, 19 avril 2006


Negociatat me Serbinë për Kosovën e barazojnë agresorin me viktimën, e lënë në plan të dytë historinë e problemit dhe etablojnë supremacinë e gjendjes faktike në terren. Prandaj, e shikuar nën thjerrëzën e negociatave me Serbinë, veriu i Kosovës në secilin variant konsiderohet se i takon Serbisë. Negociatat shërbejnë për ta zyrtarizuar e legalizuar realitetin, jo për të përmbushur dëshirat e kujtdo qofshin ato, e në veçanti jo ëndrrat e palës së pabarabartë e cila s’ka as ushtri e as forcë ekonomike. Nuk ka mundësi që të shkohet në negociata dhe Kosova në fund të tyre të mos mbarojë edhe zyrtarisht e copëtuar. Rrjedhimisht, çështja thelbësore nuk është se si pala kosovare të mos lëshojë pe në Vjenë, por si të ndërprehen këto negociata që janë një e keqe elementare që rritet me progresion gjeometrik. Dje, nuk duhej shkuar në negociata. Sot, duhet ndalur ato. Ky është parakushti fundamental për kalimin nga rruga e nënshtrimit që shpie në robëri të re për në rrugën e lirisë që e bën popullin zot të tokës dhe të ardhmes së vet.

Po të copëtohej Kosova pa këto negociata por vetëm me një vendim ekzekutiv të Petersenit që do ta formalizonte gjendjen ekzistuese (ose edhe ca më shumë se kaq, në favor të Serbisë natyrisht), atëherë menjëherë në Kosovë do të shpërthente kryengritja e re. Pikërisht për këtë arsye zhvillohen negociatat me Serbinë, në mënyrë që politikanët negociator të llomotisin për pavarësinë para popullit e në anën tjetër t’i japin ‘legjitimitet’ ‘vendor’ copëtimit të brendshëm të Kosovës si fazë që i paraprin kthimit të Kosovës në Serbi dhe të Serbisë në Kosovë. Realiteti nuk legalizohet dot në mënyrë të qetë, po qe se ai nuk kamuflohet me terma që tingëllojnë sa më modernë dhe perëndimorë dhe nëse nuk shpeshtohen mohimet verbale dhe deklarative të asaj që veprohet. Përderisa Dejtoni, Rambujeja, Konçuli por edhe Ohri, synim parësor kishin ndaljen e luftës gjithnjë duke favorizuar palën më të fortë, tash Vjena na del si përpjekje për parandalimin e luftës së ardhshme, sërish, e gjithë kjo në kurriz të palës më të dobët.

Negociatorët kosovar kanë zgjedhur të fillojnë me Mitrovicën. Pra, këta megjithatë kanë të drejtë të zgjedhin se me çfarë renditje do të heqin dorë nga viset e ndryshme të Kosovës! Këtu nis por edhe sos e drejta e tyre e zgjedhjes. Është plotësisht e kuptueshme pse e zgjodhën Mitrovicën. Më së lehti ishte asisoj: së pari heqin dorë nga pjesa ku më së shumti është e pranishme Serbia, paçka se në veriun e Kosovës ka ngjarë pastrimi masiv etnik i shqiptarëve në shkurt të vitit 2000, pra pas mbarimit të luftimeve! Pala negociatore kosovare e ka paraqitur ofertën për dy komuna në Mitrovicë, dhe kjo do të thotë se këta do ta lëshojnë pazarin edhe më poshtë se kaq ngaqë bëhet fjala për negociata, apo jo? Kësisoj, oferta kosovare është parakoncesion, është ofertë disfatiste që mund të jetë rezultat i negociatave vetëm në rastin më të mirë, i mundshëm vetëm teorikisht. Lidhur me këtë plan për dy Mitrovica, e pamë dhe e dëgjuam se çfarë deklaroi Fatmir Sejdiu: “Qasja jonë themelore është një qytet i integruar i Mitrovicës dhe në këtë kuptim ne do të shohim mënyrën më të mirë të organizimit territorial të saj.” Planin që e përforcon ndarjen e Mitrovicës, Fatmir Sejdiu e quajti qasje për integrim! Fatmir Sejdiu ose është idiot, ose shtiret i tillë, ose i konsideron qytetarët e Kosovës idiota. Paralelisht me të, zyrtarë të tjerë, vendas u thënçin, dërdëllisnin gjepura se si Mitrovica është rast i veçantë. Në fakt, Mitrovica është rast klasik i okupimit të egër serb dhe paraqet paralajmërimin se çfarë e pret Kosovën në të ardhmen po qe se ajo mbetet në suazat e politikës që po zhvillohet kundër popullit të saj.

Gjersa trevat e Kosovës mbi lumin Ibër sistematikisht po zbrazen nga bazat e KFOR-it si dhe nga çdo gjë që është shqiptare, në jug të Ibrit copëtimi po përgatitet në emër të decentralizimit dhe ‘eksterritorialitetit’ të kishave e manastireve ortodokse. UNMIK-u me qëllim i lejon serbët e Kosovës në ekipin negociator të Beogradit meqenëse në atë mënyrë konfrontimi i shqiptarëve të Kosovës do të bëhet edhe me ta e jo vetëm me Serbinë. Kështu, UNMIK-u ia zgjat jetën vetes duke u thirrur kinse në evitimin e përleshjeve etnike brenda Kosovës. Përkundër kësaj, pala kosovare para se të negociojë me Serbinë, nga UNMIK-u detyrohet që të negociojë edhe me përfaqësuesit e serbëve të Kosovës që realisht e praktikisht janë përfaqësues të Serbisë, duke e dobësuar edhe më pozitën edhe ashtu të mjerueshme të Kosovës. Pra, pala kosovare negocion njëherë me Serbinë brenda para se të negociojë me Serbinë jashtë. Konferenca e Durrësit që u mbajt kohë më parë është dëshmi për këtë. Aty, Veton Surroi dhe Lutfi Haziri në emër të grupit negociator të Kosovës kanë biseduar edhe me politikanë serbë të Kosovës për komunat e reja serbe në Kosovë. Nuk është rastësi që Oliver Ivanoviqi pajtohet me planin për dy komuna në Mitrovicë ndërkohë që edhe ai e quan atë rast special! Pra, zanafilla e propozimeve dhe ofertave për komunat e reja serbe që do të defilojnë tash e tutje nëpër mediat e shkruara dhe elektronike ishte ajo konferencë në Durrës. Jorastësisht ishte zgjedhur një qytet në Shqipëri, meqë ashtu maskohej më mirë komploti kundër Kosovës. Po sjelljeshin Oliver Ivanoviqi, Rangjel Nojkiqi etj. në Shqipëri, sepse asisoj po gatuhej me më pak siklet fragmentimi i Kosovës. Zatën, krimi më i pabesueshëm është mu ai që të ngjan para hundës.

Në mënyrë që copëtimi i Kosovës të jetë sa më i qëndrueshëm, Serbia planifikon rikolonizimin e Kosovës në emër të ‘kthimit të qëndrueshëm’, i cili i mundëson Serbisë që t’i kthejë serbët edhe atje ku ata s’kishin jetuar më parë. Këtë e dëshmon edhe pohimi në Beograd, më 18 prill 2006, i Kilian Kleinschmidt, drejtorit të deritanishëm të zyres për kthim të UNMIK-ut, i cili në një konferencë me gazetarë tha se të zhvendosurit nga Kosova do të mund të kthehen në të ardhmen në vendet ku ata dëshirojnë. 6.500 familje parashihet që të kthehen në mënyrë të organizuar si dhe 2.000 familje të tjera në mënyrë individuale. Gjithsej bëhet fjalë për rreth 35.000 banorë të cilët Serbia planifikon t’i sjellë në vendet ku serbët tashmë janë shumicë, atje ku ata me këtë kthim do të bëheshin shumicë, ose atje ku nëpërmjet kthimit do të sigurohej vazhdimësia territoriale e enklavave. Por, jo vetëm kaq. Zëdhënësi i UNMIK-ut, Neeraj Singh, në konferencën për shtyp të mbajtur më 12 prill 2006, ka deklaruar se “...gjatë këtij muaji, 13 nënstacione policore do të vendosen në nivele të fshatrave, 11 prej të cilave në hapsirat e serbëve të Kosovës.” Pra, në muajin prill do të materializohet marrëveshja sekrete të cilën Sanda Rashkoviq-Iviq e bëri me zëvendëskryeadministratorin dhe shefin e shtyllës së parë të UNMIK-ut, Jean Dussourd, më 6 dhjetor 2005 në Beograd. Në anën tjetër, në KIM Info Newsletter të datës 14 prill 2006, që mund të gjendet në http://www.kosovo.net/news/archive/2006/April_14/4.html ndodhet edhe ky lajm: “Gjatë një takimi me peshkopin Teodosije dhe Atin Sava Janjiq në Prishtinë të hënën, shefi i UNMIK-ut Soren Jessen-Petersen qartë ka thënë se vendimi ekzekutiv për zonën e sigurisë do të zgjatet përkundër kërcënimeve. Shefi i UNMIK-ut ka theksuar se mbrojtja e Manastirit të Deçanit mund të shërbejë si një model për t’u implementuar në mbrojtjen e tempujve të tjerë ortodoks të shenjtë që janë të rrezikuar.” Pra, Zona e Veçantë 800 hektarëshe e Manastirit të Deçanit është vetëm fillimi. Edhe dhjetëra objekte të tjera fetare do të keqpërdoren kësisoj. Deklaratat e priftërinjve - që përputhen me ato të disa ministrave dhe politikanëve kosovarë - se nuk kemi të bëjmë me eksterritorialitet, bazohen vetëm në faktin se Kosova nuk është shtet i pavarur e sovran në mënyrë që pjesë të territorit të saj të gëzojnë status eksterritorial, mirëpo padyshim se dihet botërisht që ata 800 hektarë tashmë janë shkëputur edhe nga pushteti lokal në Deçan e edhe nga ai qendror në Prishtinë. (Këtë gjë e kam shpjeguar gjërësisht në programin e mëngjesit të RTK-së, më 11 prill 2006.)

Dhe, për fund, sërish Veton Surroi, i cili ndodhet përherë aty ku politika kundërmon si mos më keq. Gjatë vizitës së tij në Manastirin e Deçanit, Veton Surroi me paturpësi dhe fodullëk sugjeroi që të ‘mos ngrihet pluhur për 800 hektarë’! Ai deklaroi asisoj meqë kjo s’ishte toka e tij dhe pasi që si gjithnjë përpiqet t’iu lëvyret qarqeve të caktuara politike e diplomatike anipse kjo është në kurriz të popullit të Kosovës. Ai po ashtu deklaroi se ‘krijimi i kësaj zone nuk e ka për synim marrjen e tokave private’. Përveçse kjo s'është e vërtetë, fundja, çka ka rëndësi nëse ky ishte apo s’ishte synimi, përderisa kjo është pasoja! Veton Surroi gjithashtu tha se me Zonën e Veçantë po bëhet mbrojtja nga qebaptoret. Përveçqë ai shpërfaqi hapur përbuzjen ndaj qytetarëve jo të pasur sikur ai e që ushqehen nëpër qebaptore ose i mbajnë familjet përmes punës në to, lexuesve po ua përkujtoj faktin se pikërisht Veton Surroi gjatë fushatës parazgjedhore në parkun ‘Gërmia’ ua mbushte kalimtarëve simitet me qebapa të cilat po i piqte vetë ai, në kërkim të votave të qytetarëve. Mbase, Veton Surroi po e mbron Zonën e Veçantë të Manastirit nga qebaptorja që vetë planifikonte ta ndërtonte!

[ABytyqi]

Pala që nuk është e tillë
Shkruar nga Albin Kurti
Wednesday, 26 April 2006

UNMIK-u dhe IPVQ-të nuk demaskohen dot pa rezistencën tonë ndaj politikës së tyre. Rezistenca që nuk ndalet dhe nuk kursehet është rruga e lirisë. Duhet të mendojmë për atë që do të vie, por në këtë kohë përqendrimi ynë duhet të jetë në atë që duhet të shkojë dhe do të shkojë. Kur të fillojë të bie ky sistem do ta shohim se si fajësia është një çështje individuale. Do ta shohim, siç shprehet një mik imi, se sistemi nuk është sistem. Secili prej tyre do të përpiqet të fundosë të tjerët për të shpëtuar vet. Shpëtimi do të jetë i pamëshirshëm.

Nuk besoj se Astrit Haraqija është ministri më i korruptuar në qeverinë e Kosovës. Para së gjithash, meqë konkurrencën e ka shumë të fortë me ministrat tjerë dhe duke qenë se buxheti i ministrisë së tij nuk është më i madhi në qeveri. Mirëpo, ka disa javë që pikërisht ai është në thumb të akuzave për korrupsion. Kah mesi i muajit maj, pritet që decentralizimit t’i bashkangjitet edhe trashëgimia kulturore e Kosovës si temë e negociatave me Serbinë. Astrit Haraqija sigurisht se lëshon pe para presioneve e urdhërave nga lart. Megjithatë, ai ende nuk e ka idenë se çfarë plani i tmerrshëm është ai i Serbisë për trashëgiminë kulturore në Kosovë. Rreth 150 objekte fetare ortodokse, duke u quajtur padrejtësisht serbe dhe si pasojë e kësaj, mendohet ta fitojnë statusin ‘eksterritorial’, të fitojnë qindra hektarë rreth e përqark secila prej tyre. Pa dashur ta mbroj aspak për keqpërdorimet dhe korrupsionin për të cilin me siguri mban përgjegjësi dhe duhet të japë llogari herdokur, fushata kundër Astrit Haraqisë, mbi të gjitha, ka të bëjë me zbutjen e tij deri në pafundësi për aprovimet që duhet t’i bëjë në muajt që vijnë lidhur me trashëgiminë kulturore në Kosovë. Nga Astrit Haraqija UNMIK-u pret më së shumti, andaj presioni mbi të është gjithnjë e më i madh. Nga Astrit Haraqija pritet që t’i legjitimojë aspiratat ‘kulturore’ të Serbisë në Kosovë.

As arsyeja e dytë e fushatës kundër Astrit Haraqisë nuk ka të bëjë me interesat e Kosovës. Astrit Haraqija është veçse pjesë në mozaikun e zyrtarëve lokal dhe qendror të IPVQ-ve të cilët janë në shënjestër të fushatës kundër korrupsionit e që mori hov mu atëherë kur në bazë të një raporti të pavarur të OKB-së doli se vetë PSSP-ja aktual, Soren Jesen Peterseni, është i korruptuar pasi që ka toleruar korrupsionin në Aeroportin e Prishtinës. Pra, për ta kaluar me sa më pak zhurmë akuzat ndaj tij, Peterseni i jep zjarr fushatës kundër korrupsionit vendor. Në vend se të mbrohet, dhe pikërisht që të mos mbrohet, ai sulmon. Dhe, natyrisht se ka kë të sulmojë. Ai është në dijeni të korrupsionit nëpër IPVQ dhe nëpër ndërmarrjet e mëdha sepse, si gjithnjë, vetë e toleron atë. Rasti i Aeroportit të Prishtinës është shembull tipik i rregullës dhe jo përjashtimi.

Tashmë është bërë e qartë se UNMIK-u dhe Qeveria e Kosovës i kanë ndarë zonat e interesit. UNMIK-u i posedon dhe kontrollon ndërmarrjet publike e shoqërore, pasuritë e Kosovës dhe paratë e mëdha, policinë, ushtrinë, sistemin gjyqësor, ndërsa qeveria e Kosovës e keqmenaxhon buxhetin e Kosovës duke e keqpërdorur kësisoj djersën dhe kontributin e popullit të Kosovës. Kauzaliteti është dykahësh. UNMIK-u lejon dhe toleron korrupsionin e politikanëve vendorë, meqë asisoj i shantazhon dhe i bën të dëgjueshëm politikisht ata. Këta hyjnë në sistem, e mbushin atë, për t’i zbrazur xhepat e popullit. Lakmia dhe frika po e mundësojnë dhe mirëmbajnë këtë regjim antidemokratik i cili pikërisht lakmiqarët dhe frikacakët i kërkon. UNMIK-u dhe IPVQ-të përherë e mbrojnë njëra-tjetrën nga populli.

Vendet demokratike kanë problem se si masat kushtetuese dhe gjyqësore mund të mos mjaftojnë për t’i kontrolluar dhe përmbajtur pushtetarët. Ne i kemi problem mu këto masa që janë tërësisht në duart e Petersenit, supermonarkut të Kosovës. Ai doli të jetë i korruptuar ngase pikësëpari pozita e tij është e padrejtë. Kjo pozitë s’lejon struktura institucionalisht të panënshtruara ndaj tij. Peterseni luan me partitë politike dhe institucionet meqenëse legalisht i posedon ato. Institucionalizimi i pushtetit të Petersenit është maskim i arbitraritetit të këtij pushteti. IPVQ-të, nuk janë institucione të popullit dhe për të por më parë janë produkt i këtij institucionalizimi. Pushteti i UNMIK-ut, me në krye Petersenin, është edhe pushtet mbi përdorimin e termave politikë dominantë dhe kuptimet e tyre. I zgjedhin termat e këndshëm dhe që jashtë kontekstit ngjajnë të jenë të padiskutueshëm: decentralizim, përshtatje e kufirit, standarde, mbrojtja e trashëgimisë kulturore etj. Sepse, asisoj, kundështarët dhe kritikuesit më lehtë mund të shpallen të çmendur! Nëse je kundër decentralizimit në Kosovë, të akuzojnë se je për centralizimin! Paçka që pikërisht ata që akuzojnë e kanë monopolin e pushtetit; paçka që decentralizimi në Kosovën pa sovranitet vetjak e betonon Serbinë brenda dhe sjell luftime të reja. Nëse je kundër ‘zonave mbrojtëse’ rreth manastireve ortodokse, të akuzojnë se je për sulmin e tyre! Paçka që këto ‘zona mbrojtëse’ janë qindrahektarëshe dhe pengojnë zhvillimin ekonomik, të drejtën për shfrytëzimin e lirshëm të pronës private, pengojnë lirinë e lëvizjes aq shumë të trumpetuar nga UNMIK-u e KFOR-i, dhe mundësojnë serbizimin e kulturës së Kosovës duke e izoluar atë dhe duke mos lejuar hulumtimet shkencore dhe gërmimet arkeologjike atje.

Negociatat në Vjenë nuk po bëhen për sovranitetin e Kosovës. Ato, në këtë mënyrë, vetëm sa po e përforcojnë sovranitetin e Serbisë mbi Kosovën. Pala kosovare në këto negociatat e Vjenës, në fakt, nuk është fare palë meqë nuk ka aftësi dhe kapacitet për të vepruar unilateralisht. Politikanët negociator të Kosovës thonë se ata po negociojnë me Ahtisarin dhe Rohanin dhe jo me Serbinë! Në të vërtetë, pala kosovare s’po negocion fare. Serbia po negocion me Ahtisarin, Rohanin dhe UNMIK-un, dhe këta të fundit ekzistojnë për ta parandaluar rebelimin eventual të ndonjë politikani brenda sistemit dhe ta parandalojë shpërthimin popullor nga jashtë sistemit e kundër tij. Të thuhet se pala kosovare e ofroi këtë gjë në negociata është absurditet. Këta politikanë, që realisht s’janë palë, s’kanë pushtet që të ofrojnë ndonjë gjë. ‘Pala kosovare’ vetëm po tregon se çka është e gatshme të pranojë. Po tregon se ku do ta zbresë qëndrimin menjëherë tash ende pa filluar negociatat, në mënyrë që të zbresë edhe ca më tepër kur të shkojë në Vjenë më pastaj. Jo rastësisht e zgjodhën Bajram Rexhepin për ta legalizuar e zyrtarizuar ndarjen e Mitrovicës, meqë ai vetë është nga Mitrovica dhe anipse dihet që ai nuk bëri asgjë për bashkimin e Mitrovicës as si kryetar i komunës së Mitrovicës e as si kryeministër i Kosovës. Jo rastësisht e zgjodhën Lutfi Hazirin që ta decentralizojë Anamoravën, dhe asisoj ta rrethojë dhe izolojë Luginën e Preshevës nga Kosova, ngaqë ai vetë vjen prej andej dhe njerëzve nuk do të mund t’ua marrë mendja se ai mund ta dëmtojë kaq rëndë dhe pakthyeshëm rajonin e Anamoravës!

UNMIK-u dhe IPVQ-të nuk demaskohen dot pa rezistencën tonë ndaj politikës së tyre. Rezistenca që nuk ndalet dhe nuk kursehet është rruga e lirisë. Duhet të mendojmë për atë që do të vie, por në këtë kohë fokusi ynë duhet të jetë në atë që duhet të shkojë dhe do të shkojë. Kur të fillojë të bie ky sistem do ta shohim se si fajësia është një çështje individuale. Do ta shohim, siç shprehet një mik imi, se sistemi nuk është sistem. Secili prej tyre do të përpiqet të fundosë të tjerët për të shpëtuar vet. Shpëtimi do të jetë i pamëshirshëm.

[ABytyqi]

Ngutia e përsëritjes
Shkruar nga Albin Kurti
Wednesday, 03 May 2006

Po të realizoheshin liria e pavarësia me pritje, atë ose do ta arrinin politikanët e Kosovës të këtyre dy dekadave të fundit, ose nuk e di se kush tjetër! Mirëpo, jo. 16 vjet pas shpalljes së Republikës së Kosovës, Kosova nuk është Republikë. 7 vjet pas ‘çlirimit’ të Kosovës, Kosova nuk është e lirë. Në fakt, bëhet fjalë për përsëritje të iluzioneve, për përsëritje të gënjeshtrave dhe mashtrimeve, për përsëritje të politikanëve.

Kjo përsëritje ende duket e pasherr, madje ngjan ca edhe si e dobishme: si një terapi lehtësuese. Woody Alen në një vend thoshte se ‘nuk mund të jeshë i lumtur pa pak vetmashtrim’. Pra, ia zbukuron pak pamjen vetes dhe fillon të ndjehesh më mirë. Madje, efektet zakonisht i tejkalojnë pritjet. Megjithatë, e gjithë kjo e ka të pamundur të mbetet me kaq, të mbetet vetëm e këtillë. Pashmangshëm është edhe një lloj tjetër i përsëritjes, aspak i pavarur nga ky i pari. E kam fjalën për përsëritjen e fakteve brutale, objektiviteti i të cilave të bën të çirresh ose të lë të nemitur, pasojat tragjike të të cilave ndjehen larg dhe kushtëzojnë gjatë. Nuk mund të gjesh një brez të vetëm të shqiptarëve të Kosovës të cilët nuk e përjetuan së paku një luftë të përgjakshme dhe shumë demonstrata e persekutime masive. Përkundër kësaj, po t’u thuhej shqiptarëve të Kosovës, atëherë kur Kosova e fitoi autonominë e brishtë të vitit 1974, se pas një çerek shekulli, njëfarë lideri serb i quajtur Milosheviq do t’i masakrojë me mijëra shqiptarë dhe do t’i dëbojë mbi një milion prej tyre, askush s’do të besonte. Ja që pikërisht kjo ndodhi, vetëm dy dekada e gjysmë pasi që shqiptarët e Kosovës menduan se fituan Republikën e cila vetëm edhe emrin nuk na e kishte të tillë. Autonomia nuk është Republikë, para së gjithash meqë është i mundur revokimi i saj nga ana e atyre që ndodhen sipër autonomisë. Zatën, mu ashtu edhe sikurse ngjau në vitin 1989.

Sa më thellë që futet thika e decentralizimit në Kosovë aq më shumë bombardohet populli me fjalitë që e paraqesin pavarësinë e Kosovës si të pashmangshme. Për çdo vit, tregojnë se si viti i ardhshëm patjetër është ai i pavarësisë. Ende qarkullojnë premtimet se si viti 2006 është vit i pavarësisë, mbase vetëm deri në vjeshtën e këtij viti kur do të na thonë se viti 2007 është në të vërtetë vit i pavarësisë! Ky avaz makabër i krimit të heshtur ndaj një populli të tërë, ka për qëllim që t’i relaksojë qytetarët para se t’i mashtrojë ata. Madje, këtë avaz (pa)vetëdijshëm e konstatoi edhe vetë Albert Rohan para disa javëve kur pat deklaruar se sa më shumë që po përmendet pavarësia, aq më mirë po ecin negociatat!

Negociatat kanë për temë decentralizimin. Decentralizimi kryekëput po ndërtohet mbi baza etnike, prej fillimit ishte një çështje tërësisht politike, dhe pa dyshim se ka të bëjë me apetitet territoriale të Serbisë. Andaj, rezultati i decentralizimit do të jetë palestinizimi i Kosovës me dy fushëbetejat kryesore të luftës së ardhshme: pjesën veriore dhe atë lindore të Kosovës. Nga kërcënimi real i quajtur Serbi, jo pak njerëz në Kosovë – të ndikuar nga politikanët që duan ta zbrapsin pakënaqësinë e popullit për të vazhduar shfrytëzimin e tij – thonë se Serbia nuk lufton më, se ajo është lodhur dhe s’ka kapacitet për luftëra të reja, se agresionet serbe i takojnë së kaluarës e cila nuk do të përsëritet kurrë më. Së pari, Milosheviqi edhe ashtu nuk e ka pranuar asnjëherë se Serbia ka luftuar në Bosnjë. Serbia gjithmonë i ka përdorur serbët lokalë si ushtarë për programet e veta hegjemoniste dhe të cilët i ka pajisur me armatim, oficerë dhe plane strategjike. Së dyti, përveçqë ushtria e Serbisë po e shton dhe përsos armatimin e saj, janë me dhjetëra mijëra kriminelë të shumëfishtë në Serbi që kanë marrur pjesë në luftërat e ish-Jugosllavisë. Ata edhe më tutje zënë pozita në të gjitha nivelet nëpër strukturat e pushtetit atje, dhe rreziku sigurisht se është evident. Në një moment të volitshëm politik, me lehtësi të pamendueshme për politikanët negociator të Kosovës, ata mund të sajojnë incidente nëpër vendbanimet e serbëve të Kosovës për t’ua organizuar rebelimin atyre drejt realizimit të Republikës Serbe përbrenda autonomisë së Kosovës në kuadër të Serbisë. Të mendohet se Serbia do të heq dorë nga Kosova gjatë këtyre negociatave është naivitet jo vetëm politik. Serbia nuk hoqi dorë nga Kosova edhe kur u bombardua nga NATO-ja, e aq më pak do të heq dorë tash kur i është legjitimuar vendimmarrja për Kosovën në Vjenë, dhe kur dihet se pas rënies së Milosheviqit ajo u reahabilitua plotësisht nga bashkësia ndërkombëtare.

Kroacia dhe Bosnja në aspekte të ndryshme të tyre po përsëriten në Kosovë. Pikërisht ngase Serbia nuk ka ndryshuar. Atë që dikur Serbia sikletisej ta realizonte shumë shpejt me deportime masive dhe gjenocid, tash po e bën me negociata dhe presion të gjerë politik e diplomatik. Dhe, kësaj radhe nuk do (mbase nuk ka as nevojë) që të konfrontohet me faktorët ndërkombëtar. Zhvillimet e viteve të ’90-ta në ish-Jugosllavi, nuk po përsëriten në Kosovë në masën në të cilën ka ndryshuar Serbia. Por dihet e shihet qartë se sa ka ndryshuar ajo...

Shumica dërrmuese e mediave dhe ‘intelektualëve’ në Kosovë i janë bashkuar linjës zyrtare. Ata problematizojnë me dilema të llojit: Nuk dihet se a do ta kemi ulësen në OKB?! Natyrisht që me ose pa vetëdije po e përgatisin terrenin që edhe pa ulëse në OKB për Kosovën të thonë se e kemi pavarësinë. Ngase, pikërisht kjo u nevojitet politikanëve të negociatave. Pra, pas negociatave të thonë se pavarësinë e kemi por ja që vetëm ulësen në OKB s’e kemi. Kështu do të thonë edhe për ushtrinë që do të na mungojë, edhe për ministrinë e punëve të jashtme dhe ambasadat nëpër botë të cilat nuk do të na i japin, e madje do ta kamuflojnë disi edhe Republikën Serbe përbrenda Kosovës të cilën po e ndërtojnë nëpërmjet decentralizimit dhe ‘eksterritorialitetit’ të kishave e manastireve ortodokse. Elementet esenciale dhe themeltare të shtetit të pavarur dhe sovran duan t’i paraqesin s’i elemente që (hë për hë) i mungojnë shtetit të pavarur dhe sovran të Kosovës i cili do të dalë nga këto negociata me Serbinë. Doza e gjithmonë të njëjtit mashtrim do të rritet që të mos tretet agonia kolektive ku mundohen që sa më thellë ta kredhin popullin.

Dikur moti përsëritjet kuptoheshin nga rrëfimet e gjyshërve dhe të stërgjyshërve për gjyshërit dhe stërgjyshërit e tyre. Më vonë, mësimi i historisë së shkruar na e zbulonte përsëritjen. Sot, përsëritjen po e përjetojmë brenda fare pak dekadave, brenda jetës së secilit prej nesh. Përsëritjes po i ngutet. Po neve?

[ABytyqi]

Dy negociatorët
Shkruar nga Albin Kurti
Wednesday, 10 May 2006


Politikanët negociator të Kosovës, takohen më shpesh me UNMIK-un dhe gjithfarë politikanësh e diplomatësh që vijnë si emisarë nga bota, sesa ndërmjet vete. Për takimet e tyre me qytetarët që kinse i përfaqësojnë s’ka se as çfarë të flitet. Madje, këta negociatorë kosovar edhe kur takohen mes vete zakonisht janë të shoqëruar edhe me ca zyrtarë ndërkombëtarë aty pranë. Nëse gjatë këtyre takimeve bisedojnë ndonjëherë ndaras nga ndërkombëtarët ata menjëherë ndjehen disi me faj dhe sakaq i afrohen ndonjërit prej tyre që i vëzhgon. Ndërkaq, kur dalin jashtë sallave e zyreve të mbledhjeve në pauzat e kafes apo drekës, atëherë ngjajnë me ca nxënës të cilët kanë dalur në pushimin ndërmjet orëve të mësimit në korridor dhe asgjë nga ato që bisedojnë nuk ka të bëjë më me mësimin. Pushimi është argëtim, zbavitje, është arratisje nga ajo që është e mundimshme, e që në rastin tonë është pikërisht çështja e Kosovës.

Marrëdhëniet e këtilla janë faktor i rëndësishëm që jo vetëm afirmon pushtetin e UNMIK-ut mbi ta por edhe ia lehtëson atij menaxhimin politik. UNMIK-u takon veçmas secilin, pastaj i takon nga disa, i takon shumicën së bashku, dhe analizon i qetë atje lart se si të sundojë sa më lehtë me këta poshtë.

Edhe atëherë kur rastis që kryetarë ose nënkryetarë të partive politike të takohen pa ndërkombëtarët në tavolinë, si gjithnjë në ndonjë restoran luksoz ku darka për person kushton më shumë se pensioni apo asistenca sociale mujore, edhe atëherë, ata nuk takohen për çështjen e Kosovës, për hallet e popullit dhe të ardhmen e tij, por ata zateten për probleme të partive të tyre politike, për koalicionet, intrigat, dredhitë që janë bërë, po bëhen dhe ato që mendojnë t’i bëjnë, për aleancat për ta sjellur dikë në ndonjë pozitë dhe për ta rrëzuar një tjetër nga pozita aktuale, për bizneset e pista në llogari të xhepit të qytetarëve etj.etj. Zaten, UNMIK-u dhe Qeveria e Kosovës i kanë ndarë zonat e interesit: UNMIK-u pasuritë e Kosovës (ndërmarrjet publike dhe shoqërore), ndërsa Qeveria djersën e popullit (buxhetin e Kosovës i cili shpenzohet aq shumë për ta mbajtur vetë Qeverinë!). Shqetësimet dhe brengat e tyre janë brenda llojit të tyre, një lloj ky i shkëputur nga populli dhe mirëqenia e tij që mungon. Të hysh në politikën zyrtare në Kosovë do të thotë të hysh brenda kornizave të një sistemi të huaj që i është mbivendosur padrejtësisht popullit të cilin e shtyp. Hyrja në këtë sistem është dalje prej popullit. Ngjitja në këtë sistem është largim prej popullit. Andaj, politikanët që bëhen kryeministra, rejtingun më të mirë e kanë ditën e parë të punës. Një ditë më pas ai fillon të bjerë pa u ndalur deri në momentin kur të shtrydhur si limoni e hudhin tutje. Ka një barcoletë për këtë gjë. E kishin pyetur Bajram Kosumin pse kishte dhënë dorëheqje. Bajram Kosumi ishte përgjigjur: “Nuk më treguan!”.

Ndonëse e përbashkëta e këtyre politikanëve të sistemit, kryesorët prej të cilëve po negociojnë me Serbinë, është aq e madhe saqë s’ka aq letër e durim që të përshkruhet e shpjegohet, kjo s’do të thotë se të veçantat e tyre janë të vogla. Mirëpo, as ato nuk janë të rastësishme, dhe atë, mu në masën që janë të projektuara për nevojat e proceseve të nisura e të kontrolluara nga regjimi antidemokratik i UNMIK-ut. Këtu po i trajtoj shkurtimisht dy eksponate gjithnjë e më të rëndësishme, ngase gjithnjë e më të dëmshme: Lutfi Hazirin dhe Bajram Rexhepin.

Lutfi Haziri, ishte kryetar i Komunës së Gjilanit dhe Kryetar i Asociacionit të Komunave të Kosovës. Jo rastësisht ai u zgjodh për promovimin e decentralizimit dhe për shtyerjen e decentralzimit sa më lartë në agjendën politike vendore. Dhe mandej, pikërisht Lutfi Haziri bëhet Ministër i Pushtetit Lokal. Tashmë dihet se decentralizimi më së shumti e rrezikon Anamoravën duke e rrethuar e izoluar kësisoj Luginën e Preshevës. Pra, një person i cili ka lindur në Llovc të komunës së Gjilanit, dhe i cili është ‘rritur’ politikisht në Gjilan, e zgjedhin për promovues dhe bartës të decentralizmit në Kosovë, një projekt ky që e ka origjinën në Beograd. Kohëve të fundit, Lutfi Haziri i ka shpeshtuar deklaratat për atë se si nuk do të ketë marrëveshje të pjesshme në Vjenë pa u arritur marrëveshja për tërësinë, për statusin e Kosovës. Paralelisht me këtë, ai ka zënë t’i përmend ca elefanta duke aluduar në faktorët e fuqishëm ndërkombëtar dhe për atë se si ata nuk do të na pyesin neve. Me këtë deklaratën e dytë, Lutfi Haziri sigurisht se mëton të shfajësohet paraprakisht për atë që ende nuk ka ndodhur por që ai e ndjen se do të ndodhë e të cilën gjë ia fsheh opinionit publik – faktin se decentralzimi do ta fragmentojë Kosovën përderisa kjo s’ka sovranitet. Ndërkaq, me deklaratën e parë ai mundohet ta relaksojë popullin dhe ta mjegullojë një fakt tjetër – oferta kosovare për komunat e reja edhe vetëm si e tillë është e tmerrshme e lëre më që kompromisi do të jetë edhe më poshtë se kaq. Me këso ofertash, negociatorët kosovar po e zbresin keqas pazarin, po e definojnë shumë ultë maksimumin dhe me këtë sjellje të tyren këta padyshim se kanë përgjegjësi historike për vendimet që do të merren.

Në anën tjetër, Bajram Rexhepi u zgjodh nga UNMIK-u dhe qarqe të caktuara ndërkombëtare që ta bëjë koncesionin e pafalshëm për Mitrovicën si një qytet me dy komuna. Edhe ky, aspak rastësisht. Bajram Rexhepi, vjen vetë nga Mitrovica, gjatë luftës i ndihmoi e shërbeu UÇK-së, andaj është besuar se ka kredibilitet të mjaftueshëm për të lëshuar pe pa pasur ndonjë reaksion të fuqishëm popullor që do ta kundërshtonte. Se Bajram Rexhepi është i gatshëm për këtë lojë në kurriz të Kosovës, UNMIK-u i kishte disa dëshmi. Bajram Rexhepi në qershor të vitin 1999 nuk ndërrmori asgjë që organizohej vendosja e UÇK-së në veri; Bajram Rexhepi nuk bëri asgjë që të integrohej Mitrovica edhe pse pas luftës ishte për vite me radhë kryetar komune aty; Bajram Rexhepi gjersa ishte kryeministër i Kosovës, saktësisht me datën 23 korrik 2004, e bëri projektin e decentralizimit projekt qeveritar vendor; Bajram Rexhepi ishte punëtori më i devotshëm i UNMIK-ut gjatë demonstratave të 17 e 18 marsit të vitit 2004. Dhe tash, Bajram Rexhepi duke propozuar komunën serbe në veri të Mitrovicës e legalizoi pastrimin etnik që iu bë atje shqiptarëve në shkurt të vitit 2000, me ç’rast ky vetëm bënte sehir atëherë kur u dëbuan 11.364 shqiptarë prej shtëpive të veta. Deklaratat e Bajram Rexhepit se është e arsyeshme që serbët të kenë një qendër urbane në Kosovë, vetëm sa e shpërfaqin logjikën e ndarjes etnike territoriale të cilën ky e ka pranuar.

Lutfi Haziri dhe Bajram Rexhepi definitivisht po hyjnë në histori. Për të keq, sigurisht.

[ABytyqi]

Deziluzionimi
Shkruar nga Albin Kurti
Thursday, 18 May 2006

Në fillim të viteve të ’90-ta, udhëheqja politike e Kosovës besonte (ose mashtonte) se për dallim nga vendet e tjera të ish-Jugosllavisë të cilat synonin e shpallnin pavarësi por ishin kapluar nga zjarri dhe mizoritë e luftës, Kosova e cila gjithashtu ishte shpallur Republikë dhe aspironte të pavarësohej, kishte evituar luftën dhe pasojat lemeritëse e rrënuese të saj. Pra, për dallim nga Sllovenia e sidomos nga Kroacia e Bosnja në të cilat forcat shtetërore serbe kryen krimet më të tmerrshme në Evropë që prej përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, Kosova, sipas politikanëve të saj, kishte shpëtuar nga kjo mynxyrë! Kishte politikanë që besonin se njëmend ishte kështu por kishte edhe të atillë që po e mashtronin popullin ngase ashtu u levërdiste vetë atyre: ata jetonin mirë dhe s’i trazonte kush. Ndonëse të gjithë këta nuk janë njësoj fajtorë, dëmi dhe pësimet që ata me sjelljen e tyre i shkaktonin një populli të tërë nuk dallonin. Kësisoj, ata politikanë, shumë prej të cilëve sillen vërdallë politikës edhe sot e kësaj dite, e paraqisnin logjikën dhe mënyrën e tyre si më të mençurën në ish-Jugosllavi – ajo, gjithnjë sipas tyre, po e kursente popullin e Kosovës nga lufta. Këta politikanë, pamjet e luftës me shumë gjakderdhje dhe viktima në Kroaci e Bosnjë, i përdornin në ligjërimin dhe retorikën e tyre si një dëshmi se sa të mençur ishim treguar ne! Njëkohësisht, përmes këtij diskursi që dominohej nga pasojat kroate dhe boshnjake gjatë luftimeve por ku minimizoheshin rrëfimet për trimëritë dhe heroizmat e kroatëve e boshnjakëve që luftonin me forcat serbe, arsyetohej kërkesa nga lart për durimin e popullit, vazhdimin e qetësisë së qytetarëve, dhe për mosballafaqimin e tyre me okupatorin e egër dhe sundimin e tij shtypës. Fjalia kryesore me të cilën politikanët kryesorë atëbotë i drejtoheshin popullit ishte: ‘Mos bini në provokime!’ Dhuna dhe terrori i Serbisë reduktoheshin në provokim në të cilin populli nuk duhej të binte.

Paralelisht me këtë, politikanët asnjëherë nuk harronin ta theksojnë se ‘ne jemi me Amerikën!’ Këta politikanë mbase edhe ishin me SHBA-të, por s’dukej farë reciprociteti në këtë marrëdhënie. Përfundimisht kjo u bë e qartë në konferencën e Dejtonit, atëherë kur u plotësua kërkesa e Milosheviqit që të mos hapej fare çështja e Kosovës si temë. Në mënyrë që në Bosnjë të ndalet lufta dhe ajo nga fushëbetejë të bëhej temë diskutimi, Kosova u përjashtua. Viti 1995 shënoi edhe një ngjarje shumë të rëndësishme jo vetëm për vendin ku ngjau: humbjen dhe thyerjen e madhe ushtarake të Serbisë në Kroaci. Këto dy ngjarje, shpalosën dy fakte shumë domethënëse, të cilat populli ynë i kishte ditur gjithmonë, por të cilat ishin maskuar nga politikanët. E para, interesimi dhe intervenimi ndërkombëtar përcaktohej më parë nga interesat dhe forca sesa nga parimet dhe morali. Kot kishim ‘rezistuar pasivisht’ për vite me radhë. Çdo herë kishte diçka tjetër më urgjente për bashkësinë ndërkombëtare. Dhe e dyta, një popull duke u organizuar dhe duke luftuar e çliron veten dhe pikërisht atëherë ai fiton më së shumti mbështetje nga bota. Pa dyshim se kroatët ishin dëshmi për këtë. Rrjedhimisht, u pa se durimi jo vetëm që ta rrënonte dinjitetin por ai nuk jepte kurrfarë rezultatesh pozitive. U pa se durimi ishte interes i Serbisë: një sistem kriminal nuk do dhunë tjetër përveç asaj të tijën; një regjim okupator nuk do forcë tjetër përveç të tijën. Dhe mbi të gjitha, u pa se rruga drejt lirisë nuk kalon nëpër nënshtrim: u pa se nuk e kishim evituar luftën por vetëm sa e kishim shtyrë atë për më vonë; u pa se vetëm po i rrisnim humbjet e ardhshme në përmasat e një tragjedie duke e vonuar ballafaqimin me armikun.

Në vitet 1997 dhe 1998, vetëdijësimi ishte deziluzionim politik. Niste me largimin e iluzioneve, vazhdonte me moslejimin e tyre. Njerëzit po e kuptonin se liria nuk vjen vetë, se pavarësinë kot e pret. Andaj njerëzit filluan të refuzojnë të mashtroheshin: nuk pranonin qetas si dikur që dikush t’u thoshte se viti i ardhshëm është ai i pavarësisë ngaqë për çdo vit ashtu u thuhej. Njerëzit nuk donin të pritnin – ata donin të vepronin. As sot nuk është ndryshe anipse kanë ndodhur aq shumë gjëra. Shumësia e ngjarjeve jo gjithmonë përcjellet me ndryshim të situatës, dhe mandej vetëdija për këtë zbulon mungesën e kualitetit ose madje edhe falsitetin e asaj që besohej të ishte një e vërtetë e pakontestueshme, e përbotshme.

Sot, jemi dëshmitarë se si politikanët negociator duan me çdo kusht ta zmbrapsin revoltën e popullit dhe të shfajësohen për koncesionet që bëjnë, gjithnjë përmes premtimeve të rreme për pavarësinë e Kosovës gjatë këtij viti dhe në emër të kësaj. Mirëpo, prej dje filluan edhe deklarimet e para se si përcaktimi i statusit po shtyhet në vitin tjetër, dhe atë prej vetë kryendërmjetësuesit Marti Ahtisari. Nëpërmjet negociatave me Serbinë, Kosova mund ta fitojë pavarësinë dhe sovranitetin vetëm nëse Beogradi pajtohet. Kur Serbia tash së voni i keqësoi marrëdhëniet me BE-në për çështjen e Ratko Mladiqit, është naivitet shumë i rrezikshëm të besohet se ajo për hir të integrimeve evropiane do të lëshojë pe lidhur me çështjen e Kosovës. Faktorët ndërkombëtarë gjithmonë zgjedhin rrugën e rezistencës më të vogël. Ata gjithnjë vëzhgojnë me kujdes dhe respektojnë gatishmërinë e pushteteve dhe popujve për kundërvënie dhe ballafaqim. Ashtu siç është sot e defaktorizuar politikisht dhe institucionalisht Kosova, nuk është çudi që ka aq pak mbështetje për pavarësinë e saj dhe sovranitetin për të. Askush s’preferon të lidhet me të dobëtin, me atë që disi ka harruar se nuk ka popull të pafuqishëm. Edhe ajo përkrahje ekzistuese e disa zyrtarëve të ndryshëm nga bota gjithmonë është disi jozyrtare, e thënë zakonisht në ndejat private me politikanët e Kosovës. Efektet kryesore të kësaj, të qëllimshme apo të paqëllimshme qofshin ato, rezultojnë veçse në relaksim të politikanëve kosovar si dhe në përhapjen e këtij relaksimi te qytetarët.

Deklarata e fundit e Ahtisarit është edhe një provë tjetër se bashkësia ndërkombëtare nuk e ka ndërmend që ta detyrojë Serbisë të pranojë pavarësinë e Kosovës. Madje, presioni gjithnjë e më i madh do të jetë i drejtuar kah Kosova. Kryesisht te populli i saj, jo aq te politikanët të cilët asnjëherë nuk bëjnë aq rezistencë të mjaftueshme e cila së paku do ta bënte presionin të dukej. Jo vetëm që ‘statusi final’ përfundimisht u bë vetëm ‘status i ardhshëm’ por edhe ky tash po shtyhet. Natyrisht se nuk janë të marrë të thonë se statusi po shtyhet për vitin 2010 apo 2012; ata përherë do ta shtyjnë statusin vetëm edhe për një vit tjetër që të mos veniten iluzionet të cilat e sigurojnë qetësinë e qytetarëve në llogari të të cilëve vazhdohet me status quo-në. Edhe njëherë, për kushedi të satën herë me radhë brenda pak dekadave, në shkallë tashmë kolektive, vetëdijësimi është deziluzionim.

Në planin afatgjatë, ne ose do të tretemi ose do të përshtatemi. Andaj duhet të ballafaqohemi. Qysh tash dhe pandërprerë. Nëse duam të jemi.

[ABytyqi]

Populli si zgjidhje
Shkruar nga Albin Kurti
Wednesday, 24 May 2006

Pavarësia e Malit të Zi, është një lehtësim për Kosovën meqë është zvogëluar serbizmi, mirëpo kjo vetëm me kusht që populli i Kosovës ta marrë fatin në duart e veta. Përndryshe, nëse politika orientohet te lëvyrja ndaj faktorëve të ndryshëm ndërkombëtar ose te shpresa se Serbia do të heqë dorë edhe nga Kosova, do të jetë shumë më vështirë se përpara: Serbia i pushoi aspiratat ndaj Malit të Zi në mënyrë që t’i përforcojë ato ndaj Kosovës.

Para ardhjes së Milo Gjukanoviqit në pushtet, prej se ekziston Mali i Zi, çdo herë kur ai ishte bashkë me Serbinë, dhe pavarësisht se çfarë ishte shkalla e kësaj ndërlidhjeje me Serbinë, kjo ka qenë me vetëdëshirën e Malit të Zi. Edhe në mbretërinë serbo-kroate-sllovene, edhe nëpër të gjitha jugosllavitë përgjatë shekullit XX, Mali i Zi nuk ndodhej aty në kundërshtim me vullnetin e vet. Populli malazez realisht nuk ishte i shtypur, nuk ishte i nënpërfaqësuar nëpër institucionet e sistemit dhe ndaj tij nuk u ushtrua dhunë ose trysni me qëllim që të dëbohej nga trevat ku ndoodhej. Të dielen që shkoi, populli i Malit të Zi nëpërmjet referendumit e ushtroi të drejtën e tij për vetëvendosje. Populli vendosi për një shtet të pavarur dhe sovran të Malit të Zi duke u shprehur kësisoj kundër rendit kushtetues dhe juridik ekzistues i cili e konsideronte Malin e Zi si pjesë përbërëse të Unionit Serbi-Mal i Zi. Tash, Mali i Zi u shkëput nga Serbia, për dallim nga e kaluara kur i bashkohej ose rrinte bashkë me të.

Kosova është rasti i kundërt. Kosova asnjëherë nuk ishte me vetëdëshirë bashkë me Serbinë dhe gjithmonë populli i saj ishte i shtypur, i diskriminuar, i terrorizuar ndërkohë që pasuritë e tij ekspoatoheshin egërsisht dhe plaçkiteshin vazhdimisht. Shqiptarët persekutoheshin, shpronësoheshin, dëboheshin në Kosovën ku sistematikisht sjelleshin kolonë të rinj në mënyrë të organizuar nga shteti serb. Përderisa Mali i Zi i cili me vetëdëshirë ndodhej bashkë me Serbinë u lejua të pavarësohej, Kosovës e cila u okupua me dhunë, vazhdon t’i mohohet vetëvendosja. Përderisa malazezët – që luftuan krah për krah me serbët në të gjitha fushatat militariste, agresive dhe kriminale të regjimit të Milosheviqit – u shkëputën nga Serbia, populli i Kosovës i cili ishte viktimë e këtyre fushatave të planifikuara mbetet i varur nën administrimin e UNMIK-ut dhe pa sovranitet i cili nominalisht ende i takon dhe i ruhet Serbisë. Mali i Zi i cili nuk ka as 1/3 e banorëve të Kosovës, për dallim nga Kosova, vendosi lirshëm për fatin e vet. Mali i Zi, në të cilin rreth 1/3 e popullatës janë deklaruar serbë, për dallim nga Kosova ku serbët nuk janë as 10% edhe po të ktheheshin ata që ikën, e shprehu vullnetin e vet për të ardhmen e vet. Çështja është se Mali i Zi nuk administrohet nga Rezoluta 1244 sikur ne, dhe, njëkohësisht me këtë, popullin e tij nuk e trullosin politikanë që janë injorantë atëherë kur nuk janë të poshtër.

Sfida për Malin e Zi nuk ishte aspak e lehtë. Dihet qartë se politika e jashtme e BE-së, e përfaqësuar kryesisht prej Havier Solanës, prej rënies së Milosheviqit e këndej, hapur ishte kundër pavarësimit të Malit të Zi. Madje, dihet botërisht se kushtetutën e Unionit Serbi-Mal i Zi e kanë hartuar këshilltarët e Solanës. Përkundër presionit të jashtëzakonshëm që kishte qeveria e Gjukanoviqit, ai ngadhënjeu meqenëse përfaqësonte popullin e tij nga i cili nuk shkëputej. Ai besonte në popull dhe ishte i bindur se askush s’kishte se çfarë i bënte një populli – vullneti i popullit është i pandalshëm. Qeveria në të cilën gjendej Gjukanoviqi bazohej në parimet që përfillnin vullnetin dhe interesat e popullit të Malit të Zi, në vlerat që marrin në konsiderim historinë e popullit dhe aspiratat e tij për të ardhmen.

Në Kosovë është krejtësisht ndryshe. Dihet se mund të votosh për këtë apo për atë parti politike, sikurse që mund të votosh edhe për një tjetër parti në zgjedhjet e ardhshme po qe se nuk je i kënaqur me atë të deritashmen. Mirëpo, nuk mund të votosh për një tjetër lloj qeverisjeje, nuk mund të votosh për një rend kushtetues dhe një sistem politik që beson se ta përfaqëson vullnetin e t’i mbron interesat, nuk mund të votosh në referendum për t’u shkëputur nga Serbia, nuk mund të votosh në referendum për mëvetësi e sovranitet. Mediat e Kosovës dhe tavolinat e kafeneve janë të mbushura me debatet për karakteret dhe veset e politikanëve të caktuar: Çeku është i këtillë, Haradinaj i atillë, Thaçi është kështu, Rugova ishte ashtu etj. Përveçqë nuk ka diskutime për idetë dhe veprimet politike por vetëm për sjelljet individuale të politikanëve, nuk ka trajtime dhe shqyrtime të parimeve dhe vlerave mbi të cilat janë themeluar dhe ku e mbështesin funksionimin e tyre institucionet e sistemit. E, pikërisht vetëm asisoj kuptohen dhe mund shpjegohen fenomenet dhe rrjedhat politike pasojat në rritje të të cilave i jetojmë për çdo ditë. Në fund të fundit, pikërisht ashtu do të zbuloheshin edhe arsyet e shkaqet e sjelljeve të caktuara të politikanëve të caktuar, të cilët të vetëmjaftueshëm në pashallëqet e ndërtuara në kurriz të popullit dhe të cilat ua toleron UNMIK-u për t’i bërë të dëgjueshëm, kanë hall veten e tyre dhe vetëm veten e tyre. Ata vazhdojnë të negociojnë për Kosovën me Serbinë ndërkohë që Oli Rehn, si përfaqësues i BE-së, i ndërpreu negociatat për marrëveshjen e stabilizim asociimit me Serbinë për shkak të mosdorëzimit të Ratko Mladiqit! Politikanët e Kosovës vazhdojnë të negociojnë me Serbinë për territorin e Kosovës dhe të ardhmen e 2 milionë njerëzve, edhe atëherë kur BE-ja e refuzon Serbinë si bashkëbiseduese për çështjen e një krimineli (ndonëse me një biografi të tmerrshme)! Për më keq se kaq, këta politikanë përpiqen ta mashtrojnë popullin se si këto negociata me Serbinë nuk janë për status por për çështje të tjera. Përderisa Serbia nuk heq dorë nga Kosova çdo gjë me Serbinë është çështje e statusit. Serbia e la bukur lehtë të shkonte Malin e Zi, meqenëse po fokusohet në Kosovë. Në marrëdhënien e Serbisë me Malin e Zi, korniza legale juridike nuk ishte as për së afërmi e favorshme për Serbinë sikurse që është te rasti i Kosovës. Po ashtu, për dallim nga Mali i Zi, procesi politik aktual në marrëdhënien ndërmjet Serbisë dhe Kosovës, pra procesi i negociatave ku problematizohet një çështje aq thelbësore siç është rregullimi i brendshëm territorial i Kosovës (shtëpisë sonë!) është jashtëzakonisht i volitshëm për Serbinë. Në njëfarë mënyre po përsëritet fillimi i viteve të 90-ta. Atëbotë Serbia hoqi shpejt dorë nga Sllovenia për t’u përqendruar në betejat në Kroaci e më pastaj në Bosnjë. Tash, po heq dorë nga Mali i Zi për ta rimarrur Kosovën pasi që ta ketë copëtuar atë përbrenda nëpërmjet decentralizimit dhe zonave të veçanta rreth kishave e manastireve ortodokse. Pavarësia e Malit të Zi, është një lehtësim për Kosovën meqë është zvogëluar serbizmi, mirëpo kjo vetëm me kusht që populli i Kosovës ta marrë fatin në duart e veta. Përndryshe, nëse politika orientohet te lëvyrja ndaj faktorëve të ndryshëm ndërkombëtar ose te shpresa se Serbia do të heqë dorë edhe nga Kosova, do të jetë shumë më vështirë se përpara: Serbia i pushoi aspiratat ndaj Malit të Zi në mënyrë që t’i përforcojë ato ndaj Kosovës. Mbase, ajo edhe mund të ketë marrë premtime të qarqeve të caktuara ndërkombëtare në këtë aspekt. Zgjidhja për çështjen e Kosovës fillon dhe mbaron me popullin, e kurrsesi nuk mund të gjendet në negociata me Serbinë për decentralizimin e Kosovës dhe territorializimin e trashëgimisë së saj kulturore. Decentalizimi dhe ‘eksterritorialiteti’ nuk janë zgjidhje. Ato janë problemi. Prishtinë, 24 maj 2006 Albin Kurti

[ABytyqi]

DËMTOJE SERBINË, NDIHMOJE KOSOVËN!
Shkruar nga Albin Kurti
Wednesday, 31 May 2006


Me Serbinë ne nuk kemi kurrfarë marrëveshje të paqes. Me Serbinë zyrtarisht jemi në luftë ndonëse luftimet janë ndërprerë. Pra, Serbia nuk është një vend i zakonshëm për Kosovën dhe aq më pak një vend fqinj. Serbia është armiku ynë. Serbia ndodhet brenda në Kosovë me strukturat e saj militariste dhe administrative por edhe me mallrat që ne i konsumojmë. Serbia hapur dhe qartë planifikon që ta rimarrë Kosovën tërësisht por kësaj radhe pasi që ta ketë copëtuar atë përbrenda nëpërmjet decentralizimit dhe zonave të veçanta përreth kishave e manastireve ortodokse. Armikun nuk duhet ta ndihmojmë. Armikun duhet ta dëmtojmë. Prandaj, nuk duhet t’i blejmë produktet e Serbisë sepse asisoj e forcojmë Serbinë dhe ushtrinë e saj kriminale që është rrezik real për të ardhmen tonë dhe, njëkohësisht, në mënyrë indirekte e shpërblejmë atë për mizoritë e saj njëshekullore në Kosovë, për dëmet dhe shkatërrimet sistematike dhe të pamatshme të saj. Pikëvështrimi i Serbisë për Kosovën si territor që duhet gllabëruar dhe si treg që duhet mjelur janë të ndërlidhura ngusht me njëra-tjetrën. Andaj edhe kërkesa e Boris Tadiqit drejtuar UNMIK-ut për ta ndalur fushatën e Lëvizjes VETËVENDOSJE!

Duke eksportuar mallrat e veta në Kosovë, vetëm gjatë vitit 2005, Serbia i mori nga Kosova 175 milion euro. Në fakt, ajo nuk i mori por ne ia dhamë ato duke i blerë produktet që ajo i sjell në Kosovë. Madje, edhe kjo shifër paraqet vetëm 40% të importit të Kosovës nga Serbia, meqë pjesa tjetër nuk regjistrohet fare. Rrjedhimisht, 437.5 milion euro shkojnë për çdo vit nga Kosova për në Serbi. Kjo paraqet mbi 1/3 e importit të gjithmbarshëm vjetor të Kosovës. Duke i blerë mallrat e Serbisë, një fenomen ky kryesisht në rritje, Serbia na ka ‘blerë’ neve si treg. Sovraniteti mbi Kosovën i ruhet nominalisht Serbisë pikërisht duke u ushtruar ai praktikisht nga UNMIK-u në bazë të Rezolutës 1244. Prandaj, përveçqë njerëzit në Kosovë trajtohen vetëm si banorë të Kosovës ngaqë nënshtetësi e jona konsiderohet ajo e Serbisë, ne jemi bërë edhe konsumatorë të produkteve të Serbisë, tregu më fitimprurës i së cilës është pikërisht Kosova.

Me blerjen e mallrave të Serbisë në Kosovë, jo vetëm që forcohet Serbia por edhe dobësohet Kosova. Konkurrenti kryesor i prodhuesve vendor të Kosovës janë prodhuesit gati të pakonkurrencë të Serbisë. Politika fiskale në Kosovë, e imponuar nga UNMIK-u gjithnjë duke u bazuar në Rezolutën 1244, i favorizon jashtëzakonisht shumë prodhuesit e Serbisë të cilët nuk paguajnë fare doganë dhe të cilëve u kthehet TVSH-ja që e kanë paguar në Serbi! Pushteti në Kosovë, jo që nuk i favorizon dhe as nuk i subvencionon prodhuesit vendor, por nëpërmjet politikës së tmerrshme fiskale i lufton ata. Nuk besoj të ketë një rast të ngjashëm ndokund tjetër në botë. Prodhuesit vendas në Kosovë e kanë gjithnjë e më të pamundur të jenë konkurrues në treg. Kjo, kryesisht për shkak të prodhimeve të Serbisë e disa prej tyre posaçërisht për shkak të prodhimeve të Serbisë. Ata thjesht ndodhen para bankrotimit. Kësisoj, duke mos u forcuar prodhuesit vendor papunësia vetëm sa rritet kurse prodhimi vendor bie. Degradimi ekonomik dhe social bëhet i pashmangshëm dhe gjithashtu me pasoja afatgjate. Prandaj, duke blerë mallra të Serbisë, ndonjëri prej të cilëve mund të jetë edhe ca më i lirë, ne nuk e luftojmë varfërinë porse varfërohemi edhe më shumë. Blerja e mallrave të Serbisë, e vazhdon dhe e rrit varfërinë në Kosovë. Ja një ilustrim i thjeshtë. Një produkt i Serbisë ta zëmë se kushton 90 centë. Po ai produkt, veçse prodhim i Kosovës, kushton një euro. Njëri mund ta blejë produktin serb duke besuar se i ka fituar 10 centë. Në fakt, ai i ka humbur një euro e 90 centë! Sepse, nuk ia ka dhënë prodhuesit vendor 90 centë, me ç’rast do të forcohej Kosova dhe arsimi, shëndetësia dhe shërbimet publike në Kosovë; në anën tjetër, është përforcuar Serbia, e cila kësisoj i rrit kapacitet e saj prodhuese dhe bëhet edhe më e pakonkurrencë në tregun kosovar: p.sh. herën tjetër produkti i saj ka fituar komoditetin që të shfaqen në treg me çmim prej 80 centë.

Po ashtu, blerja e produkteve vendore është shumë më e sigurtë. Për çfarëdo defekti teknik ose cilësor eventual në produktet vendore kemi se ku të trokasim – prodhuesit vendor janë në Kosovë, adresat e tyre dihen. Ndërkaq, për produktet e Serbisë s’kemi se ku të ankohemi – prodhuesit e tyre atje në Serbi janë të paarritshëm për neve. Serbia nuk po i kthen kufomat e shqiptarëve që vetë i ka vrarë, që vetë i ka varrosur e zhvarrosur disa here, kurse tash i mban peng nëpër varreza masive nëpër Serbi, e lëre më të na ofrojë qasje te prodhuesit defektuozë atje!

Njëkohësisht, dihet se Serbia nuk i pranon targat e automjeteve të Kosovës jo vetëm për arsye politike por edhe për motive ekonomike: kamionët e Kosovës nuk mund të shkojnë në Serbi për të eksportuar atje. Bilansi tregtar jashtëzakonisht negativ me Serbinë (në vitin 2005 kemi eksportuar mallra në vlerë prej vetëm 4.6 milionë euro përderisa kemi importuar 175 milionë euro!) është rrjedhim edhe i kësaj. Vendet dhe popujt tjerë, edhe vetëm për këtë arsye, pra për mungesë reciprociteti në marrëdhënie me Serbinë, do t’i kishin bojkotuar produktet e saj. E, neve kemi edhe aq shumë më tepër arsye të tjera, madje më së shumti nga të gjithë. Arsye për shkak të së kaluarës: në Serbi nuk ka as keqardhje, as pendesë, as drejtësi për viktimat, as kërkim falje, dhe as dëmshpërblim nga ajo për humbjet, vuajtjet, ekspolatimin, rrënimet dhe dëmet e shkaktuara në Kosovë. Arsye për shkak të së sotmes: Serbia e cila kontrollon 25% të territorit të Kosovës po e rjep konsumatorin kosovar duke e deklasuar prodhuesin kosovar. Arsye për shkak të së ardhmes: Serbia do që ta ripushtojë e risundojë Kosovën ndërkohë që ne nuk zhvillohemi dot pa e nxjerrur Serbinë jashtë vendit tonë. E, Serbia vjen edhe si produkt ushqimor, si produkt farmaceutik, si produkt ushqimor e si material ndërtimor. Natyrisht, para se të vijë si polici e ushtri.

Andaj, bojkotoni produktet e Serbisë, tri shifrat e para të barkodit të të cilave janë 860! Ndihmojeni vendin tonë – Kosovën. Dëmtojeni armikun tonë – Serbinë!

[ABytyqi]

RRUGA E POPULLIT: POPULLI NË RRUGË
Shkruar nga Albin Kurti
Wednesday, 07 June 2006

Popullin e shtypur edhe ashtu e kanë lënë në rrugë. NE jemi në rrugë. Le të jemi duke u ballafaqur e jo duke pritur lëmoshë.

Një regjim antidemokratik i cili ka etabluar kontrollin mbi institucionet dhe sundimin mbi qytetarët nuk brengoset nëse e ka përkrahjen e popullatës që e shtyp dhe së cilës ia mohon të drejtën për vetëvendosje, lirinë dhe barazinë, mirëqenien dhe zhvillimin. Ai regjim brengoset vetëm nëse njerëzit ngrihen dhe e kundërshtojnë. Pra, ai regjim mjaftohet me heshtjen e qytetarëve. Pikërisht kjo nuk duhet të lejohet të ngjajë.

Më 10 qershor 2006, Rezolutës 1244 të KS të OKB-së do t’i vazhdohet jeta edhe për një vit tjetër. Kjo do të jetë hera e shtatë me radhë që veprohet kësisoj: Rezoluta 1244 me automatizëm do të fitojë edhe një vit vlefshmëri – deri më 10 qershor 2007. Sundimi i padrejtë mbi popullin e Kosovës, mohimi fundamental dhe sistematik i vetëvendosjes për Kosovën sërish do të zgjatet edhe për një vit, madje në mënyrë automatike. Shtypja e një populli të tërë dhe mbyllja e perspektivës së tij vazhdohen vetvetiu, pa ndërhyrje. Është ndërprerja e këtij vazhdimi, është zhbërja e Rezolutës 1244 ajo që kërkon ndërhyrjen tonë, që ka nevojë për intervenimin tonë. Mirëpo, kush jemi ne? Kush jemi ne që mund ta bëjmë ndërhyrjen për ta kontestuar thelbin e padrejtësisë dhe për ta ndalur padrejtësinë? Sigurisht se NE nuk jemi këto institucione, NE nuk jemi këto parti brenda tyre. Kjo NE është populli, kjo NE janë njerëzit e privuar nga mundësia për përparim ekonomik e social: njerëzit e kushtëzuar nga një rrethanë e imponuar që i ka lënë pa arsimim adekuat, pa punë, pa pensione, njerëz të nëpërkëmbur të cilëve nuk u respektohet sakrifica dhe u keqpërdoret djersa. Nëpër majat e institucioneve dhe partive në to nuk ka njerëz të varfër që i ka mbërthyer mjerimi dhe lufta për ekzistencë sikurse popullin. Ata në kurriz të popullit gëzojnë beneficione të cilat as vetë nuk kanë mundur t’i imagjinojnë. Të mirat që ata i kanë janë të pandashme nga varfërimi i popullit. S’ka dyshim se tërë këtë e lejon, toleron e madje edhe inkurajon UNMIK-u i cili nën sqetullën e tij ka, përveç tjerash, edhe policinë e gjyqësinë. UNMIK-u e lejon plaçkitjen e Kosovës meqenëse asisoj sendërton armatën e politikanëve të korruptuar të cilët i shantazhon e i bën të dëgjueshëm politikisht. UNMIK-ut aq i bën që populli i Kosovës po vjedhet dhe zhytet në mjerim edhe më të thellë. Fundja, vetë AKM-ja, si pjesë e Shtyllës së Katërt të UNMIK-ut, po i shkatërron ndërmarrjet publike e shoqërore të Kosovës duke i dhënë ato pastaj gati falas nëpërmjet procesit të privatizimit.

Regjimi i UNMIK-ut dhe sistemi politik që ai ka sajuar dhe të cilin e kontrollon, do të zgjasin e do të zgjaten përherë. Atyre vetja nuk u mërzitet, ndërkohë që pagat e larta, avansimi rapid në karrierë, lirimi nga taksat, mosobligimi për llogaridhënie ndaj popullatës, ua ndërtojnë motivin e fuqishëm të interesit personal për të mbetur këtu dhe kështu. Kur kësaj i shtohet edhe fakti se shumica e zyrtarëve në UNMIK janë mediokër nëpër vendet e tyre prej nga vijnë në Kosovë, atëherë bëhet e qartë se ata nuk i lëshojnë kollaj pozitat e tyre të cilat jo vetëm që u garantojnë privilegje të normuara dhe enorme, por edhe i mbrojnë nga mediokriteti i vetes së tyre. Zaten, shumica dërrmuese e administratorëve dhe zyrtarëve në UNMIK, atëherë kur mbarojnë së shërbyeri në Kosovë, nuk kthehen nëpër vendet e tyre por shkojnë në një mision tjetër për të vazhduar me avazin e vjetër.

Kohëve të fundit, posaçërisht pasi që ne kemi paralajmëruar demonstratën e sotme, janë shtuar zërat që thonë se UNMIK-u po shkon. Në fakt, Peterseni po përgatitet të shkojë, por për të mbetur ende UNMIK-u në Kosovë, e për t’u zëvendësuar vetë Peterseni me një tjetër kryeadmninistrator. Natyrisht, kjo bëhet që të krijohet përshtypja se diçka ndryshoi dhe të ushqehet shpresa e kotë te qytetarët për pavarësinë e cila veçsa nuk ndodhi ndërkohë që efekti kryesor i tërë kësaj është zbrapsja e shpërthimit të pakënaqësisë. Asnjë pushtues e sundues i huaj nuk ka shkuar vetë nga Kosova dhe as nga ndonjë vend tjetër në botë. As UNMIK-u nuk do të shkojë vetë. As Kosovës nuk do t’i vijë liria vetvetiu. Populli duhet të duket atje ku është rruga e zgjidhjes: në rrugë. Populli duhet të ballafaqohet me atë që është bërë pengesë për lirinë dhe mirëqenien e tij: UNMIK-un dhe kinseinstitucionet vendore servile e të kompremetuara. Dhe, populli nuk duhet të ndalet.

Tash kur planifikojnë ta vazhdojnë edhe për një vit Rezolutën 1244, edhe nëse në vend të saj do të miratohej një tjetër rezolutë, nuk ka kurrfarë gjasash që ajo të jetë e favorshme për neve. Duke pasur parasysh situatën në terren, sistemin politik dhe institucionet e tij, politikanët në to, thjesht, nuk është i mundur ndonjë përmirësim i cili do të vinte nga KS i OKB-së. Përkundrazi. Serbia do ta përdorë tërë potencialin e vet politik dhe diplomatik, të gjitha mundësitë juridike dhe legale, që të vazhdohet me traditën e vendimeve të dëmshme për Kosovën. Po ne çfarë do të përdorim? Duke mos pasur instanca që institucionalisht përfaqësojnë vullnetin tonë dhe mbrojnë interesat tona, NE duhet të ngrihemi kundër padrejtësive dhe shtypjes, kundër mohimit të lirisë dhe kundër pabarazive: kundër decentralizimit që copëton Kosovën, kundër zonave të veçanta rreth objekteve fetare të cilat uzurpojnë kulturën dhe historinë tonë, kundër ‘kthimit të qëndrueshëm’ që Serbisë ia mundëson rikolonizimin e Kosovës, kundër privatizimit të egër të AKM-së, kundër plaçkitjes së Kosovës në të gjitha nivelet e sistemit.

Vendimet e të tjerëve për neve s’kanë se si të jenë të mira për ne. Madje, edhe nëse duken të tilla ato s’mund të jenë zëvendësim për vendimet tona. Liria nuk zëvendësohet. Vetëvendosja nuk ka zëvendësim. Është naive ose dashakeqe t’ia dorëzosh fatin faktorëve politik ndërkombëtar duke llogaritur në ndërgjegjen e tyre. Ata kanë interesa politike dhe ekonomike vetjake. Është naive ose dashakeqe t’ia dorëzosh fatin politikanëve negociator e ministrave vendor duke llogaritur në ndërgjegjen e përmirësimin e tyre. Ata kanë interesa politike dhe ekonomike personale.

Popullin e shtypur edhe ashtu e kanë lënë në rrugë. NE jemi në rrugë. Le të jemi duke u ballafaqur e jo duke pritur lëmoshë.