Albin Kurti (1975 - )

[ABytyqi]

Turp dhe marrëzi
Shkruar nga Albin Kurti
Sunday, 07 October 2007

Në takimin e Nju Jorkut të mbajtur më 28 shtator 2007, doli një deklaratë e përbashkët dhe një qëndrim i Treshes pas takimit me delegacionet e Prishtinës dhe Beogradit. Paragrafi i dytë i deklaratës së pranuar nga të dy delegacionet tregon se ato janë informuar me qëndrimin e Grupit të Kontaktit (GK) nga mbledhja e një dite më parë të mbajtur në nivelin e Ministrave. Fakti që thuhet se 'delegacionet janë informuar me qëndrimet e GK-së' tregon se ata nuk mund t'i obligojnë delegacionet për ndonjë gjë meqë GK-ja është një trup joformal, anipse në përbërje i ka pothuajse të gjitha shtetet më të fuqishme të botës. Mirëpo, a është njëmend kështu? Përvoja e deritanishme, gjithmonë në përputhje me aktet legalet dhe juridike ndërkombëtare e vendore që janë në fuqi, na ka treguar se kjo vlen vetëm për delegacionin e Serbisë. Ata shpeshherë nuk i kanë përfillur qëndrimet e GK-së jo vetëm për shkak se GK-ja i ka përfillur qëndrimet e Serbisë. Dhe, kanë kaluar pa u ndëshkuar, përderisa politikanët kosovar përveçse duronin, në rastin më të mirë, edhe çuditeshin.

Serbia, para së gjithash si shtet sovran, i pavarur dhe i njohur ndërkombëtarisht që është, e ka komoditetin e tillë të refuzimit edhe të paarsyeshëm. Qëndrimet e GK-së për Serbinë janë vetëm në nivelin e sugjerimeve. Ndërkaq, qëndrimet e (njëjta të) GK-së për Kosovën janë më shumë se vendime. Nëpërmjet zyrave të Quintit (si një miniaturë e GK-së dhe aureolë e PSSP-së), qëndrimet e Grupit të Kontaktit kanë qenë dhe mbeten themeli dhe projekti i çdo politike te ne. Madje, kur ka dilema për interpretimet zakonisht dominojnë variantet konservative për shkak të trysnisë që vjen nga Serbia e cila për më tepër mbetet e pabaraspeshuar. Serbia duke qenë shtet arrin t'i bëjë ballë imperializmave të ndryshëm që i vijnë nga jashtë dhe bile zhvillon një imperializëm të 'vockël' të saj karshi Kosovës. Në anën tjetër, Kosova duke mos qenë shtet s'i reziston dot asnjërit prej këtyre imperializmave, që jo rrallë, të gërshetuar i përplasen në fytyrë. Qëndrimet ndërkombëtare që i dedikohen krerëve politik të Serbisë dhe Kosovës nuk vlejnë njësoj për të dyja palët. Thjesht, njëra prej tyre (pala kosovare), realisht nuk është fare palë. Që të gjithë e kemi parë se si PSSP-ja dhe zyrat e Quintit arrijnë t'i dirigjojë këta politikanët shqiptar në Kosovë, por jo edhe ata serbë që janë nëpër enklavat serbe. Politikanët shqiptar jo vetëm që s'janë të pavarur, por ata s'janë të varur as nga Tirana, ndërkohë që ata serbë dirigjohen si gjithmonë nga Beogradi dhe vetëm nga ai.

Edhe në leximin e mëtutjeshëm të kësaj deklarate të përbashkët askund nuk mund të gjesh prehje. Në vijim aty thuhet që Ministrat e kanë përsëritur se 'një zgjidhje e hershme për statusin e Kosovës është vendimtare për stabilitetin dhe sigurinë e Ballkanit Perëndimor dhe të Evropës në tërësi'. Shteteve të Grupit të Kontaktit sigurisht që po u ngutet me përcaktimin e statusit të ardhshëm të Kosovës. Mirëpo, këtë qartazi nuk po e bëjnë për hir të Kosovës por, siç e thanë dhe vetë ata, për hir të rajonit dhe të Evropës. Pra, po nxitojnë për hir të vetes së tyre dhe kjo nuk do të duhej të ishte e çuditshme. Në politikë secili i mbron interesat e popullit të vet, të atij që e përfaqëson e pjesëtar i të cilit është. Përveç Grupit Negociator (GN) të Kosovës, natyrisht. Ata e kanë pranuar këtë deklaratë e cila thelbësisht nuk e pranon Kosovën. Ose, më saktë, e pranon për të mos e pranuar. Sepse, e pranon vetëm për nga efektet e jashtme që mund t'i shkaktojë ajo. Ose, disi dhe më saktë se kaq, e pranon Kosovën por jo edhe popullin e saj, jo edhe ata që do ta jetojnë statusin e Kosovës e të cilët në të vërtetë do të duhej të vendosnin për atë status.

Ngjashëm, kur përmenden dhuna, provokimi dhe kërcënimi në atë deklaratë thuhet se ato e rrezikojnë (në radhë të parë) procesin e Treshes, dhe (së dyti) stabilitetin dhe sigurinë në regjion. Sërish asnjë fjalë për qytetarët e Kosovës që do të ishin viktima të drejtpërdrejta në ato raste të dhunës, provokimit dhe kërcënimit.

Se e gjithë kjo është vetëm një interfazë e shpalos edhe fjalia tjetër ku flitet për 'vendosmërinë në kërkimin e një marrëveshje të negociuar e të miratuar në KS të OKB-së'. D.m.th. marrëveshja eventuale që do të bëhet do të jetë e vlefshme vetëm pasi që të kalojë edhe në KS të OKB-së, vetëm pasi të kalojë edhe atje prej nga u dëbuan edhe modalitetet e zbutura të një projekti të zvetënuar siç ishte ai i Pakos së Ahtisaarit. Në nivelin e parë, atë të negociatave aktuale, është Serbia, ndërsa në nivelin e dytë, atë të KS të OKB-së, është (përsëri) Serbia (nëpërmjet Rusisë).

Megjithëse nuk është hera e parë që GN e pranon Rezolutën 1244, pranimi i radhës i kësaj rezolute në Nju Jork ka një kuptim disi vulosës: nuk ka nevojë për rezolutë të re për Kosovën. Pesë draft-rezolutat evro-amerikane, secila më e zbehtë se tjetra, u përpoqën ta sillnin një rezolutë të re gjatë pranverës e verës që shkoi. Nuk arritën. Tash (dhe rrjedhimisht) Rezoluta 1244 veçsa u bë edhe më e fortë. Ndërmarrja e pasuksesshme për rezolutë të re doli të ishte kundërproduktive. Prandaj, duke e ditur që do të mbetet Rezoluta 1244, madje e fuqishme si asnjëherë më parë, disa diplomatë evropianë kohëve të fundit nisën ta vazhdojnë avazin e oksimoronëve, duke propozuar pavarësi për Kosovën në bazë të Rezolutës 1244! Pasi që mendësia e politikanëve shqiptar në të kaluarën e afërt i kishte pranuar të ashtuquajturat 'diskriminim pozitiv' dhe 'pavarësi e kushtëzuar', pse të mos provohet edhe një formulim absurd, apo jo?!

Me këtë mënyrë të adresimit të çështjes së Kosovës dhe në rrugën se si po kërkohet zgjidhja për të, mosmarrëveshja është pakrahasimisht më e mirë se marrëveshja, më e mirë se secila marrëveshje kurdoherë përgjatë këtij procesi. Qëndrimi i Treshes pas takimeve të ndara me Beogradin dhe Prishtinën e sqaron deri në banalitet këtë. Aty thuhet se Treshja 'inkurajon palët që t'i paraqesin propozimet e tyre në mënyrën që do ta joshte anën tjetër'. Propozimi i Serbisë atje ishte ai i vjetri: autonomi substanciale për Kosovën brenda kufijve të Serbisë. Propozimi i GN të Kosovës ishte ky i riu: Pakoja e Ahtisaarit dhe disa gjepura për njëfarë fqinjësie të mirë që askush nuk i mori seriozisht. Treshja me këmbëngultësi synon marrëveshje brenda këtyre dy pozicioneve. Dhe, negociatat bëhen për marrëveshje, e jo për mosmarrëveshje.

Deri te Pakoja e Ahtisaarit analistët e politikanët e ndryshëm shqiptar çirreshin se si medoemos duhej arritur marrëveshja, duke besuar se Serbia do të lëshojë pe. 'Nuk do të ketë marrëveshje pas këtyre 120 ditëve!', sërish çirren përsëri të njëjtit analistë e politikanë shqiptar (sic.). Ama, pse, të mos ketë marrëveshje? Ndoshta Serbia mund të lëshojë pe, apo jo? Le të shpresojmë se Serbia lëshon pe?! Mirëpo, jo. Këta analistë e politikanë e dinë mirë se nëse dikush lëshon pe për marrëveshje ky do të jetë vetëm GN i Kosovës, e assesi Serbia. Ata pasi që e copëtuan Kosovën në Vjenë, tash edhe po e lënë atë nën Serbi. Pozita e Kosovës ka rënë në nivelin e Pakos së Ahtisaarit me qëllim që të bie edhe më poshtë se aq. Para negociatave të Vjenës pozita vërtet nuk ishte e mirë, por megjithatë nuk ishte kaq e dobët. Mu për këtë ngjau Vjena. Sikur të mos ishin koncesionet në Vjenë, nuk do të kishim një ofertë të turpshme miqësie për armikun tonë, Serbinë, në Nju Jork. Zaten, kërkohen (më shumë) koncesione nga ai që (tashmë) ka bërë shumë koncesione.

Mbulesa e vetme për GN-në edhe në këtë udhëtim për në Nju Jork ishte se kinse po shkojnë atje që ta argumentojnë pavarësinë e Kosovës. Përveçqë nuk kanë se si e argumentojnë pavarësinë kur dihet që kanë zbritur te Pakoja e Ahtisaarit, a nuk e kanë argumentuar ata tanimë pavarësinë? Deri kur duhet ta argumentojnë atë pavarësi kur nuk mbet qytet në botë pa ia argumentuar atë? Dhe, çfarë është ky lloj argumentimi pa kurrfarë fuqie politike? Ç'është ky ligjërim politik pa forcë, ky lum i njëjtë fjalësh që asnjëherë s'bëhen vepra dhe kurrë nuk prodhojnë ndryshime? Është thjesht një hiçgjë, fundja, ashtu siç janë edhe ata vetë.

Që të mos merret vesh kjo dhe për t'ua njomur ca zemrat qytetarëve ende të pashëruar nga mosinformimi e iluzionet, në deklarata të GK-së herë pas here shtohet se zgjidhja për Kosovën duhet të jetë e pranueshme (edhe) për popullin e Kosovës. Mirëpo, siç e dimë të gjithë ne, anjëherë nuk na e lejojnë referendumin gjë që do të paraqiste pikërisht (mos)pranimin e popullit. Atëherë, janë vetëm dy mundësi këtu: ose po presin që t'ia ndryshojnë rrënjësisht vullnetin popullit para referendumit, ose konsiderojnë se populli ynë është i reduktueshëm në këta negociatorët kosovar. Sido që të jetë, asnjëri version s'është i drejtë. Kot flitet e përmendet vullneti i popullit përderisa e vonojnë atë, e keqinterpretojnë atë, ose duan ta shtrembërojnë atë. Vonimi, keqinterpretimi ose shtrebërimi i vullnetit të popullit, në instancë të fundit, janë veçse e përbashkëta e këtyre: mohimi i popullit.

[ABytyqi]

(Pa)varësia që (nuk) negociohet
Shkruar nga Albin Kurti
Sunday, 14 October 2007

Pavarësia e Kosovës është e panegociueshme. Kështu vazhdojnë të (na) thonë negociatorët kosovar. Sepse, ata vazhdojnë të negociojnë. Më së shpeshti këtë e thonë në aeroportin e Prishtinës. Atëherë kur fluturojnë që të negociojnë ose kur aterojnë pas negocimit. Negocimit me Serbinë, natyrisht. Jo me bashkësinë ndërkombëtare. Bashkësinë ndërkombëtare e kanë në shtëpi. Atje ku ajo i sundon, sigurisht.

Sa më gjatë që negociojnë aq më shpesh thonë se si nuk po negociojnë. Ata po e dinë që ne po e dimë. Ose, së paku, që do të duhej ta dinim tashmë. Fjalët e tyre janë e kundërta e veprave të tyre. Fjalët e tyre rriten sikurse veprat e tyre. Veçse në anën e kundërt. Ato janë e kundërta e realitetit. Dhe, tentativë për perceptim të kundërt tonin. Meqë interpretim të kundërt të tyre.

Ndoshta po negociojnë për çështje teknike?! Oh, jo, kjo nuk pi ujë më. Askund dhe për askë. Ne e dimë që edhe ata po e dinë. Transporti, dokumentet, energjia, të pagjeturit. Jo vetëm që këto nuk janë çështje teknike. As që bëheshin negociata për këto gjëra. Atëbotë përgatiteshin negociatat. Që do të pasojnë e që pasuan. Krijohej ambienti për to. Çdo gjë po bëhej e negociueshme. Fshihej historia (edhe ashtu e suspenduar). Harrohej drejtësia (edhe ashtu e mohuar).

Decentralizmi, trashëgimia kulturore, ekonomia, forcat e sigurisë. Po. Për këto u negociua. Nëse nuk e kemi parasysh rezultatin! Sepse, më parë mund të thuhet që u modifikua 'lehtas' plani i Serbisë. Ajo i kërkonte 21 zona të veçanta rreth manastireve ortodokse. I fitoi 45 sosh. I kërkonte 19 komuna serbe. I mori 11 të tilla. Ama, vetëm deri më tani këto. Decentralizimi është proces i vazhdueshëm. 5000 banorë me 75% minoritarë sajojnë menjëherë komuna të reja.

Nuk pati asnjë fjalë për dëmet e luftës. Në vend të kësaj tash kemi borxhet. Jo borxhet e Serbisë ndaj Kosovës. Borxhet e Kosovës ndaj Serbisë. Kurse TMK-ja do të shpërbëhet. Jo, në fakt, do të shuhet. E patën korrigjuar këtë mandej (sic.). Mirëpo (do të thoshin ata). Parashihet njëfarë FSK-je. Edhe një kinse ushtri tjetër. Si bar qetësues për të pakënaqurit. Me 2.500 pjesëtarë të armatosur lehtë. Sërish më e dobët se policia. Se çfarëdo policie.

Në fund, megjithatë u patën ekzaltuar politikanët 'tonë'. Rekomandimi shtesë i Ahtisaarit fliste për 'pavarësi të mbikëqyrur'. Një letër kjo e cila i ngjante aq shumë atij referendumit pas tri vjetëve. Të premtuar para më shumë se tetë vjetëve (nga Albright në Rambouillet). Si e dëgjuan fjalën pavarësi nuk dëgjuan më. E neve na shurdhuan. Aq u bënte që 'pavarësia e mbikëqyrur' është pavarësi e mbikëqyrësit. Pavarësi e misionit të BE-së që zëvendëson e trashëgon UNMIK-un. Madje kjo në variantin më të mirë të mundshëm. Në variantin teorik. Realisht, nga pavarësia e mbikëqyrur duket se do ta kemi vetëm mbikëqyrësin. Pa pavarësi. Po, pra, mbikëqyrës mbi ne pa pavarësi për ne. Pavarësia e mbikëqyrur u bë mbikëqyrje pa pavarësi. Zaten, na u bë ajo që kishte qenë. Asgjë(ja e re).

Përkundër krejt kësaj negociatorët kosovar kanë të drejtë. Pavarësia e Kosovës njëmend është e panegociueshme. Ajo as që është në tavolinën e negociatave ku ndodhen ata. Ajo as që ishte aty ndonjëherë. Po e negociojnë veçse (kon)federatën e ardhshme (asimetrike) me Serbinë. Po e negociojnë autonominë nën Serbi. Përshtatjen në robëri të re, nënshtrimin e ardhshëm. Fundja, Kosova me Serbinë veçse nën Serbi përfundon. Këta politikanë nuk duhet ndjekur. Rruga e tyre është tatëpjetë e faqes së humnerës. Le të rrokullisen atje pa neve.

[ABytyqi]

Traktati që keqinterpreton historinë për ta projektuar varësinë
Shkruar nga Albin Kurti
Sunday, 21 October 2007


I ashtuquajturi Ekip i Unitetit në çdo takim që zhvillon me përfaqësuesit e Serbisë në kuadër të këtyre 'negociatave shtesë' e paraqet njëfarë traktati si platformë. Sa i përket statusit të Kosovës gjithsesi më i avansuar është rekomandimi i Ahtisaarit për 'pavarësi të mbikëqyrur' sesa ky Traktati i miqësisë dhe bashkëpunimit në mes të Kosovës dhe Serbisë. Ndonëse 'Ekipi i Unitetit' thotë se nuk do të bëjë koncesione të reja, ky Traktat është dëshmi se ato tashmë janë bërë dhe mbase që do të bëhen edhe më tutje. Pasi që e copëtuan dhe stërkeqën Kosovën me Pakon e Ahtisaarit, tash nëpërmjet këtij Traktati, ashtu siç e ka vlerësuar me saktësi Ramush Tahiri, i vendosën bazat për konfederatë me Serbinë. Vetëm se kjo konfederatë sigurisht se nuk do të jetë simetrike por asimetrike, diçka ngjashëm propozimit të ish kryetarit të parë të Tribunalit të Hagës dhe ekspertit të së drejtës ndërkombëtare – Antonio Cassese. Ai thoshte se trupi i përbashkët vendimmarrës duhet të ketë katër përfaqësues të Serbisë, dy të Kosovës dhe tre të Bashkimit Evropian. Themelimin e organeve të përbashkëta, partneritetin e thellë insitucional, mënyrat e zmadhimit dhe të institucionalizimit të këtij bashkëpunimi, grupe punuese për çështje specifike, ndërmjetësime të palës së tretë në çështjet veçanërisht të ndjeshme me interes të përbashkët, Këshillin e përhershëm të bashkëpunimit Kosovë-Serbi, që të gjitha këto në vazhdimësi i përmend edhe Traktati i 'Ekipit të Unitetit'. Pra, tërësisht në frymën e shkrimit të Casseses të botuar në The Guardian më 28 shtator 2007 me dallimin që këta propozojnë që ky Këshilli i përbashkët të jetë me dhjetë anëtarë, pesë nga të cilët emërohen nga Serbia dhe pesë nga Kosova. Mirëpo, këta që kanë lëshuar pe aq shpesh dhe aq shumë natyrisht se do ta bëjnë edhe këtë 'sakrificë' të fundit duke pranuar që kjo konfederatë të jetë asimetrike. Zaten, konfederata e Kosovës me Serbinë as që mund të jetë simetrike: përderisa 'Ekipi i Unitetit' përmes Pakos së Ahtisaarit ka pranuar që Serbia të pyetet për Kosovën (kujto lidhjet vertikale në decentralizim, rolin që do ta ketë Kisha Pravosllave Serbe te 'eksterritorialiteti', pjesëmarrjen e Kosovës në borxhin e jashtëm të Serbisë dhe modelin e shumicës së dyfishtë (gjithsesi bllokues) në Kuvendin e ardhshëm të Kosovës), është e paimagjinueshme që Serbia të lejojë që Kosova të pyetet për territorin e Serbisë. Dallimi tjetër është se Traktati i 'Ekipit të Unitetit' në vend të BE-së e sheh Grupin e Kontaktit si ndërmjetësues. E kuptueshme: tash kur çështja e Kosovës u dëbua nga KS i OKB-së dhe nuk ka nevojë për rezolutë të re – ajo 1244 vetëm sa u përforcua – Grupi i Kontaktit që nuk është detyrues ndaj Serbisë por është më shumë se detyrues ndaj Kosovës mbetet adresa jonë (ndërkombëtare).

Në nenet 11 dhe 12 të Kapitullit V të Shtojcës I (me gjasë ka edhe shtojca tjera ende jopublike!) të këtij Traktati flitet për një sekretariat që do të lehtësonte bashkëpunimin dhe dialogun në mes të Kosovës dhe Serbisë si dhe dialogun në mes të deputetëve të Kuvendit të Serbisë dhe atyre të Kuvendit të Kosovës, përfshirë krijimin e grupeve punuese ndër-parlamentare për avancimin e bashkëpunimit legjislativ. Këso ndërmarrjesh Kosova nuk po bën me Shqipërinë por me Serbinë. Gjepurat e politikanëve për Serbinë si shtet fqinj asgjë nuk i demanton sikurse ky Traktat i vetë atyre. Ama, a është njëmend i vetë atyre?! Nëse lexohet me kujdes menjëherë kuptohet se ai është i përkthyer nga anglishtja. Ai gëlon nga shprehjet e llojit: 'mësimet e mësuara', 'të ndërtojmë në sukseset e njëri-tjetrit' etj. Aspak e rastësishme. Anëtarët e 'Ekipit të Unitetit' nuk e artikulojnë qëndrimin e Kosovës por zgjidhjen më të mirë sipas tyre. Ata nuk thonë se çka përfaqësojnë ose çfarë interesash mbrojnë por thonë se zgjidhja më e mirë për Kosovën do të ishte Pakoja e Ahtisaarit! Anëtarët e 'Ekipit të Unitetit' propozojnë - ata nuk kanë qëndrim (sikur përfaqësuesit e Serbisë). Dhe, propozojnë e flasin sikur të ishin zyrtarë ndërkombëtar. Fundja edhe janë të tillë. Korniza Kushtetuese, apo më saktë rregullorja e UNMIK-ut që mban numrin 2001/9, i bën të atillë: zyrtarë ndërkombëtar që flasin në gjuhën e vendasve duke përfaqësuar UNMIK-un kundrejt popullit e jo anasjelltas. Fjalët e tyre janë të huaja anipse janë në shqip. Ato janë veçse të përkthyera në shqip.

E gjithë kjo mynxyrë e ka burimin në keqinterpretimin proserb që i bëhet historisë më të re të Kosovës. Në Traktat shprehet keqardhje ndaj periudhave të konfliktit dhe luftës që, siç thuhet aty, 'na kanë ndarë, në veçanti ngjarjet që kanë të bëjnë me kolapsin e dhunshëm të Jugosllavisë në vitet e nëntëdhjeta'! Nuk thuhet që Jugosllavinë e shkatërroi Serbia në krye me Milosheviqin për shkak të aspiratave ekspanzioniste dhe hegjemoniste tw saj dhe, pwr mw keq, 'Ekipit të Unitetit' i vie keq që kolapsoi Jugosllavia e cila me të drejtë është cilësuar të ketë qenë burg i popujve. Përmendja disa herë e kthimit të refugjatëve para të të pagjeturve, flirtet për pajtim e falje, zgjatja e dorës së sinqertë të miqësisë, koncepti i ndarjes (jo shpërbëjes (sic.)) së Jugosllavisë gjatë të 90-tave, termi tipik serb për 'komunitetet joshqiptare' etj. etj. që qarkullojnë dhe e mbushin këtë Traktat janë vetëm pasoja të ndryshme të të njëjtit krim: harresës së krimeve të Serbisë në Kosovë.

Ky Traktat i 'Ekipit të Unitetit' është i padrejtë, i pavërtetë dhe i turpshëm. Ky Traktat i bashkëpunimit me Serbinë e kthen Kosovën nën Serbi. Ky Traktat i miqësisë me armikun, 'Ekipin e Unitetit' e bën veçse aleat të armikut. Ai nuk përfaqëson vullnetin dhe interesat e popullit të Kosovës. Ai nuk duhet pranuar dhe duhet luftuar në mënyrë të pakompromis. Mu ashtu siç është 'Ekipi i Unitetit' unik për Traktatin e tij ashtu duhet të jemi edhe ne unik kundër tij. Deri në fitoren tonë. Fitorja jonë është fitore mbi ta dhe mbi konceptet e projektet e importuara të tyre.

[ABytyqi]

Kundërshtimi i Panelit (fjalimi i ndërprerë)
Shkruar nga Albin Kurti
Thursday, 15 November 2007


Ky trup i gjyqtarëve nuk ka të drejtë që të marrë vendime as për mua e as për dikë tjetër. Përveç arsyeve të ravijëzuara në deklaratën time të 19 shtatorit, unë e kundërshtoj këtë trup për shkak të sjelljes së tij gjatë seancës gjyqësore të asaj dite dhe që nga atëherë. Siç e kanë theksuar Ombudspersoni dhe KMDLNJ, seanca e 19 shtatorit ka përfshirë një varg të parregullsive të papranueshme.

Para së gjithash, unë nuk isha i njoftuar për padinë e re me të cilën gjyqtari Salustro e hapi seancën e 19 shtatorit. Kjo padi e re nuk është konfirmuar, dhe unë nuk e kam pranuar një kopje të saj. Unë kam të drejtë që të informohem për akuzat kundër meje dhe të mbrohem kundër tyre. Leximi i padisë së re e shkel të drejtën time për gjykim të paanshëm. Pasi që as i ashtuquajturi avokat mbrojtës imi nuk është informuar për padinë e re, leximi i saj me 19 shtator po ashtu ishte shkelje e parimit të barazisë së palëve.

Në mesin e këtyre gjyqtarëve, kundërshtimin tim të fuqishëm posaçërisht ia drejtoj gjyqtarit Salustro. Ndërprerja që ai ia bëri deklaratës sime me 19 shtator – pasi që kërkoi nga unë që ta lexoj atë – ka shkelur të drejtën që të dëgjohem dhe që të mos ndërprehem gjatë fjalimit. Mënyra se si gjyqtari Salustro më ka ndërprerë, një mënyrë kjo e padinjitetshme dhe joprofesionale duke bërtitur “mbylle”, gjithashtu paraqet sjellje të pahijshme dhe shkelje të etikës gjyqësore: gjyqtarët duhet të interpretojnë ligjin dhe jo të veprojnë sipër tij. Unë kam të drejtë për gjykim të paanshëm. Unë kam të drejtë që të konsiderohem i pafajshëm. Unë kam të drejtë që të trajtohem me respekt. Sjellja e gjyqtarit Salustro është edhe më problematike pasi që unë jam i privuar nga kërkesa për zhdëmtim – në Kosovën e sunduar nga UNMIK-u nuk ka mekanizëm përmes së cilit unë mund të inicoj procedurë kundër gjyqtarit Salustro.

Gjatë sesionit të djeshëm, gjyqtari Salustro sërish më ndërpreu pasi që kërkoi nga unë të flas. E kundërshtoj këtë model të veprimeve, sikurse që e kundërshtoj këtë gjyqtar që të kryesojë me seancën dhe siç e kundërshtoj panelin e tij.

Po ashtu e kundërshtoj këtë trup gjyqësor për moslejim të të ashtuquajturit avokat t’imin për tërheqje të menjëhershme nga rasti. Unë asnjëherë nuk e kam pranuar avokatin, dhe kur ai më në fund e kuptoi se është koha të jap dorëheqje, ky trup është dashur që ta lejojë atë të veprojë ashtu. Për më tepër, unë asnjëherë nuk jam njoftuar si duhet për këtë seancë gjyqësore – kam mësuar për të vetëm kur është përmendur në vendimin për ta zgjatur arrestin tim shtëpiak, gjashtë ditë para seancës, jo tetë ditë paraprakisht dhe jo në një dokument të veçantë, siç parashihet me ligjin tuaj. Për më shumë se kaq, vendimi për të ma zgjatur arrestin shtëpiak është marrur nga gjyqtari Salustro pa më informuar mua se ai vazhdon të jetë gjyqtari kryesues në rastin tim.

Njëkohësisht, po e përsëris se ju kundërshtoj juve për shkak të mungesës së pavarësisë dhe të paanësisë. Ju jeni emëruar nga UNMIK-u dhe e përfaqësoni UNMIK-un, i cili gjithashtu është i renditur në këtë rast si një palë e dëmtuar dhe akuzuese. Sundimi jodemokratik dhe neokolonial i UNMIK-ut dhe negociatat për statusin e Kosovës me Serbinë nuk do t’i sjellin Kosovës gjë tjetër përveçse mjerimit dhe gjakderdhjes. Unë e shikoj si detyrë timen që ta ndaloj këtë që të ngjajë duke iu kundërvënë padhunshëm pushtetit të UNMIK-ut në Kosovë. Gjithnjë e më shumë njerëz po e kuptojnë se unë kam të drejtë në këtë, dhe se referendumi për pavarësi është e vetmja mënyrë se si Kosova mund ta fitojë lirinë e vërtetë, dinjitetin dhe zhvillimin e shëndetshëm politik dhe ekonomik. Vetëm vetëvendosja mund të mundësojë drejtësi të drejtë.

Pasi që UNMIK-u është caku i kundërshtimit tim të padhunshëm, është e qartë se është në interesin e UNMIK-ut që të më pengojë mua për të vazhduar punën, duke më izoluar dhe duke u përpjekur që ta hesht zërin tim mospajtues. Rrallë kjo është kristalizuar më qartazi sesa kur gjyqtari i UNMIK-ut Salustro më bërtiste “mbylle” në seancën e 19 shtatorit.

E kundërshtoj këtë trup të gjyqtarëve, e kundërshtoj këtë gjyq dhe e kundërshtoj këtë rast. Procesi i padenjë i këtij rasti dhe ky trup në vazhdimësi kanë dhunuar të drejtat e mia fundamentale. Ky rast do të duhej të shfuqizohej dhe unë të lirohesha menjëherë.

[ABytyqi]

Panel Objection (interrupted speech)
Shkruar nga Albin Kurti
Thursday, 15 November 2007

This panel of judges has no right to make any decisions regarding neither me nor anyone else. In addition to the reasons I outlined in my statement of September 19, I object to this panel because of your conduct during and since the court session that day. As pointed out by e.g. Kosova’s Ombudsperson and CDHRF, the September 19 session contained a number of unacceptable irregularities.

First of all, I was not informed about the new indictment with which Judge Salustro opened the September 19 session. This new indictment has not been confirmed, and I have not received a copy of it. I have the right to be informed about the charges against me and defend myself against them. The reading of the new indictment violates my right to a fair trial. Since neither my so-called defence council was informed about the new indictment, the reading of it on September 19 also violated the equality of arms principle.

Among the judges in this panel, I direct a particularly strong objection to Judge Salustro. His interruption of my statement – after asking me to read it – on September 19 violated my right to be heard and not to be interrupted while speaking. The way Judge Salustro cut me off, in an undignified and unprofessional manner shouting “shut up”, also represented misbehaviour in breach of judicial ethics: Judges are supposed to interpret the law and not act above it. I have the right to a fair trial. I have the right to be presumed innocent. I have the right to be treated with respect. Judge Salustro’s behaviour is even more problematic since I am prevented from seeking remedy – in Kosova under UNMIK there is no mechanism through which I can initiate a procedure against Judge Salustro.

During yesterday’s session, Judge Salustro again interrupted me after asking me to speak. I object to this pattern of activities, as I object to this Judge presiding over this session and as I object to his panel.

I also object to the panel for not allowing my so-called defence council immediate withdrawal from the case. I never accepted the defence council, and when he finally realised he should resign, this panel should have let him do so. Additionally, I was never properly informed about this court session – I only learned about it when it was mentioned in the decision to prolong my house arrest, six days in advance of the session, not eight days in advance and not on a separate paper, as required by your law. Furthermore, the decision to prolong my house arrest was made by judge Salustro without me being informed that he is still the presiding judge in my case.

I will also repeat that I object to you because of your lack of independence and lack of impartiality. You are appointed by and represent UNMIK, which is also listed in this case as an offended and prosecuting part. UNMIK’s undemocratic and neocolonial rule and the status negotiations with Serbia will bring Kosova nothing but more misery and bloodshed. I see it as my duty to stop this from happening by non-violently opposing UNMIK’s power in Kosova. More and more people realise that I am right in this, and that a referendum on independence is the only way Kosova can gain real freedom, dignity and a healthy political and economic development. Only self-determination can facilitate a just justice.

Since UNMIK is the target of my non-violent opposition, it is clearly in UNMIK’s interest to prevent me from continuing my work, by isolating me and trying to silence my voice of dissent. Rarely has this been crystallised clearer than when UNMIK Judge Salustro shouted at me to “shut up” in the September 19 session.

I object to this panel of judges, I object to this court and I object to this case. The undignified case proceedings and this panel have consistently violated my fundamental rights. This case should be dismissed, and I should be released immediately.

[ABytyqi]

Shpallja e Thaçit
Shkruar nga Albin Kurti
Sunday, 25 November 2007


Do ta shpallin apo nuk do ta shpallin? Kështu pyesnin njerëzit njëri-tjetrin para zgjedhjeve të 17 nëntorit. Shpalljen e pavarësisë menjëherë pas 10 dhjetorit e besonin posaçërisht ata që u besonin premtimeve të politikanëve në fushatë. Mirëpo, lehtas e qetas, e ashtuquajtura ‘shpallje e njëanshme e pavarësisë’ u shndërrua në ‘shpallje të koordinuar të pavarësisë’. Brukseli ia tërhoqi veshin Thaçit ende pa u bërë kryeministër. Mund të merret me mend se çka do t’i bëjnë kur të bëhet kryeministër! I thanë se tash duhet të jetë i kujdesshëm meqë nuk është më në opozitë. Pra, Thaçit i treguan se ngjitja lart në pushtet nuk është edhe liri më e madhe për pushtet. Sistemi politik në Kosovë – në të cilin UNMIK-u iu ka dhënë pushtet ca vendasve për të sunduar më lehtë dhe jo për të sunduar më pak – e imponon një gjë të tillë. Mirëpo, UNMIK-u, thjesht, nuk do opozitë as përfundi vetes. Për shkak se koalicioni LDK-AAK ishte i dobët, UNMIK-u e krijoi Grupin Negociator (e jo aq pse duhej negociuar me Serbinë). Për të njëjtën arsye, që të mos ketë opozitë, tash UNMIK-u do që ta sajojë koalicionin PDK-LDK. Ky koalicion nuk është pasojë e rezultatit të zgjedhjeve por vetë arsyeja e mbajtjes së zgjedhjeve. Agim Çeku ishte kryeministër i dobët në një qeveri të dobët. Hashim Thaçin duan ta bëjnë kryeministër të fuqishëm në një qeveri të fuqishme. Përderisa Ibrahim Rugova ishte i gatshëm të jepte gjithçka vetëm që të mbetej president, Hashim Thaçi jep gjithçka vetëm që të bëhet kryeministër. Në Kosovë nuk është me rëndësi që të bëhesh kryeministër. Me rëndësi është që të keshë dëshirë të bëhesh kryeministër. Pastaj, UNMIK-u dhe ca zyra ndërkombëtare ta menaxhojnë dëshirën, duke e vonuar plotësimin e saj. Ndërkohë, ti ua plotëson atyre dëshirat. Hashim Thaçin e shfrytëzuan mu kështu ende pa e bërë kryeministër. Ama, ky shfrytëzim gjithsesi do të harrohet. Sa të jetë Thaçi kryeministër, ai shfrytëzimin e vërtetë gjithmonë do ta ketë përpara, deri në ditën kur do të bëhet i pashfrytëzueshëm. Tani, më këto zgjedhjet e 17 nëntorit, Thaçi ka fituar relativisht që të humbasë absolutisht më vonë (e që sërish është shumë më herët sesa që ai mendon).

Mirëpo, për çka do ta shfrytëzojnë? Pse i duhet Hashim Thaçi UNMIK-ut? Pse i nevojitet atij mu në këtë kohë? Që të gjithë tashmë e kanë të qartë se nuk ka trysni ndërkombëtare mbi Serbinë që ajo ta pranojë pavarësinë e Kosovës. Presioni është mbi Prishtinën. Politikanët e Prishtinës do të cyten e shtrydhen që të pranojnë marrëveshje kompromisi me Serbinë. Aq shumë koncesione i janë bërë Serbisë nga ana e Grupit Negociator saqë tash besohet se mund të bëhet edhe kompromisi përfundimtar. Siç dihet, Kuvendi i Kosovës e pranoi Pakon e Ahtisaarit, ndërkaq Serbia s’ka lëvizur asnjëherë për asgjë nga pozicionet fillestare. E, qëllimi i Pakos së Ahtisaarit ishte vendosja e themeleve për ndarjen e brendshme të Kosovës, kurse efekti kryesor i kësaj Pakoje ishte shkatërrimi i pavarësisë së plotë si kërkesë e shqiptarëve të Kosovës. Tash, Hashim Thaçi duhet të jetë garantuesi i kurorëzimit të punës dyvjeçare të Grupit Negociator, garantuesi i zyrtarizimit të varësisë më të re të Kosovës nga Serbia. Në vijim të këtyre negociatave, Serbia jo vetëm që s’do të lëshojë pe, por ajo as që ka pse të lëshojë pe. Ajo po fiton duke mos lëshuar pe (siç edhe ngjan zakonisht në politikë). Faktorët e rëndësishëm ndërkombëtar, Serbinë e konsiderojnë një vend demokratik andaj nuk duan të lejojnë shkëputjen e Kosovës prej saj. Në fakt, Serbinë e bën demokratike pikërisht pëlqimi për shkëputjen dhe pavarësimin e Kosovës. Mirëpo, Koshtunica dhe zyrtarët e tjerë të lartë të Serbisë nuk e bëjnë një gjë të tillë. Në të vërtetë, ka vetëm një mënyrë paqësore se si Koshtunica do të pajtohej me pavarësimin e Kosovës (dhe kjo pa veriun dhe pa Luginën e Preshevës). Vetëm dhe vetëm nëse në shkëmbim për shkëputjen e Kosovës Koshtunica e fiton Republikën Serbe në Bosnje. Në korrik të vitit 2007, Koshtunica pat theksuar disa herë radhazi që nuk mund të lejojë pavarësimin e Kosovës meqë kjo do të thoshte humbje e 15% të territorit të Serbisë. Me këtë deklaratë Koshtunica ka treguar se ai e sheh Kosovën vetëm si territor dhe se ky territor është i Serbisë. Edhe më e rëndësishme se kjo, ai ka nënkuptuar se, në fund të fundit, për humbjen e Kosovës, Serbia do të duhej të kompensohet territorialisht, e jo me anëtarësime të përshpejtuara në BE e NATO. Koshtunica nuk pranon kurrfarë kompensimi joterritorial për Kosovën. Territori vazhdon të jetë kategoria kryesore e politikës së Serbisë dhe Koshtunica e ka ndërmend Republikën Serbe në Bosnje kur flet në këtë mënyrë për Kosovën. E gjithë kjo mundësohet e ndërlidhet edhe me paradigmën e bashkësisë ndërkombëtare për stabilitet rajonal: Bosnja dhe Kosova konsiderohet se i përkasin të njëjtit rajon.

Megjithëkëtë, le të kthehemi në Kosovë dhe te pyetja që akoma nuk është zhvlerësuar tërësisht: do ta shpallin apo nuk do ta shpallin pavarësinë? Nuk do ta shpallin, sidomos jo menjëherë pas 10 dhjetorit. Sepse tanimë thanë që pas 10 dhjetorit (në vend të shpalljes) do ta caktojnë datën kur do ta shpallin. Dhe, për shkak se vetëm nga perspektiva e sotme ky 10 dhjetori mund të duket interesant dhe joshës: sa më afër tij, aq më i largët ai. UNMIK-u dhe faktorë ndërkombëtar që e kundërshtojnë pavarësinë e Kosovës, nuk do të lejojnë që t’i skadojë afati një premtimi pa e shpikur paraprakisht një premtim të ri. Me 11 dhjetor njerëzit nuk do të merren me mospërmbushjen e premtimit të vjetër, por me shpresat për premtimin e ri. Do të flitet për shuma marramendëse në konferencën e donatorëve (që do të mbahet në mars 2008), për mision të ‘vogël’ të BE-së në vend të UNMIK-ut (në prill 2008), për konferencë ndërkombëtare për Kosovën (në qershor 2008) etj.etj. Por, edhe nëse krijohet një trysni e madhe që të shpallet pavarësia e Kosovës nga Kuvendi i ardhshëm i Kosovës, kjo s’do t’i sjellë gjë të mirë Kosovës. Shpallja e pavarësisë pa referendum dhe ushtri thjesht është kundërproduktive. Një kuvend që e ka pranuar Pakon e Ahtisaarit, edhe nëse e shpall pavarësinë diku në vitin e ardhshëm, pas një kohe do ta mund ta pranojë federatën apo konfederatën asimetrike me Serbinë. Pikërisht referendumi si ushtrim i së drejtës për vetëvendosje e sjell popullin në proces politik, por, mbi të gjitha, ai e kushtëzon çfarëdo vendimi të Kuvendit me verifikim te populli, pra me referendum të sërishëm. Në anën tjetër, pavarësia pa ushtri e mundëson skenarin e Bosnjes nga viti 1992. Është e kotë edhe nëse SHBA-të e njohin pavarësinë e Kosovës po qe se shqiptarëve të Kosovës (apo TMK-së në veçanti) nuk i lejohet që të armatoset nga Shqipëria dhe ShBA-të për të mbrojtur veten prej sulmeve nga jashtë dhe brenda. SHBA-të, më 7 prill të vitit 1992, e patën njohur Bosnje e Hercegovinën si shtet të pavarur e sovran, por asaj iu vendos embargoja e armëve nga viti 1992 e deri në vitin 1995. Milosheviqi i ndërseu serbët e Bosnjës duke ua vënë në shërbim ushtrinë jugosllave dhe paramilitarët nga Serbia. E dimë mirë se çfarë ngjau atëbotë: pas humbjeve, vuajtjeve dhe dëmeve të papara në Evropën e pas Luftës së Dytë Botërore, boshnjakët u detyruan ta pranojnë edhe ndarjen e brendshme të vendit të tyre e që rezultoi me Republikën Serbe, një krijesë kjo gjenocidale.

Është naive, e gabueshme dhe jashtëzakonisht e dëmshme të mendohet se KFOR-i na mbron nga Serbia apo nga rebelimi i strukturave të Serbisë në Kosovë. Dëshmi kundër besimit në mbrojtjen që na e bën KFOR-i është tolerimi tetëvjeçar i strukturave të Serbisë në Kosovë, përfshirë këtu edhe veriun e ndarë. Dëshmi tjetër është edhe soditja që KFOR-i i bëri spastrimit të veriut të Kosovës nga shqiptarët në shkurt të vitit 2000. Shpalljet, e madje edhe njohjet, pa referendumin që e fuqizon popullin dhe përderisa nuk na lejojnë të kemi ushtrinë tonë veçsa do ta keqësojnë gjendjen në Kosovë. As Pakoja e Ahtisaarit nuk lejon referendum dhe as ushtri për Kosovën. Kosova parashihet të ketë vetëm FSK-në, pra njëlloj xhandarmërie me 2.500 pjesëtarë (me armatim të lehtë dhe nën kontroll të NATO-s) e cila asisoj do të jetë së paku katërfish më e vogël se policia. Çfarë shteti i pavarur do të jetë ajo Kosovë në të cilën do të ketë shumë më tepër policë sesa ushtarë?! Kosova e atillë do të jetë e varur dhe pa sovranitet, me vullnet të shkelur dhe pa kontroll mbi veten e saj: policët e shumtë do të jenë këtu për ta shtypur popullin kurse ‘ushtarët’ e paktë të FSK-së do të jenë te kufijtë që s’do të mund t’i ruajnë. Shpallja eventuale e pavarësisë së Kosovës pa organizuar referendum që e bën popullin sovran dhe pa ushtri që e mbron vendimin e popullit, e shndërron Kosovën në një Bosnje të re. Atë lloj shpallje, jo vetëm që e shfuqizon menjëherë PSSP-ja të cilit i nënshtrohet Kuvendi i Kosovës, por ajo vetëm sa do t’i shërbejë strukturave të Serbisë që t’i formalizojnë enklavat anekënd Kosovës si pjesë të Serbisë. Shpallja e Thaçit nuk do ta bënte Kosovën të pavarur nga Serbia por do t’i bënte enklavat të pavarura nga Kosova.

Mbase realiteti në Kosovë po bëhet gjithnjë e më cinik. Në vitet e ‘90-ta, Hashim Thaçi u pat angazhuar në UÇK meqë besonte se pavarësia e shpallur e Ibrahim Rugovës ishte e kotë pa ushtri. Tash, Hashim Thaçi flet për shpalljen e pavarësisë së Kosovës pa e pasur ushtrinë tonë, çarmatosjen e së cilës e nënshkroi ai vetë!

[ABytyqi]

Vjetërsia e raportit më të ri
Shkruar nga Albin Kurti
Sunday, 16 December 2007



Raporti i Treshes BE/SHBA/Rusi për Kosovën, i bërë publik ditë më parë, e përfundoi fazën e negociatave shtesë që zgjatën 120 ditë. Ky raport realisht nuk i ka as tri faqe të plota. E gjithë pjesa tjetër e tij janë dokumente të mëhershme: Rezoluta 1244, 'Parimet udhëheqëse' të Grupit të Kontaktit nga nëntori i vitit 2005, Deklarata e Sekretarit të Përgjithshëm të KB-ve bërë më 1 gusht 2007 etj. Edhe me këtë rast, historia e dokumenteve ndërkombëtare zë vend pakrahasimisht më shumë se çfarëdo dokumenti i ri ndërkombëtar. Madje, më shumë është në spikamë kjo histori sesa ajo e problemit që trajtohet. Historia përmendet (p.sh. në paragrafin 7) atëherë kur flitet për "mosbesimin e ndërsjelltë dhe ndjenjën e ankesës historike për konfliktet e '90-tave" të ketë qenë një vështirësi në këtë proces negociator. Pra, barazohen përvojat e palëve dhe në mënyrë elegante suspendohet historia e çështjes që trajtohet. E kuptueshme: qëllimi i Treshes është marrëveshja e kompromisit e jo drejtësia. Mbase kjo është pika kryesore të cilën aq shumë njerëz në Kosovë nuk arrijnë, ose nuk duan, ta kuptojnë.

Qysh në paragrafin e parë të këtij raporti thuhet se në negociata është diskutuar një rreze e gjerë opcionesh, siç janë: pavarësia e plotë, pavarësia e mbikëqyrur, ndarja territoriale, autonomia substanciale, aranzhmanet konfederale e madje edhe heshtja e statusit në 'marrëveshje për mosmarrëveshje'. Sigurisht që të gjitha këto i kanë diskutuar. Por, edhe më e sigurt është që opcioni i parë (pavarësia e plotë) në fakt ka qenë i përjashtuar - mu në po këtë paragrafin e parë i bëhet referencë eksplicite Rezolutës 1244 si kornizë e negociatave. E, dihet që kjo rezolutë riafirmon sovranitetin dhe integritetin territorial të RFJ-së (tash Serbisë), kurse për Kosovën parasheh vetëm autonomi substanciale. Rrjedhimisht, nuk është aspak e rastësishme që në këtë raport me shumicë Kosovës i referohen si Prishtinë kurse Serbisë si Beograd meqë të dy palët trajtohen përbrenda të njëjtit entitet dhe subjekt ndërkombëtar.

Më tutje, në paragrafin e tretë të raportit thuhet se "...Presidenti Ahtisaari ka përgatitur një Propozim Gjithpërfshirës për Përcaktimin e Statusit të Kosovës, i cili përfshin masa për mbrojtjen e komuniteteve joshqiptare të Kosovës...". Së pari, pakicat në Kosovë quhen joshqiptarë. Ata nuk cilësohen as si të tjerë prej shqiptarëve por si joshqiptarë! Ideja e qëndrimit përkundruall të shqiptarëve dhe joshqiptarëve në Kosovë nuk është e drejtë dhe as që duhet të realizohet asnjëherë. Ky afirmim kategorik përmes mohimit nuk paraqet realitetin e Kosovës. Në çështjen thelbësore të pavarësisë së Kosovës pesë pakicat e tjera (pra përveç serbëve - boshnjakët, turqit, romët, ashkalinjtë dhe egjiptasit) janë bashkë me shqiptarët. Së dyti, nuk është aspak e vërtetë që ato janë të rrezikuara (prej shqiptarëve siç aludohet) dhe aq më pak en bloc. Pas përfundimit të luftës ka martesa të përziera ndërmjet shqiptarëve, turqëve, boshnjakëve, ashkalinjëve etj. Mirëpo, jo edhe ndërmjet shqiptarëve dhe serbëve. Mbase, po të thoshte Turqia e sotme se Kosova është djep i Turqisë dhe se ajo do të kthehet për të sunduar me Kosovën, gjithsesi do të rrezikoheshin ato martesa aktualisht të lumtura ndërmjet shqiptarëve dhe turqve. 'Komunitetet joshqiptare që duhet të mbrohen' janë një tezë kryekëput e Serbisë që është përvetësuar nga Ahtisaari dhe së cilit i referohet ky raport kur përshkruan të kaluarën e këtyre negociatave.

Megjithëse në paragrafin numër 9 thuhet se "asnjëra palë nuk ka arritur ta bind tjetrën për ta pranuar përfundimin e preferuar", paragrafi paraprak i këtij e bën të qartë se nuk bëhej fjalë për dy palë të barabarta në këto negociata shtesë. Në paragrafin 8 thuhet: "Prishtina përsëri ka deklaruar preferencën për pavarësinë e mbikëqyrur të Kosovës dhe ka rikonfirmuar pranimin e propozimit të Ahtisaarit. Beogradi e ka refuzuar propozimin e Ahtisaarit dhe ka përsëritur preferencën e tij që Kosova të jetë autonomi brenda Serbisë. Si rezultat, nuk pati diskutime për propozimin e Ahtisaarit dhe as ndonjë diskutim që ai duhet të modifikohet"! S'ka dilema se ajo që refuzon Beogradi jo vetëm që s'bëhet dot por as që diskutohet. Ky proces negociator qartazi varet nga pëlqimi eventual i Beogradit dhe assesi ai i Prishtinës. Zaten, i tillë ka qenë prej fillimit. Përfundimi i tij mund të jetë veçse fillimi i tij, ardhmëria e tij mund të jetë veçse e tashmja e tij - autonomia substanciale për Kosovën. Kuptimi i 'përpjekjeve' të Treshes ishte lehtësimi i hapjes së derës për padronin e ri ('EUMIK') me tapi të vjetër (Rezoluta 1244). Misioni i misionit të ardhshëm të BE-së është (edhe një) ndërrim për mosndryshim, është veçse zëvendësim burokratik i UNMIK-ut. Thjesht, po e bëjnë gati shkuarjen e UNMIK-ut si administratë për ta përjetësuar UNMIK-un si koncept. Fatkeqësisht? Aspak. S'është punë fati kjo. Konsistenca e dokumenteve ndërkombëtare për Kosovën, sidomos që nga Rambujeja e këtej, është marramendëse.

[ABytyqi]

Papërsosuria e krimit
Shkruar nga Albin Kurti
Sunday, 23 December 2007


Lëvizja VETËVENDOSJE! nuk ka arritur ta ndal krimin e UNMIK-ut. Nuk e kam fjalën këtu (vetëm) për krimin me 10 shkurt të këtij viti në demonstratën e VETËVENDOSJE!-s por (edhe) për krimin e mohimit të vetëvendosjes së popullit për këto tetë vjet e gjysmë. Qytetarët e Kosovës nuk u lejuan asnjëherë ta shprehin vullnetin e tyre në referendum (jo vetëm për çështjen e statusit por për asnjë çështje). Ky krim ndaj dy milionë e gjysmë njerëzve është një krim i vazhdueshëm: qytetarëve të Kosovës as sot e kësaj dite nuk u lejohet referendumi (për asgjë). UNMIK-u nuk e lufton Lëvizjen VETËVENDOSJE! vetëm për shkak se ajo një ditë mund ta ndal këtë krim të UNMIK-ut. Çështja është më urgjente se kaq. UNMIK-u do që krimi i tij të jetë i përsosur, që të gjithë qytetarët në Kosovë të heshtin. Dhe, më pas, që këtë heshtje të popullit ta interpretojë si pëlqim të popullit me krimin ndaj tij. Nëse viktima nuk e denoncon kriminelin atëherë s’ka kriminel (për publikun) dhe viktima s’është e tillë (për publikun). Këtë gjë e don UNMIK-u dhe mu për këtë gjë e ka pengesë VETËVENDOSJE!-n. Pra, Lëvizja VETËVENDOSJE! njëmend nuk ka arritur ta ndal krimin e UNMIK-ut por ama ka arritur që këtë krim të tij ta bëjë të papërsosur. UNMIK-u kurrë nuk do t’ia fal VETËVENDOSJE!-s këtë gjë – ai kurrë nuk do të mund të pajtohet me ata që nuk e lejuan të kryejë krim të përsosur. Askush në Kosovë nuk ishte më i vetëdijshëm se vetë UNMIK-u që pikërisht ekzistenca e Lëvizjes VETËVENDOSJE! e bën UNMIK-un kriminel. Me 10 shkurt, UNMIK-u ndërmorri një operacion kriminal të paparë në përpjekje e sipër për ta shuar Lëvizjen VETËVENDOSJE!. Kjo Lëvizje duke qenë opozitë autentike dhe parimore e shpërfaq UNMIK-un në krimin e tij sistemik ndaj një populli të tërë. Mbase Jean Baudrillard kishte të drejtë kur thoshte që nuk ka krim të përsosur porse përsosuria është kriminale. VETËVENDOSJE! është bërë pamundësia e përsosurisë së krimit të UNMIK-ut. UNMIK-un e bën kriminel krimi mirëpo e zbulon si të tillë papërssosuria e krimit të tij – Lëvizja VETËVENDOSJE!.

Luftimi i VETËVENDOSJE!-s është i pakompromis meqë antagonizmi është total. UNMIK-u e lufton qëllimin e VETËVENDOSJE!-s, mënyrën e VETËVENDOSJE!-s dhe konceptin e VETËVENDOSJE!-s.

Së pari, qëllimi. Qëllimi i Lëvizjes VETËVENDOSJE! është ajo mënyra tjetër, ajo mënyra e drejtë, për zgjidhjen e çështjes së Kosovës – vetëvendosja e popullit që do të ushtrohej në refrendum. E kurrsesi negociatat me Serbinë meqenëse Serbia është problem i Kosovës e jo partner i Kosovës në zgjidhjen e problemeve.

Së dyti, mënyra. Mënyra e VETËVENDOSJE!-s janë protestat e demonstratat në rrugë, në sferën publike, ku(r) publiku i pakënaqur bëhet bashkë për ta shprehur pakënaqësinë. UNMIK-u nuk i do demonstratat por kampanjat. Ai nuk do që të pakënaqurit të bëhen bashkë në demonstratë por që atyre t’iu mpihet qafa duke shikuar individualisht billboard-at dhe t’iu merren sytë duke shikuar familjarisht videospotet.

Së treti, koncepti. Koncepti i VETËVENDOSJE!-s është koncept i së drejtës që konsideron se liria na takon dhe nuk duhet ta meritojmë. UNMIK-u do që në vend të kërkesave për të drejtat e tyre, banorët vendas të avokojmë e lobojmë – pra, të tentojnë që nëpër dreka, darka e kokteje me burokratë ndërkombëtar t’i lusin ata që në agjendën e tyre gjithsesi të ngjeshur të inkorporojnë edhe ndonjë nevojë të vendasve.

Pra, UNMIK-u e lufton Lëvizjen VETËVENDOSJE! për shkak të qëllimit të Lëvizjes, mënyrës së Lëvizjes dhe konceptit të Lëvizjes. UNMIK-u e lufton VETËVENDOSJE!-n, e lufton ekzistencën e saj. Fakti se UNMIK-u e lufton Lëvizjen VETËVENDOSJE! totalisht dhe pa mëdyshje do të thotë se UNMIK-u do ta luftojë VETËVENDOSJE!-n deri sa VETËVENDOSJE!-a ta mund UNMIK-un. Është pikërisht UNMIK-u ai që nuk i lejon alternativë tjetër VETËVENDOSJE!-s përveç fitores.

[ABytyqi]

Fluturimi i propozimeve
Shkruar nga Albin Kurti
Saturday, 28 July 2007

Agimi Çeku kërcënoi. Tha: “28 Nëntor!”. Propozoi që festa e pesëfishtë kombëtare të bëhet e gjashtëfishtë. Propozoi që të shpallet pavarësia e Kosovës mu me 28 nëntor të këtij viti. Ditën e shpalljes së pavarësisë së Kosovës secili e mendon si një datë që më pas do të bëhej historike. Mirëpo, për ta shpallur pavarësinë, Agim Çeku e zgjodhi një datë që tashmë ishte historike. Mbase e pavetëdijshmja e tij po vepronte: meqë shpallja e paramenduar e tij s’do të mund të ishte njëmend historike, ai e propozoi një datë tanimë të mirënjohur historike. Dhe, jo vetëm kaq. Ai propozoi datën, e cila duke qenë një shenjues i shumfishtë përgjatë historisë sonë, është pjesë organike e identitetit kombëtar shqiptar si asnjë datë tjetër. Rastësia gjithsesi ndodhet në siklet me të pavetëdijshmen. Edhe nëse 28 Nëntori s’do të arrijë të bëhet festë e gjashtëfishtë, ajo dosido do të mbetej festë e pesëfishtë. Agim Çeku do të humbiste vetëm atë të cilën edhe ashtu nuk e kishte.

Nuk e kam ndërmend t’i përsëris kritikat e bëra kundër Agim Çekut se 28 Nëntori nuk do të duhej të ishte festë e pavarësisë së Kosovës meqenëse ajo datë është simbol i bashkimit kombëtar. Nuk do ta përsëris as argumentin e disa kundërshtarëve të tjerë të tij që i thanë se pavarësinë tashmë e kemi shpallur njëherë. Nuk do ta sforcoj as shqetësimin se shpallja e ardhshme do të ishte e ndryshme vetëm nëse ajo s’përfundon nëpër sirtar zyrash por fillon ndryshimin e gjendjes faktike në terren. Problemi im themelor që kam me kërcënimin e Agim Çekut është joserioziteti i tij. Nuk është çështja pse Agim Çeku e propozoi atë datë për shpalljen e pavarësisë dhe as pse e propozonte shpalljen si të tillë. Problemi është se ai nuk e kishte megjithëmend. Agim Çeku nuk e kishte seriozisht propozimin e tij. Nuk u nevojit më shumë se një ditë që të kuptohet kjo. Zbrapsja e menjëhershme e tij para kundërshtimit të kongresistëve amerikan në aeroportin e Prishtinës e dëshmoi botërisht këtë gjë. Kundërshtimi i tyre ishte serioz ngaqë propozimi i tij s’ishte serioz. Apo, ndoshta, kundërshtimi i tyre ishte serioz pikërisht që të përcaktohej nëse propozimi i tij ishte serioz. Pas takimit, Agim Çeku deklaroi se i kishin bërë disa pyetje dhe ky kishte dhënë disa përgjigje. Pra, thjesht, e kishin marrur në pyetje atë ditë në lokalet e aeroportit. Ndonëse nuk jam fare dakord me atë çfarë po bën e po flet kryeministri Çeku më duhet ta pranoj se disi mu dhimbs kur u shfaq ashtu me fytyrë të mërdhezur si të një fëmije të cilin porsa e kanë rrahur. Për pesë muaj e gjysmë në burg mua më kanë marrur në pyetje vetëm gjysmë ore dhe ishte prokurori ai që skuqej. Kryeministrin e Kosovës e marrin shumë më gjatë në pyetje dhe madje e bëjnë që ai të skuqet.

Sidoqoftë, ende pa perënduar propozimi i Agimit, nisi të qarkullonte një tjetër propozim me të njëjtën temë. Veton Surroi i përmendi Kërshëndellat si kohë kur do të shpallej pavarësia. Pas Presidentit francez Sarkozy edhe ky hamendëson për ditët e fundit të vitit të cilat njerëzve ua kujtojnë festat por edhe dhuratat e babadimrit nëse për ta mendojmë ashtu siç po i trajtojnë – pra, si fëmijët. Duke besuar që faktorët e rëndësishëm ndërkombëtar objektivisht janë kundër këtyre propozimeve për data të shpalljeve, Fatmir Sejdiu dhe Hashim Thaçi janë po ashtu kundër. Që të gjitha shtyrjet ndërkombëtare të përcaktimit të ri për statusin e Kosovës politikanët kosovar i interpretonin gabueshëm si shtyrje të pavarësisë. Tash, shtyrjet e reja, Agim Çeku dhe Veton Surroi i lidhin me shpallje te reja (që do të thotë premtime të reja boshe) ndërsa Fatmir Sejdiu e Hashim Thaçi me të ashtuquajturat ‘angazhime shtesë’ (që do të thotë negociata dhe dëgjueshmëri shtesë). Ndërkohë, faktorët ndërkombëtar kanë ‘përparuar’ dukshëm. Ata e shtyjnë edhe shtyrjen, shpikin faza 120 ditëshe që nuk dihet se kur do të fillojnë dhe me fundin e të cilave nuk mbaron asgjë. Në të vërtetë, nuk ka më data. Tepria e deritanishme e datave i ka zhdukur datat. A nuk është mu ky ideali i këtij neokolonializmi postmodern? Për asgjë nuk kemi datë: prej çështjes së statusit e deri tek ajo e regjistrimit të popullsisë. Është suspenduar koha (e planifikimit). Natyrisht, që të mos ketë datë të (përfundimit) të misionit të tyre sundues mbi neve që kësisoj mbesim të kurthuar në këtë përkohësi të përjetshme.

Kemi të bëjmë me datë për shpallje? Jo. Këta vetëm shpallin data. Shpallin data për shpalljet e pavarësisë që s’do të ndodhin. Prandaj, as 28 Nëntori i sivjetmë nuk do të jetë ditë kur festohet pavarësia ose shpallja e saj. Gjithsesi që ka pakrahasimisht më shumë arsye që atë ditë (sërish) të protestohet kundër regjimit në fuqi dhe të demonstrohet vullneti ynë sesa të festojmë e urojmë njëri-tjetrin të nënshtruar nga regjimi duke demonstruar asisoj (vetë)mashtrimin tonë.

[ABytyqi]

Intervistë për gazetën “Epoka e Re” - Flet Albin Kurti
Shkruar nga EPOKA E RE
Thursday, 27 December 2007
1. Si e konsideroni vendimin e BE-së për dërgimin e një misioni në Kosovë?
Ky është një plan i vjetër i BE-së. Qysh me 12 korrik të vitit 2006 këtë mision e kanë paralajmëruar Javier Solana dhe Olli Rehn në raportin e tyre me titull “Roli dhe kontributi i ardhshëm i BE-së në Kosovë”. Në atë raport ata paralajmëruan një mision të ngjashëm në Kosovë me atë që tashmë është në Bosnje përfshirë këtu edhe pushtetin suprem për kreun e misionit. Ky mision i BE-së në Kosovë ishte i pranueshëm për vendet e BE-së meqë ai nuk e cenon fare Rezolutën 1244 e cila për Kosovën parasheh vetëm autonomi substanciale.

2. Çka i duhet ky mision Kosovës?
Ky mision nuk i duhet gjë Kosovës dhe popullit të saj. Mirëpo, ky mision duket qartë se i duhet krerëve të partive politike në Kosovë që t’i mbrojë ata nga populli e qe besa edhe nga anëtarësitë e zemëruara të partive të tyre. Misioni i këtij Misioni të BE-së do të jetë implementimi i Pakos së Ahtisaarit ndërkohë që Kosova nuk do të jetë e pavarur dhe s’do të ketë sovranitet.

3. Pasi që është vendosur që ky mision të vije në Kosovë, si do të duhej të vepronte dhe çka do të duhej të ishte ndryshe nga UNMIK-u?
Misoni i BE-së do të jetë veçse një EUMIK që s’do të ndryshojë esencialisht nga UNMIK-u. Në fakt, ai as që mund të ndryshojë nga UNMIK-u. Edhe ky mision sikurse UNMIK-u do të instalohet nga lart; edhe ky mision sikurse UNMIK-u do ta ketë për bazë Rezolutën 1244; edhe ky mision sikurse UNMIK-u do ta ketë paradigmë stabilitetin dhe jo progresin; edhe ky mision sikurse UNMIK-u do të ketë në majë një kryeadministrator i cili qëndron mbi institucionet vendase; edhe ky mision sikurse UNMIK-u do të përbëhet nga zyrtarë që gëzojnë imunitet nga ligjet vendase; etj. etj.

4. A do ta konsideronte Lëvizja VETËVENDOSJE këtë mision si burokratik?
Ky mision gjithsesi do të jetë burokratik dhe jodemokratik. Njerëz për të cilët nuk ka votuar askush do të na sundojnë nga zyret e tyre.

5. Cilat pritet të jenë sukseset dhe dështimet e këtij misioni?
Ky mision do të dështojë meqë – më shpejtë sesa që besohet – do të bëhet i padurueshëm për qytetarët dhe do të detyrohet të shkojë. Ashtu sikurse që Kosova nuk kishte nevojë për mision të OKB-së në Kosovë por për Kosovën e pavarur e sovrane në OKB, sërish Kosova nuk ka nevojë për mision të BE-së në Kosovë por për Kosovën e pavarur dhe sovrane që integrohet në BE.

6. A do të protestoni kundër vendosjes së EUMIK-ut në Kosovë? Nëse po, në çfarë forme?
Do të protestojmë e demonstrojmë kundër çdo pushteti jodemokratik i cili na e mohon të drejtën për vetëvendosje. Meqë edhe misioni i BE-së i tillë do të jetë, sigurisht se do të protestojmë kundër tij. Tash për tash, krejt çfarë mund të them për protestat e demonstratat që do t’i organizojmë e thërrasim ne është që ato edhe më tutje, sikurse deri më tani, do të jenë paqësore dhe të padhunshme.

7. Ju keni qenë kundër mbajtjes së zgjedhjeve por ato tashmë janë mbajtur edhe pse jo me numër të kënaqshëm të zgjedhësve. Nga këto zgjedhje fitues ka dalur PDK-ja. A mendoni se do të ndryshojë diçka në qeverisjen e vendit?
PDK-ja ka fituar relativisht në krahasim me partitë tjera ndonëse ajo kishte më pak vota sesa në zgjedhjet e kaluara kur pat humbur. Populli masivisht nuk iu përgjigj thirrjeve për të votuar meqë këtë gjë po e bënin pikërisht ata që e kishin zhgënjyer, gënjyer e vjedhur popullin për vite me radhë. Nën qeverisjen e PDK-së nuk do të ndryshojë gjë thelbësore për dy arsye. E para, PDK-ja realisht nuk është e ndryshme nga LDK-ja (në veçanti për shkak të imitimit që Hashim Thaçi ia bën Ibrahim Rugovës). E dyta, PDK-ja nuk mund të ndryshojë kursin kryesor politik pasi që ajo edhe më herët ishte pjesë e Grupit Negociator të Kosovës por edhe për shkak se në Kosovë, në të vërtetë, sundon UNMIK-u dhe PSSP-ja (i rrethuar me shefat e zyrave të Quintit) e jo Qeveria e Kosovës.

8. Me cilën parti do të ishte më mirë të bëhej koalicioni për qeverinë e re?
Nuk mund të thuhet se cili variant është më i mirë por cili është më pak i keq. Mirëpo, sido që të jetë, aq të vogla janë dallimet saqë ato janë të papërfillshme dhe të parëndësishme.


9. Po flitet se koalicioni më i mundshëm do të jetë ai në mes të PDK-LDK, kurse qytetarët kanë votuar për ndryshime. A mendoni se kjo formulë qeverisëse do të mund të bënte diçka më ndryshe?


Qëllimi i kësaj formule është pak a shumë shndërrimi i modelit të Grupit Negociator edhe në model qeveritar. Pra, të ketë sa më pak ose aspak opozitë. Dhe, të ketë sa më shumë pushtet dhe legjitimitet formal për marrëveshjet e kompromisit me Serbinë në vitin 2008.


10. Keni paralajmëruar protesta të reja. Edhe studentët kanë protestuar me datën 10 dhjetor dhe i kanë bërë një ultimatum Kuvendit që të shpallin pavarësinë deri më 10 janar. A ka ndonjë bashkëpunim mes VETËVENDOSJE!-s dhe studentëve për organizimin e protestave? [/B][/COLOR]Shumë studentë janë anëtarë të Lëvizjes sonë. Ne kemi bashkëpunim me shumë studentë mirëpo nuk kemi pasur bashkëpunim me këta studentë në organizimin e kësaj proteste të 10 dhjetorit. Arsyeja për këtë është te dallimi konceptual. Ne nuk duam të kapemi pas datave të këtyre politikanëve për shkak se ato janë data të gënjeshtarëve të dëshmuar. Ne nuk duam të krijojmë iluzione te qytetarët për këto institucione kukulla. Ne jemi kategorikisht kundër Pakos së Ahtisaarit dhe asnjëherë nuk do ta mbështesim atë siç bënë studentët organizatorë. Njëkohësisht, shpallja e pavarësisë në Kuvend pa e bërë TMK-në ushtri, pa e futur SHPK-në nën kontrollin tonë dhe pa e organizuar paraprakisht referendumin (që është liri për popullin dhe kushtëzim për politikanët), në fakt nuk e prodhon pavarësinë e Kosovës nga Serbia por pavarësinë e enklavave nga Kosova. Lëvizja VETËVENDOSJE!, mbi të gjitha, nuk i quan demonstrata e protesta tubimet publike ku njerëzit vetëm grumbullohen dhe mbahen fjalime por ato që i bëjnë pengesa e trysni regjimit të UNMIK-ut dhe institucioneve ‘vendore’ të krijuara e kontrolluara nga ai. Po ashtu, për neve nga Lëvizja VETËVENDOSJE!, ishte e papranueshme letra përgëzuese që studentët organizatorë ia dërguan Hashim Thaçit, letër kjo të cilën e përshkonte një frymë flertuese dhe i bënte ata që të duken si të dirigjuar nga ai (me ose pa vetëdije).

Prishtinë, 20 dhjetor 2007
Albin Kurti