Arbën Xhaferi: Zgjedhjet nuk prodhuan fitues, PS dhe PD duhet të krijojnë një qeveri të përbashkët
Vendosur: 01/07/2009 - 08:13
Robert Rakipllari
Politikani i njohur i trevave shqiptare Arbën Xhaferi, duke analizuar situatën paszgjedhore në Shqipëri shprehet se është momenti, që në Shqipëri të ketë një qeveri të përbashkët PS-PD. Ai sjell si shembull atë gjerman. “Në Gjermani, pothuajse në një situatë të ngjashme me tonën, e djathta dhe e majta gjetën forca në emër të interesit shtetëror, që të formojnë një koalicion të përbashkët, që funksion si më mirë, natyrisht kryekëput në interesa të shtetit gjerman. Sot Shqipërisë i nevojitet qetësia, siguria, mirëqenia dhe mobilizimi i të gjitha forcave për zgjidhjen e problemeve shoqërore, ekonomike, sociale, infrastrukturore dhe sidomos politike”, shprehet Xhaferri në intervistën e tij për “Panorama”. Sipas tij, një koalicion me 2 apo 3 deputetë më shumë nuk do të garantojë stabilitet politik por nuk do të jetë dhe produktiv. Politikani i njohur i bën apel Sali Berishës dhe Edi Ramës të shohin para tyre portat e historisë. “Zgjidhjet historike duhen kërkuar në variante që duken të pamundura, siç është koalicioni qeveritar PD-PS. Ndërkaq, zgjidhjet e tjera janë të brishta dhe konfliktuale që gjithnjë dhe me tepër do ta molisin shoqërinë shqiptare në tërësinë e saj”, shprehet Xhaferri. Ai i bën një analizë dhe standardeve të këtyre zgjedhjeve dhe deklaratave të vëzhguesve të huaj në Shqipëri. Analisti i njohur, i politikës i konsideron këto zgjedhje më të mira se të kaluarat, madje standardet e tyre ishin më të mira se të zgjedhjeve në Maqedoni.
Z.Xhaferi, Shqipëria mbajti zgjedhjet parlamentare në 28 qershor. Ndërsa procesi është në vazhdim në fazën e numërimit të votave, cili është vlerësimi juaj për këtë proces, duke e krahasuar me zgjedhjet e kaluara?
Zgjedhjet në Shqipëri treguan edhe njëherë se shqiptarët janë të mahnitur me demokracinë, ashtu si me çdo vlerë që vjen nga bota Perëndimore. Nga aspekti i formës çdo gjë ishte në rregull, madje një çikë e tepruar. Duke tentuar që në mënyrë sa më të lehtë të eliminohet kundërshtari, u përdor kryesisht ligjërimi etiketues duke harruar parimet e mirësjelljes, madje edhe ato etike.
U thanë shumë fjalë që në situata normale do të ishte absurde të thuheshin, gjithashtu u harruan të prezantoheshin argumentet e qëndrueshme për prioritetet e qeverisë së ardhshme në ndërtimin e shtetit ligjor. Natyrisht që u prekën këto tema, por në mënyrë të sipërfaqshme që më shumë dëshmonin të kundërtën: mungesën e projektit të konkretizuar. E gjithë kjo kamuflohej me një eufori të paketuar në mënyrë estetizuese. Këtë mënyrë sjelljeje e shoh normale në kuadër të një kodi mesdhetar, që ndikon të dukemi më mirë se sa më parë. E thënë metaforikisht, vishemi me firmato, blejmë makina qindra milionëshe, ndërtojmë shtëpi shum-ëkatëshe, tentojmë të jemi mbi normalitetin. Kështu pak a shumë ndodh edhe me demokracinë. Të gjitha ato mitingje të shoqëruara me debate të zjarrta që ishin në funksion të manifestimit të këtij kodi dhe shumë pak të zbërthimit të vizionit. Por edhe këtë e shoh brenda normales, si diçka të domosdoshme në procesin e pjekurisë demokratike. Por, tashmë nuk duhet harruar se në botën e mirëfilltë demokratike ka filluar procesi i reduktimit të demokracisë për shkak se formalizon një sjellje që ndikon negativisht në zhvillimin e proceseve në shoqëri. Përfaqësuesit e popullit, gjithnjë e më tepër kanë kujdes, jo ndaj të vërtetës, reformave zhvillimore, por ndaj asaj se çfarë pret populli prej tyre. Kjo ndikon negativisht, prandaj komisarët e UE-së, emërohen dhe nuk zgjidhen, apo siç ndodh në SHBA ku disa poste, si bie fjala, drejtori i Thesarit emërohet në çdo shtatë vite për t’i ikur ritmeve të zgjedhjeve demokratike. Me këtë dëshiroj të them se demokracia i ka kufijtë e saj që duhet të zbulohen në mënyrë racionale. S’do mend se këto zgjedhje ishin më të avancuara sesa ato të kaluarat, por sipas reagimit të faktorit ndërkombëtar ende të paarritura sipas standardeve evropiane. Për mua, këto zgjedhje dëshmuan edhe njëherë se shoqëria shqiptare i ka tejkaluar të gjitha paragjykimet lidhur me frangmentarizimet e mundshme mbi baza fetare, rajonale, etj. Vota u nda me një baraspeshë do të thoja hyjnore.
Vëzhguesit e huaj konstatuan progres në këto zgjedhje, por ata theksuan se standardet e kërkuara nuk u arritën. Cili është gjykimi juaj për këtë metër që na matin ne shqiptarëve ndërkombëtarët dhe si do të ndikojë ky vlerësim në procesin e integrimit të Shqipërisë në BE dhe në përmirësimin apo keqësimin e imazhit të shqiptarëve në rajon?
Shpesh herë edhe vetë mllefosem me lehtësinë e akuzave që bëjnë faktorët e ndryshëm ndërkombëtarë ndaj dukurive shoqërore, përkatësisht respektimit të standardeve bashkëkohore në mjediset shqiptare. Sidoqoftë, jam i bindur se zgjedhjet në Shqipëri ishin më të mira dhe të avancuara se sa ato që janë mbajtur në Maqedoni, mirëpo faktori ndërkombëtar është më dorëlëshuar ndaj Maqedonisë se sa Shqipërisë. Pse? Një pyetje e vockël, por që ka peshë. Jam i prirur të mendoj se faktori ndërkombëtar e vlerëson Shqipërinë në të gjitha planet si shoqëri e shëndoshë dhe me perspektivë në të gjitha planet, ndërkaq në Maqedoninë fragjile që mund të destabilizohet prej një vlerësimi të vogël ndërkombëtar. Këto kritika mbi të gjitha i vlerësoj si këshilla dashamirëse.
Rezultatet paraprake japin idenë e një ekulibri, pra nuk kemi një fitues dhe një humbës të qartë megjithë avantazhin e lehtë të koalicionit të Berishës. Si e shikoni ju krijimin e një maxhorance të qëndrueshme pas këtyre zgjedhjeve?
Deri më tani në këto zgjedhje vërehet një tendencë që të merremi me detaje, pra, analiza të imëta që nuk kanë shumë domethënie. Derisa po jap këto përgjigje ora shënon, 16:40 minuta, në kanalet e ndryshme televizive analistët vlerësojnë votat që rendit njëra pas tjetrës dhe synojnë të japin një prognozë të saktë, ulje- ngritjesh në kuptimin e koalicioneve. Analizohen variante të ndryshme për koalicione pas zgjedhore, por harrohet diçka esenciale: cilido krah politik të fitojë një apo dy deputetë më shumë, qeverisja do të jetë e brishtë dhe jo produktive që do të pengonte zhvillimin normal të Shqipërisë. Personalisht e kam dëshiruar këtë rezultat me një bindje religjioze se kjo baraspeshë do t’i detyrojë dy partitë e mëdha për të shtruar në tavolinë diskutimin e mundshëm të një qeverisje të përbashkët. Sado të duket paradoksale, apo eksperimentuese, vazhdoj t’i qëndroj idesë se shumëçka është e mundur përfshirë edhe një koalicion mes të djathtës dhe të majtës. Kemi shembuj kokëfortë që e bëjnë të mundur këtë variant. Bie fjala, në Gjermani, pothuajse në një situatë të ngjashme më tonën, e djathta dhe e majta gjetën forca në emër të interesit shtetëror që të formojnë një koalicion të përbashkët që funksion si më mirë, natyrisht kryekëput në interesa të shteti gjerman. Sot Shqipërisë i nevojitet qetësia, siguria, mirëqenia dhe mobilizimi i të gjitha forcave për zgjidhjen e problemeve shoqërore, ekonomike, sociale, infrastrukturore dhe sidomos politike. Në këto kushte, mendoj se na nevojiten katër vite qetësi, normalitet, sjellje racionale për të ndërtuar një standard real vlerash. Jo vetëm kaq. Kjo qetësi i nevojitet edhe kombit në tërësinë e tij. Kryeministri i Shqipërisë z. Sali Berisha në paraqitjen e fundit para gazetarëve kërkoi që t’i lejohen disa çaste kënaqësia për faktin se arriti të realizojë zgjedhje normale që avancojnë proceset e demokratizimit të Shqipërisë. Ndoshta mund të duket naive, gjithsesi unë do t’i sugjeroja që ka merituar edhe katër vite më shumë: para tij dhe z. Edi Rama janë hapur portat e historisë.
Zgjidhjet historike duhen kërkuar në variante që duken të pamundura, siç është koalicioni qeveritar PD-PS. Ndërkaq zgjidhjet e tjera janë të brishta dhe konfliktuale që gjithnjë dhe me tepër do ta molisin shoqërinë shqiptare në tërësinë e saj.
panorama
Krijoni Kontakt