Fjalë shqipe mes shkrimeve etruske

[brooklyn2007]

• Ilir Mati

Do të bëjmë një kërcim në kohë me dëshmi të shqipes nga shekulli VI pas Krishtit në shekullin IV para Krishtit, plot 1000 vjet mes tyre dhe 2400 vjet nga sot.. Leximi i pakontestuar publikisht deri tani nga dijetarët i shkrimit të mozaikut të Mesaplikut i pranuar si i shekullit të gjashtë (fig.1, 2):
A
PAK
KE
TAC
duket se ka të bëj me memorozimin e një pjese kuptimplote të një shprehje popullore e cila sot, mbas 15 shekujsh, në luginën e Mesaplikut thuhet :
HA
PAK
KE
TË HAÇ

HA
SHUMË
SHKON
PËR LUMË
Ky shkrim e çon dëshminë e gjuhës shqipe nga shekulli i 14 të pas Krishtit në shekullin e VI të mesjetës së herëshme.
A mjafton indiferenca publike apo “heshtja gjoja akademike” e specialistëve dhe dijetarëve, për të pranuar apo hedhur poshtë dëshminë e shkrimit të gjuhës shqipe në shekullin e gjashtë pas Krishtit , publikuar në Gazeta Shqiptare nga udhëtarë me interesa kulturore si artikullshkruarsi Ilir Mati dhe miku i tij Niko Stillo? Të dy shtegtarë, të cilët nuk reshtin së kërkuari dhe botuari gjurmë të kulturës shqipe në epigrafinë e lashtë të Mesdheut.
Përgjigje, në kuptimin e përgjithshën të kësaj pyetje, e gjeta te lexoja përkthimin shqip nga Veniamin Dashi dhe Afrim Koçi të librit të Johan von Hanit, “Studime Shqiptare” shkruar nga ai më 1854.
Johan von Han është konsideruar nga dijetarët si një prej themeluesëve të albanologjisë. Ja çfar shkruan von Han në parathënien e librit të vet: “Autorit i shëmbëllen vetja me një shtegtar, të cilin rastësia e hedh në një vend armëmbajtës (gabim shtypi, duhet të jetë armbajtës, shënim i I. Mati): këtu ai mbledh disa grimca vezulluese nga rruga, më tej shkëput pakëz xeheror nga shkëmbi, apo lan një grusht rëre të artë dhe pas kthimit të tij, mostrat e mbledhura ia paraqet njohësit për ekspertizë. Dhe ja ç’i thotë ky specialist: mik, mostrat e tua përmbajnë vërtet diçka nga ajo që ti beson, por në mbledhjen e këtyre provave ti ke vepruar jo secundum artem dhe mban për të vërtetë diçka që s’është veçse kallp; kështu më përgjigjet ai: dhe as që mund të pritej tjetër, me që unë nuk jam i zanatit, ndaj dhe pyetja që shtrohet këtu nuk duhet të jetë se: a është ar gjithçka të cilën unë e quaj të tillë, po se a mund, përgjithësisht, të gjendet ar atje ku kam qenë unë. Merruni pra, me deduksionet e mia derisa të jeni bindur për këtë, pastaj lërini ato mënjanë dhe filloni e arsyetoni vetë. Unë u përpoqa, me sa munda, t’iu tregoj mjetet dhe rrugët për të arritur këtë qëllim dhe këtu e shoh meritën time. Por në se kjo punë e imja ju sjell përfitim dhe ju u gëzoheni këtyre thesareve të ruajtura, atëhere veproni edhe ju me mua, ashtu si vepruan dikur pellazgët me Pelorin, i cili u pat prirë atyre në Thesalinë e sapozbuluar: mbamëni mend për mirë”.
Miku im i vyer Moikom Zeqo, nëpërmjet një artikulli të tij kritik ndaj artikullit të parë për shkrimin e mozaikut të Mesaplikut na vuri në punë për të gjetur faktet e pakontestueshme të leximit K dha TA të shkoronjave të cilat dijetarët para nesh i lexonin R dhe A. Pra shkrimi në mozaikun e Mesaplikut nuk del më emri i rrallë i një ebreu APARKEAS por një fjalë e urtë popullore në lidhje me jetën e përditëshme: A PAK KE TAC me kuptimin ha pak ke të hash.
Ajo që bën përshtypje është se pas dëshmisë se shkronja e katërt e shkrimit në mozaik nuk është R por K, si edhe pas dëshmisë se shkronja e shtatë e shkrimit mbi mozaik nuk është A por dyfishe TA ose AT, askush nuk u ndje më në shtyp të na miratonte leximin ose të na rrëzonte dëshmitë.
Si dëshmi për shkronjën K sollëm emrin PATROKLOS (fig 3,4) dhe fjalën greke GLYKOS (fig 5,6). Në këto dy fjalë shkronja e katërt e shkrimit të mozaikut të Mesaplikut nuk është R si mendohej nga dietarët, por K. Po ashtu dëshmia për shkronjën e shtatë u soll nga emri i shenjtorit MATEO (fig 11), ku germa AT është dyfishe.

Për sa shkruaj më sipër, duket se ndjej keqardhje për indiferencën ndaj lajmeve të mira dhe të bukura të dëshmive, të fakteve të shkrimit të gjuhës shqipe në lashtësi, ashtu si ndjeva keqardhje kur pashë në mes të Tiranës se si në gropën e sapo hapur për zbulimin e mureve të kështjellës kishin hedhur me të shpejtë plera. Por gjithësesi, shpjegimi i von Hanit në lidhje me fatin që kemi për të rëmuar në një mjedis armbajtës më nxit e më lumturon për botimin e dëshmive të reja. Një prej të cilave është pasqyra prej bronxi e shekullit të IV para Krishtit, ku nga e djathta në të majtëx lexojmë fjalën ZEMLA (fig 7), (shkronja A është shkruar kokëposhtë), ashtu si në Shkodër i thonë me ëmbëlsi sot e gjith ditës ZEMRËS.

Pasqyra ndodhet në Berlin në koleksionin e pasqyrave etruske të Eduard Gerhard. Ajo është gjetur në Vulçi të Italisë, qytet në veri të Romës. Eshtë pasqyrë etruske.
Psqyra është zbukuruar me një skenë nga mitologjia. Aty shihet Zemla e përqafuar nga një djalosh me emrin FULUNSH (fig 8), në prani të APULU dhe të një tjetër djaloshi që është duke i rënë një cyle dyjare. Ndoshta një satir, personazh që shpesh gjëndet pranë Dionisit, Bakut, Fuflunit në vizatimet e lashta. Gdhëndësi artist, përqafimin e Zemlës e ka paraqitur prindëror, ndërsa përqafimin e Fuflunit me më shumë ndjenjë dioniziake.
Të gjitha fjalët mbi pasqyrë lexohen nga e djathta në të majtë. Shkrimi është shkrim i njohu, të cilin e prunë fenikasit, a ndoshta erdhi nga zonat e Nilit të Mesëm në Mesdhe aty nga fillimi i mijëvjeçarit të parë të reës së vjetër.
Me një herë, një njohës i mitologjisë të Greqisë së vjetër, do të gjente në pasqyrë një skenë nga jeta e bijës së Kadmit, motërs së Ilirit, me emër Semele e cila ishte e dashura e Zeusit dhe që u përvëlua nga rrufetë e Zeusit mbasi i kërkoi të dashurit t’i shfaqej me gjithë madhështinë e tij. Po ashtu ai do të kuptonte se kemi të bëjmë me një përqafim në sy të Apolonit, të djalit të Semele Dhrionisti, të cilin ajo e kishte në të njëjtën kohë edhe të dashur. Semele është hyjnesha e dithërimave dashurore të zemrës, ndërsa Dhrionisi, është hyu i qejfit, ai që nxiste qejfet, verën, orgjitë dhe që grekërit e përfytyronin të zbukuruar me dhri, rush të varur në vesh.
Këtë hy, romakët e thërrisnin Bak ndërsa etruskët FUFLUN por edhe FUFLON. Askush deri më sot nuk e di sepse etruskët atë hy e thërrisnin ashtu. Gjithashtu si grekët dhe latinët nuk kanë dhënë ndonjë shpjegim për domethënien e fjalës Semele dhe Zemla.
Por duke parë se në Vulçi, të vjetrit Semeles së grekëve i thërrasin ZEMLA, ashtu si ne shqiptarët sot në Shkodër e shqiptojmë fjalën zemër me përkëdheli ZEMLA, dhe përgjithësisht në veri zemna dhe në jug zemra, na bëhet të mendojmë se qoftë dhe rastësisht sot në kohë moderne, ne shqiptarët dëshmojmë përdorimin ende të asaj fjale të lashtë.
Madje edhe fajala FUFLUN, FUFLON, na duket se mos ka të bëj me furfullon, e cila në shqip ka po atë kuptim të drithërimës me të cilën është lidhur në antikitet FUFLUN –i.
Emri APULU, në pasqyrë është po aq i kuptueshëm për greqishtfolësit sa edhe për shqip folësit. Madje po të marrim parasysh se shpesh etruskët shkronjën U e lexojnë edhe O, emri i hyut Apollon nuk ka asgjë për të kundërshtuar në formën e shkruar në pasqyrë. Në shqip atë emër e kemi me përkdheli edhe Pulo.
Këto fjalë të pasqyrës, do t’i konsiderojmë se rastësisht japin informacion të kuptueshëm për shqipfolësit.
Të nxitur nga ato fjalë shumë mirë qoftë edhe rastësisht të kuptuara, do të kërkojmë në shkrimet etruske se mos gjejmë edhe fjalë të tjera, të cilat edhe ato qoftë edhe rastësisht i kuptojmë me shqipen.
Këto informacione përngjasimi qoftë edhe të rastësishme, do të na shërbejnë për të ngritur një hipotezën të kasaj forme :
« A ka mundësi që, ashtu si kemi prurë në kohë moderne dëshmi të pakontestueshme të mardhënieve të shqipes me greqishten e vjetër dhe me latinishten, pa qënë grek a latin, por pjesë kontribuese në ato qytetërime, të kemi sjellë edhe mardhëniet me një popull tjetër të mesdheut, etruskët. »
Kjo hipotezë është e ndryshme nga ajo që kanë ngritur autorë të tjerë, të cilët janë përpjekur pa sukses të zhdukin misterin etrusk me anën e shqipes (francezi Majani), a të konsiderojnë shqiptarët e sotëm pasardhës të tyre ( N. Falaski). Këta autorë, si edhe të tjerë si ata, kanë vënë re se në shkrimet etruske kishte gjëra që i kuptonin me shqipen. Ndër më shumë se 11 mijë shkrime etruske të gjetura dhe të regjistruara shkencërsisht, këta autorë kanë interpretuar disa dhjetra, herë herë edhe në kundërshtim me njëri tjetrin, duke lënë në mister mijra të tjerë. Rjedhimisht me pretendimet e tyre, këta autorë nuk shkuan shumë larg si në mjedisin botëror të etruskologjisë ashtu edhe në mjedisin shkencor shqiptar.
Metoda që ne kemi zgjedhur është ajo e përpunimit të sinjaleve të rastit, metodë që në elektronikë psh mbështetet matematikisht. Në elektronikë mblidhen dhe magazinohen sinjalet e rastit dhe pastaj ata studiohen se mos mes tyre gjëndet një ligjësi.
Në gjuhësi, në rastin tonë, ne do të mbledhim fjalë të cilat do t’i konsiderojmë se rastësisht i kuptojmë me shqipen. Fjalë, të cilat ndoshta do të jenë edhe të shoqëruara me figura si ajo e Zemlës. Në se ato fjalë do ti gjejmë edhe në shkrime më të gjata, atëherë ne do të shikojmë në se në ato shkrim del informacion lehtësisht i kuptueshëm nga një shqipfolës. Nuk do të kemi frikë nga ndryshimi i gjuhës në kohë, sepse jemi me fat, ashtu si thotë prof Çabej gjuha shqipe ndryshon ngadalë në kohë. Kët e verteton si meshari i Buzukut, ashtu edhe shkrimi në mozaikun e Mesaplikut dhe prania në shqip e fjalëve krejtësisht të ngjashme me sanskritishten.
Pra, do të lexojmë maksimumin e mundëshëm të shkrimeve etruske. Do të evidentojmë fjalët rastësisht të kuptueshme dhe pasi të kemi bërë këtë punë, ato fjalë do t’i hedhim në tryezën e dijes për të kuptuar lloin e mardhënieve me popullin etrusk, i cili nuk konsiderohet deri më sot indoeuropian. Do të kërkojmë të gjejmë në se ishim vetëm fqinj në Adriatik që nga shekulli i tetë para Krishtit, kontribues në kulturën e tyre deri në shekullin e dytë pas Krishtit, a diçka tjetër që na lidh, dhe që ne shqiptarët e dëshmojmë sot në jetën tonë të përditëshme. Etruskët janë të zhdukur nga ashpërsia romake, por ata kanë lënë të dëshmi të kulturës së tyre në shkrimet e tyre të mrekullueshme.
Shkrimet e vjetra, nuk janë shkruar për dijetarë. Ato janë shkruar për njeriun e thjeshtë që gjuhën e tij dinte të paktën ta lexonte. Në se ato shkrime nuk kuptohen, ato atëhere bëhen objekt i studimit të dijetarëve. Ne do të marrim rrugën për të gjetur e mbledhur ato fjalë që në shkrimet etruske kuptohen nga një njeri i thjeshtë, nga një shtegtar a udhëtar, quheni si të doni, i cil të paktën ka mësuar se si lexohen sot në universitetet e botës ato shkrime dhe si tregohet kultura etruske në ato universitete.
Busull do të jenë edhe mësimet e Herman Bengstonit për çdo kend që kërkon të udhëtoj, të vështroj, të kërkoj e të studioj në antikitet.
Jeni të lutur të nderuar lexues të na ndiqni në udhëtimin tonë.

Fjalorth i fjalëve rastësisht të ngjashme
APULU: Pulo
FUFLUNSh: Furfullon
ZEMLA: zemla, zemna, zemra


http://www.balkanweb.com/gazetav4/index.php?id=32608

[brooklyn2007]

• Nga Ilir Mati

Një nga mjediset ku mund të dëshmojmë kulturën e bijve të shqipeve, të ipeve, shqiptarëve, iperotëve, epirotëve nga shekulli i tetë para Krishtit e deri në shekullin e parë të erës së re, është ai i leximit dhe studimit të shkrimeve etruske.
Jemi vënë në kërkim të fjalëve të të kulturës sonë të cilat supozojmë se mund të ndodhen në shkrimet etruske dhe të cilat qoftë edhe rastësisht i kuptojmë me shqipen.
Kështu, pasqyrta etruske prej bronxi shpesh kanë të shkruar fjalën SYTHINA (fig 12). Me këtë fjalë çamët quajnë ende sot pasqyrën : sythinë –a. Le ta marrim si të rastit këtë konsideratë dhe të themi se me fjalën SYTHINA kuptojmë pasqyrën. Ne në shqip kemi sy e syth. Kemi edhe them, thua, thotë.
Le të kthehemi edhe një herë te pasqyra e zemrës (fig 13).
Aty ku hasëm fjalën ZEMLA, lexuam edhe fjalën FUFLUNSH, emrin e Dhrionisit të grekëve dhe Bakut të romakëve. Emri Fuflun në shkrimet etruske haset edhe Fufluni, Fufluns, Fuflunsh i cili për nga cilësitë e hyut si djalë i hyjneshës së drithërimave të Zemrës, dhe si nxitës i orgjive dhe i konsumit të verës na kujtoi fjalën shqipe furfullon.
Emri i këtij perëndie duket në shkrimet etruske në shekullin e VI-V para Krishtit, por më shpesh ai haset më vonë, aty nga fundi i shekullit III dhe fillimi i shekullit II para Krishtit, kur në Romë festoheshin mandej si në Greqi festat dioniziake dhe ushtrohej gjërësisht kulti i Dhrionis – Bakut. E shkruaj qëllimisht Dhrionis emrin e hyut dhe jo Dhionis a Dionis, sepse Dhrionis e shqiptojnë atë emër çamët, me emrin e hardhisë, dhrisë, ashtu si kemi edhe në Dhërmi toponimin plazhi i Dhrimadhes, hardhisë së madhe dhe jo Drimadhes si ka qejf dhe e shqipton a e shkruan me greqishten e re ndonjë injorant a keqdashës.
Të perjudhës së shekullit III – II era e vjetër, janë tre enë vere të gjetura në Vulçi dhe sot të ruajtura njëra në muzeun e Firences, e dyta në muzeun e Mynihut në Gjermani dhe e treta në Londër në British Museum.
Ena e verës në museun e Mynihut (fig 14) është një kyliks, ajo mban numër inventari 2689. Edhe ena në muzeun e Firences(fig 15) është një kyliks. Ajo ka numër inventari 4223. Kurse ena e verës në Londër në Muzeun Britanik është e tipit rython (fig 16), me numër inventari 1837.6.9.79. Enët kyliks janë enë vere me fund dhe grykë shumë të hapur. Ato janë të tilla për ti dhënë përdoruesit gjithë mundësinë jo vetëm për të shijuar verën, por edhe për të përfituar nga ajo gjithë aromat këndëndjellëse të mundëshme. Rythonët janë enë në formë briri, të cilat kanë ose jo një anëse, dorezë ku kapen. Përgjithësisht përfundojnë nga ana e poshtëme me formën e një koke kafshe. Rythoni i Londrës përfundon me formën e një koke mushke.
Të tre enët janë të shkruara. Në të treja dallohet shumë mirë fjala FUFLUN, të cilën tashmë e dimë se është emri i hyut të qejfit, i verës dhe që në shqip na kujton fjalën furfullon. Si emër kemi furfullimë-a, me sinonim drithmë-a.
Shihni enën kylikës të Mynihut. Shkrimi mbi të lexohet nga e djathta në të majtë. Shkronja e njëmbëdhjetë me formën e një shigjete normalisht lexohet Kh, pranohet të lexohet edhe Gj. I transkriptuar shkrimi në fundin e enës jep :
FUFLUNSLPAGj
Shkrimi është i pa ndarë në fjalë, ashu si shpesh janë shkrimet e asaj kohe. Por, ne mund të veçojmë emrin e hyut të qejfit, atë që kemi parë në pasqyrën e Zemlës. Nga ky veçim kemi : FUFLUNS LPAGj. Pra nga kemi me një fjalë emrin e hyut dhe me një grup shkronjash ndoshta një cilësim, a veçori të tij LPAGj. Të jetë Lë PA Gjë ? Pra të jetë shkruar në enë një shprehje për t’i kujtuar përdoruesit se nxitja nga Fufluni për të pirë verë është e rrezikshme nga që ai hy të lë pa gjë, të shkatërron ekonomikisht ? Shumë e rafinuar për të qënë e vërtetë !
Gjithsesi le ta ruajmë këtë konstatim si informacion të rastit dhe t’i hedhim një sy shkrimit në kyliksin e Firences.
Edhe aty shkrimi është nga e djathta në të majtë. Edhe në këtë enë shkrimi fillon me emrin e hyut FUFLUNS dhe fjalët janë të pa ndara. Shkrimi ka 22 shkronja. I transkriptuar shkrimi jep :
FUFLUNSULPAGjIESFELKUTHI
Vëmë re se pjesa e parë e këtij shkrimi është i përafërt me shkrimin e më sipërm, mandej me një ndërhyrje shpjeguese të rëndësishme :
FUFLUNSULPAGjIE
I ndarë në pjesët që tashmë njohim, ky shkrim jep :
FUFLUNS U LPAGjIE
Me shkronjën U në mes, kuptimi i shkrimit bëhet më i plotë : Fufluni u lë pa gjie, hyu u shkatëron po pitë shumë verë !
Le të shikojmë pjesën e mbetur të shkrimit :
SFELKUTHI
Në se një shqipfolësi do t’i lejohej të lexonte shkrimin e mësipërm
SFALSKUTHI
ose
SFALKUKUTHI
ose
SFALIPAUDHI
atëherë ai do të kishte shpjeguar se pjesa e dytë e shkrimit është një tërheqje e vëmendjes më e madhe ndaj përdoruesit të enës për verë duke i kujtuar atij se Fufluni jo vetëm që të lë pa gjë, ose gjie, por edhe se ai skuth, kukuth a ipaudhë nuk të fal, të nxit vazhdimisht drejt verës dhe të shkatëron ekonomikisht. E gjithë kjo ngjan me atë kujdes që tregohet sot në kohë moderne ku në kutitë e duhanit detyrohen prodhuesit të shkruajnë : Duhani u dëmton shëndetin.
Po e njëjta gjë, egzakt me shkrimin në kyathosin e Firences është shkruar edhe në dorezën e rythonit me formën e kokës së mushkës që gjëndet në Londër në Muzeun Britanik :
FUFLUNSULPAGjIESFELKUTHI
Nuk duhet të habitemi me një kujdes të tillë në tavernat e Romës për të shkruar mbi enët e verës, e tërhequr vëmendjen e përdoruesëve të tyre në shekullin e dytë para Krishtit.
Në atë kohë, në vitin 186 para Krishtit, kemi një dokument urdhëresë të senatit romak kundër orgjive dionisiake, bakusiane në Romë, për frenimin e një ndikimi të tillë të ardhur nga lindja, Greqia e atëherëshme. Ky është një nga dokumentët më të bukur e të rëndësishmë i qytetërimit të Romës Republikane ruajtur deri në ditët tona. Çezari, ishte i pari ai që shumë kohë më vonë i zbuti ligjet kundër orgjive bakuniane në Romë.

Shkrimet e më sipërme deri më sot janë interpretuar nga specialistët si gjetja mes fjafëve të këtyre shprehjeve të emrit Bak në formën Pakh (atë që ne shqipfolësit e lexuam pa gjie, pa gjë) dhe vendosja pranë e pranë e dy emrave etruskisht Fuflun dhe latinisht Bak. Por interpretuesit te shrehja FUFLUNSULPAGjIESFELKUTHI nuk japin shpjegime për praninë e shkronjave të tetë dhe të nëntë (UL), trembëdhjete e katërmbëdhjetë (IE) dhe gjithë shkronjat e tjera pas tyre SFELKUTHI
Një dëshmi tjetër interesante për ne shqipfolësit është edhe shkrimi mbi një enë tjetër, mbi një brokë vere të kasaj kohe (fig 17). Mbi një enë, e cila shërben për të shtën verë. Edhe ajo është gjetur në Vulçi. Shkrimi ka numër CII 2608. Si duket edhe në figurë, shkrimi është në grykën e enës, në një vend të dukshëm për atë që do të shërbehet me verë. I tanskriptuar shkrimi jep :
MI THUSHTILEIA
Ky measazh për ne shqipfolësit është kuptimplotë. Ne na duket se në brokë i kujtohet kërkuesit të verës se duhet të thotë ai mjaft, pra shërbyesi që shtin verë i thotë klientit më thush ti leje, mjaft, stop, faleminderit.
Fjalorth i fjalëve rastësisht të ngjashme

FEL : fal
KUTHI : skuthi, kukuthi, i paudhi
LEIA : leje-a
MI : mi, më
S : s
SYTHINA : sythinë-a
TI : ti
THUSH : thush
U : u

http://www.balkanweb.com/gazetav4/index.php?id=32992

[flora57]

Ne fakt kur kam lexuar shpjegimin qe i behet shume perendive etruske kuptova se mjaft nga emrat e ketyre perendive etruske shpjegohen vetem me ane te shqipes.
Fufluns= god of wine ka ne rrenje te saj fjalen lun ,leviz .
Po keshtu shpjegohet dhe fjala Apulu = weather god, thunder and lightning,jane dy fjale shqipe hap dhe ul
Horta =goddess of agriculture = korrta
karun=demon of death = i harrum
lusna,losna =moon goddess= los ,loz , luaj
tages= boy oracle = te gjesh. ta gjesh
thufltha= a fury ,inflict punishment= thupra , ose folja tha
selva= woodlands= mbase fjala selvi (druri i selvise)
keshtu mund te renditen shume, por gjithsesi eshte kenaqsi qe keto tema te trajtohen nga njerez profesioniste pasi une nuk jam gjuhetare.Ju urojme suksese.

[flora57]

Ne fakt kur kam lexuar shpjegimin qe i behet shume perendive etruske kuptova se mjaft nga emrat e ketyre perendive etruske shpjegohen vetem me ane te shqipes.
Fufluns= god of wine ka ne rrenje te saj fjalen lun ,leviz .
Po keshtu shpjegohet dhe fjala Apulu = weather god, thunder and lightning,jane dy fjale shqipe hap dhe ul
Horta =goddess of agriculture = korrta
karun=demon of death = i harrum
lusna,losna =moon goddess= los ,loz , luaj
tages= boy oracle = te gjesh. ta gjesh
thufltha= a fury ,inflict punishment= thupra , ose folja tha
selva= woodlands= mbase fjala selvi (druri i selvise)
keshtu mund te renditen shume, por gjithsesi eshte kenaqsi qe keto tema te trajtohen nga njerez profesioniste pasi une nuk jam gjuhetare.Ju urojme suksese.

[javan]

Te shpresojme se do shohim nje kopje te ketij postimi cdo dite?

[Aeneas]

Etruskishtja sipas gjitha gjasave ishte nje gjuhe jo-indoevropiane. Populli etrusk sipas studiuesve kishte zanafillen ne Azi te vogel, prej nga u zhvendosen (ose permes detit ose duke kaluar permes Ballkanit) per ne gadishullin Apenin. Nese kjo del e vertet, s'mund te kete shume lidhje me shqipen tone, sepse shqipja eshte gjuhe indoevropiane, madje e gezon nje dege te veten, si greqishtja dhe armenishtja.

[flora57]

Ne vazhdim te asaj qe thashe me lart:
Ani= god of beginnings = ane , Ani/ Ana ( male/female)
Atuns = rebirth god ( boy, Oracle, voice of the god ) = tuns, tund
Cel, cilens = Ati/Apa Cel: Mother/ father earth , equivalent of greek Gaia = cel, cil ,cdo gje qe cel ka lidhje me token
Leinth= faceless goddess= i lene
voive = god of revenge = vaj , ne kuptimin qe hakmarrja apo gjakmarrja sjell vaj
veltha= god of change , seasons= mbase vjeshta
Usil = sun god = sillet ( rrotullohet)
Uni= the supreme goddess = une ( peremer)
vetis= underworld god of death and destruction = vete
Ne se ka ndonjeri kundershti per sa kam konstatuar mund edhe te me kundershtoje.

[fegi]

të anijes - nomen vasorum escariorum
NOTES Shenimet

The conventions for transliterating the Etruscan script, adopted on the occasion of the Etruscology congress which took place in Leiden in 1931, foresee the use of 3 Greek letters and 1 latin letter with a diacritic sign. E konventave për transliterating etrusk e shkrimit, e miratuar me rastin e Etruscology kongres i cili u zhvillua në 1931 në Leiden, parashikimin e përdorimit të 3 shkronja greke dhe 1 Latine me një letër diakritik shenjë. To overcome the limitations of the computer font used, we employed the following symbols: Për të kapërcyer kufizimet e shkronjave përdorur kompjuterin, ne kemi punësuar simbolet e mëposhtme:

A Një

acale = June acale = Qer.
acas = to make, to present, to offer = acas për të bërë, për të paraqitur, për të ofruar
acathur = boy acathur = djalë
acazr = offers acazr = ofron
avil = year avil = vit
avilxva- = annual, yearly = avilxva-vjetor, vjetore
athre = atrium, hall athre = atrium, sallë
ais, eis = god (pl. aisar, eisar = gods, ? cfr. Old Norse Aesir of sm) AIS, zot = eis (pl. aisar, eisar = zotat,? CFR. Vjetër skandinav Aesir e SM)
aisna, eisna = divine, divine service aisna, eisna = hyjnore, shërbimi hyjnor
al- = to give, donate, offer al-= për të dhënë, të dhurojë, ofrojnë
alpan, alpnu = offer, present alpan, alpnu = ofruar, paraqesin
alphaze = offer alphaze = ofrojnë
am- = to be jam-= që do të
ampile = May = ampile Maj.
an ( anc, ananc, ancu ) = relative pronouns një (ANC, ananc, ancu) = relative pronouns
*antha = eagle; Boreas (north wind) * = antha shqiponjë; veri (në veri të erës)
apa = father (cfr. Gk. appa of sm, possibly a Semitic loan-word) Apa = babai (cfr. Gk. appa e SM, ndoshta një hua-semite fjalë)
apcar = abacus apcar = numërator
ar- = ?to do, ?to make ar-=? për të bërë,? për të bërë
*arac = hawk * arac = gjeraqinë
*arim = monkey, ape * arim = monkey, ape
ars- = ? Ars-=? to turn away, drive away, remove të refuzojnë, përzë, hiqni
aska = container made of leather (< Gk. askós ) aska = kontenierit bërë e lëkurë ( ati = mother ati = nënës
ati nacna = ? ati nacna =? grandmother gjyshe

C C

-c = and (enclitic, cfr. Lat. -que ) dhe c-= (enklitik, CFR. Lat.-que)
ca, eca = this ca, këtë ECA =
camthi = name of magistracy = camthi emrin e magjistrat
cape, capi = (n.vess.) a type of vase; a container; ? pelerinë, capi = (n.vess.) një lloj të vazo; një konteiner;? cart (cfr. Lat. capere "to contain") karrocë e vogël (cfr. Lat. capere "për të frenuar")
*capr- = April * = capr-Pri.
*capu = hawk * capu = gjeraqinë
car-, cer- = to build, make makinë-, cer-= për të ndërtuar, të bëjnë
cautha, catha = sun, Sun-god cautha, catha = diellit, Sun-god
cealx, cialx = thirty cealx, cialx = tridhjetë
cezp = seven (? eight) cezp = shtatë (? tetë)
cezpalx = seventy (? eighty) cezpalx = shtatëdhjetë (? tetëdhjetë)
*cezpre = October * = cezpre Tet.
cela = cell (cf. Lat. cella of sm) Cela = qelinë (cf. Lat. cella e SM)
celi = September celi = Sht.
celu = sacerdotal title title = celu priftëror
cep-, cepen = sacerdotal title cep-, cepen title = priftëror
cer-, car- = to build, make -cer, makinë-= për të ndërtuar, të bëjnë
ces- = to lay, to place, to be placed CES-= për të hedhur, në vend, që do të vendosen
cexa = rite (right, law) cexa = ceremoni (në të djathtë, ligjit)
cexase = name of magistracy = cexase emrin e magjistrat
cver, cvil = present, offer cver, cvil = pranishëm, ofrojnë
ci = three ci = tre
cialx, cealx = thirty cialx, cealx = tridhjetë
ciz = three times, thrice ciz = tri herë, tri herë
clan = son = djali i klanit
cleva = offer cleva = ofrojnë
cletram = offer's tray, stretcher, litter cletram = oferta e tray, barelë, vig
culixna, culcna = (n.vess.) a type of vase, cup culixna, culcna = (n.vess.) një lloj të vazo, filxhan

E E

eca, ca = this ECA, ca = këtij
ein = no, not (cfr. the corresponding Western Semitic forms) ein = jo, nuk (cfr. përkatëse semite perëndimore format)
eis, ais = god (pl. eisar, aisar = gods, ?cfr. Old Norse Aesir of sm) eis, AIS = zot (pl. eisar, aisar = zotat,? CFR. Vjetër skandinav Aesir e SM)
eisna, aisna = divine, divine service eisna, aisna = hyjnore, shërbimi hyjnor
eitva, etva = ? eitva, etva =? big, large i madh, i madh
elu-, ilu- = verb used for offerings or prayers -elu, ilu-verb = ofertave ose përdoren për lutje
-em = from = nga em -
epl = ? epl =? in, to, up to në, për të, deri në
esal, zal = two (?cfr. German Zahl "number" < IE. *del(e) "to split") esal, zal = dy (? CFR. gjermanisht Zahl "numri" eta, ta = this (?cfr. the corresponding IE forms) ETA, falemnderit = ky (? CFR. përkatëse IE format)
etera, eteri = servant (< Gk. etaîros, etaíra ), ? etera, eteri = shërbyes ( eterau (eterav) = related to strangers eterau (eterav) = lidhur me strangers
etva, ta = this (?cfr. the corresponding IE forms) etva, falemnderit = ky (? CFR. përkatëse IE format)
etnam = and, also (cfr. Lat. etiam ) etnam = dhe, gjithashtu (cfr. Lat. etiam)
etr- (ethr-) = verb used in connection with sacred actions etr-(ethr-) = folje e përdorur në lidhje me veprimet e shenjtë

V V

vacal, vacil, vacl = ? vacal, vacil, vacl =? libation pije alkoolike
* velitna, velicitna = March * Velitna, velicitna = Mar.
vers-, verse = fire vers-, varg = zjarr
vertun = (n.vess.) a kind of vase vertun = (n.vess.) një lloj vazo
vinum = wine (international loanword, Wanderwort ) vinum = verë (ndërkombëtare e huajtur, Wanderwort)

Z Z

zavena = drinking vase, vessel zavena = pijshëm vazo, enë
zathrum = twenty zathrum = njëzet
zal (esal-) = two (?cfr. German Zahl "number" which is said to originate from IE. *del(e) "to split") zal (esal-) = dy (? CFR. gjermanisht Zahl "numër", e cila është thënë të lindin nga IE. del * (e) "për të ndarë")
zatlath = ? zatlath =? companion shoqërues
zeri = ? Zeri =? rite, juridical act ceremoni, akt juridik
ziva- = ? ziva-=? dead, deceased ones vdekur, ka vdekur ato
zil- = to practise the " zil "-magistracy zil-së në ushtrimin e një profesioni = "zil" magjistrat -
zil, zilac, zilath, zilx = name of a magistracy (? Lat. praetor ) zil, zilac, zilath, zilx = emrit të një magjistrat (? Lat. pretor)
zix (zic-) = to write, to paint; ? zix (zic-) = për të shkruar, për të bojës;? book libri
zixu = scribe (Lat. scriptor ) zixu = qatip (Lat. scriptor)
zusle, zusleva = offer, victim, animal zusle, zusleva = ofruar, viktima, të kafshëve të

H H

hamphe- = ? hamphe-=? May Maj
hante = before (cfr. Lat. ante ) = hante para (cfr. Lat. ante)
hec-, hex- = ? -hec, magji-=? to put, to add për të vënë, për të shtuar
*hermi = August * = hermi gusht
hinthial = soul, shade hinthial = njeri, i krijoj hije
hinthu = ? hinthu =? infernal, pertaining to the Infers skëterror, në lidhje me Infers
hiuls = owl hiuls = buf
huth = six (? four) huth = gjashtë (? katër)
hupni, hupnina = sepulchral environment hupni, hupnina = mjedisi i shurdhër
hus- = boy, son = hus-boy, djali
husina (husl) = ? husina (husl) =? young person person i ri

Th Th

tham- = ? tham-=? to lay, to found për të hedhur, për të gjetur
*thamna, tamna = horse * thamna, tamna = kalë
thandsa, tanasa = actor thandsa, tanasa = aktor
thap- = ? thap-=? to dedicate, to consecrate t'i kushtojë, të kushtoj
thapna (thafna) = name of a vase (chalice, drinking cup) thapna (thafna) = Emri i një vazo (kupë, kupa e pijshëm)
thaur-, thaura = sepulchre, tomb thaur-, thaura = varr, varr
thaurx = sepulchral, funerary thaurx = shurdhër, funerary
*thevru = bull (Semitic loanword, cfr. Lat. taurus, Gk. taűros against Aramaic thowrâ "ox", Arabic tawra "bull", etc.) * = thevru bulë (semite huajtur, CFR. Lat. Demi, Gk. taűros kundër Aramaic thowrâ "dem", arabisht tawra "mashkull", etj)
thez- = to make an offer, a sacrifice = thez-për të bërë një ofertë, një sakrificë
thesan = morning, day thesan = mëngjes, dita
thina = name of a vase (earthen pot, jar, urn) = thina emrin e një vazo (tenxhere prej dheu, pagesë jar, urnë)
thruna, truna = power, rule, government thruna, truna = pushtetit, sundimit, qeveria
thu = one, single Thu = një, të vetëm
thui = here = thui këtu
thunz = once thunz = dikur
thuva = brother thuva = vëllai

I Unë

ic, ix = like, as, and IC, ix = si, si, dhe
ica, ca = this ica, ca = këtij
Ilithiia = the goddess Ilithya (Gk. Eileithyia ) Ilithiia = perëndeshë e Ilithya (Gk. Eileithyia)
ilu-, elu- = verb used for offerings or prayers -ilu, elu-= folje përdoren për oferta ose lutjet
ilucve = ? ilucve =? Lat. kalendae Lat. Kalendae
in, inc = demonstrative and relative pronoun në, Inc = demonstrative dhe relativ përemër
ipa = relative pronoun IPA = relative përemër
ita, ta = this ITA, falemnderit = këtij
itu- = ? itu-=? to divide për të ndarë

K K

-k, -c = and (enclitic, cf. Lat. -que ) -k,-c = dhe (enklitik, Cf. Lat.-que)
kape, kapi = cape, capi (n.vess.) a type of vase, ? kape, kapi = kep, capi (n.vess.) një lloj të vazo,? cart karrocë e vogël
karthasie = (n.peop.) Carthaginian karthasie = (n.peop.) Carthaginian

L L

lantneteri = ? lantneteri =? freedman, client freedman, klienti
lautun, lavtn = family, people, nation (=Lat. gens ), ?cfr. lautun, lavtn = familjes, njerëzve, kombit (= Lat. gens),? CFR. IE. *leudho- whence Old English lęode and German Leute "people" IE. * Leudho-vjetra që lęode dhe anglisht gjermanisht Leute "popullit"
lautni, lavtni = familiar, gentilitial lautni, lavtni = njohura, gentilitial
lauc-, laux(u)me, luxum = an official title (Lat. rex, Lucumon ) lauc-, laux (u) mua, luxum = një titulli zyrtar (Lat. rex, Lucumon)
lauxumna- = royal palace = lauxumna-pallat mbretëror
lein- = ? lein-=? to die të vdesin
leu = lion (Lat. leo ) lei = luanit (Lat. leo)
lextum(usa) = name of a vase (< Gk. lekythos ) lextum (USA) = Emri i një vazo ( lucair- = to reign, to rule = lucair-të mbretërimit, të sundimit
lup- = to die (?cfr. Finnish loppua "to end; to terminate; to come to an end" of unknown origin) = lup-të vdesin (? CFR. Finlandisht loppua "për t'i dhënë fund, për të përfunduar; për të ardhur në një fund" të panjohur me origjinë)
lupu = dead, deceased Lupu = i vdekur, ka vdekur

M M

-m = (copulative enclitic) ? -m = (copulative enklitik)? and dhe
mac = five mac = pesë
macstrev = name of magistracy (Lat. magister ) = macstrev emrin e magjistrat (Lat. magister)
mal- = ? mal-=? to give, dedicate për të dhënë, kushtoj
malena = mirror malena = pasqyrë
masculinena, malstria = ? masculinena, malstria =? mirror pasqyrë
man, mani = > Lat. Manes , dead people njeriu, mani => Lat. Manes, njerëz të vdekur
maru, marunu = name of magistracy (Lat. maro ) maru, marunu = emrin e magjistrat (Lat. maro)
masan = name of a month = masan emrin e një muaj
mata = (n.vess.) name of a vase mata = (n.vess.) emrin e një vazo
matam, matan = ? matam, matan =? over, in front of gjatë, përpara
max = five max = pesë
methlum = ? methlum =? nation (institutional term) popull (termi institucionale)
mex = nation (Lat. populus ) mex = popull (Lat. populus)
mi = I mi = I
mini = me (cfr. the Latin enclitic form -mini = mihi "to me") mini = meje (cfr. në formë latine enklitik-mini = mihi "për mua")
muvalx = fifty muvalx = pesëdhjetë
mul- = to offer, to make a vow mul-= për të ofruar, për të bërë një betim
mulx = beautiful, nice mulx = beautiful, nice
m(u)lax, mlac = votive offering m (u) i pasaktë, mlac = kushtimor ofruar
mulu = gift, present mulu = dhuratë, të pranishëm
mun-, muni-, (munth) = hypogeal place, tomb mun-,-komunale, (munth) = hypogeal vend, varr
mur- = ? mur-=? to settle, stay, remain për të zgjidhur, qëndrimit, mbeten
murs = urn, sarcophagus murs = çajnik, sarkofag
mutana, mutna = sarcophagus (cfr. ancient Egyptian mwt "to die"; Aramaic *** "to die", mot "death"; Ugaritic mt "to die"; Accadic mâtu and Arabic mâta "he died", etc.) mutana, mutna = sarkofag (cfr. antik egjiptian mwt "të vdesin"; Aramaic *** "të vdesin", batutë "vdekja"; Ugaritic MT "të vdesin"; Accadic mâtu dhe arabisht mâta "ai ka vdekur", etj)
*mutu = thyme * mutu = trumzë

N N

nac = how, why NAC = si, pse
naplan = name of a vase for wine = naplan emrin e një vazo për verë
naper = measure of length naper = matës i gjatësisë
nethshrac = haruspex nethshrac = haruspex
netshvis = haruspex netshvis = haruspex
nes- = dead, defunct nes-= i vdekur, i ndjerë
nesna = ? nesna =? belonging to the dead përkasin të vdekurit
nethshvis = haruspex nethshvis = haruspex
nefish, nefts = nephew, grandson nefish, nefts = nipi, nip
nuna = ? nuna =? offerings ofertash
nurph- = ? nurph-=? nine nëntë
nurphzi = ? nurphzi =? nine times nëntë herë

P P

papa = grandfather, ancestor, forefather baba = gjyshi, ancestor, stërgjysh
papals = ? papals =? belonging to the grandfather (? to the grandson) përkasin gjyshit (? të nip)
par, parxis = ?attribute of a magistracy; enjoying parity of civil rights (cfr. with the Lat. root of par-ity ) par, parxis =? atribut i një magjistrat; gëzojnë barazi e të drejtave civile (cfr. me Lat. rrënjët e par-banorëve)
parla = name of a vase parla = emrin e një vazo
patna = name of a vase (Lat. patena ) patna = emrin e një vazo (Lat. patena)
penthuna, penthna = cippus, stone penthuna, penthna = cippus, gur
prumts = great grandson prumts = madh nip
pruxum = pitcher, ewer (Gk. prókhűs, Lat. broccus, brocca ) pruxum = brokë, kanë (Gk. prókhűs, Lat. broccus, brocca)
pui, puia = wife pui, gruaja puia =
pulumxva = ? pulumxva =? stars yje
purth, purthne = name of magistracy (? Lat. dictator ) purth, = purthne emrin e magjistrat (? Lat. diktatorit)
put-, puth- = ? vë-, puth-=? well, fountain (cfr. Latin puteum of sm) mirë, shatërvan (cfr. Latine puteum e SM)

Q Q

qutun, qutum = (n.vess.) ewer, pitcher, cfr. qutun, qutum = (n.vess.) kanë, brokë, CFR. Greek kôthôn of sm (the Gk word was borrowed by some Arabic dialects of northern Africa). Greqisht kôthôn e SM (e Gk fjala ishte huazuar nga disa dialekte Arabic Afrika e veriut).

R R

rashna = Etruscan rashna = etrusk
ril = in the age of = ril në moshën e
ruva = brother ruva = vëllai

S, Sh S, Sh

sha = four (? six) sha = katër (? gjashtë)
sac- = ? harar-=? to consecrate (cfr. IE. *sak- "to consecrate", Lat. sacer "holy") të shenjtëroj (cfr. IE. * sak-"për të kushtoj", Lat. sacer "shenjtë")
sacni, sacniu = ? sacni, sacniu =? sanctuary, ? të shenjtë,? holy place, ? vend i shenjtë,? consecrated i shenjtë
san- = ? san-=? ancestor ancestor
santi = sacerdotal title (? funerary title) santi priftëror title = (? funerary title)
sath, shat = ? sath, shat =? to put, to be put për të vënë, të vihet
shar = ? shar =? ten dhjetë
shealx = forty (? sixty) shealx = dyzet (? gjashtëdhjetë)
sec, sex = daughter sec, vajza seksi =
semph- = ? semph-=? eight, ? tetë,? seven shtatë
semphalx = ? semphalx =? eighty, ? tetëdhjetë,? seventy shtatëdhjetë
sval = living, alive sval = jetesës, të gjallë
sval- = to live =-sval për të jetuar
snenath = maid-servant, mate (f.) snenath = çupë-shërbyes, kapiten i dytë (f.)
spanti = (n.vess.) ? spanti = (n.vess.)? vase, ? vazo,? dish gatesë
spet = ? spet =? to drink për të pirë
spur- = city mamuze-qytet =
spurana, spureni = civic (? citizen) spurana, spureni = qytetare (? qytetar)
spuriaze = ? spuriaze =? public publik
shran, shren = ? shran, shren =? figure shifër
shrencve = ? shrencve =? decorated, adorned i dekoruar, adorned
suth-, sut- = ? suth-, sut-=? to stay, to place për të qëndruar, për të vënë
shuthi = tomb, site shuthi = varr, site
shuthina = sepulchral shuthina = varri
suplu = Gk. aulétes (whistler, piper), cfr. suplu = Gk. aulétes (kallëzimtar, gajdexhi), CFR. Lat. sufflare "to blow" Lat. Sufflare "goditje të"

T T

ta = this falemnderit = këtij
tamera = name of magistracy = tamera emrin e magjistrat
*tamna, thamna = horse * tamna, thamna = kalë
tanasa, thanasa = actor tanasa, thanasa = aktor
tev- = ? tev-=? to show, ? për të treguar,? to see për të parë
tevarath = watcher, ? tevarath = kullë,? arbiter arbitër
ten- to practise a public office dhjetë për të praktikuar një post publik
tesh-, tesham- = to cure -tesh, tesham-të kurë =
tesinth = curator tesinth = kuratore
tv = to see, to show TV = për të parë, për të treguar
tin- = day (Tin is also the name of Jupiter); some scholar relate this word to the IE root *di(n) "light" kallajis-= ditë (kutie është gjithashtu emrin e Jupiteri); disa studiues lidhen këtë fjalë me rrënjë IE * di (n) "dritën"
tiu, tiv-, tivr = moon, month tiu, tiv-, tivr = Mun, muajin e
tmia = holy place, holy building tmia = vend të shenjtë, ndërtimin e shenjtë
- tnam = and, also (enclitic, see etnam ) - Tnam = dhe, gjithashtu (enklitik, shih etnam)
*traneus (Latinized form) = July * traneus (Latinized formë) = Kor.
trin = to invoke, ? trin = të lutem,? beseech, ? Lute,? supplicate falem
*truna, *thruna = power, rule truna *, * thruna = pushtetit, sundimit
trut-, truth- = verb used in connection with sacred actions Trut-, vërteta-verb = përdorur në lidhje me veprimet e shenjtë
trutnuth, trutnut = oracle, fortune-teller trutnuth, trutnut = profet, fatthënës
tuthi (tuti-) = community, state (cfr. IE. *teutâ "people, nation, land") tuthi (tuti-) = të komunitetit, shteti (cfr. IE. * Teuta "njerëzve, kombit, e tokës")
tuthin, tutin, tudhina- = statal, public tuthin, Tutin, tudhina-= statal, publik
tular, tularu = limits, borders (?? cfr. Gk. Thoúle > Lat. (ultima) Thule , the northernmost land in ancient times) tular, tularu = kufijve, kufijtë (?? CFR. Gk. Thoúle> Lat. (rrokje fundore) Thule, veriori i tokës në antikitet)
tupi = stone tupi = gur
tur- = to give, dedicate; (cfr. Lat. do "to give" with a -r extension as in Gk. dôron "gift") =-tur për të dhënë, kushtoj; (cfr. Lat. bërë "për të dhënë", me një shtrirje r-në si Gk. dôron "dhuratë")
turane = July turane = Kor.
turza = offer turza = ofrojnë
turn = given, offered, dedicated = dhënë ana e tij, ofruar, kushtuar
tus = ? TUS =? loculus, niche loculus, qoshe e ngrohtë

U U

ulpaia, upaia = (n.vess.) name of a vase, cfr. ulpaia, upaia = (n.vess.) emrin e një vazo, CFR. Gk. ólpę Gk. Ólpę
usil = sun usil = Die.
ut-, uth- = verb of giving -ut, uth-= folje e dhënies së

Ph Ph

phersu = mask, masked actor, cfr. phersu = maskë, aktori i maskuar, CFR. Lat. persona Lat. Persona

X X

xulixna, culixna = (n.vess.) cup xulixna, culixna = (n.vess.) filxhan

F F

favi- = ditch, grave (> Lat. favi[s]sae ) favi-= hendek, të rënda (> Lat. favi [s] sae)
*falatu (fala) = sky * falatu (fala) = qielli
fan- = ? tifoz-=? consecrate kushtoj
fanu = sacred place (> Lat. fanum ) = FANU vend të shenjtë (> Lat. fanum)
fashe = a type of sacrifice fashe = sakrificën e një lloji
fasle = name of vase = fasle emrin e vazo
fler = offer, ? fler = ofrojnë,? blood sacrifice gjakut sakrificë
flere = deity, god flere = perëndi, zot
flerxva = ceremony, sacrifical rite flerxva = ceremoni, sacrifical ceremoni
frontac = fortune teller who profesyzes from thunderbolts (Lat. fulguralis ) frontac = pasuri tregimtar që profesyzes nga rrufetë (Lat. fulguralis)
furthan = a genius = furthan një gjeniu

This document may be freely linked to, but the contents may not be reproduced or sold in any form. Ky dokument mund të jetë i lidhur me lirisht, por përmbajtja nuk mund të riprodhohet ose të shitet në asnjë formë.
All rights for change without notice reserved

[fegi]

ktu gjendet nji fjalor.http://74.125.39.132/translate_c?hl=...F58I9S_UI7WU3Q

[flora57]

Fegi jane 10.000 deri 12.000 mbishkrime etruske . Problemi qendron qe nepermjet gjuhes shqipe te shikohet afersia qe ekziston midis gjuhes shqipe dhe etruskishtes.
Ne se do merremi me perkthimin e ketyre fjaleve nga anglishtja nuk nxjerrim asgje.
psh. kur thua sec= vajze seksi? kemi gegerishten qe i thote vajzes cuc. ose cik , ose kur thua
lupu = i vdekur kemi gegerishten qe ka fjalen hup, hupu.
Ballafaqimi me perkthimin ne anglisht qe studjues te huaj i kane bere etruskishtes na ndihmon akoma me shume per te vertetuar se sa shume fjale etruske jane te ngjashme me shqipen , ose qe shpjegohen vetem nepermejt shqipes.