A duhet ti njihet Kryepeshkopit Anastas shtetesia shqiptare?

[ilia spiro]

NJË KONTRIBUT ME NJË KUPTIM TË VEÇANTË

- 600.000 USD - për një kishë dhe një xhami në Kosovë -

Djegia e kishave dhe e xhamive nuk inkurajon drejtësinë dhe paqen, sigurisht as progresin. Përkundrazi, na rikthen në kohë dhe praktika, të cilat e lanë Ballkanin në prapambetje, në përçarje dhe në tragjedi.

Të gjithë ata që e implikojnë besimin në aktet e dhunës, në thelb dhunojnë frymën e fesë. Cilido, sado të drejtë të këtë, ai duhet të respektojë shenjtërinë dhe rolin që kanë vendet e shenjta të kultit. Ato duhet të jenë qendra pajtimi dhe paqeje dhe jo vatra të konservimit të armiqësive.

Vetëm me bashkekzistencën paqësore të komuniteteve fetare mund të ketë progres të vërtetë shoqëror. Në Shqipëri, myslimanë dhe të krishterë, këtë parim përpiqemi të respektojmë: të bashkëjetojmë dhe të bashkëpunojmë në harmoni.

Kthjelltësia e tolerancës fetare dhe forca e dashurisë duhet të mposhtin urrejtjen e verbër që të çon në konflikte të njëpasnjëshme. Gjatë shekullit të 21-të, kudo dhe sidomos në rajonin e Ballkanit, pavarësisht nga komuniteti kombëtar apo fetar, të cilit i përkasim, thirremi për të luftuar për bashkekzistencë paqësore, me respekt reciprok dhe solidaritet. Me këtë bindje, Kryepiskopata Orthodhokse e Tiranës mori vendimin e mëposhtëm:
Ofrojmë 600.000 USD - për restaurimin e një kishe dhe të një xhamie në Kosovë - ose për ndërtimin e një qendre rinore që do të inkurajojë bashkekzistencën paqësore. Kjo shumë merret nga fondet që kemi mbledhur me shumë mund për ndërtimin e Katedrales në Tiranë.

Transferimi i kësaj shume do të kryhet me kompetencë, me qëllim që të garantohet përdorimi i drejtë i saj, sipas kuptimit të veçantë të kësaj iniciative.

Tiranë, më 26.3.2004
+Anastasi
Kryepiskopi i Tiranës, Durrësit
dhe i gjithë Shqipërisë

[ilia spiro]

E kaluara historike

Anastas Janullatos lindi më 4 nëntor të vitit 1929, në një familje besimtarësh orthodhoksë në Greqi. Ai u rrit me besim dhe gjatë viteve të formimit merrte pjesë në mënyrë aktive në Kishë. Në fillim atij i pëlqente matematika dhe gjatë viteve të adoleshencës ai dëshironte të vazhdonte studimet në këtë shkencë. Idetë e tij ndryshuan me fillimin e Luftës së Dytë Botërore. Gjatë viteve të luftës, Anastasi filloi të përjetonte besimin e tij në një mënyrë më personale. Ai ishte dëshmitar i shumë vuajtjeve dhe shkatërrimeve të luftës. Brenda kaosit mundi të gjente kuptim vetëm duke gërmuar thellë në besimin e tij. Që bota dhe vendi i tij të shpëtonte nga të këqijat e luftës si dhe nga pasojat e luftës civile në Greqi, Anastasi kuptoi nevojën urgjente për një mesazh paqeje të brendëshme, paqeje që vjen nëpërmjet Jisu Krishtit.

Kjo përvojë e drejtoi Anastasin që të braktiste dëshirat e tij për fushat e tjera të studimit dhe të ndiqte teologjinë. Kaq drithëruese ishte kjo dëshirë sa që ai thonte: ''Për mua nuk mjaftonte t'i jepja diçka Perëndisë, duhej t'i jepesha plotësisht Atij. Doja që e gjithë qënia ime të jetonte në Krishtin''. Prandaj në vitin 1947, ai filloi Fakultetin Teologjik në Universitetin e Athinës, ku u diplomua shkëlqyeshëm në vitin 1951.

Pas shërbimit ushtarak, Anastasi u bashkua me vëllazërinë “ZOI” (JETA), një organizatë fetare e përqendruar në rilindjen shpirtërore të Kishës në Greqi. Përgjegjësitë që kishte ai përfshinin misionin për të rinjtë e vendit të tij. Ai u bë udhëheqës i lëvizjeve studentore, kampeve të adoleshentëve dhe luftoi ta bënte besimin orthodhoks të vërtetë dhe të prekshëm për të rinjtë që kishte pranë. Nëpërmjet këtyre përvojave, Anastasi zbuloi ndikimin që patën këto programe mbi Kishën në një shkallë të gjerë. Ai kuptoi se pa një shërbim të tillë misionar, Kisha Orthodhokse humbiste qëllimin dhe së fundi zvogëlohej.

Gjatë këtyre viteve, Anastasi mori pjesë gjithashtu në një lëvizje ndërkombëtare rinore orthodhokse të quajtur “Syndesmos”. Ai shërbeu si Sekretar i Përgjithshëm gjatë viteve 1958 – 1961 dhe pastaj si Zëvendëspresident nga viti 1964 – 1978. Gjatë kësaj kohe u takua me udhëheqës të tjerë të rinj që kishin të njëjtin zell për të shpallur Ungjillin. Së bashku ata filluan të kuptojnë se Krishti asnjëherë nuk mund të kënaqej nga shpallja e Ungjillit vetëm brenda Kishës. Urdhërimi i Tij fillestar ishte që të shkonin në të gjithë kombet. Prandaj, misionet nuk janë vetëm të brendshme, por edhe të jashtme. Urdhërimi i Madh i së kaluarës është një përgjegjësi e madhe për të tashmen. Në atë kohë Anastas Janullatos shkruante:

“Kisha pa mision është një kundërshtim termash... Nëse Kisha është moskokëçarëse ndaj punës apostolike që i është besuar, ajo mohon veten, kundërshton veten dhe thelbin e saj dhe tradhëton betejën që bën. Kisha që qëndron në vend, kisha së cilës i mungon vizioni dhe përpjekja e vazhdueshme për të shpallur Ungjillin të pa pagëzuarve, vështirë se mund të njihet si një Kishë e Shenjtë, e Përgjithshme dhe Apostolike, së cilës Zoti i besoi vazhdimësinë e veprës së Tij”.

[ilia spiro]

Kryepeshkopi Anastas: Nuk jeni komb tipik musliman

--------------------------------------------------------------------------------

Intervistoi: Auron Dodi
18-05-2007


Kryepeshkopi Janullatos, rrëfen ardhjen dhe arsyet e qëndrimit në krye të Kishës Ortodokse Shqiptare dhe komenton përqindjet e përkatësive fetare

Janullatos: Pse rri në drejtimin e Kishës

"Unë pyeta vetëm ortodoksët, nuk pyeta myslimanët dhe ateistët, nëse juve u pëlqen të rri këtu"

Më kërkuan ortodoksët shqiptarë që të rri këtu". Kështu e nis rrëfimin kryepeshkopi Janullatos, në lidhje me debatin që ka nisur mes klerit Ortodoks për drejtimin e kishës nga një kryepeshkop jo shqiptar. Në një intervistë për radion "Dojçe Vele", kryepeshkopi Janullatos rrëfen si rrallë herë arsyet që e detyrojnë të rrijë këtu. Ndërkohë që shton se nuk mund të flasin për punët e kishës Ortodokse deputetët apo njerëz që janë myslimanë. Janullatos rrëfen edhe punën e tij gjatë këtyre viteve në kishën Ortodokse, duke hedhur poshtë dhe akuzat për greqizim të kishës shqiptare. Sipas tij, numri i priftërinjve grekë është shumë më i vogël në krahasim më ata shqiptarë.

Fortlumtuaria juaj gjatë gjithë kohës që ju keni qenë në krye të kishës shqiptare ka vazhduar të jetë e pranishme nga zëra kritikë pyetja se: Përse në krye të Kishës Shqiptare Autoqefale duhet jetë një grek? Kjo është shoqëruar me një drojë se kisha shqiptare do të humbas karakterin e saj autoqefal. Kritikët kanë përmendur kohët e fundit çështje të tilla si metropolitani i një rrethi jugor të Shqipërisë është sërish një grek, tani grekët po përpiqen të vënë njerëzit e tyre në krye të kishës dhe po e greqizojnë plotësisht kishën shqiptare. Cila është përgjigja juaj?



Kur erdha në Shqipëri, erdha në këtë vend si ambasador i patrikanës Igumenike për të parë se çfarë ka mbetur. Pastaj ishin shqiptarët ortodoksë ata që më kërkuan të qëndrojë në Shqipëri. Unë nuk qëndrova vetë. Kur erdhi koha që të kthehesha në Greqi, sepse tashmë isha profesor i rregullt i universitetit të Athinës, dhe isha edhe metropolitan, kisha një punë të tërë për të bërë dhe do të kandidoja për Akademinë e Athinës. Atëherë shqiptarët më thanë: "Do të ikni tani, kur ju i dini hallet dhe vështirësitë tona"?!. Kështu që u ndodha përpara një dileme. Nuk ishte diçka që e zgjodha vetë. Dhe përgjigja ime ishte, e para, nëse ju vërtet e doni këtë? Dhe unë pyeta vetëm ortodoksët, nuk pyeta myslimanët dhe ateistët nëse juve u pëlqen kjo.

Dhe nëse Patrikana Igumenike e pranon vërtet këtë dhe nëse qeveria e pranon vërtet këtë. Atëherë këto janë tri predispozita që do të më drejtojnë mua për vendimin tim. Pastaj, një përfaqësi zyrtare e kishës së Shqipërisë shkoi te patrikana dhe i kërkoi që i dërguari i patrikanës të qëndrojë tek ne dhe të na organizojë. Ky ishte fillimi. Nuk ishte një situatë ku njeriu shkon të marrë pushtet. Dhe kur ti nis këtëdhe nuk gjen gjë, nuk është një pozitë pushteti, është një pozitë shërbimi dhe sakrifice. Kjo është një gjë që ata nuk e kuptojnë. Ti nuk vjen në Athinë ku ke të gjitha mundësitë financiare e kështu me radhë, e të jesh i pushtetshëm, i fuqishëm. Ti vjen në Shqipëri për të ndërtuar nga asgjëja. Asgjëja, ose ajo që unë përshkrova më parë. Dhe kjo është arsyeja se përse ortodoksët e Shqipërisë kur ne kishim këtë plan për Kushtetutën në vitin 1994, e cila përmbante një paragraf për kryepeshkopin ortodoks, ishin shqiptarët që mblodhën mijëra, nuk më kujtohet numri i saktë, që mblodhën shumë "jo", për të kërkuar që ne nuk duhet të votojmë për këtë Kushtetutë. Kriza shumë herë nuk vjen nga komuniteti ortodoks. Kur ju flisni për autoqefalinë, meqenëse kjo është një fjalë greke, le të shohim se çfarë do të thotë ajo. Fjala është autosefalos edhe prej atyre që nuk janë ortodoks ne nuk mund ta pranojmë se deputetët, që janë mysliman ose ateistë, t'i tregojnë rrugën ose t'i japin këshilla kishës ortodokse. Kisha ortodokse e Shqipërisë ka shumë njerëz patriotë, shumë të rëndësishëm dhe shumë seriozë. Ata kanë mundësi të vendosin.

Dhe kjo kritikë që thatë ju vjen nga disa zëra tipikë për zërat radikalë, që shikojnë rreziqe dhe shikojnë armiq. Cila është saktësisht kritika? Kam lexuar disa artikuj, jo shumë kohë më parë në ta thuhej, nuk dëshiroj të përdor emra, por në ta thuhej, se ka kaq shumë priftërinj grekë. Sa priftërinj grekë ka tani në Shqipëri? Tre. Janë shumë këta tre! Pyet sa ka në kishën Romano Katolike? Sa murgj dhe sa murgesha ka atje? Sa shumë mijëra janë nga Komuniteti mysliman? Ka një tendencë për të thënë gënjeshtra. Gënjeshtra të kulluara. Të pyes sërish, sa priftërinjtë janë këtu? Dhe kur flasim për kishën, kisha nuk është vetëm Kryepeshkopi. Kisha janë peshkopët, priftërinjtë, 136 priftërinj shqiptarë që erdhën prej asgjësë. Kryepeshkopi i edukoi ata, u përpoq t'i mbështesë ata apo familjet e tyre gjatë kohës së shkollimit, dhe tani ai është një ndihmues për t'u ofruar atyre një jetë me dinjitet, dhe për këtë çështje e gjithë kisha ortodokse, ne jemi një e vetme. Atëherë ku është saktësisht problemi. Kështu që unë nuk i kuptoj frikërat. Natyrisht le të jemi pak më të saktë dhe më provokativë. Natyrisht që ka njerëz që shohin në mënyrën e vjetër me dyshim që kryepeshkopi është një i huaj. Unë asnjë herë nuk i kam bërë bisht të them. Është e qartë se unë nuk kam lindur në Shqipëri. Nganjëherë me humor unë them se nuk është faji im se ku kam lindur. Ishte ndoshta faji i prindërve të mi dhe prindërit e mi, siç mund ta dini, vijnë nga Preveza.

Megjithatë ku qëndron ekzaktësisht problemi? Unë nuk jam në Shqipëri për të ngritur një koloni. Të gjithë njerëzit që kanë qenë këtu e dinë se në kohë kritike unë e kam ngritur i vetëm zërin tim kundër shumë prej atyre gabimeve që ata dëgjonin këtu. Njerëzit që i dinë punët nga brenda, e kuptojnë shumë qartë se nuk ka kontribut më të rëndësishëm se i kishës ortodokse dhe i këtij kryepeshkopi. Unë jam i vetëm, vizioni im është saktësisht të shoh brezin e ri të marrë udhëheqjen. Kjo është saktësisht perspektiva. Më thuaj sa njerëz nga Shqipëria janë graduar kryepeshkopë në kishën Romane Katolike apo te protestantët? A mund t'i gjesh? Mua nuk më pëlqen të flas për këtë. Unë kam një dëshirë dhe respekt të thellë për vëllezërit dhe motrat e mia atje. Por e përmend këtë për të vendosur vetëm kontakte. Nuk kemi diçka specifike. Ka njerëz që nuk mund t'i kuptojnë motivet se përse ndodhet këtu kryepeshkopi. E vetmja mundësi që disa po përpiqen të thonë tani është, në mënyrë që të kuptosh kryepeshkopin Anastasios ju duhet të kuptoni qëndrimin e Nënë Terezës. Nënë Tereza e la Ballkanin dhe shkoi në Indi. Ajo ishte një person i besimit dhe i dashurisë. Kryepeshkopi la vendin e tij dhe mundësitë e bukura që kish në Greqi dhe në të gjithë botën dhe erdhi në Shqipëri për të ndarë me ne vështirësitë, dhimbjen, problemet. Natyrisht, por njerëz që nuk besojnë te Zoti dhe njerëz që nuk besojnë te dashuria, është e pamundur të kuptojnë. Ata përpiqen të bëjnë analizën e gjithë kësaj me analizën e teorisë marksiste.

Mendoni se mund ta gjejmë shpjegimin në histori me projektimin nga kritikët të një të kaluare historike në situatën aktuale?
Ka gjithashtu një shpjegim tjetër, që ata nuk janë shumë të lumtur me zhvillimin e Kishës Ortodokse dhe gjithë zhvillimin që ajo ka tani në jetën sociale. Shumë nga ata që menduan se kisha ortodokse ka vdekur dhe le të ecim në këtë drejtim, por kisha ortodokse është e gjallë. Ky është një kontribut i madh për Shqipërinë. Sepse tani në Shqipëri ju nuk keni të bëni me një komb tipik mysliman. Ne jemi një shoqëri multifetare dhe kjo madje e ndihmon Shqipërinë drejt Bashkimit Evropian. I gjithë ky zhvillim ka qenë shumë i rëndësishëm. Në fillim të viteve 1990 shumë njerëz, kuptohet, që menduan se për të pasur një identitet duhet të kemi një identitet të ndryshëm nga ai i fqinjëve tanë. Por ishte naive, Shqipëria nuk është në Arabinë Saudite apo në Afrikë, por është në Ballkan dhe Kisha Ortodokse është një urë me fqinjët. Nuk është kërcënim, por është bekim, kur ne shkojmë për shembull në Rumani dhe ata e shohin që gjuha shqipe flitet në Rumani, në Rusi nga peshkopi grek, i cili flet shqip, kremton atje me patriarkun dhe me njerëzit e tjerë. Çdo njeri që e di, dhe ortodoksët i dinë shumë mirë këto detaje.

Sa e fortë është nga pikëpamja islamike Shqipëria në të vërtetë?
Ne nuk kemi statistika. Ju e dini se statistikat e fundit zyrtare janë të Luftës II Botërore. Në këtë periudhë, nga burimet italiane jepen këto shifra, 68 për qind myslimanë syni dhe bektashinj, 22 për qind ortodoksë dhe 10-11 për qind roman katolik. Por këto shifra janë shumë relative. Është shumë interesante që në kujtimet e Stalinit ka një diskutim mes Stalinit dhe Enver Hoxhës, ku Stalini e pyeti Hoxhën se sa ortodoksë ndodhen në vendin tuaj, dhe përgjigja e tij ishte rreth 30 për qind. Ata nuk kanë qenë kaq të saktë në shifra, dhe sot ka njerëz që nuk janë kaq të saktë në shifra. Por është e qartë se pas periudhës së komunizmit jo çdo njeri u bë fetar. Ka shumë njerëz tani që thonë "faleminderit, ne nuk u përkasim komuniteteve fetare".

E kam fjalën për qëndrimin e tyre jo vetëm në shifra. Sa të fortë janë myslimanët shqiptarë në qëndrimin e tyre?
Besoj se për këtë duhet pyetur Komuniteti Mysliman. Por ajo që dua të them se gjatë gjithë këtyre viteve, ju folët për kontributin tim që nga fillimi në një kohë shumë kritike, unë insistova për vëllazërinë mes udhëheqësve të ndryshëm fetarë. Gjatë periudhës që kemi pasur gjithë këto shqetësime në Bosnjë- Hercegovinë, në Shqipëria përjetonte marrëdhënie ekselente nëpërmjet feve. Që prej fillimit ne nisëm të kemi jo vetëm tolerancë. Tolerancë tingëllon disi arrogante. Ç'domethënë arrogancë të tolerosh të tjerët, pse duhet të tolerosh. Nuk duhet të flas unë për tolerancë, ne folëm për bashkëpunim vëllazërim. Dhe ky është me të vërtetë një kontribut i madh për shoqërinë shqiptare dhe natyrisht shumë njerëz thonë se ky është i vetmi vend në Ballkan që kemi këto marrëdhënie.

Marrë nga Radio "Dojçe Vele"

[ilia spiro]

Ja njihni apo s`ja njihni shtetesine ju kundershtaret e Kryepiskopit, neve orthodhokseve aq na ben. Ai eshte dhe do te jete ne krye te Kishes Orthodhokse deri ne fund te jetes se Tij. Madje edhe pas vdekjes do te varroset ne Manastirin e Shen Vlashit. Ai e ka zgjedhur bile edhe pasardhesin e Tij, i cili eshte nxenes dhe pasues e denje i Kryepiskopit tone.
Nuk kemi nevoje per shtetesite tuaja. Kryepiskopi yne tanime eshte dhe ndihet shqiptar.

[loni-loni]

Edhe dicka tjeter, Kostandinopoja (kisha) nuk asht drejtuese e kishes Ortodokse botnore, bile nuk drejton as kishen Greke , Ortodoksit jon te percare ne Kishe Sllave qe asht dhe kisha ma e madhe , kishe Grekobizantine, kishe Armene

Kisha Greke asht drejtuese e kishes Shqiptare

Kjo kishe (Greke) asht e mvarun nga shteti Grek, pra nuk ka pasuri, financohet plotesisht prej shtetit dhe natyrisht i sherben ktij shtet, ni prift Grek asht thjesht nje punonjes i administrates Greke

[ilia spiro]

Ai i dha shpresë vendit të tij

Historia e Kryepiskopit Anastas Janullatos - Artikull i revistës së njohur “Parade”, botuar në SHBA

- nga Nicholas Gage -

“Ne nuk duhet të humbasim asnjë ditë të vetme.”

Një plumb ka mbetur në dritaren e zyrës spartane të Kryepiskopit Anastas në Tiranë, i ndaluar në fluturimin e tij nga xhami i dyfishtë. Ai është shtënë nga një snajper gjatë trazirave politike të vitit 1997, që e shtynë Shqipërinë - një vend me shumicë myslimane - në kaos dhe kur jeta e Tij rrezikohej shumë. Kryepiskopi thotë: “E kam lënë aty, për të më kujtuar së jeta mund të mbarojë në një sekondë. Ne nuk duhet të humbasim asnjë ditë të vetme’’. Pak njerëz i përdorin ditët e tyre si Kryepiskopi Anastas. Delikat por energjik, hierarku 73-vjeçar i ka kaluar këta 12 vjetëte fundit, duke kapërcye r pengesat e pamata, për të arritur një mrekulli të prekshme në një nga vendet më të varfra të Europës.

Gjatë regjimit komunist, që zgjati nga 1944-1990, Shqipëria - një vend me 3,5 milion banorë në veri të Greqisë, u bë vendi i vetëm në botë që ndaloi çdo formë ushtrimi të fesë. Edhe vetëm bërja e kryqit mund të të çonte në burg. Çdo kishë a xhami u shkatërrua apo u kthye për përdorim sekular dhe Shqipëria u izolua nga pjesa tjetër e botës.

Në dyzinën e viteve që Anastasi ndodhet në Shqipëri, ai jo vetëm që ringjalli Kishën Orthodhokse, por dhe frymëzoi një popull të hidhëruar dhe të keqtrajtuar. “Nuk më vjen në mend asnjë tjetër që të ketë kontribuar më shumë në rilindjen e Shqipërisë si një vend i lirë Europian sesa Kryepiskopi Anastas”, - thotë Kryeministri i Shqipërisë, Fatos Nano.

Si ish-profesor universiteti, që ndihmoi të rilindte një popull të goditur nga dekadat e diktaturës së pamëshirshme, Ai u ofron një mësim të fuqishëm amerikanëve, që po përballen me të njëjtën sfidë në Irak. “Tani, irakenët, si shqiptarët kur unë erdha këtu, janë dyshues dhe jo miqësorë, sepse ata kanë jetuar për shumë kohë nën frikë dhe shtypje, - thotë Kryepiskopi Anastas. - Sekreti për të ndryshuar këtë sjellje është që të tregohet, se amerikanët tregojnë kujdes dhe se amerikanët tregojnë kujdes dhe respekt për ta. Respekti për tjetrin është njëkohësisht esenca e Krishtërimit dhe e Demokracisë. Është veçanërisht e rëndësishme t’i qëndrosh besnik këtij parimi në vendet ku ka përplasje kulturash.”.

Pas rënies së komunizmit, Kryepiskopi Anastas u dërgua në Shqipëri më 1991 nga Patriarku Ekumenik i Konstandinopojës, lideri shpirtëror i të Krishterëve Orthodhoksë, për të parë gjendjen në të cilën ndodhej besimi në vend. Ai gjeti 1600 kisha të shkatërruara dhe vetëm 22 priftërinj të moshuar ende gjallë, nga 440 që kishin shërbyer në Shqipëri para komunizmit.Por shqiptarët ishin kaq të dëshiruar për liri besi mi, dhe shumë prej tyre mblidheshin për shërbesa në vendet ku asgjë nuk kishte mbetur nga kishat e tyre të mëparshme, veç kambanave të thyera.

Kështu, Patriarku i kërkoi Anastasit të qëndronte dhe të rindërtonte vetë ai Kishën Orthodhokse. Kur propozimi i tij u bë i ditur, shumë dyshonin se shkollari delikat - i lindur Anastas Janullatos në Pire të Greqisë - mund ta përballonte sfidën. Dy atake të rënda të malaries e kishin detyruar të linte misionin e Tij në Afrikën Lindore, por ai vazhdoi të jepte mësim dhe tëshkruante libra, përfshirë edhe një studim të respektuar për Islamin.

Kur thirrja erdhi për të shkuar në Shqipëri, “të gjitha arsyet më thonin se ishte një mision pa asnjë shans”, thotë Kryepiskopi Anastas, i cili flet pesë gjuhë të huaja, përfshirë dhe anglisht. “Mua m’u kërkua të ringjallja Kishën pa asnjë mbështetje financiare, në një vendnë nevojë, që po kalonte një tranzicion të ashpër politik. Unë duhet të mësoja një gjuhë të huaj të vështirë në moshë të thyer, të jetoja në kushte të vështira, pa pritur të kisha siguri kundër kërcënimeve për jetën time. Çdokush tha se do të isha i çmendur të qëndroja .”

Pastaj, thotë, ai pa dëshpërimin në fytyrat e shqiptareve që takoi. “Mendova, Kush do t’i ndihmojë këta njerëz? Kush do t’u japë atyre shpresë?” Unë e dija që kjo ishte një sprovë dhe unë i thashë vetes: “Në qoftë se ti ke besim, qëndro dhe përpiqu. Në qoftë se jo, kthehu në shtëpi”.

Kështu ai qëndroi. Gjatë dekadës në vazhdim Kryepiskopi kapërceu shekuj problemesh etnike dhe fetare, për të ngritur një Kishë të re në të gjithë vendin. Ai ndërtoi 83 kisha, restauroi 140 kisha të tjera të rrënuara, restauroi pesë manastire dhe ndërtoi një seminar, një shtëpi për murgeshat dhe një seli për Kryepiskopatën.

“Që në fillim, ai u përpoq jo vetëm për ringjalljen e Kishës Orthodhokse të Shqipërisë, por edhe për t’u shërbyer gjithë shqiptarëve - duke ndërtuar shkolla, klinika mjekësore, qendra rinie, shtëpi fëmijësh, kopshte dhe kampingje, - thotë At Lukë Veronis, 38 vjeç, një prift orthodhoks nga Pensilvania, që ka punuar me Kryepiskopin për 9 vjet. - Të gjitha janë të hapura për të gjithë - të krishterë, myslimanë, jobesimtarë.”.

***

“Përparësia jonë më e madhe është rinia”, shpjegon Anastasi, i cili po qetësonte një grup fëmijësh fshati, të cilët po prisnin në radhë të mjekoheshin në një klinikë dentare lëvizëse, duke u ulur ai i pari për të kontrolluar dhëmbët.

Admirimi që ai ka fituar nga gjithë shqiptarët e shpëtoi misionin e Tij - dhe ndoshta dhe jetën e Tij - më shumë se një herë. Meqenëse ai erdhi nga Greqia, e cila ka probleme kufitare me Shqipërinë dhe pse mbrojti të drejtat e minoriteteve, duke përfshirë grekët etnikë, ai ishte objekt i sulmeve të egra.

Në vitin 1994 - në një përpjekjepër ta larguar Anastasin - presidenti i parë i Shqipërisë i zgjedhur në mënyrë demokratike, Sali Berisha, projektoi një kushtetutë, në të cilën kërkohej që kreu i Kishës Orthodhokse duhej të ishte i lindur në Shqipëri dhe të jetonte atje prej 20 vjetësh. Kushtetuta u hodh në referendum; të gjithë ishin të sigurt që do të aprovohej, sepse kishte mbështetjen e qeverisë. Kryepiskopi bëri gati valixhet. Por, për çudinë e të gjithëve, kushtetuta u rrëzua; Shqiptarët e të gjitha besimeve të mëdha kishin votuar kundër saj.

Me kalimin e kohës, Kryepiskopi fitoi dhe admirimin e Sali Berishës, i cili është edhe lideri aktual i partisë më të madhe opozitare. “Unë respektoj ato që ai ka arritur, veçanërisht për ringritjen e Kishës Orthodhokse”, - thotë tani dr. Berisha, një kirurg zemre.

Pasi i mbijetoi referendumit, Anastasi përballoi shumë problemenë kaosin e vitit 1997, kur në Shqipëri ranë skemat piramidale, në të cilat shumica e shqiptarëve kishin investuar. Të gjithë të huajt, me përjashtim të 20 vetëve, lanë vendin; mbisundoi anarkia; u shpërthyen depot ushtarake dhe u morën një milion armë. Nata ndriçohej nga armët që shkreheshin. Kryepiskopi u shfaq në radio e televizor, duke bërë thirrje për qetësi dhe nxitur shpresë. “Erdhën punonjës ndërkombëtarë të ndihmave dhe të gjithë ne, përfshirë edhe Kryepiskopin, shpërndanim ushqime për familjet në nevojë, nganjëherë duke udhëtuar tetë orë deri në ndonjë fshat të humbur”, - thotë Penny Deligiannis, e cila drejtoi ushtrinë humanitare të Kishës Orthodhokse në Shqipëri.

“Çdo natë hapnin zjarr mbi zyrën dhe rezidencën time, - rikujton Kryepiskopi, - por, për fat asnjë nuk u godit, faleminderit Perëndisë”.

Pavarësisht nga rreziku, Ai beson se kjo përvojë e solli atë më pranë shqiptarëve: “Ajo provoi se ne nuk jemi këtu vetëm për të luajtur Samaritanin e mirë, por për të jetuar me ta, për të ndarë rrezikun që ata përballojnë dhe për t’u treguar, se dhe në kohën më të vështirë, kishte gjithmonë shpresë.”

Dy vjet më vonë, mijëra shqiptarë nga Kosova u derdhën në vend, kur forcat serbe i sulmuan. “Ne ndihmuam sa më shumë të ishte e mundur nga ata, duke ditur që shumica ishin myslimanë”, - thotë Anastasi. - Mblodhëm më shumë se 12 milion dollarë për të ndërtuar kampe për të strehuar, ushqyer e kujdesur për rreth 33mijë refugjatë.

Këto përpjekje ndihmuan të forcohen marrëdhëniet e Kryepiskopit Anastas me shqiptarët myslimanë. “Ne përpiqemi të tregojmë, se komunitetet fetare mund të shkojnë sëbashku dhe të ndihmojnë njëra-tjetrën,- thotë Anastasi. - Islami ka mundësi të bëhet shumë agresiv ose shumë i moderuar. Gjëja më e rëndësishme është të shmangim rënien e institucioneve fetare në duart e fanatikëve”.

Sulmi ndaj Irakut ka shqetësuar Arabët, beson ai. “Ata ndihen të prekur, por nëse Amerika tregon se është e sinqertë në respektimin e lirisë dhe fesë së popullit iraken, qëndrimi i botës myslimane do të përmirësohet ndjeshëm.”

Për të ndihmuar shqiptarët myslimanë Kryepiskopi përdori deri në limit burimet e Tij, të cilat vijnë tërësisht nga donacione. Një shembull është klinika mjekësore në Tiranë, ku kujdesen për 3000-4000 vetë në muaj, shumica myslimanë. “Asnjë nuk është kthyer mbrapsht, - thotë Charles Linderman, 37 vjeç, mjek amerikan që vjen nga Cleveland-i, i cili drejton sektorin e kirurgjisë, - dhe unë e di që ende janë lënë kisha të pandërtuara, në mënyrë që të funksiononte klinika.” Ndërmjet pacientëve kanë qenë vejusha dhe vajzae diktatorit komunist Enver Hoxha, i cili nxori të jashtëligjshme fenë.

Kryepiskopi Anastas është i guximshëm edhe me të krishterët e tij orthodhoksë: “Kur ne filluam seminarin tonë, të gjithë u çuditën që pranuam studente femra, - kujton Ai. - Ne na duheshin ato të drejtonin programe dhe të jepnin mësim, por gjithashtu, unë besoj se gratë mund të lozin një rol më të madh në jetën e Kishës”.

Si rezultat i kësaj largpamësie dhe arritjeve të tij, Kryepiskopi ka tërhequr në Shqipëri amerikanë dhe evropianë - përfshi këtu mjekë, infermiere, arkitektë, priftërinj dhe deri ekspertë kompjuteri - që e ndihmojnë në punën e Tij.

Projekti më ambicioz i Anastasit, të cilin ai e sheh si kurorëzim të misionit të Tij në Shqipëri, është të rindërtojë një Katedrale Orthodhokse në Tiranë, për të zëvendësuar atë që ishte shkatërruar nga komunistët. Emri që ka zgjedhur për katedralen mishëron atë çka ai ka bërë për Shqipërinë dhe shqiptarët - “NGJALLJA’’.

[ilia spiro]

Kryepiskopi Anastas zgjidhet Zëvendëspresident i Konferencës Evropiane të Kishave

Nentor 2003

Para pak ditësh, Konferenca Evropiane e Kishave bëri zgjedhjen e organeve të reja drejtuese të saj. President u zgjodh Jean-Arnold Clermont, president i Federatës Protestante të Francës. Zëvendëspresidentë u zgjodhën Kryepiskopi i Tiranës, Durrësit dhe i gjithë Shqipërisë, Fortlumturia e Tij Anastasi dhe Margarethe Isberg, nga Suedia. Konferenca Evropiane e Kishave është organizata më e madhe fetare në Evropë, e cila përfshin 125 kisha orthodhokse, protestante etj., dhe ka një bashkëpunim të ngushtë edhe me Kishën Katolike.

[ilia spiro]

Kryepiskopi Anastas merr titullin "Qytetar Nderi i Tiranës"


Të premten paradite, më datë 23 dhjetor 2005 në hotel “Sheraton” në kryeqytet, Bashkia e Tiranës organizoi ceremoninë e dhënies së titullit “Qytetar Nderi i Tiranës”, krerëve të komuniteteve fetare në Shqipëri, me shënimin: “Krerëve fetarë në Shqipëri për kontributin e tyre të jashtëzakonshëm për harmoninë ndërfetare, rikthimin e besimit në mbarë vendin si dhe për kapërcimin me urtësi të situatave të vështira politike”.

1) Ish-kryetari i Komunitetit Musliman në Shqipëri, Haxhi Hafiz Sabri Koçi (pas vdekjes).

2) Kryepiskopi i Tiranës, Durrësit dhe i gjithë Shqipërisë, Prof. Dr. Anastasi

3) Monsinjor Rrok Mirdita, Arqipeshkv i Mitropolitisë së Tiranës dhe Durrësit

4) Baba Reshat Bardhi, Kryetar i Komunitetit Bektashi



Kjo ceremoni u kryesua nga Kryetari i Bashkisë së Tiranës, z. Edi Rama. Në fjalën e tij, kryetari Rama ndër të tjera tha: “… Përfaqësuesit e klerit shqiptar janë njerëz që meritojnë jo thjesht dhe vetëm nderimin e kryeqytetasve për çka bëjnë në suazën e besimit që ata përfaqësojnë. Ata meritojnë nderimin e kryeqytetasve në radhë të parë për sakrificat dhe durimin e pashoq përmes të cilëve ata mundën të ngrenë tempujt e besimit në shkretëtirën morale të fillimviteve 90-të. Unë besoj që qëndrimi i këtyre qytetarëve më të rinj të nderit të Tiranës, është një qëndrim që i kapërcen kufijtë e çdo komuniteti fetar dhe çdo vathe besimtarësh, është një qëndrim që reflekton dashuri dhe tolerancë edhe tek qytetarët laikë, të cilët falë kësaj bashkëjetese dhe kësaj paqeje të garantuar brenda dhe ndërmjet komuniteteve fetare ndjehen jo vetëm të pakërcënuar nga ato simptoma destabiliteti që gjenden rëndom në botën e sotme, në ato vende ku besime të ndryshme përplasen me njëra-tjetrën për shkak devijacionesh, por mbi të gjitha gjenden të rrethuar nga dashuria dhe paqja që përçojnë fjalët e këtyre katër figurave”.

Kryetari i Bashkisë Rama, pasi sqaroi se biografia e këtyre njerëzve në asnjë rast tjetër nuk u lexohet, pasi ajo çka ata bëjnë në të përditshmen është e vetmja gjë që është e rëndësishme për ta dhe ajo që ka të bëjë me të kaluarën mbetet diçka thjesht vetëm e shkruar të cilën nuk mund të presim të na i thonë këta njerëz që janë madhështorë, për faktin se karakterizohen në radhë të parë nga ajo modesti intelektuale dhe shpirtërore aq shumë e munguar në qytetin tonë, lexoi përpara të pranishmëve biografinë e katër krerëve të komuniteteve fetare në Shqipëri, të cilët morën titullin “Qytetar Nderi i Tiranës”.

Gjatë paraqitjes së biografisë së Fortlumturisë së Tij, Kryepiskopit Anastas, Kryetari i Bashkisë Rama tha ndër të tjera: “Në biografinë e shkruar që mua ma kanë sjellë, kanë harruar të thonë se ai zotëron mirë, madje mjaft mirë edhe gjuhën shqipe. Dhe kjo të them të vërtetën është një harresë që mua më pëlqen. Për të është shkruar këtu si të ishte një shqiptar që zotëron dhe greqishten. Si kryetar i komunitetit orthodhoks, ai ka dhënë vlera të jashtëzakonshme për ripërtëritjen e komunitetit orthodhoks, për ndërtimin e objektit të kultit, edhe ato të rrënuara dhe të dëmtuara gjatë periudhës së brutalitetit komunist, si dhe për rikthimin e besimit në mbarë vendin. Komuniteti orthodhoks ashtu si edhe komunitetet e tjera fetare në Shqipëri kanë ndihmuar për zbutjen e traumave në vitin 1997 dhe për qetësimin e shpirtrave të trazuar, të të përzënëve nga dhuna e Milosheviçit në vitin 1999 dhe kontributi i Kryepiskopit të Tiranës, Durrësit dhe gjithë Shqipërisë është një kontribut që shtrihet edhe përtej këtyre që thashë, përmes shumë e shumë konferencave e seminareve, për të bërë të njohura besimet fetare në Shqipëri në plot auditorë universitetesh dhe auditorësh të botës, gjë që rithekson edhe njëherë që harmonia ndërfetare dhe njohja e respekteve reciproke mes besimeve në qytetin tonë është në radhë të parë një vetëdije e rrënjosur thellë në zemrat dhe mendjet e këtyre katër burrave…”.

Më pas Kryetari i Bashkisë së Tiranës z. Edi Rama iu dorëzoi simbolet katër kryetarëve të komuniteteve fetare. Në momentin e marrjes së simbolit “Qytetar Nderi i Tiranës: Kryepiskopi Anastas tha: “I nderuar zoti Kryetar i Bashkisë dhe Kryetar i Partisë Socialiste, zoti Edi Rama dhe të nderuar të pranishëm. Me gjithë zemër do të dëshiroja të shprehja falënderimet e mia të sinqerta ndaj jush dhe anëtarëve të nderuar të Këshillit Bashkiak për vendimin tuaj fisnik, duke më dhënë titullin, “Qytetar Nderi i Tiranës”. Pohoj se ndihem qytetar i Tiranës që nga viti 1991 kur për herë të parë erdha në këtë qytet. Jam duke qëndruar këtu gjatë këtyre 15 vjetëve të fundit dhe deklaroj se: Jam një tiranas i vogël pesëmbëdhjetë vjeçar. Gjithë këto vite që kam jetuar këtu kam marrë pjesë në vështirësitë, problemet, shpresat e njerëzve, vuajtjet dhe gëzimet e tyre. Dhe së bashku me drejtuesit e tjerë të dashur fetarë jemi përpjekur të kontribuojmë në harmoninë fetare, në bashkekzistencën paqësore për zhvillimin e jetës së qytetit, duke ndarë fjalën dhe dashurinë e Perëndisë nëpërmjet iniciativave në sektorët e shëndetit, edukimit, shërbimeve sociale etj. Duke shprehur përgëzimet e mia të sinqerta ndaj Bashkiakut tonë të aftë dhe bashkëpunëtorëve të tij të shkëlqyer, për arritjet e tyre të mrekullueshme në këto vitet e fundit, uroj nga thellësia e zemrës sime, shëndet, fuqi, vizion dhe durim në përmbushje të planeve të tyre ndaj qytetit tonë të dashur. Perëndia le të na ndihmojë të gjithë ne për të vazhduar me iniciativa krijuese përpjekjet tona, që ta bëjmë Tiranën një qytet të bukur, ku të sundojë harmonia ndërfetare, krijimtaria, përparimi, solidariteti, dashuria dhe shpresa. Edhe një herë falënderime të ngrohta nga një Tiranas pesëmbëdhjetë vjeçar.”

Në ceremoni merrnin pjesë poeti dhe shkrimtari Dritëro Agolli, si “Qytetar Nderi i vjetër i Tiranës”, kryetari i Komitetit të Kulteve, këshilltari i Presidentit, përfaqësues nga Këshilli Bashkiak, rektori i Universitetit të Tiranës, përfaqësues të trupit diplomatik të akredituar në Shqipëri, klerikë dhe laikë përfaqësues të katër komuniteteve fetare në Shqipëri, përfaqësues të medias, etj.



Julia Pjetri

Korrespodent i Radios “Ngjallja”

[ilia spiro]

Kryepeshkopi Anastas shpallet “Qytetar Nderi” në Korçë

--------------------------------------------------------------------------------

24 Dec 2006
Keshilli Bashkiak i qytetit te Korces miratoi jashte rendit te dites propozimin e perkrahur nga PS, por te refuzuar nga PD, per te nderuar kryepeshkopin e Kishes Autoqefale Shqiptare.

Keshilli Bashkiak i qytetit te Korces ka miratuar dje mes debatesh te shumta, dhenien e titullit “Qytetar Nderi”, kryepeshkopit te kishes ortodokse shqiptare, Evangjelos Janullatos.

Si nisi

Debatet ne Keshillin Bashkiak te Korces per kryepeshkopin Janullatos erdhen pas nje kerkese per t’i dhene titullin me te larte si qytetar nderi i qytetit te kitarave. Ne mbledhje u pa se ky titull shkaktoi habi, por dhe debate te forta nga te dyja krahet e keshilltareve, ndonese “rebelet” kane qene pak ne numer, vetem pese te tille. Jashte rendit te dites, Keshilli Bashkiak i Kores ka propozuar dhe hedhur per votim propozimin per titullin me te larte si qytetar i nderit per kryepeshkopin Janullatos. Kerkesa ka mberritur fillimisht ne degen vendore te Partise Demokratike te Korces, por nuk eshte pranuar nga kjo e fundit. Nderkohe ajo ka gjetur mbeshtetjen e kryetarit te grupit te keshilltareve socialiste Niko Pandeli.

Pro dhe kunder

Ne fakt nisma ka ardhur nga nje grup qytetaresh korcare te komunitetit ortodoks, nje pjese e te cileve intelektuale te njohur te ketij qytetit. Ata, ne prag te Krishtlindjeve kane dashur t’i bejne nje dhurate te vecante Kryepeshkopit grek Anastas Janullatos. Debatet kane mbeshtjelle keshillin bashkiak. Ai qe kundershtuar me force kete vendim para votimit te tij, ka qene kreu i partise se Ballit Kombetar dhe njekohesisht sekretar i pergjithshem i PBK-se, Arben Hoxha duke dhene voten e tij kunder. Nderkaq kane dale jashte grupit te majte me abstenimin e tyre dhe keshilltaret socialiste Fehmi Xhemi dhe Gezim Spaho.

Votimi

Pavaresisht nga keto zhvillime, me shumice votash kreu i kishes Autoqefale shqiptare u vendos qe te nderohet me titullin e larte. Keshilli bashkiak i qytetit te Korces, ne mbledhjen e djeshme, ka votuar me shumice votash zgjedhjen si "Qytetar Nderi" Kryepeshkopin e kishes ortodokse shqiptare, Hiresine e tij Evangjelos Janullatos. Motivacioni i titullit, ishte per: "Rizgjim madhor te ortodoksise dhe ringritje te institucioneve fetare". Kryepeshkopi Janullatos eshte votuar pro me vota nga 21 anetare te keshillit bashkiak te Korces per titullin " Qytetar Nderi". Burime nga mbledhja e ketij keshilli, bene te ditur se nga 24 keshilltare te pranishem ne mbledhje, perfaqesuesi i Ballit Kombetar Arben Hoxha ka votuar kunder dhenies se ketij titulli, kurse dy keshilltaret socialiste kane abstenuar. Keshilltari tjeter i majte Sytki Mulla dhe perfaqesuesi i Partise Komuniste Gjerak Larti braktisen mbledhjen ne castet e votimit, duke mos pranuar te votojne nje vendim te cilin e kane cilesuar si shume te dyshimte. Ne kete menyre, ata kane dale kunder dhe keshilltarit te majte Niko Pandeli qe hodhi propozimin ne keshill, pa qene ne rendin e dites. Duket se dhe ata qe abstenuan me vote ose me largimin e tyre nuk kane pasur guximin te dalin fare hapur kunder, ndaj kane gjetur nje zgjidhje me origjinale sipas tyre. Gjithsesi shumica ka vendosur njezeri dhe tashme Korces i eshte shtuar si qytetar nderi dhe kreu i kishes ortodokse autoqefale Janullatosi. Dhenia e titullit, mesohet se do te behet me nje ceremoni te posacme, ne ditet ne vazhdim ne prag te Krishtlindjes.
Irena Vreto

[Ardi_Pg_ID]

Si shpjegohet qe gjithe keta qe sdine te shkruajne shqip edhe sdine te lidhin dy fjale ne gjuhen shqipe behen si patriotet me te medhenj te shqiperise?


Ku bie ky qyteti KORQA se nuk e di ka bie?


Persa I perket temes nese ai ploteson cdo kusht te parashtruar nga ligji shqiptar per shtetesi pse mos I jepet...nese nuk I ploteson kushtet te ngarkoje mushken e te niset nga ka ardhur.

Ardi