Fjalë të ndryshme të gegërishtes dhe të toskërishtes

[XH.GASHI]

Shkoza fjala Pizatun ka kuptimin me te gjane ,per kete fjale ne nje aspekt mund themi se; fjala pizatje nenkuptohet edhe mbeshtetje e nje trupi ne tjetrin ,veprim me fiksim, ngurrim , inatim,perciellje , hap pas hapi gjithashtu kjo fjale perdoret kur bejme ndonje montim te ndonje pjese ne nje tjeter dhe themi a e kam pizat per marak sikur te isha mjeshter e qe tani perdoret fjala pasent , pasue, pelqye , pra siq e mendoj une kjo fjale shpesh perdoret kur i drejtohemi dikuj .Cka mu ke pizat si Rriqna largohu mos me nga , mos me percill etj etj.
Shkoza pasi qe jeni nga ana e Prizrenit me thuaj dicka per fjalen Juk qfare lloj kuptimi ka kjo fjale .Eshte fjale shqipe apo turke apo angleze.
E kam degjue kte fjale me nje rast kur pritnim ne nje ordinanc ne spitalin e Prishtines , nga persona me nje te folme lokale na ana e Prizerenit.
E ama e drejtohet femise .
O gogol me gji je be kshu jukë une u ndala dhe verejta femiun ai kante ishte perrlyer me pluhur sepse ishte rrezue ne dysheme duke vrapuar korridorit me dy femij tjere qe ishin paksa me te rritur, ne nje dore kishte nje qokolat,shife i tha edhe laten e paske ba jukë .ja hoqi ate nga dora dhe e hudhi ne shport duke folur . Keshtu qe se kuptova ne tansi sepse nga e ema femis dilnin fjale qe une si kisha degjuar ndonjehere.

[zogu dukagjinas]

Po mire zogu dukagjinas me propozon ta perdor apo jo kete emen ne vend te emnit t'amel epo kumshtit si ti them ma shpike nje emer ,po ames se bletve si ti them qumshtin apo si po mialtes qe ka per barzformuaese emrin amel si ta quaj qumsht blete apo kumshte si ?
Jo jo fjala Tamel terhjek mbrapa nje lokomotiv fjalesh qe kan bazeformuese etimologjike nga emni AME pra gurra e ketyre fjaleve ashte tjetersuar nuk perdoret ne gjuhen standarte emni orgjinal AMA po ËMA edhe gurrav ma s'do tu thon AMAT por ËMAT ne disa raste ky standartizim eshte sakatosje e gjuhes orgjinale pra emni humb kuptimin .
Ka shume raste te tilla psh kemi foljen mund qe don nje kujdes te veqant ne standardizim te perdorimit te ksaj fjale ne gjuhen e sotme.
Duhet te kemi kujdes ne perdorimin , ne ndryshimin e germes n ne r sepse ka raste qe ky ndyshim komplet foljen e zhvlerson dhe nuk mbetet as folje e as kurfar fjale me kuptim, po te humbas si e vetme ska dert por llogarit edhe nje Lokomotiv me vagona perplot fjale te se njejtes bazeformuese.
Citim nga lart
Ngado qe endesh dhe shetitesh, permende vete me vete pa ze emrin qumesht dhe ndoshta do te funksionoje
Hajt shnet, thash mos po me jep ndonje argument te mire per ta zavendsue fjalem Tamel, gjuha nuk eshte vjerrsh te mesohet permendesh sidomos kur se kupton ajo te bahet e huaj apo e huazuar , vjerrshat i harroj shum shpejt.

Une nuk po mendojqe ti ta mesosh permendesh, por qe ti ta mesosh logjikisht, se qumeshti eshte fajle qe nuk duhet te zevendesohet me tamel !!!

[OROSHI]

hjeke=heq
niri=njeri
i prujte=i poshter
agzoti=baruti
shka=çfare
sukuj=zhele
kndellet=perterihet/knaqet
mjesa=ndersa
atme=atdhe/memedhe
dahet=ndahet
rrmaj=varreza
pit=shtang
lamsh=lemsh
ani=ska gje
u=uri
sosa=mbarova
mrruta=plaka te kqija
kinse=gjasme

[XH.GASHI]

Ka disa fjale te cilat perdoren shume rralle ne dialektiken e sotme .
Per shembull fjala jam i lodhur i metur
Fjala metur paraqet pozicionimin ,kete fjale e dallojm edhe ne rastin kur themi
ktheu mothazkthehu pas nga kjo fjale del kuptimi i nje fjale te moqme qe eshte nje fjale qortimi per femiun si dhe per te rritur ungju n'moth -ulu n'***** .
Mas=pas
Mas'dite =pas'dite
Thjesht kam cek me heret per ngjajshmerin -ngatrrimin e ketyre dy germave , germes m gjegjsisht b dhe numrit tre te alfabeti pellazge pra keto germa kan te njejten bazeformuese. Germa Beta paraqet boten si dhe eshte interesante korrespondimi i hieroglifit brof- bath me formen e kambes si the fjalet te cilat sot perdorim ne gjuhen tone qe jane te njejta me kete hieroglif kambe z 'bath ur dhe kambe mathur .Pra eshte interesant se si ne disa fjale te gjuhes son edhe sot e kesaj dite qasim elementin baze te fjaleve me kuptim figurativ sikurse te hieroglifet mijravjeqare .

[heneu]

po fjala SKELET skel?

[OROSHI]

mu pajdah=mu duk/mu ba

[SHKOZA]

Shkoza fjala Pizatun ka kuptimin me te gjane ,per kete fjale ne nje aspekt mund themi se; fjala pizatje nenkuptohet edhe mbeshtetje e nje trupi ne tjetrin ,veprim me fiksim, ngurrim , inatim,perciellje , hap pas hapi gjithashtu kjo fjale perdoret kur bejme ndonje montim te ndonje pjese ne nje tjeter dhe themi a e kam pizat per marak sikur te isha mjeshter e qe tani perdoret fjala pasent , pasue, pelqye , pra siq e mendoj une kjo fjale shpesh perdoret kur i drejtohemi dikuj .Cka mu ke pizat si Rriqna largohu mos me nga , mos me percill etj etj.
Shkoza pasi qe jeni nga ana e Prizrenit me thuaj dicka per fjalen Juk qfare lloj kuptimi ka kjo fjale .Eshte fjale shqipe apo turke apo angleze.
E kam degjue kte fjale me nje rast kur pritnim ne nje ordinanc ne spitalin e Prishtines , nga persona me nje te folme lokale na ana e Prizerenit.
E ama e drejtohet femise .
O gogol me gji je be kshu jukë une u ndala dhe verejta femiun ai kante ishte perrlyer me pluhur sepse ishte rrezue ne dysheme duke vrapuar korridorit me dy femij tjere qe ishin paksa me te rritur, ne nje dore kishte nje qokolat,shife i tha edhe laten e paske ba jukë .ja hoqi ate nga dora dhe e hudhi ne shport duke folur . Keshtu qe se kuptova ne tansi sepse nga e ema femis dilnin fjale qe une si kisha degjuar ndonjehere.

Gashjan per fjalen ,, Pizat" pajtohem me ty ,qe perveq atij shpjegimi qe e kam dhene mund te kete edhe keto shpjegime.
Per ate shprehjen qe e ke degjuar nga ajo gruaja nga ana e Prizrenit, desha te te pergjigjem. Regjioni i Prizrenit eshte nje teresi qe perfshin disa krahina qe ehde pse jane aq afer njera tjetres kane dallime te shumta gjuhesore apo nendialektore. Prizreni ehste kufiri i nendialektit apo te folmes gege te Kosoves dhe te folmes gege te Malesive te Sharrit. Krahinat e Gores, opojes,Lumes , vrrinit dhe Srdeskes bejne pjese ne dialektin gege te malesive te Sharrit. Ata poashtu dallojne edhe ne veshjet kombetar, traditat, ritet ,zakonet dhe folklorin. Ata me te afert ne keto jane me rajonet e dibres, Tetoves, Gostivarit se sa me vete zonat tjera te Kosoves. Rajone tjera me ne veri te maleve te Sharrit perfaqesojne te folmen gege te Kosoves dhe Malesise. Megjithekete edhe keto krahina kane dallime te shumta mes vete ne te folur. Anadrinia ose Podrimja ka nje theksim te holle te zanorevedhe nje te folme shume karakteristike qe njerezit e njohin si e folmja e Rahovecit. Pasatj krahina e Hasit poashtu e flete nje gegerishte pak me ndryshe por te afert me ate te Malesise se Tropojes , kurse treva e Llapushes dhe e Anamalit te Prizrenit me shume pak dallime e flasin dialektin gege te Kosoves dhe Malesise se Tropojes dhe pak dallohen nga e folmja e Drenices dhe e aneve te Ferizajit.
Ajo gruaja qe e ke degjuar duke i thene femnijes ,, O gogol me gji je be keshtu juk" ka mund te jete nga anet e malesive te Sharrit, Opoje, Lume ose Vrri, qe e flasin dialektin gege te Malesive te Sharrit.
Gogol do te thote fantazme;
Gji do te thote si ose qysh;
Juk ose me teper perdoret jok do te thote je ndy, je bere ibret, je bere pis ;

SHKOZA nga Prizreni

[murik]

Toske= tope, gege=voe

[OROSHI]

Toske= tope, gege=voe

??????

Geg-vnoe oroe
Tosk-vere re

[Homza]

une jam prej Tropoje dhe shum nga kto fjalet e dialektit gege nuk po i marr vesh...kjo do te thote qe shum jan fjale zonale....


ne shkoder me sa di une fjala:

fuxhe---do te thote hidhe, gjuje.


gegnishtja duhet thene qe ka nje historik shum me te pasur sesa toskerishtja...kjo ne te shkruar sepse ne te folur te dyja jan te vjetra.