Tarikati Bektashi

[Mexhid Yvejsi]

Mexhid YVEJSI, Gjakovë

TARIKATI BEKTASHI

Tarikati Bektashi, sikur shumica e tarikateve të tjera në fenë Islame, e ka marrë emrin prej pasuesve, ndjekësve, nga themeluesi, Haxhi Bektash Veliu.
Kush ishte Haxhi Bektash Veliu?

Haxhi Bektash Veliu ishte i biri i Ibrahimit, të birit të Sejjid Musait, që ishte i biri i Sejjid Hasanit.
Sejjid Hasani ishte i biri i Sejjid Ibrahimit, kurse ky ishte i biri Sejjid Mehdiut, i cili ishte i biri i Sejjid Muhammedit, i biri i Sejjid Hasanit.
Sejjid Hasani ishte i biri i Ibrahim Mukerrem Muxhabit, që ishte djali i Imam Musa Qazimit, i cili rrjedh nga Familja e Bekuar e Muhammedit (a.s.)
Haxhi Bektash Veliu (1248-1341)ishte një burrë i edukuar, ishte i arsimuar, një personalitet i shquar, njeri i ditur, shpirtërisht shumë i ngritur, i udhëzuar, veprat e tij janë më e mira dëshmi…
Një natë, Haxhi Bektash Veliu e kishte parë në ëndërr Pejgamberin (a.s.), i cili i kishte thënë:

"O djalë! Mbaje të pastër rrobën tënde, që t'i përfitosh të mirat".

Haxhi Bektashi tha se e pyeta Pejgamberin (a.s.):

"O Pejgamber i Zotit! Po , cila është rroba ime?"

Pejgamberi (a.s.) ishte përgjigjur:

"Zoti ty të ka mbuluar me pesë lloje rrobash, të cilat janë:
“Rrobet e Islamit, të Imanit, të Njëshmërisë, të Njohurisë dhe të Dashurisë. Këto janë rrobet që duhet t'i mbash pastër, nga ana e jashtme, dhe nga brenda."
Kur e pyetën një ditë Haxhi Bektashin se kush janë besimtarët e vërtetë? Ai kishte thënë:

"Besimtarë të vërtetë janë ata të cilët i zbatojnë detyrimet e Sheri'atit."

Gjatë shekujve, besimtarët muslimanë të tarikatit bektashian vërtet ishin të mbuluar me këto pesë lloje të rrobave: Islamin dhe Imanin e mbanin pastër, Njëshmërinë (Teuhidin) e kishin në zemër, kishin Njohuri të lartë, kurse Dashurinë të zjarrtë…
Dashurinë e zjarrtë për sufizmin Haxhi Bektash Veliu e muarr nga sufiu i njohur, Lukman Perende, kurse frymëzimin shpirtërorë nga Hoxha Ahmed Jeseviu…
Haxhi Bektash Veliu ka udhëtuar shumë, ka takuar shumë dijetarë nëpër vende të ndryshme, ka krye edhe Haxhillëkun, në vendet e shenjta, Mekke e Medine, prandaj edhe sot e kësaj dite e gëzon titullin Haxhi…
Haxhi Bektash Veliu në moshën 34 vjeçare, në vitin 1282, në vendin e quajtur Sulxhe Kara Ujuk, në Anadoll, e themeloi Teqen, ku përgatiti besimtarë, misionarë, të cilët të frymëzuar nga ai filluen të përhapin Bektashizmin nëpër Turqi, Persi, nëpër vendet arabe dhe në Ballkan…
Në vitin 1341, pas një veprimtarie të gjatë e mjaftë të frytshme, Haxhi Bektash Veliu ndrroi jetë në moshën 93 vjeçare…
Përveç Udhës Bektashiane, Haxhi Bektash Veliu na ka lënë edhe disa vepra: librat që janë në qarkullim edhe sot e kësaj dite, si “Mekalat” dhe “Fevaid Fukara”, si edhe shumë poezi, që janë përplotë frymë shpirtërore, që kanë porosi dhe që këndohen me melodi…
Gjatë historisë shumë shekullore, Tarikati Bektashi ka arritur suksese të mëdha, por ka pësuar edhe humbje të rënda… Kjo është një histori në vete…

Mexhid YVEJSI, Gjakovë

[Mexhid Yvejsi]

Mexhid YVEJSI, Gjakovë

TARIKATI RIFA’I

Tarikati Rifa’i është njëri prej tarikateve apo rrugëve shpirtërore më të përhapura, më të organizuara, më të mëdha, në përbërje të Fesë Islame. Emri i këtij tarikat rrjedh prej pasuesve, në shenjë nderimi për themeluesin, Shejh Sejjid Ahmed er-Rifa’i.

Kush ishte Shejh Sejjid Ahmed er-Rifa’iu?

Shejh Sejjid Ahmed e-Rifa’iu lindi ditën e enjte, me 1 nëntor 1118, në vendin e quejtun Hasen, në afërsi të qytetit Basra, në krahinën Vasit, Irak.
Është djali i dijetarit të njohur, të nderuar, Sejjid Ali Ebul Hasan. Nëna e tij ishte zonja Fatime el-Ensari bint Jahja Nixhixhiri.
Shejh Sejjid Ahmed er-Rifa’iu, si nga baba, po ashtu edhe nga nëna, ka prejardhje nga Familja e Bekueme e Muhammedit (a.s.)

Prejardhja është si vijon:

Sejjid Ahmed er-Rifa’i
Ibn Sejjid Ali
Ibn Sejjid Sabid
Ibn Sejjid Hadhim
Ibn Sejjid Ali
Ibn Sejjid el-Mekki
Ibn Sejjid Mehdi
Ibn Sejjid M. Ebi Kasim
Ibn Sejjid el-Hasan
Ibn Sejjid el-Husein
Ibn Sejjid Ahmed
Ibn Sejjid Musa Sani
Ibn Sejjid Imam Ibrahim Murteza
Ibn Sejjid Imam Musa el-Qazim
Ibn Sejjid Imam Xha’fer es-Sadik
Ibn Sejjid Imam Muhammed el-Bakir
Ibn Sejjid Imam Zejn –ul-Abidin
Ibn Imam Husein
Prijësi i besimtarëve, Imam Ali (r.a.)

Shejh Sejjid Ahmed e-Rifa’iu ishte një djal shumë i zgjuar, qysh në moshën shtatë vjeçare e mësoj Kur’anin e madhueshëm përmendësh, pra u bë hafiz. Ky ishte një gëzim i madh, por pas pak kohe babai i tij, Sejjid Aliu ndrroi jetë në Bagdad…
Për rritjen, arsimimin, edukimin e tij, tani u kujdes në vazhdimësi, daja i tij, Sejjid Mensur er-Rabbani el-Betaihi.
Sejjid Ahmed er-Rifai’u mësimet e para i mori në vendlindje, në Hasen, nga dijetari i madh, Shejh Abd es-Semi el-Hurbuni, i cili ishte një sufi shumë i repektuar, tek i cili e mësoj përmendësh Kur’anin e madhëruar dhe njohuri të tjera…
Më vonë mësoj, studioj në Basra dhe Nehr-i- Dikla tek dijetarët Shejh Ebu Bekri, Shejh Ebu Ishak Shirazi, por më së gjati qëndroj, deri sa diplomoj, tek dijetari Shejh Ebul Fadil Ali el-Vasiti, i cili ishte një sufi shumë i repektuar, një jurist i shquar, një këndues, një komentues i Kur’anit, shumë i popullarizuar…
Kurse frymëzimin kryesor shpirtëror dhe hilafetnamenë e mori nga Shejh Mensur Betaihiu. Kur ndrroi jetë Shejh Mensuri, atëherë vendin e lirë të murshidit, udhërrëfyesit, e plotësoi Shejh Sejjid Ahmed er-Rifa’iu.
Sipas biografëve të shumtë, të cilët janë marrë me jetëshkrimin, veprimtarin e tij, e përshkruajnë Shejh Sejjid Ahmedin si njeri të ditur, të urtë, të sjellshëm, shembull për kohën e tij në devotshmëri…
Nga pamja e jashtme, Shejh Sejjid Ahmed er-Rifa’iu kishte gjatësi mesatare, mbante mjekërr, ballin e kishte të gjërë, sytë i kishte ngjyrë gështenjë, kurse ngjyrën e lëkurës bojë gruri dhe flokët e zi… Ishte sunni, e ka praktikue drejtimin juridik: Shafi’i…
Bazat themelore, kryesore të tarikatit Rifa’i janë:
Besimtari duhet të jetë i matur, i dashur, të përpiqet në vazhdimësi për mirësi…
Kurse, pikat kulmore të këtij tarikati janë:
Përmendja, përkujtimi i All-llahut të madhëruar… Askush s’mund t’a kaloi Urën e Siratit - pa i zbatuar rregullat e Sheri’atit… Është e hapur Dera e Xhenneti – për të gjithë praktikuesit e Kur’anit dhe Sunnetit…
E shënuem në fillim se Shejh Sejjid Ahmed er-Rifa’iu ka lindur ditën e enjte, e enjte ishte dita kur ndrroi jetë, me 23 shtator 1182, për të kalue në jetën e vërtetë…

Mexhid Yvejsi, Gjakovë

[Mexhid Yvejsi]

Mexhid YVEJSI, Gjakovë

TARIKATI KADIRI


Tarikati Kadiri është një nga tarikatet më të njohura, më të organizuara, më të përhapura në botë. Emri i tij rrjedh nga themeluesi, Shejh Abdul Kadir Gjilani.

Kush ishte Shejh Abdul Kadir Gjilani?

Emri i tij i plotë është: Muhjiddin Ebu Muhammed Abdul Kadir Bin Ebu Salih Bin Xhengji Dost. Lindi ditë e parë të muajit të bekuar Ramazan, në vitin 470 , (1077), në katundin Nejf, që ndodhët në krahinën Gilan, në Jug të Detit Kaspik, Persi, sot Republika Islamike e Iranit.
Baba i tij quhet Ebu Salih, me prejardhje nga Hazreti Imam Hasani (r.a.), kurse nana e tij, bija e dijetarit të njohur, Shejh Abdul Savmai, me prejardhje nga Hazreti Imam Hyseini (r.a.)…
Studimet i kreu në Bagdad, ku diplomoi te kadiu i njohur, Shejh Ebu Sa’adi Muharremi, në Drejtësinë Islame, Sheri’at, kurse shkencën e Haditheve e përvetësoi nga Shejh Ebu Bekër Muzaferiu, letërsinë nga Shejh Ebu Zekeria…
Shejh Abdul Kadir Gjilani ishte Persian, Sunni, kishte pranuar, drejtimin, shkollën juridike Hanbeli…
Sufizmin e përvetsoi nga Shejh Muhammed Debbas. Mbas shkollimit dhe frymëzimit, Shejh Abdul Kadir Gjilaniu ka vizituar, ka udhëtuar, nëpër shumë vende, më në fund edhe në vendet e shenjta, në Mekke e Medine…
Atëherë, kur u kthye në Bagdad e filloi veprimtarinë e tij në shumë lëmi… Ishte myderriz në Medrese, ku ligjëronte Drejtësinë Islame, jo vetëm për studentë, por aty vinin edhe juristë të diplomuar, poetë të dëshmuar, intelektualë të dalluar, sufi të nderuar…
Ligjëratat, përveç në Medrese, Shejh Abdul Kadir Gjilani, i mbante edhe në shtëpi, ku e kishte hapur një teqe, sa një xhami, ku përveç muslimanëve aty vinin varg e vi edhe të krishterë, jahudi, budistë e mexhusi… Shumë prej tyre aq shumë u frymëzuan sa aty për aty Fenë Islame e pranuan…
Shejh Abdul Kadir Gjilaniu ishte një dijetar i madh, jurist i dëshmuar, predikues i pa harruar, shkrimtar, poet i dallur, besimtar i përkushtuar, tërë jetën ka agjëruar, përveç ditëve të Bajramit, që është e ndaluar…
E gjithë jeta e tij ishte studim, punë, angazhim, përkushtim…Mbasi e falte namazin e jacisë, këndonte Kur’an, binte salavatë mbi Pejgamberin (a.s.), Familjen e tij, bënte zikër në vetmi, për Krijuesin që është Një…, duke i përmendur
Emrat e Bukur të Tij…
Kështu veproi tërë jetën, flente shumë pak, vetëm për të përhapë të Vërtetën, me predikim, me shkrim, me shembullin e vetë plotë frymëzim…Ndrroi jetë në moshën 91 vjeçare, në vitin 1166, në Bagdad.
Shejh Abdul Kadir Gjilaniu ka lanë edhe disa libra me vlerë, që janë përkthye edhe në gjuhët e Lindjes dhe të Perëndimit, sepse janë çelin sytë njerëzimit…
Përveç librave me vlerë, siç janë : “Futuh le-Gajb” dhe “Behxhet ul Esrar”, Shejh Abdul Kadir Gjilaniu ka lanë mbrapa 27 djem e 22 vajza, që e çuan përpara Fenë Islame, përmes Tarikatit Kadiri të themeluar prej tij…
Prej djemëve të tij më të njohurit janë: Shejh Abdul Vehabi, Shejh Abdul Rezaki, Shejh Abdul Azizi, Shejh Isai, Shejh Musai, Shejh Jahjaja, Shejh Abdullahu dhe Shejh Ibrahimi.
Shejh Abdul Vehabi, djali i parë, ishte myderriz, ligjëronte Drejtësinë Islame…
Shejh Jahjaja, po ashtu, ishte myderriz, ligjëronte lëndën e Hadithit, por ishte edhe poet, shkrimtar, autorë i disa librave, ka shërbye edhe në Egjipt, ku ka ndrrue jetë…
Shejh Abdul Rezaki ishte më i shquari, më i dalluari, nga 27 djemt e Shejh Abdul Kadirit, sepse nga pamja ishte i ngjashëm me babanë, kurse nga devotshmëria identik me të, ishte nga dijetarët më të nderuar në Bagdad e përtej; ishte vaiz, myderriz, hafiz…
Shkurt, Shejh Abdul Kadir Gjilani me veprimtarin e tij, të djemve të tij, të nipave të tij, përmes Tarikatit Kadiri, e përhapën Fenë Islame, me përkushtim, me devotshmëri nga Afrika në Azi…

[Mexhid Yvejsi]

Mexhid YVEJSI, Gjakovë

TARIKATI MELAMI

Tarikati Melami është një prej tarikateve, rrugëve apo drejtimeve që merret me dimensionin shpirtërorë të Fesë Islame.
Termi melami është i hershëm, madje më i hershëm se edhe vetë termi sufi…Në në këtë rast nuk do të merremi me hollësi, por do t'i përshkruej shkurt, kalimthi…
Historianët i përmendin tri periudha të këtij tarikati…
Periudha e parë lidhet me emrin e dijetarit Ebu Salih Hamdun b. Ammar el-Kassar, nga Nishapuri, Persi. Pasuesit e tij quheshin: Kassari – Melami…
Periudha e dytë fillon nga Anadolli, Turqi, lidhet me emrin e dijetarit Haxhi Bajram Veli, ndrroi jetë me 1430. Ndjekësit e tij njihen me emrin: Bajrami - Melami…
Periudha e tretë lidhet me emrin e dijetarit nga Egjypti, Sejjid Muhammed Nur el-Arabi (1813-1887), i cili e përhapi në Ballkan…Ndjekësit e tij quhen Nuri Melami apo Melami…

Kush ishte Sejjid Muhammed Nur el-Arabiu?

Sejjid Muhammed Nur el-Arabi lindi në Mehaletul Kubra, Egjipt, në vitin 1813. Ka qenë një prej dijetarëve më të shquar të kohës, e gëzonte titullin e nderuar: Muxhadid, përtërinjës i fesë, kurse disa e pranonin edhe si Kutb, që në terminologjinë e tesavvufit ka kuptimin: Pozita më e lartë shpirtërore…
Me dritën e sufizmit u ndriçue nga disa shejhlerë të njohur, por një shkëndi Hyjnore e ndriçoi, jetën e tij e ndryshoi, kjo ndodhi në një xhami, në Xhaminë e Imam Hyseinit, në Kairo, Egjipt…
Mbasi u ndriçue shpirti i tij nga kjo shkëndi, atëherë e dërguan me mission në Rumeli. Në këtë rast i kanë thënë vetëm dy fjali:
“Të është dhënë dituria – tani shkoni kah Rumelia!”

Sejjid Muhammed Nur el-Arabi dëgjoi dhe veproi. Erdhi në Rumeli, nga pakëz qëndroi në Shkup, Shtip, Manastir e vizitoi edhe disa qytete tjera të Kosovës. Nga Kosova e dashur, ku tashmë ishte mik, me një grup besimtarësh, shkoi në Haxhillëk…
Kur u kthye, nga haxhxhi, e vazhdoi veprimtarinë e tij me shumë zell, me shumë dashuri…
Ishte shumë i dashur nga besimtarët, nga medresantët i admiruar, nga ylematë e kohës i nderuar…Shumë prej tyre u bënë Melami dhe e përhapën tarikatin e tij…
Këtu vlen të përmendën me nderim myderrizët, hafizët, si Myderriz Rexheb Hulusiu nga Prizreni, Myderriz Haxhi Ymer Lutfi Paçarrizi, Myderriz Abdyl Malik Hilmiu, i njohur më shumë si Shejh Mala, nga Rahoveci, Hafiz Sylejmani nga Gjakova, etj. etj…
Sejjid Muhammed Nur el-Arabiu, përveç kësaj veprimtarie me shumë ndikim, me shumë frymëzim, ka lanë mbi 50 libra të shkruar, që kurrë s’kanë për t’u harruar…!
Disa prej libra janë edhë këto:
“Esrari Ezani Muhammedi” (Fshehtësia e ftesë së Muhammedit), “Risalei Salihijje” (Mesazhe Mirësije), “Njazi Misri Sherhi” (Komente mbi Divanin e poetit, Njazi Misriut), Imam Aliu, Haxhi Bajram Veliu, Shtatë Shkallët e Tarikatit, Komentimi i Sures Jusuf, etj. etj…
Shejh Muhammed Nur el-Arabiu ndrroi jetë në moshën 74 vjeçare, në vitin 1887, në pranin e dashamirësve më besnikë, në afërsi të Strumicës, në Maqedoni…
All-llahu e mëshiroftë shpirtin e tij! Amin!
Tarikati Melami ka disa veçori: Sa i përket Tarikatit, të gjithë melamitë i kanë mbetur besnik Sheri’atit, kush është melami, pa dyshim, i kryen urdhërat e tij…

Mexhid YVEJSI, Gjakovë

[Mexhid Yvejsi]

Mexhid YVEJSI, Gjakovë

TARIKATI BEDEVI

Tarikati Bedevi është një nga tarikatet apo rrugët shpirtërore, në përbërje të fesë Islame. Emri i këtij tarikati vjen nga ndjekësit apo pasuesit për nder të themeluesit, Shejh Sejjid Ahmed el-Bedevi.

Kush ishte Shejh Sejjid Ahmed el-Bedeviu?

Shejh Sejjid Ahmed el-Bedeviu ishte një dijetar, sufi, shumë i njohur, plot frymëzim, me shumë ndikim, lindi në Fes, Marok, në Afrikë, në vitin 1194. Është djali i dijetarit, Sejjid Aliut, që ishte fëmiu më i vogli, prej shtatë fëmijëve, të cilët quheshin: Hasan, Muhammed, Fatime, Zejnebe, Rukijje, dhe Fiddah.
Sipas shkrimtarit, historianit, Sejjid Muhammed Murtedha el-Zabidi (ndrroi jetë me 1205, sipas Hixhretit),
gjeneologjia e plotë e familjes së Sejjid Aliut është si vijon:
“Ahmed ibn’Ali ibn Ibrahim ibn Muhammed ibn Ebi Bekër ibn Isma’il ibn Umer ibn ‘Ali ibn Uthman ibn el-Husein ibn Muhammed ibn Musa el-Ashhab ibn Jahja ibn’Isa ibn Ali ibn Muhammed ibn Hasan ibn Xha’fer ibn’Ali el-Hadi ibn Muhammed el Xhevad ibn ’Ali er-Ridha ibn Musa el-Kazim ibn Xha’fer es-Sadik ibn Muhammed el-Bakir ibn (Zejn el-Abidin)’Ali ibn el-Husein ibn Fatime, vajza e pejgamberit, Muhammedit (a.s.), paqja, mëshira dhe bekimet e Zotit qofshin mbi të gjithë.”
Kur ishte në moshën shtatë vjeçare, Shejh Sejjid Ahmed el-Bedeviu, sipas një vizioni nga baba i tij, Sejjid Ali, ishte porositur që me familje të shpërngulet nga qyteti Fes, Marok, për në Mekke el-Mukerrem. Ashtu siç e pa në atë vision, siç e dëgjoi, ashtu edhe veproi…! Ky udhëtim zgjati rreth katër vjet, por duke pushuar në vende të ndryshme, sidomos në Kairo, ku qëndroi më gjatë, sipas kërkesës të kryeqeveritarit të kohës, Sejfedin el-Adil el-Ejjubiut, i cili i bëri shumë muhabet…
Kur arritën në Mekke veç kishin dalë gjithë parija e qytetit, ulematë kryesorë, për t’a pritur me mirëseardhje…!
Në qytetin e shenjtë, në Mekke, u shkollue, arsimue, edukue nga dijetarët kryesorë të kohës. Në fillim e mësoj Kur’anin e shenjtë, pastaj e studioj, e memorizoj, atëherë i studioj Hadithet, mandej studioj Drejtësinë Islame, sipas drejtimit juridik Shafi’i, të themeluar nga Imam Shafi’iu…
Kurse hyrjen në Sufizëm e filloj në Xhebel Ebi Kubais, afër Mekkes, një vend i preferuar për të medituar, për t’u pastruar, për t’u lartësuar…
Shejh Sejjid Ahmed el-Bedeviu, si shumë sufi, ka shetitur, ka vizituar, është takuar me shumë dijetarë…Më në fund u besatue me Shejh ibn Abdullah en-Nisaburin, i cili ishte besatue me Imam Daud et-Ta’iun, që ishte besatue me Imam Habib el-Axhamin, i cili ishte besatue me Imam Hasan el-Basriun, që ishte besatue me Imam Aliun, i cili ishte besatue me Muhammedin (a.s.)….
Tarikati Bedevi ka shumë veçori, por më kryesorët janë: Pendimi, durimi, përmendja ose përkujtimi i Zotit të Madhnueshëm, me cilësit e Tij, jo vetëm me gojë, verbalisht, por me zemër, përzemërsisht. Çdo besimtar duhet të jetë dijetar, bujar, i ruajtur, i përvuajtur, i kalitur, i stërvitur…
Shejh Sejjid Ahmed el-Bedeviu ndrroi jetë në Tanta, Egjipt, në vitin 1273, në moshën 79 vjeçare…Edhe pse kanë kalue 800 vjet, Tarikati Bedevi ende jeton, gjallëron dhe frymëzon milona besimtarë, në botën mbarë, por jo ndër shqiptarë…!

Mexhid YVEJSI, Gjakovë

[Mexhid Yvejsi]

Mexhid YVEJSI, Gjakovë

TARIKATI ÇISHTI

Tarikati Çishti është një nga rrugët shpirtërore në Fenë Islame, pak i njohur nga shqiptarët, sa mos me thënë aspak, por shumë i njohur në Azi…
Ky tarikat nuk e ka emrin e themeluesit, por e ka emrin e qytetit Çisht, ku u themelue rreth vitit 930…
Qyteti Çisht ndodhët afër qytetit historik Herat, në perëndim të Afganistanit…
Themelues i tarikatit Çishti është dijetari Shejh Ebu Ishak Shami (Siriani)…Por, ai që e përhapi, e zhvilloi dhe e popullarizoi tarikatin Çishti, në Azi, ishte Shejh Mu’inuddin Çishti.

Kush ishte Shejh Mu’inuddin Çishti?

Shejh Mu’inuddin Çishti ishte Persian, lindur me 1141 në Isfahan, Iran. Baba i tij quhej Hijasuddin, i biri i Nexhmuddinit, djali i Abdulazizit, i biri i Ibrahimit, që ishte djali i Idrizit, i biri i Imam Musa Qazimit, që ishte djali i Imam Xha’fer es-Sadikut, djali i Imam Muhammed Bakirit, djali i Imam Zejn el-Abidinit, që ishte djali i Imam Hyseinit, djali i Imam Aliut (r.a.).
Shejh Mu’inuddin Çishti u shkollue, arsimue, edukue në medresetë kryesore në Samarkand dhe në Buhara, tek dijetarët më të shquar të kohës…
Ka vizituar vendet kryesore të Botës Islame, u takue me dijetarët më të njohur të kohës, ka vizituar edhe vendet e shenjta, Mekken dhe Medinen, në kohën e haxhxhit…
Një kohë ka jetuar në Lahore, sot është në Pakistan, ku një natë e sheh në ëndërr Pejgamberin (a.s.) i cili i dha porosi që të vendoset në Ajmer, Hindi, për të vazhduar veprimtarin e tij…
Tarikat Çishti ka tri veçori: Dashurinë, tolerancën dhe zemërgjërësinë…Me këto tri veçori, tarikati Çishti u bë shumë i dashur në Hindi, në Azi…
Shejh Mu’inuddin Çishti ndrroi jetë në vitin 1230, në moshën 89 vjeçare, por veprat e tij jetojnë…Është autor i shumë librave, këtu po i përmendim dy më kryesoret: “Anis el-Arvah” dhe “Dalil el-Arifin”, në të cilat përshkruhet në imtësi kodi i mirësjelljes sipas parimeve të Fesë Islame…
Sot ky tarikat vazhdon të jeton, të vepron, është përhapur në Evropë, Amerikë dhe misionarët muslimanë, me dashuri, tolerancë dhe zemërgjërësi, përmes tarikatit Çisti po e përhapin Fenë Islame edhe në Australi…

Mexhid YVEJSI, Gjakovë

[Mexhid Yvejsi]

Mexhid YVEJSI, Gjakovë

TARIKATI TIXHANI

Shumica e tarikateve e kanë prejardhjen nga Azia, kurse Tarikati Tixhani e ka prejardhjen nga Afrika. Emri i këtij tarikati vjen nga themeluesi i tij, Shejh Ahmed Tixhani.

Kush ishte Shejh Ahmed Tixhaniu?

Emri i tij i plotë është:
Shejh Sidi Ebu Abbas Ahmed el-Tixhani.
Lindi në vitin 1737, në qytetin Ain Madi, i cili ndodhët në Jugperëndim të Algjerisë, në Afrikën Veriore.
Shejh Ahmed Tixhaniu ka një prejardhje fisnike, vjen nga Familja e Bekuar Profetike. Ky burrë, pra, nga Muhammedi (a.s.), prejardhjen e ka…
Qysh kur ishte fëmijë, kishte dashuri të madhe për dituri. Sapo i kishte mbushur shtatë vjet e mësoj Kur’anin e madhnueshëm përmendësh. Më vonë studioi Drejtësinë, (Fikh, Usul Fikh), Tefsir (Komentimin e Kur’anit), Texhvidin, Gjuhën, Letërsinë dhe njohuri të tjera të shkencave tradicionale islame…
Në moshën njëzet vjeçare, meqë i kishte përvetësuar për bukuri, të gjitha këto njohuri, meqë ishte i dalluar për sjellje e devotshmëri, meqë kishte aftësi, pjekuri, dijetarët e kohës e emëruan Myfti, rast i rrallë në histori…!
Shejh Ahmed Tixhaniu u shpërngul, nga vendlindja, shkoi në qytetin Fes, Marok, që ishte qendra kryesore politike, ekonomike, shoqërore, fetare, kulturore, arsimore e Afrikës Veriore…
Në qytetin Fes, Shejh Ahmed Tixhaniu e zgjeroj diturinë e tij, duke studiuar, duke biseduar, bashkëvepruar, me dijatarët më të mëdhenj të kohës, si: Shejh Taib el-Vezani, i cili
ishte sufi dhe udhërrëfyes i tarikatit Vezani, me Shejh Ahmed el-Jemeni, prej të cilit e pranoj tarikatin Kaderi…
Në vitin 1773 u nisë për në Haxhxh. Gjatë udhëtimit, kishte mbajtur ditar, ku shkruan se ishte shoqëruar me shumë dijetarë, ndër këta vlenë të përmendet Shejh Muhammed el-Azhari, i cili ishte udhëheqës shpirtëror i tarikatit Halveti…
Në vitin 1784, një ditë, kur u ul, pranë një oaze, në shkretinë, të pushoj, jeta e tij menjëherë ndryshoj!
Pse? Sepse, siç ai na tregon , në një vision, kur ishte zgjuar, Pejgamberi (a.s.) kështu e kishte këshilluar:
”Leri shejhlerët që deri tani i ke ndjekur, bëhu vet udhërrëfyes dhe për Rrugën Shpirtërore duhet përpjekur…”
Mbas shumë përgatitjeve, përpjekjeve, në vitin 1798, Shejh Ahmed el-Tixhani, me shumë bashkëpuntorë të tij, e filloj veprimtarinë, ashtu qysh Pejgamberi (a.s.) ia kishte lënë porosinë…
Për disa vjet, si frytë i kësaj veprimtarie, Shejh Ahmedi, me ndjekësit e tij, me urtësi, me devotshmëri me bamirësi, përmes tarikatit Tixhani, e përhapën Fenë Islame në Gambi, Senegal, Mauritani, Sudan, Nigeri…
Shejh Ahmed Tixhaniu ndrroi jetë në vitin 1815, në Fes, Marok. Aty ku veprimtarinë e filloi, aty edhe jeta e përkohshme i mbaroi, por ndjekësit e tij po ia zbardhin faqën tarikatit Tixhani, duke e përhapur Fenë Islame në vazhdimësi, në kontinentin e zi, me miliona myslimanë rinj…
Ne, këtu, ku i thonë Shqipni,Evropë, zi e më zi, copë, copë…!

Mexhid YVEJSI, Gjakovë

[Mexhid Yvejsi]

Mexhid YVEJSI, Gjakovë

TARIKATI NAKSHIBENDI

Tarikati Nakshibendi është një nga tarikatet më të mëdha, më të përhapura dhe më të organizuara në fenë Islame.
Emri i këtij tarikati vjen nga themeluesi i tij, Shejh Bahauddin Nakshibendi.

Kush ishte Bahauddin Nakshibendiu ?

Emri i tij i plotë është: Shejh Muhammed Bahauddin Nakshibendi Uvejsi.
Lindi në katundin Kasri Hinduvan, në vitin 1318. Ky katund më vonë u quajt Kasri Arifan, i cili ndodhën afër qytetit të mirënjohur, Buhara.
Në qytetin Buhara, që ishte djep i kulturës, diturisë, u shkollue, u edukue dhe ka diplomue tek dijetari Hoxha Muhammedi.
Pas diplomimit, u lidh me dijetarin sufi, Shej Emir Kelaliun, kurse ka pasë afërsi e miqësi edhe me shumë dijetarë sufi, si: Hoxha Abdul Halikiun, Mulla Arifin, Hoxha Mahmud Parisanë e shumë të tjerë…
Ka shkuar dy herë në haxhillëk, në vendet e shenjta, Mekke dhe Medine. Herën e parë shkoi vetëm, kurse herën e dytë i bëri shoqëri një sufi, ky sufi ishte dijetari i mirënjohur, Hoxha Halil Ata’i…
Duke u kthyer nga haxhillëku, u ndalën, kohë pas kohe, nëpër vendbanime e qytete të ndryshme, për t’u takuar, biseduar, me dijetarë të kohës, duke shkëmbyer përvojat e tyre….
Më në fund, kur u kthye në Buhara, vetëm aty qëndroi, aty veproi deri sa n’ahiret shkoi, në vitin 1389, kur ishte në moshën 71 vjeçare…
Shejhu i tij, Shejh Emir Kelali, para se të ndrron jetë, la porosi se pas tij, Shejh do të jetë Shejh Muhammed Bahauddin Nakshibendi Uvejsi…
Shejh Bahauddin Nakshebendi Uvejsi, përveç që ka qenë një dijetar, ka përgatitur shumë besimtarë, ka pas shumë ithtarë… Na ka lënë edhe dy libra me vlerë: “Kuptimi i Jetës” dhe Dëshmia e Dashuruesve”.
Për ndryshim nga tarikatet tjera, Tarikati Nakshibendi ka dy veçori:
1. Për shumicën e pjesëtarëve të këtij tarikati, Ziqri, apo Përmendja ose Përkujtimi i All-llahut (xh.sh.) me cilësit e Tij, është më e pëlqyeshme të bëhet në heshtje, se me zë apo me dalldi…
2. Ky tarikat pretendon se rrjedh prej Muhammedit (a.s.) nëpërmjet Ebu Bekrit (r.a.), kurse të gjitha tarikatët tjera thonë rrjedhin prej Imam Aliut (r.a.)…

Sot ky tarikat është shumë i përhapur, shumë i organizuar dhe ka një veprimtari të zgjeruar. Vepron në Azi, Afrikë, në Evropë, Amerikë…
Por, me gjithë këtë veprimtari, në shumë lëmi, tarikati Nakshibendi ka pësuar ndryshime, sepse janë krijuar shumë degëzime…
Disa nga këto degëzime janë:
Tarikati Nakshibendi-Uvejsi, Nakshibendi-Serdari, Nakshibendi-Hakkani, Nakshibendi-Muxharridi, Nakshibendi-Hixhazi, Nakshibendi-Tahiri, etj etj….
Të njohësh të tjerët është mirë, por të njohësh vetveten, jo vetëm që është e pëlqyeshme, por është e shkëlqyeshme…

Mexhid YVEJSI, Gjakovë

[Mexhid Yvejsi]

Mexhid YVEJSI, Gjakovë

TARIKATI MEVLEVI


Tarikati Mevlevi është themeluar në vitin 1273, në qytetin Konja, Turqi. Është themeluar nga ndjekësit apo besnikët e Mevlana Xhelaleddin Rumiut, posa ndrroi jetë…

Kush ishte Mevlana Xhelaleddin Rumiu?

Mevlana Xhelaleddin Rumiu ishte dijetar, shkrimtar, teolog, jurist, sufi, por i njohur më shumë, në tërë botën, si poet, poet i zemrës.
Lindi në vitin 1207, në qytetin Belh, Afganistan, por është persian. Është djali i dijetarit të madh, Myderriz Behauddin Veledit, që e gëzonte titullin “Mbret i dijetarëve”
Në vitin 1213, kur Mevlana ishte pesë vjeç, bashk me babën shkoi në Haxhillëk. Rrugës për në Qabe, në qytetin Nishapur, u takuan me sufiun e njohur, Shejh Feriduddin Attarin, i cili posa e pa fytyrën e voglushit pesë vjeçar, menjëherë dalloi tek ai shkëndijën Hyjnore dhe e përgëzoj babain e tij, myderriz Bahauddinin…
Në vitin 1230, babai i Mevlanës, Bahauddini, ndrroi jetë, mbas një shërbimi me përkushtim si professor në Medrese…Vendin e lirë të profesorit ia ofruen Mevlanës, i cili tashmë ishte 24 vjeçar dhe ishte i diplomuar…
Mevlana shërbeu 15 vjet në Medrese si professor, shërbeu me aq përkushtim sa studentët e ndiqni deri në shtëpi, nga shtëpia deri në Medrese, duke mos u ngopur me diturinë e tij…
Një ditë, në vitin 1246, çdo gjë ndryshoi tërësisht. Kjo ndodhi mbas një takimi që pati me sufiu, Shemsuddin Tibriziun, i cili e frymëzoi me dritën shpirtërore…
Mevlana Xhelaleddin Rumiu ndrroi jetë në Konja, në moshën 66 vjeçare, me 17 dhjetor 1273, por veprat e tij ende jetojnë, ende frymëzojnë…
Kryevepra e tij quhet Methnevi, e cila ka mbi 25 vargje, në gjashtë vëllime, e përkthyer në gjuhët më të mëdha, në Lindje e Perëndim, sepse është përplotë frymëzim…
Xhamiu, poeti i madh Persian, për këtë kryevepër, ka thurrur këto vargje të paharrueshme:
“Nist Pejgamber ve li dared kitab”, që do të thotë: “Nuk është Pejgamber, por ka një libër, si të pejgamberëve.”
Tarikati Mevlevi ka një veçanti: Dervishët e tij njihen si “dervishë rrotullues” sepse ashtu rrotullohen, lëvizin, gjatë ceremonive fetare, sema, që përcillen me vegla muzikore, duke i ngritur në lartësitë shpirtërore…
Sot, ky tarikat është ende aktiv dhe vepron nën udhëheqjen e udhërrëfyesit shpirtërorë, Faruk Hemden Çelebiut, i cili është një nga trashëgimtarët e Mevlana Xhelaluddin Rumiut, brezi i 22-të…
Për shpirtin e ndritur të Mevlanës, një el-Fatiha! Amin!

Mexhid YVEJSI, Gjakovë

[alDI]

Ti mexhid yvejsi di vetem te perkthesh, por nuk e ke idene se cfare perkthen.

Cfar kane lidhje gjith keto tarikate me bektashizmin?!!!

Ik he burr se le kokren e namit.