Gjuha shqipe jashte kufirit

[Shën Albani]

Po shikoj kater stacione televizive ne gjuhen shqipe: dy nga Kosova, dy nga Shqiperia.
Eshte kenaqesi te shikohen programet e Shqiperise dhe te degjohet fonetika e gjuhes shqipe, tingulli i paster dhe melodik, si dhe theksi i saj i bukur. Posa te kaloje njeriu te RTK1 te duket se kerceve ne nje shekull tjeter, edhe ate dikund te Buzuku, te Bogdani.... " Na kujtuom se me ba..."

Shikoja i pezmatuar dhe pyesja veten:

A thua keta njerez kane degjuar ( fjala eshte per teleshikuesit qe telefononin ) se ekziston gjuha e sotme shqipe, a thua kane degjuar se ka pasur nje kongres te drejteshkrimit, jo dje , por me shume se 30 vite dhe si nuk u vjen turp atyre personave te thojne se kane studjuar , kane mbaruar fakultet apo edhe me keq, se jane profesore te gjuhes shqipe????

Kur degjohet ata, njeriu ndalet dhe pyetet, pse ky njeri ben kryengritje kunder gjuhes se vete, pse ky njeri e flet nje gjuhe te huaj pa gabime, pse ky njeri e flet italishten pa zanore hundore , por ne shqip i perdor; pse ne frengjisht i meson ato, por ne shqip nuk i korrigjon , pse ky njeri nuk e din se shqipja i ka 36 shkronja e jo 34, ku "gj" dhe "xh" nuk mirren vesh , ku"ç" dhe "q" fonetikisht nuk dallohen kur ata i shqiptojne.

Degjon njeriu dhe ben pyetje vetes ?

A thua ne Fakultetin e Gjuhes Shqipe ne Prishtine mesohet edhe fonetika e gjuhes shqipe; a thua kane degjuar ata se shqipja nuk ka me zanore hundore dhe a thua a mesohet aty drejteshqiptimi i gjuhes shqipe. Ne fakultetet e gjuheve te huaja mesohet fonetika, mesohet dhe ushtrohet drejteshqiptimi dhe pse arsimtaret e gjuheve te huaja i flasin me mire gjuhet e huaja se te veten ???

Lajmrohet nje student e nje studente dhe nisin fjali te pakumptimta si ne aspektin semantik, si ne ate sintaksor: Aty pas mesante. RTK1 - Radio Kosova.

Reporteri pyet : Zoteri a keni JU ndonje pyetje ? Reporteri i drejtohet ne forme respekti me JU - ai qe telefonon respekton vetveten dhe pergjigjet ne shumes: " Na, domethane, ni pytje nuk...po ...po a di cka ...domethane...ni pytje...", dhe keshtu flisnin studentet dhe jo se ishte qesharake, por tragjike, tragjedi dhe kollaps gjuhesore dhe shprehimor.

Nuk din te shprehen: studentet, profesoret, arsimtaret, nxenesit dhe askush: Po te provohen te shkruhen ato mendime, nuk del kurrefare mendimi logjik. Shkurt perseritje fjalesh dhe "hë, ëh, ha, oh, domethan!!!" Turp, turp dhe vetem turp! Shikojeni pas mesante RTK1...

Para disa ditesh Isa Bajcinca, profesor, me disa studente te Fakultetit te Gjuhes Shqipe. RTK1. Edhe ky nuk ka degjuar se shqipja ka nje a te perparme dhe nje te prapme, por edhe ky nuk dinte se zanoret hundore nuk ekzistojne ne gjuhen e sotme shqipe. " E"-t e tija nuk i pergjigjen fonetikes shqipe dhe pergjigthesisht zanoret.

Po politikanet kosovare ?
Ata duket se shqipen e kane mesuar si gjuhe te huaj. Degjoni kryetarin e AAK-s, degjoni Rugoven...

Shihja pas mesante RTK1 dhe degjoja i pezmatuar ata qe telefonin: krenoheshin si arsimtare, e profesore, por tani dikund ne perendim, por dy fjali nuk ishin ne gjendje t´i shqiptojne drejte, e per rregullat gramatikore te mos flasim.

- Si eshte e mundur qe nje njeri te mbaroje studimet e gjuhes shqipe, dhe fonetikisht te tingelloje se po flet nje njeri dikund i shek. XV.
- Si mund te duhet kombi, kur gjuha e tij nuk nderohet, nuk perdoret, injorohet dhe me kokefortesi ruhet gjuha arkaike?
-Si eshte e mundur qe nje student kosovar ka nje fjalor me te varfer se sa nje femije i klases se pare ne Gjermani :

Ju qe jeni ne perendimi perqendrohuni pak kur flasin femijet e klases se pare dhe do ta degjoni nje gjuhe precize dhe shprehje qe nuk i perdor nje student te ne, si psh:

" une dua te ndermarre dicka, une jam i deshpruar, une jam i zemruar, une jam i pikelluar ..." dhe nje stundent i Prishtines keto kater shprehje te fundit i shpreh me te njejten fjali : " Une nuk jam mire!" dhe njeriu nuk e din, a eshte i semure, a eshte i zemruar, a eshte i deshpruar etj.etj. etj. Perseriten fjalet e njejta dhe ne cdo fajli verehet varferia kronike ne te shprehur!!!

Pastaj intervista e RTK-s me nje aktor te serialit " Familje Moderne", as ky aktor, i cili ishte i ri, ne gjuhen e tij nuk tregonte dhe nuk dinte se ekziston nje shqipe moderne!

A thua eshte e mundur se ne mendojme se gjuha letrare duhet perdorur vetem ne letersi, por te flasim , duhet te flasim pa respekt ndaj gjuhes dhe duke e injoruar ate mizorisht!!! Ndoshta pikerisht ketu qendron problemi: Gjuha e sotme shqipe eshte gabim te quhet letrare , por e drejte eshte te quhet gjuhe standarde shqipe apo gjuhe e sotme shqiqe apo gjuhe bashkekohore shqipe. Sepse si duket gomaret gjuhesor , arsyetohen se shiqpja e sotme eshte letrare dhe duhet perdorur vetem ne letersi.

Sot pas dite nje homazh te te reneve : Nje mesuese: " Ne jemi te lumtun per ket dite ! ( Ajo fliste para varreve! ) Pasataj: na vjen kec , per ket pune ? E cfare pune kishte aty ??? Nene moj vajto merrr malin....

Folen pastaj plakat dhe per cudi dhe per krenari me mendime te shkoqitura mire, te diferencuara dhe me kuptim logjik: te qeta dhe me shprehje plot peshe: Nje plake: " Djalin tem ia kam fal Kosoves, nderone ju , si une!!! Gegerisht, por kuptimplote!!!

Gjerat tjera irrituese:

Njerzit qe flasin nuk shikojne ne kamere, por shikojne reporterin i cili gjendet nja dy metra majtas apo djathas nga kamera, dhe ne shtepi te duket se ai po ta shikon deren dhe keshtu nuk krijohet nje lidhje audio - vizuele ne mes folesit dhe shikuesit.
Dhe ne fund, si eshte e mundur qe nga katedra e gjuhes shqipe te dalin studente qe nuk dijne gjuhen shqipe si duhet dhe fonetikisht nuk mund ta japin provimin dhe si eshte e mundur qe nje studet te mesoje gjuhen shqipe me shume se 12 vite dhe ne fund fjalori i tij ´eshte me i varfer se i nje femije me nje vit shkolle ne perendim???



RTV21 qendron me mire.

[dodoni]

Me të vërtetë këtë pyes veten edhe unë shpesh Shën Albani?
Sa për dallimin e shkronjave q me ç dhe gj me xh, nuk mund të bëhen nga dardansit dhe kjo është shumë e çuditshme, unë kur isha në Tiranë (e kam vënë re këtë për herë të parë) dhe mundohesha të bëja dallimin dhe ende edhe sot edhe pse i dalloj në të shqiptuar nuk i bëj dot ashtu siç bëhen nga shqiptarët e brenda kufijve të sotëm, neve nuk i kemi pasur këto dy shkronja në fjalor dhe nuk i kemi në të folmen tonë të përditshme, dhe edhe në fjalët që përdoren psh me q qaj ne themi kaj shkodranët thonë kjaj kurse arbëreshët klaj, dhe kështu në shumë fjalë që përdorin këto shkronja të pashqiptueshme nga dardansat, por që me kohën mendoj se do të bëhen të shqiptueshme edhe nga ta.
Sa për brezat e vjetër të dardansave t'ju përkujtoj se kanë studiuar në një gjuhë të huaj dhe fjalori i tyre në shqip është shumë i varfër, sepse shumicën e gjithë asaj çfarë kanë lexuar e kanë lexuar në tjetër gjuhë, dhe në ato gjuhë ata flasin shumë pastër dhe me një fjalor shumë të pasur.
Kurse për brezat e ri (nga 30-40 vjeçar e më të ri) që kanë studiuar në gjuhë të veten nuk ka probleme të tilla, apo këto janë shumë më të vogla, dhe është duke shkuar drejt mospasjes së problemeve të tilla.

[Shën Albani]

Dodon,

shikoe RTK1 pas mesante dhe aty kycet Radio Kosova, ne kete kohe telefonojne teleshikuesit dhe ata prezentohen si stundente , arsimtare etj.

Cdo gjuhe e huaj ka shkronja qe gjuha amtare nuk i posedon. Ka albanolog te huaj qe kane studjuar shqipen dhe nuk bejne gabime te gj dhe xh dhe ç dhe q.
Ne Maqedoni dhe Presheve e Bujnaoc nuk kane kete problem.

Problemi qendron te katedrae Gjuhes Shqipe dhe fonetika si lende...sepse te degjohet nje arsimtar apo profesor i shkolles se mesme se si e flet shqipen, kudo ne bote do te perjashtohej nga puna se ai alfabetin e redukton ne 34 dhe ia shton disa zanore hundore. Dhekur mesuesi i tij eshte ne gjendje te mjere, cka mund te pritet prej nxenesit...Problemi qendron se ne shkolla pak ui kuhstohet rendesi shqipes. Ne Gjermani i kushtohet rendesi gjermanishtes dhe matematikes,keto dy lende mirren si kryesore, dhe kur nje femije nuk shqipton mire ndonje shkronje, atehere dergohet ne ushtrime te posacme derisa te permiresohet.....

[Nuh Musa]

cka mendoni per te folurit e tetovareve dhe dibraneve?, ne i perdorim shkronjat ç dhe q, xh dhe zh ne vendet e duhura, dhe mua perzonalisht me duket se edhe ne shqiperi nuk shqiptohen keto shkronja aq paster sa nga tetovaret.

Dua te theksoj, se rajoni i tetoves eshte ndoshta nje nder pjeset me laramane sa i perket shqiptimit dhe fonetikes se gjuhes ne gjithe truallin shqiptare. Ne nje hapesire te vogel gjeografike, ke ne cdo drejtim qiellore nje fonetike tjeter. Une kam ketu ndermend te folurit e pjeses se sharrit, te cilet me duken si autokton.

Sidoqofte, edhe mua me pelqen gjuha e moderatoreve te LAJMEVE te TVSH-se, por nuk mund ta durroj shqiptimin e shkronjes "R". Aq e perplasin gjuhen per pjesene e eperme te gojes (si emerohet ne anatomi kjo pjese?), saqe mendon tash du hip se vjelluri.

Flm


PS: asnje nuk eshte i persoset!!

[Shën Albani]

Po Nuhe

me ç dhe q, m e xh dhe gj, nuk kane probleme shqiptaret ne Maqedoni ( nisur nga Kumanova deri ne Struge ), e as ne Presheve me rrethine, mirepo dialketi tetovar eshte i veshtire...shpâja a hundore ( shtepi ) nâuk ( nuk ) xhit bân, ç´ben , etj. Eshte nje dialekt karateristike, por pergjigthesisht tetovaret kane nje fjalor me te pasur dhe kane nje kulture gjuhesore te madhe. Kete pershtypje e kam fituar duke biseduar me ta.
Une kam pershtypjen se dialekti tetovar eshte nje ure ne mes gegerishtes dhe toskerishtes, sepse kam degjuar shume fjale qe perdoren edhe ne toskerishte dhe kjo e ben nje dialekt karateristike ...nuk eshte larg Struges ku flitet toskerishtja, mirepo per dialektin e tetoves mund te na tregosh ti me teper ...

[Estella]

Nga ato qe kam lexuar, degjuar dhe vizituar kam vene re se Shqiptaret lindur dhe studjuar ne Shqiperi mund ti shqiptojne te gjitha germat e gjuhes shqipe pas asnje problem sidomos Shqiperia e Mesme dhe e jugut. Pak me veshtiresi Veriu i Shqiperise.

Per te gjithe shqiptaret e tjere qe jetojne ne trojet jashe shqiperise secili nga ata kane problemet e veta kur behet fjale per shqiptimin e germave te gjuhes shqipe, megjithate gjuha shqipe ka 36 shkronja dhe duke praktikuar gjuhen letrare shqiptare eshte e lehte te shqiptosh germat ashtu sic duhet.
Mund te them se shqipetaret e Prespes jane nga te vetmit qe mund te perdorin dhe shqiptojne qe gjitha germat e gjuhes letrare shqipe.

[Shën Albani]

Po Estella Prespa i ka edhe zanoret e pasterta, ne Maqedoni bashketingelloret shqiptohen mire, por ka edhe zanore nazale.

Mua me habit fakti se te shkolluarit nuk din te shprehen, kjo tregon se sa pak lexojne, apo se nuk lexojne fare.

Nje njeri me fakultet te mbaruar duhet te cilesohet me shprehje te bukur, te pasur dhe pa perseritje te fjaleve te njejta. Ai jo vetem ne veshje dhe pasterit duhet te dallohet nga nje bujk. Ai duhet te dallohet ne shprehje, ai duhte te posedoje kulture ne shprehje dhe vokabulari i tij duhet te jete i pasur dhe te njoh edhe sinonime , per te evituar perseritjet banale.

Njeriu mbetet gojehapur kur degjon se dikush eshte profesor i shqipes, por asnje fjale nuk e shqipton drejte. Cfare profesori i anglishtes do t´ishte dikush nese nuk mund te shprehet mire , fonetikisht mire ne anglisht ?

Mua me habit nje fakt, pse njerzit qe mesojne gjuhen shqipe nuk e flasin edhe ne shtepi, por sa te takohen me analafabetin , ia kthejne te flasin si ai; e kam fjalen edhe per ata qe e zotrojne, edhe pse keta nuk jane shume. Une nuk kuptoj se pse ne e perbuzim gjuhen shqipe, pse nuk e respektojme dhe pse jemi te zellshem t´i mesojme gjuhet e huaja, por ne shqip jemi Derra!!! Kete nuk mund ta kuptoje!
Ndodh qe njeriu takon nje te ri me fakultet te mbaruar, te veshur bukur dhe posa te degjoje fjalet e pare te vjen per te vjelle dhe njeriu pyet veten si eshte e mundur qe kjo kafshe kaloi 16 vite neper banka shkollore e universitare, por flet si nje pylltar i shekujve te kaluar ???

Kjo ceshtje nuk ka zgjidhje, gjuha shqipe ne Kosove duhet futur si lende obligative edhe ne mjekesi, edhe ne ekonomi, juridik dhe ne te gjitha fakultetet... Kane kaluar mbi tridhejte vjet dhe rezultatet akoma nuk duken, madje turpi eshte se as profesoret e Universitetit nuk e flasin mire!!!!

[Estella]

ta studjosh eshte dicka tjeter dhe ta praktikosh ate cdo dite eshte gje tjeter. Edhe une kam bere 7 vjet italisht dhe para se te vija ne kete vend ku flitet vetem anglisht e flisja, shkruaja, lexoja dhe njihjma mire gramatiken e gjuhes italiane. Sot ka 7-8 vjet pa e perdorur fare kete gjuhe. I perkethej, lexoj, kuptoj dhe shkruaj mire per ta forul kam shuem veshtiresi edhe pse per mua Italishtja ishte gjuha ime e dyte.

Tani Anglishtja eshte bera ajo qe eshte gjuha ime e pare sepse per shumicen e kohes flas Anglisht dhe flas shqip shume fare pak. Mundohem te lexoj ndonje liber ne shqip por me duket sikur i kam lexuar te gjithe sepse ata jane te paket, nuk eshte e njejta perzgjedhje qe mund te beja ne nje gjuhe te huaj si anglishtja.

Me kete shembull qe mora doja te thoja se dikush mund ta studjoje shqipen fare mire dhe per nje kohe te gjate por n.q.s ata nuk kane mundesi te praktikojne gjuhen letrare shqiptare atehere do e kene te veshtire te perdorin germat ose me mire menyren e shqiptimit te disa germave qe ata nuk perdorin ne gjuhen e tyre te perditshme.

Praktika eshte gjeja me e mire. Mendoj se nje mesues i zoti e ka praktikuar gjuhen n.q.s ai'ajo ehste ne gjendje te flasi gjuhen letrare shqipe. ( nuk mendoj se eshte turp te mos shqiptosh mire te gjitha shkronjat e alfabetit) Te sigur se edhe ata kane deshire ti shqiptojne por pamundesia mbase i ka lene ata aty ku jane.

N.q.s nuk do te ishte per forumin shqiptar dhe internetin mbas 15-20 vjetesh edhe une mbase do harroja te shkruaja shqip dhe te lexoja n.q.s nuk e praktikoj shqipen cdo dite.

[illiriani]

tallet sheni, ne fotele...


Mire qe flitet ashtu Shqipja, jasht shtetit ame, kur t'i krahasosh disa karakteristika ekzistenciale, ne cfare kushtesh jetuan e jetojne, kur ishte dhe eshte ne pikepyetje vet arsimi, si ne Kosoven Lindore, e nen malin e Zi, apo edhe nen irjm (por qe shqiptaret jane ma me shumice...e te mos flasim per arbanitet, nen greqine...

Ne Kosove, kush u kujdes nga juridiksioni shteteror, per nje arsim te mirefillte nen ish-rfsj? Vetem mbas kushtetutes se '74, mbase ne '72, u formua me zor Universiteti i Prishtines...filluan kuadrot e para universitare dhe arrijti te behet universiteti me i madh numerikisht me student ne gjithe ish-rsfj (73.000 student te rregullte e me korrespondence)... nga 1972-1980, ishin vetem 8 vite universitare ne Kosove...Pas demostratave 1981, shqiptaret kosovare ishin ne pikepyetje, me qene a mos me qene, pyetje hamletiane...Arsimi privat deri ne vitin 2000...
Periudha me e hershme e arsimit fillor e te mesem, nen thjerzen sllave te regjimit komunist...shkollimi i paket i djemeve shqiptare, edhe ata ishin me shume qe nuk i duheshin as shtepise se tyre...Une i kam ndegjuar vet ''leje te shkollohet, se nuk i vyen asgje shtepise ai...'', se per femren shqiptare te mos flasim...deri pas viteve te 70-ta...Numri i mesuesve ishte i vogel, vijimi i nxensve e studenteve i vogel... Shteti nuk kujdesej, vetem per ata sllavet ne Kosove... Shqiptaret, prej atyre 73.000 studenteve te universitetit te Prishtines, me shume kuantitet, se sa kualitet,
nxori me qindra dr. mr. prof., ku profesoret ishin diplomuar jasht Kosoves, neper kathedra kompetente shqipe, e ne universitete ish-jugosllave...doktoret e shkencave, numroheshin ne gishta, e kishte edhe asi qe kishin titullin dr. pa asnje veper authorike shkencore... Rejimi i mbyste te jithe studentet, mesuesit e profesoret e afte, duke i ndjekur ne shenjestren politike... (sheni tallet ne fotele gjermane tash...), e na qet dokrra per theksimin e mostheksimin e tingujve te Shqipes (sheni, thote ''shqiptimi i tingujve, e nuk e din se tingulli nuk shqiptohet, por theksohet)...

Mbi te gjitha, nga gjithe ai numer studentesh universitar kosovar, doli edhe nje numer i studenteve shume te afte, qe mund te krahasoheshin me studentet e te jitha universiteteve me te dalluara te botes, si ne fakultetet e shkencave natyrore, mathematikore, poashtu eshe ne ato shoqerore, filolojike, juridike, medicinale, pedaogjike etj. Edhepse nen thjerzen e pushtuesit barbar, mesuesit, arsimtaret e profesoret me te dalluar, kryen veprimet e detyrat e tyre prej pedaogu te mirefillte, ku dhane me dhjetra gjenerata te reja...por, qe TE AFTIT ishin te diskriminuar edhe me jete...Guximtaret benin punen e tyre, spjeonin histori illire qe ne klaset e para te shkollave fillore, e lere me ne te mesmet e ne fakultete...nxorem gjenerata te reja nga gjimnazet e Gjakoves, Pejes, prisrenit, Istogut, Decanit, Mitrovices, Prishtines, Ferizajit...por qe ishin te angazhuara rreth formes se clirimit te Kosoves, ku nga 1968, nxorem flamurin kombetar shqiptar nen ish-rsfj...Krejt te aftit shqiptare ishin organizatoret e pare te vlimeve revolucionare, nga Kosova, malesia e MbiShkodres, Lugina e Presheves, Illirida etj...
Nje kohe 1975, u fut ne planprogramet e te jitha fakulteteve universitare - gjuha shqipe si e obligueshme, por, mjerisht ne mase te madhe vetem studentet e Fakultetit Filozofik, qendruan ne shkalle te larte te mbajtjes gjalle te gjuhes se unjisuar shqipe, qe une e quaj GJUHA UNIKE SHQIPE, ku vet Prof. Isa Bajçinca, ishte promotori i pare i Normes se Gjuhes letrare Shqipe, si provim kompakt dhe shume rigoroz...po kyfar sheni, nuk po e njihka Isane... Studentet e fakulteteve tjera si teknik etj...qendronin me juhen shqipe pak me ulte, sepse te jitha provimet pothuaj i pergatitnin ne sllavishtet (nga mungesa ne gjuhen shqipe)...
Ata telekamermanet, e intervistuesit e pasmesnates ne TV, nuk i kane marre ne pyetje ata te aftit, se friohen se ua rrezikojne vendin e punes, por i marrin ata me te cilet luajne me ta...e mu per ate edhe i paraqesin pas mesnate ne TV...
Perndryshe, sot kuadrot universitare te Prishtines, e qendrave tjera, jane ne nivel europian, duke krahasuar me dikend tjeter...

E kane pase shume te veshtire studentet e profesoret e afte, te mbijetojne...! Sheni tallet ne fotele gjermane, gjoja po mbroj gjuhen letrare...

Po theksimi i tinujve: q, ç - gj, xh...kjo e mundoka shenin, se ndegjon pasmesnate TV... ku, ndoshta as qe i bjen ne mend ta flasi letrarishten shqipe, ai te cilit iu ka rrenuar e tere ardhmeria...apo, edhe ka asi kuantitativ, qe as qe kane retorike te pasur, te flasin para opinionit...Krejt, mvaret nga diapazoni i njohurive te njeriut, para opinionit...
Perndryshe studentet shqiptare, jasht shtetit ame, po treojne kualitet edhe ne universitetin e Tiranes, Shkodres etj...

1. Njeriu e ruan nje gje, kur ndjene se e humbe.

Ne Kosove,
ishte nje shumice me e madhe shqiptaresh dhe shkalla e ulte e shkollimit, beri qe shqipja te flitet ne gegenishte me shume...
Kurse ne Malesine e MbiShkodres, derivone nuk kishte as shkolle te mesme dhe deri kah 79-80, studentet e malesise, shkolloheshin ne Kosove, ku sot kemi kuadro mjafte te mira te te jitha profileve...poashtu, nga irjm, Illirida, ata prof. te studjuan ne Kosove, formuan Universitetin e Tetoves, sot me mbi 6-7000 studente...

Ta marrim ne pergjithesi, Shqipen, nuk flitet as shkruhet askund drejte: tek dardanet mbreteron nazalizmi, sikurse tek shkodranet
e tek qendra shqiptare, e juore rrotacizmi...ajo qe eshte a-hundore ne veri, eshte po ajo e-hundore ne jug...qe ta flasim te verteten, ne shtetin ame 90 vjet shtet, a flitet e shkruhet drejte juha shqipe? Ku doni te krahasoni 7-8 vjet universitare, me mbi 50 vjet...Kete e din gjithkushi, po kyfare sheni, po luan rolin tjeter ketu, te mbrojtesit te kongresit '72...ku shihet manipulimi i tij me llafe plakash...gjoja po ndikoj dicka...

Punen qe nuk e ben ti, e ben tjetri...thote nje fjale. E vetmja je institucionale shqiptare universitare ne perjithesi, ka mbet vetem kongresi i drejtshkrimit '72, ne shenje te nje gjuhe qe ta flasim tok gjithe shqiptaria...Ne rregull. po nga jithe ajo amulli politike, cka e ku mbeten universitetet tona dhe akademite e shkencave? Ku eshte zeri i tyre? A duhet dikush te kujdeset per mbarevajtjen e respektimit te nje gjuhe edhe kur eshte gjuhe shteterore se? E te mos flasim per politikajt shqiptare ne perjithesi, cfare fjalori kane ne media... Ne mungese te nje uniteti kombetar, si ent shkencor akademik mbareshqiptar - behet gjithe kjo tollovi, deri edhe ne kete forum ketu...Kujtoni gjermanishten e vet gjermaneve dhe ate te austriakeve. Kush e flet me bukur e me paster. Kuptohet, austriaket. pse. Sepse, i kushtojne kujdes ne nivel mbarevajtjes se gjuhes gjermane. E tash, krahasoni gjermanishten e Zvicres veriore e qendrore, me gjermanishten ne perjithesi...gjermanit i duhet 'perkthyes' te flasi e ta kuptoj jermanishten e zvicres qendrore, ku flitet, shkruhet, shkollohet ne krejt dialektin zvicran...apo, ta marrim frenjishten e Gjeneves me te vet Frances, italishten e Zvicres me te Italise, apo edhe vet italishten e Italise veri-jug... Nuk i dalloni ju keto segmente diakronike linguistike...? Te mos flasim per juhet sllave, kur ato jane me shume dialekte sllavishte se sa vet gjuhe...

Shqiptaret jasht trungut arberor politikisht, duhet vajtuar ata nen greqine...se kendej tashetutje pritet progres i gjithanshem...

tallet sheni ne fotele
e luan kryet sikur dele
per mjerimin e shqipes...

[Tal Aga]

Shën alban, cili qenka ai kanali i katërt TV (pos 21, RTK1 dhe TVSH) dhe ku mund të shihet (pozita, frekuencat)?

Këtu, tani u hapën më shumë çështje, nga njëra anë gjuha në TV dhe nga ana tjetër folja e gjuhës nëpër krahina të ndryshme shqiptare si dhe histori e shkaktarë (faktorë) në zhvillimin e gjuhës shqipe në Kosovë e vise tjera.

Që gjuha shqipe përdhunohet nëpër mediat e shkruara dhe ato elektronike, si në Shqipëri ashtu edhe jashtë sajë, kjo nuk është kurrfarë risie, për fat të keq kjo është shndërruar në modë dhe sipas logjikës së këtyre gazetarëve dhe punëtorëve tjerë publik sa më shumë që të përdorësh fjalë të huaja (surprizë, eveniment e qindra, qindra të tjera) aq më "cool" je!! Në këtë valle prijnë mediat tiranase e si dele të bindshme pasojnë mediat kosovare sepse ato qenë mësuar gjithnjë të kopjonin Tiranën sepse mendonin që në atë mënyrë do të jenë më shqiptare.

Shën Alban, përmende dikund më lart "dialektin tetovar", me sa di unë, ne kemi vetëm dy dialekte; e folmja ose "përthyerja" tetovare do ta quaja unë, bënë pjesë në dialektin geg. Në të folmen tetovare mungon y-ja, ajo atje është i (ii).

Ne në të shkruar përdorim 36 shkronja por tinguj shqipja ka më shumë, kemi aa (barrë, farë) dhe nuk di se a quhet kjo hundore a qiellzore por megjithatë shqip është dhe assesi nuk mund të jetë gabim sepse kështu e thekson populli pa marrë parasyshë që nuk gjindet në fjalor sipas kongresit të 72-shit, pastaj e (për dallim nga ee), pastaj i ( jo ii e thellë) gjithashtu o, u dhe y. Pos këtyre kemi në shqip edhe tingullin ng (s'e kemi në fjalor zyrtarisht, jo).
Kemi pra, 43 tinguj dhe, do të ishte e pëlqyeshme që të gjithë shqiptarë të mund t'i theksojnë saktë dhe t'i përdorin drejtë, një sfidë e mjaftueshme për gjuhëtarët shqiptarë.