Imam Husein Mensur El-hallaxhi (857-922)

[Mexhid Yvejsi]

Mexhid YVEJSI, Gjakovë

IMAM HUSEIN MENSUR el-HALLAXHI
(857-922)

Husein ibn Mensur el-Hallaxhi ishte siç ishte, një personalitet me një jetë të çuditëshme, të habitëshme, të mahnitëshme.
Emri i tij i plotë është: Imam Ebu Mughith el-Husein ibn Mensur el-Hallaxh el-Bejdevi el-Vasiti.
Lindi në vitin 857, në Medine el-Bejda, një katund i vogël në krahinën Fars, në jug të Iranit.
Qysh si fëmi kishte dëshirë për dituri. Kjo dëshirë erdhi duke ju shtuar, aq sa e mësoj përmendësh Kur’anin e madhëruar. Atëherë, i vazhdoj mësimet në qytetet Vasit, Tustar dhe Basra të Irakut, tek dijetari Shejh Sahl et-Tustari.
Studimet i ndoqi në Bagdad, tek dijetari më i njohur i kohës, Imam Xhunejd el-Bagdadi, si edhe tek dijetari i madh,
Shejh Amir el-Mekki, të cilët e mësuam, e edukuan, e frymë zuan me porosi hyjnore, e përgatitën edhe në rrugën shpirtërore…
Imam el-Hallaxhi ka shkuar tri herë në Haxhxh, në vendet e shenjta, Mekke dhe Medine. Herën e parë ka qëndruar një vit, kryesisht në vetmi , në Arafat, ka qëndruar në lutje, përmendje, përkujtim, gjithnjë në agjërim, me gjuhën e agjëruesit duke e madhëruar, falënderuar, emrin, emrat e Krijuesit…
Pesë vjet ka shetitur, ka vizituar vende e njerëz të shquar, nga Jemeni në Arabi, prej Kinës në Hindi. Ka qenë edhe në Horosan, Ahvaz, Sistan, Turfan deri në Turkistan.
Ka takuar, ka biseduar, ka debatuar me dijetarët më të shquar, si Shejh esh-Shibli, Shejh Ebu Jezid Bistami, Shejh en-Nuri dhe të tjerë dijetarë sufi…
Me këtë përvojë të madhe, që e kishte përfituar, Imam Mensur el-Hallaxhi kur u kthye në Bagdad ishte tashmë ndër njerëzit më të kulturuar, më të ndriçuar, më të shquar…
Kishte shumë miqë që e dojshin, por edhe shumë armiqë që e përgojojshin, e sulmojshin, e dënojshin…
Herën e parë është dënuar me tri vjet burg, sipas urdhnesës fetare, nënshkruar, lëshuar nga Imam ibn Daud el-Zahariu…
Herën e dytë është dënuar me tetë vjet burg. Kurse më në fund, me 26 mars 922, u dënue me vdekje. Sipas vendimit, i prenë duart, këmbët, kokën, i coptuan krahërorin, e dogjën në zjarr dhe hirin e hodhën në lumin Dixhle të Bagdadit…
Përse u torturue, masakrue Imam Mensur el-Hallaxhi ?
U torturue, u masakrue për shkak të fjalës: “Ene el-Hakk” (Unë jam I Vërteti apo e Vërteta).
Me këtë fjalë dëshironte të tregonte pozitën e tij shpirtërore të posaçme – Fena Filah, Beka Bilah (Shkrirjen tek Zoti, mbetjen tek Ai…)
Shejhu i tij, Imam Xhunejd el-Bagdadi, e kishte këshilluar me dashamirësi që të hiqte dorë, që mos ta përdorë këtë fjalë, meqë ai e kuptonte dhe dëshironte ta mbronte, por Imami i tha Imamit:
“Kini të drejtë zotëri, por mue më ka mbulue Dashuria E Zotit. Nuk shoh asgjë tjetër përveç Atij.”

Imam Xhunejd el-Bagdadi, në atë vendim, për ekzekutim, kishte shkruar:
”Sipas Ligjit Islamik, Sheri’atit, ai është fajtor. Sipas të Vërtetës në Brendësi, All-llahu e di.”
Pas vdekjes së Hallaxhit dijetarët myslimanë u ndanë: Një pjesë e quante qafir, kurse pjesa tjetër thoshte: Jo, nuk është qafir, por është martir, dëshmor, shënjtor…
Shejh Abdul Kadir Gjilani, për të mbrojur Hallaxhin, ka shkruar në librin e tij “Behxhetul Esrar” këto fjalë:
”Hallaxhi atë fjalë e tha me një gjuhë dehjeje të zemrës, me një zë të pa njohur nga populli”
Mevlana Muhammed Xhelaleddin Rumiu, duke e mbrojtur Hallaxhin, thotë këto fjalë:
“Shënjtorët e Zotit shumë herë, kur janë në gjendjën e hutimit, flasin të tilla fjalë. Pastaj, kur zgjohen kërkojnë ndjesë prej Zotit. Pra, fjala e Hallaxhit e këtij lloji është…”
Kurse, Shejh Ibn el-Arabiu shkroi posaçërisht një libër për të mbrojtur Imam Hallaxhin. Ky libër e ka titullin:
“Siraxhul vehhaxh fisherhi kelami Hallaxh” (Kandili i dritës për fjalën e Hallaxhit”.
Husein ibn Mensur el-Hallaxhi përveç që ishte Imam, Shejh, ka qenë edhe poet, shkrimtar…
Kryevepra e tij është libri “Kitab el-Tausin”, një libër
ku flitet rreth Njëshmërisë (Teuhidit)…Ka shkruar edhe shumë poezi kushtuar dashurisë, Dashurisë Hyjnore, ka shkruar poezi kushtuar mëshirës, Vulës së Pejgamberisë, Mëshirës Njerëzore…
Dhe më në fund, qe një poezi nga Hallaxhi, ku në Detin e Dashurisë ke mundësi të freskohesh, të lehtësohesh, prej mërzisë…!

NË DETIN E DASHURISË


Në detin e dashurisë
Nuk do të pushoj,
Vazhdimisht do t'notoj.
Lartësohem me valën,
Pastaj përpiqem
Të tërhiqem
Dhe vala më ndihmon.
Por, fundosem
Pak më vonë...
Atëherë,
Dashuria më barti,
Më hodhi,
Shumë larg....
Ku nuk ka asnjë shteg,
Ku nuk ka asnjë breg...

Mexhid YVEJSI, Gjakovë