Moska do të tentojë të depërtojë përmes kapitalit edhe në Kosovë

[DYDRINAS]

Intervista

Ballkani mbetet strategjik për interesat e Rusisë lidhur me rrugët e gazit


02-05-2009

"Për shkak të vijave të naftës dhe gazit, Ballkani do jetë me rëndësi strategjike për Rusinë. Moska do të tentojë të depërtojë përmes kapitalit edhe në Kosovë", thotë Andrey Shary, ekspert i Radios Evropa e Lirë për Rusinë.

Rusia edhe më tutje refuzon të njohë pavarësinë e Kosovës. Cilat janë motivet e vërteta të këtij qëndrimi të Moskës zyrtare?

Ka disa shkaqe. Qëndrimi zyrtar thotë se shpallja e pavarësisë së Kosovës nuk ishte në harmoni me normat ndërkombëtare dhe Rezolutën 1244. Shkaqet tjera janë të natyrës taktike. Rusia është duke e shfrytëzuar pavarësinë e Kosovës si përgjigje Perëndimit për mosnjohjen e tyre të Abkhazisë dhe Osetisë Jugore. Shkaku i tretë qëndron në faktin se diplomacia ruse është diplomaci e shekullit XIX, kur paqja bëhej sipas recetave të Kongresit të Berlinit dhe kur kishin ndarë Ballkanin si kanë dëshiruar. Ky qëndrim imperialist dhe carist ende është në fuqi dhe do të mbetet gjithnjë derisa kjo garniturë qeveris në Moskë. Në Kosovë mund të mendojnë se gjërat do të ndryshojnë kur të largohet Putini. Por, unë them se kur ai të largohet, do të vijë një edhe më i keq, një nacionalist edhe më i madh, sepse rrethanat e brendshme në Rusi vetëm sa po përkeqësohen.

Rusia kundërshton pavarësinë e Kosovës për shkaqe të brendshme apo për shkak të solidaritetit me Serbinë, siç thonë disa?

Të dyja nga pak. Megjithatë, solidariteti me Serbinë është floskulë ideologjike dhe nuk ka ndonjë rëndësi të madhe. Solidariteti me Serbinë për Rusinë do të thotë të blesh në Serbi krejt çfarë mund të blihet. Rusia do të tentojë të depërtojë përmes kapitalit edhe në Kosovë. Sa u përket motiveve të brendshme, ato ekzistojnë. Tash për tash, Rusisë i duhet Kosova si kundërpeshë për situatën në Kaukaz, sepse kështu Moska dëshmon se dominon jo në Ballkan, por në territoret e ish-Bashkimit Sovjetik.

Kur bëhet fjalë për Kosovën, Rusia shpesh thirret në Abkhazinë dhe Osetinë Jugore. Çfarë qëndron pas kësaj paraleleje?

Nuk them se Rusia ka bërë punë të mirë kur ka njohur pavarësinë e Abkhazisë dhe Osetisë Jugore. Kuptohet që jo. Por, ka vepruar ashtu për të thënë se Kosova ka qenë presedan.

A mendoni se Rusia synon të rikthejë ndikimin në Ballkan, siç thonë disa, apo qëndrimi ndaj Kosovës dhe Serbisë është i natyrës taktike?

Ballkani për Rusinë tash paraqet vijën e dytë të mbrojtjes. Për Moskën, më i rëndësishmi, tash për tash, është territori i ish-Bashkimit Sovjetik. Por, nëse Rusia dëshiron ta shpallë veten fuqi të madhe, dhe ajo dëshiron një gjë të tillë, atëherë i rëndësishëm është edhe Ballkani. Nëse gjërat do të shkonin mirë për Moskën, atëherë Gjeorgjia do të qetësohej, Ukraina nuk do të nisej drejt NATO-s dhe nëse edhe në territoret e ish-Bashkimit Sovjetik gjërat do të shkonin sipas llogarive të Moskës, atëherë në radhë do të ishte Ballkani. Për shkak të vijave të naftës dhe gazit, Ballkani do të jetë me rëndësi strategjike për Rusinë.

Tensione të reja midis NATO-s dhe Rusisë

Mes NATO-s dhe Rusisë ka tensione të reja. NATO dëboi dy diplomatë rusë. Ambasadori rus në NATO, Dmitri Rogosin e kritikoi vendimin e Aleancës. Zënka janë rishfaqur edhe për provincat e Osetisë Jugore dhe dhe Abkhazisë.
Të mërkurën (29.4.) kishte shenja për rifillimin e dialogut - të enjten (30.04.) filloi të fryjë sërish një fllad i lehtë i Luftës së Ftohtë nga Brukseli. Vetëm një ditë pas takimit të parë, pas disa muajsh të Këshillit NATO-Rusi, dëbimi i dy diplomatëve tronditi raportet mes NATO-s dhe Rusisë. Siç konfirmoi ambasadori i NATO-s, Dmitri Rogosin dy bashkëpunëtorë të tij kanë humbur akreditimin në NATO.
Rusia ka një zyrë në hapësirat e NATO-s. Njëri prej dy të fajësuarve është djali i ambasadorit rus në Bashkimin Evropian, tha Rogosin: "Ky është një provokim. Ne besojmë që ky provokim bëhet në një moment shumë të keq, sepse ne sapo kemi filluar të përmirësojmë marrëdhëniet me NATO-n. Dikush në NATO po kërkon një skandal". NATO e ka ngrirë punën e komisionit të përbashkët me Rusinë në gusht të vitit 2008, pasi që Rusia pat marshuar me trupat e saj në Gjeorgji. Megjithatë, vendet anëtare të NATO-s vendosën në fillim të vitit që të rivendosin dialogun me Rusinë. Më 19 maj do të mbahet një takim i ministrave të jashtëm të vendeve anëtare të NATO-s dhe Rusisë. Sidoqoftë pjesëmarrja e shefit të diplomacisë ruse, Sergej Lavrov nuk është ende e sigurtë. Ambasadori rus në Nato, Rogosin: "Personat, të cilët i kanë parashtruar këto fajësime duan që Lavrovi të mos vijë në Bruksel. Unë kam biseduar para disa orësh me Lavrovin dhe ne po mendohemi se si duhet të veprojmë. Kjo për faktin se ky nuk është rast normal spiunazhi".
Një eston i ka dhënë dokumente të NATO-s shërbimit të fshehtë rus/Dëbimi i dy diplomatëve siç duket ka të bëjë me një nëpunës nga Estonia. Një gjykatë e ka dënuar atë në shkurt me akuzat për spiunazh, me 12 vjet heqje lirie. Ai thuhet se i ka dhënë dokumente të NATO-s shërbimit të fshehtë rus. Rogosin thotë: "Të dy rusët nuk janë spiunë. Akuzat kundër dy kolegëve të mi janë absurde". Nga ana tjetër, NATO-ja nuk është shprehur deri tani për këtë rast.

55

[DYDRINAS]

Zëri i Rusisë: Ç’kërkon në Kosovë trashëgimtari i fronit mbretëror shqiptar?

“Dy realitete racionale” i quajti ekzistencën e Kosovës dhe Shqipërisë në hartën politike bashkëkohore të Evropës Presidenti kosovar Fatmir Sejdiu. Kjo deklaratë tingëlloi nga goja e tij në takimin e zhvilluar me “trashëgimtarin e fronit mbretëror shqiptar” Leka Zogun e Parë. Sipas fjalëve të zotit Sejdiu, Kosova dhe Shqipëria “janë dy shtete dhe në një cilësi të tillë ato do të bashkohën me famijlen evropiane”. Por a është vallë kështu në të vërtetë? Dhe ç’kërkon në Kosovë trashëgimtari i fronit mbretëror shqiptar? Dëgjoni në lidhje me këto pyetje mendimin e vëzhguesit tonë, kandidatit të shkencave historike Pjotër Iskenderov. Ai shkruan: Thëniet e sipërpërmendura të Fatmir Sejdiut tingëlluan në kontekstin aspak të thjeshtë politik për Shqipërinë dhe Kosovën. Këto kohët e fundit në kryeqytetet evropiane filluan të flasin sërish mbi krimet e kryera në Kosovë kundër serbëve dhe banorëve të tjerë me kombësi joshqiptare. “Ne jemi të gatshëm të hetojmë raportime të tilla”, deklaroi këto ditë Kreu i Misionit veprues të BE në krahinë Iv de Karmabon. Gjenerali francez e bëri publike këtë thënie në Tiranë, ku ai u ndodh me një vizitë dhe u takua, në veçanti, edhe me Ministrin e Drejtësisë Enkeleid Alibeajn dhe pikërisht ditën tjetër pas asaj kur Fatmir Sejdiu i hodhi poshtë me mllef të gjitha këto akuza. Lideri kosovar dhe trashëgimtari i fronit mbretëror shqiptar kanë vizionin e vet përkatësisht të shkuarës, dhe, më kryesorja, të ardhmes së Kosovës. Për ta nuk janë kurrësesi ligj bile edhe faktet e bëra publike një vit më parë nga Kryeprokurorja e Gjykatës Penale Ndërkombëtare për ish Jugosllavinë Karla del Ponte mbi vrasjet e serbëve paqësorë dhe trafikimin ilegal të organeve njerëzore nëpërmjet klinikave në veri të Shqipërisë, po ashtu si dhe ato më të freskëta. Para pak kohësh informacionin e vet mbi krimet e krerëve të UÇK-së — ndërsa aktualisht personave kryesorë drejtues në krahinë — e publikoi korporata britanike BBC. Kurse raportuesi kryesor i Asamblesë Parlamentare të Këshillit Evropian, juristi zvicerian Dik Marti, tashmë deklaroi mbi gatishmërinë për të bërë hetimin e vet në lidhje me këto fakte. Dhe duhet thënë, se ai ka një përvojë mjaft të pasur në zhvillimin e proceseve hetimore në lidhje me çështje të bujshme ndërkombëtare. Mjafton të kujtojmë këtu evidentimin nga ai të fakteve që kishin të bënin me shfrytëzimin e “burgjeve sekrete” në vendet evropiane prej CIA-s amerikane. Nuk duhet të gënjehemi nga konfirmimet e Fatmir Sejdiut dhe Leka Zogut të Parë në lidhje me “dy realitetet shqiptare”. Të dy ata flasin tashmë që prej kohësh edhe për hapësirën unike shqiptare në Ballkan, edhe për domosdoshmërinë e koordinimit të përpjekjeve të Shqipërisë, Kosovës dhe liderëve të tjerë shqiptarë në vende të tjera të rajonit- në Mal të Zi, Maqedoni, Greqi. Sepse njohja e njëanshme e pavarësisë së Kosovës nga ana e SHBA-s dhe vendeve kryesore të BE krijoi faktikisht perden maskuese ndërkombëtare dhe propagandistike për mbulimin e planeve shqiptaromadhe, mendon Shefi i Degës së Historisë së Popujve sllavë të Evropës Juglindore në kohën e re të Institutit të sllavistikës të Akademisë së Shkencave të Rusisë Aleksandër Karasjov. “Aktualisht është bërë më se e qartë, se në Kosovë nuk pati mijëra viktima, për të cilat deklaruoi asaj kohe NATO për justifikimin e bombardimeve të Jugosllavisë. Qindra mijëra shqiptarë vërtet u detyrua të largohen nga Kosova në vitin 1999, por ata morrën arratinë nga krahina për ti shpëtuar bombave e raketave të NATO-s dhe jo prej forcave të liderit të atëhershëm jugosllav Sllobodan Millosheviç. Në vitet pasuese pozita e Perëndimit vazhdoi të mbetet antiserbe. Si përfundim, kjo gjë u mishërua në njohjen e pavarësisë së Kosovës nga ana e SHBA-s dhe shumica e vendeve anëtare të BE, më injorimin gjatë kësaj të fakteve të krimeve antiserbe”, vë në dukje Aleksandër Karasjov. A ia vlen të habitesh pas kësaj nga rritja e aktivizimit të liderëve shqiptarë të kallëpeve të ndryshme? Ata po avancojë me vrull nëpër rrugën e shtruar mbi erën e gjakut serb dhe idetë shqiptaromadhe.


17.04.2009