Beteja e Fushë-Kosovës në vitin 1389 në Drenicë

[Kreksi]

Amurathes,nc maximafuorum esedes extaret,nobilium continuo fepeliri,gregariorum vero militum corpora, inprofluentemproiiciftatimedixit. Quare Schithnizae fluminis accola?,diu eius pifcibusabftinuere. In faxorummorcm campus adhucoflibusopertuseft, terra coli citra crcbram armorum inuentionem,vllo pado nequit.Locus,ex iniigni clade,illuftris eft habitus. Quamuis Turca: cruentiflima vidoria cefferit, fufis fugatisq; hoftibus, eorum tarnen ca?dcs multo maior, quàm Vngarorum. ye Quippe quumTurcarú quatuor & trigintahominummilia,Chriítianorum tan tum odo miliaca?fa,referuntur.Vniuerfahíc Pannonia? nobilitas occubuit.Ná hicEmericiduo,Ladiílaus,Thoma$ Zeech,Francifcus Banus,Ioannes Zechel Coruini è forore frater, Benedidus Lofloncius,Stephanus BanfH Epilcopus Coroneníis Legatus apoftolicus,Georgius Chiach,& Robertus Спаг,тпитс
rique Proceres,ас nobiles oppeticre. Multi capti, & ante Amurathem poftero die ex edicto obtruncati. Ioannes Corothna quoq; captus eft,in Afiamqj tranf* latus,Byrfx feruitium femeftre perpeíTus,moxiEgeum, Creticum,Ionium,Adriaticumque pelagus emenfus, per Dalmatiam in Pannonias fe recepit. Octo Vngarorummilia in hoc bello ca:fa, Corinthiis Amurarhes eodemméfe fignificauit.Ex his qui eimferant,quicunquc per UlyricumeffugerCjper Dalmatiam incólumes redierunt : qui per Rafciam, qua vénérant, rcuerti contendere, lie infeftam vbique latrocinas prouinciam inuenere, vt pauci euaferint* qui aut fpoliati aut carii non fuerint. Coruinus,quem cxpeditifîimum aufugifle dixi
ïo mus,infeitam ac varum fortunaminuenit,dies tres cquo inue&us, per auia locaitcr facit,cibi &: potusexpers : quarto,inciditin duoslatrones,dimiflo dudu cquo,qui ргге nimio labore defecerat.

[Kreksi]

Coruinus autem grauiílimo bello internus, iter pro virili fuaproperare, creberrimis Sandarobechum Albanenfium Principemli* tcris vexare ( quo cum aduerfus Turcam, pauló ante fordus percuflerat j vt ap>properaret,quando iam ipfehoftibus appropinquabat : ita enim cum eo conii10 liuminiucrat, vt ipfc cu Vngaris àRafcia Bulgariaqj, ille ab Illyrico Turcis pariter occurrerent, vt à fronte tergoque vexati, facile vincerentur. Quod haud ab re fuiíTet,uSandarobechus,qué illi Barbare Alexandrum dominum vocanr, pradioin tempore adfuiflet. Sed immatura pugna: feftinatio, redi coníilij finemintercepit. Amurathes Defpotis coníilia nequáquam aípernatus, Coruino Regnum inuadentinonoccurrit,permifithoítem vltrà progredi, atquc ipfe duorum triúmve dierum itinere fubfequitur, àtergoq; ne retro pcdem referrc poflit,iter obftruit. Iam in planiciem vterqj peruenerat, quam in Rafcia: Bulgariacque finibus longe lateq, fpaciantem, Rigomczeu Vngari, Raíciani Cofonam nunc vocant,nos Campum Merulae interpretamur.Hácfluuius interfluit, to qui Schithnizanunc dicitur,& ab Illyrici montibus deflucns,a.liquandiu vagatus,Iítxuminfluit. Campi huiufce longitudo,pafluum eft viginti milium,quinquemilia continctlatitude Circumuallatur vtrinque montibus amoenifíimis, incirci fpeciem : 6c fluuius,ac montium appendices, reconditauc conualles, proximè haud iniucunda vicorum frequentia cclebratur. Quum in campum, haud aliter atque inagona,prius Vngari,deinde Turci defccndercnt:adpagum amnisaccolam,quiinaditufituseft,anusexclamauitcu quàmvereor,neparum arquis Vngari nunc dimicent aufpiciis, quando traie&us eorú vado exercirus vix vnum, Turcarum verö dies tres fluuium perturbauit: veluti futuram cladem ex inopia copiarum,hariolaretur. In media ferè planicie, collis moje dicus aíuirgit,cuiusradices Schithnizalambit. Non multó vlterius,adcaputauoris,qua:dam turris erat,cuiufdamolim Amurathis tumulus & pyramis, qui profligato exercitu,ibi exfus Se fepultus eít.Illud quoquenunc Amurathes verebatur, ne Coruinus qui praceíferat, in malumhoftis aufpicium pyramidem praeoecuparet.

[Kreksi]

po e vertet eshte qe eshte ky fshat ne drenice ...llausha afer prekazit eshte...

Une isha dy tri here në Llaush, vetem kalov aty pari, dhe nga pozita gjeografike e saj kuptova se vertete ky vendë ka patur dikur rëndêsin e saj strategjike, të hyrjes së Lugines së Drenicës. Poashtu edhe nga google earth bera hulumtime, dhe vertetohet e njëjta gjë se kêtu ishte ( hyrja) Dera, pra mund të themi lirishtë sot se emri i këtij fshati në gjuhen shqipe duhet të ishte më së miri më këtê emer se sa te mbaje një emër të pakuptueshëm= llausha=DERA, ose Hyrja por e logjikshme do ishte Dera.
Mendoj sê këtu ështê rêndësija e toponimeve në trojet tona, nëse gjêjmi kuptimin e plotë të atij emri, qoftë edhe nga gjuhêt e huaja, në të ardhmen mendoj se emri Llausha i pergjigjet kê¨tij kuptimi jo të
çpikur por real besoj. Mirëpo para se të mbylli kêtë diskutim, qê dikush e quan edhe tê pa pelqyer dhe si e dini kanë filluar perçarjet si gjithmon ne forume me etiketime, pa kurrfare deshmije te percaktojnë nê njê grup te pa këndshem, edhepse têrê jeten ia kam kushtuar hulumtimeve, kuptohet vetem pêr tê mirën tonê, dhe nese keto kerkime të emrave te vjeter që disa i quajne keshtu " Postuar më parë nga "X" si gjoja ;
"Toponomia e mësipërme s'ka kurrfarë realiteti me emrin e Kosovës.Ato janë fantazi të diletantëve përvetësues,siç dinë të bëjnë armiqtë përherë"..?! ...normal se duhet vêndosur ketu edhe njê pikpytje te madhe dhe nje pikçyditje !
Si ka mundesi të akuzohet ose keq kuptohet një anêtar nese ai bênë hulumtime në tê miren tonë tê perbashket per emrat e vjeter tê vendit apo diçka tjeter dhe të etiketohet si armiqêsor ky veprim ? ..Pra nuki kuptoj këto etiketime koheve te fundit ndaj meje, nese kam gjetur burimin më të vjeter tê emrit Kosova nga njê dokument i vjeter i cili vjenë 60 vite pas Betejes se Kosoves do thote qê nga viti 1448 se autori e ka publikuar më vonë në vitin 1478 por ishte në ke^te kohën e betejes se dyte te kosoves, sipas disave ndoshta edhe prezent ne vendine beteje, sepse Antonio Bonfini lindi ne vitin 1427 dhe se vepren e tij e perfundon më vonê por me siguri që emri i vendit të Betejes së Kosoves êshtê quajtur Consonam=Kosonam, që jemi në gjurmê tê dehifrimit tê domethenjes se çka do thotë ky kuptim i këtij vendi te betejse, se dihet qê nê atê kohê, nê shekullin e XIV e XV-të, territori i pushtuar i veriut të Kosovës ishte i njohur nga të huajt ndyshe, ku disa e quanin Amselfelder, tjerët Rigomazeu, kurse Rascianet (Ras= dhe Rascie= rrjedh nga gjuha shqipe =kulla e =rrasave=, behet fjale per keshtjellen e Rashkes qe në fiillim ne kohen Bizantine para se te vijne serbet quhej Rase, nga nje kronike bizantine, pra nuk eshte fjale sllave siç mendojmi) pra tani na mbetet ta zbulojmi se çka do thote Consonam=KONSONAM ?
Dhe nuk e kuptoj se si mund ta quajmi punë tê "dilitanteve apo te armiqve nes bejmi keto kerkime ? .. mua me habisin keto paragjykime, se nga vijne dhe cilat jane interest etyre qe ne lexuesit shqiptar nuk pakemi te drejte as te dijmi se kah vjen emri Llausha as emri i Kosoves asgje ne nuk pakemi te drejte te dijmi as qe duhet te interesohemi te dijmi, dhe ndoshta edhe nuk guxojmi te dijmi, mirepo shtrohet pytja; nga kush jemi te detyruar te heshtim ne ?
Cilet jane ata qe pengojne ose çka iu pengon atyre nese jemi te interesuar ta dijmi se cili ishte emri i saket i Kosoves qe sot e tere bota e njehe me ekte emer por asnje fakt asnje argument deri me sot nuk na doli i sakte i shkruar se prej ciles epoke e quajn kete vend me emrin Kosova ose perafersishte si ne kete rast, qe shihet pa dyshim s e ektu vjen prejardhja e emrit Kosova nga Consonam=KONSONAM, ku pastaj edhe gjuhetaret besoj se mund te na ndihmojne se ç'do te thote ky emer, njesoj si per emrin Llausha qe ju fola se vjene nga fjala rumune "Llausha" = qe do thote =Dera.. dhe me gjitha keto perpjekjet toan dalin anêtar të tjere qe pengojne ofendojne dhe bêjnë edhe shantazhe ..nê mênyrê qê tê mos diht gje per prejardhjen e ketyre emrave, unë ende nuk po e kuptoj arsyen e të menduarit te ketyre personave.. te cilet edhe i kam injorua, as qe i lexoj fyrjet e tyre.. mua me intereson dituria e jo thashe thêmet.


Burimi; http://renesancailire.blogspot.fr/20...de-kosovo.html

[kutje]

Se pari Kreksi,ska emen llausha ne Kosove,pore Llaush,e ti thue dera,ne gjuhen rumune.gabim e ke.E ke firmat gjermane austriake qe shesin,malle te teshave dhe quhen LLausha.E dyta po te kishe lexue librat te HABSBURGVE dhe arhivate tyne,ku pinjolli i tyne thote,se historia serbe ashte e rejshme ndryshe kishe veprue.E treta ka studenta qe posa kane marun diploma te kesaj kohe ,diploma,dhe kane mendime tjera.Thuesh Rigomezu,pastaj rashka,RASE.Emni Kosova ashte shume i vjeter,dhe shqipetaret e perdorin me mija vjet,prej qe u dale kosa,me pre BARI.prej kohes te hekurit se na e qpikem kosen.Kurkushi nuke dine me kosit ma mire se shqipetari.Bile edhe grat kositin shume mire me kos.Mirepo dijne ma se miri me maru djathin DARDAN,dhe KOSIN dardan.KOS,ma te mirin e bajshin ,dhe Roma nuke mujshin me mare dardanin bashe sheri kosit deri me 9 vit te epokes,sepse ja u tharbshim dhomet.Mirepo ma vone maruem KOS ma te mire,te ambel e jo te tharpte me ja u tharbe dhomet,dhe u banem vasal te tyne,dhe jo OKUPUES.NEVE kure nuke na okupoi kerkush,se kemi KOS te tharbet,vetem ju sherbejna per LUFTA.

[Kreksi]

kutje,

Ti me thua se nuk ka emer LLAUSHA ? ..me te vertete është per tu habit ketu, çka nuk lexon njeri.. A e ke lexua lbrin e Mr. Ibrahim çitakut Drenica apo Bibla e Drenices 890 faqe ?

Autori e thote kështu; Emri Llaushë nuk ështê shenuar në deffterin e regjistrimit të popullsisë së kësaj ane në vitin 1455. Ështê shenaur fshati Lovisha, që kishte 97 shtëpi, por nuk ështê e saket se a ështe ky fshati Llaushë...!
Austriaket kane ardhur vertete deri aty kunder turqeve, nê një hart te vitit 1689, më emrin Lausa, do thotë se ushtria austiake që kaloi ketu pari por nuk kane banuar aty, do thote se emri eshte shenua sigurishte sipas banorve te vendit si e quanin ata..mirepo edeh turqit ne shekullin XIX te e regjstrojne per here te pare keshtu Lausa kurse sot quhet LLAUSHA ... !
Pra ne asnje gjuhe nuk pershtatet ky emer, per ate edhe po shtrojmi pytje se nga vjen emri Llaush si thua ti ?
Une e di se si e quajten austriaket se librin e kam perpara syve por nuk ka asnjë burim te domethenjes se çka kuptojmi me emriin =llaush= njashtu si edhe me emrin e Kosoves, çka kuptojmi me emrin COSONAM= ku autori Bonfini e permend i pari..se po te kishim ditur ne sot nuk do ksihim biseduar per prejardhjen e emrit Kosova...!
ështe çudi me e vertete me ju...athua çka keni pi andej a me tregoni ?

Lausa =do të lejojë= kuptohet vetem ne gjuhen e estonisë.. qe po del kuptimi se aty ishte Dera, hyrja leja e kalimit...!
çudi kjo vetem ti thua se nuk egziston fshati Llausha.. qe pra ketu MUZIK FOLKLORIKE NGA LLAUSHA - YouTube

os e nese i dini keto dy emra te na i zbertheni, pse nuk e shkruani kuptimin e saket por flisni marrina kos.; e pa kos...kur dihet fare mire origjia e kosit qe vjene nga Mongolia per here te pare njerzimi e ka fermentua atje ne tunda... e ti me thua se eshet zbulim i kosovarve atehere shume mire, e gjetem...pse nuk je lajmrua me pare, ku ishe o kutje ? .hahaaaa !

[kutje]

Qesharake,dhe shume qesharake,defteri i vitit 1459,po qfare tefteri,o njeri qfare beteri.ku i mer ti pergjessit,kjo her e OBLAST VUKA BRANKOVICA,her DEFTER i TURKUT,keto fallcifikime serbo sllave.Kurkund nuke dihet ramja dhe hymja e turkis ne kosove.Kosova shume vone ra nen turki,bashke me shkupin,Shqypnija tek ne vitin 1478 ra shkodra,ti shume i menqem,bile ne prishtine i bojne xhamijat te sulltan muratit,se i paska okupue tokat tona,dhe xhamija op 6 00 vjet te vjetra,sigurishte nuke ju intereson qe ishte kisha perpara,vetem nji minare dhe kisha xhami,ok.NUKE KA DOKUMENTE PER GADISHULLIN ILIRIK ( Ballkani ) sepse sllavet dhe turqit dhe rumunet dhe bullgaret dhe greket i SHKATRUEN SE BASHKU ME gjerman franqez anglez rus,italia qka shpetoi papa ALBANI shpetoi,se tjeret shkruejte FALLCO per BALLKAN,shekulli 17 18 -19 FALLCIFIKIME nuke ka POPULL SERB ase ne histori ase kurkund.KREJTE JANE VERTETUE.Po qfare fole ti Kreksi ashte puna jote,pore ne kemi HISTORI edhe pa ndihmen e juve dhe europiane te shkaravitene.

[Kreksi]

Qesharake,dhe shume qesharake,defteri i vitit 1459,po qfare tefteri,o njeri qfare beteri.ku i mer ti pergjessit,kjo her e OBLAST VUKA BRANKOVICA,her DEFTER i TURKUT,keto fallcifikime serbo sllave.Kurkund nuke dihet ramja dhe hymja e turkis ne kosove.Kosova shume vone ra nen turki,bashke me shkupin,Shqypnija tek ne vitin 1478 ra shkodra,ti shume i menqem,bile ne prishtine i bojne xhamijat te sulltan muratit,se i paska okupue tokat tona,dhe xhamija op 6 00 vjet te vjetra,sigurishte nuke ju intereson qe ishte kisha perpara,vetem nji minare dhe kisha xhami,ok.NUKE KA DOKUMENTE PER GADISHULLIN ILIRIK ( Ballkani ) sepse sllavet dhe turqit dhe rumunet dhe bullgaret dhe greket i SHKATRUEN SE BASHKU ME gjerman franqez anglez rus,italia qka shpetoi papa ALBANI shpetoi,se tjeret shkruejte FALLCO per BALLKAN,shekulli 17 18 -19 FALLCIFIKIME nuke ka POPULL SERB ase ne histori ase kurkund.KREJTE JANE VERTETUE.Po qfare fole ti Kreksi ashte puna jote,pore ne kemi HISTORI edhe pa ndihmen e juve dhe europiane te shkaravitene.

kutje, asgjë nuk ke thene ketu, asgjë fare !

Autori e ka shkrujtur libri 900 faqe, eshet Magjister te gjitha arkivat i ka hulumtua e ti a ke lexua kte liber, a ke pas ne dor ndonjehere ?


Ti veç flet pa kurrfare argumentesh koti, te theme drejet nuk je ne kete dimenzion fare. ndoshta diku ne ajr po .; e ne tok jo..

Une jam duke e tfillua temen me fakte dhe ju lus, nese ke diçka per te shtua mire mirepo mos te mushet me shkrime koti pa kurrfare baze shkencore, jemi duke biseduar per temen Beteja e Kosoves ne Luginen e Drenices, nese keni ndonjë te dhënë per te shtuar ndonjë deshmi, jua di per nder, perraalt i kam hedhur anash kush isha i vogel... tema eshet epr Histori dhe shkencën, ka plote tema me perralla ju lutem flasim per temen shendet !

[pirro10]

Beteja e Fushë Kosovës është një nga betejat e pakta në të cilën për herë të parë e të fundit 623 vite më parë, shqiptarë e serbë katolikë dhe ortodoksë së bashku me hungazrezë kroatë e boshnjake luftuan së bashku në nj koalicion që humbi luftën, dhe që mundësoi osmanët të pushtoni të gjithë ballkanin hap pas hapi, pushtim që u realizua në 1478 10 vjet pas vdekjes së Gjergj Kastriotit Skënderbeut me dorëzimin e Shkodrës.
Që nga moment kur turqit hynë për herë të parë në tokat arvërore-shqiptare të ftuar nga Karl Topia Princi I Shqipërisë, për të luftuar Balshajt më 1382, dhe deri më 28 nëntor 1912 kur formalisht Shqipëria e cunguar u proklamua shtet i pavarur, shqiptarët nuk pushuan luftën kundër osmanllinjve dhe bëbë shumë koalicione dhe marëveshje.
Në vazhdën e kujtesës historike si sot 623 vite më parë në Fushën e Mullenjave apo Fusha e Dardanisë u ndeshën për herë të parë koalicioni ballkanik me turqit osmanllinj të cilët kishin kohë që kishin paraqitur synimet e tyre për të pushtuar gadishullin Ilirik i cili u quajt me vonë e sot e kësaj dite si gadishulli Ballkanik.
Sipas kalendarit te sotëm beteja u zhvillua me 15 qershor 1389 por sipas kalendarit ortodoks të vjetër i bie sot me 28 qershor 1389 plot 623 vite më parë. Beteja filloi të mërkurën dhe përfundoi të premtën me vrasjen e Car Llazarit dhe Teodor Muzakës, si dhe me vrasjen e Sulltan Muratit nga arbri-shqiptar Millosh Kobiliqi.
Forcat osmane numuronin nga 27.000-40.000 ushtarë dhe përfshinin jenicerë, spahinj, azapë, akinxhinj, dhe 8000 trupa nga vasalët (por kryetarët e vasalëve-Marko dhe Dragash nuk morën pjesë në luftë.
Ushtria e Car Llazarit numuronte nga 12.000-30.000 vetë, dhe nga këta 1/3 ishte nga arbërit-dardanë-shqiptarë (http://en.ëikipedia.org/ëiki/Battle_...lipi,Historian, 25-02-2005).
Sipas burimeve të tjera, në burimet osmane, të cilat me të drejtë janë cilësuar si shumë më të pasura se burimet serbe e bizantine, dallohen dy grupe kryesore lidhur me pjesëmarrësit në betejë: nga njëri grup, pjesëmarrësit përmenden në mënyrë të papërcaktuar, ku thuhet se krahas ushtrive të Lazarit morën pjesë edhe arbërit, boshnjakët, vllehët, çekët, hungarezët, polakët dhe frëngjit; dhe nga grupi tjetër, pjesëmarrësit përcaktohen drejtpërsëdrejti, si më kryesorë serbët, arbërit dhe boshnjakët, duke i dalluar këta nga forcat e tjera ndihmëse.
Përballë ishin rreshtuar ushtritë e princit Llazar dhe të mbretit Tvërtko të cilët ishin përforcuar me kontigjente Vllahe të Vojvodës Mircea dhe nga Shqiptarët e Gjergj Balshës me 6000 luftëtarë shqiptarë (ose sic quhet nga kronika Sundimtar i Shkodrës dhe i arbërve), dhe të Dhimitër Jonimës (Princi katolik i Matit dhe i Lezhës). U fol për 10.000 vetë nga njëra anë dhe për 60.000 vetë nga tjetra duke i kthyer shifrat sipas burimeve osmane ose kristiane. Beteja përfundoi me pasoja për aleancën ballkanike, ata u thyen bashkë me shpresën për të ushtruar më gjatë e në mënyrë sovrane pushtetin e tyre mbi territoret e principateve. Të dhënat për ushtri të janë të ndryshme. Në Luftë muarën pjesë fisnikët shiqptarë të tjerë si Teodor Muzaka me 1000 luftëtarë, Pal Kastrioti (ose Gjergj-gjyshi i Skenderbeut).
Pjesëtarët e Koalicionit patën kohë të mjaftueshme për t`u përgatitur dhe për t`u mbledhur në momentin e duhur. Kjo dëshmohet nga vetë kronistët osmanë, të cilët flasin mbi traktativat diplomatike ndërmjet të të deleguarve të Muratit dhe udhëheqësit të Koalicionit, Lazarit, ku preken çështjet për zgjidhjen e konfliktit të tyre dhe ku njëkohësisht mësohet për përgatitjet ushtarake të palëve kundërshtare. S`ka dyshim se një rol udhëheqës në përgatitjen e Koalicionit ballkanik patën edhe arbërit. Në këshillimin për mënyrën e strategjisë së luftës (të cilën do ta zbatonin sundimtarët ballkanikë kundër osmanëve) të zhvilluar në prag të betejës, jo rastësisht kaloi propozimi i Jorgjit (Gjergj Kastriotit- gjyshi i Gjergj Kastriotit-Skënderbeut), që konflikti me osmanët të zhvillohej ditën dhe jo natën, siç kishte propozuar udhëheqësi i Koalicionit, Lazari. Jo vetëm që gjykimi i tij qe i drejtë, por edhe miratimi i propozimit të tij në mënyrë unanime nga sundimtarët pjesëmarrës (duke përfshirë këtu edhe vetë Lazarin), është një dëshmi tjetër se sa autoritativ kishte qenë ai në mesin e pjesëmarrësve të Koalicionit, aq më tepër kur dihet se kishte një forcë të rëndësishme ushtarake.
Studiues të tjerë duke u mbështetur në njoftimet e Gjon Muzakës, se i ati i Skënderbeut quhej Pal, përcaktohen për këtë emër. Ndërsa lidhur me numrat e ushtarëve të ushtrive kundërshtare në burimet osmane dhe në ato serbe ata janë tepër të ekzagjeruara, ku për pasojë në shkencën historiografike janë paraqitur mendime të ndryshme. Ne konsiderojmë si më të pranueshëm konkludimin e studiuesit P. Thëngjillit, i cili duke analizuar këtë fenomen ka ardhur në përfundim se numri prej 20000-25000 ushtarësh në anën serbe (Koalicionit) dhe prej 30000-40000 ushtarësh në anën osmane, i paraqitur nga studiuesit serbë, me qëllim që të minimizohet Koalicioni ballkanik, është tepër i zvogëluar. Studiuesi në fjalë ka lënë vend që të kuptohet se duhet mbështetur numra më të mëdhenj, nga ata që na i ofrojnë studiuesit serbë. Kurse ne konsiderojmë se numrat në fjalë duhet zmadhuar edhe ca, ngase njëri nga kronistët osman, siç është Oruçi, duket se është më afër realitetit. Ai thekson: “Ai (Sulltani-Q.D.) me pesëdhjetë-gjashtëdhjetëmijë ushtarë shkoi dhe doli në fushën e Kosovës”) http://ëëë.albasoul.com/modules.php?...thread&order=0.
Sipas Gjon Muzakës në shkrimet e tij historike thuhet kështu:
Gjon Muzaka (nga vepra e tij “GJENEALOGJI E FAMILIES MUZAKA” 1510)
... E pastaj Murati iu vërsul Serbisë e Bullgarisë, por Llazari, despoti i Serbisë, Markoja, mbreti i Bullgarisë, Teodor Muzaka, trashëgimtari i dytë i Shtëpisë sonë, e bashkë me të sundimtarë të tjerë të Shqipërisë, u ndeshën më osmanët. Aty u thyhen të krishterët e mbeti i vrarë edhe Teodori ynë, që kishte sjellë më vete një ushtri shqiptare. Po aty u zu rob Llazari i Serbisë që më vonë osmanët e vranë. Paskëtaj filluan luftërat e paprera të osmanëve në Shqipëri, në të cilat humbën jetën aq shumë bujarë e luftëtarë trima.
Beteja e Kosovës është paraqitur gjërësisht në këngët epike kosovare (qartësisht arbërore-dardane-shqiptare të cilat përmënden dhe nga historian raguzan Tiberoni), por dhe ato slave. Këngët epike shqiptare-kosovare paraqesin heroin shqiptar Millosh Kobiliqin si personazh kryesor kurse këngët sllave paraqesin Car Llazarin. Millosh Kobiliqi fisniku arbëror që vrau Sulltan Muratin e vërteton etninë e tij edhe nga kënga e vjetër që lindi në Kosovë, sepse popullsia e saj mori pjesë në betejë. Vargjet e fundit të këngës popullore arbërore - shqiptare flasin për largimin e një pjese të popullsisë arbërore të Kosovës pas disfatës në betejë:
“Një çik oms (d.m.th. të ëmës) ça kish pas thon
- Ku po shkojmë mori non?
- Na po ikim prej turku, i ka thon
- E kur vim ko, mori non?
- Kur çartojet turku, sikur na”
Është e vërtetë se përmes traditës popullore nuk mund të ndërtohet historia, posaçërisht nëse ajo nuk gjen mbështetje në burimet historike. Por, tradita jonë popullore që i kushtohet Betejës së Kosovës, me një kuadër të hollësishëm të ngjarjeve për: organizimin dhe nisjen e ushtrive osmane nga Anadolli, itinerarin e tyre në Ballkan, marshin nëpër Selanik e Shkup dhe arritjen në Fushë-Kosovë; si dhe për zhvillimin e luftimeve, vrasjen e Sulltan Muratit dhe fundin e Miloshit, gjen një mbështetje pikërisht në burimet historike osmane, të cilat poashtu na njoftojnë për këto ngjarje. Prandaj, si e tillë, ajo mund të merret në konsideratë në trajtimin e ngjarjeve për këtë betejë. Pikërisht pjesëmarrjen e arbërve të Kosovës në këtë betejë e dëshmon ekzistenca e këngës së vjetër arbërore – shqiptare mbi Betejën e Kosovës, që në fakt është këngë e popullsisë vendase arbërore të Kosovës, sepse të gjithë botuesit e varianteve të ndryshme të këngës në fjalë, japin shënime të qarta se personat nga të cilët ata i kanë mbledhur këto këngë, që të gjithë janë nga Kosova. Pra kënga lindi në Kosovë, sepse popullsia e saj mori pjesë në betejë. Vargjet e fundit të këngës popullore arbërore - shqiptare flasin për largimin e një pjese të popullsisë arbërore të Kosovës pas disfatës në betejë.
“Një çik oms (d.m.th. të ëmës) ça kish pas thon
- Ku po shkojmë mori non?
- Na po ikim prej turku, i ka thon
- E kur vim ko, mori non?
- Kur çartojet turku, sikur na”
Sipas legjendës popullore: “Miloshi ka pas lindur në Kopiliqin e Epërm, por më vonë është vendosur në Kopiliqin e Poshtëm”. Pleqtë e Drenicës tregojnë se “Milosh Kopiliqi â kanë prej ktuhit” (Drenicës). Ata vënë një vijë të qartë demarkacioni: “Car Lazari â kanë i serbëve, Milosh Kopiliqi i yni”; “Milosh Kopiliqi â kanë më i madhi kreshnik i shqiptarëve në luftën e Kosovës”. Në Kopiliq të Poshtëm ka vende që quhen: “Te trolli i Miloshit”, “Veneshta e Miloshit”, “Te kisha e Miloshit” etj. Në Sallabajë gjendet “Vorri i Milosh Kopiliqit”. “Miloshi e mbante ushtrinë në pyjet e Çiçavicës e të Kukës” (pyje të Drenicës). “Car Lazari… venin e tij e ka pas kah Kraleva dhe jo në Kosovë”.


Pikturë e Millosh Kobiliqit (fisnik-kalorës arbëror)

Kjo ngjarje e politizuar tërësisht nga serbët të cilët kërkojnë që nëpërmjet përkujtimit të kësaj ngjarjeje të japin të kuptojnë se toka ku u luftua kundër osmanlinjve - është e tyrja, vazhdon dhe sot e kësaj ditë kur disa grupe sërbësh u përpoqën të hynë në vrushti –Mitrovicë gjoja për të përkujtuar ngjarjen. Në fakt kjo ngjarje është përkujtimore edhe e gjithë ballkanik sepse përfaqëson një pjesë të historisë së Ballkanik dhe të popujve të tij që luftuan kundër një invazioni.
Nga ana tjetër, kanë ndodhur paradokse të mëdha në Jugosllavinë e atëhershme të cilat janë trashëguar edhe sot si pasojë e nacionalizmit dhe armiqësisë së vjetër në ato treva: nga njëra anë, një pjesë të popullatës kosovare- komunitet me origjinë turke kanë ngritur një tyrbe në përkujtim të Sulltan Muratit të Parë nga komuna Osmangazi e Bursës në Prishtinë dhe e Mazgit, i Obeliqit në të cilën prehet disa veshje të Sulltanit, dhe nga ana tjetër serbët kanë ngritur një përmendore në Fushë Kosovë në përkujtim vetëm të Car Llazarit dhe të serbve duke harruar që 1/3 e ushtrisë së Koalicionit ishte shqiptare!!!
Megjithatë e vërteta do të dalë në shesh për serbët e indoktrinuar dhe ata do ta kuptojnë se arbërit e atëhershëm dhe serbët e atëhershëm ishin më tolerantë se të sotmit dhe ishin të integruar sidomos në raste vështirësie dhe halli. Le të shpresojmë që këto data historike të bëhen ura lidhëse dhe integrimi dhe jo dasi nacionalizmash pa të ardhme.

[gori4]

Nuk është faji i serbëve pse shqiptarët e Kosovës nuk e kanë përkujtuar dhe nuk e përkujtojnë këtë betejë edhe si ngjarje që ju përket edhe atyre, por për turp të tyre bëjnë pelegrinazhe tek varri i sulltanit duke i pozicionuar shqiptarët në krah të osmanëve; qeveritarët e Kosovës nuk duhej të pengonin aktivitetin e serbëve për këtë ngjarje, por përkundrazi ta organizonin ata dhe shqiptarët e Kosovës këtë përkujtimore të rezistencës edhe të shqiprarëve kundër pushtimit osman. Një gjë e tillë ka për të ndodhur atëhere kur shqiptarët e Kosovës do ta çlirojnë koshiencën dhe subkoshiencën e tyre nga nostalgjitë dhe ndikimet osmano-turke.

[Bajraku]

HEROI QË SFIDOI HISTORINË



Nga Bedri Tahiri

Ai q? nuk ?sht? i sigurt n? kujtes?n e tij, nuk duhet t? l?shohet tep?r n? g?njeshtra.

(Montenj)

Trimi i parë drenicas që njeh historia, padyshim, është Milosh Nikollë Kopiliqi. Ishte luftëtar dhe prijës i njohur, si edhe pasanik i madh, i cili posedonte prona të shumta e t? begata në Kopiliq të Drenicës heroike. U martua me vajzën e car Lazarit, dhe kur osmanët u vërsul?n këtej Dardaneleve, u lidh me koalicionin e krishter? antiturk.Milosh Nikollë Kopiliqi
http://www.google.se/url?sa=t&rct=j&...SFrRkvvE2l23dw